ÏULADVERTEERDERS
Levensmiddelemerzieég
onze courant wederom Zaterdagmiddag
12 muïï* verschijnt, verzoeken wij onze
H.H. Adverteerders beleefd hunne advertentiën, bestemd
voor het Zaterdagnummer, steeds lieden in te zenden.
Van Advertentiën die Zaterdag in den Soop van den
morgen inkomen, kan de plaatsing niet meer gewaarborgd
Rijst
SUIKER.
BINNENLAND
Aangezien
ongeweei*
Worüen- de ADMINISTRATIE
RUBBËRHAK HEü
VRIJDAG 27 J18MI 1813
42st8 JAARGANG SS85
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR
BUREAUX" NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON I42S EN <j74I
HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL 12,35PER WEEK 18 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL t 2,70 EU VOORUITBETALING
TELEFOON AFDEELING „DRUKKERIJ" No. I748 ADVERTENTIEN 25 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KOBTING
bbKSTE BLAD
&it nummer bestaat uit 2 bladen
3b'2 ons rijst,
3L;2 ons suiker
3% ons suiker
Volksontwikkeling.
Wlr. Tpoelstra en de ssfeending
van het ïelegpanpgebeitn,
Dames tü ci. - Heeren 2 s* ci.
P. W. TWËEHUIJSËi
BARTELJ0H1SSTRAAT 27. TEL 1770
Nederland en België.
Nederlandsch-Belgische
toenadering.
Houders van Russische
Staatsschuld.
VERKEER EN POSTERIJEN
UIT ONZE OOST
RLEMSCHE COU
De Directeur van het Gemeentelijk Levens
middelenbureau te Haarlem brengt ter kennis,
Jat verkrijgbaar wordt gesteld:
gedurende het tijkvak van 28 Juni tot en met 4
Juli 1919:
op bon D 27
tegen den ouden prijs van 21 cent per pond
op bon D 28
tegen den prijs van -30 cent per pond
op bon lie tijdvak der Kindersuikerkaart;
tegen den prijs van 30 cent per pond
Dev Directeur voornoemd,
F. DE JONGE.
en onderwijs. Wie hun weetlust bevredigt,
doet een prijzenswaardig werk. Zoo zijn de
Volksuniversiteiten te roemen.
Maar er kleeft daaraan ook weer het ont
zettend gevaar der neutraliteit, waarop wij
thans niet diep behoeven in te gaan. Neu
trale voorlichting over maatschappelijke,
zedelijke, historische vraagstukken en derge
lijkedat vloekt in onze ooren.
Het is daarom dan ook, dat wij met zooveel
genoegen gisterenavond lazen, dat het dage-
lijksoh bestuur, der R.-K. Volksuniversiteit
te Amsterdam meedeelt, dat de plannen tot
oprichting dezer universiteit geheel en al
klaar zijn Br zullen komende winter een 10-
tal cursussen worden gehouden. Het bestuur,
dat bij monde van haar voorzitter, den heer
•Gr. Diercks, de eer mocht hebben, bij Z. D. H,
den Bisschop van Haarlem de plannen toe te
lichten, heeft van Z. D. H. de verzekering
ontvangen, dat Monseigneur aan deze instel
ling zijn bijzondere goedkeuring hechtte en
aan de weldadigheid der Amsterdamsehe ka
tholieken aanbeveelt.
Als tegenwicht tegen de neutrale Volks
universiteiten in de groote steden, kan niets
beter gesteld worden dan een positieve daad,
een eigen gelijksoortige Inrichting.
Men is bezig voor Haarlem en omstreken
een neutrale Volksuniversiteit op- te richten;
reeds is hiervoor een commissie benoemd en
een bij-eenkomst gehouden. Is het goed, dat
wij, Katholieken, onzerzijds waakten met iets
dergelijks, totdat, evenals in Amsterdam, die
neutrale instelling vijf of zes jaar gelegen
heid heeft gehad, de mensohen, ook de onze,
tot zich te trekken?
schuld het Jaarheen trachten te leiden, dat de
Nederlandseke houders behandeld worden op
den -voet der meest begunstigden?
Of heeft de Begeering ha deze richting
reeds stappen gedaan?
„Het Volk" spreekt het bericht tegen van
de „Nieuwe Haagsche Courant", waarin werd
medegedeeld, dat een dei- leden der sociaal
democratische fractie ©enig® vragen zou
richten tot de regeering teneinde zekerheid te
verkrijgen over da vraag in hoever de heer
Troelstra betrokken ia k©t misdrijf van
don outrouwen telegraafambtenaar, omdat de
fractie van oordeel is, j^cLLen hü richi ook
nn mocht hebben gecompromitteerd, zijn ver
dwijnen uit de politiek noodzakelijk ie. j
Ter „verkwikking Voor de fijnste geesten'
onder de „bewnsten" verdelgt het piek-piek-
fijne blad verder den r6volntionnairen lei
der tegen wat het noemt de „smerige bende":
„De pers der sociallstenbaters Produceert
sedert November eindelooae stroomen van
vuilschrijverij over Troel&tra- Het succes is
weliswaar minnetjes, maar Let wordt toch
telkens weer geprobeerd Wat kan zij anders?
Het feit, dat een jonge telegraaf beambte aan
Troelstra afschrift va® een paar telegram
men heeft doen toekomen, S&hee} z"?der
voorkennis en buiten zdio heeft aan del
bende die de S. D. A, p jn haar leider tracht
te treffen, nieuwen moed gegeven. Het wordt
opgeblazen tot een misdadig0 intrige, waar
van alle brave burgers moeten gruwen; men
hoopt op Troelstra's parate excute en ver
langt niets meer of minder, dan da^zfn.PF"
tijgenooten uit de Kamer zelf hem het zijden
koord thuis zullen brengen,
Barbertje moet hangen.
Het zal niet gaan.
Al die keffende, bassend^ kend®
den zullen, de een na den
staart tussohen de boenen JB 0 e^fLn We.n
tot er weer wat nieuws is gevonden tegen de
S. D. A. P. of tegen Troelstra, of tegen een
andere fignur, die de mensebheid en weg
naar de toekomst wijst. da
van bloed! hun oogen weer sen tt e üan
lekken zij zich de muilen, dan egint de
jacht opnieuw. Smerige ben
Intusscihen lezen we met in t rave „volk
dat het Troelstra's plicht zen geweest zyn,
de autoriteiten van deef ®ebending van bot
telegramgeheim in kennis te len.
landbouwers, die .niettegenstaande de vee-
kantoren. reeds lang zijn opgeheven, nog
vorderingen hebben wegens aan de liegee-
ringj geleverd vee, en de personen die op
ep nog loon te vorderen hebben, zich mee
genoemde kantoren werkzaam zijn geweest
ten wenden om, liet hun toekomende te ont
vangen?
Ho journalisten en de Arbeidswet Aal-
berse. Minister Aalberse heeft in zijn ont
werp, Arbeidswet een wijziging aangebracht
waardoor de arbeidsduur van journalisten
woedt gesteld, op, .10 uur, per dag en 05 uur
per week. j - f J t
Een onjuist bericht. Een Reutertele-
giram maakt melding van de vlucht naar
D.uitsc'hland van den exKroonprins.
Ook zou in de wandelgangen der Belgische
Kamer, een der ministers aan verschillende
Mon heeft gisterenavond, een bericHt «»-
vonden in ons blad, meldend, dat vertegen—
woordigers der B.-K. Stands- en Vak-organi
saties en een aantal belangstellenden in het
K.-K. Onderwijs, onder leiding van den War-
nondschen professor Groenen te Utrecht,
vergaderd hebben over de middelen, welke
'rijn aan t© wenden ten einde onvermogende
♦jongelieden aan studiebeurzen te helpen,
•Reeds werd in beginsel besloten tot instel
ling van een bureau, dat belast zal zijn met
do uitvoering der noodige maatregelen.
-Reeds morgen zullen de besprekingen worden
voortgezet.
Ben der eerste daden van Mini-ster De
Visser is geweest aan de instelling van Bijks-
Studiebeurzen een breeder karakter te geven,
®eer passend aan de behoeften van dezen
Du. Bestond tot nn toe deze overheidssteun
Voornamelijk in het voorthelpen van bega-af-
de j ongelieden aan de Universiteiten en die
Rijksacademie van Beeldende Kunsten, onze
eerste Minister van Onderwijs heeft den
stoot gegeven aan een regeling, waarbij1 reeds
na de lagere school financieele steun van
Overheidswege kan worden verleend voor
middelbare en later voor hoogere studies. Dit
heelt het voordeel, dat heldere koppen uit
den onbemiddelden stand van meet af aan
hun studielust kunnen bevredigen en niet
langs allerlei onbegaanbare paden den weg
'behoeven te zoeken naar een doctoraat of een
diploma van hooger technisch of handelson
derwijs enz.
Van allo kanten heeft indertijd dezen opzet
van dr. De Visser, zoowel in als buiten het
Parlement, instemming ontmoet en opnieuw
■belangstelling voor het instituut der, stndle-
•beurzen gewekt.
Bij de debatten in de Tweede Kamer over
dit onderwerp en daarna in de pers, is er
"toen de aandacht op gevestigd-, dat, wilde een
stelsel van ruimere subsidieering van onbe
middelde studenten tot zijn recht komen, er
speciaal voor liet bijzonder ondecrwijis orga
nisatie moet zijn, liefst onder leiding: uit een
centraal punt.
De subsidie immers is uiteraard beperkt;
bovendien valt er, op tal van formaliteiten
te ietten enz.
Wanneer de betrokkenen bij het Katholiek
bij zender onderwijs dus vergaderen en be
sprekingen houden over het sympathieke in
stituut der studiebeurzen, vertrouwen wij,
dat ook een dergelijke regeling in het oog zal
Vovden .gevat.
Er verscheen gisteren een twee'dë verblij
dend bericht in de porB> getuigt van'de
WivL-1?! 01118 kringen voor de voilksont-
J kkeling en waarop wij even de aandacht
wuien vestigen.
.Men kent 'de instelling der Volksunlversl-
W?' m op®6t en bedoeling Prijzenswaardige
ini' LVÜ komen uit een tijdperk, waajv
V(l,'_e. resultaten van het lager onderwijs om
Ven,i f redenen hier te lande allerbedroe-
Perioi 8,enoemd: moeten worden en gaan een
keiing° tegemoet, die schreeuwt om ontwik-
'biu.sj'Cil!.ers' kantoorbedienden, kleine mid-
to kort'1.-'"1' 8'evoelen thans, wat zij vroeger
rijn gekomen en vragen om onderricht
j
DE DUKE LEVENSMIDDELE.N
kooo en verkoop, het persen, het vervoer en da
opslag, over de vraag hoe de produotio in de
.Vereenigde Staten en andere landen kan ver
beterd! worden en over de niet minder belang
rijke hoe de textielindustrie in de bevriende
landen het grootst mogelijke voordeel zou kun
nen hebben van het feit. dat de Vereenigde
Maten thans een credietgevend land geworden
CDU UB liimmuo vcuuuukuuc a '-'11- n,!e" spreken over de creatie van
Kamerleden hebben medegedeeld, d,at de ex- dernataonale deelen, ten einde do finaneiéering
en den opslag van de geheel© wereld te verge
makkelijken.
De grootste nadruk legde den heer Beane-
intusschen op het persoonlijk contact, dat zou
voortvloeien uit ae samenkomst van kooplie
den, bankiers, spinners en fabrikanten uit
Europa met de farmers uit de Zuidelijke
staten.
Hij had. en dit was het slot van ons onder
houd, reeds den bes-ten indruk van de Kotier-
damsche haven gekregen.
i-sumui-uJt-
Hen aeint uit Brussel aan „De Hsb."t:
Het artikel va-n de .JLib-re Belgiyue" over de
telegrammen-wisseling tussohen Koning Albert
en Koningin Wilhelmina heeft hier in politieke
en journalistieke kringen groot en indruk ga-
maakt- Men weet dat het hoofdorgaan des
Katholieke partij, hetwelk relaties heeft zoowel
in de hoogere regeeringakringen alhier als op
het Belgische gezantschap te Den Haag-, reeds
vroeger een artikel publiceerde om de Nedar-
1 and sob.Belgische kwesies op te lossen door
een nauwere aansluiting tussohen beide landen.
Het blad meent dat de conferentie te P-arijs
dien weg beeft aangegeven «n zonder, den in
vloed van mevrouw Loudon op de Amerikaan-
sche gedelegeerden en dien van generaal Smuts
en Botha, twee broeders uit te sluiten, kan man.
wel zeggen dat de verandering in de houding
der mogendheden ie toe te schriiivon aan hare
opvatting dat ©en HollandsehBelgische toe.
nadering de war© methode ia om de kwestie op
te lossen.
Merkwaardig la de vraag df de Koning, toen
hij zijn telegram zond aan de Koningin, niet
geinspdneerd werd door de laatste retolutie der
groote mogendheden, alsmede den slotzin dat
men in Nederland in offioieele kringen nog
niet 4© houding van België apprecieert. Hoe
weet het katholieke orgaan zulke? Ia het van de
zajda van gezant Carton de Wiart, dia gisteren
hier vertoefd©, daaromtrent ingelicht? Wat
ervan zij, het artikel ademt een goeden geest
en bepleit met klpm de gewenschte toenade
ring, Terwijl het blad vroeger vooral ook op
©en militair verbond aandrong, wordt deze idee
nu niet moer zoo naar voren gebracht. De
„Libr© Belgique" laat de gedachte nog wel niet
geheel varen, doch ook zij schijnt meer en meer
er van doordrongen te worden dat de militaire
kwesties zaak rijn van den .Volkerenbond.
Verheugend is het voorzeker te constateeren
dat het blad een veel welwillender toon aan
slaat dan enkele maanden terug. En dubbel
verblijdend is bijvoorbeeeld de erkentenis dat
Nederland -bij de doorlating der Dniteohe troe
pen door Limburg correct handelde.
De .Libre Belgique" is het eerste Belgische
blad dat zulks erkent. Het Oranjeboek heeft
het katholieke orgaan' op de hoogte gebradht
en het betreurt alleen dat de Nederlandsoho
regeering de beecheidén daaromtrent niet
vroeger heeft bekend gemaakt. Het blad had
evenwel uit de" stukken wejke einde vorig jaar
door de Nederlandsche regeering zijn gepubli
ceerd, tot dezelfde overtuiging kunnen komen.
Nu er invloeden aan het werk zijn die van
een goeden wil getuigen, i» de ..Libre Bel
gique" ook "daaromtrent totaal van jneening
veranderd.
De heer? Van Lanschot, lid van 'de Eerste
Kamer, riohtte tot den Miniate® van Fiuau-
Aan (Je leden van -den Ministerraad en van de
Staten Generaal ie door de besturen der S. D.
A. P., en van het N. V, V. een adres gericht,
waarin o.m. gezegd wordt, dat zij -met bezorgd-
liwid Jconrzi» vg-n do i>lan.2XQXJ.
en bcKcliouwinfi-en. u&®tk(SIqk<1 in Jtxet W-otsont-
werp tot aanvulling en verhooging van het
10e hoofdstuk der. Staatsbegrooting voor het
dienstjaar 1919.
Dat daaruit toch blijkt, dat da regeering het
voornemen heeft, hare bemoeienis ten aanzien
van de levensmiddelenvoorziening te beëindi
gen en dat zij met name reeds thans het ge
durende de oorlogsjaren toegepaste biialagstel-
sel ten opzichte v» de voornaamste levensbe
hoeften wenscht te verlaten.
Tegenover -deze plannen en beschouwingen
meenen adressanten ta moeten handhaven
hunne overtu-igin» da:t ia het belang, van de
voeding van het Nederlandsoh© volk de lervens-
mid-del en voorziening behoort U» rijn gemeen-
schapszorg en dat de bemoeien!, van de Rage^
ring te haren opzichte een bluvende moet zun.
Gewezen wordt oP de Kroot© prnsstugng in
53e laatste maanden -**n wittebrood, suiker,
rüot en margarine. 6m ^et Btskel yaa
Moge er aanleid^ levensbehdef-
tantsoeneenng voor biisla£rgte]s6l dlent
ten te laten varen. drossanten in het belang
naar ae meeningwaH Nederlandsclie voUt t9
van de voedingi van
worden vastgehouden, dl° *f'
kelen, die behooren f &1 er"
moest noodige levenswelen. Mot name
moet dit gelden voor bro<M en aardappelen.
Adressanten rijn T8n,^mW' d" 1
voor hro^wl aardappelen geaurende den
br°°? 611 eB voorjaar 1919/1920 niet
herfat winter d ^duMllde
hooger behooren w
1/918/1919 waren.
Arlie.iri «nan Ann Sen Minister
van Arbeid heeft Voreeni-
ging van EleotroteoLn^Le Werkgevers een
adres gezonden, v^oek in het ontwerp
Aalberse een maatregel °P te nemen, wanr-
bij het den workups verboden wordt in
hun vrijen tijd loonarbeidvoor derden te ver
richten en waarbij de °WRachtgever straf
baar wordt gesteld'.
Pensioenen. De Lünister van Financiën
maakt bekend, dat de Sepensionneerden ten
laste van de Nederl^6^-0 Staatsbegrooting
die hun .pensioen doen. buschnjven op eene
Postrekening, te begijnen met het darde
kwartaal 19$ worden vrijgesteld van de ver-
Plichtiug om telken? d"0 maanden eena at
testatie de vita aan b«t Dop. van Financiën
te zenden.
Hun pensioenen worden op den vervaldag,
zonden eenige bemoeiing hunnerzijds op hun
postrekening bi.igesehreveu.
Zij die alano- hun pensioen door bijschrij
ving op eon postrekening wensehen te ont
vangen, mpeeten het verzoek daartoe, met
bijvoeging van de pensloenaikte, waarvoor
een ontvangstbewijs worden afgegeven,
inzenden aan het D«P- van Financiën (afd.
Pensioenen.)
oiën de volgende schriftelijke vraag:
Zal de Regeering bij oen e.ventueele inter
nationale regeling der, Russische Staats-
ynajgjein vajn Kjunerledcn. De heer Bos-
Leeft de volgende vraag tot den Minister
van 11. N. en H. gericht: i
Karn de Minister, mededeelen, t.o.t wieju, de
Kroonprins plotseling! de wijk naar". Duitsch
land genomen heeft.
jDo Tel." spreekt het bericht beslist te
gen. Er ia niets van aan, schrijft het blad.
Ln 'ito stad |g|aaiu dienen. Immer blijven
wc zoo ernstig mogelijk waarschuwen tegen
stadsdiensten.
B/ja woonden eens- eene bo-exinnenvergade
ring bij te Berlaer, in België. Een' Antwerp-
sche dame hield een redevoering tot de boe
rinnen, dat ze ihru'n meisjes toch thuis zou
den houden van, de stad.
't Deugde in de Belgische steden hcola-
maai niet.
Nu lezen wij een staaltje hbo slecht het
er in Den Haag uitziet.
In 1918 hebben zich in Den Haag geves
tigd 1234 Roomsche meisjes,, 830 er van
dienstmeisjes. De jongste was 13 jaar en was
door haar. moeder naar, Den Haag gestuurd,
waar ze in eene gevaarlijke omgeving .werd
aangetroffen.
Bij ongeveer 100, zegge honderd meisjes,
werd vastgesteld verwaarloozing dér .gods
dienstplichten of totaal verlies van geloof,
25 hadden een gemengde verkeering.
Onder de velen van slechte of verdachte
zeden, waren er tien die ongehuwd samen
woonden.
Aldus het verslag der, R.K. yereeniging
tot beschermnig van meisjes in Den Haag,
Moeders-, hebt ge, het verstaan?!
(„Rust Roest.)"
Rijzen in het huit-entand. De minister
L., N. en H. heeft een som van f 15.000 aan
gevraagd, no-odig om steun te verleenen aan
het voornemen van den Nederlandschen Tuin-
bouwraad. <om reizen in het buitenland to
laten .doen, teneinde zich op, de hoogte te
atollen van den toestand .aldaar ©n -tot het
üea*oiJcon vaa' dou tvogl om t& konion tot iüet
aanknoopen van handelsrelaties en het her
nieuwen van de. .vroe-ger, bestaande handels
betrekkingen. I
CRISISAANGELEGENHEDEN.
De Amerikaanscke katoencommissie te Rot
terdam. Men meldt aan het „Hblu." h©t
voltcendo
E-r ia reeds meermalen op: gewezen, dat de
thans dooa: een twijfelachtiger! vrede bekroonde,
wereldoorlog in de verhoudingen op handels-,
industrieel- en financieel gebied zeer aanmer
kelijke wijzigingen zal aanbrengen, en er is
nauweliiks ©en natie dia meer daar-van over
tuigd en reeds thans bezig is zich aan dezen
nieuwen toestand aan de passen dan de Ver
eenigde Staten. Een uiting dezer Amerikaan-
sche energie i» o.a. te vin-den in het besluit
van alle belanghebbenden in de katoenindu
strie om in. hot najaar van dit jaar ta New-
Orleans een vier-daags-oh© Worm Ootton Con
ference te organiseeien. Reeds in Mei van dit
jaar'is een commissie van 12 personen, onder
presidium van den heer Fuller E. Gallaway,
den. grooten Oceaan overgestoken om bezoeken
te brengen aan verschillend© Europeesche
staten. De commissi© heeft zich. gesplitst in
sub-oommissies van twee, om bezoeken t© gaan
afleggen, in Italië, Zwitserland, Spanje, Scan
dinavië en. Rotterdam. Deze laatste subcommis
sie. bestaande uit de heeren Alpheus O. Beau©
en A. W-, MadLellan uit New-Orleans, is
gistermiddag te Rotterdam aangekomen en
ontvangen door het bestuur der Voreeniging
voor den Katoenhandel met zün president den
heer W. H. Groockewit.
Wii! waren in de gelegenheid met beide hee
ren een onderhoud te hebben, waaruit ons in
d© eerste plaats bleek, dat zij Rotterdam ©en
groot© toekomst voorspellen in het komende
katoenverkeex, nu de Bremer katoenmarkt, nog
wel niet herleven zal. In verband daarmede
betreurden zii- het, dat het katoenverkeer'. dat
vooralsnog op 30.000 balen is ontworpen, met
reeds in een stadium van uitvoering zijnde
plannen tut uitbreiding op 60.000. niet van het
begin af aan grooter was genomen, omdat zij
meenden, dat Rotterdam met rijn gemakkelijke
haven zeker, wel op 100.000 fi 150.000 balen P©r
jaar zou kunnen rekenen, indien tenminste een.
aanzienlijk© wijziging wordt gebracht in de
assurantiepremiën, die volgens hen de üMJ mille
per jaar evenals in Amerika, niet overschrijden
mogen".
Hoe dR zij. het lag, naar de heeren meenden,
aan Rotterdam zelf als het rich tot ©en be-
angrijke katoenmarkt zou willen verheffen,
D/arvoor zou in de eerste plaats noodig zijn,,
dat de Iiotterdamsche belanghebbenden bii- d©
katoen in den ruimsten zin, dus ook da finan
cieele wereld, straks naar New-Qrleam© kwam,
om connecties aan te knoppen mot de Ameri
kaanscke planters, spinners, fabrikanten en
handelaars. Zij rekenden te dien eind© zelf op
een vertegenwoordiger van do Nederlanasche
regeering.
Als vanzelf kwamen wii nu over het. komende
congres te spreken. De heer B'eane deelde mede,
dat ov©r all© oude en nieuwe problemen ge
sproken zal worden die op da katoenindustrie
in den' r.uimst-en zin betrekking hebb en, zoo als
Spoorw^giperaoncel!. In een Dinsdag
avond te Utrecht gehouden vergadering van
de Ned. Vereeniging van Spoor- en Tram
wegpersoneel deelde de voorzitter de heer
F, Moltmaker mede, dat de vertegenwoordig
gers der vereeniging een onderhoud heb
ben gehad met de directie der spoorwegmaat
schappijen. Spreker zeide, dat in de eerste
hell't van Juli wederom twee weken extra-
loon zou worden uitgekeerd en dat de di
rectie van de regeering gedaan had weten
te krijgen, dat geen reis-belasting zou wor
den ingevoerd, waar tegenover de directie
zich bereid heeft verklaard, de ai'loopende
kortingen op het loon van het personeel vóór
het pensioen te zuilen afschaffen. Einde Juli
zal het personeel ci© van 1 April af gestorte
kortingen1 terugontvangen,, terwijl van 1 Juli
af geen ai'loopende kortingen meer. zullen
worden betaald.
Spreker, deelde voorts mede, dat de direc
tie had toegezegd, dat zoo spoedig mogelijk
overal de wekelijksche rustdag zal worden
ingevoerd en dat binnen een maand een af-
zonderlijko conferentie zal worden gehou
den ter, bespreking van da invoering van
den aohturigen arbeidsdag,
Protest tegen het werk der duisternis.
Dezer dagen maakten w© meldins: van een bru-1
taal stukje van de loge ta Koeta Radja tegen
de Kath- Onderwijzers.
Daartegen wordt nu het volgende protest
gericht
Ond or geleek enden, bestuurders van de na te
noemen Katholiek© organisaties in Ncd.-Indië,
protesteeren met nadruk tegen d» strekking
van het schrijven d.d. 14 Mei 1U18. door do
Loge Prins Hendrik te Ko-efca-Radja gericht
aan d© vrijmetselaarsloge in Nederland en op*
genomen in het Indisch Katholiek Schoolblad
in 22 April en de Java-Post van 25 April j.l.
Zij komen op tegen de vooretelling, hls zou
■door een van Roomsohe zijde „stelselmatig" be
vorderde toeneming van het aantal Katholiek©
onderwijzers bii het openbaar lager onderwij*
hier te land© „een verroomsching van dat on
derwijs" plaats vinden, een voorstelling die.
het aantal Roomsche ouderwijzers èn op zich
zelf beschouwd èn relatief genomen, beslist on
juist en derhalve misleidend moet worden ge
noemd.
Zii spreken hun verontwaardiging uit over.
de ia dat schrijven voorkomende uitspraak, dat
bedoelde toeneming „een dreigend gevaar is,
waar ami paal en perk moet worden gesteld" en
hetwelk „het best kan worden bestreden door,
de uitzending »van vrijdenkend©, beschaafde,
niet-Boomsche onderwijzers."
■Zii houden zich overtuigd, dat de Katholiek©
onderwijzers in de naleving van de voor <J©
cpenbar© school voorgeschreven neutraliteit in
geen enkel opzicht ten achter staan bii hun
niet-Roomsche collega's.
Naar hun oordeel zijn de Roomsche onder
wijzer». ©venals de Katholieken in het a 1 ge
meen goede en plichtgetrouwe staatsburgers,,
op, wie getuige de actie der Katholieken in
Nederland tijdens de woelige Novemberdagen
'het wettig staatsgezag, vooral in tijden van
onrust houwen kan.
Zjj vermogen derhalve niet ie zien, in welk
opricht hier van ©en dreigend gevaar zou kun
nen worden gesproken, waartegen op eenlgerlei
wijze zou moeten worden opgetreden.
■Zij protesteeren. met ta meer klem tegen be
doeld schrijven, waar dit mede is onderteekend,
door den her A. G. H- van Sluiis. destijds resi
dent ter beschikking, thans gouverneur van
Atjeh en on-derhoorigheden, wien als vertegen
woordiger van hot gezag beoefening van neu
traliteit en verdraagzaamheid tegenover alW
gezindten, ook de Katholiek, geboden is en,
wiens optreden in deze zü Mengen onder de
aandacht der Indische en INfederlandsche regee-
ring,
De Centrale Raad der Katholieki
b f Sociale Bonden.
J. A. MO NOD DE FROIDEYILLE,
voorzitter^
IEL P. MAjTTHEE, secretaris.
■De Indische Katholieke Partij'.
I L. 'J. M. FEBER. voorzitter,
j- A. P. J. JAGTHiAN, secretaris.
De Katholieke Onderwijzersbond'
ÏA. B. TEN BERGE, voorzitter, -
V: A. TH. BRIJEN 8. secretary
Batavia!, 14 Mei 1919, i
