NIEUWE MIL COURANT
BINNENLAND
Parlementaire Kroniek.
Ü&SK"k
landbouw irvissnuFRif
feuilleton
De Ondergang van een
Wereldmacht.
DE PERS ZEGT
Van Overal
Handel en NijVerheid
ORDE EN ARBEID
Maandag 23 iuni Tweede Blad
DEN H'AAG, 22 Juni
Het is gewenscht en ook mijg doel om in een
kroniek van de week eenige voorname onderwer
pen min of meer critisch te bespreken. Maar wil
de ik mij ten opzichte der parlementaire werk-
zaamheden der Kamer gedurende de afgêloopen
week, aan dezen stelregel houden, dan -kon ik
dikwijls en zeker ditmaal volstaan met dezen
eeneu regel: heden niets te melden! Behalve, dat
de Kamer vaak den tijd verprutst met allerlei
onbenullige debatten, zijn er ook tal van kleine
re wetsontwerpen, die moeten worden afgedaan
en waai bij geen groote beginselen te pas komen
Zulk werk hebben wij deze week achter den rug
ik bui zoo vrij te veronderstellen, dat de briaug'
stenende lezer in parlementaire zaken de versia
gen gevolgd heeft en van de verscheidenheid der
talrijke behandelde wetsontwerpen en amende
menten heeft kennis genomen. Op enkele zaken
niet .en mm of meer algemeenen kant zal ik
dan nog de aandacht vestigen.
Eu dan is naar allereerst het debuut vau on
zen nieuwen Minister van Marine, mr. Bijlevela
lk wil roauuit zeggen, dat ik mij dit anders had
voorgesteld. Was mr. Bijleveld niet de compag-
nou op het Amsterdamsche advocatenkantoor
van den ervaren en slag vaardigen poli ticus mr.
p' Vues, onzen tegenwoordigen Minister van
'"ancien v Mocht niet met eenigen grond wor
den veiwacht, dat er ook 111 politicis een geeste-
njke veiwamschap lusschen beiden zou bestaan?
In politicis; en daarmee bedoel ik niet zoozeer
in politieke beginselen, want op dat stuk heeft
mr. Bijleveld zijn christelijke geloofbelijdenis
op meer dan voldoende wijze beleden; maar in de
manier om met een lichaam als de Tweede Ka
mer om te gaan. Die kunst bleek mr. Bijleveld
nog in 't geheel niet te verstaan, al wil ik niet
z<hshen, dat hij ze niet zal aanleeren. In zijn re-
P'.e.v toonde hij al reeds op verrassende manier
f^passingsvermogen te bezitten en een vlot spre
ej' te zijn. Zoodat het meer dan voorbarig zou
z,in uit de eerste rede van den nieuwen bewinds-
Qu,a at te leiden, dat hij zich in deze omgeving
0let zal acclimatiseeren.
He fout van mr. Bijleveld was, dat hij bij zijn
fiérste optreden te weinig rekening hield zoowel
met het verleden van het delicaie departement,
waarvan hij zoo plotseling het hoofd geworden
's, als wel met de geestesgesteldheid van deze
Kamer.
Het verleden van „Marine' had den Minis
ter moeten afhouden van uitvoerige verklarin
gen omtrent een te volgen gedragslijn. Daarvoor
is „Marine" een te groot wespennest en is de
nieuwe functionaris zoowel door zijn verleden
ais door zijn kort optreden nog te weinig met
de zaken vertrouwd. Hier had zich zeker „in der
Besc.irankung den Meister" moeten toonen.
Vervolgens had de Minister een betere gele
genheid moeten afwachten om in den breede zijn
opvattingen van de taak der overheid in de
Landsverdediging uiteen te zetten. Wanneer
een Kamer, die voor bijna de helft uit moderne
heidenen bestaat op een Vrijdagmiddag van een
heeten dag in een overprikkelde en overwerkte
aht uit den weg te gaan voor spotzucht en bru
taliteit, maar men moet daaraan niet^ onnoodig
voet geven; daardoor doet men afbreuk aan
eigen autoriteit, 't Eerste contact met de Kamer
zal aan mr. Bijleveld zelf meer geleerd hebben
dan aan zijn gehoor en ik twijfel er niet aan, of
zijn m de politieke kunst volleerde vriend en
ambtgenoot, mr. de Vries, zal den nieuwen Ma
rineminister wel speodig weg-wijs maken op het
glibberige pad, dat hij gewaagd heeft te betre
den. Zoodat ik mijn oerdeel over dezen bewinds
man nog eenigen tijd zal opschorten.
1 Een minder fraai relletje heeft zich nog voor
gedaan bij de verdere behandeling van de Wa
renwet. Er kwam in behandeling een amende
ment van den sociaal-democraat Van der Waer-
den om aan gemeenteraden de bevoegdheid te
verkenen in 't belang dei- volksgezondheid den
invoer van 'a bepaald artikel slechts voorwaar
delijk toe te staan en tevens de bevoegdheid om
te verbieden, dat andere dan de door B. en W.
daarvoor aangewezen personen die waar binnen
de gemeente verkoopen, afleveren of ter afleve
ring voorhanden hebben.
Men kan zich met eenige verbazing afvragen
wat zulk een bepaling in een wet op de keuring
van waren te maken had. Niet minder dan zes
sprekers kwamen er tegen op en toen -bleek gedu
rende het' debat, dat dit onnoozele muisje 'n gif
tig staartje had. Met die bevoegdheid voor ge
meentebesturen om invoer van waren te weige
ren was niet minder bedoeld, dan om in Amster
dam den melkoorlog opnieuw te ontketenen. Wan
neer de melk bij één slijter ondeugdelijk werd
bevonden zou de gemeente Amsterdam eiscüen,
dat slechts aan één centrale inrichting wercl ge
leverd. Heel het xnelkbedrijf was m .weinig tijds
gesocialiseerd, alle boeren en slijters tot gemeen
teambtenaren gemaakt.
Behalve een aantal leden van allerlei politie
ke richting wees Minister Aalberse deze proef
neming cordaat af. Wil men een redelijke be
voegdheid, om zich te vrijwaren tegen onge-
wenscliten invoer, dan verschaft artikel 135 dei-
Gemeentewet deze reeds, zei de Minister. Maar
aan deze socialisatie beginnen we zoo maar niet
bij wijze van amendement.
Toen gaf de heer Schaper die het voorstel
bij afwezigheid van dr. v. d. Waerden verdedig
de zich bloot. In een giftig speechje viel hij
uit tegen „de bourgeoisie", die liever de typhus
op de anne bevolking loslaat, dan aan socialisa
tie gaat doen!
En deze demagogie heeft „het Volk" verder
doorgezet. Den volgenden dag had het roode
loofdorgaan artikelen met het pakkende opschrift
„liever typhus dan socialisatie" en werden de le
zers opgezweept tegen „de burgerlijke partijen",
die liever 't volk vergiftigen, dan de nieuwe leus
der S.D.A.P. volgen!
Dit ellendige bedrog wilde ik toch nog eens
aan den kaak stellen. Zou aien denken, dat er
een bewindsman in stedelijk, gewestelijk of Rijks
bestuur gevonden wordt, die er dergelijke cyni
sche begrippen van: „liever typhus dan sociali
satie" op na houdt? Maar ziet men dan niet in,
dat het niet mogelijk is om eens den lieflij
ken gedachtengang van Schaper te volgen
om op de arme bevolking de typhuskcorts door
bedorven melk los te laten en tegelijkertijd „de
bourgeoisie" te sparen? Maar als de leugenach
tigheid der voorstelling dan zóó zonneklaar is,
dan is het ook misdadig op dergelijke wijze het
eene deel van het volk tegen feet andere op te
zetten.
De S.D.A.P. heeft zich weer eens van haar
allerslechtsten kant laten zien!
zoo ja, wordt het dan geen Ü/d, dat de wet met
den- meesten spoed verscherpt wordt?
„Eenige jaren geleden heeft de Tweede Ka
mer met verontwaardiging het soort lectuur,
zooals het Comité die verspreidt, uit haar bi
bliotheek geweerd. Dat was een schoon gebaar.
Maar kan de overheid daarmee volstaan?
Neen, duizendmaal neen, zij: dient het publiek
te beschermen tegen een gruwel, die ons volk
dreigt te besmetten- zooals het in Duitsch-
land een groot deel der jongelui (men herin-1
nert zich de -polemieken 'over de „Wandervö
gel") besmet heeft.
De Overheid trede op voor het te laat is,
en vege met kracht de vuilnis, die zich als
„wetenschappelijk" (n aandient, voor goet
weg.
Dat de.' 'ho°£ tijd is, dat hier wordt ingegre
pen, blijkt ons meermalen, als we klachten
hooien van huisvaders die ons meedeelen, dat
bovenbedoelde brochure vrijuit wordt toegezon
den aan hun minderjarige zoons
Is het reeds zoover in onze maatschappij:,
dat onze kinderen, die op straat niet veilig
zijd, ook thuis niet meer met rust gelaten wor-
den?
Onze tijd dreigt aan de gruwelen van het hei
dendom ten onder te gaan. Dat een christelijke
overheid tijdig ingrijp.
Uit de verslagen zal de lezer gezien hebben,
dat de Minister van financiën nog eens wat
meer gaat pompen uit de personeele belastingen.
Ik zal de uiteenzetting nie herhalenaan zulke
dingen heeft men één keer genoeg
HAGENAAR.
Op enkele losse besprekingen ,in de Kamer wil
ik nog het licht laten vallen. Zoo wilde de heer
Otto openbaarmaking van de notulen der bevre-
mgingscommissic. Zooals men weet, hebben in
dertijd op aanstichting van mr. Cort v. d. Lin
den voormannen van alle politieke partijen in
een commissie samengewerkt tot besiechting van
den schoolstrijd en kwamen toeii tot het bekende
„beveredigiiigsrapport". Sommige palstaanders
der openbare school zijn van den aanvang af
wantrouwend tegenover deze werkzaamheden ge
weest en ventileerden de meening, dat de belan
den van het openbaar onderwijs voor algemeen
ïesrecht waren verkwanseld.
De bewijzen hiervoor meenen zij in de notulen
der bevredigingscommissie te kunnen vinden.
Jhr. de Savomin Lohman zei: de heeren zien
Spoken en daarom ben ik voor openbaarmaking;
an kunnen zij van hun dwaasheden worden
overtuigd. Dat is een standpunt.
Dr. Nolens echter had ernstige principieele
bedenkingen: wanneer men ditmaal toegeeft, zal
de geneigdheid om lid eener commissie te wor
den in het vervolg afnemen, zei hij. Dat is ook
een standpunt, hetwelk alle Katholieke en anti
revolutionaire leden bleken te deelen. Toch was
er een meerderheid voor het voorstei-Otto, zoo-
dat deze zijn zin zal krijgen.
Het Unie-liberale „Vaderland" schrijft naar
aanleiding der aanneming van het ontwerp-on-
derwijzerssalarissen van Minister De Visser:
„Tevredenheid zal er door dit ontwerp niet
of weinig worden geschapen, want die is in
de eerste plaats helaas niet meer van onzen
tijd, en dan, er zijn billijke eischen waaraan
niet is voldaan. Maar bezonkenheid des oor
deels, die alleen de juiste kennis van zaken
kan verstrekken, zal toch het bewustzijn ge
ven, dat thans werkelijk iets van veel belang
voor den onderwijzer is verkregen. En wie -met
ons begrijpt, dat thans door de financieele ge
lijkstelling de eerste steen is gelegd van een
gebouw, dat niets anders dan het woord-: On-
derwijsbelang, op de frontespiece draagt, zal
met ons den Minister nazeggen, dat het een
noodlottige dag was, toen nu 62 jaar gele
den de richtingen van het lager onderwijs uit
eengingen; dat dit tot beider schade was, en
dat het een zegen zal zijn als zij elkaar terug
vinden."
SÓDOMA HERLEEFD.
Hoe brutaal de publieke onzedelijkheid ook
hier te lande den kop durft opsteken, blijkt tel
kens. Nog vorige week bij het „Hèl"-debat kwam
het in schril licht.
Toch zijn er teekenen van nog ernstiger aard.
We zijn hier te lande rijk een „Ned. Weten
schappelijk Humanitair Komitee", dat het aan
durft publieke reclame te maken voor hetzelfde
tegennatuurlijke kwaad, dat ook reeds door de
Socialisten vergoelijkt wordt, blijkens het toen
in de „Socialistische Gids" verschenen artikel.
Dat Comité heeft vóór eenigen tijd een uitvoe
rige brochure verspreid, waarin de gruwel weer
verdedigd wordt. Het vieze ding is onderteekend
door een zestal namen.
„Mag dat zoo maar! vraagt „De Resb." En
Een gefcai*n38te open brief.
Door een aantal Limburgsche onderoffi
cieren is een open brief aan Mr. Troelstra ge
richt, die op pooten staat. Daarin komt o.m
he-t volgende voor;
„Als vooruitstrevende Katholieken, die ma
terialisme en revolutie verfoeien en mede
werken aan den modernen socialen opbloei
der maatschappij, organiseeren wij ons in af-
deelingen van ordelievende, weerbare man
nen, di-e evenmin terugschrikken om uwe
benden te Rotterdam of Amsterdam over
den kling te jagen als buitenlandscke Spar-
tacisten ui ons Limburg te drijven. Indien
gjj met den Communist Wijnkoop, „die uw
gangmaker is begint, zullen wij u en uwe
benden weten te vinden. Wij zullen dan niet
strijden zooals de uwen, behebt op plundering
en omverwerping vail ataats-instellingen,
maar voor ons goed recht: „ons ordelievend
beginsel. Dat beginsej houdt ons saamhoo-
rig en is door u» gedrijf toch niet te ver
woesten.
Indien, gij, Mr. Troelstra, met uw gangma
ker Wynkoop, Uwe jjenden van de straat
houdt, blijven wij ook van de straat. Waagt
gij een staatsgreep, dan vliegen wij in 't ge
weer. Daarom zu]len wjj blijven werken aan
de instituten, welke het Wettige Gezag be
schermen en deze in weerbaarheidskracht
blijven versterken. Dan zijn uwe plannen
onuitvoerbaar Wij snijden u den pas af. Dat
vreest gij en daarom scheldt gij."
Evolutie en Revolutie.
In het boekje, dat onder bovenstaanden ti
tel verscheen, zegt Mr. Bonger, de bekende,
bezadigde en nuchter-denkende sociaal-demo-
kraat, eenijje waarheden, waarmee zijn leider
i het vocrloopig doen kan.
Mr. Bonger geeft hem daarom duidelijk les.'
„Onze conclusie is dus," zegt de schrijver,
„dat van het begrip „revolutie" drie kenmer
ken genoemd kunnen worden: fundamenteel,
plotseling en gewelddadig. Het eerste ken
merk is essentieel, de volgende zijn acciden
teel, het tweede echter minder dan het der
de."
Of „zijn" revolutie plotseling en geweld
dadig zal zijn. la-at Mr. Troelstra al maar in
het midden. Zijn volgeling geeft hem te ver
staan, dat het geen revolutie is, wanneer het
niet plotseling en gewelddadig komt.
Zoodat wij dus wel op onze hoede moge zijn:
want Troelstra weet ook meèr dan hij zegt.
En hij weet ook ^e'> dat de. „stakingen" in
dezen tijd niet zelden een politieke beteeke-
nis hebben, al wil de moderne vakbeweging
ons ook het tegenovergestelde doen gelooven.
,Mr. Bonger weet het ook wel. Hij ?egt:
„Gaat men nu tot de kern van het „nieu
we" socialisme over, dan blijkt deze uit niet
veel anders dan staking te bestaan. Massa
staking voor en massa-staking na, vooral ge
richt tegen het onPers°onlijk groot-kapitaal!
In deze massa-actie groeit de emotie, de zui
ver verstandelijk6 verrn°gens van kritiek en
redeneering ondergaan een verzwakking, de
activiteit stijgt k°v6a het normale, een ze
kere exaltatie" W°r<" bereikt."
Ordelievende arbeiders en burgers van Ne
derland: houdt rekdding met deze waarschu
wing van onverdachte zijde!
De voorbereiding tot de revolutie gaat door!
Christelijke Kcgeering iets aandurven als
hieronder wordt vermeld, was nog minder
bekend, schrijft de „Resb":
Vorig jaar, 4 Mei 1918, verzond de Loge
Prins Frederik te Kotta Radja een schrijven,
onderteekehd door de heeren A. G. van Sluys
en J. C. van der Lely, waarin gewaarschuwd
werd tegen het toenemenvan het aantal
Katholieke onderwijzers in Indië. Iu dat be
taamde stuk is o.a. het volgende te lezen:
„Deze (katholieke onderwijzers) toch effe
nen haar het pad, waarlangs ze kan gaan
voor de uitbreiding van de Kerk. Van deze
onderwijzers behoeft ze niet te vreezen, dat
zij zullen medewerken aan de "vrije ontwik-
keling van het volk, of leeringen zullen ver
spreiden, welke tegen de kerkelijke dogma
ta ingaan. Integendeel, zij weet, dat zij zoo
krachtig mogelijk zullen werken om de room-
sehe idee ingang te doen vinden in hun om
geving en op de school alles zullen vermij
den, wat het kind later minder gunstige ge
dachten zou kunnen geven van de Kerk, of
e zou kunnen aansporen tot onderzoek van
In het „Kath. Schoolbl. van Ned Indië"
wordt dit epistel nu krachtig onderhanden
gene men, als het o.a. schrijft:
„Willen de Broeders daarmee zeggen: de
R.-K. onderwijzers geven geen neutraal on
derwijs op de openbare school, zij staan daar
te werken als geheime propagandisten voor
da Kerk? Zoo ja, dan signaleeren we dien
laster slechts. Doch dan is de logische con
sequentie van deze bewering gelegen in deze
oppeneerende stelling: De onderwijzers, die
de Loge in de school wenseht en dus in de
eerste plaats de leden der Orde, die zij recht
streeks kan instmeeren doen het tegen
overgestelde en brengen het kind wel minder
gunstige gedachten bij van de Kerk.
Zij zijn in de school dus niet neutraal
Zij geven geen neutraal onderwijs?
Maar dan wordt het hoog tijd, dat de Re
geering, dat het Departement van O. en E
eens een minitieus onderzoek Instelt.
Dan zullen de z.g. niet-vrijdenkende ouders
de Katholieke, de Protestantsehe, de Mo ham
medaansche ouders eens hetere waarborgen
moeten eischen inzake de neutraliteit van
het Gonvernementsonderwijs,- vooral waar
het geen geheim is, dat onder het corps on
derwijzers en dat der Inspecteurs zich meer
dere leden der Loge bevinden.
De Loge moge het goedvinden, dat het
Gouvernements-onderwijs in zeker opzicht
niet neutraal is, de katholieken eischen het
wel, geheel en volledig, ten aanzien van el-
ken godsdienst, ook ten opzichte der Loge,
al is ze geen godsdienstig genootschap.
We moeten echter nog iets zeggen over de
onderteek en ing -van het document en wel
over den eerst ondergeteekende.
Deze toch is niet de eerste de beste. De In
dische Regeering heeft dezen man belast met
het hoogste burgerlijke gezag In Atjeh. A. G.
H. van der Sluys is Gouverneur van Atjeh
en Onderhoorigheden.
Ook een regeering kan zich vergissen in de
karaktereigenschappen harer ambtenaren en
met den heer van Sluys heeft ze het dan ze-
cer gedaan.
Zou een man, die zulke lasterlijke epistels
over den Oceaan zendt, ten nadeele van amb
tenaren, van wieu hij niets, niets kan zeggen,
rlan «lat 7.0 trouwe opvolgers der landswetten
en, als hun Hollandache geloofegenooten, mo
de tot de steunpilaren behooren der maat
schappelijke orde, zou zulk een man de aan
gewezen persoon zijn om zulk een hoogen
post, met zooveel beslissingsrecht, ln te ne
men?
Bezit hij den onbevangen blik, voor zoo'n
ambt allereerst vereischt? Kan hem het prae-
dieaat onbevooroordeeld worden toegekend?"
Ons dunkt, dat hier reden aanwezig is om
dezen heer eens aan den tand te voelen, no
pens zijn plichten.
keneiSede V00r<Iat de rook in "ikKe wol
een SrToo?tU'SSChe,n WCrd de Vl0er met
Eindelhk£ooIzuurfciPUiten nat gehouden.
in do keldorveSte men' da*een PartÜ turf
te° S «btoS
dït
De directeur van het
UIT ONZE OOST
Het werk der duisternis.
Dat de Loge to Indië machtig is, weet
ieder. Dat echter de eerete ambtenaren der
is
mngen heeft in ..Cultura' een
ven van de uitkomsten der in 1918 genomen
cultuurproeven met de gieretmelde cliono po
dium quino). De schrijver deele mede den in
druk te hebben gekregen.dat de giarstmelde niet
Brand in het gjebouw der Huuroommissie.
In het gebouw van het vroegere St. Bernar-
dusgesticht aan het Hok in te Amsterdam,
waar thans de bureaux der Huurcommissie
zijn ondergebracht, ia Vrijdagmiddag onder
den vloer van de eerste verdieping, brand
ontsjaan, De brandweer, die onmiddellijk ter
plaats,e was, trachtte door het openmaken
van den vloer den haard van den brand te
ontdekken, doch zij ondervond hierbij groote
Kunst en Kennis
UIT BOEK EN BLAO
ROMAN UIT HET POOLSCH.
(Wordt vervolgd
stemming verkeert, dan is liet voor zulke begin
selverklaringen niet de juiste tijd. Met is goed
ki
I)E ONDJURWIJZEItSSADAKISSiJiN.
i TrocLstra woof; ulot nmnvJceurfg'
jsegrg-en, wat hij eigenlijk met "de resolutie wil.
Boschbesscn. Men meldt TT TT
van Nijmegen, dat de bcwchbcss dit*
bitter tegenvallen. Door de droogt.» -
vruchten klein en verschrompeld Zlln
Kruisbessen. De kruisbeseen 1»,,,
ar een flink beschot. Toch zijn <h>
bazend hoog; in enkele uren tiias Ver
van 22 tnt os liepen
jaar een flink beschot. Toch zijn de
bazend hoog; in enkele uren tiids 1
van 22 tot 28 cent de kilo CjamVlh ^°P
zitten geheel zonder voorraad T a rieken
Ih-üsvorhoogiug van Y isciiaktun. - ne \fi
uister van L„ N. en H. is naai' de Visscher
courantverneemt, voornemens; den Se
der yisckakten te verhoo^en, en te beneden
op. f 25 voor groote akten; f io vtmr ldeino
akten; f 1 voor liengelakten.
Hct mond en klauwzeer. In de ..Vee- en
Utrecht ter61treeft de keer Hoefnagel, uit
volgend© de *-en de
,.Het spreekt van zelf. dat een dier, aan mond.
en klauwzeer lodende, dikwijls mia aof
koortsig is. vooraf in den aanvang der ziScte
en verder zeer Punluk in de mondholte, S
seinen ook tusschen de klauwen. Welnu, als de
nachten guur en koud ziin, zooals dikwijls het
geval is. spreekt het toch van zelf. dat derge
lok vee ten minste 's nachts ond-er dak dient t»
worden gebracht.
Verder heeft het dier bii'het grazen P1Jn in
de mondholte en is het dus zeer aangeraden
wat gras te maaien, zoodat de dieren dit zelf
uiet behoeven af te scheuren. Het toedienen
van vloeibaar voedsel verdient natuurlijk ook
alle aanbeveling. Verder zijn er in de apotheek
van den veearts allerlei geneesmiddelen, waar
mee hot zieke elnmvlies der mondholte met
succes kan worden behandeld. Deug maar zolfs
eens goed na hoe verkwikkend een moudspoe-
Hng kan werken, wanneer èen mensck zteif
blaren op het slijmvlies van lippen, tong of
wang heeft. Even aangenaam i« het voor het
zieke rund, wanneer mot een zachte kwast der
gelijke geneesmiddelen worden gestreken over
hot slijmvlies der mondholte. Indien zich op
den neusspiegel, rondom de neusgaten korsten
vormen, dienen deze inet een spons en met
warm water, waarin een beetje cneoüno is ge
daan. te worden gereinigd.
Evenzoo dient de huid tusschen de klauwen
dus in do tusooJienklauwBpJeet, zorgvuldig te
worden behandeld. De veehouders moeten^ bo
grijpen, dat oen ziek dier, evenals een za -k
mensck, des te eerder kan herstellen, hoe zore,
VTiJaiffer do behandeling." UiK*
De gterstmelde.
Hjjksproofstation voor zaadc^ntióCV wJrï
Hingen heeft in "ake-
Internationaal Metaalverbond. Onze
sterke Katholieke Meta&l-bewerkerabond heeft
de eerste stappen gezet om te komen tot ©en
internationaal verbond tusschen de Katholieke
en Christelijke Metaalbewerkersbonden.
Een conferentie van vertegenwoordigere
aanstaands
alleen een vortmiuneud. doch ook eeu zon-
uiiuueud gewas ie. Zoowei de voor- ais dc na
deelen aan den verbouw van hot gewas verbT
den. zullen vooral zich in de erootcultlluf d
gevoelen. Zóóveel ervaring heeft men tha^
zeker wel opgedaan, dat men het gewas voor
opneming in de groote cultuur vau den land
bouw niot mag aanbevelen: daarvoor ig er t.o
veel risico aan verbonden. Andes worden de
omstandigheden echter, wanneer men te doen
hoeft met mislukking van het eigenlijke ge-
was en den grond toch nog zooveel mogelijk
productief wil maken, of wanneer het gronden
-betreft van overigens weinig waarde, indien
zij behoorlijk vochthoudend ziin en niet il to
arm.
D-e nadoelen zullen echter des te kleiner af
metingen aannemen, naarmate de cultuur op
kleiner schaal plaats vindt, en er naar ver
houding meer zorg aan besteed kan worden
Koninklijke belangstelling. Door H. il. de
Koningin is een groote bronzen medaille be
schikbaar gesteld voor de tentoonstelling ver
bonden aan de te Epe op de Voluwe op 19 en
20 Aug. ek. te houden Tweede Nederl. Klom-
penbeurs.
De Volksmissionaris
15 Mei en 15 Juai.
Deze twee afleveringen beginnen met twee
allernuttigste ascetische stukjes ,,Doet alles
^nder ophouden doen koken 1 luidden
138
7 De boogschutters en de slingeraars teroyAlles
do «ttreu.der legerplaats. lood smelten I De
waterketels ai
zijne bevelen.
De muren zoude i, meenden hij, hun besUrming
iunnen doorstaan. Als zij geea stormrammen en ander
fcdegermgswerktuigen medevoerden, zouden zij de
vestmg nooit binnenkomen.
216 de zee der barbaren opende zich en uit
Maar
woud kwam een lange rij wagens met stormramme.
611 t0r73 °P wiele geladen.
J us boog het hoofd, sloot de oogen en bad vurig
tot Mars
Heer, strat dezen verrader
De ma echter, dien hij zoo even verrader genoemd
had, werd op dit oogenblik door de Germanen met een
zoo geweldigen vreugdekreet begroet, dat de lucht er
mijlen ver vau daverde. Te paard bevond hii zich op een
kleinen heuvel, omgeven door de hoofden der geslachten.
Hij was geheel bekleed met een zilveren geschubd pant
ser, de adelaarsvleugelen op zijn blinkenden helm
waren in zwaaiende bewegingeen witte mantel golfde
van zijn schouders.
Toen het weder stil geworden was, wees Servius met
zijn lang zwaard naar de legerplaats der Bataven.
Op dit teeken weerklonken hoon,signalen en de Jasigers
stortten zich het eerst in den Donau. Daarop volgden de
Ouaden en de Markomannen en vervolgens volksstam
men, die Publius onbekend waren. Eenige dier afdeelin-
geu sleepten de belegeringswerktuigen op houtvlotten
over deo stroom.
De overtocht over den Donau geschiedde op zoovele
plaatsen tegelijk, uat er aan een tegenhouden der bar
baren niet te denkon was door de voorden gingen zulke
massa's menschen, dat het water der rver begon te
rijzen.
Meer verbaasd dan bevreesd, beschouwde het Ro
me Dsche leger deze ontelbare menigte van hoofden in
schuinsch-benedenwaartsche richting gezien, den ge-
heelen Donau scheen op te vullen. De legioensoldaat aan
de grenzen, aan gemakkelijke overwinningen op de
naburige barbaarsche stammen gewend, had tot dus
verre hun aantal geringschattend beschouwd.
Reeds stonden zij bij duizenden op den rechteroever
der rivier. Spoedig weren zij weder in troepen afge
deeld en marcheerden m goede orde niet rechtstreeks
op het leger aan, doch vormde aan de zuidelijke zijde
een reusachtige halveö cirkel die langzaam nauwer werd
boe meer nieuwe krachteu werden aangevoerd.
Zij sluiten ons i<* 1 merkte een der tribuDen op,
Servius voert beu «-an 1 antwoordde Publius kort,
maar veelbeteekenend-
Inderdaad was de leidende hand die van eeu er varen
veldheer. Gewoonlijk stortten de Germanen zich dade
lijk met groot geschreeuw op den vijand om na een
korteD strijd weer plotseling terug te trekkeo. Thans
was dat niet het geval-
Nadat het leger van drie zijden ingesloten was,
stonden de massa's stil en wachtten geduldig op de
signalen. Voormalige Romeinsche centurio's rede.
voortdurend op en af voor het front om de bevele
van Servius over te brengen.
Reeds had de zon de helft van hare dageüjksche
reis volbracht, toen op vele Plaatson tegelijk de hoornen
werden geblazen. De Jasigers, een lange keten vormend,
begonnen de strijd. In gestrektec galop renden ze
naar de muren, schoten hunne pijlen ai tegen de ver
dedigers en trokken weder even snel terug. Dit spelletje
herhaalde zich verscheidene male waardoor zij den
Romeinsche boogschutters en slingeraars, die zich op
de muren moesten blootgeven om hun werktuigeo op
te stellen tegen een hoofdaanval, groote verliezen toe
brachten.
Onder de dekking dier ruiters nikten nu in marsch-
orde twee rijen Germanen te voet op, die borstharnassen
en lederen broeken droegen. Voor hen uit liepen de
vaar-deldragers, die een standaard, waarop een draak
met wijd geopenden muil stond, voortdroegen. D t
was het veldteeken der Ouaden. Tegen alle Germaansche
gebruiken in gingen zij zonder eenig geluld voorwaarts.
Toen zij binnen het bereik der Romeinsche schiet
werktuigen kwamen, dekte zich de voorste rij met de
schilden, terwijl de achterste rij de schilden boven
het hoofd verhief, om zich voor pijlen en steenen te
beschutten.
Te vergeefs waren de pogingen der Romeinsche
slingeraars, om deze levenden muur te doorbreken.
De Quaden schreden zoo vast aaneengesloten vooruit,
dat hun schilden geen opening voor het indringen der
vijandelijke werptuigen bood. Met een dof geraas violen
de tamelijk zware steenen op het dak der schilden,
waaronder de krijgers veilig beschut waren.
Vlak achter dit voetvolk knarste de belegerings
werktuigen, die op raderen door onzichtbare handen
vooruit werden bewogen. Daar kwamen stormbokken,
torens, reuzenslakken, wagens met ladders en takken
bossen, houten hutten met kijkgaten aangerold, door
van binnen verborgen mannen voortbewogen. Ook dit
belegeringswerk bewoog zich tot groote verbazing der
Romeinen in de beste orde, tonder het gewone ge
schreeuw der Germanen.
Op het oogenblik, dat de Quaden na het overtrekken
van de gracht den wal beklommen, weerklonk een
bevel, dat van den eenen aanvoerder tot den anderen
overgebracht werd. Met de snelheid des hiiWms liet
de eerste rij van het voetvolk haar schilden zakken
en deed hare werpsperen over den muur suizen. Dit
gebeurde zoo plotseling dat, voor do Romeinen het
gewaar werden, de Germanen reeds weder door hunne
schilden waren gedekt. Dadelijk daarop volgde een
tweede wolk van speren u t de andere rij der Ouaden.
Ren luid geschreeuw van do muren af beantwoordde
de behendigheid der barbaren. De Romeinsche soldaat
kwam tot de ontdekk ng, dat hij een vijand voor
z ch had, die vreeswekkend worden kon.
Op bot Juiste oogenblik schalde de tuba van de
tinnen des hoofdtorens om den Romeioschen sling©-
aars te bevelen hun arbeid te beginnen, want de storm
rammen der vijanden bewogen zich rechtstreeks naai
do hoofdpoort. De werpmachines werden in beweging
gezet en een hagel van steenen kletterde tegen de be-
Jegermgswerktu gen der barbaren.
Doch nu kwamen nieuwe rijen Quaden de bedreig
de stormrammen te hulp hen volgde een menigte half
naakte reuzen met roodbruin haar, die slechts met een
scliild en een in het vuur spits gebranden stang gewa
pend waren.
Thans eerst verhieven de Germanen hun oorlogs
kreet. Onder hun schilden brulden ontzetting bren
gende geluiden naar boven en schalden over de leger
plaat lis een dreigende donder.
