Van Overal
Kerk en School
Wereldmacht
Rechtszaken
FEUILLETON
De Ondergang van een
SPORT -EN SPEL
Woensdag 18 Juni
Tweede Blad
f f R--K. Raadsleden.
althans in de nabijheid der. si ad, niet hande
lend optreden? >Yij weten dat .liet moeiljjk
is, maar het zal bergen van leed voorkomen.
ft Een goed voorbeeld.
Een zestal Katholieke winkeliers in Haar
lem hebben het initiatief genomen om mor
gen, H. Sacramentsdag, hun zaken te sluiten.
Proficiat voor dezen Eoomschen durf!
,Wij zeggen „durf", want, terwijl velen nog
aarzelen tnsschen de belangen van hun beurs
en hun christelijken plicht o.m op algeine e-
n e Zondagen den dagelijksehen arbeid te la
ten varen en dan koophandel stop te z&t'ten,
getuigen bovenbedoelde Haarlemsehe winke
liers van lum eerbied niet enkel voor het
Goddelijk, maar ook voor het Kerkelijk ge
bod en vieren openlijk de speciaal-Katholie
ke feestdagen mee.
Mogen hun voorbeeld anderen tot navol
ging trekken! t
ff Hoe lang nog?,
iWij .zijn niet de eersten, die deze zucht
slaken, wanneer wij aan den toestand van
den Amsterdamscken Straatweg denken en
zullen vermoedelijk, he laas,ook niet de laat-
6ten zijn.
Het droevig ongeluk, dat verleden week
twee ouderharten in droefheid dompelde' om
den dood van een lieveling, heeft weer eens
de aandacht gevestigd op de heirbaan naar
Amsterdam, die haar bijnaam van „via dolo
rosa" weg der smarten, zeo terecht draagt.
Er'kleeft bloed aan dien weg, die zoo
dikwijls met wrakhout bezaaid ligt, maar
de gedachte aan de trekschuit, die zoo lan
gen tijd langzaam, langzaam daar door de
vaart werd getrokken leeft voort in liet
tampo, waarin de zoo lioog noodfge verbete-
rir® wordt aangebracht.
Moeten wij den hopeloozetn toestand van
den werf in schriller kleuren teekenen, wel
nu men lierinnere zich dan dat het gemeente
bestuur van Halfweg, door de ondervinding
geleerd, steeds in reserve houdt.twee
doodkisten, omdat het weet die 'den een pf
anderen dag noodig te hebben.
Daarmede is alles gezegd.
De weg, die vijftig jaar geleden, misschien
voldeed, is, met het toenemende verkeer van
razend snelle motorcars, honderden fietsers,
electrisclie trams, vrachtwagens e.a. abso
luut onvoldoende geworden.
Het is ontegenzeggelijk eeu der drukste ver
'.eerswegen van Nederland maar misschien
Nabij Haarlem is de weg breeder, maar liet
gevaar niet minder.
Een geheele druk bevolkte wijk- is daar
verrezen en de tram rijdt, er' aan beide
zijden van den weg, zoodat men groot ge
vaar loopt met aan de eene zijde een bot
sing met de daverende wagens te pntloopen,
aan de andere het slachtoffer, te .worden
van de E. S. M.-wagens.
Niet het minst vo'or de wagenbestuurders
der trams is het verkeer op, zoo'n weg ener
veerend.
Wij spreken nog niet over den kaveloozcn
toestand .waarin deze rijksweg in de be
bouwde Haarlemsehe kom verkeert, maar
voelden onze lezers geen diepe deernis met
de ongelukkige ouders, die verleden week
in ons blad een ingezonden stuk schreven,
dat zij in den loop der jaren, tengevolge van
die slechte toestanden, een knecht door de
train zagen vermorzelen, drie trekdieren en
nu als laatste wreede slag, hun kind van
twee jaar oud?
Een radicale verbetering Van den weg is
een eisck van menschlieveadheid.
Over de geheele lengte dient de weg vier,
vijf meter te worden verbreed, maar aller
eerst dient de govaarljjke tram ^geheel van
den verkeersweg te worden gescheiden.
Elk jaar i talmen, beteekent nieuw bloed,
nieuw wrakhout, nieuwe angst, nieuw leed.
De verbetering van den weg is zeer ur
gent. urgenter dan zoo menige zoutelooze in
terpellatie, waaraan dagen kostbaren natio
nalen tijd in de Kamer worden verspild.
Maar kan ook in afwachting, de gemeente.
Het concours van den Provincialen
Bond voor Harmonie- en Fanfare
corpsen in Noord-Holland.
Het mag welhaast van algemeenc bekend
heid geacht .worden, dat do Muziekv ereeni-
ging „L-aurens Jansz. .Coster" "in de jaar-
Vergadering in Januari do,or loting .weid aan
gewezen, 'het 32ste concours van den Prov.
Bond voor Harmonie- én fanfarekorpsen in
Haarlem te ontvangen. Het bestuur, dier yer-
eeniging toog al aanstonds aan het werk
om, dit concours mogelijk kans van slagen
te geven en trad in overleg met hare be
schermheer, den iJV.elEd. Heer, Mi. Joh. En
schedé, die het plan, dat het bestuur voor
loop ig had gemaakt, met zijne- goedkeuring
bekrachtigde en financieele steun toezegde.
Alvorens verder te gaan, willen we hier
eerst iets zeggen, wat den Prov. Bond .wil
en wat haar doel is.
In 'het jaar 1887 kwamen op iniatief van
den heer J. P. Groot, directeur van het Ste
delijk Muziekkorps te Pumerend, eenige
heeren bijeen om de mogelijkheid te. be
spreken van het oprichten van een Bond
van Harmonie- enFanfarekorpsen, en op
do eerste vergadering waren van een 7-tal
muziekvereenigingen afgevaardigden tegen
woordig, die met het doel sympatiseerd'en
en waar dan ook 23 October 1887 den Bond
wera geconstitueerd. Daar wei-den tot leden
van het Hoofdbestuur 'gekozen J. P, Groot,
Purmerend, voorzitter; J. D;. Thie, Purme-
rend, vice-voorzitter; J. Maxim van 11 ei
st ij n, Amsterdam, 1ste secretaris; D. Ko
ning, "Amsterdam ,2e secretaris; C. HelLings,
Broek in (Waterland, penningmeester.
Deze heeren zetten een algemeen regle
ment in elkaar, waarvan art. 1 (het doel)
aldus luidde:
„Het doel van den Prov. Bond is, door
onderlinge samenwerking de beoefening der
Toonkunst te bevorderen en zoodoendejgieede
muziek tot het volk te brengen en door
het volk te leeren vereeren en waardeorén.
Het leidt toch geen twijfel, dat het hooren
van 'goede muziek door het volk, van zeer
g rooi en invloed is >op de volksontwikkeling in
het algemeen en veredelend en beschavend
werkt. En ziedaar daii ook het doel van den
Bond; door het allengs verbeteren der lief
hebberij-muziekgezelschappen, door het op
richten van nieuwe gezelschappen, 'goede mu
ziek onder 't volk te brengen, ook ten platte-
lande, is hiermede meteen gezegd, dat het
organiseeren van muziekfeesten, zoo als den
Bond gedurende al den tijd van haar bestaan
telke jure heeft gedaan, niet moet worden
beschouwd als doel, doch als middel.
Het heeft den Bond nooit aan de noodige
belangstelling en medewerking ontbroke|n,
omdat zjj zich steeds heeft gekenmerkt
door een ordelijk en prettig verloop en dat
zij gewild zijn', is zeker af te leiden uit het
feit 'dat de Bond in tal van gemeenten meer
dan eenmaal en dan nooit tevergeefs, om
gastvrijheid heeft aangeklopt.
Hebben we hier gemeld, dat de Bond dat
in het algemeen niet heeft te klagen gehad
over gebrek aan belangstelling en medewer
king, van de musici uit geheel ons land
heeft de Bond steeds de grootst mogelijke
medewerking en waardeering ondervonden,
omdat de musici van tal van muziekkorpsen
de overtuiging hebben gekregen dat de ernst
waarmede door de korpsen, bij den Bond
aangesloten, de studie wordt opgevat, waar
door is bereikt, dat verschillende jury-leden,
gtelieel ons land kennende, hebben ver
klaard;, dat het gehalte voor de liefhebberij
muziekgezelschappen in Noord-HolLand aan
de spits staat-, waaruit men ziet, wat nauw
gezette studie en wat vriendschappelijke sa
menwerking vermag.
Alzoo zal dan het 32ste Concours in Haar
lem op Bondag 22 Juni en Zondag 29 Juni
plaats hebben. Moge de Bond ook hier in
Haarlem een goede ontvangst zijn beschoren.
Door 'de goede zorgen van het bestuur van
„Laurens. 'Jansz. Coster." zjjn alle middelen
aangewend om liet concours te doen slagen;
moge zij ook de steun van Haarlem's .inge
zetenen in ruime mate ontvangen en mogen
velen zich gedwongen gevoelen door het
schenken van medailles de ernst en studie
van de korpsen te helpen verhöogen.
Voor verdere gegevens verwijzen wij naar
de officieelc. feestgids, welke Donderdak of
Vrijdag a. s. verschijnt.
SCHOOIEESTAAL.
Indertijd hebben wij gemeld, 'dat onder de
socialistische raadsfractie te Deventer een
vrouw is, die op het oogenblik lees- en schrijfles
krijgt. j
Dat bericht ging door de geheele Nederl.
pers en werd o.a. ook in de „Nieuwe Crt." op
genomen.
Daar werd het opgemerkt 'door niemand min
der dan A (bra ham) B(enjamin) K(leerkoper)
die in „Het Volk", „oproerige krabbels" krab
belt en natuurlijk heftig verontwaardigd was.
Wat zegt hij
„In „Het Volk" vat het Kamerlid A. B. K.
daar vlam op en schrijft op „zijn" manier daar-
bver:
„Grappigi nietwaar? Hoe is-ie, goddelijk of
niet? Laat ons bulderen van 't lachen om 't
stomme wijf. Zoo'n mensch, je werkster gewoon
op het stadhuis. Ha, ha, ha.
Zie ze schuddebuiken, de weldoorvoede lezers
kring. Lees- en schrijfles. Een raadslid.
Maar ik zou ze je kunnen noemen, meneer
de Redacteur, Hofnar ten Paleize van Koning
Rijksdaalder, die ik zelf heb meegemaakt in den
Raad van Amsterdam deftige lui, ja gestu
deerde lui, die te stom waren om als Rappor
teur bij de begrooting de opmerkingen uit hun
afdeelingen neer te schrijven, laat staan 'n lees
baar verslag te maken.
En voorwaar, jonkheer Grapjas tot Ploerten
dom, beter een kloek wijf, dat méér kan dan ze
geleerd heeft dan 'n voorname uil, die méér ge
leerd heeft dan hij bevatten kon.
En voor de rest val'dood meneer."
Hoe is 't ie? vraagt ..De Limb. Koerier".
„Fijn wat!wat zullen de trouwe le-
Nzers van „Het Volk" weer Donderdagavond
gesmuld hebben."
Vooral dat slot: „En voor de rest val
dood meneer'die is goed.
Kun je in revolutionaire stijl niet dood
maken, dan wensch je ze maar dood. A an
liet revolutionair verlangen is clan voldaan
Hier spreekt ten volle het hart, hier voelt
men de uiting der naastenliefde.... „Val
dood meneer".
Een praditbeeld van socialistische deba
terskunst „Val dood, meneer".
Een heerlijk typeerend staaltje hoe het
zou gegaan zijn als in November de revo
lutie ware gelukt en mannen als A. B. K.
aan het roer zouden staan.
Wee dengene, die zich zou venneten een
aanmerking te maken op het socialistisch
beleid. Val dood meneer! pardon
„maak dood"
vorst in het heete seizoen.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heelt het in de Heemskerkerduinen zoo hand
gevroren, dat enkele akkers met vroege
aardappels afgevroren zijn.
Zaterdagnacht zijn in Friesland vele jon
ge boonenplanten afgevroren.
Te Dinxperlo (Geld.), en omgeving heeft
het In de laatste nachten geducht gevroren.
Aardappelen, boenen, boekweit hebben veel
geleden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft de strenge nachtvorst ook in Twente
veel sclmtlo veroorzaakt. Heele akkers aard
appels en boonen zijn zwart. Tusschen Hen
gelo en Oldenzaal en in de huurt van Goor
is de schade vooral groot.
Dreigend bakkersconfJiet, Er dreigt te
Zwolle ie,en ernstig bakkersoonflict. Eeeds
eenige jaren is aldaar een toonbeweging
gaande, die voor een paar maanden opgelost
scheen te worden. Door verhooging van den
broodprijs tot 18 eent de 4 ons, zouden de loo-
nen van de volwassen gezellen komen tot
22 per week on zou een collectief contract
afgesloten worden met de drie landelijke
bonden. Er bleek bij die gelegenheid, dat hier
nog looien van 11 werden betaald. De co
öperatieve broodbakkerijen verlaagden ech
ter onlangs den broodprijs, de bakkers moes
ten volgen en thans heeft de Bakkerspa-
troonsvereeniging aan de Landelijke Bonden
bericht, dat verder overleg niet plaats zal
hebben, m.a.w., dat geen gevolg zal worden
gegeven aan de Ïoonovëreenkomst, ziektere
geling, collectief contract enz. Waar. van den
aanvang af de drie organisaties, modern,
christelijke en katholieke, nauw samenwerk
ten, hebben zij thans besloten den strijd sa
men aan te binden, zooals wordt uitgedrukt:
tot het bitterste einde.
Een bouwkundig oplichter. yyij lezen
in het „Bouwk. Weekblad":
Een net gekleed heer vervoegde zich de
zer dagen hijeen onzer architecten te Am
sterdam, onder mcdedeeling, dat hij afbeel
dingen van zijn werk in een tijdschrift had
gezien, welke zoozeer in zijn smaak vielen,
dat hij besloten had don bouw van zijn land
huis aan hem op te dragen.
Op waarlijk meesterlijke wijze wist hij zijn
rol van bouwheer te spelen, daalde hij af iu
die details, welke zich inderdaad bij het ma
ken van plannen voordoen, liet daarbij niet
na de ijdelheid der architecten te streelen,
zoodat het hem ten slotte gelukte den indruk
te verwekken een werkelijk ideaal bouwheer
te zijn. Bij het afscheid kwam echter de aap
uit de mouw. Toen hij. een naamkaartje met
zijn adres zou achterlaten bleek hij zijn por
tefeuille vergeten to hebben, deed hierover
eenigszins nerveus, zocht in andere zakken of
hij wel genoeg geld hij zich had voor de te
rugreis naar Den Haag, waarop do architect
er in vloog door hem tien gulden te offree-
ren, welke dankbaar aanvaard werden.
Naam en adres, welke hij bad achtergela
ten, bleken valseh te zijn en het tweede be
zoek bleef achterwege, evenals natuurlijk de
terugzending van het geleende bedrag.
Ken teek enen: lidteeken geheel boven aan
den neus, middelbare lengte, blond haar, fat
soenlijk uiterlijk, ouderdom circa 30 jaar.
Gemaskerde inbrekers. In den nacht van
15 op 16 dezer, drongen een paar gemaskerd©
mannen de woning binnen van de echtelieden
J. v. d. Hekle, te Boerakker, genu Leek
(Gron.) Elk gewapend met een .revolver,
plaatsten ze zich voor de bedstede, waar liet
echtpaar sliep en eischten het in huis aanwe
zigen geld. Beducht voor zijn leven, wees
v. d. Heide den dieven de plaats waar 400
geborgen was. Nadat do misdadigers ver
trokken waren, -bleekf dat ook nog een kast
was opengebroken en hieruit 1500 was mee
genomen, Omtrent de daders h'eeft men nog
'niet de minste aanwijzing.
Ernstige scheepsbrand. Maandagmiddag
is brand ontdekt in de lading van ruim dr e
van de Amerikaansehe boot „Magunkook
liggende in do Parkshaven te Botterdam. Da
delijk werden 5 stralen op het vuur gericht.
Inmiddels verschenen spoedig drie drijvende
stoomspuiten en 6 handbrandspuiten. Deze
werkten tesamen met 26 stralen. Het vuur
werd dus dadelijk met kracht aangetast. In
een paar uren was liet gevaar voor uitbrei
ding geweken, doch den gebeelen avond werd
nog met een aantal slangen gewerkt.
Aan de lading katoen, tabak en liinkoe-en
is groote schade aangericht en met kra
'werd het lossing-s werk begonnen.
De reddingsbrigade moest zich met rook-
maskers tegen den dikken rook besebermen.
Do vermoedelijke oorzaak is dat in de nabij
heid een autogeenlasseliing werd verricht.
KORTE BERICHTEN
Sedert 27 Mei j.i. wordt te Voorburg ver
mist de 67-jarige kolonel der militaire admini
stratie C. A. H. Op genoemden dag heeft hij
zijn woning verlaten en is niet meer terugge
keerd. Men vreest, dat hem een ongeluk is over
komen.
Als een bewijs van de duurte van lande
rijen cn boerderijen kunnen we melden, dat drie
boerderijen, 't Oude Slaa, 't Nieuwe Slaa en
Zicluvree, te Haart onder Aalten, die voor
eenige jaren waren aangekocht voor ongeveer
23.000, thans publiek zijn verkocht voor de
som van 95.153.
In de woning van den heer E. aan de
Utrechtschestraat te Arnhem, ontdekte de po
litie dat ingebroken was. Daar er verschillende
voorwerpen blijkbaar gereed waren gezet, ver
borgen zich twee rechercheurs van poldie m het
huis Des avonds kwam er door den tuin
een met 'n revolver, gewapende man op het huis
af die door de beide politiemannen werd gear
resteerd. Het was F., een scheepsstoker te Arn
hem; hij bekende den inbraak te heb oen ge
pleegd,
In den nacht van Zaterdag op Zondag
c.a. 2 uur bemerkte een nachtwaker, dat er twee
personen bezig waren de deur open te breken
van perceel Alexander Boersstraat 33 te Am
sterdam, welk perceel in gebruik is bij den heer
Snijders voor stalling van motoren en rijwielen
Nadat de waker zich had verzekerd, dat de in
brekers hem niet hadden opgemerkt, verwijder
de hij zich en waarschuwde de politie, die on
middellijk verscheen en beide inbrekers arres
teerde zonder dat het hun gelukt was iets te
ontvreemden.
Zij werden overgebracht naar het politiebu
reau waar bleek, dat zij van de noodige inbre-
kers werktuigen voorzien waren.
De politie te Leiden heeft 'n tweetal perso-
nen, vreemdelingen, aangehouden, die zich'
schuldig hadden gemaakt aan diefstal van een
aanzienlijke partij coeosvet, afkomstig uit Rot
terdam, Zij trachtten het in de Sleutelstad te
verkoopen. De dieven zijn ter beschikking van
de politie gesteld.
t n~ Maandagmiddag is, in de nabijheid van
Utrecht, de berijder van een motorfiets, waar
eene dame achterop zat, in botsing gekomen
met een auto. De dame werd opgenomen met
drie beenfracturen, de berijder met bekkenbreujk
en ernstige verwondingen aan het hoofd en de
handen. In bedenkelijken toestand zijn de pa
tiënten naar Utrecht vervoerd.
Valsche munters veroordeeld.
Maandag heeft terecht gestaan de 27-jarige
koopman L. A. L S., te 's Gravenhage, wien
was ten laste gelegd, dat hij op 6 Februari een
100 valsche bankbiljetten van 100 van val
sche munters heeft aangenomen met de bedoe
ling, ze als echt uit te geven.
Beklaagde bekende volledig. In het najaar
was L. bij hem gekomen met het verzoek, een
aantal valsche bankbiljetten, welke hij zou ver
vaardigen, uit te geven, Bekl. had zich daartoe
bereid verklaard.
Qp den avond van 6 Febr. was L. in het
café Confhmce in de Wagenstraat bij hem ge
komen en had hem 100 biljetten overhandigd,
welke hij moest plaatsen, Bekl. moest 40 a
f 50 voor elk geplaatst biljet afdragen aan
L. cn v. d. K., de rest mocht hij als loon behou
den.
Bekl. S. had toen zijn vriend van B. opge
zocht en dezen verzocht hem te helpen bij het
plaatsen van de bankbiljetten. Deze had zich
daartoe bereid verklaard; hij had toen 31 bil
jetten ontvangen. Omdat hij echter bang werd
voor de gevolgen, had hij al de ontvangen bil
jetten naar het politiebureau te Scheveningeft
gebracht.
Bekl. verklaarde eveneens bang te zijn gewor
den en de biljetten verbrand te hebben.
De officier van justitie, mr. Bijnen, achtte
beklaagde's schuld bewezen en eischte 2 jaar
gevangenisstraf.
Hierna stonden terecht P. K. v. d. K., koop
man, K. W, L., koopman, en J. C. W., letter
zetter, alle drie te 's Gravenhage.
Aan bekl. v. d. K. en L was ten laste ge
legd, dat zij de middelen hadden verschaft voor
het vervaardigen van valsche bankbiljetten, aan
\V., dat hij deze biljetten gedrukt had. Alle
drie ontkenden.
W. was letterzetter ia dienst bij zijn broer,
Hij wist wel, dat uit de drukkerij van zijn
broer in het najaar een trappers was vervoerd
naar een huis aan de Jacob v. d. -Doesstraat,
doch hij wist niet, met welk doel. Evenmin wist
bekl. met zekerheid te zeggen, of deze pers ver
kocht was; hij vermoedde dit echter wel. Bekl.
had meegeholpen aan het vervoer van de pers.
V. d. V. verklaarde de pers gekocht te heb
ben van den broer van W. met het doel echtei
ze met winst te verkoopen. Hij had hiertoe ooi
wel eenige pogingen aangewend, doch hij ko<
zich niet meer de namen herinneren, aan wit
hij de pers ten verkoop had aangeboden.
Eisch tegen v. d. K. en L. ieder 5 iaren
gcvangcnisöUaï cn tegen W. 3 jaren gevan
genisstraf.
Hierna stond tereoht H. J. O., strijkster te
's Gravenhage. Deze had een aantal valsche
bankbiljetten ontvangen en een van die biljetten
uitgegeven, wetende, dat het valsch was,
Eisch 8 maanden gevangenisstraf.
K.-K. Dandbouw-winterschool. Naar wij
vernemen, worden door den aartsdiocesane
R.-K Boeren- enTuindersbond in Gelderland po
gingen aangewend tot het stichten van een
R.-K Landbouwwinterschool te Terborg.
ift.-K. Voetbalbond.
Te 's Hage is opgericht een R.K. Voetbal
bond voor liet bisdom Haarlem. Besloten werd
een commissie te benoemen, die tot taak heeft
het samenstellen van statuten en reglementen,
In de drie hoofdsteden zal een vereeniging wor
den benoemd, waarvan de leden aangevuld zul
len worden met twee leden, een uit de provin
cie Zuid-Holland, en een lid uit de provincie
N.-Holland. Benoemd worden voor den Haag,
de R.K. Sportvereendging Graaf Willem II,
voor Rotterdam de R.K. V. V. „Lconidas" en
voor Amsterdam de R.K. A. V. Voor de pro
vincie Zuid-Hol land werd bij stemming geko
zen de R. K. V. V. Dordrecht en voor de pro
vincie Noord-Holland waarvoor Zaandam cn
Alkmaar waren candidaat gesteld, de R.K. V.
V. Zaandam, aangezien de R.-K. V. V. „V.A.F.
C." zich terug trok.
roman uit het poolsch.
Het is alweer eeuicc-u ."<1 «cleden. dat wii
zelf en dat anderen in ons Wad het nut en Koed
bestaansrecht bepleitten van een nationalen
bond van R.-K. raadsleden.
Veel succes hadden cUo oproepen buiten den
kring Haarlem niet. hoe voortreffelijk werk
door de Haarlemsehe organisatie, ook werd
geleverd en hoezeer men mocht verwachten,
dat het aanmoedigend naar buiten zou werken.
Na de laatste verkiezingen sclnint or echter
•meer animo te zijn gekomen en van verschil
lende plaateen bereiken ons mededeelingen, dat
de E.-K. raadsleden zich in een organisatie
vereenigen. Zoo hooren wii van een E.-K,
Bond in Gelderland en dat E.-K. leden van
Provinciale Staten zich vereenigden o.m, in
Brabant, om van, Ïjoord-Hollancf niet te ge
wagen.
Ons dunkt dat het een gunstige tiid voor de
Haarlemsehe afdeeling is om opnieuw te
trachten de E.-K. Raadsleden in Nederland in
©én bond te vereenigen. Voor den heer Hooy, die
«oo krachtig daartoe aanspoorde, indertijd en
er zich heel wat werk voor getroostte, zou dit
©en grooto voldoening zijn.
Wii zouden de totstandkoming ten zeerst©
Itoejuichen, wiil daarvan een groot© actie
ten goede zou kunnen uitgaan. om niet te
«preken van het profiit dat het algemeen be
lang daarvan zou trekken en de versterking
der R.-K. partij, die er het gevolg' .van zou
ff-iin. -
ook oen der smalste en minst beveiligd©.
Ge achteloosheid, waarmede de verbetering
wordt ter hand genomen, grenst dan, ook
bijna aan het misdadige.
ZooaLs men ziet staat den bond een paeda-
gog'isoh standpunt vo-or.
--wA'.V-J,,-
^35
Nu keek de legioensoldaat den legaat vast in de
©ogen en sprak
In uwe genade,.veldheer, hebt gij besloten mij
▼oor mijn dienstijver te beloonen. Dat beduidt, dat ik
den standaarden des mperators trouw gebleven ben
Als Rome zijn dapperen met den" smadelijken dood in
de Arena beloont, neem ik deze onderscheiding aan
met de gehoorzaamheid, die een soldaat verschuldigd
is.
In zijn stem lag niet een schaduw van hoon, veler
sidderde daarin ingehouden smart, met berusting ge
dragen.
De dreigende uitdrukking van Publius' gelaat ver
dween. Hij zette den fakkel weder tegen den muur en
reide rustig
Mengen moet gij u aanmelden, om de armbanden
dapperheid te ontvangen.
Zorg er echter voor, dat ge in den eersten veldslag, die
geleverd wordt, voor de eer van het heilige Rome
sterft. Gij hebt een cervollen dood verdiend.
De soldaat, die den geheelen tijd het hoofd gebogen
had, richtte zich hoog op. Publius trad weder voor het
venster.
Smartelijke gedachten gingen om in het hoofd van
deD Romeinschen patriciër. Een gemeen soldaat, de
zoon van een barbaar, had hem beschaamd, daar hij
hem aan de plichten der meerderen tegenover de min
deren had herinnerd. Want het betaamt niet, een sol
daat, de bereid is voor de eer der standaarden het le
ven te laten, met een smadelijke doodstraf te dreigen,
om het even welk geloof hij belijdt. Voor den veldheer
op 't slagveld is de vraag, welken godsdienst zijne dap
pere soldaten belijden, zonder belaug. In de legioenen
dienden reeds lang aanhangers van verschillende go
den, en zij stierven toch allen met vreugde voor Rome's
grootheid.
Als de Christenen zich met de overoude Romeinsclie
overleveringen verzoenen wilden, zou Publius er niets
tegen hebben hun godsdienst te erkennen, want ook
hij hield zelfverloochening hoog in eere. Maar deze sec-
tarissen zeiden luide en openlijk voor den rechterstoel
van den praetor, zonder een oogenblik voor het wre
kend zwaard van het recht te beven, dat de zon van
het heilige Rome ten ondergang neigde, dat hun God
den afgod Jupiter op het Kaïpitool van zijn troon zou
stootea en diens plaats zou innemen. En zij hoonden
met een onverschillig lachje de macht des Imperators,
wanneer zij leeuwen en tijSers in den muil werden ge,
worpen, met ijzeren haken aan stukken werden gere
ten, aan het kruis genageld, op ijzeren roosters gebra
den werden 1 Hun heldenmoed was hoogverraad Zij
moesten bij massa's verdelgd worden, want als zij in
aantal toenamen, eu vooral ais de gewapende macht..
Publius verbleekte, ontzet over de gevolgen van zijn
verdere redeneering. Thans herinnerde hij zich dik
wijls kleine troepjes aan den oever van den stroom
te hebben opgemerkt die. me' het gelaat naar elkander
toegewend, stonden of knielden alsof zij te zamen baden,
en als zij hem zagen, ie^3 onder hunne tunica's ver
borgen en zich snel verwijderden. Zouden dat misschien
Christenen zijn
Een geweldige smart maakte zich meester van het
hart des Romeinschen patriots. Hij zag Rome van alle
zijden door schrikkelijke gevaren bedreigd, of liever
hij voorzag de gevaren, zonder deze juist te kunnen
beoordeelen, want zij naderden onder den sluier van
een geheimzinnige kracht Zouden de vijanden van de
thans bestaande wereldorde llen te zamen opstaan
tegen Rome's heerschappij, Rome zou den aanval
weerstaaD, schitterend zegepralen en de oproerlingen
tuchtigen. Maar de ellendigcn scherpten hunne zwaar
den in ontoegankelijke wouden eenerzijds, en andere-
zijds in de schuilhoeken van een groote stad en in on-
deraardsche begraafplaatsen,
Wie kan hunne armen tellen, vroeg Publius zicliaf.
Oostwaarts aan de andere zijde van den stroom
werd aan den zoom van het woud een zwakke licht
schijn zichtbaar, gelijkende op een zeer verwijderden
vuurgloed. Spoedig daarop glansde achter de nu dui
delijk zichtbare toppen der boomen de bovenste rand
der maanschijf in rossig licht, scherp uitkomend tegen
den donkere grond van het firmament. Het vurige
schijnsel werd al zwakker, naarmate dc maan hooger
steeg. Straks zweefde zij als volle r°oc*e sc 'l( "Yf
het woud. Het scheen Publius toe, dat ook het licht,
waarmede de maan de aarde overgoot, rood, ja zelfs
bloedrood zich over de horizon verspreidde. Waarheen
hij ook keek, naar rechts, naar links, voor zich overal
zag hij dien bloedigen schijn. Tegelijkertijd begroetten
de kikvorschen den opgang der maan met een gekwaak,
als wilden zijn hun vroeger getwist geheel doen ver
geten.
Ge maan ging onbekommerd haar pad langs den he
mel verder en verloor onderweg haar felle lichthoe
hooger zij zich verhief boven de bosschen, des te klei
ner werd haar schijf cn des te bleekcr haar gezicht.
Reeds had zij zich boven de toppen der boomen ver
heven en trok langzaam, gelijkmatig en rllstiS door
het donkerblauwe azuur des hemels, een fijne zi veren
lichtstof over dc aarde breidend. Haar tooverachtig
licht hief den zwarten sluier op, dien de nacht over
bergen, wouden en wateren had gespreid. Ten slotte
werd het zoo licht, dat Publius zelfs de eevelde eiken
stammen aan de andere zijde van den Donau kon on
derscheiden.
Daar liet zich een gernisch vernemen.... Het was
een hert, dat met deftige schreden den oever van den
stroom naderde. Het bleef staan voor het water, dronk
een weinig, en verwijderde zich even langzaam als het
gekomen was.
Publius staarde weder naar de Markomaonscho bergonl
welke noordwaarts den gezichtskring afsloten cd te
vergelijken waren met reuzen, die den toegang tot een
tooveriand weerden.
Terwijl hij daar stond en lang in stilte tuurde, me
oogen en oorea wijd geopend, meende luj m de plech
tige Stilte van den heerlijken zomernacht, hoewel dan
zeer onduidelijk, het gedruisch te hooren van een
verwijderd ramoer. Een oogenblik hield hij dcu adem
in, en riep daarop plotseling
Zij komen I
Rufius, die rustig tegen den muur stond, maakte
een beweging om het kijkvenster te naderen, doch werd
door de aanwezigheid van den legaat teruggehouden.
Zij komen 1 herhaalde Publius. Kunnen uwe oo
gen door den nevel van het maanlicht doordrk gen
vroeg hij den legioensoldaat.
Ik ben een der mannen, die door de ccnturio's
worden uitgezonden om de nachtwacht to houden,
antwoordde Rufius.
