r
BINNENLAND
Brandstoffendistributie.
DINSDAG 1 JULI I9l3
42ete JAARGANG 9983
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,35; PER WEEK 18 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL t 2,70 Bil VOORUITBETALING
BUREAUX: NASSAUlAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 274! TELEFOON AFDEELING „DRUKKERIJ" No. 1748
ADVERTENTIEN 25 CENTS PER REGEL.
EERSTE BLAD
Pit nummer bestaat uit 2 bladen
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
De vaSsche ciskei-
De Ex-Keizer in het Etageische
Lagerhuis.
De Kieswet.
De Ex-Keizei*.
De Arbeidswet.
Hei Stoomschip „Grotius".
KORTE BERICHTEN
Neder!
E HAARLEMSCHE COURA
ZOMERRANTSOEN VOOR WONINGEN
.ZONDER GAS AANSLUITING.
.Vanaf heden tot en met 3l Augustus kun
nen de houders van een zomerranUosixkaart
betrekkeu: 7104
Op BON 5:
!i H. L. EIERKOLEN.
Op BON 6:
50 K. G. BRUINKOOLBRIKETTEN.
Na 31 Augustus zijn de bons 5 en 6 niet
meer geldig, de bons 1 en 2 zijn met ingang
vaü bede» vervallen.
Directeur Brandstoffen-Bureau
R. C. J. WIILINK.
'i-i
r
Al twee jaar'lang zien wij in onze samenle
ving bet lang niet nieuwe, maar altijd merk
waardige verschijnsel van algemeene prijs
stijging van alle, ook der eerste levensbehoef
ten, en daarmee gepaard] gaand© een drang
naar en een toegeven aan den eisch van alle
loontrekkenden naar verhooging van de vas
te inkomens.
Op zich zelf is dat verschijnsel heel natuur
lijk; het opmerkelijke ervan is, dat de ge
schiedenis herhaaldelijk het valseke van de
zen cirkelloop heeft aangetoond en men toch
altijd maar het kringetje blijft volgen van:
prijsverhooging—loonsverhooging, alsof men
,de eerste met de laatste bestrijden kan.
Het verderfelijke van dezen gedacktengang
is, d'at tal van groepen in de samenleving, die
niet of slechts ten deele in voldoend tempo
de algemeene prijsverhooging met vermeer
dering van inkomsten kunnen neutralisee
ren, leelijk in 't gedrang komen.
Er. zijn herhaaldelijk budgetten van arbei
dersgezinnen gepubliceerd om aan te toonen,
in welke mate de loonen moesten stijgen om
zulke gezinnen eenigszins op het peil van
vóór den oorlog te houden. En ovetr het al
gemeen zijn de loonen der werklieden de
prijsstijging der eerste levensbehoeften vrij-
wel achterna geloopen.
Maar wie in het gedrang kwamen, dat wa
ren on de r meer de kleine middenstanders
die hun inkomsten niet op peil van den te-
genwoordigen levensstandaard konden bren
gen.
Wij vonden dezer dagen in het „Alg. Han
delsblad een weekbudget van een gezin, dat
naar zijn inkomen tot den middenstand ge
rekend wordt.
Tot aan den oorlog leefde het van ruim
7 50 per week, teerde niet-in, doch hield' eer
der nog iets over.
Nu geeft het elke week omstreeks 80 uit,
moet zich, vergeleken met den tijd vóór den
oorlog, in menig opzicht bekrimpen, houdt
niet 'alleen niets over, doch is de laatste ja
ren eenige honderden guldens ingeteerd.
Zonder eenige reserve verkiest dit gezin
den toestand van vóór 1915 boven dien van
'thans. De vermeerdering van zijn inkomen
met ongeveer 6 pet. weegt niet op tegen* de
stijging der prijzen.
Ter toelichting van het budget nog het vol-
geude:
De getallen zijn getrokken uit bot kasboek,
■dat steeds naulwkeisrig wordt bijgehouden.
■Meestal zijn het gemiddelden over een groot
aantal weken of over een heel jaar. Nooit
zijn ze afgerond naar boven: ze zijn eerder
vrij sterk gedrukt, om alle gevaar te ontgaan,
dat ze tendentieus genoemd zouden worden.
Wekelijksche uitgaven:
Huishuur 7._
Belasting en schoolgeld 4.—
Pensioen en verzekering 4
Cc lïtribnties 1.
Dokter, apotheker p._
Hulp in de huishouding 4.
Wasch (gr ooi» wasch buitensruis) 2.
Vuur en licht 2.—
•Kruidenier 10
Boter en margarine (van ieder 1 pd.) 2.30
Kaas, jam enz1.20
Eieren (l per persoon en per week!) 0.50
Vleesch, visch, spek, vet (geen ons
per hoofd en per dag)
Melk, karnemelk
kaarten
„krijgertje spelen" iusschen prijsverhooging
en inkomsten vermeerdering ten slotte altijd
verloren wordt door de gebruikers met vas
te inkomens uit eigen arbeid; en ten tweede,
dat een groot aantal fatsoenlijke burgers er
mee ten groude gaat. En het erge van een
consequenten gedaehtengang in deze is b.v.
dit, dat loonsverhooging der werklieden op
groote schaal, de prijsopdrijving, ook der eer
ste levensmiddelen sterk in de hand werkt,
waardoor dan die loonsvermeerdering niet
alleen weër ten deele vruchteloos wordt,
maar tal van kleine burgers verder in den
put helpt.
Het is daarom, dat de prijsstijging de ern
stige aandacht van alle economen en regee-
ringspersonen zal moeten trekken en dat hun
streven gericht zal moeten zijii op een alge
meene daling der prijzen, willen wij
den valschen kringloop eindelijk eens staken.
In Duitschland denkt men er nu aan om
van regeeringswege eenige milliarden te ge
bruiken om de prijzen omlaag te drukken.
Het middel lijkt te radicaal en te plotse
ling, om een gezonde uitwerking te doen ver
wachten.
Maar met voorzichtiger beleid zal in die,
richting toch iets moeten worden gedaan.
Twee jaar lang is de gedachte van een ieder
gericht geweest op loonsverhooging en de
massa is even arm gebleven of armer gewor
den.
Hot moge zachtjes aan duidelijk worden,
dat dit middel zonder meer, een lapmiddel is.
Reuter seint uit Londen:
In het Lagerhuis heeft Bothomley ge
vraagd of er stappen zijn gedaan, zoodat de
Nederlandsche regeering het ontsnappen van
don ex-keizer zal beletten.
Hamsworth antwoordde dat de geallieer
de mogendheden door hunne vertegenwoor
digers in Den Haag de Nederlandsche regee
ring op de wenschelijkheid hebben gewezen
van maatregelen om het vertrekken van den
ex-keizer uit Nederland te verhinderen.
Hamsworth erkende bovendien dat er over
de uitlevering van den ex-keizer geen onder
handelingen waren gevoerd met de Neder
landsche regeering.
Ingediend is een wetsontwerp tot afwijking
van eenige bepalingen van de kieswet en van
de Gemeentewet met betrekking tot de perio
dieke raadsverkiezingen in 1919.
Bij de jongste raadsverkiezingen heeft
zich in sommige gemeenten het geval voor
gedaan, dat candidatenlijsten ongeldig zijn
verklaard. Gevolg daarvan kan zijn, dat de
partij, tot welke de candidaten behooren, niet
in de gemeenteraad vertegenwoordigd zijn,
ook al beschikt zij over een voldoend stem-
mental. Dit heeft de candidaten van andere
partijen somwijlen er toe geleid niet over
den hun toekomenden zetel te beschikken.
Niet alleen dat dientengevolge de gemeente
raad geen. zuiver beeld zal vertoonen van de
politieke gevoelens, die in de plaatselijke be
volking leven maar zelfs bestaat de kans dat
een voldoend aantal leden in de komende pe
riode zal ontbreken em geldende besluiten te
nemen. Een noodvoorziening die alsdan 'de
gehouden verkiezing annuleert en een nieu
we uitschrijft, kan dan ook niet uitblijven.
Daarbij is men gebonden aan art. XII der
Additioneele Artikelen van de Grondwet, dat
ontbinding van de bestaande gemeenteraden
met ingang van den eersten Dinsdag van
September 1919 voorschrijft. De nieuwe ver
kiezing moet derhalve vóór dien dag haar
beslag gekregen hebben. Het wetsontwerp
regelt een en ander op een wijze die, zooveel
doenlijk, gelegenheid tot rustig overleg Iaat.
Men seint uit Amerongen aan het „Hbld.":
„Er gaan geruchten in Amerongen, dat de
keizer zal vertrekken. Er is een ongewone
stemming op het kasteel".
Naar „Het Vad." verneemt, is hiervan ter
bevoegder plaatse niets hekend
daar klinkt een stem, die onschuldig weg
zegt: „Aangezien Rotterdam de ravitaillee-
ringsbasis der geallieerden is.."
„Wat," roept Renkin verwonderd uit, „is
Rotterdam de geallieerde basis! En waarom
Antwerpen niet?"
„O," luidt het antwoord, „dat spaart vier
uur uit bij het transport van onze goederen."
Zoo hebben de geallieerden dus niet geaar
zeld, ter besparing van vier uur transport
aan kisten met goederen, Rotterdam boven
Antwerpen, bet Nederlandsch verkeer boven
het Belgische te verkiezen.
Aan de Tweede Kamer is door den algemee-
nen Nederlandschen bond van mineraalwater-
limonadesiroop-fabrikanteii en. bierhandelaren
©en adres gezonden, waarin wordt verzocht, bij
de aanstaande behandeling, van het Ontwerp
Arbeidswet het daarheen te leiden, dat alsnog
•daarin zoodanige wijzigingen, worden aange
bracht dat:
le. voor de bedrijven van Mineraalwaterfa-
brikanten, Limonadesiroop-fabrikanten en
Bierhandelaren, elke arbeid buiten den wette-
Hiken arbeidsduur zal ziin verboden:
2e. voor deze seizoenbedrijven zal worden
bepaald, dat bij algemeenen maatregel van be
stuur. voorschriften kunnen worden gegeven
ten aanzien van den arbeidsduur gedurende
het- seizoen, onder dien verstande, dat het sei
zoen zal loopen van 15 Mei tot 16 September
en er gedurende dit seizoen tusschen 's morgens
6 uur 's avonds 7 uur niet langer gewerkt zal
worden dan 10 uur.
De Minister-Resident te Brussel. Het ant
woord van minister van Karnebeek, Minister
van Buitenlandsehe Zaken, op de vraag van den
heer van Kol, in zake het blijvend vervullen,
door den heer van Vellenhoven. van zijn betrek
king in België, luidt:
In de Memorie van Antwoord op het Voorr
loopig Verslag der Eerste Kamer, betreffende
de loopende begrooting, pagina 4, werd met
betrekking tot het gezantschap te Brussel op
gemerkt, dat hoe gaarne ook geluisterd wordt
naar wenken in het Verslag te berde gebracht,
niettemin in beginsel iedere pressie moet wor
den afgewezen, die ten aanzien van benoemin
gen zou worden uitgeoefend.
De Minister heoft zich bii die gelegenheid
aangesloten bii de leden, die van oordeel
waren, dat de Regeering het best in de gele
genheid is te beoordeelen hoe de posten moeten
worden bezet, en of en wanneer in die posten
wijzigingen moeten worden gebracht.
De Minister veroorlooft zich. als antwoord op
de gestelde vraag naar deze uiteenzetting van
zijn standpunt te verwijzen'
Het tienduizendste Haaze-lid. De Diocesane
Hanzebond in het Bisdom Haarlem neemt gë
stadig toe in groei.
Kon het vereenigingsjaar van dezen Bond,
die op 1 Mei 1918 ruim 6000 leden telde, op 1
Mei 1919 met meer dan 9000 leden worden af
gesloten, sindsdien ziin opnieuw zooveel R.-K.
Middenstanders toegetreden, dat weldra het
tiende duizendtal zal zijn ingeschreven.
Het Hoofdbestuur van de Haarlemsche
Hanze heeft besloten dit belangrijke, merk
waardig snelborei'kte cijfer aan de vergetelheid
te ontrukken door het 10000e lid «en kostbare
gedenkpenning aan te bieden,,De noteering van
het Centraal Hanzebureau te Amsterdam wijst
thans op een ledental van 9615. Er zijn echter
nog eenige lijsten niet ingeschreven, zoodat het
juiste cijfer zeker de 9800 heeft overschreden.
J. R. van der Lans. Heden, 1 Juli, her
denkt dö heer J. R. van der Lans, hoofdre
dacteur-directeur van „De Gelderlander", den
dag, waarop hij, veertig jaar geleden, zich 't
eerst ging wijden aan de katholieke journa
listiek. Hij werd toen verbonden aan de Mij.
„De Katholieke Illustratie".
lp 1898 werd hij benoemd tot hoofdredac
teur van ,JJ'o Gelderlander".
Binnenkort zal hij afscheid nemen van zijn
dagelijkschen werkkring aan „De Gelderlan
der", maar hij blijft aan dit blad verbonden
als medewerker aan eenige rubrieken, o.a.
voor letteren en kunst.
Prof. J. A. van JJiunel. Prof. J. A.
van Hamel, die dóór den secretaris-generaal
van den Volkenbond sir Eric Drummond is"
aangezocht om op, te treden ais, hoofd van
het Rechtskundig Departement heeft
hord
verband met de steeds hooger opgeloopen
materiaalprijzen en de moeilijkheden, die in
verband met do eigenaardige ligging van het
terrein waren te overwnnen.
De kostprijs der woningen, welke vóór den
oorlog zou hebben bedragen 2550, zal thans
11a deze nieuwe verhooging komen op pl. m.
7807."
Journalistiek. Wij ontvingen het eerste
nummer van het te Zwolle verschijnend
„Overijselsck Dagblad", provinciaal dagblad
voor Overijeel, nieuwsblad voor Noordelijk
Gelderland,
De redactie werd vereerd met een schrijven
van Kardinaal van Rossum, waarin Z. Em.
de verschijning van het „O. D." met voldoe
ning begroet, omdat de dubbel weldoende in
vloed, welke van een waar Katholiek en goecl
geleid dagblad uitgaat voor Zwolle en voor
geheel de provincie maar ook ver daarbuiten
nog een kostbare zegen zal zijn.
Het eerste 110. bevat bijdragen van Dr. J.
Sassen O. P., het Tweode Kamerlid A. H. J.
Engels, Pastoor J. H. M. Tolboom te Oldeu-
zaal, de directie, den heer Th. van Emslede
en Van den hoofdredacteur Mr. D. C. B.
Arts.
Technisch is het blad over 't geheel goed
verzorgd.
Wij roepen het nieuwe blad een welge
meend welkom toe in de rij der strijders voor
de Katholieke zaak
Journalistiek. De „Nieuwe Gron. Crt.",
heeft, na 180 jaar te hebben bestaan, op 1 Juli
opgehouden te verschijnen.
CRISISAANGELEGENHÉDEN.
Vee naar Frankrijk. jüit Fransche land-
bouwkringen wordt via Parijs aan het bu
reau „Aga" geseind:
De achterstand in den veestapel heeft de
landbouwers, vooral die in Noord-Frankrijk
de noodzakelijkheid doen inzien, zich tot
de regeering te wenden, om uit de neutrale
staten melkvee in te voeren. In het bijzon
der is hierbij aan Nederland gedacht, d,at
zielf ^>p liet gebied van melkvee in een
uitstekende reputatie mag verheugen. Zijn
wij wel inglelicht, dain. zal de Fransche re
geering alle® in het werk stellen, om aan
het Vinizoek van de land bouwers te vol
doen ch - zich tot de Nederlandsche reg.ee-
-ring' wenden- met de vraag of verdere uit
voer van melkvee mogelijk1 isi en zoo ja.
onder welke voorwaarden. Frankrijk moet
tot belangrijke concessies bereid zijn.
Regeeringsmeel en -bloem. De Minister
van LN. en II. heeft bepaald, dat met in
gang van 3 Juli e.k. zal worden verstaan:
onder Regeeringsbloem een mengsel van
50 pet. Amerikaansche bloem en 50 pet. bloem
verkregen door uitmaling van 78 pet. van
■een mengsel van 84 pet. buitenlandsehe tarwe
en 16 pet, inlandsche tarwe; en
onder Regeeringsmeel een mengsel van 75
pot. buitenlandsehe tarwe, 15 pet. maismeel
en 10 pet. gedroogde aardappelen.
Goederenvervoer naar België. De Bel
gische staatsspoorwegen vestigen de aan
dacht van belanghebbenden er op, dat aan de
Belgische grensstations groote hoeveelheden
goederen uit Nederland worden aangebracht
zonder vergezeld te, ziin van een bewijsstuk
van oorsprong on van bate. Verder dat aan
dit bewijsstuk gehecht moet zijn de factuur
der goederen terwijl aan den voet van het
eerstgenoemde stuk gevoegd moet zijn een
certificaat de verification, geteekend door
den Belgischen consul of diens gemachtigde.
Aangezien de Belgische staatsspoorwegen
voortaan de overname van zendingen zullen
weigeren indien voornoemde beseheiden ont
breken, zoo nemen de Nederlandsche spoor
wegen geen zendingen meer naar België aan
indien voornoemde bewijsstukken niet met de
goederen worden aangeboden. (Het model
van voornoemde bewijsstukken ligt ter inza
ge op de stations).
Uitvoer van ruwe wol. De N. U. M. ves
tigt er de aandacht op, dat blijkens ontvan
gen mededeeling van den Minister van L., N
H., de binnenlandsche behoefte zich nier
meer verzet tegen den uitvoer van ruwe wi
en wolafvallen, in verband waag;
ken om consent
liaa:
centraal bureau voor Maatschappelijk Hulpbe
toon, probeert Vroom (De 2.sr. v, „Xe-d. Ver.
V olksbelang" 2e Schinkelstraat to Amsterdam),
nu "weer op een nieuwe manier aan geld to
komen. Aan gedemobiliseerde militairen spie
gelt Lij werkgelegenheid voor in-het buitenland.
Hij beweert. zijn bemiddeling kosteloos te ver
kenen. maar vraagt toezending vooruit van
J 1 voor „onkosten." In afwachting van de
resultaten dezer arbeidersbemiddeling beveelt
bii opnieuw den verkoop van ziin steunzegels
aam
ITet bureau ziet in deze poging van Vroom
niets anders dan een consequentie van ziin
totdusver gevolgde methode om zich te verrij
ken ten lcos© van goedgelooyigen en waarschuwt
wederom,ten sterkste zoowel tegen het sturer
van geld als tegen zegelvcrkoop.
Met betrekking tot Vroom's aanbod van ar
beidsbemiddeiing waarslhuwde het bureau de
bevoegde organen en. naar het reden heeft te
verwachten, zal van de ziide van deze wel inter
communaal tegen Vrocm's toeleg worden opge- *i.j
treden. Intuaschen machtigde de directeur der
Bern. Arbeiders het bureau reeds te verklaren
dat Vroom's voorspiegelingen omtrent „zeer
mooie en voordeeKge vooruitzichten" die er
thans in het buitenland zouden bestaan, met-
do officieele gegevens ten «enenmale in strijd
ziin.
Men zii dus gewaarschuwd.
Ernstig auto-ongeluk. Maandagavond om
streeks 5 uur zijn op den Haagweg ter hoogte
van de machinefabriek Reineveld nabij 'Delft
de dames IVen G. uit Delft overreden door een
automobiel, toebelioorende aan den heer L. K.
te Rotterdam.
Mej. W. was bijna onmiddellijk dood, terwijl
mej. B. met een gebroken arm en inwendig
zwaar gekwetst werd opgenomen. Met een vol
gende automobiel i? zii naar het ziekenhuis
Bethel vervoerd.
Het ongeluk wordt toegeschreven aan het
breken van een veer van de vooras, waardoor
het stuur niet meer werkte.
De politie heeft de auto in beslag genomen
en proces-verbaal opgemaakt.
De binnenkomende mailboot „Grotius" is gis
teren door den storm in de buitenhaven van
IJmuiden uit het roer geloopen en daardoor
met den steven zeewaart gewend. Men is er in
geslaagd met. behulp van sle5pbooten, de
„Grotius" achterwaarts door de sluizen te
halen- Daarna zwaaide het stoomschip in het
breede gedeelte van het, Binnentoeleidiugska-
naal, waarna liet naar Amsterdam opstoomde.
Een deel der passagiers was door een sleepboot,
door de Mii. Nederland voor dit doel afge
huurd. van boord gehaald.
De recherche te Wormerveer heeft aange
houden zekeren H. P-. vroeger chef-molenaar
op de meelfabrieken. Hij staat schuldig aan den
door ons vermelden diefstal van groote hoe
veelheden huilen gaas, den laats ten tiid van de
fabrieken verdwenen.
Mede werd gearresteerd zekere J. v. R.. uit
Amsterdam, die inbrak bij .een rijwielhandelaar
te Wormerveer. twee fietsen medenam en tö
te gelde maakte.
Omtrent het ongeval, dat Vrijdagavond
aan het strand te Sckeveningen Bij liet Ge--
meenteLijk Volkszeebad plaats vónd, verne*
men .wij nog', dat-het lyk van het deride
slachtoffer, nog steeds niet gevonden is. De
toes;tand van den eenigen geredde, djen heet
Kuiper .was Zondagavond zeer ernstig.
Zondagavond brak brand uit in een groote
schuur aan het,Oosteinde te Papéndreoht. toe-:
bekoorende aan den heer Z- De schuur was ge
heel gevuld met lompen, koper- en ijzerwerk.
Hoewel de handspuiten spoedig ter plaatse
waren, kon niets worden gered en brandde de
sokuur tot en grond toe af. Oorzaak is, dat
kinderen van. Z. met vuur aan het spelen waren
aan de achterzijde van de echnur.
Een oude vrouw, die naast de brandende
schuur woonde, bleef van de
Aan den Noorc
Haan is Let
woork.