MESNE IMltiillï
BUITENLAND
Wereldmacht.
FEUILLETON
een
ORDE
De Ondergang van
Vrijdag 27 Juni
Tweede Blad
Ordebewaarders.
De gebeurtenissen van den dag.
Na een pauze, waarin de regeering mede-
GEMENGDE BUITENLANDSCHE BERICHTEN
Deze commissie begaf zich naar Wandsbeck
om met den bevelhebber der daar aangekomen
EOND VAN SMEDENPATROONS IN
NEDERLAND.
roman uit het poolsch.
Wordt vervolgd.),
faL_j=u_
Plichtmatig houden de sociaal-democraten
vol, dat ze geweldig het land hebben aan 't
kapitalisme. Wijnkoop en de zijnen gelooven
daar niets.van, doch beweren, dat de S.D.A.P.
het kapitaiismc dient met groote toewijding.
Dit staat echter ongetwijfeld vast, dat de
Burgerwachten op den zielstoestand der S. D.
A. p. nu juist niet kalmeerend werken, maar de
partij in een zenuwachtige stemming brengen.
Toch gebeurt hier niets bijzonders. Troelstra's
Part ij gen ooo t Nosfce in Duitschland doet, wat
de regeering hier doet. In het „Hbld." lezen
we over die maatregelen bijzonderheden vau de
hand van den bekenden reiziger in de landen
Van revolutie en bolsjewisme, G, Nijpels. Hij
vertelt in dat blad van een bezoek aan het
Roergebied, en voert er o.a. een werkgever spre
kende in, die zich tegen onderteekeniug van het
vredesverdrag keert. Het baat niet, zegt deze,
of we onder zulk een verdrag ons best doen en
ons verzetten tegen het terrorisme van de bols
jewistische inzichten.
En hoe doet men dat daar? Door burger
wachten, waarin deze patroon, met zijn ar
beiders, naast elkaar dienst doen om alle bols
jewistisch optreden onmogelijk te maken.
tegenover deze welbegrepen solidariteit be-
oordeele men de benepen spotternijen van den
Nederl. S. D. A. P., die de burgerwachten een
- 8eyaar noemt.
Het gevaar schuilt juist in de agitatie van
b- D- A. P. en N. V. V., die ook in ons land
eenzelfde revolutionair karakter draagt als in
t buitenland. Hier zit in de meeste stakingen
«n politieke tendenzdaar ook.
Zoo lezen we over de stakingen in Canada:
Montreal is tot dusver niet door de stakings
troebelen aangetast, maar er zijn hier toch
aok plannen voor een algemeene staking in de
maak. Het is onwaarschijnlijk dat de poging
veel succes zal hebben, omdat de machtige in
vloed van de katholieke kerk zich tegen de sta
rog laat gelden, wegens de ontberingen die zij
voor vrouwen en kinderen meerbrengt. Boven
in is de verstrooide landelijke bevolking van
Quebec moeilijk onder het centraal gezag- van
stakingscomité te brengen.
Robertson, de minister van Arbeid, heeft op'
Opnieuw' de vaste overtuiging, geuit, dat het
bolsjewisme achter de staking schuilt, en dat
yo staking niet meer dan een dekmantel is, om
,!cu gevaarlijk wijdvertakt plan te verheimelij
ke", waarmee men de gevestigde regeering
Overlioop wil werpen.
Schelking, een Russisch diplomaat, bevestigt
oat er in Canada tientallen van bolsjewistische
0rganisaties bestaan.
loronto staat klaar 0111 aan alle gevolgen
Q d® staking het hoofd te bieden. Een comité
n. 10.000 burgers is bereid om bij de hand-
_f,v,aS van wet en orde behulpzaam le zijn, de
praats van de brand-weerlui die dezer dagen
dle>gen te staken, in te nenren, en een politie
corps te vormen, als de agenten bun post ver
laten.
Het is onwaarschijnlijk, dat het tot onlus
ten zal komen, tenzij duizenden teruggekeerde
soldaten zich in de zaken mengen. De bondsre-
deering staat op liaar stuk. en zal niet gedoo-
keu out ruiterlijke beambten staken- wie onder
hen staakt, krijgt onmiddellijk ontslag.
Zóó op te treden: tegen revolutionaire woe
lingen is radicaal, maar noodzakelijk.
Gelukkig, dat onze regeering het van meetaf
begreep.
Het teekenein - van het
vredesverdrag.
*>e moeilijkheden over de vraag: wie zal
vredesver(-lrag voor Duitschland teeke-
sc'hijneri opgelost. Reuter seint althans
Uit Versailles:
Naar nren gelooft zal de XHiitsoïie delegatie
'oor de nnderteekeningi van het vredesver
drag zijn samengesteld uit Hermann Muller,
minister van buitenlandsche zaken, Giea-
bcrof' dÜdiai8J®r Va.n Tosterijen, en Leinert.
v„; i bijdig- voor de plechtig-
ÏSO erda:? aankomen. Het onderzoek
1 '.imaonten zou dan p ,viA.ow>b 111 n1 mi.
schieden.
zou dan Zaterdagochtend ge-
t:u v"n Duitsche zijde komt hiervan beves-
hring m dit telegram van hetWolff-bureau:
0 Rijksministers Hermann Müller on dr.
~ell hebben op eenparig verzoek der rjjks-
ögeering besloten als gevolmachtigden te
Versailles het vredesverdrag te teekenen. Zij
nebben gemeend, met het oog op de vree
slijke ellende des volks en de behoefte aan
V,J' he, zV'i oan dit laatste en zware persoon-
'Üko offer niet te mogen onttrekken.
.vis allu i oiicuen dus o.ct bedriegen
ZAL' DE VREDE MORGEN, ZATERDAG
MIDDAG DRIE UUR GETEEKEND ZIJN,
In Parijs heeft zich weer eens een incident
voorgedaan; nu niet van steenenwerpend .ge-
peupel tegen Duitsche gedelegeerden, maar van
Fransche autoriteiten tegenover Duitsche jour
nalisten uit het gevolg van Broekdorff.
De vertegenwoordiger van de „Deutsche Ta
geszeitung" te Versailles, Wilhelm Scheuer
mann, werd Woensdagmiddag te zes uur, toen
hij in het hotel Va tel terugkeerde, door eenige
agenten van den veiligheidsdienst in opdracht
van den krijgsraad te Parijs, zonder nadere
opgave van redenen, gearresteerd. De Duitsche
delegatie, die op het standpunt staat, dat de
zich in het gevolg van de delegatie hier bevin
dende journalisten, onder bescherming der ex
territorialiteit staan, in het bijzonder omdat
hun namen voor het vertrek der delegatie naar
Versailles aan de Fransche regeering werden
meegedeeld, heeft in een nota tegen de arres
tatie geprotesteerd.
De arrestatie van Scheuermann gaf aan de
groep der Duitsche journalisten aanleiding tot
de volgende verklaring: Het optreden tegen on
zen collega is een schending van het vólkern
recht, daar hij lid van de exterritoriale delega
tie is. Het maakt onzen verderen journalistieken
arbeid te Versailles onmogelijk. Wij meenen dus
in het belang niet alleen van de Duitsche, maar-
van de pers in het algemeen te handelen, als
wij verklaren dat wij genoodzaakt zullen zijn
Versailles te verlaten, indien onze collega
Scheuermann niet voor morgenavond zeven uur
in vrijheid is gesteld of bevredigende ophelde
ring over het gebeurde is gegeven.
De toestand In Duitschland,
Omtrent den invloed, door enkele hoofdoffi
cieren geoefend op den loop der gebeurtenissen
te Weimar, zijn vele tegenstrijdigheden meege
deeld, zoodat het onmogelijk was een duidelijk
beeld te krijgen. De „Vossische Zeitung" geeft
nu een helder overzicht.
Men had hier te doen met twee van elkaar
gescheiden acties.
Eerst hadden de ofiicieren van de te Wei-
mar in garnizoen liggende vrijwilligerscorpsen
met den commandant, generaal Marker, een
mededeeling gericht aan de regeering, waarin
zij met hun heengaan dreigden, indien de vre
desvoorwaarden ongewijzigd zouden worden
aangenomen. Dit plan werd niet ten uitvoer ge
bracht, nadat minister Noske een onderhoud
had gehad met generaal Marker. Dat er een
verzoening tot stand was gebracht, bleek uit
het feit, dat generaal Marker en verschillende
andere hooge officieren van zijn ..staf de zit
ting van de Constituante Maandag bijwoon
den en wel op 't tooneel, dat uitsluitend voor
de leden der regeering gereserveerd is.
De andere actie bestond uit een betooging
van alle generalen, die mededeeling hadden
gedaan van het besluit van alle officieren ont
slag te nemen zoodra onvoorwaardelijk onder
teekend zou worden. Ook veldmaarschalk von
Hindenburg had een telegram naar Weimar
gezonden, waarin hij zich tegen de onvoorwaar
delijke onderteekening verklaarde.
De afgevaardigden kregen Maandagmorgen
kennis van het schrijven der generaals. En deze
bedreiging maakte op het Centrum zoo'n in
druk, dat het besloot met 62 tegen nog niet
20 stemmen zich te verklaren tegen de onvoor
waardelijke onderteekening.
ideelin# ontving van deze stemming, kwam het
Centrum weer bijeen. En men kreeg- toen inz-age
van een telegram, door generaal Oröner ge-
zonden aan president Ebert, waarin gezegd
werd, dat gehoopt kon worden, dat de officie
ren verder hun plicht zouden doen, ook bij de
onvoorwaardelijke onderteekening, indien Noske
minister van landsverdediging bleef.
Daarna werden pogingen gedaan No9kevan
zijn voornemen ontslag aan te vragen, af te
brengen. Dit gelukte en het resultaat van deze
onderhandeling werd het Centrum nog medege
deeld vóór het ten tweede male ging stemmen.
Het Centrum besloot toen zich te verklaren
vóór de onvoorwaardelijke onderteekening.
Een officieele lezing van de houding van de
hoofdofficieren en den invloed, welke deze op
de stemming der Nationale Vergadering gehad
heeft, geeft nu ook het opperste legerbestuur
In de volgende mededeeling:
Het opperste legerbestuur deelt het volgende
mede: In den nacht van 22 op 23 Juni tele
foneerde de gezant Nadolny, in opdracht van
den rijkspresident, den eersten generaal-kwar-
tiermeester, dat de Entente onze tegenvoorwaar
den had verworpen, en dat thans de opinie ge
vraagd werd van het opperste legerbestuur.
Daarop is, onderteekend door veldmaarschalk
von Hindenburg, het volgende schrijven gezon
den aan den rijkspresident: „Wij zijn bij het
hervatten van de vijandelijkheden militair in
staat in het Oosten de provincie Posen te her
overen; en onze grenzen te houden. In het Wes
ten kunnen wij niet op succes rekenen. Een
gunstige afloop van de totale operaties is dus
zeer twijfelachtig. Maar ik moet als generaal
de voorkeur geven aan een eervollen ondergang
boven een smadelijken vrede." Bovendien is brj
een bespreking den Iden te Weimar door alle
aanwezige commandanten den minister voor de
landsverdediging, Noske medegedeeld, dat een
groot aantal officieren en vrijwilligers eéti re-
geering den dienst zouden opzeggen, die de
smadelijke paragrafen aanneemt. Deh 23sten
Juni, even vóór twaalf uur 's middags, telefo
neerde de rijkspresident den eersten generaal-
kwartlermeester persoonlijk om hem mee te dee-
len, dat het Gentrum en de Sociaal-Democraten
zich waarschijnlijk verklaren zullen voor liet
aannemen van de voorwaarden. Hij verzocht
nogmaals om informatie, welke houding de iroe
pen zouden aannemen. Men was bang voor mi
litairen opstand. Hierop antwoordde de gene
raal ->kwa r tiermees ter Groener, dat hij veilplicht
was er op te wijzen, dat de 'strijd 11a tijdelijke
successen in het Oosten geen resultaat zou op
leveren.
Volgens den „Berliner Lokalanzeiger"' Heb
ben deelen der troepen te Berlijn den wensch
te kennen gegeven, Berlijn te mogen verlaten.
Er bestaat gevaar, dat deze troepemdeelen
zullen uiteenvallen, als hun wensch niet ver
vuld wordt. De „Berliner Lokalanzeiger"
noemt den toestand ernstig.
De geschillen, die tusschen de spoorwegar
beiders, de lage ambtenaren en de directie se
dert drie maanden bestaan hebben Dinsdag
aanleiding gegeven tot een staking van spoor
wegpersoneel, waarvan Ue omvang op dit oogen
blik nog niet te overzien is 's Avonds moest het
verkeer stop gezel worden op verschillende tra
jecten naar belangrijke steden in de provincie
en naai" de zuidelijke en zuidoostelijke voorste
den van Berlijn, waar oT00te fabrieken geves
tigd zijn, welker arbeiders voor het grootste ge
deelte te Berlijn wonen en die nu tcd staken
gedwongen worden.
De eischen, die de werklieden stellen, 3.25
tot 3.50 mark per uur en 000 ma;k ineens als
extra-duurietoeslag, z0u t|e schatkist op onge
veer 2 milliard per jaar komen te staan. Her
haaldelijk is over deze eischen geconfereerd,
zonder resultaat. Het laatst Maandag. Toen
verklaarden vele arbeiders zonder de organi
satie hierin te kennen dat zij niet langer wil
den wachten en in éen drietal werkplaatsen
in het westen en oosten van Berlijn werd on
middellijk gestaakt.
's Middags besloten de werklieden van het
Gorlitzerstation waar de treinen in de rich-
van Hé? „zeifbescbMingsi'ecHf 3er naties f'
in dén Romeinschen Senaat verklaarde Tifr-
toni', de nieuwe Minister-president, dat dé re-
geermg de toepassing bleef eischen van het
verdrag van Londen. Zij zou trachten van de
geallieerden toestemming te krijgen om den
tekst van het verdrag van Londen aan het par
lement mee te deelen.
De compensatie door- Engeland in Afrika
aangeboden was voldoende, doch die, welke
door Frankrijk was aangeboden, moest wor
den uitgebreid.
DE TREDE MET DU1TSCH-00STENRIJK.
Naar de correspondent van de ,,Neue Froio
Pressor in St. Germain verneemt, lieeit de
Raad v'an Vier het ontwerp van de financieele
ivoorwaarden voor Duitsch-Oostenrijk vastge
steld. De moeilijkheden bestaan daarin, dat
bet ook voor de Entente nauwelijks mogelijk
is allen wensehen der suceesBÏestaten reoht, te
laten wedervaren.
Naar aanleiding dezer moeilijkheden is het
waarsohifnlük, dat het tot mondelinge onder-
hanQehngon zal komen, doch natuurlijk eerst
na de onderteekeninsr van het Duitsche vredes
verdrag.
lolde manschappen, aan wie men had verteld
dat alles geschiedde in naam van den leger-
eoh'Ston Höuberi^' H*ten de officieren
echter weldra la den steek.
kazerne"' S!°eSr °°k &VeT naar de matrozen-
teoho.„. h., s.vi, pz
na), waar zu evenwel slecht* 1
veroorzaakten. Ook op ander? ruT* df f d
roerden zich de opstandelingen
In Boedapest en omgeving werd een streng»
uitzonderingstoestand afgekondigcr.
Een internationale vredesdemonstratie.
Volgens een Radio-bericht uit Washington be
staan daar plannen voor een groote interna
tionale vredesdemonstratie op 4 Juli. Men ver
wacht, dat V ilson dan in het land zal zijn.
Vertegenwoordigers van een groot aantal
vreemde landen zullen officieel aan de plech
tigheid deelnemen. Er zal o.a. een groote
parade worden gehouden en optochten met.
zinnebeedige voorstellingen.
ting naar Breslau en jlet Reuzengebergte ver
trekken het werk neer te lc'S£en- En dit
voorbeeld is gevolgd doof het personeel van
enkele andere stations van belang voor het
verkeer naar de voorstéden, en door de arhH-
ders van het station te Breslau.
Met gevaar dreigtnatuurlijk dat hét spaak
zal loopen met de levensmidde'en,v0(>rzienin£
in de hoofdstad. En dit kan ernstige gevolgen
hebben, nu er al geplunderd wordt te Ber
lijn, en ook de staking van het personeel bij
de posterijen en telegrafie zich uitbreidt.
Omtrent den toestand in Hamburg wordt in
opdracht der commissie uit den Senaat en de
arbeiderschap bekend gemaakt, dat gis
teren vertegenwoordigers van den Senaat, de
Commissie van Twaalf, de bedrijfsraden, den
arbeidersraad en de drie socialistische partijen
in het raadhuis bijeen kwamen om over de mid
delen te beraadslagen om zonder gebruikma
king van niet-Hamburgsche troepen de rost te
herstellen en verder bloedvergieten te voorko
men.
regeeri n gstroopen ie oiKk*rh«ndeJcn. Onder
voorwaarde, dat alle vijandelijkheden onmiddel
lijk zouden worden gestaakt, de in bet raadhuis
gemaakte gevangenen vóór Donderdagmorgen
8 uur zouden worden vrijgelaten en de wederrech
telijk geroofde wapens teruggegeven, dat de be
vrijde gevangenen zouden worden teruggevoerd
en onder de belofte, dat de militaire autoriieiten
niet zouden worden lastig gevallen, werd ver
klaard, dat men het Hamburgsche staatsge-
bied voorloopig nie zou binnenrukken.
De onlusten te Hamburg blijken deel uit te
maken van een op groote schaal ondernomen
opstandige beweging' welke over geheel
Duitschland was voorbereid Te Hamburg ech
ter ontglipten den leiders te vroeg de teugels.
Thans houden zij zich op den achtergrond. Zoo
is Hamburg het offer van het politieke plan
geworden. Tot dusver vielen ei 40 dooden en
talrijke gewonden-
Niet alleen in Hanf f' in Beieren
S'De11C MrmstertschAnzeiger» verneemt uit
f4en dat daar een nieuw
werd tot het uitroepen van de
Augshur- en Munchen. Elf
faÖflitobeeldhouwer'Mühl-
bauer-Liszt, een intie^, ™61^ van Eisner,
en de ingenieur Held ieeds vast
gezet in plaatsen tusschen Munchen en Augs
burg.
ITALIË EN I>E ENTENTE.
Het heeft er allen scblin van. dat de En'
tente teS?bhet teleurgestelde Italië, dat
al weer neiging toonde, om een economische
aansluiting Bij DuitecW#* weken, zoet te
houden, met enkele brokken land in Afrika,
vermoedelijk ter ..itvoenng van het beginsel
De buitenlandsche bruiden der Amerikaau-
schc soldaten. De »War Work Council" to
New-York heeft het verslag gepubliceerd van
zijn overzeesclie afaeelin.g. Daaruit blijkt, dat.
©r nog veel werk te doen is voor de organisa
tie m Frankrijk. De aandacht is thans vooral
gevestigd, op het onderwijs aan de buitenland
sche bruiden van Amerikaansche soldaten
welker aantal tienduizend bedraagt.
De Amerikaancbo regeering beoft voor deze
bruiden kazernes beschikbaar gesteld to Brest,
Bordeaux en St. Germain. Aan de aanstaande
Amerikaansche huisvrouwen zal les worden ge
geven in Engelseb, aardrijkskunde, Ameri
kaansche wetten en gebruiken en koken.
Duizenu bruiden wacbtea te Brost op haar
overtocht naar Amerika, waarvoor de regeering
der Y. S. zorgt.
De drankbestrijding in de Ycr. Staten.
De rechtskundige commissie uit, het Represen
tantenhuis, die de maatregelen voorbereidt
voor de naleving van het wettelijk drankver
bod, heeft het denkbeeld verworpen om het op-
slaan van drank in particuliere woningen te
verbreden-
Len utopist. In de -Times" doet een inzen
der een beroep op de gegoede klassen om zioh
een vrijwillige heffing, van het vermogen op te
leggen, tea oinde het land te redden uit den
ernatigen financioelen toestand, waarin liet
verkeert. Hii deelt mede zelf een voorbeeld te
willen geven. Zijn vermogen bedraagt ongeveer
580.000 p-st. en hii zal hiervan 120.000
P'.st, beschikbaar stellen voor den aankoop
van obiigatr'éii der nieuwe oorlogsleening,
die hii daarna aan de regeering zal schenken
(ar vornioti^rin*.
De vernietiging: van de Duitecho vloot.
In de „Times" wordt nog, in verband met' de
vernietiging van dc Duitsche vloot, meegedeeld,
dat ongeveer drie weken geleden een' aantal
Duitsche zeelieden van de geinterneerde sche
pen, op verzoek van admiraal von Reuter, naar
Duitschland werden teruggezonden, wegens
hun muitende houding. De mannen weigerden
de bevelen hunner officieren op te volgen en
eerst 11a hun wegzending kon de discipline aan
boord der schepen eenigermate worden hersteld.
De „Lokal Anz.", die uit Versailles een re
laas kreeg over het gebeurde in Scapa Flow,
bevestigt dat er demoralisatie was onder de
bemanningen der schepen en dat de matrozen
weigerden den admiraal v. Reuter te gehoorza
men. En het blad meldt dan ook dat de Britsche
admiraliteit ingreep vooral toen bleek dat
de matrozen aan boord van de „Friedrich der
Grosse" zich hadden meester gemaakt van de
draadlooze installatie en nu bolsjewistische
ropaganda trachtten te verspreiden. De „Lo-
al Anz." echter vermeldt niet dat de Britsche
admiraliteit optrad op verzoek van den Duit-
schen admiraal en wil het doen voorkomen als-
of de Duitsche zeelieden ontevreden waren over
de behandeling van de zijde der Engelschem
Uit een mededeeling in de „Times" blijkt nog
dat men bij de Britsche admiraliteit tot de
overtuiging is gekomen dat het gebeurde in
Scapa Flow geen gevolg is geweest van be
velen uit Duitschland, maar uitsluitend van die
van von Reuter.
Contra-i'ovolutianaire actie te Boedapest.
De bladen melden: Contra-revolutionaire offi
cieren zetten een opstandige beweging op touw,
welke beRon in de Engels-kazerne te Boeda
pest, maar spoedig werd onderdrukt. De mis-
Dinsdag werd te Utrecht de 2de jaarverga
dering gehouden van boven genoemden bond.
Te half elf werd door den TeerEerw. adviseur
Rector van Horit een H. Mis voor de leden
opgedragen, waarna te half 12 in 't Hotel
„Noord-Brabant" werd geluncht.
Een woord van welkom word hier gespro
ken door den voorzitter der feestcommissie
der afd. Utrecht, waarna een welkomstlied
gezongen wend en hulde werd gebracht aan
de a f dueling Utrecht voor 't schitterende
onthaal. Tc een uur ving in 't hotel „l'Euro-
pe t e vergadering aim met een korte rede
van den voorzitter der afd. Utrecht, waarin
deze het als een eer rekende, dat de 2de jaar
vergadering in deze Bisschopsstad gehouden
werd. Nadat door den Bondsvoorzitter eeu
kort woordje werd gesproken, werd door den
secretaris het jaarverslag uitgebracht, waar
uit bleek, dat bet ledental gestegen was tot
1022. Meerdere plaatsen hadden om een spre
ker verzocht, zoodat het ledental zeker nog
zal toenemen.
Door den ZeerEerw. Adviseur werd verslag
uitgebracht omtrent de Ziekte- en Ongeval
lenverzekering. De Ongevallen-Risieo-bank
zal naar alle vermoedens 1 Januari 1920 ge
sticht worden, terwijl de ziekte-verzekering
door* do Ted oratie zal worden overgenomen.
Door don li oor Alders werd verslag uitg e
bracht over het orgaan, hetwelk Zaterdag
1.1. in giooter foimaat mot blauwen omslag
verschenen was. Na het uitbrengen van dit
verslag ging een stormachtig applaus op en
werd de orgaan-commissie van verschillende
zijden gelukgevvenscht met deze groote ver
betering. Nadat de Penningmeester een over
zicht had gegeven van den stand der kas en
zich beklaagde dat er afdeelingen waren, wel
ke zeer traag waren in het afdragen der con
tributie, werd besloten, dat in de maand
Februari de Boiidspenningmeoster zal be
schikken over 't gehtiele jaar en bij niet vol
doening d.e afd. hun stemrecht zouden ver
liezen.
Daarna kwam aan de orde een cardinaal
punt: het stichten van een bureau met eigen
ambtenaar. Met 28 tegen 27 stemmen werd
besloten 1.Januari 1920 een eigen bureau te
stichten, hetgeen met applaus begroet werd.
Hierna werd behandeld het manifest der Ka
tholieke Vakbonden.
Door den Bond moesten 4 leden worden
aangewezen voor den bedrijfsraad en aange
zien deze raad Maandag l.L al geïnstalleerd
moest worden, waTen door het bestuur hier
voor opgegeven de Bondsvoorzitter; de heer
Jvooj> te Svhov&ndneeu. «J» Loer v. Haaren
to Velg-hel, <Ie heër T*. Alders Jr. to Haarlem
en de voorzitter v. d. Kring Nijmegen. Deze
heer en waren Maandag reeds naar Den Haag
geweest en hadden met de vier afgevaar
digden der R.-Iv. Metaalbewerkers een be
drijfsraad gevormd. Tot voorzitter hiervan
was benoemd de heer G. Alders te Haarlem,
van den R.-K. Patroonsbond en tot secreta
ris de beer v. Abbevé te Schiedam. Door de
ze commissie Vas 't manifest reeds behan
deld en enkele wijzigingen voorgesteld, welk©
door den heer Alders op het an. congres, op
9 en lo Juli, in den Haag, zullen worden toe
gelicht. Op een vraag van den voorzitter, of
do vergadering zich hiermede kon vereeni
gen, ging een luid applaus op, waarna de le
den werden aangeraden, hun op- of aanmer
kingen omtrent dit manifest voor 1 Juli aan
der. heer Aiders te willen zenden.
Als plaats voor de volgende jaarverga
dering werd aangewezen Nijmegen. Besloten
werd verder de bondsbijdrage te brengen op
10.— per lid, te beginnen 1 Januari 1920.
Na deze afwerking werd tot de rondvraag
overgegaan.
De adeeling Veghel vroeg om een jaarboek
je «amen te stellen.
Haarlem vroeg om meer actie inzake paos
tieele besteding.
Leiden vroeg inlichtingen omtrent een ge
houden bestuursvergadering.
De ZeerEerw. Adviseur besprak den 8-uri-
gen werkdag en bet opbloeien van ons Kath.
beginsel en spoorde aan óm dan des morgens
eerst een H. Mis bij te wonen, alvorens aan
het werk te gaan; daarna ons zeiven meer
aan ons huisgezin geven, tev ens om een goe
de, beknopte boekhouding in te richten enz.
De verschillende sprekers beantwoordend,
Than-
rst gevoelde Publius de behoefte op te staau-
y00^ thans eerst gevoelde hij een last op zijn bee-
leen 'J
lagen oadcr het lijk van een paard, gelukkig al-
ceujge er den nek en den kop, zoodat Publius ze met
k°u rachtsinspanning kon bevrijden. Ia den beginne
bij ecnJ niet staan, daar zijn voeten verstijfd waren, en
op jj l>0°'ag om 2i°h °P te beffen, viel hij weder neer
"f de k<"n'i00P. Doe meer hij zich inspande om weder
bcl1(Ul, ect te komen, hoe sneller he.t bloed door zijn
tUay U begon te stroomen, en spoedig trad de regel-
heitj E- eósomlooj> weder in en had hij do beweeglijk.
tieiWJ"ür ledematen weder herkregen, die slechts tij-
Toeu\kl'nae ^unct'®n verlamd waren.
Wevei[ "J wc<ter opstond, liet liij dep blik rond zich
<l1 «rO(.;J<0lU0insch0 en barbaarsche soldaten lagen daar
*fer. 11 van twee en drie, soms op hoopen bij elkan.
:enrjL^'Zaaul 'a dea 'aat:st:en slaap tegen elkander
00 verre v.tia blik reikte zag hij niets dan lijken
van menschen en paarden en hier en daar vlammen van
legervuren en branden. De legerplaats der Bataven
stond ia lichter laaiedeze reusachtige fakkel hielp de
maan het akelige tobneel verlichten.
Behalve het legerkamp brandden tal van dorpen en
steden in het Romeinsche land. Zoo verlichten de bar
baren hun weg. Deze waren echter reeds zoover, dat
geen gerucht tot Publius doordrong.
Publius luisterde. Misschien zou hij ergens een stem
hooren, die hulp verlangde, misschien bad de god der
veldslagen nog ieveus buiten hem gespaard, opdat hij
een lotgenoot zou hebben m deze jammerlijke ure. Maar
allen, die door de overwinnaars op het slagveld wareli
gelaten, hadden van de levenden geen hulp meer noo
digzij hadden opgehouden te hongeren en te dorsten,
te haten on te beminnen. Zij zouden 2elfs niet ontwaken
door het heesche gekrijsch der gieren, die over het slag
veld rondvlogen zonder tegenstand lieten zij zich de
oogen uitpikken en het vleesch van het lichaam rukken
Publius was ontzet over dit gruwzaam schouwspel, of
schoon hem de bloedige tooneelen van de slagveldeu niet
vreemd waren.
Met het hoofd gebogen verviel hij in diep nadenken.
Als om zijn trots te bestraffen, hadden de goden slechts
hem alleen op het lijkenveld van zijn legioen levend ge
laten, hem die do bedreigingen der barbaren steeds met
een geringschattend lachje begroette. En bovenden had
hij zijn leven alleen te danken aan de grootmoedigheid
van zijn vroeeerep vrind, den verrader cn den moorde-
naar van het legioen.'Want »Ue omstandigheden in zijn
herinnering terugroepend, lïl0est 1>ubluls tot de slot"
som komen, dat Servius met opzet door een slag met zijn
schild hem verdoofd had en llchaam met eengroven
mantel bedekte om zoodoende zijn leven te redden.
Derhalve kan Rome hetzel'de lo' ten deel vallen als
de eüendigen, die liet sedert vele eeuwen aan zijn triomf
wagens boeide. Plet kan voor de voeten van een mach
tiger volk kruipen als een gcmeetle slaaf- dla dengene-
welken het voorheen als beer cn meester met voeten ge-
terdei had, om erbarmiog smeekt.
- O goden, O goden, mompelden Publius, een ver
wijtenden blik ten hemel zendend. Waar zijt gij geweest
Mars r), toen mijn geliefd legioen als een aarden vat
brak Heb ik u niet trouw gediend in mijn jonge
jaren
De hemel zweeg echter. Ook do maan bekommerde
zich niet om het bloedig veld, ofschoon hare stralen bra-
kon op duizenden wijd geopende glazige oogen.
Niet voor de eerste maal zag Publius, do getuige en
'cider van vele veldslagen, een met lijken bezaaid veld,
maar in deze slechts door talrijke gieien verlevendigde
eenzaamheid lag zulk een huiveringwekkende akelig
heid, dat Publius vurig verlangde, dat een der gevalle
nen zou opstaan cn hem met een menschelijke stem zou
asnspreken, ware het slechts een halfnaakte barbaar.
De levende mensch haakte er naar een ander levend
mensch te zien, zonder onderscheid of het vriend of vij
and ware.
Hij besloot rond te zien, of hij niet een nog warm en
trekkend menschelijk lichaam kon vinden. Bij den eer
sten stap stiet hij weder tegen een hoop dooden, waar
tegen hij bij het opstaan gevallen was. Aan een naast een
paard liggend lijk herkende hij zijn eigen werk. Een
korte rilling liep hem doog de leden.
Niet verre van daar lag het lijk van een legioensoldaat
met het gelaat door bloed overstroomd en in de voor
zich uitgestrekte rechterhand het zwaard houdend.
Rufius, ontwaak I riep Publius onwillekeurig.
Doch Rufius was voor eeuwig van den plicht onthe
ven, om de roepstem van zijn veldheer te volgen.
Belbuw over de beleediging, die hij don braven Chris
ten had aangedaan, vervulde nu Publius' hart, en een
traan in zijn oog schitterde in het maanlicht als een
kostbare edelsteen,
Uwe onderscheiding hebt gij in het hoofdkwartier
niet kunnen halen, sprak hij met door tranen verstikte
stem lot den doode. |Nu gij, na uw plicht zoo trouw en
gehoorzaam vervuld te hebben, in de legerplaats zijt
aangekomen van alle in den strijd gevallen Romeinen,
zal ik u onderscheiden als geen enkele voorheen. Gy
hebt het zwaard ia mijne banden teruggelegd, ik ont
neem liet aan uw rechterhand, om het te Rome a den
tempel van Mars op te hangen.
Hij boog zich het over lijk, de traan uit zijn oog viel op
Rufius' gezicht, op diens bloed, eu Publius schaamde
zich dezen traan niet.
Hil nam het het korte zwaard deu legioensoldaat uit
de hand en was vat plan verder te gaan, toen zich een
icht gedruisch van de zijde der legerplaats liet hooren.
Hij hield den adem in, luisterde en staarde naar die
zijde.
Op den achtergrond van den reeds zwakkeren vuur
gloed zag hij in de verte donkere gestalten, die lang
zamerhand grootor werden. Voor hem flikkerde een on
rustig, rood licht.
Met kloppend hart sein eed Publius op dat licht toe.
Zijn weg voerde over lijken on niets dan lijken. Om elk
lijk van een legioensoldaat, kenbaar aan zijn helm,
lagen eenige barbaren. Duur hebben zij hun leven ver
kocht IFlinke soldaten zijn ze geweestO,
als gij hier geweest waart en hadt gezien wat gij aan
deze soldaten verloren hebt.
Reeds bevonden zich do donkere gestalten op den
rand van het slagveld. Twee ruiters waren het, waar
van de een voortdurend met den fakkel den grond
bolichtte. Zij bewogen zich langzaam voort, cn zoch
ten klaarblijkelijk iemand onder dc dooden.
Toen Publius hen reeds goed onderscheiden kon,
bleef hij staan en riep „Wie is daar
De ruiters hielden hun paarden inde voorste hief den
fakkel hoog op.
Bemoedigd deed Publius nog een paar stappen voor-
waars.
1) De god des oorlogs.
