HIK MUI MÜM!
Brieven uit Borneo.
BUITENLAND
De vredesonderhandelingen.
FEUILLETON
Ondergang van een
Wereldmacht.
Vrijdag Juii Tweede Blad
s tt Bennebroek.
Benudbroek heeft een nieuwen burgemeester.
Wij feliciieeren de gemeente daarmede, maar
spreken er tevens onze voldoening over uit, dat
de nieuwe functionaris een goed practiseerend
kdtholiek is.
Al dadelijk na de ontstane vacature gingen er
stemmen op, om in Bennebroek nu toch eens
een R.-K. burgemeester te benoemen en onze
regeering, met het groote rechtsgevoel, dat haar
kenmerkt en haar sieraad is, heeft de billijkheid
;Van dezen wensch ingezien, natuurlijk daarbij
tevens rekening houdend met de bekwadniheid
Mn de sollicitanten.
Wij kennen den nieuwen functionaris niet. Wij,
weten alleen dat hij stamt uit een vvaschechfe
katholieke familie. Maar hoewel wij de capaci
teiten van den nieuwen burgervader niet
kennen, weten wij wel, dat het d'e regeering niet
.veel moeite zal hebben gekost een R.-K. man
te vinden, wiens gaven van hoofd en hart de ver
gelijking met die van vroegere burgemees
ters van Bennebroek glansrijk konden doorstaan.
Rn dat de regeering, met het oog op de belan
gen dezer gemeente, een goede keuze zal hebben
'gedaan', is ook on^e overtuiging.
Wij vei heugen ons over deze benoeming om
dat daarmede geleidelijk aan en voor een klein
deel een sociaal onrecht wordt goedgemaakt, een
onrecht 'hierin bestaande, dat wat dat de grond
wet den Nederlander aan gelijkheid' van rechten
moge waarborgen, bij gelijke, ja betere geschikt
heid van sollicitanten, gedurende eeuwen de Ka
tholieken aan achteruitstelling hebben blootge
staan.
Wij weten dat in Bennebroek vele anti-katho-
iieken wonen, die zich rekenen tot de intellec-
tueelen (ten onrechte, want zij zijn hun tijd tien
tallen jaren ten achter) die vuur en vlam spu
wen over de benoeming van dezen katholieken
burgemeester. Voor hen zal deze benoeming een
zegen blijken te zijn, want zij zullen ervaren
lioe veilig bet is op 'n schip met 'n goed R.-K.
stuurman. En voor hun gemoedsrust zal het een
zegen zijn aan den lijve te ondervinden dat de
zulke slechte en ondragelijke menschen-
piet zijn als waarvoor zij ze verslijten.
Moge Bennebroek onder zijn nieuwen burge
meester een tijdvak van bloei tegemoet gaan!
Sandakan;; Mei 1919.
BCet Hoogfeest 'van Paschen is weer, voor-
hij. Een paar, Paaschklanken hebben zich
Weer, vertoondeen j>a;ar drukke dagen ach
ter den rug en vandaag een vrijen dagl
Paaschma-andagHet 'gouvernement heeft
vrij-af'; alles vrij,, behalve één handelshuis
en de douanen werken. Er liggen 3 stoom I-
Bciiepen aan den kade te lossen of te laden.
Dok gisteren 'hebben de douanen gewerkt.
Hu is 't uitrusten en weer. tijd om oen
jpaar regels te pennen aan u., goede lezers
van onze courant.
Deze week had or.ze Saprijken-missie een
een verlies te betreuren. Moeder Overste
der, zusters is heengegaan naar betere ge-.
Westen! Dinsdagnacht gestorven, liebfen we
jhaar, 3Vb ens dagavo nd b'qgraven. Bij de be
grafenis waren 'een 15 Europanen tegenwoor
dig en Velen hadden een „kran's" .'géstuurity
iZij ligt begraven naast de kerk in de scha
duw van het Tabernakel. Al een paar we
ken sukkelend, vooral aan rheumatiek leeid
zij veel, is zij toch tamelijk plotseling ge
storven. 58 Jaar geleden geboren in En
geland kwam zij in 1885 lang voordat m
er, .was met 4= andere zusters naar. Borneo.
Toendertijd was Van dit eilandj nog heel
Weiqig bekend. Leest do „verhalen" on
„waarheden"menschen fmet staarten kaïnl-
Uibalen koppensnellers, die iederen
„vreemde" sneldeU-menscken 'die als apen
op boomen leefden, wier eerüg voedsel woud
vruchten was; die geen kleeding kenden of
familieleven hiensclien die den overgang
vormden tusschen mensch en dierl (o Nuh
Hare vin!) Borneo,, Waar de diamanten en
goudklompen lagen voor, 't oprapen: met
allerlei rijke mineralen; en w.onderachtig-e
dieren en plantenl Toen waren er nog heel
Weinig Janken" en zeker, heel, heel Wei
nig blanke 'dames.
Van 1885 tot 1919 heeft .Moedor Teresa
gewerkt in tropisch Borneo en sedert 1889.
Jiiert c Sandakan, zoo jjuist voor'n 30 jaar
*n mensciienlevenl (Zjj .wa» klein, van postuur
minnetjes, doch levendig en vlug, had scher
pe co ge o en maakte den indruk! van niet
bang te 'zijn voor, 'n beetje. Zij heeft ge
leefd en is gestorven voor God en Hij zal
haar, reeds opgenomen hebben in de. rij der
hemelingen. Zij ruste in vrede 1
Dat is de derde Zuster in één jaar, idjie de
IBorneo-missie verloren 'heeft. Een Élolland-
sche, die voor 20 jaar igewerkt had en al
tijd in 'het "binnenland onder dj® Hoesoenoda
een jonge Zuster die pas een jaar of vijf
uit was gestorven aan de tering, 't ïs
reeds 6 jaar geleden nu dat „nieuwe" Zus
ters en 5 jaar dat Priesters van Europa
naar hier gekomen zijn. Laten ,we hopen
dat spoedig Missionarissen beschikbaar zijn
ook voor ons kleine wijngaardstukshe!
Kerk is er volop imeer dan genoeg 't
is om zoo te zeggen bijna niets dan tót nu
toe „bewerkt" is. En 't is een zware en
moeilijke missie 'met die tientallen talen.
Bijna iedere „Kampong" heeft zijn eigen
taai. Kei .is er 'n Esperanto Maleisen
Alleen zo.o'n handelstaaltje men kan er
bijna overal 'mee terecht maar niet om' gods-
diénst-onderricht te 'geven want de woor-
denbeteekenis wordt niet verstaan dooi' niet*
Maluers. Een 'Missionaris wordt ziek of moet
voor gezondheid een, jaartje naar Europa, zijn
plaats moet weer, ingenomen worden door
een andere 'en dat is' weer een „jongeman"
Ik £Clppf 'dat er weer één op het punt staat
naai Europa terug te keerett een die
pas een paar jaar. „uit" is en wie moet
dan zijn plaats weer, innemen? Hij is onder
de MÏian.oes en daar ken ik ook nog een
paar .woorden 'van en ik heb zoo'n voorge
voel dat er spoedig een brief komt- om weer
eens mijn "matten op. te rollen en mijn tenten!
elders op. te slaan. En zoo zal het nog .wel
een paar, jaartjes aanloopen.
Doesoensch is 'mijn taal natuurlijk doch
dat kan 'ik alleen maar, gebruiken met Doe-
soens.Ik zal wel weer, eens teruggaan om
te blijven ergens onder hen, doch dan zijn
d'e beste jaartjes voorbij, 't Is een moei
lijkheid voor onzen Overste, met zoo wei
nig priesters, toch de ,gen;omen" plaatsen
bezet te li'ouden; er moet .gewikt en _gewo
gen, doch "t maakt het voor een jong Missio
naris niet gemakkelijk. Gerust göede le
zer, 't is nog moeielijker voor onzen Apos-
tolischen Prefect, en die goede man werkt
nu al 'hier van 1881 lang voor verschillen
den die 'dit lezen en ik ;d(ie 't schrijf
geboren waren 1 'En een ridderorder of jjzeren
kruis schiet ér niet voor hem over!
Als die Missieactie flink werkt, zull-.u er
pok wel roepingen komen, en waar blijft
onze goede stad? 't Vaderland!- Bisdom en
stad zal or geen schade door lijdjen. Ik weet
zeker als de studenten die voor Priester
studeeren de j,Missie" e elite zien konden
het vcrschiL tusschen heidenen en christe
nen heele streken met duizenden die nog
nooit over, 'Jezus Christus gehoord hebben;
het leven 'konden leven in de tropen tariei-
lijlc en zwaar en onmenschelijk bijna, doch
0|0k met 'groote en vele vertroostingen, dan
weet ik 'zeker dat velen vain jhen een Missie-
Congregatie intreden zouden. Onbekend,
maakt onbemind, en 't is vporal met de
„Missies" die zoover, weg zijn en.
die „goede 'Missie-manhen behelpen zich wel"
Ja zij 'behelpen zich, doch u moet niet vra
gen: hoe? 'Als er geen. kracht en sterkte
en uitkomst vain Boven kwam, konden we
wel huistoe gaan. „Gezegend zij God en
Vader van 'onzen Heer Jezus Christus, Die
ons gezegend 'heeft in alle geestelijke zege
ning en het hemelsche in Christus. Kant
Hij is ónze Vrede." Denkt s.v.p. eens aan
Miissionarissein, en inij in uwe jgtebeüén1. Har
telijk dank'.
~J. STAAL' Pr. Mi^s.
H; Sandakain', Mei 1919.
De ratificatie van het Vredesverdrag.
Gevolg gevenid aan het besluit der Natio
nale Vergadering, heeft de rijkspresident
Woensdagavond om aeht uur het vreriasver-
drag bekrachtigd. Kort daarop is de desbe
treffende oorkonde met een koerier naar Ver
sailles afgezonden.
De lijst der uit te leveren personen.
Wolff seint nog eenige namen, ter aan
vulling van do door eenige bladen gepubli
ceerde lijst van personen, die aan de Entente
moeten worden uitgeleverd: hertog Albrecht
van Wurtemberg (bloedbad aan die Somme
en in Yperen, slachtingen in Namen); gene-
raal-majoor Stengen, die den 26en Augustus
1914 een legerbevel heeft uitgevaardigd,
waarin werd verordend dat er van dien dag
af geen gevangenen meer mochten worden
gemaakt; generaal Von Ostrowsky (de plun
deringen van Dteinze en het doodschieten
van 103 burgers); generaal Von Tesny (het
doodschieten van 111 inwoners van Orleans).
Het Parijeehe „Journal" bevat o,a. nog die-
ze namen: Baron von dor Lancken, hoofd
van het Duitsche politiek departement in
België, betrokken bij de terechtstelling van
mejCavell en kapitein Fryatt; de duikboot
kapitein von Forstner, wegens het tot zinken
brengen van hospitaalsehepen; majoor von
Biilow, wegens de verwoesting van Aersehot;
generaal Olsen von Cassel, luitenant Rudi-
ger, majoor von Goertz en de gebroeders
Niemeyer, resp. hoofden der gevangenkam
pen van Doberitz, Euhleben, Maagdenburg,
Holzminden en Claushal, wegens mishande
ling der krijgsgevangenen van de geallieer
den.
Een intergeallieerde militaire staf.
De N. Y. „Times" verneemt uit Parijs, dat
de commissie uit de Fransehe Kamer, die
het vredesverdrag onderzoekt, een amende
ment heeft aanbevolen tot hét instellen van
een intergeallieerde militaire staf ter verze
kering der uitvoering van het vredjesver-
drag en dat van den volkerenbond.
Het Rijnland.
Naar de „Deutsche Alg. Ztg." verneemt,
is van de zijde der Entente door bemiddeling
van den heer Dutasta, medeüeeling gedaan,
dat de onderhandelingen over het bestuur
van het Rijnland onverwijld een aanvang
zullen nomen en zulks in verhand met de
kwestie betreffende den wederopbouw van
de Belgische _en Fransehe, oorlogsgebieden.
Tegelijkertijd werd de- wensch der Entente
tot een spoedige hervatting der diplomatieke
betrekkingen tot uiting gebracht.
De voorwaarden voor Oostenrijk.
Renner heeft gisteren van Clemenceau een
nota ontvangen, waarin aan de den 23en Ju
ni aangevoerde bezwaren tegemoet wordt- ge
komen, weshalve art, 49 vervallen wordt ver
klaard en door de volgende bepalingen ver
vangen wordt: „Goederen, rechten en belan
gen van Oost en rijks che burgers en van door
dezen gecontroleerde maatschappijen zijn in
de gebieden die een deel van de Oostenrijk-
Hongaarsohe monarchie hebben uitgemaakt,
niet aan inbeslagname onderhevig. Deze be
slissing geldt niet voor do goederen, waar
over in de financieele clausule zal worden
gesproken. Evenmin heeft ze betrekking op
schepen, waarover bepalingen zijn opgeno
men in de clausulen over het herstel."
Verder wordt in de Entente-nota de nota
der delegatie behandeld, die betrekking had.
op de handelspolitiek. De weigering, Oos
tenrijk te beschouwen als meestbegnnstigde,
wordt voor het economisch leven van Oos
tenrijk niet gevaarlijk geacht, daar het dit
land vrij staat met de eveneens niet tot de
meest begunstigde landen behoorende Tlsje-
eho-Slowakisehe en Hongaarscho Republie
ken verdragen te sluiten.
De geallieerde staten wensoheu geenszins
den Oostenrijkschen uitvoer aan vijandelijke
beperkingen te onderwerpen, maar kunnen
vooralsnog hem niet do plaats van ra'eest-
begunstigdo verleenen. Zij zijn echter bereid
hel volgende artikel aan het bovengenoem
de toe ie voegen: Op de Oostenrijk in artikel
1 tot 4 opgelegde meestbegunstiging zal na
drie jaren door geen geassocieerden en ge
allieerden staat aanspraak gemaakt worden
zonder dat de wederik eerigheid wordt ge-,
waarborgd, tenzij de Volkenbond in anderen
geest beslist.
Naar d.d. 10 Juli uit Parijs gemeld wordt
verzekert de derde nota der geallieerden aan
de Oostenrijlksahe delegatie aangeboden, den
Oostenrijkschen ambtenaren in Zui'd-Ameri-
ka allo faciliteiten voor hun repatrieerïng.
Wilson em de vrede.
(Wilson, diende gisteren bij djen Senaat het
vredesverdrag in en hiefd, daarbij een toe
spraak, bijna geheel gewijd aan den vol
kerenbond, welke naai' hij verklaarde, niet
slechts een middel was tegen 'oude ver-
keerdheden onder het nieuwe vredesver
drag, maar do hoop dpr menschheid. De
bond was feitelijk een noodzaJielijkbefd. »'e-
worden voor de handhaving van den nieu
wen. stand van zaken, welken liet verdrag
in de wereld zou moeten in het leven roepen.
Wilson constateerde, dat het vredeswerk
der conferentie in zijn geheel in overeen
stemming was met de beginselen, die waren
aangenomen als grondslag van den vredp en
dat geen der, compromissen, dje als onver
mijdelijk waren aanvaard, oqk maar één
dien beginselen in den wortel aantastte.
In een gesprek met vertegenwoordigers
van de pers zeide iKilsotni :d(at naar zijn mee
ning de Amerikaan-serie troepen aan den
rechteroever van de'n Iiijn zouden blijven tot
Duitschland al li ad uitgeleverd!
waartoe het volgens het vredesverdrag ver
plicht .was. Verder zeide hij dpt de geassoci
eerde mogendheden zoo spoedig mogelijk den
handel met Duitschland moesten herstellen,
ten einde Duitschland dje gelegenheid te ge
ven zich te herstellen.
Do vervolging van den kroonprins.
De vroegere or do rrrianc e - of f icie r van den
Duitschen kroonprins, ritmeester Ar told
Rechberg, heeft het volgende schrijven tot
Clemenceau gericht:
.„Voor het geval d,at een proces tegen Zijne
Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid, den
vroegeren Duitschen kroonprins zal aanhan
gig worden 'gemaakt, verklaar ik mij in mijn
kwaliteit van vroegere'n Duitschen ordoa-
nauce- officier, in den staf van Z. K. H. ""be
reid onder eedje en op) mijn officierseer te
getuigen:'lo. dat de^Duitsohe kroonprins
voor den 'oorlog krachtig do politieke be
moeiingen gest'euund heeft, welker verwe
zenlijking den Europeeselien oorlog onmo
gelijk geihaakt. zou hebben; 2o. dat 'dekïfoott--
prins ip de herfst' van 1914 getracht heeft
vredesonderhah|dielingen !mèt Frankrijk tot
stand te bréngen; 3o. dat ffe kroonprins in
het jaar. 1917 plannen verdedigd; heeft, wel
ke ten 'doel haddjem den algemeeneh vrede
door, bemiddieling van Groot-Britannië te
sluiten.
UIT DUITSCHLAND.
Opper-Silezië.
Volgens de bladen heeft Woensdag in Wei-
mar tusschen de staaisregeering en verte
genwoordigers der provincie Opper-Silezië
een bespreking plaats gehad over het Opper-
silezische vraagstuk, waaraan ook vertegen
woordigers van het departement van buiten-
landsche zaken hebben deelgenomen.
De Xtaliaansche Kamer heef t vergaderd, en
Minister Nitti heelt over het lieden en de
toekomst gesproken. In dc Kamer waren
meer, dan 300 afgevaardigden tegenwoordig.
Opgemerkt werden Sohnino, Giolitti, Sa-
landra, Luzzati 'en Boselli. Dè tribunes wa
ren stampvol. Onder de grootste stilte luis
terde de 'Kamer naar de re'dfo van Nitti. De
eerste teekenen 'van goedkeuring werden ge
geven toen d'e spreker gewaagde van de
offers der strijders. Andere ge'dpelten van
zijn rede werden met talrijke bravo's van
alle zijden ontvangen. Toen Nitti Eiume
noemde stonden alle Kamerleden behalve 'dsp
officieele socialisten op, juichten den spre-j
ner hartelijk 'toe en riepen „ncve ruime.'
Tal van ledeh' wensch ten Nitti 11a afloop
geluk.
De zitting Werd geschorst om den minis
ter-president in étaat te stellen in Uclï Se
naat verklaringen af te leggen.
Ten aanzien 'van de financieele quaesties
zeide Nitti, dat Italië een buitenïandscht
schuld heeft van 20 milliard on een liinneal
van bijna 63 milliard. Een nieuwe vorm van
protectie teekent zich af in de landen, die
grondstoffen voortbrengen. 'Ten gevolge iiier.-
an moet Italië zich krachtig inspannen om
te arbeiden met orde en tucht. Onze talrijke;
flinke bevolking kan opnieuw rijkdom schep;
pen, maar daarvoor moet zij minder verbrui
ken en 'meer voortbrengen. Er moet intcn
ser "gewerkt worden en er moeten betere
methoden gevo'nden worden om onze aan-
koppen in het buitenland gemakkelijker er
minder, kostbaar te maken. Van dé vermo
gens, gedurehde 'den oorlog gevormd;, moei
een speciale heffing worden gevraagd.
Nitti wees erop, dat de staat meer dar
twee milliard Uitgeeft om den prijs van hel
brood laag te houden. Hij vroeg aan he'
parlement om 'met de regeering de zeer
zware verantwoordelijkheid te dragen.
Sprekende over de buiben(andsche politiek
verklaarde Nitti: Op dit oogenblik zijn de
voor ons belangrijkste quae-sti-es nog niet
opgelost; inzake 'de Adriatiscke quaestie ie
men nog niet op weg naar een oplossing
die onze rechtvaardige nationale einschen
bevredigt. Nitti herhaalde in d;s Kamer de
nverklaring, te 'Parijs namens de regeering
afgelegd. Sterk 'door <Jc rechtvaardigheid var
onze zaak, die wij met hardnekkigheid zul
len verdedigen, wenschen wij dat onze bui-
teiilandsche politiek waarlijk een politiek
der volkeren zal zijn en dat voor de Italia
nen het tijdperk, waarin besluiten en over
eenkomsten, die de naties buiten 'haar mede
weten bonden aan allianties of aan een oor
log, voor goed afgesloten zal zijn. Met de
geallieerden hebben wij een moeilijken, zwa-
ren weg afgelegd. Wij moeten onz - quaesties
thans in 'vriendschappeüjken geest plossen.
De regeering betreurt de gelukkig op zich
zelf staande, betoogingen, welke erop ge
richt zijn Wantrouwen tusschen ons en onze
vrienden te zaaien. Laten wij niet het ge
meenschappelijk vergoten bloed vergeten bij
den weg, dien- wij nog moeten afleggen in
het belang der beschaving. De pers heeft
de beteekenis van eenigo onaangename in
cidenten, voorgekomen in Eiume en in an
dere steden van het koninkrijk, overdreven
Deze feiten kunnen geenszins onze gevoe-,
lens wijzigen; zij mogen zich niet herhalen.
Do pers moet de openbare meening voor-
lichten en matigend te werk gaan. Als de
verkeerdheden zich herhalen, zal de re&ee-
riug de verantwoordelijke personen aan de!
gerechtelijke autoriteiten overleveren.
Toen Frankrijk in 1914 zijn bestaan be
dreigd zag, ging er door heel Italië eeh
huivering, die een wijziging van de rifchtngj
van onze politiék oplegde. Geen enkel voor-
vaL kan onze betrekkingen wijzigen, die door
het gevaar zijn bevestigd, door het bloed!
zijn "geheiligd. [Wij zijn er thans meer dan
ooit zekér van, dat het democratische Frank
rijk zal gevoelen, dat Italië vertrouwt op.
zijn vriendschappelijke modewerkiqg bij de»
goheeIe politieke actie en het geheel natio
nale .program 'van Italië.
Vervolgens hield Nitti zich bezig met dq
kwesties der, binnenlandsche politiek. De re
geering- zal een omwerp, onderzoeken toV
hervorming van 'den Senaat en verklaart, dafc
hervorming van liet kiesrecht op den grond
slag van het lijs tens tetsei en de evenre
dige vertegenwoordiging een voornaam deel
uitmaakt van het program, dat zij onver
wijld verwezenlijken "wiL
De regeering zal de uitgaven beperken, de
inkomsten consolideeren. Een buitengewoa#
progressieve belasting za! de rijkdomme.v
treffen, in den loop. van den oorlog ge
vormd. Bijzondere belasting zullen worden
geheven van weelde-artikelen, waarvan een
deel ten goede zal komen, van degenen, dilo
gevochten hebben.
Nitti kondigde aan, dat een .wetsontwerp.
z:,l worden ingediend, waardpor 2,Vs milliard
wordt verkregen en dafc men bezig is met
de reorganisatie van de schuld, met name
de buitenlandsche. De minister-president zet
te uiteen hoeveel bezuinigingen* er, nog zijn
ROMAN UIT HET POOLSCH.
154
aan te brengen. Er zal veel gebruik .worden
gemaakt van onze binnenlandsche brandstof
en er. wordt ee» plan voorbereid om ten
minste 6000 'K.M. spoorweg te eiectrificee-
ren. I-Iet SpoorwegmaterieeL zal worden ver
nieuwd; aan de koopvaardijvloot zal nieuw
leven worden ingeblazen.
Nitti eindigde zijn redjp met een bespre
king van 'de maatregelen ten voerdeele k?pr
soldaten ge'no-men.
In de peroratie noemde hij Italië een eenig
groot land dat zich hernieuwdp zonder de
eerste onontbeerlijke hulpmiddelen t-o be
zitten. En hij ging aldus voort: ,1 talie treedt
uit den 'oorlog tegen een der oujdfte mo
gendheden dpr wereld! Mij alléén, alzoo.
sprak Nitti, hebben dat rijk dat ons onder
Naar de „Lokal Anzeiger" meldt, werd het
plan om aan Opper-Silezië zelfstandigheid
binnen Duitschland te geven, opgegeven.
Het ligt echter thans in het voornemen van
Silezië een provincie met vérstrekkende zelf
standigheid binnen Pruisen te maken. De
„Deutsche Allg. Zt." zegt dat er nog geen
overeenstemming is bereikt-
Relletjes te Hannover.
In Hannover is het nog steeds niet rustig.
Woensdagnacht werden hij een schietpartij
twee personen gedood en vier gewond. Heti
totaal aantal slachtoffers bedraagt thans:
vijf dooden en zeven gewonden.
Drie communisten werden gearresteerd hij
nachtelijke pogingen tot plunderen.
Hervatting van het werk te Hannover.
Woensdag heeft in Hannover een vergade
ring der stakers plaats gehad, waarin tot
hervatting van het werk besloten werd.
UIT FRANKRIJK.
De nieuwe kieswet.
De nieuwe kieswet is thans in Frankrijk van
kracht geworden en zal bii de aanstaande alg®
meene yerkiezingen worden toegepast. Zooals
men weet is zij gegrond op liet stelsel der
evenredige vertegenwoordiging. De hepalingsn
zijn eenigszins anders dan die van onze kies
wet.
De verkiezingen geschieden departements-
gewiize; elk departement kiest in den regel
zes afgevaardigden. Bij latere wet zullen 1®
departementen worden aangewezen, dio meer
dan zes afgevaardigden kiezen en daarvoor in
districten zullen worden verdeeld.
Het aantal uitgebrachte stemmen in elk
departement wordt aoor zes (hot aantal afge
vaardigden! gedeeld en geeft aldus het kies-
quotient. Gekozen is in de eerste plaats de can-
didaat van elke lijst, die de absolute meerder
heid heeft verkregen van het totaal aantal
stemmen, in het departement uitgebracht.
Dan wordt het gemiddelde bepaald van elke
lijst, doordat het aantal stemmen, op elke lijst
uitgebracht, wordt gedeeld door het aantal
candidaten dier lijst. Dit gemiddelde wordt ge
deeld door het kiesquotientzooveel maal als
ait quotient in het gemiddelde is begrepen,
zooveel maal wordt een eandidaat der üist
n.l. degeen of degenen, die het meeste aantal
stemmen heeft (hebben) verkozen ver
klaard.
Blijven er nog zetels te verdeelen over. dan
worden deze toegekend aan de lijst met het
grootste gemiddelde, ook al weer naar volgor J
van het aantal stemmen oip eiken eandidaat
uit-g-obraelit. fs er slechts één eandidaat
igesteld door een bepaalde partij; dan worcTt
ifieze als een Bist beschouwd, doch als deze
eandidaat niet do volstrekte meerderheid heeft
behaald, komt hij voor de verdeeling der zetels
pas in aanmerking wanneer de candidaten. der
(andere) lijsten, die meer stemmen hebben be
haald dan hij, gekozen zijn vprklaard.
Als minder dan de helft der kiezers opkomt
en als geen enkele lijst het kiesquotient zou
halen, wordt veertien, dagen later opnieuw
gestemd. Behaalt ook dan geen enkele 'lijst het
quotient, dan worden do zetels toegewezen aan
de candidaten met de meeste stemmen.
Do nieuwe wet kent tusschentiidsche verkie
zingen bii vacatures, door overlijden, ontslag of
andere oorzaak, (Dus geen letsel van plaats
vervangers, zooals in Nederland). Binnen drie
maanden na liet ontstaan der vacature moet
dan zulk een t.usseiientijdsche verkiezing plaats
lie'bben. „Hbl."
UIT ITALIÖ.
B© rede van Nifti:
7tócaa w Barna aagtrvsg:-»
Daar kwam nog bij, dat ia hot legér dat Aquileja
belegerde, oneemgheid en twisten hand in hand gingen
met den nijd, den vloek van onbeschaafde volkeren
welke reeds zoovele met heldenmoed begonnen onder
nemingen heeft doen mislukkcm
De Quaden beschuldigden de Buren, dat deze hun
kostbaarsten buit hadden verborgen, en Wadomar,
die tot dusver vereenigd met Servius optrad, herin
nerde zich plotseling, dat hetopperbevel aan hem
toekwam. Iiij toch was koning der Marlcomannen,
Servius daarentegen slechts vorst van een deel van
het geheele volk...
Onafgebroken in de roodc vlam van liet vuur sta
rend, lachte Servius plotseling. Maar het was een bit
tere lach. Het trotsche gebouw, dat hij op zijn moed
en zijn kenpis van de Romeinsche toestanden in zijn
gedachten had opgericht, begon scheuren te vertooilen,
te wankelc-n, te verzinken. Zou zijn onderneming nog
te vroeg begonnen zijn Zouden de barbaren den geesel
68 Lnpcrators nog n;et ontbcrcn kunnen, cm tucht
en vereend optreden te leeren en tot bewustzijn van
hun macht te komen
Doch neen I... Men moest het plan veranderen, men
moest hen tot overwinnen dwiugen 1...
Servius hief met een snelle beweging het hoofd op
als iemand die eensklaps een besluit genomen heeft en
vroeg
Kan ik onder alle omstandigheden op de gehoor
zaamheid van onzen stam rekenen,"zonder twijfel, bij
alles wat ik beveel Gij gaat meer met de soldaten
om dan ik.
Rond ons woelt de zee, antwoordde Hermann
wiens oogen als die van een willoozen, doch onver-
waardelijk getrouwen dienaar op Servius rustten. Geef
ons bevel met hare golven te kampen en gij zult ont
waren, of wij in eiken nood rond u staan. Germanen
verlaten hun hertog niet.
Alle Germanen
De roode Willibald heeft heden met de heeren
van koning Wadomar gefluisterdtoen hij mij echter
bemerkte sloop hij snel in het gedrang. Deze vos heeft
valsche oogen.
e— Let op zijn schreden.
- Sigar houdt hem voortdurend in het oog.
De hoofden der geslachten moeten dadelijk voor
mij verschijnen.
Aan uw bevel zal voldaan worden, meester.
Nadat Hermann zich verwijderd had, stond Servius
van zijn zetel op, en kefek voor zich uit.
Zijn tent bevond zich juist in het midden van een
groot vierkant, dat gevormd werd door met kettings
aan elkander verbonden wagens. Langs de zijden van
deze bewegelijke vesting stonden paarden en slacht
vee de overige ruimte werd in beslag genomen door
van rijzen gevlochten hutten, die tot ligplaats voor
de soldaten dienden.
Ofschoon de Germanen tot dusverre, door Servius'
wil geleid vereenigd optraden, vermengden zij zich
niet onder elkander, maar bewaarden zij zorgvuldig
hun zelfstandigheid, In den strijd vereenigden zij zich
wel is waar op de hoornsignalen, die hen van het hoofd
kwartier bereikten, maar gedurende de rust nam ieder
volk zijn eigen standplaats in.
De Markomannen, onder het bevel des konings,
legerde op het strand der zee de Quaden bedreigden
de stad -van dc oostzijde, de Buren van het westen.
Servius had voor zijne troepen en de Jasigers met opzet
de noordzijde gekozen onr, indien dit noodig mocht
zijn de vlucht van een der andere volksstammen te
kunnen verhinderen, wijl liij wist, dat de veldtocht
voor het ongeduld der barbaren reeds veel te lang
duurde.
Maar zijn zorgen waren vergeefsch. De Buren pleeg
den overleg met de Quaden en verlieten onder be
gunstiging van een regenachtigen nacht hun standaard
in alle stilte, zoodat men eerst des morgens, toen zij
reeds ver weg waren, hun afval vernam.
Datzelfde konden morgen de Markomannen of de
Quaden doen en dan bleef Servius met dc leden Van
zijn stam en met de Jasigers alleen. Zijne troepen zou
den hem wel is waar tot aan het uiteinde der wereld
volgen, maar met zulk een gering leger kon slechts
een zelfmoordenaar zich op de Romeinsche macht
werpen. En van de vijftienduizend, die onder zijn eigen
veldteeken den Donau overschreden hadden, blevenl
hem thans nog s echts tienduizendde overige waren
op het slagveld gebleven of hadden den dood gevonden
bit den. overtocht over de A pen of door zonnesteken.
En toch moest Arp.i cja worden opgegeven en dade
lijk de tocht naar het zuiden ondernomen worden,
wilde de oorlog niet eindigen zonder ce-Jg resultaat
zooals vele vroegere ondernemingen van Europeesche,
Aziatische en Afrikaansche volkeren tegen Rome,
Ik ga voorwaarts I sprak Servius bij zich zeiven.
Ik wil dc Hydra in haar gouden hol verrassen en dan...
Thans naderden de geslachtshoofden in volle krijgs
rusting. Zij waren allen verschenen, Williba d niet
uitgezonderd.
In het gelid beval Servius.
De heeren omgaven hem. Hij liet den blik over hen
zweven en begon
Het is u bekend, edele heeren, dat de Buren heden
nacht het leger verlaten hebben, cn de Quaden zien
met verlangen naar de bergen terug, die hen van hun
huiselijken haard scheiden. Onze zonen, onze nakome
lingen, zouden echter met recht onze nagedachtenis
vloeken, ais wij thans, nu de goden ons klaarblijkelijk
begunstigen, een honderdjarig onrecht niet zouden
wreken, en do voordeelen onzer overwinningen zouden
verwaarloozen. Slechls een overmacht zou ons wedc-i
over de grenzen van Italic kunnen tefugdringen en
zulk een overmacht is niet te duchten.
Hij hield op, tegenspraak verwachtend. Toen echter
niemand sprak, vervolgde hij
Tegenwoordig is Rome weerloos. Voor de Afri
kaansche en Aziatische legioenen hier zijn, zal de maan
nog eenmaal gewisseld hebben, en de in Italië staande
troepen, door pest en honger verzwakt, door schrik
verlamd, kunnen niet tegen ons standhouden. Over
een maand ware het stellig te laat, want wij zouden
den drang van de vereenigdo Romeinsche macht niet
kunnen weerstaan. A's wij dade'ijk naar Rome optrek-
ken dan zetten wij den r onzen voet op den nek,
en hot bericht van onze daad za! den haat van Hispa-
ië en Gallië, alsook die van de onderworpen Germanenn
aan den Rijn weder aanwakkeren, zoodat rond ons een
vlam ontstaat die het op zijn oude triomfen terende en
vermolmd geworden Rijk ontwijfelbaar vernietigen
zal.
Wederom onderbrak hij zijn toespraak en overzag
met vorschcnd oog den kring der hoofden. Daarop riep
hij met luider stem
Wie van u wil een dankbare herinnering >j onze
nakomelingen verdienen Wie trekt morgen met mij
tegen Rome op
Als antwoord weergalmde de klank der zivaaruea
tegen de schilden; de l.eeren waren bereid den vermc-
telcn tocht te aanvaarden. Slechts Wilhoald had zijn
zwaard niet opgeheven. Servius bemerkte het, en den
nijdigaard aanziende, zeide hij
Als de geesten onzer vaderen u betere raadgevin
gen influisteren, deel dan ons hunne waarschuwing
mede. Wij houden hier een beraadslaging.
In den oorlog heelt de soldaat geen raad te geven
doch te gehoorzamen, antwoordde Willibald met honen*
den lach.
-- Zoo luidt mijn leer Doch in gewichtige, onder
nemingen heeft ieder geslachtshoofd den plicht, zijp
hertog met eerlijk gemeende woorden te ondersteunen
Afgevallen zijn alleen de tuckteloozo horden
riep Rudlieb.
Laat bent uitspreken, vermaande Servius.
Afgevallen zijn ook de Buren, sprak WiUibakJ
verder, cn gisteren heb ik in het leger der Quaden ett
der koninklijke Markomannen stemmen van ontevre*
denlieid gehoord. De soldaten zien vol zoj'g in de naast*
