Lovensmiddelenvoorziiiiiig
binnenland
Schol en Poon
Orde en Arbeid
Gemengd Nieuws
STADSNIEUWS
DE E.L.T.A.
Nederland en België
Handel en Nijverheid
g^SDAG 99 AU^ySTUS 1919
42«te JAARGANG No. 10029
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 2,35; PER WEEK 18 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL t 2,70 BIJ VOORUITBETALING
BUREAUX: MASSAULAA?J 49, HAARLEM - TELEFQQN 1426 EN 2741 - TELEFOON AFOEELING DRUKKERIJ" N0, 1748 ADVERTENTIEN 23 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
EERSTE BLAD
Dit nummer bestaat utt 2 bladen j
De Directeur van het Gemeentelijk Levens-
middelenbureau te Haarlem brengt ter kennis,
dat verkrijgbaar wordt gesteld:
op Woensdag 20 Augustus, van 10 uur v.m.
tot 1 uur n.m. per persoon i
een pond schol
a 15 cent per pond OF!
een pond Poon
cent per pond.
op vertoon van
VISCHKAART No. 16001—20000
ia de Gem. Vischhal.
De Directeur voornoemd,
F. DE JONGE.
De dure groenten.
Onder de vele dingen, waarvan de duurte
net onderwerp der dagelijksche gesprekken uit
maakt, behoor en ook de groenten.
Hoofden van gezinnen- voelen dit niet alleen
duchtig in hun geldzak, maar worden er ook
aan herinnerd door de jeremiades van moeder
de vrouw.
Men schrijft de oorzaak dezer onbehaaglijke
duurte veelal toe aan de hooge prijzen welke
de tuinders voor hun producten ontvangen.
Echter, in allen deele gegrond is die bewe
ring niet, aldus lezen we in „De Tuinbouw".
iviet een paar voorbeelden zij dit even toege
licht:
„Toen in het begin der vroege aardappelen-
campagne de tuinders voor goede kwaliteiten
10 cent per K.G. ontvingen, welke prijs al
spoedig tot A 9 cent daalde, werd dit
product in de onmiddellijke nabijheid der
veiliii<r dus met weinig transportkosten, aan
de veiuruikers voor 20 centper K.G. verkocht.
Een winst van minstens 100 pet. stond vast.'-'
Nog een voorbeeld:
„Een tuinder mankte zijn vroege aardappe
len en maakte een prijs van f 8.52 per 100
K.G. Kooper was een groentenhandelaar, die
zich beijverde het artikel direct van de hand
te doen en die in een naburig straat 20 cent
per K.G. bedong."
Men staat verbaasd en verontwaardigd bij het
lezen vau het volgende:
„In het rapport der Amsterdamsche com
missie voor het Marktwezen wordt mede-ge
deeld, dat de kleinhandel-prijs van andijvie
200 pet. ihoo-ger was dan de marktprijs, bij
bloemkool 800 pet., bij peulen 130 pet., bi'
'aapstelen 600 pet., bij sla 1900 pet., bij spi
nazie 300 pet.
Wanneer deze cijfers juist zijn, dan is het
waarlijk niet te verwonderen, dat de verbruikers
de groenten, bij betrekkelijk lage marktprijzen,
tegen buitensporige prijzen moeten betalen.
Men behoeft dan niet lang naar de oorzaak
van de schandelijke duurte der groenten te zoe
ken.
ue verkoopwijze is veel te omslachtig.
Te veel blijft er op die wijze tusschen de
viool en den strijkstok hangen.
'Het aantal personen, tusschen den veibiui-
en den gfoententeler is veel te groot.
„De Tuinbouw" geeft als middel tot vereen
voudiging van den verkoop, o.m. aanhet ingrij
pen door invloedrijke corporaties.
„Te veel tusschenpersonen leven ten koste
van den verbruiker en ingrijpen van hooger af
is noodig, als wij onze groentenvoorziening
zoo doelmatig en nuttig mogelijk willen rege
len. Doch dan moet ook consequent worden
gehandeld en behooren onze organisaties het
-nichten van centrale verkoopplaatsen, waar
die noodig zijn, te steunen. Ook voor de tuin
ders is het lang niet onverschillig wat er na
den verkoop cp de markt met de producten
geschiedt. De controle op onze artikelen moet
ter wille van ons zelf zoo volledig mogelijk
zijn en veieenvoudiging van de verkoopwijze
is voor ons, kweekers, een zaak van belang.
Er is op dit terrein zeker nog veel te verrich
ten."
huismoeders s|aner" -^aarLwk de Hollaadsohe
Velen harerachteTh^^ V"l mt'
Leid, om inkoopen véS den heUr waardlS'
die geheel op de hoogte is van de opvattingen
van zijn regeering, verklaarde aan een onzer
medewerkers het volgende:
Van eenigen afstand van ons grondgebied
noch van onze souvereiniteit op de Schelde kan
geen sprake zijn. Dat is voor ons eerezaak en
alleen gweld zal ons van ons standpunt kun
nen afbrengen. Onze afgevaardigden hebben be
vel liever Ca rijs onmiddellijk te verlaten dan op
adt gebied toe te geven.
Maar voor liet overige zijn we bereid aan
België de grootste tegemoetkoming te toonen.
Wij hebben dus reden aldus het blad
om te vertrouwen dat beide partijen elkander
zullen vinden en dat weiara door minnelijke
overeenkomst die de eer van holland ontziet
maar ook aan onze werkelijke belangen recht
laat wedervaren, een einde zal worden gesteld
aan de onaangename stemming, welke een tijd
lang heeft bestaan en welke trcebelwatervis-
soflers ovr en weer zoo gaarne zouden onder
houden."
Officieele Belgische propaga nda
iatt Limburg.
Het Neder.au soh Ccrrespondent'ebureau
te sGravenhage seint:
Het gehmme stuk, dat volgens het dezer
dagen gepubliceerd bericht, uuor den Bel-
g.sehen a.ii.iitel' van Bui.entanasebe Zaken
op 3 Juii ji. zou zijn gericht tot het Groot
Algemeen Jtioofdkwarcier van het Belgische
leger met betrekking tot het doen slagen
van een Belgische politieke propaganda in
Limburg blijkt hetonderwerp van vele ge
sprekken. -
Het heeft ook in regeeringskringen de
aandacht getrokken, te meer omdat deze
nota, indien zij inderdaad mocht zijn uit
gegaan, liet bewijs zou leveren, dat "de Bel
gische regeering, nadat zij offiuel had ver
klaard, zich te vereenigen met de beslissing
der groiote mogendheden van 4 Juni dat
de herziening der tractaten van 1839 geen
overdracht van souvereiniteit en geen ves
tiging van internationale servituten ten ge
volge zou hebben, in het geheim maatregelen
zou hebben beraamd ter bereiking van doel
einden, in lijnrechten strijd daarmee.
Naar wij. vernemen heel't de Minister van
Buitehlandselie Zaken aan ons gezantschap
te Brussel opgedragen zich om inlichtingen
tot de Beleische resteer ing te wenden.
Wij vernemen, dat liet bewalaingsdetaehe-
ment op de E, L. T. A. thans één vrii-biljet
geldig voor de geheele compagnie ontvangen
heeft, en ook een verftoedinjr.
jL its&fot ©-s* tekeer.
'Een luchtpostdienst tusschen Eng-eland en
Nederland.
Generaal majoor Sir Frederick Sykes, heeft
te Amsterdam met Nederlandsche autoriteiten
gesproken over de mogelijkheid van de instelling
eener luchtpostdienst tusschen Groot-Brittannië
en Nederland. Hij 'bevond de Hollanders vol be
langstelling voor het plan en er zelfs fel op.
Of de dienst zai onderhouden worden door zee
vliegtuigen van Felixtowe naar Amsterdam of
door vliegtuigen over de kortste zeeroute en vlie
gende over Er ankrijk en België is een zaak wel-,
ke nu overwogen wordt. Generaal Sykes heeft
ook een onderhoud gehad met den Nederland-
schen minister van buitenlandsche zaken van
Karnebeek over het vliegen in de Oost. Een ke
ten van vligkampen van Brittannië naar Indië
nadert haar voltooiing en voor de voortzetting
van de route naar Australië zullen landings
plaatsen in N. O.-Indië noodig zijn. De Neder-
iandsche minister toonde sympathieke belang
stelling voor het plan en ook hier wordt ge
hoopt, dat delinitieve vorderingen zullen wor
den gemaakt.
Be uitlever nj der Dui.isike stoomtrawlers
Uit IJmuiden verneemt men van particu
liere zijde, dat de end e rhande 1 i ngen over
de uit te leveren Duitsche stoomtrawlers
dezer dagen een aanvang zullen nemen. Van
Duitsche zijde zijn daarvoor aangewezen do
heer en Lüobert en Chlrogge.
Ingaande 9 Juli 1919 is dit cijfer verhoogd
tot 60 pet. Voorshands is er geen sprake van,
dat meer treinen kunnen worden ingelegd. Daar
entegen is het aantal reizigers thans weer on
geveer gelijk aan dat van voor den oorlog.
Het behoeft geen betoog, dat in deze omstan
digheden de dienstregeling niet aan de eisohen
van het verkeer kan voldoen, en de treinen over
vuld zijn.
Hieraan worde toegevoegd, dat wegens het
aan de spoorwegen opgelegde zuinige brand
stoffen veroruik, de snelheid°der sneltreinen met
15 K.M. pr uur is gedaald. De beperking van
het aantal treinen met 40 pet. en de kleinere
snelheid leiden tezamen onvermijdelijk tot een
beduidende vermindering van het aantal aan
sluitingen.
crisisaangelegenheden.
Verduurzamen van fruit en groenten.
De Minister van L., N. en H., heeft bepaalt,
dat fruit, zoowel versch als verduurzaamd, al
leen dan voor uitvoer in aanmerking kan ko
men, wanneer het is geveild op een bij het Rijks
kantoor voor Groeten en Fruit ingeschreven vei-
ling.
Veilingsbesturen, welke hunne veiling als
fruitveiling wenschen te zien ingeschreven, moe
ten het verzoek daartoe richten tot het Rijks
kantoor voor Groenten en Fruit. Zij zijn ver
plicht alle door dat Rijkskantoor te geven voor
schriften onder goedkeuring van den Minister
,va,n L. N. en H. na te komen.
en Chris-
Verkoopplaatsen'te do'en' £roentea °P centrale
san Ms, d. w. z. m delti6
ze vee] le hooge prijzen moeten 1.011,1.,,°™™
volgens over de dure groenten te klagen-
Het Nede»-iantlseke standpunt.
0ne i b and ei in V?n de Hollandsch-Belgische
deUEPIMsrhe TschriHt de „Standaard" na
Het antwno en !e hebben opgesomd,
ken'd' maar p vtan Bolland is nog niet be-
ep hoog Hollandsch ambtenaar
De Duifsehe gezant
De president van de Duitsche Republiek
heeft den heer dr. Rcsen bevestigd in zijne
function ais buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister bij het N ederlandsche Hof
Op 12 Augustus 1919 lieeft de heer Ro
sen zijn nieuwen geloofsbrief als zoodanig
overhandigd.
Onthulling monument Majoor Thomson.
In tegenwoordigheid van provinciale en ste
delijke autoriteiten en vele militairen van hoo
ger en lageren rang heeft gistermiddag in het
pas aangelegde rosarium te Groningen, naast de
kazerne, de plechtige onthulling plaats gehad
van het monument Thomson, welk voetstuk in
gouden letters het opschrift draagt: Hulde van
het Nederlandsche leger aan majoor L. W. J.
Thomson, gesneuveld te Durazzo 15 Juni 1914.
Het borstbeeld in brons is goedgelijkend.
VERKEER EN POSTERIJEN
Spoorwegen en steenkolen
Naar aanleiding van klachten over de dienst
regeling der Nederi. Spoorwegen, deelt men van
bevoegde zijde het volgen-de mede:
Wegens het tekort aan brandstoffen wordt
van regeeringswege bij iedere nieuwe dienstre
geling vastgesteld, hoeveel duizend ton steen
kolen maandelijks aan de spoorwegen zullen
worden verstrekt, waaruit volgt, hoeveel reizr-
gerstreinen dagelijks kunnen rijden. In de
dienstregeling, ingaande 16 December 1918,,
konden in vergelijking met 1913 tot '14
ongeveer 40 pet. der reizigerstreinen loopen.
Eert waarschuwing aan de R.-K.
telüke typografen.
Door de federatie van den Ned. R;-K. Gra-
fisehen B-ond en den Nederi. Dhrus elrjken
Grafiscben Bond is aan de leden dier bomden
in een manifest een woerd van ernstige waar
schuwing gericht. Aan dit manifest ontlee-
nen wij het volgende:
Uit de dag-bladen zal u gebleken zijn, dat
men te Amsterdam bet goed lieeit gedacht
op verschillende drukkerijen het wenk neer
te leggen. Dat is een daad, die bedreven
wordt door mens-ohen, die óf niet weten welk
een groote verantwoording zij op zioh laden,
óf onverschillig zijn omtrent hetgeen huil
optreden ten gevolge heeft.
Heel de Collectieve Overeenkomst woridt
moedwillig vertrapt.
Wat de vrucht is van een jarenlang' wer
ken van de organisaties, wordt zonder eenig
bezwaar vernietigd. Het i-s bijna ongelooflijk,
dat mens-ohen, die tot de beste groep der ar
beiders gerekend wonden, zonder in te den
ken wat het gevolg is van hun optreden, bui
ten de besturen om en te-gen de ad-viezen
van de besturen in, overgaan tot handelingen
die maar één ding tengevolge kunnen héb
ben n.l.: Nadeel brengen aan de meerderheid
hunner kameraden.
Zonder te achten, loonverlies door dat
eigenmachtig optreden, wordt de leiding van
de Bonden verloochend, en volgt men de lei
ding van hen, die geen verantwoording heb
ben en die niet kunnen of willen overzien de
schade, die men anderen toebrengt.
Laat u dus niet ophitsen tegen uw hoofd
bestuur. Volgt niet degenen, die uw leiders
niet zijn. Houdt u ver van alles wat uw orga
nisatie kan schaden. En laat u niet gebrui
ken om, onder belofte van voordeel, uw eigen
christelijke organisatie tegen te staau en de
moderne te dienen.
Werkt mede uoe-t alle macht aan liet be
houd van de C. A. O. Indien het mogelijk zal
blijken, u in de toekomst een bestaan te ver
zekeren, dan zal dat alléén kunnen door een
goede overeenkomst.
Doet du-s niet mede aan de partieele sta
kingen.
Gelooft niet de lasteraars van uw hoofdbe
sturen.
Toont door uw optreden dat ge aohter uw
besturen staat en dat ge u niet op paden
laat lokken, die voeren naar schande en scha-
de.
Houdt hoog de christelijke gedachte! Steunt
door uw optreden de christelijke vakbewe
ging.
Een algemeene werkstaking?
Naar de „Tel." verneemt, zal de Algemee
ne Nederlandsche Typografenbond binnen
kort in een hoofdbeistuursvergadering zijn
standpunt bepalen in zake de houding der
patroons, die 't contract thans als verbroken
beschouwen. Het hoofdbestuur meent nu vrij
heid te hebben, zoo noodig, tot een algemeene
Werkstaking over te gaan.
Deze hoofdbestuursvergadering zal heden
avond te Amsterdam plaats vinden.
De schippersaetie.
Men meldt uit Amsterdam:
Gistermorgen zouden de stakende schippers
beginnen in een lokaliteit aan de Haarlemmer
straat volgens de eigen beu Kregel ing en buiten
de Rijksbeurzen om te bevrachten.
Op last der politie mocht echter de zaal niet
worden afgestaan, daar volgens de ministeri-
eele bepaling geen bevrachtingen mogen worden
afgesloten in een lokaal, waar sterke drank
wordt verkocht.
Daar hierdoor aan de schippers belet werd
een eigen beurs te vestigen, begaven zij zich
naar de schippersbeurs, waar een ambtenaar een
reis naar Rotterdam begon af te roepen. Geen
enkele schipper echter mijnde.
Men meldt uit Groningen:
Bij de schippersbeurs werd heden geen en
kele vracht afgesloten.
Eerste vaste Jaarbeursgebouw.
De uitvoering der werkeu in gewapend be
ton met paalfuudeering en rioleering voor
het eers-te Jaarbeursgebouw te Utrecht, is
na openbare aanbesteding gegund aan de
laagste insehriji'ster, de Hollandsclie Maat
schappij tot het maken van werken in ge
wapend beton, gevestigd te 's-Gravenhage.
teil ontzettend drama.
De aetie der typografen.
Ofschoon bij eenigo firma s (]e staking der
typografen wegens de gek oei e of gedeeltelij
ke inwilliging der eisehen is opgeheven,
duurt de stalking n-og ia andere drukkerijen
voort.
Gisterenmorgen althans hadden do typo
grafen nog niet het werk hervat in d© druk
kerijen „De Volharding de Beursdruk-kerij
van de Vita, de fabriek van Massa-artikelen
en in de B. I. A.
M-e-t de direction van „De Volharding" en
do de Beursdrukkarij worden onderhandelin
gen gevoerd.
Bij de fabriek van Massa-artikelen heeft do
staking zich intusschen uitgebreid.
Vervolgens beeft het personeel der Amster
damsche Boek- en Steendrukkerij Ellermans,
Harms en Go. gistermorgen het werk neerge
legd, zoodat er thans 200 typografen meer in
den strijd betrokken zijn en de staking in
haar geheel circa 350 man omvat.
Inmiddels heeft de firma De Bossy een
loonsverhooging van 3.50 per week toege
staan, terwijl ook de firma Ruysondiaal oen
loonisverkooging van 5 per week toestond.
Naar wij vernemen zijn gistermiddag de
typografen in de drukkerij „Do Hoop" in
staking gegaan. De Directie van de drukkerij
Sloot heeft haar personeel zomder strijd een
loonsverihocging van 5 per wéék toege
staan. Met de overige firma's onderhandeld
men over, een eventueel te treffen pccooocL
In de Toldvvar,setraat te Amsterdam, heeft
zich Zondagmorgen naar de „Tel." meldt een
ontzettend drama afgespeeld. Op nummer 10
in het benedenhuis woont de familie H.. be
staande uit man, vrouw en zoontje van om
streeks zes jaren. De echtgenoot is werkzaam
aan de Hejnekens bierbrouwerij. Hii stond én
op de fabriek èn bij zijn buren bekend als een
zeer oppassend man en ais belooning voor zijn
ijver werd hu een maand geleden door de direc
tie der brouwerij bevorderd. De taak als hoofd
van ©en afdeeiing op te treden ging blijkbaar
boven ziin krachten en eenigen tiid geleden
werd een ander in zijn plaats aangesteld. Hii
bleef echter op de fabriek werkzaam.
Het feit, dat hii niet tegen zijn werkzaam
heden was opgewassen, hinderde hem zeer. Hij
werd stil en in zich zelf gekeerd en buren ver
klaarden, dat zii in de laatste weken geen lach
op zijn gezicht hadden bespeurd.
Gisterenmorgen nu vervoegde zich een der
chefs der brouwerij, zich bii de buren en vroeg
of zii ook wisten, waar de heer 11. zich bevond
daar deze om half acht op da brouwerii moest
zijn en tot dusverre 12 uur niet ver
schenen was. Een der huurlieden keeik over de
schutting en ziende dat de gordijnen nog ge
sloten waren, maakt© Hij d.e veronderstelling
dat de familie de stad uit was.
Om zich echter zekerheid te verschaffen,
klommen beide mannen over de schutting, na
vergeefs aan de voordeur gebeld fe hebben. Ze
braken d'e achterdeur open en betraden de ka
rners. De gordiinen waren nog gesloten, maar
toen een der mannen licht maakte, deinsden
ze ontzet terug,
Groote plassen bloed bedekten het karpet.
Do bedden waren niet bloed gedrenkt en in
halfduister bemerkten ze de lichamen van een
drietal personen.
In het bed lag; juffrouw H. Haar hals was
één gapende wonde, die haar dood had veroor
zaakt. Tegen haar aangevleid lag het zesjarig
zoontje. Ook dit knaapje was de hals met een
zwaar scherp voorwerp voor de helft afgesla
gen. Bet bloed was langs ziin nachtjaponnetje
gestroomd dat biina geheel rood was.
.Voor het bed tenslotte lag de lieer H. M. in
een groote bloedplas. Ook ziin hals vertoonde
een zware wonde, waaruit nog bloed stroomde.
Naast hem vond' men een toegeslagen scheer
mes en over hem heen lag een omgevallen
bloementafeltje, waarvan de pot met clivia's in
gruizelementen gebroken was.
De politie werd gewaarschuwd en inspec
teur Krenning was spoedig ter plaatse.. Het
bleek, dat de.man nog zwak adem haaide. De
geneeskundig© dienst werd opgebeld en ver
scheen met een autobraneard.. De Jtervende
man werd zoo goed en zoo kwaad bot ging ver
bonden en naar het Wilhelmanagasthuis ver
voerd.
Moeder en zoontie waren gestorven. Hun
lijken zullen, nadat fotografische opnamen ten-
dieruste der justitie gemaakt ziin, naar het
schouwlokaal in het Wilhelminagasthuis ge
bracht worden.
Het is goed als zeker, dat de vrouw en het
knaapje gedood ziin met ©en bijl. Te midden
van ©en bloedplas vond de politie, die later on
der leidingi van inspecteur Gosker een onder
zoek instelde, (Jen zwaren scherpen biil, met
een steel van ongeveer 40 c.M.
De slag. die het knaapje heeft ontvangen,
eekiint niet terstond doodoliik geweest te ziin.
Immers hot bedje vertoonde bloedsporen, die
liepen tot aan het bed zijner moeder. Het is
dus waarschijnlijk dat het ventje uit bed is
gesprongen en naar het ledikant van ziin moe
der ia gestrompeld, tegen wie hii zich heeft
aangevleid. Hier heeft het knaapje den laat
ste» adem uitgeblazen,
De vrouw daarentegen is terstond dood ge
weest. Na zijn daad is de waanzinnige man om
het bed geloopen. Op 't karpet zijn roode af
drukken van groote voeten te bespeuren. Daar
na heeft hii de hand aan zich zelf geslagen.
§CÖR1£ S£HiCHTEK.
Onder de garnalenpelsters te Volendam
is een staking uitgebroken.
Te Rotterdam is meu tot de ontdekking
gekomen, dat uit een koffer, verzondeu uit
'omna en met een stoomschip aldaar aange
bracht, voor een waarde van 300 tot 400 pond
sterling aan sieraden, toebehoorende aan me
rouw J. S. D. te Londen, worden vermist
Vrijdagmiddag is te Ach te void', nabr
Amersfoort, de boerderij vau deu landbouwer
de Boer tot den grond toe afgebrand De
boerderij behoorde bij de stichting De Giind
'horst en was zeer laag veraekero. Het gezin
bestaande uit achttien personen, is in 't ge
sticht ondergebracht. De oorzaak van aen
brand ie onbekend.
Gp 17 mijien ten N. W. van den vuurto
ren van Eierland, ligt een wrak, gevaarlijk
voor de scheepvaart.
In den nacht van 14 op 15 Augustus is de
viseh treil er „Jan Pietersz. Coen" op dit wrak
geloopen en gezonken. De opvarenden zijn ge
red door de Noord-Duitsche mijnenvisch-flot-
tielje en aan wal gebracht.
Een inwoner van Drente huurde een
woning in het Friesche dorp Jnbbega. Hij
png daar eens kijken en toen bleek, dat de
uurder en het huis verdwenen waren.
Bij de Justitie is aangifte gedaan.
Op den Westerdoksdijk te Amsterdam,
uoop een 14-jarige jongen in de afvoerbui-
Si far li°eren- Nadat hij er reeds en
kele was doorgegaan, bleef hij stoken en kon
verder. Zijn kameraadjes, die hem niet
meer zagen terug komen maakten alarm
Op oen jongen te bevrijden moesten de bui-
zen iosgeiegd worden. De kleine avonturier
Riddels bewusteloos geworden hJ
werd naar het Binnen Gasthuis vervoerd'
-tengevolge van hooibroei
mgeveer half
!u"d.tr,J: Veimooij, tusschen Maar^
Vda hooibroei ontstond er
Zaterdagavond ongeveer half zes brand ia
den hooiberg op de boerderij
houder J. Veruooij, tussc"
Breukelen. In minder dan
de belendende gebouwen in lichte laaie Aan
ssen en
geen tijd stonden
naai
De ii.K. Smedenpatroons op Excursie
do Fabriek.
amice i'w ij een beknopte uiteenzetting
zouden willen s
da,ar werd
geven van al 't geeu ons
getoond, dan zouden wij zeker
geen moeite hebben om een gielieele courant
met zeer leerzame stof te, vullen. Aangezien
wij dit echter met mogen verlangen en ons
met een beperkte plaatsruimte moeten tei
vredeu stellen, zullen wij trachten om maar
enkeie iiuttige en ho,ogst belangrijke zaken
aan onze iezeis .bekenu te maken.
Toen wij dan de fabriek binnenstapten
werd ons medegedeeld, dat het 2-ploegeu-
steiSel s ederc ae maand Juni was ingevoerd;
de eene ploeg welkt van des morgens <~!i
uui en de andere p.oeg van 3.lx uur, zoo-
dat hier van geen inkrimping oi verminde-,
ring der prouuctie sprake is.
De directie heeft aan elke afdeeiing ver,
bonden 'u ieeriingen.afdeeling waarin ue jon
gens tot tegen nun lbden jaar leerling hlij.
ven. Geven zij in dien tijd reden tot groote
tevredenheid d,an wordjt de leerling op 16
oi' 17-jarigen leeftijd uit de leeriingen-'afd:.
overgeplaatst naar de afdeeiing der be-,
kwame .werkiieden, en wordt deze leerling
onder hun toezicht geplaatst. .VV'ij kwamen
in een leeriingcn-gieterij waarin '11 aantal
van zeker ruim 70 jongens werkzaam was.
Ons werd medegedeeld dat van de 8 gietsels
welke zij maakten er hoogstens één goed
was; doch dat is een zeer noodzakelijke op
leiding om aan geschoolde krachten te ko
men. .Wanneer wij verder hoorden dat ei
elke 3 maanden ongeveer 150 jongelieden
worden aangenomen, en deze verreweg bijna
alle worden opgekweekt, dan kunnen wij
ons een klein denkbeeld vormen van 't getal
arbeiders wat daar annex is. Dit bedraagt
dan ook enkel voor Amsterdam ruim 2800
en voor dc fabriek te üuilen bij Utrecht
13 a 1400, dus geen kleinigheid.
Nadat wij dan allereerst oen kijkje kre
gen in de draaierij met de enorm groote
draaibanken en werkstukken zagen o. a.
krukassen voor dc groote koopvaardij-sche
pen, stonden allen verwonderd over zulk
een reuzenwerk. Die verwondering steeg nog
toen wij de vuurwerkerij in kwamen en on
der een oiorverdoovend' goluidj, der stoom
hamers, allerlei zware stukken als koek wer
den uiteengeslagen.
De afdeeiing iocomotievonbouw was ai
even belangrijk. De grootste machines wor
den alhier vervaardigd en zco zagen wij
fraisbanken waaronder 4 stel frames die du»
voor 4 locomotieven tegelijk werden uitge-
fraisd.
Daarna kwamen wij aan de afdeeiing oor
logswerktuigen. i I
't Verwonderde ons zeer dat niettegen
staande de vrede gesloten is, hier nog zoo
veel zeemijnen vervaardigd worden en op on
ze vraag om opheldering, werd ons gewézen
dat dit alles besteld was en djus vanzelf
afgeleverd moest worden.
Ook de constructie der torjredo's werd ons
getoond en twee torpedobooten en 1 oor
logsschip, „De Zeven Provinciën" laken aan
NIEUWE HMRLEMSCHE COURANT
j'
