ÏUÏ. ADVERTEERDERS
Levensmiddelenvoomening
SUIKER.
onze courant wederom Zaterdagmiddag
12 ftinr» verschijnt, verzoeken wij onze
H.Hr Adverteerders beleefd hunne advertentiën, bestemd
voor het Zaterdagnummer. reeds heden in te zenden.
Van Advertentiën die Zaterdag in den loop van den
morgen inkomen, kan de plaatsing niet meer gewaarborgd
worden.
BINNENLAND
DE ADMINISTRATIE
Rijst
VRIJDAG 21 JUNI 1919
42ste JAARGANG 8385
0?ToNn1StSP^S BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,35; PER WEEK 18 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL t 2,70 BU VOORUITBETALING
BUREAUX: NASSAULAAN 49, HAARLEM - TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFDEEL1NG „DRUKKERIJ" No. I748 ADVERTENT1EN 23 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Aangezien
Osigeveet*
cttfSTE BLAD
nummer bestaat uit 2 bladen
3% ons rijst,
3's ons suiker
3% ons suiker
Volksontwikkeling.
Men lesti»en-
teiten ut de instelling der Volk'suniversi-
lustif,' (ln opz,et en bedoeling prijzenswaardige
ill dG wii komen nit een tijdperk, waar-
VoWi ^uitaten van het lager onderwijs om
Vondsi1 ledenen hier te lande allerbedroe-
Perio,] geQoemd' moeten worden en gaan een
deling mgemoet, die schreeuwt om ontwik-
Al'hèi(]
Nederland en België.
Nederlandsch'Belgische
toenadering.
Houders van Russische
Staatsschuld,
ailr. Troeistra en de schending
van het telegram-geheim.
HU IBSEfg&lflSCICM
Dames ci. - Heeren koi Cf.
8s. W. TifEEHDUSEy
BARTEL1ÖRISSTRAAT 27. TEL 1770
Kan de. Mini-ster. mededeelen', tot wie;a de
VERKEER EN POSTERIJEN
UIT ONZE OOST-
J*
mei eft
HMRLEMSCHE COURANT
De Directeur van liet Gemeentelijk Levens-
middelenbureau te Haarlem brengt ter kennis,
Jat verkrijgbaar wordt gesteld:
gedurende het tijkvak van 28 Juni tot cn niet 4
Juli 1919:
°P bon D 27
legen den ouden prijs van 21 cent per pond.
op bon D 28
tegen den prijs van 30 cent per pond
°P bon lie tijdvak der Kindersuikerkaart:
legen den prijs van 30 cent per pond
De Directeur voornoemd1,
F. DE JONGE.
en onderwijs. Wie hun weetlust bevredigt,
doet een prijzenswaardig werk. Zoo zijn de
Volksuniversiteiten te roemen.
Maar er kleeft daaraan ook weer het ont
zettend gevaar der neutraliteit, waarop wij
thans niet diep.behoeven in te gaan. Neu
traio voorlichting ever maatschappelijke,
zedelijke, historische vraagstukken en derge
lijkedat vloekt in onze ooren.
Het is daarom dan ook, dat wij met zooveel
genoegen gisterenavond lazen, dat het dage-
lijkseh bestuur dea- E.-K. Volksuniversiteit
te Amsterdam meedeelt, dat de plannen tot
oprichting dezer universiteit geheel en al
klaar zijn. Er zullen komende winter een 10-
tal cursussen worden gehouden. Het bestuur,
dat bij monde van haar voorzitter, den heer1
G. Diercks, de eer mocht lieblben, bij Z. D. H.
den Bisschop van Haarlem de plannen toe te
lichten, heeft van Z. D. H. de verzekering
ontvangen, dat Monseigneur aan deze instel
ling zijn bijzondere goedkeuring hechtte en
aan de weldadigheid der Amsterdamsehe ka
tholieken aanbeveelt.
Als tegenwicht tegen de neutrale Volks
universiteiten in de groote steden, kan niets
beter gesteld worden dan een positieve daad,
een eigen gelijksoortige inrichting.
Men is bezig voor Haarlem en omstreken
een neutrale Volksuniversiteit op te richten;
reeds is hiervoor een commissie benoemd en
een bijeenkomst gehouden. Is het goed, dat
wij, Katholieken, onzerzijds wachten met iets
dergelijks, totdat, evenals in Amsterdam, de
neutrale instelling vijf of zes jaar gelegen
heid heeft gehad, de inenschen, ook de onze,
tot zich te trekken?
Men heeft gisterenavond een bericht, go-
Vonden in ons blad, meldend, dat vertegen
woordigers der B.-K. Stands- en Vakorgani
saties en een aantal belangstellenden in het
ft.-K. Onderwijs, onder leiding van den War-
ooiidscheü professor Groenen te Utrecht,
vergaderd hebben over de middelen, welke
'%i aan te wenden ten einde onvermogend©
jongelieden aan studiebeurzen te helpep.
Heeds werd in beginsel besloten tot instel
ling van een bureau, dat belast zal zijn met
be uitvoering der noodige maatregelen,
•Reeds morgen zullen de besprekingen wordon
Voortgezet.
Hen der eerste daden van Minister De
-wsser is geweest aan de instelling van Rijiks-
dtudiebeurzen een breeder karakter te geven,
j ^,er Passend, aan de behoeften van dezen
bti. Bestond tot nu toe deze overheidssteun
oornamelijk in het voorthelpen van begaaf-
ST jongelieden aan de Universiteiten «n die
ijksacademie van Beeldende Kunsten, onze
eerste Minister van Onderwijs heeft den
stoot gegeven aan een regeling, waarbij needs
tin do lagere school financieel© steun van
Overheidswege kan worden verleend voor
Middelbare en later voor hoogere studies. Dit
'ccit het voordeel, dat heldere koppen uit
on onbemiddelden stand van meet af aan
un studielust kunnen bevredigen en niet
engs allerlei onbegaanbare paden den weg
hoeven te zoeken naar een doctoraat of een
'Ploma van hooger technisch of liandelson-
wrwijs enz,
On alle kanten heeft indertijd dezen opzet
v,Mi dr. De Visser, zoowel in als buiten het
l'aiiement, instemming ontmoet en opnieuw
^'langstelling voor het instituut der stndie-
°eurzen gewekt.
Bij de debatten in de Tweede Kamer, over
Fit onderwerp en daarna in de pers, is er
v>en de aandacht op gevestigd', dat, wilde een
letsel van ruimere subsidieering van onbe-
uudelde studenten tot zijn recht komen, er
pocunu voor het bijv.ond.er onder,wija orga
nisatie moet zijn, liefst onder leiding uit een
centraal punt.
De subsidie immers is uiteraard beperkt;
bvenuien valt er op tal van formaliteiten
"betten enz.
bijlail,ueer de betrokkenen hij het Katholiek
8»rei 01iderwi-is dus vergaderen en hes
sUtui tÜgen 1)oudei1 oyer het sympathieke in
dut der studieheurzen, vertrouwen wij,
woivuk cen dergelijke regeling in het oog zal'
L~
gevat.
deuid he '^.^cn gisteren een tweede verblij-
?erg iu p in de pers, dat getuigt van de
■^ikkeli °°mst'ke kringen voor de volksont-
ïviiip g en waarop wij even de aandacht
ers.
kantoorbedienden, kleine mid-
ojors gevoelen thans, wat zjj vroeger
Min aekomen en vragen om onderricht
Men seint uit Brussel aan ,,D:e Hsb."
Het artikel van de „Libro Belgique" over <le
telegrammen-wisseling tussoken Koning Albert
en Koningin Wilkelmina heeft hier in politieke
en journalistieke kringen grooten indruk ge
maakt- Men weet dat het hoofdorgaan der
Katholieke partij» hetwelk relaties heeft zoowel
in de hoogere regeeringskringen alhier als op
het Belgische gezantschap te Den Haag, reeds
vroeger een artikel publiceerde om de Neder-
landsch.Belgische kwesies op te lossen door
een nauwere aansluiting tusschen beide landen.
H&t blad meent dat de conferentie te Parijs
dien weg h-eo'ft aangegeven en zonder, ,den in
vloed van mevrouw London op de Amcrikaan-
sche gedelegeerden en dien van generaal Smuts
en Botha, twee broeders uit te sluiten, kan men
wel zeggen dat de verandering in de houding
der mogendheden is toe te schrijven aan hare
opvatting dat een HollandsohBelgisch© toe
nadering de ware methode is om dei kwestie op
te lossen.
Merkwaardig is de vraag of do Koning, toen
hij zijn telegram zond aan do Koningin, niet
geïnspireerd werd door de laatste resolutie der
groot© mogendheden, alsmede den slotzin dat
men in Nederland in officieel© kringen nog
niet de houding van België apprecieert. Hoe
weet het katholieke orgaan zulks Is het van de
ziide vau gezant Carton de Wiart, die gisteren
hier vertoefde, daaromtrent ingelicht? Wat
ervan zfi» het artikel ademt een goeden geest
en bepleit met klem de gewenschte toenade
ring. Terwijl het blad vroeger vooral ook op
een militair verbond aandrong, wordt deze idee
au niet meer zpo naar voren gebracht. De
„Libr© Belgique" laat de gedachte nog wol-niet
geheel varen, doch ook zii schijnt meer en meer
er van doordrongen te worden dat dé militaire
kwesties zaak ziin van den Volkerenbond.
Verheugend is het voorzeker te consta tateren,
dat het: blad een veel welwillender toon aan
slaat dan enkele, maanden terug. En dubbel
verbliidénd is biivoorbeeeld de erkentenis dat
Nederland bii de doorlating der Duitsohe troe
pen door Limburg oorrect handelde.
De „Libro Belgique" is het eerste Belgische,
blad dat zulks erkent. Het Oranjebosk heeft
het katholieke orgaan op de hoogte gebraoht
en het betreurt alleen dat de Nederlandsohe
regeerin® -de bescheiden daaromtrent niet
vroeger heeft bekend gemaakt. Het blad had
evenwel uit de stukken welke einde vorig jaar
door de Nederlandsch© regeering ziin gepubli
ceerd, tot dezelfde overtuiging kunnen komen.
Nu er invloeden aan het werk zijn die van
een goeden wil getuigen, is de „Libro Bel
gique" ook daaromtrent totaal van meening
veranderd-
De heer Van Lanschot, lid van "de Eerste
Kamer, richtte tet den Minister van Finan-
schuld het .daarheen trachten te leiden, dat de
Nederlandsche houders behandeld worden bp
den voet der meest begunstigden?
Of heeft de Ivegeering' in deze richting
reeds stappen gedaan?
„Het Volk" spreekt het bericht tegen van
de „Nieuwe Haagsehë Courant", waarin werd
medegedeeld, dat een der leden der sociaal
democratische fractie eenig® vragen zou
richten tot de regeering teneinde zekerheid te
verkrijgen over de vraag in hoever de heer
Troelstra betrokken is bij ]iet misdrijf van
den outrouweu telegramambtenaar, omdat de
fractie van oordeel is, dat indien hij zich ook
nu mocht hebben gecompromitteerd, zijn ver
dwijnen uit de politiek noodzakelijk is.
Ter „verkwikking Voor [le fijnste geesten"
onder de „bewusten" verdeigt het piek-piek-
i'ijue blad verder den rc.volutionnairen lei
der tegen wat het noemt de „smerige bende":
„De pers dor soeialfstenijaters produceert
sedert November eindclooae stroomen van
vuilschrijverij over Troeistra. Het succes is
weliswaar minnetjes, maar het wordt toch
telkens weer geprobeerd. Vat kan zij anders?
Het feit, dat een jonge telegraaf beambte aan
Troelstra afschrift van een Raar telegram
men heeft doen toekomen geheel zonder zijn
voorkennis en huiten rijn wil, heeft aan def
bende, die de S. D. A, p in haar leider tracht
te treffen, nieuwen moed gegeven. Het wordt
opgeblazen tot een misdadig® intrige, waar
van alle brave burgers moeten gruwen; men
hoopt op Troelstra's parate excute en ver
langt niets meer of minder, dan dat zijn par-
tijgenooten uit d6 Kamer z'®lf hem het zijden
koord, thuis zullen brengen.
Barbertje moet hangen.
Het zal niet gaan.
Al die keffende, bassende', jankende bon
den zullen, de een na den ander, met den
staart tusschen d© boenen moeten afdruipen,
tot er weer wat nieuws is gevonden tegen de
S. D. A. P. of tegen proelstra, of tegen een
andere figuur, die de menschheid den weg
naar de toekomst wijst. Dan m?e*' de reuk
van bloed hun oogen weer schitteren, dan
lekken zij zieb de mujlen, begint de
jacht opnieuw. Smerige bende.
In tusschen lezen we niet ih 't brave „Volk"
dat het Troelstra's plicht zou geweest zijn,
de autoriteiten van deze schending van het
telegramgeheim in kennis te stellen.
de DURE LEVENSMIDDELEN.
Aan de leden van den Ministerraad en van do
Staten Generaal is door de besturen der S. D.
A. P., en van het N. V. V. een adres gericht,
waarin o.m. gezegd woruï, dat zij metbezorgd-
beid Iconnis I. o!v1>oll «©noraon rx <To i>1 uuuozi
en beechouwinfi^n, n-eerg-eleir-d in hot Wetsont-
werp tot aanvulling en verhoogin» van het
10e hoofdstuk aer Staatsbegrooting voor het
dienstjaar 1919.
Dat daaruit toch blijkt, dat de regeering het
voornemen heeft, hare bemoeienis ten aanzien
van de levensmiddelenvoorziening te beëindl"
gen en dat zii met name reeds thans het ge
durende de oorlogsjaren toegepaste biislagstel-
sel ten opzichte va de voornaamste levensbe
hoeften vvenscht te verlaten.
Tegenover deze plannen en beschouwingen
meenen adressanten moeten handhaven
hunne overtuiging, dat in li at belang van d©
voeding van het Nederlandsch© volk de levens
middelenvoorziening behoort te ziin gemeen-
sehapszorg en dat do bemoeiems van de Regee
ring te haren opzichte een bluvende moet zun.
Gewezen wordt op do «roete prusstiigng in
do laatste maanden y£U1 wittebrood, smker,
landbouwers, die niettegenstaande de vee
kantoren reeds- lang zijn opgeheven, nog
vorderingen hebben wegens aan de Regee
ring geleverd vee, en de personen die op
en nog loon te vorderen hebben, zich moe-
genoemde kantoren werkzaam zijn geweest
ten wenden, om het hun toekomende te ont
vangen?.
Do jourualisteln en de Arbeidswet Aal-
bcjrse. Minister Aaiberse heeft ia zijn ont
werp Arbeidswet een wijziging aangebracht
waardoor do arbeidsduur van journalisten
wordt gesteld op. 10 uur per dag en 05 uur
per week. t
Een onjuist bericht. Een Reutertêle-
gram maakt melding van de vlucht naar
Duitschland van den exKroonprins.
Ook zou in de wandelgangen der Belgische
Kamer, een der, ministers aan verschillende
koop en verkoop, het persen, hot vervoer en dé
opslag, over de vraag hoe de productie in ds
Vereenigde Staten en andere landen kan ver
beterd worden en over de niet minder belang
rijke boo do textielindustrie in de bevriende
landen het grootst mogelijke voordeel zou kun
nen hebben van het feit. dat de Vereenigde
laten thans een credietgevend land geworden
nvi, lumu.w. M'11, za* ™eil spreken over de creatie Van
Kamerleden hebben medegedeeld, djit de ex- 0 dcrnationaie doelen, ten einde de i'ij;ancieering
Kroonprins- plotseling de wijk naar Duitsch
land genomen heeft.
„De Tel." spreekt het bericht beslist te
gen. Er is- niets van aan, schrijft het blad.
In de stad gjaan dienen. Immer blijven
we zoo ernstig mogelijk .waarschuwen tegen
stadsdiensten.
lW:e woonden eens eene boerinnenvergade-
ring bij te Berlaer, in België. Een Antwerp-
sche dame hield een redevoering tot de boe
rinnen, dat ze ilnun meisjes tocli thuis zou
den houden van de stad.
't Deugde in de.Belgische steden heele-
maal niet.
Nu lezen wij een staaltje koe slecht het
er in Den Haag uitziet.
In 1918 hebben zich in Den Haag geves
tigd 1234 Roomsche meisjes,, 830 er van
dienstmeisjes. De jongste was 13 jaar en was.
door haar moeder naar Den Haag! gestuurd,
waar zo in eene gevaarlijke omgeving werd
aangetroffen.
Bij ongeveer 100, zegge honderd meisjes,
werd vastgesteld verwaarloozing der. gods
dienstplichten of totaal verlies van geloof,
25 hadden een gemengde verkeering.
Onder, de velen van slechte of verdachte
zeden, waren, er. tien, die ongehuwd samen
woonden.
Aldus het verslag! der. R.K. Vereeniging
tot beschermnig van meisjes in Den Haag.
Moeders-, hebt ge het, verstaan?!.
(„Rust Roest.)"
Reizen iin bet buitenland. D© minister
L„ N. en H. heeft een som van f 15.000 aan
gevraagd, noodig om steun te verleenenaan
het voornemen van den Nederlandschen Tuin-
boivwraad om reizen in het buitenland Je
laten doen, teneinde zich op, de hoogte te
atollen von don toestand aldaar en lot liet
bereiJfccu vmn don om to komen tot Jiot
aanknoopen van handelsrelaties en het her
nieuwen van de vroeger bestaande handels
betrekkingen. I
rijot en margarine.
Moge er aanleidinS 0 stelsel van
rantsoeneer in® voor de meeste levens,behoci-
ten te laten varen, aa» te buslaptelsel dient
naar do rneenin® van «fesanten m het bel ai
van de voedin® van Nederlandsohe volk te
worden vastgehouden. ^er voor die arti
kelen, die behooren t0 ereei'st en aller
meest noodige levensmiddelen. Met nam©
moet dit gelden voot M0<xl aardappelen.
Adressanten ziin vau,m®en,msr' d3,1- de prdzel1
ivoor brood en aardappelen seQurende don
voormar 1910/1920 niet
te ziin dan zii gedurende
herfst, winter en
hooger behooren.
1918/1919 waren.
Arbeid In „vrUen tiid"- Aan den Minister
van Arbeid heeft Vereeni
ging van Eleetrotechnmche Werkgevers een
adres gezonden, met vepoek m het ontwerp-
Aalberse een maatr®kel 0I> tf nemen, waar
hij het den werknemer, verb®den wordt in
hun vrijen tijd loonarbeid voor derden te ver
richten en waarbij de ^drachtgever straf
baar wordt gesteld.
Pensioenen - D® Millister van Financiën
maakt bekend, dat d® gepensionneerden ten
laste van de Nederlandsen® btaatsbegrooting
die hun pensioen do®», bijschrijven op eene
postrekening, te begi1"1®11 niet het derde
kwartaal 1919, worden vrijgesteld van de ver
plichting om telkens drl® maanden eene at
testatie do vita aan het Dep. van Financiën
te zenden.
Hun pensioenen worden op den vervaldag,
zonder eenige "bcmoeü11^ JJumerzjjds op liun
postrekening bijgeschreven.
Zij die alsnog hun pensioen door bijschrij
ving op een postrekening wenschen te ont
vangen, moeeten het verzoek daartoe, met
bijvoegüigr van de pen&ioena/kte, waarvoor
een ontvangstbewijs worden afgegeven,
inzenden aan het D®P- Financiën (afd.
Pensioenen.)
ciën de volgende schriftelijke vraag:
Zal de Regeering bii ®en eventueel© inter
nationale regeling der Russische Staats-
yrajgleu van Kamerleden. De lieer Bos-
hëeft de volgende vraAg. tot den Minister
yan L'. N. en H. gericht: 1
CRISISAANGELEGENHEDEN.
De Ainerikaausche katoeneommissie te Rot
terdam. Men meldt aan liet „Bbló'.'1 het
volgende!
Er is reoda meermalen op gewezen, dat de
thans dooi' een twiifelachtiffen vrede bekroonde
wereldoorlog in de verhoudingen op handels-,
industrieel- en financieel gebied zeer aanmer
kelijk© wijzigingen zal_ aanbrengen en er is
nauwelijks een natie die meer daarvan over
tuigd en reeds thans bezig is zich aan dezen
nieuwen toestand aan de passen dan de "V er-
eenigde Staten. Een uiting dezer Amerikaan-
sclie energie is o.a. te vinden in het besluit
van alle belanghebbenden in d't> katoenindu
strie om in het najaar van dit jaar te New-
Orleans een vierdaagsche World Cotton Con
ference, t© organiseeren. Reeds in Mei van dit
jaar is een commissie van 12 personen, onder
presidium van den heer Fuller E. Gallaway,
den grooten Oceaan overgestoken om, bezoeken
te brengen aan verschillende Europeescbe
staten. De commissie beeft zich gesplitst in
sub-commissies van twee. om bezoeken te gaan
afleggen in Italië. Zwitserland» Spanje, Scan
dinavië en Rotterdam. Deze laatste subcommis
sie. bestaande uit de heeren Alpheus O. Beau©
en A. W-. MacLellan uit New-Orleans, is
gistermiddag t© Rotterdam aangekomen en
ontvangen door het bestuur der Vereeniging
voor den Katoenhandel met ziin president den
heer W. H. Croockewit.
Wii waren in de gelegenheid mét beide hee
ren een onderhoud te hebben, waaruit ons in
de eerste plaats bleek, dat zii Rotterdam een
groote toekomst voorspellen in het komende
katoen ver keer, nu de B'remer katoenmarkt nog
wel niet herleven zal. In verband daarmede
betreurden zij h-et, dat het katoenverkeer. dat
vooralsnog op 30.000 balen is ontworpen, met
reeds in een stadium van uitvoering zijnde
plannen tot uitbreiding op 60.000, niet van het
begin af aan grooter was genomen, omdat zij
meenden, dat Rotterdam met ziin gemakkelijke
haven zeker wel op 100.000 a 150.000 balen per
jaar zou kunnen rekenen» indien tenminste een
aanzienlijke wijziging wordt gebracht in de
assurantiepremiën, die volgens hen de 21/& mille
per jaar; evenals in Amerika, niet overschrijden
mogen.
Hoe dit zij, het lag, naar de heeren meenden,
aan Rotterdam zdf als het rijph i®* een be-
angrijke katoenmarkt zou willen verheffen.
IJ/arvoor zou in de eerste plaats noodig zitn,
dat de Rotterdamsche belanghebbenden bii de
katoen in den ruimst en zin. dus ook de finan-
cieele wereld, straks naar New-Orleans kwam,
om connecties aan t© knoopon met de Amen-
ka ausche planters, spinners, fabrikanten en
handelaars. Ziii rekenden te dien einde zelf op
Oen vertegenwoordiger .van de 'Nedêrlancische
re-geering.
Als vanzelf kwamen wii nu over het. komende
congres te spreken. De heer Beane deelde mede,
dat over alle oude en nieuwe problemen ge
sproken zal worden die op de katoenindustrie
in den xuimsten zin taf-rekking hebben, zooals
en den opslag vau de geheele wereld te verge
makkelijken.
De grootste nadruk legde dén hoer Beane-
intusscken op het persoonlijk contact, dat zou
voortvloeien uit de samenkomst van kooplie
den, bankiers, spinners en fabrikanten uit
Europa met de farmers uit de Zuidelijke
staten.
Hij had, en dit was het slot van ons onder
houd, reeds den besten indruk van de Rotter
damsche haven gekregen.
Spoorwegpersoneel. In een Dinsdag
avond te Utrecht gehouden vergadering van.
de Nod. Vereeniging van spoor- en Tram
wegpersoneel deelde de voorzitter do h-eer
P. Moltmaker mede, dat de vertegenwoordi
gers der vereeniging een onderhoud heb
ben gehad met do directie der spoorwegmaat
schappijen. Spreker zeide, dat in de eerste
helft van Juli wederom twee weken extra-
loon zou worden u-itgekeerd eu dat de di
rectie van de regeering gedaan had weten
te krijgen, dat geen reis belasting zou wor
den ingevoerd, waar tegenover de directie
zich bereid heeft verklaard, de afloopendo
kortingen op het loon van het personeel vóór
liet pensioen.'te zullen aifccjfr&lfen. Lande Juli
zal het personeel de van 1 April af gestort©
kortingen terugontvangen,, terwijl \an 1 Juli
af geen ©floepende kortingen meer. zullen
worden betaald.
Spreker deelde voorts- mede, dat de direc
tie had toegezegd, dat zo© spoedig mogelijk
overal de wekelijksche rustdag zal worden
ingevoerd en dat binnen een maand een af
zonderlijke conferentie zal woz*den gehou
den ter bespreking van de invoering van
den achturigen arbeidsdag.
Protest tegen het werk der duisternis.
Dezer dagen maakten we melding van een bru
taal stukje van de loge t© Koeta Radja tegen
de Kath- Onderwijzers.
Daartegen wordt nu het volgende protest
geriakt
Ondergeteekeiiden. bestuurders van de na te
noemen Katholieke organisaties in Ncd.-Indië,
protesteeren met nadruk togen de strekking
van het schrijven d.d. 14 Mei 1918. door de
Loge Prins Hendrik te Koeta-Radja gericht
aan de vrijmetselaarsloge in Nederland en op- -
genomen in het Indisch Katholiek Schoolblad
van 22 April en de Java-Post van 25 April j.l.
Zii komen op tegen de voorstelling, als zou
door een van Roomsche zijde .istelselmatig" be
vorderde toeneming van het aantal Katholieke
onderwijzers bii het openbaar lager (jnderwija
hier te lande „een verroomsching van dat on
derwijs" plaats vinden, een voorstelling die,
het aantal Roomsche onderwijzers èn op zich
zelf beschouwd èn relatief genomen, beslist on
juist en derhalve misleidend moet worden ge
noemd.
Zii spreken hun verontwaardiging uit over
de in dat schrijven voorkomende uitspraak, dat
-bedoelde-toeneming „een dreigend gevaar is,
waaraan paal en perk moet worden gesteld" en
hetwelk ,»het best kan worden bestreden door
de uitzending van vrijdenkende, beschaafde,
niet-Roomsche onderwijzers."
Zii houden zioh overtuigd, dat de Katholieke
onderwijzers in de naleving van de voor do
openbare school voorgeschreven neutraliteit in
geen enkel opzicht ten achter staan bh hun
niet-Roomsche collega's.
Naar hun oordeel ziin do Roomsche onder
wijzers, ©venals de Katholieken in het alge.-"'
meen, goede en plichtgetrouwe staatsburgers»
op wie getuige de actie der Katholieken in,
Nederland tijdens de woelige Novemberdagen
het wettig staatsgezag, vooral in tilden van
onrust »bouwen kan.
Zij vermogen derhalve niet te zien, in welk
opzicht hier van een dreigend gevaar zou kun
nen worden gesproken, waartegen op ©enigerlei
wijze zou moeten worden opgetreden.
•Zij protesteeren met te meer klem tegen be
doeld schrijven waar (lit mode is onderteekend
door den hor. A. G. H- van 'Sluijs. destiids resi
dent ter beschikking, thans gouverneur van
Atjeh en onderhoorigheden. wien als vertegen
woordiger van het gezag beoefening can neu
traliteit en verdraagzaamheid tegenover alls
gezindten, ook do Katholiek, geboden is en
wiens optreden in dez© ril brengen onder de
aandacht der Indische en Nederlandscho regea-
ring,
v D© Centrale Raad der Katholieke
Sociale Bonden,
J. A. MONGD DE FROIDEYILLE,
voorzitter.'
IH. IMAT MEE, secretaris.
De Indische Katholieke Partij.
L. J. it. EEBER, voorzitter.
A P. J. JAGTMAN. secretaris.
■De Katholieke Onderwijzersbond»
A. B'. TEN BERGE, voorzitter. -
A. TH. BRUENS, secretari
Batavia. 14 Mei 1919,