1IEIWE MUL HI
BUITENLAND
De Ondergang van een
Wereldmacht.
FEUILLETON
Üe vredesconferentie
WAT DE PERS ZEGT
Maandag 21 iuii Tweede Blad
GEMENGDE BUITENLANDSCHE BERICHTEN
IWordt vervolgd.).
Het SaarbokiCcai.
In antwoord op een verzoek van de Duit-
sche regeering, de voorbereiding van de over
dracht van de kolenmijnen in het Saarbek-
ken ter hand te nemen, heeft de Fransche
regeering meegedeeld, dat zij een mijndirec-
teur, in gezelschap van een financieelon spe
cialiteit, naar Saarbrueken zal zenden, om
daar den 23sten Juli de Duitsche gevol
machtigden te ontmoeten. Dan zal ook de
kwestie worden overwogen, in hoeverre de
Duitsche ambtenaren in hun betrekkingen
kunnen worden gehandhaafd.
Klein-Azië,
De opperste raad heeft zich Zaterdag bezig
gehouden met den toestand in Klein-A zie
Men verneemt dat tusschen Griekschen en
Italianen 'n acccord is gesloten over de 'ver
deeling van hun troepen.
Het blijkt dat de Britsche generaal Al-
lenby, vroeger opperbevelhebber in Egypte
en Palestina, het opperbevel zal voeren over
alle troepen in dit gebied, Britsche, 'Fran
sche, Grieksche en Itaüaansche.
Het verdrag met Oostenrijk
De vertegenwoordigers der groot-rnogend-
heden hebben Vrijdag kennis genomen van
de laatste bepalingen van het verdrag met
Oostenrijk die Zaterdag gedrukt zouden wor
den. De laatste moeilijkheid,, die betrekking
had op de Lombardische spoorwegen, die
aan Italië overgedragen zijn, is uit den weg
geruimd. De volledige tekst zal Maandag oi
Dinsdag te St. Germain.en-Loge zonder eeni-
ge plechtigheid aan de Oostenrij ksche dele
gatie overhandigd worden.
Uit Parijs wordt draadloos geseind, dat de
commissie voor Spitsbergen voor 'het eerst
bijeengekomen is. Voor Frankrijk zal
Laroche er zitting in hebben.
De opperste raad der geallieerden heeft
zich Vrijdag bezig gehouden met de ravitail
leering van de Russische krijgsgevangenen in
Duitscniand.
Hij heeft verder de Georgische republiek
uitgenoodigd doortoaht te verleenen aau d,e
voorraden, bestemd voor de ravitailleering
van Roemenië.
Be vrcdesconl'aninyie over de
bezetting vntn het Rijnland.
De opperste raad der' gcailieex-den heeft
.Vrijdag zijn goedkeuring gehecht aan het
antwoord op de memorie van de Duitsche
commissie nopens de wijze van toepassing
van de conventie betreffende de bezetting van
het Rijnland. Men weet, dat er over dat
onderwerp besprekingen tusschen geailieer.
de en Duitsche vertegenwoordigers hebben
pia&te gehad te Versailles onder leiding
Van minister Eoucliex. in zijn antwoord steit.
de raad de bevoegdheden vaar dn liooge
commissarissen in het Rijnland, vast en re
gelt de betrekkingen, die zij zullen onder
houden met de Duitsche administratie. De
Raad is vervolgens voortgegaan met het on
derzoek van het probleem van het gelei
delijk terugtrekken van de Amerikaansche
en Britsche troepen uit het Rijnland. Het
onderzoek van deze kwestie was den vorigen
dag begonnen in tegenwoordigheid van maar
schalk F och en op den grondslag van de
voorstellen, die hij ontworpen had in -over
eenstemming met den oppersten oorlogsraad
van Versailles. De beginsel-kwesties zijn
reeds geregekl en'er blijft neg slechts over
de getallen vast te stellen van het effectief
der. oezettingstroepen en van de verdeeling
van det aak onder, de verschillende geal
lieerde legers.
JAPAN EN FRANKRIJK.
Draadloos wordt uit Lyon geseind:
Markies Sajonji, de leider der Japansche
delegatie op de vredesconferentie, heeft, vóór
zijn vertrek om naar Japan terug te koeren,
de volgende verklaring afgelegd: „Nu Ik op
het punt sta om Frankrijk te verlaten, waar
ik bijna een half jaar heb doorgebracht,
is het mij een behoefte mijn diepe erken
telijkheid te betuigen niet enkel voor de
zoo spontane, en zoo hartelijke en hoffelijke
ontvangst, die aan mijn landgenooten en mij'
steeds is te beurt gevallen, maar ook voor
het groote aantal bewijzen van welwillend
heid, waarmee ik in de vervulling van mijn
zware taak ben geholpen. Ik ben deelgenoot
geweest in de groote vreugde van allen,
door, de totstandkoming te aanschouwen van
dezen, zoo duurgekochten vrede. Thans moe
ten wij al het mogelijke doen om den vrede
te consolldeeren en vruchten te doen afwer
pen. Meer cl an ooit zijn thans moed, zelfver
loochening en arbeid noodig. Meer dan ooit
is het thans noodig, dat de volken nauw
vereenigd blijven.
Daarom spreek ik" den wensch" uit, dat
Frankrijk en Japan, die door den oorlog
zoozeer tot elkaar zijn gebracht, deze har
telijke betrekkingen zullen aankweeken, en
dat zij door de blijvende vriendschap, van
de beide naties een nieuwen hechten waar
borg zullen scheppen voor de toekomstige'
vrede, die 'gebaseerd moet gijn op een oprech
te cri hartelijke samenwerking."
ÜE 21ste JULI.
Vandaag is dan de srxoote dajr van de alge-
meene staking. Algemeen zal ze echter lang
niet ziin.
Het Algemeen Verbond van den Arbeid te
Parijs heeft besloteD de betooging van heden
uit te stellen.
De Echo de Paris schrijft: Heit Algemeen
Verbond van den Arbeid heeft begrepen, dat
bet niet gevolgd zou worden, en dat het een
volkomen echeo zou lijden. Zoo heeft hot ver
kozen het veld te ruimen en het heeft het
parlementair voorval van gisteren, het door de
Kamer in de minderheid stellen van minister
Boret. aangegrepen als reden, waarom de
staking niet door behoefde te gaau. Met dit
voorwendsel zal het echter niemand beetnemen.
Uit Berlijn wordt gemeld: De onafhankelij
ker! hebben besloten, dat Maanlag niet alleen
betoogd, maar ook gestaakt zal worden. In
hun oproep staat, dat men door deze staking
tezamen met het geheele internationale prole
tariaat. wil protesteeren tegen den vrede van
Versailles, tegen imperialisme en. kapitalisme,
tegen alle militaire interventie der Entente in
Rusland en in Hongariie, tegen het gevangen
zetten van socialistische leiders, tegen de on
derdrukking van de vrijheid der pers. tegen de
contra-revolutie en tegen alle geweldmaatrege-
len. Men betoogt bovendien voor de internatio
nale solidariteit, voor den gemeenschappelykon
strijd der proletariërs, die de politieke macht
veroveren willen, voor de gedachte der wereld
revolutie en voor de socialistische volkenbevrij
ding.
Op de raadvergadering, waar bet staklngs-
besluit genomen wero. verklaarden de ver-
tegenwoordigers van de electriscbe centrales
en van het personeel der trammaatsehappij. ou-
dergrondsche spoor en omnibussen, dat men ook
daar vast besloten is te staken, zoodat men
heden misschien weer voor een dag al de mi-
sere der laatste weken heeft kunnen doorma
ken. De arbeiders van de levensmiddolenbe-
drijven, de brouwerijen, de gasfabrieken en de
waterleiding staken niet. Dit werd ook op de
vergadering der arbeidsxaden besloten. Men
weet dat deze raden thans slechts vertegen
woordigers van onafhankelijker! en communis
ten tellen. Er beersehte op de vergadering
groote geestdrift.
De Weensehe bladen schrijven uitvoerig over
do algomeene demonstratiestaking. Schouwbur
gen. bioscopen en krantenbureaux blijven tot
Dinsdag gesloten. De voorziening van Weenen
met levensmiddelen ia gewaarborgd.
Het Duitsek-Oostenrijksche ministerie beeft
in een dagorder verklaard, dat 21 Juli als feest
dag voor ambtenaren, en beambten beschouwd,
moet worden.
Het Stefaniagentsebap «einde gisteren (Zon
dagavond uit Rome:
Ofschoon er tot dusverre nog geen enkel
tegenbevel in zake de proteststaking bekend is
geworden, loopen alle trams en zijn alle win
kels van levensmiddelen, alle bars, cafés en
restaurants, zooals gewoonlijk, geopend. De
stad is versierd wegens het patronaatsfeest
van de koningin-moeder. De treinen rijden nor
maal in geheel Italië.
Berichten uit de provincie melden, dat de
trams bijna overal rijden. De steden vertoonen
bun gewone Zondags-uiterlijk. Tot dusverre
hebben nog nergens incidenten plaats gehad,
noch te Rome noch elders.
UIT FRANKRIJK.
Ministercrisis.
Bii de behandeling van een interpellatie in
verband met de duurte, heeft de Katner mot
227 tegen 213 stemmen een motie van Augafr
neur aangenomen, waarin do economisohe poli
tiek van de regeering gelaakt werd.
Minister Boret heeft in verband daarmee ziin
ontslag ingediend. OJemenceau nam dit ont
slag aan en bood de portefeuille van landbonw
en ravitailleering aan Noulens aan. het Kamer
lid, oud-minister van financiën en oorlog, die
eengen tlid geleden Fransch gezant in Rusland
was.
DE AR C-DE-TRIOMFHE.
De „Figaro" bevat een historisch artikel,
waarin er aan herinnerd wordt, dat de laat
ste groote militaire stoet, die onder 'de Are
Triomphe doorging en de Champs-Elysées
afmarcheerde, onder het gedreun der saluut
schoten, het gelui der klokken en het jge-
juich der wemgte, eëto begrafenisstoet is
geweest.
In het eimd van het jaar. 1840 werd het
stoffelijk overschot van Napoleon' van St.-
Helena naar Frankrijk overgebracht, waarbij
voldaan werd aan den laateten wensch van
den Keizer, neergeschreven in zijn testa
ment: „Ik wensen, dat mijn assche rusten
zal aan de oevers van de Seine, te midden
van het volk, dat Ik zoo heb liefgehad.
Op 15 December werd het stoffelijk over
schot naar zijn laatste rustplaats in den
Dome des Invalides overgebracht, te mid
den van een ontzaglijke menigte.
Parijs herdacht 'tegelijk met den terugkeer
van den groeten doode de herleving van een
een groot tijdperk het tijdperk van Ma
rengo, Austerlitz, Jéna, met zijn roemrijke
standaarden en Frankrijk, dat sedert 1814
een roemloos bestaan had gehad, begroette
deze herinnering met een siddering van trof».
Er, heerschte dian ook, hoewel het een be
grafenisplechtigheid goLd, een bijna vroolijke
sLemming en do volksmond noemde niet ten
onrechte, dezo plechtigheid „la fête des cem-
dres".
't Is wel amusant er aan te herinneren, dat
het bij die plechtigheid van nu wel blaast
tachtig jaar geleden, al precies gegaan is
als nu en dat dezelfde kwesties en dezelfde
moeilijkheden zich hebben voorgedaan. In
December 1840 wist men precies als In Ju
li 1919 al minstens zes maanden tevoren
dat Parijs ter eere van een bijzondere feest
dag versierd zou worden en veertien ü'agen
te voren, het als nu, had man nog niets
gedaan en moest alles op het laatste oogen-
blik geïmproviseerd worden; maar ook net
als nu kwam alles toch op. tijd, met dejn
Franechen slag, toch wel iets geniaals
heeft in orde. En de bijzonderheden uit
do dagen van 1840 leeren ook, dat er toen
al net evenveel geschrijf en gewrijf was
om vrijkaarten voor de tribunes en voor
het bijwonen van de plechtigheid. In dat
opzicht vcrLoochenen de Parijzenaars zich
nooit.
Ondanks de felle koude o.p dien Decem
berdag waren er wel een 600.000 Parijze
naars op den been om den stoet te 'zien
en de menschen stonden bij 14 graden vorst
geduldig te wachten van 's morgens vroeg
tot in den middag.
Er waren tribunes opgericht met histo
rische namen §is de tribune van Austerlitz
waarvan de plaatsen duur verkocht wer
den, d,w.z. duur voor dién tijd plaatsen van
5 en 10 francs, Dat was te geef, maar er
waren ook balkons die voor 3000 fr. wer
den verhuurd, en een leegstaand huis wer(d)
voor dien eenen dag voor 5000 francs ge
huurd. Een zoldervenster bracht 50 francs
op en ramen op de lagere verdiepingen twee
en driemaal zooveel. Vergeleken met nu., zijn
die prijzen laag, maar het „geld was toen
misschien wel vijfmaal zooveel waard als
nu en voor een plaats van 10 francs liep
men toen bij die felle koude nog de kans
op een hevige verkoudheid. De Chemps Ely-
eées waren bij die gelegenheid, ovenals nu
versierd met overwinnings-symbolen en toen
de stoet voorbijkwam vergat men de kou
en werden alle ramen wijd geopend. Men
wilde niets missen van het historische oogen-
blik dat voorbijging. I
Nu, op 14 Juli, is de belangstelling zeker
niet minder geweest en de stamming even
min. Niet alleen werkte liet weer nu mee,
maar de geweldige beteekenis van de we
reldgebeurtenissen, die tot dit leest aanlei
ding gaven, maakte dat de geestdrift op
dezen historischen 'dag met die van geen en
kelen anderen dag kon vergeleken worden.
UIT DU1TSCHLAND.
Socialisatie van het Duitsche
elec-tri citeitebed rijf.
Een wetsontwerp over de socialisatie van de
eleotrische centrales zal weldra bii de nationale
vergadering worden ingediend. Het riik doet
dit voornamelijk met het oog op de onvoldoen
de voorraden koleD, waarover men thans be-
sohikt. Nieuwe electriscbe centrales zullen
thans gebouwd worden, waar dit noodzakelijk
en mogelijk is. De groote particuliere onderne
mingen zullen door het riik overgenomen wor
den. De waterkracht zal zooveel mogelijk geëx
ploiteerd worden. De electriscbe werken, die
aan gemeenten of aaI1 Duitsche staten toebe-
hooren, blijven het eigendom dezer lichamen.
De levensmiddelenvoorziening.
B'raun. de Pruisische minister van landbouw,
heeft bij het riikskabinet een memorie Inge
diend, waarin hij onder meer de volgende
eischen stelt:
Ten opzichte van levering van kolen moet de
industrie van stikstof, kali en fosfor voor alle
andere industrieën Jen voorrang hebben. Voor
alle landbouwproducten, behalve brood en
vleesob. moot het vrije ruilverkeer worden her
steld.
Het is volstrekt noodig het houden van var
kens te bevorderen. Andere loopt de vleesoh-
voorziening en daardoor de heele volksvoeding
gevaar. Daarom moet de gerst, evenals de
haver, vrijgelaten worden, al moeten de maat-
regelen. <ïie dienen om ide hoeveelheid te waar
borgen. welke de overheid zelf noodig hoeft,
gehandhaafd blijven. Het rijkskantoor voor
voedermiddelen, dat voor oliën en voor vetten,
dat voor het leer. enz., moeten worden afge
schaft. Als diit niet allemaal gebeurt, zegt de
minister, dan kan ik do verantwoording niet
blijven dragen 47 milliard jaarlijks zou noodig
zijn. om den voedingetoestand te bereiken, die
voor den oorlog heeft bestaan. Hot is volslagen
onmogelijk om die som od te brengen, roden te
moer. om de bovengenoemde maatregelen te
treffen.
De schoolkwestie.
De nationale vergadering heeft het compro
misvoorstel van het centrum en de soelaal-
demoten nopens het school vraagstuk aanvaard.
Het Vredesfeest te Brussel. Brussel zal
Dinsdag zijn vredesfeest hebben. De „Stan
daard" (van Brussel) geeft er het volgende
program van:
Het hoofld van de kolom zal zich bevinden
aan de Sehaarbeeiksche poort, het einde zal
zich aan de Louisapoort bevinden.
Ziehier de orde van den militairen stoet:
Amerikanen met vaandels; Franschen met
vaandels en muziek; Engeleehen met vaan
dels en muziek; Italianen id. id.; Japanners
met vaandels; Grieken ld.: Polen id.; Portn-
geezen id.; Serviërs id.j Chlneeaen, Roeme-
niërs, Siameezen, Teheoo-Slovakken, Belgen.
Vooraan onze troepen zal sioh bevinden de
lnitenant-generaal hevelhebber van de 4e
legerafideeling en zijn staf; daarachter de be-
velhebibter der 4e infanterie-afdleeling mejt
staf; de infanterie, depot der uitrustingen,
de offieierenschool der infanterie, de regi
mentsvaandel (elk vaandel beeft een eere-
wacht van twee compagnies); de vaandels der
cavalerie, de wimpel van de genie, het vaan
del der vliegeniers, de offieierenschool van
de genie, de offieierenschool van de cavale
rie, de kolonialen, de lnfanterieregimenten
een groep veldgeschut van 7.5 can, een groep
geschut van 15.5 can. een groep zware artille
rie, en brigade cavalerie.
Bij gunstig weder zullen vliegtuigen over
de stad zweven. Vermoedelijk zullen Tt paar
Fransche tanks in den stoet zijn.
De te volgen weg is:
Rond 10 uur, zal de Koning met maar
schalk Foch voorbij het front der troepen
rijden; deze znllen dan marcheeren door de
Koninklijke straat om te defileeren op de
Paleizenplaats, vóór de tribuun, waar Pre
sident Poincaré, onze Vorsten en maarschalk
Foch zich zullen bevinden.
De koning der Belgen te Londen. Draad
loos werd uit Lyon geseind: De Koning der
Belgen, die per vliegtuig in Londen was aan
gekomen, bracht Donderdag in het Bucking
ham Paleis een bezoek aan de Koningin.
Vrijdag vertrok hij weer naar Brussel
Generaal Botha. De African World ver
neemt, dat Botha, na uit Engeland vertrok
ken te zijn, ernstig ziek is geworden, doordat
een slagader in zijn been was gesprongen.
Voor bij Madeira bereikte, was hij echter bui
ten gevaar.
Conflict te Wilhelmshaf en, Te Wil-
helmahafen dreigt een conflict tusschen de
regeering en de matrozen van een afdeeling
mjjnzg^kere, waarvan men SOOO man ontslaan
wil. Fik had 300 mark ontvangen en een le
vensverzekering van 10.000 mark. Niettemin
zijn de mannen door dit ontslag erg ont
stemd en het schijnt, dat 7,li er zich tegen zul
len verzetten. Ze weigerden de wapens af te
geven en de kazernes te verlaten. Het rijks-
mariue-departement onderhandelt reeds. Er
wordt ook beweerd, dat reeds troepen naar
Wilbelmshafen onderweg zijn.
De Spartaeisten, Te Dordmund was een
dansavond aangekondigd; die de politie ver
dacht voorkwam. Eenige politiemannen in ci
viel, die zich toegang wisten te verschaffen,
ontdekten spoedig met een geheime vergade
ring der Spartcisten te doen te hebben, die
ten doel bad op de weekmarkt weder onge
regeldheden te veroorzaken.
Alle deelnemers zijn daarop gearresteerd.
Nieuwe Belgische postzegels. Ter gele
genheid der bevrijding van biet Belgisahje
grondgebied wordt een roeks van veertion
postzegels uitgegeven, die de beeltenis des
konings met den helm en de jaartallen 1914-
1918 dragen. Er zijn drie verschillende forma
ten.
De postzegels van 10 centimes, ln karmijn
rood, zal van af den 19 Juli, ter gelegenheid
der Nationale Feesten uitgegeven worden.
De postzegels van andere waarden zullen te
koop gesteld worden wanneer zij gereed zul
len zijn.
De postzegels van 25 oentimes draagt 's Ko
nings beeltenis niet, maar wel den „Perron
flégeois", die in het stadswapen van Luik
voorkomt. Hij zal den 19den te Luik verkocht
worden en later ln gansch het land.
De gewone postzegels znllen natuurlijk
gangbaar blijven.
Er zullen Beligsche postzegels met den
overdruk ,,Eupen<' ol „MalmSdy*-, in zwarte
letters gemaakt worden voor de Duitsche ge
westen, die aan België afgestaan zijn.
Er is ook spraak van postzegels te maken
met den overdruk „AIlemagne-Duitsóh*
land" uitsluitend voor 'de Belgisch© mi li tab
ren in bezet gebied en ter frank eer ing vaï
brieven die meer wegen dan 20 gram.
Henry Ford, de Amerikaansche automobief
fabrikant en mnlti-millionair, die zooveel
propaganda heeft gemaakt voor den wereld*
vrede, is naar hat schijnt door den loop
der gebeurtenissen bekeerd tot andere opvat
tingen. De New-York Tribune bad hem, om
vaderlandslievendheid voor de voeten gewor
pen; en Ford had daarvoor het blad later
vervolgen. Hij wenechte een hooge schadever>
goeding te ontvangen. Ter terechtzitting
werd Ford aan een scherp kruisverhoor on
derworpen.
Ford gaf toe, dat hij in 1916 gekant w as
tegen lederen oorlog; hü beschouwde oorlog
als moord. Thans echter zon hij er voor zijn
onverwijld een nieuwen oorlog te beginnen,
indien het volkenfeondplan op een misluk
king uitloopt. Het is zegt Ford nu of
nooit de tijd om den wereldvrede te verzeke
ren. Indien de oorlog, die zoo juist geëindigd
is, niet tot resultaat beeft, dat de volkenbond
tot stand komt, dan is er geen beter oogen-
blik dan het huidige om den strijd! te hervat
ten.
Ford zeide ook nog, dat bijna al zijn paci
fistische propaganda geschreven was door
zijn publiciteitsagent Theodore de Lavigne,
en dat heel wat van die propaganda de we
reld werd ingezonden, zonder dat hij, Ford,
er eerst kennis van had genomen. Niettemin,
aanvaardde hij er de volledige verantwoc
delijkheid van.
De gemeenteraad van Schaarbeek heeft ter
bestrijding van den woningnood aldaar een
zeer kraohtig beslnit genomen, waaraan men
afmeten kan hoe hoog de nood gestegen is.
Het beslnit luidt als volgt:
1. Welkdanige woningen, zooals huizen,
kwartieren, kamers enz., die onbewoond zijn,
znllen bij onderhavig besluit opgevorderd
worden. 2. Al de buizen, waarvan de bewo
ning onderbroken wordt door onvrijwillig
vertrek of uitzetten van den huidigen bewo
ner, zullen als onbewoond beschouwd worden.
8. 't College van burgemeester en schepenen
zal de bewoning van de opgevorderde huizen
regelen. 4. onderhavig beslnit zal onmiddel
lijk in werking treden.
*08
DE WAARHEIDSLIEFDE VAN
„HET VOLK."
„De Nieuwe Crt." vestigt de aandacht oj
het volgende staaltje van waarheidsliefde
van „Het Volk".
„In de Kamer. LL Dinsdag bij de besprei
king van Arbeidswet en Leerplicht, had mi<
nister Aalberse er aan herinnerd, dat se->
dert 1914 het Voorloopig Verslag op het
initiatief-voorstel van den heer Ter Laan
tot wijziging van de Leerplichtwet bij de
Kamer ligt, maar dat de heer Ter Laan
nog geen tijd had kunnen vinden voor zijn
K. v. A.
„Tegen de pogingen van socialistischen
kant aangewend, om bij de herziening der,
Arbeidswet onder minister Talnia de leef
tijdsgrens op 14 jaar te stellen, werd het
leerplicht bezwaar aangevoerd. Zoolang de
leerplicht niet geldt tot 14 jaar zon een
arbeidsverbod de kinderen maar op straat
brengen- Ter Laan heelt toen een wets-
ontwerpje ingediend om den leerplicht uil
te breiden tot 14 jaar; vele jaren zwerft
dit voorstel in de archieven; dat het nog
niet ls aangenomen, is alleen aan bijkom
stige omstandigheden te wijten."
Commentaar: lijkt ons overbodig Natuurlijk
zijn die vervloekte bourgeois de schuld, dat
da leerplicht nog niet 'is uitgewerkt, zegt
de „N. Crt."
DE UITLEVERING VAN DEN
EX-KEIZER.
De „Nieuwe Ct." is van gevoelen dat de taak
van Nederland ten aanzien van den ex-keizer
duidelijk ls:
„Welke redenen zouden wij kunnen hebbei\
om den gewezen Duitschen keizer uit te leve
ren? Dat is de vraag. Wij vermogen er geen
te bes/peuren.
Wat wij wel zien, is dit: dat het vonnis der
geschiedenis zeer hard voor ons zou zijn, als
Het moest constateeren, dat wij zonder vol
strekte noodzakelijkheid en bovendien in
Strijd met het meest elementaire gevoel van
billijkheid (dat verbiedt ook den grootsten
misdadiger uit te leveren aan rechters, die,
wanneer zlj_ denken aan de heiligheid van
hun taak, zichzelf ongetwijield terstond zul
len wreken) Wilhelm II hebben uitgeleverd.
Het ware erger dan 'n misdrijf het ware een
domheid. Men vergete niet. dat niet de rech
ter, maar wij, die het vonnis mogelijk hiel-
ROMAN uit het poolsch.
159
In gestrekte galop begaf Publius zich thans naar een
door hem uitgekozen post. Evenzoo deden de andere
aanvoerders der legioenen. Slechts een afdeeling prae-
torianen, de waarzeggers en de astrologen bleven bij
den Imperator.
Juist ter rechter tijd verschenen de opper-tribunen
op het slagveld, want reeds hadden zich troepjes sol
daten uit het geheel losgemaakt, die naar de bergen
Vloden. Toen zij hun opperbevelhebber gewaar werden,
keerden zij terug tot de kampplaats.
Nauwelijks bad Publius bet Melituuscbe legioen
«lat zich in het heete zand met moeite voortbewoog,
bereikt, of hij zond dadelijk de hulp-ruitenj tegen de
Markomannen van Servius af en bracht het voetvolk
In slagorde.
Reeds weerklonken de tuba's die den iinkervieuge
bet sein gaven om voort te rukken en dadelijk daarop
hoorde men de tonen van een krijgsmarsch.
Maar ondanks deze nadrukkelijke signalen zette zich
geen voet in beweging. De met zweet en stof bedekte
soldaten bewogen zich niet,
Zou dat muiterij zijn Muiterij in het aangezicht
van den vijand Publius' rechterband maakte
een onwillekeurige beweging naar den greep van het
zwaard.
Doch neen Armenië levert steeds aan gehoor
zaamheid gewende legioenen. Avidius Cassius had den
bewoners van Klein-Azië de krijgstucht geleerd
Waarschijnlijk zijn de arme kerels door de felle zon
verlamd. Zij zullen echter zien, dat niet zij alleen ont
bering en smart te dragen hebben.
Publius steeg van het paard, nam met de linkerhand
den helm van 't hoofd, greep met de rechterhand den
standaard van den nabijstaanden vaandrig en riep
„Mij na, makkers I"
Een dof gemompel, dat zich over het geheele legioen
verbreidde, was het antwoord op zijn bevel.
Publius zag rond zich en verbleekte.
Niemand volgde hem Het lot van Rome ligt
op de punt van het zwaard, en zij wilden niet strijden
voor den roem en de eer der heilige stad 1
Hij hief de handen met den standaard en den helm
zoo koog hij kon ten hemel en riep met geweldige
stem
O, Jupiter, Jupiter I
Als op commando viel het geheele legioen op de
knieën en een vreemde hymnus steeg naar het gloei
ende hemelgewelfde Armeniërs smeekten in de taal
van hun verre vaderla d iema d om hulp.
Publius luisterde, ten hoogste verbaasd. Niet Olym
pische godheden gold het gebed. Nu herinnerde hij zich
dergelijke toe en en klanken ergens gehoord te hebben...
Ja, met zulk een lied scheidden de Christenen van het
leven als zij in het Amphitheater ten doode gedoemd
Ja, het zijn Christenen... de naam van Christus
wordt dikwijls in deze hymne herhaald. En de leer van
den Galileeschen profeet heeft ook in het Morgenland
de meeste aanhangers.
Publius geraakte in wilde woede. Het gansche legi
oen aangetast door het Oostersche bijgeloof, den ge
vaarlijksten vijand van Rome Ontzettend
De Christelijke hymnus werd ver in het rond gehoord
en vermengde zich in het rumoer van den strijd, die
thans de bergen naderde.
Toen het gezang ophield, zag Publius weder om het
legioen stond uit zijn knielende houding op.
Hij lachte bitter, zwaaide met het zwaard en riep
Voor de eer van het heilige Rome l
Om wille van Christus, onzen Heer 1 antwoordden
de duizenden, die, een kruisteeken makend, zich in
beweging zetteD.
Op het veld des bloeds werd thans de beslissende
strijd gestreden. Servius' voetvolk had de hulpruiterij
reeds overwonneD en drong de Illyriërs naar het zuiden
voor zich uit.
In dit voor Rome zoo noodlottig
rusten en richtten hunne blikken naar de bergen.
Want boven deze bergen was de hemel plotselmg ver
duisterd, zwarte wolken kwamen te voorschijn. De
eene schoof zich over de anderezij vereenigden zich
aan deze zijde van het gebergte een stormwind joeg
den Germanen groote stofmassa's in het gezicht. Nu
liet zich een ruischen hooren en een heftige onweers
regen drenkte den door de zon verschroeiden bodem.
Een lang aangehouden vreugdekreet begroette die
vurig verlangde gave des hemels. Zonder er acht op
te geven, dat het zwaard der Germanen boven hunne
hoofden zweefde, vingen de Romeinsche soldaten het
water met helmen, schilden en handen op en laafden
zich met het verkwikkende nat met de begeerigheid
van stervenden, die door een laatste geneesmiddel
hun leven hopen terug te winnen.
Reeds waren de Germanen van hun eerste verbazing
bekomen, hunne zwaarden waren weder het bloedige
werk begonnen en de legioensoldaten slurpten nog
steeds het water in. Eerst nadat zij hun brandenden
dorst gestild hadden grepen zij mot krachtige hand
hun wapenen en stortte^ zij zich met woede op den vij
and.
Leve de Imperator, schreeuwden de sterk gedun
de Illyrische legioenen.
Old den wille van Christus, onzen Heer, nop**
de Armeniërs, die op den nu afgekoelde» f
bodem snel het slagveld naderden. van
De strijd ontbrandde hewg ^^j^een zee
^Tder^rvlakte, ieddrom zwenkt^ do door
gebroken rangen, doch ditmaal waren niet do Germa
nen dc aanvallers. De Illyriërs drongen binnen de ge
lederen van de Quaden de Armeniërs vielen met woe
de op de Markomannen aan.
De tuba's die den geheelen tijd gedurende het onge
regeld handgemeen gezwegen hadden, lieten zich thans
weder hooren. de legioensoldaten tot orde aanspo
rend. De bevelhebbers bestuurdeo met een waakzaam
oog hunne cohorten, de soldaten luisterden naar de
signalen. Uiteengeslagen afdeeüageo sloten zich te
zanien, sloegen door den vijand heen, kregen voeling
met andere afdeelingen en zoo werd eindelijk de Romein
scho slagorde hersteld Wat onder dec zonnegloed den
Romeiaschen arm verlamde, de zware wapenrus
ting dat strekte hem thans, nu hij was afgekoeld,
tot beschutting. Do zwaardvechters vaa den Impera
tor met huu ijzeien borstharnas drongen vermetel op
tusschen de rijen der in linneD en leder gekleede bar
baren.
Binnen éën uur was de toestanü gthcei en oi vaas
derd. DeArmeniërs hadden de Markomannen uit bun
stellingen verdronger, de Illyriërs joegen de Quaden
V°Seiwius zag, dat do weegschaal ten gunste der Romei-
LiiiviHli wendde »°h daarom tot do reserve
'zSor Sterij, die nog io hot geheel niet aan den strijd
hid deelgenomen, en nep
De vrouwen en kinderen d^r
wouden strekken smeekeud hunne armen naar u uit.
Verdedigt hunne vrijheid 1
Hij zwaaide het zwaard, boog zich voorover op hot
paard, wees met de hsno voor «Joh uit eo reed naar het
slaggewoel.
Terwijl hij zoo aau de spits zijner ruiterij voortreed,
met de adelaarsvleugelen op den helm, omgolfd door
een witten mantel, een kiijgsgod gelijk, geschiedde er
ten tweeden male iets verrassends. Boven de bergen
was de hemel middelerwijl weder verduisterd. Vandaar
kwam opnieuw op de vleugelen van den stormwind een
groote, donkerblauwe wolk. Juist boven de Germanen
schoot een felle bliksem uit deze wolk, een hevige don
derslag weergalmde als stortte het gansche hemel
gewelf ineen. De storm blies de ruiters zoo geWSIBig
iu het gelaat, dat zij nauwelijks konden ademhalen.
