FRANS PERQUIM
Mode-Vakschool.
f Aanleg
van
LAMPIONS
Srooi en Hein Tnin- en lamermrworl
Algemeen Verkooplokaa!
Meubilaire- en andere Goederen
SPAARNE-BANK
OOÜPOMS.
Spaarboekjes met 4% Rentevergoeding.
Gr. Houtstraat 162.
tv
Firma I. S. VAN KONINGSBRUGGEN
Bengaalsch Vuur in alle kleuren.
P. HOOGEVEEN Lzn.
SAFE-DEPOSIT.
Fafei*i@kstMs*f
ICluitfurf
Bagyelaai*
HaHe Tut*f
bij Losse Tunf
Telet. 271 - OVEBVEEH
HAARLEM, ANEGANG 7.
d» firma Jou, Enschedé en ftonen drukke-
rijen inrichten en bepalen den aard en de
hoeveelheid van het materiaal, benoodigd
voor een bijzondere drukkerij. Ook door cïe
dagelijksehe leveranties van boekdrukletlers,
oefent de afdeeling lettergieterij der l'irma
dus invloed op de Nederlandische typogra-
phie als kunstvak, daar de boekdrukkers
zich in de keuze van hun duikmateriaal
veelal laten leiden door den lettergieter, 'djc
liun dat levert.
Pogende naar wetenschappelijke objectivi
teit, getrouw aan de voorliefde voor het be-
drijf, dat sinds 1743 zijn vooroudfers heb
ben behartigd, is Mr. Ch. Enschedé niette
min vóór alles een industrieel, die, dank
zij zijn academische vorming, bcteekenis
heeft onder zijn confraters, lot materieel en
intellectueel gewin voor hemzelf.
Het standaard-werk van Mr. Charles En
schedé, waarin hij een beschrijving geeft
van alle.leitersoortea, welke de firma bezit,
jn historisch verband, verscheen Juli 1S08
en djaagt tot titel: „Fondei'ics de ca-ractCres
et leur matériel dans les Pays.Bas dn XVc
au XlXe siècle."
Dit boek: mag wel als „het" standaardwerk
van het Nederlandsche lettergietersbedrijf
worden beschouwd. Het is samengesteld ter
gelegenheid van het honderdvijft ig-j arig be
staan der firma Joh. Enschede en Zn. Het
is, zooals reeds gezegd, bedoeld; als proeve
van de 'geschiedenis van het typografenbe-
drijf in Nederland ia het algemeen en d^is,
daar de firma Joh, Enschedé en Zn. steeds
als de ioouaangevende firma op dat gebied;
werd en nog wordt beschouwd, een geschie
denis van deze firma in het bijzonder.
Dat dit geen gemakkelijke laaie is geweest,
laat zich begrijpen, als men zi n tie moei
lijkheid indenkt, die d.e noodzakelijkheid van
het verkrijgen van de daarvoor benoodigd»
documenten met zich medebracht.
Over alle hoeken van het land waren deze
stukken verspreid en er bestonden natuur
lijk weinig of geen catalogi, die daarin eeni-
ge terechtwijzing konden geven. Het werk
was daarom ook zoo belangrijk, omdat het
het eerste grooce werk was, dat over de
Nederlandsche typografie van liaar. ontstaan
af handelt en zóó. uitvoerig beschreef, dat
het aan vele later verschijnende en meer
gespecialiseerde werken tot grondslag heeft
gediend.
In zijn werken heeft Mr. Enschedé vooral
in het licht gesteld, dat de uitvinding van
de boekdrukkunst eigenlijk de uitvimdjing'
van het lettergieten was. Het denkbeeld om
letters te gieten was dus de uitvinding van
da boekdrukkunst.
Een zijner laatste werken, in April j.L
verschenen, was getiteld: „Die Hochdeut-
schen Schriften aus dem loten bis zum 19-
ten Jahrhunderc der Schriftglesaerei und
Druckerci von Joh. Enschedé en Zonen in
Haarlem."
Op de bibliotheek bevindt zich een exem
plaar van deze hoogduitsche letterproef, in
plaar van dit jaar verschenen.
Deze proef is iets bijzonders doordat ge
tracht is den bibliophiel te gerieven door
f raaien druk en fraaie bladspiegels en te
vens den inhoud cok uit een geschiedkundfiigj
oogpunt belangrijk te maken.
Ook is de hoogduitsche stijl, zij het dan
pok op sobere wijze, toegepast.
Uit tiet godenschrift ter gelegenheid van
het 150-jar:g bestaan der lettergieterij uit
gegeven, zij het volgende aangenaaid;
„Het was ons een voorrecht met de ge
schiedenis der lettergieterij tevens het be
drijf van onze voorgangers te hebben kun
nen schetsen; de band die ons hecht »a,n
onze zaak is te sterker, naarmate wij meer
gevoelen, dat. deze laatste de vrucht is van
hunnen arbeid. De voorafgaande bladzijdpi
hebben meer dan eens bewezen, dat dcjcnS
hen niet alleen aan zich zei ven maar ook
aan de na hen komenden gedacht is gewór
den en wanneer wij. hulde brengen aan den
arbeid van onze voorgangers, dan worden'
wij' tevens gesterkt in ons verlangen om' in1
hun geest werkzaam te blijven en bun voet
spoor te volgen. j -j
„Bij het lezen van de handschriften onzei
voorvaders hooren wij als het .ware ons dooi
hen toespreken en in dubbele mate gevoelen
wij d|e verplichting die op ons rust, niet al
leen hun naam maar ook hun werk te eeren,
en de levenskracht te toonen van hetgeen zij
geplant en gekweekt hebben.
„Een liefde als die een ieder bind;t aan
het land fijner vaderen, bezielt ons waar
het j?eldt de behar. ying van de zaak dire zij
ons nagelaten hebben, en aan welke, hunne
namen zoo roemvol verbonden zijn.
„Met liet door hen gehuldigd beginsel voor
cogeu, liefde, ijver en toewijding aan onze
levenstaak, is de bloei der inrichting ook
fn de toekomst verzekerd.
In 't verleden ligt liet heden,
In liet nu, wat worden zai.
„Moge het ons gegeven zijn daarin niet
Ie kort te schietenliat het-ons gelukkc
liet werk voort te zetten, zooals zij ons het
voorbeeld gegeven hebben i"
De begrafèriis van wijlen Mr. Ch. Ensche
dé zal plaats hebben Vrijdag 29 Augustus,
1.30 uur pp de Algemeeue .Begraafplaats,
oude gedeelte, Schoterweg.
GEMEEN"! EZ A KEN.
Woningbouw „Sint Bavo".
B. en W. stellen voor aaii*de woningfeouw-
vereenigiug „Sl. Bavo"' een voorschot te ver-
leeuen - van a: groot hoogstens 28.100, voor
den aankoop van grond en bet gereedma
ken daarvan tot bouwterrein en b: groot
hoogstens 24-5.265 voor den bouw van 41 een-
gezins-arbeiders-woningen, benevens een kan
t oortje, op het terrein, gelegen tnssehen de
Zomervaart en het Openbaar slachthuis.
Blijkens de toelichting ligt het. in de bedoe
ling de woningen grootendeels te bestemmen
voor groote gezinnen en ze te verhuren als
volgt; 39 legen 4.per welk; 1 tegen 4.30
per week en 1 winkelhuis tegen 7.30 per
weck.
Bij deze huurprijzen, waarmede B. en W.
zich kunnen vereenigen, zal ten vermoede
lijks jaarlijkseh tekort- zijn van 8.299.20. In
verband daarmede geven zij den raad in over
weging, naast het gevraagde voorschot te
vens een buitengewone bijdrage te verléenen.
Het uitbreidingsplan aan de
Kkjppcrsingel.
Ingevolge den wensch, kenbaar gemaakt
in de raadsvergadering- van 21 Augustus'
1918, is het ontwerp-plan van ui breiding
voor de gronden, gelegen ten noorden van,
den Kloppersingel, ten westen van het Ncor
der Öpaarne, ten zuiden van de grens tus
schen de gemeenten Haarlem en Schoten et
ten oosten van den Schoterweg, om advies
in handen gesteld van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken alhier. Bedoeld; advms
heeft B. en W. geen aanleiding gegeven
bedoeld ontwern te wijzigen.
Genoemde Kamer heeft zich bij het uit
brengen van haar advies op het standpunt
gesteld, dat het uitbreidingsplan niet op, zich
zelf moet worden beschouwd, maar binnen
het raam van de geheele ontwikkeling van
het verkeer, om en naar en door Haarlem
en wel niet alleen voor den tegenwoordige^
en direct komenden tijd;, maar ook voor de
verdere toekomst.
In verband daarmede wordt door haar voor
gesteld het verkeer van het noorden naar
de stad iangs dfen Schoterweg door de te
verbroeden Kennernerstraat, langs het Bui
tenhuis en over een nieuw te bouwen brug
rechtstreeks naar den Kruisweg te leiden.
Het verkeer uit de stad zou zij willen lei
den door het viaduct in den Jansweg over
een in de as van den Jansweg te bouwen
brug. Voor het verkeer 'naar de Spaarne-
oevers en d.e haven- en industriewijk zou
een hoofdverkeersweg moeten worden aange
legd, aanvangende bij laatstgenoemde, brug
en eindigende even ten zuiden van de brug
over. de toegangsvaart naar de haven van
de „Oonrad" aan het Spa-arne.
Tenslotte wordt door liaar voor d,e .ver
binding met de haventerreinen een brug over
liet Spaarne in de as van de Paul Kruger
kade noodig geacht.
Te dien aanzien meenen B. en W. het
volgende te moeten opmerken.
Een belangrijk punt vormt de vraag, waar
overbrugging van den Kloppersingel moet
plaats hebben. Itf afwijking van genoemd
ontwerp-uitbreidingsplan stelt de Kamer,
zooals gezegd, voor, de brug te leggen in
het verlengde van de as van dien Jansweg.
Doei hiervan is, net verkeer na-ir .net Seho-
terkwartier en verder gelegen streek1
over deze brug te leiden langs het Er an Hals
plein en den Schoterweg. Bovendien wordt!
een groot voordeel gezien in de moge lijk heiicS
om de President Steinstraat tot genuemdjp
brug door de trekken en zoo noodig te ver-
breeden, waardoor nog een directe verbin
ding met de nieuwe wegen op „Rozenhage"
zou lot stand komen en'de Schoterweg zou
worden ontlast. Van hetzelfde gevoelen als
de Kamer is ook de Raad van Schoten, ddo
blijkens een van B ,en W. dier gemeente
Sm vangen bericht, de wenschelijkheid heeft
uitgesproken, „dat een verkeersweg in het
verlengde van de President Steinstraat wor
de aangelegd en een brug over den Klop
persingel worde gemaakt tegenover den,
Jansweg."
De voor genoemd standpunt medegcdc.eiiije
reden én door de Kamer én door B. en .Wj
van Schoten hebben B; en W. niet kunnen
overtuigen, dat de aangegeven oplossing be
ter zou zijn, dau die in het omwerp.uitbrei
dingsplan. gegeven.
Volgens dat jplau is de President Siein-
straat over de in het plan begrepen gron
den ongeveer in rechte lijn verlengd en in
verbinding gebracht: door middle! van twee
straten met den Schoterweg en het Frans
Halsplein en van één straat met den Klqp-
persimgel.
Wordt nu in aanmerking genomen, dat
de bestaande President Steinstraat slechts
eene breedte van 12 tot 10 Meter heeft,
en dat deze straat op Schoten's gebied geen
richting aangeeft, dan komt het ons voor,
dat deze straat geen hoofdverkeersweg kan
vorjiien en dat de in het plan aangegeven
straten op ruime wijze aan de bewoners
van het Schoterkwartier gelegenheid geven-
om, zonder van een smal gedeelte van d§n
Sehotèrwe.g gebruik te maken, binnen Haar-
em te komen
Wat betreft het dienstdoen van de brug
voor het leiden van het verkeer uil do stad
langs het Frans Halsplein cn den Schoter
weg- en verder gelegen streek, zoo.ats dit de
Kamer bedoeld, hieromtrent merken B. en
W. liet volgende op.
Ondersteld wordt"blijkbaar, d,at dit verkeer
zal komen van den Jansweg, doch deze weg
zal nimmer een belangrijke verkeersweg
kunnen worden, omdat de Jansstraat, in wel;-
ke de Jansweg overgaat, tegen de Groote
Kerk doodloopt
De nieuwe brug zal dus q.i. de functie
van de Kennemerbrug niet overnemen.
Doch er is meer. De afstand van de noord
zijde van de viaduct in don Jansweg tot
Het punt waar de dubbele bebouwing van
den Schoterweg bij liet Frans Halsplein be
gint, gemeten langs het Kennemerplein, m.
w.a. de lengte van den tegen woord igen ver
keersweg, bedraagt 360 M. Deze afstand,
gemeten over de door de Kamer voorgestel
de brug, zou Wtn-dea 280 M. Een verschil
'van 80 M. lengte in een verkeersweg; tot
Velsen, zooals door de Kamer wordt be
schouwd, behoeft niet als overwegend te
worden aangemerkt en wettigt, o.i. niet het
doen van een belangrijke uitgaaf vcor liet
bouwen van een brug daar ter plaatse.
Behalve bet te verwachten drukke, ver
keer van noord naar zuid en omgekeerd,
wil de Kamer de brug in het verlengde
van de as van den Jansweg ook dienstbaar
maken aan liet verkeer naar. de Spaarne-
oevers en de haven, en industriewijk. Dit
komt ons niet wenschelijk voor. Eisch is oJ.
juist «te zorgen, het verkeer niet te veel
naar één punt te leiden, maar het zooveel
mogelijk te verdeelen. Wordt de brug ge
bouwd ter plaatse als op het ontwetp-uit-
breidingsplda is aangegeven, dan zal zoo
danige verdeding wel plaat3 hebben en eene
verbinding ontstaan, welke in hoofdzaak
voor het Spaarne verkeer berekend zal zijn
en daaraan goede diensten zal bewijzen.
Do door de Kamer aangageven plaats voor
de overbrugging van het Spaarne heeft ver
der geen invloed op het plan van uitbrei
ding en kan derhalve hier onbesproken blij
ven,
Met het vorenstaande meenen B. en W.
voldoende te hebben aangetoond, waarom
ontwerp-u it breid ingsplan naar aanleiding
door hen geen wijziging van vorenbedoeld
van het advies van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken kan worden voorge
steld
De verbindingen Kruisweg--
Ken nemerstraat en Jansweg
Regulierstraat.
B. en W. schrijven den raad:
„In Uwe ver ga-de ring van 21 Augustus 1918
werd besloten de behandeling van ons voor
stel d.ü. 30 Juli 1918 om afwijzend te beschik
ken op het verzoek van J. Lauw Jr. e.a. tot
het maken'van eene rechtstreeksehe verbinding
tussehen den Kruisweg en -de Kennernerstraat
en van t- D. Gaaien om eene rechtstreeksche
verbinding tot stand te brengen tussehen de
Reguliersstraat en -den Jansweg, aangehouden
tot een volgende vergadering.
Gevolg gevende aan den wensch in diezelfde
vergadering geuit ziin genoemde stukken daar
na door ons om advies in handen gesteld van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken al
hier.
Bij haar advies, hetwelk voor Uwe leden is
ter inzage gelegd, geeft genoemde Kamer in
overweging eene brug in het verlengde van dei
Kennernerstraat te doen bouwen, ten einde het
verkeer van het noorden naar de stad lang
den Schoterweg door de te verbreeden. Kenne
m-enstraat, langs het Buitenhuis over genoemde
brug rechtstreeks naar den Kruisweg te lei
den.
Met bet verzoek van Gaaien voornoemd gaat
de Kamer blijkens de bii haar advies overge
legde teekening niet aceoord.
Bedoeld advies 'heeft ons geen aanleiding
gegeven om terug te komen oi> het -door ons in
voren-genoemd voorstel d-d. 30 Juli 1918 inge
nomen standpunt, dat de wijze van aanleg der
Kennernerstraat het maken van gezegde ver
binding. in verband met bet daarmede beoogde
doel, niet wel mogelijk maakt.
Wat bovendien aangaat de plaats waar de
brug over den Schetersingel zou moeten wor
den gelegd, deze vormt zoowel wat aanleg, al?
natuurschoon en boomgroececring betreft, lie
moois té gedeelte van het geheele Bolwerk.
Ook om deze reden achten wii. met den
Directeur van den Hout en de plantsoenen en
de Commissie van bijstand in h-et beheer en
het onderhoud van den. Hout en do plants-'*"
nen. het tot stand brengen van bovenbedoelde
verbinding niet gewenscht.'
B. en W. geven den raad daarom opnieuw in
overweging op de bovenaangehaalde verzoeken
afwijzend te beeeliikken.
Loonregeling jeugdige werklieden.
B. en W. bieden den Raad ter vaststelling
aan een ontwerp-loonregeling voor de jeugdi
ge werklieden in dienst der gemeente. Zij stel
len voor hen het loon toe te kennen van de
toongroep, vastgesteld voor de werklieden op
wie het weifcliedenreglement van toepassing is,
verminderd met 50 pet. voor hen. die jonger
zijn dan 18 jaar; 40 pet. voor hen, die den 18-
jarigen leeftijd bereikt hebben; 30 pet. voor
hen-, die den 19-jarigen leeftijd bereikt hebben;
20 pot. voor hen, die den 20-jarigen leeftijd be
reikt hebben10 pet. voor hen, die den 21-jari
gen leeftijd bereikt hebben. Voorts deze rege
ling van terukweikende kracht te doen zijn tot
1 Januari 1919.
Personalia.
B. en W. stellen voor aan het Gymnasium
alhier, voor den cursus 1919—1920, te benoe
men tot tijdelijk leeraar in de classieke talen,
den heer O. Da-msté, te Amersfoort.
Ter benoeming van een tijdelijk leeraar in
de werktuigkunde aan de Burgeravondschool,
bieden B. en W. de volgende voordracht aan;
1. M. J. Verhulst en 2. P. G. Spierenburg, bei
den alhier.
B. en W. stellen voor:
te benoemen tot tijdelijk leerares in de Fran-
solie taal aan de Meisjesschool voor middel
baar onderwijs met 5-j. cursus, mej. M. v. Nes,
te 's Graven-hage
aan den heer Mr. Dr. J. J. M. Nobach eer
vol ontslag te verleenen in de Staatsweten
schappen aan de FI. B. S. met 3-j. cursus en
hem als zoodanig te benoemen aan de H. B. S.
met 5-j. cursus.
aan den heer C. F. van Oyen eervol ontslag
te verleenen als directeur van het Openbaar
Slachthuis alhier, in verband met zijn benoe
ming tot Hoogleeraar aan de Veeartsenijkun-
dige Hoogeschool te Utrecht.
B. en W. stellen voor definitief te be
noemen tot hoofd der Herhalingsschool No,
2, den heer E. Hendriks en biejd'en ter. be
noeming- van een tijdelijk onderwijzer aan
de Herhalingsschool no. 1, de volgende aau.'
beveling aan: No. 1. M. A. v. Heuven; no.2,
H. Nonkes cn no, 3 P. Kion.
Verder stellen B. en ,W. voor den heer
H. Bussemaker voornoemd als directeur van
den gemeentelijken cursus tot opleiding van
hoofc. onderwij zers en hoofd,onder wij zeressen
gedurende het cursusjaar 19191920 te handt
haven.
Reorganisatie van het M.U.L.O.-
onderwijs.
B. en W. bieden den Raad een omwerp-be-
sluit aan, tot benoeming van onderwijzend per
soneel bij het m. u. 1. o.-onderwijs, noodig ge
worden door de reorganisatie van dit onder
wijs.
Uitbreiding kabelnet
■B. cu W. stellen voor, voor het uitbreiden
van het draaistroom.kabelnet van het ge-
meente.eló'ctrkLeitsbedrijt', alsmede voor het
doen uitvoeren van ecnige touwwerken ten
behoeve van genoemd bedrijf, ter beschik
king van B, en W. te stellen een bedrag van
f 216,000.
Op eene Lij het besluit beliooronde tee
kening zijn eenige der voornaamste uitbrei
dingen w.o. die vcor het gedeelte der ge
meente, gelegen ten oosten van het Spaarne,
het Kleverparkkwart'ier, het Schoterkwar-
tier cn gedeelten bij de Lcid-schc Vaart,
aangegeven.
De kosten dezer kabelnet.uitbreiding en
van de d aartoe behcorende transt'ormatorziü-
icn met transformatoren (inbegrepen de trans
for mat OTen, noodig voor het te bouwen draai-
stroomnet van de Groote H'outbrug af tot
het Station) zullen bedragen ong. f 200.004.
Verder zijn aan genoemd bedrijf nqg eer^ge
bouwwerken uit te voeren als: ui brekuug
van het wasch- en schaftlokaal; liet bou
wen van twee eenvoudige douche-kamertjes;
het plaatsen van veutilatórkappen op de ou
de centrale en de herziening van de dak
bedekking dezer centrale.
De kosten hiervan worden geraamd op
f 16.000.
St. Elisabeth's Gasthuis.
iB. en W. stellen voor goed te keuren
de begrooting; van het St, Elisabeth's Gast
huis, dienst 1920 tot een bedrag in ontvangst
en uitgaaf van f 232.000, en liet subsidie
uit de gemeentekas te bepalen op f 169.000..
B. en ,W. stellen voor aan de Gebrs. A
M. en D. P. Joustra, alhier, in koop af ta
staan een gedeelte grond aan de Juliana
straat, ter grootte van ongeveer 2900 M2
voor den prijs van f 14 per M2 voor een
gedeelte van 1000 M2 en van f 15 pei
M2 voor -het resteerende gedeelte.
Aankoop watermeters.
'B. en "W. stelien voor, voor den aankoop
van watermeters voor de gemeentelijke duin
waterleiding ter beschikking te stellen een
bedrag van f 36.000.
Schadevergoeding}
U. en W". stellen, voor, hen te machtigen
aan B. D. de Vries als aannemer, van bestek
1914 no. 14, perceelen 1, 2, 3 en 5 oveij
de dienstjaren 1914 tot en met 1917, als scha
devergoeding, in verband met de na-prijzen,
uit te, betalen een bedrag van f 300.
Nationale Zangwodsfcrijd.
Boer het zangkoor „Proza en Poëzie" (ik
verzuimde tot mijn spijt, dit te vermelden)
werd onder, leiding van d'ir. P. v. dt Beo vaart,
vóór d'en aanvang van 't concours een dege-
ijke en goed doorwrochte vertolking ge
geven yan Roeske's schoon koorwerk „B,ede."
De componist, olie als jurylid aanwezig waa,
bracht staande zijn dank. Kk
De vereen. Weldadigheid naar Vermogen".
Maandeüjksch overzicht van do vereeni-
ging „Weldadigheid naar Vermogen" in Juli
is uitgegeven:
Broocl 234.94; Wekeiijksehe ondersteuning
939.65; Losse giften 7.80; Diversen 64.70.
Totaal 1247.09.
Verkrijgbaar zoowei voor Industrie als Huisbrand
TELEFOON 212. 85„
35 azzp n
Qe Eerste en Eenigsfe
(Aangesl. bij de Ver. v. Mode-Vakscholen te 's-Gravenhage".
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit 26 Aug. 1911 No. 45.)
^iiheSitilinastpaal; 19, üaaadem.
Opleiding voor Dames en Meisjes, zoowei voor eigen
jebruik als Eer verkrijging der Diploma's Costumiêre,
Coupeuse en Leerares. 9259
SE&3RI tmug OEI® StJUSUS 2 SEPTESiSSEK
Inschrijving «an leerlingen dagelijks, 's avonds van 7-9 uur
Prospectus gratis verkrijgbaar, ö8 Directrice.
gi n
TECHNISCH-BUREAU
ESectriscSse Jicht- en krachtiststasSla^tie®,
Schel- en HuisteiefocsHeiiilingem.
GiiksemafSeidingen.
9522
iaf^sasKssssÊ
k'-vNjJiC ';wf-L-'tk 5?iP
W@g$a* d© eorstwolgencl© Moilisig waoi
kiiËMseïa dagolljifs goederen gebracht of d@swar>
kiszsnsi g@iiaal«i word©i*.
Makelaar,
9338
Telefoon E886.
Beverwijk - HAARfLEfü - Hillegosn
Volgestort Kapitaal f 2.000.00©.
Reserve circa f 400.000.—
8520
BUITEN DE DISTRIBUTIE
o
m
sa*®*
