BUITENLAND
In en om Haarlem
Elck wat wils
De vredesonderhandelingen,
J
Zaterdag 30 Augustus. Derde Blad
Volgens berichten uit Mannheim hebben de
partijgangers van de >Paltsrepubliek te Lud-
wigshafeni getracht zich van het postkantoor
meester te maken. Eerst sloeg het personeel
de aanranders af, maar toed die terugkeerden,
in grooteren (getale en ook handgranaten ge
bruikten, werd dit overweldigd. De directeur van
het postkantoor en een der ambtenaren zijn ge
dood. Het postkantoor is nu door Fransche sol
daten bezet. Aanplakbiljetten verkondigen dat
de vrije Paltsrepubliek is uitgeroepen.
,üt - V t
t. uit Hongarije.
den, waarin hij verklaarde, dat het uur van het
om onmiddellijk de staatsuitgaven te beperken.
Ongetwijfeld heerscht, zegt Lloyd George, de
meening dat onnoodige en kostbare instellin
gen worden gehandhaafd, omdat faxen. er tegen
op ziet ambtenaren te ontslaan en hü is van
oordeel, dat in de ambtelijke kringen niet vol
doende die stemming, wordt begrepen en daar
om onmiddellijke maatregelen ter beperking
TREKJES Cl.
O. N»
ft „Kor ngintiedag?'
De vereeuigtng Koninginnedag" bestaat
dit jaar 20 jaar (1*09-1319).
Gcboreu uit -do fciwleotuiiiUsio „Koningin
nedag", die op baar' beurt wortelt iu ue "wel
bekende avoudfeeatèii, dio do Volksbond te-
S'en Drankinisbiiiik, ouder de kranige lei
ding van den lieer A. v. d. Voort Azn., op 't
Fhoenixterrein organiseerde, mag ook de
vereeniging' „Koninginnedag" op oen rnooien
staat van dienst terugzien.
JVij brengen baar daarvoor gaarne hulde.
„Koninginnedag" is er in het algemeen
in geslaagd, aardige, mooie leesten te orga-
niseeren eu tegelijk ei-tijd feesten, die reke-
nir kieldgn met minder groote financieels
;drn«(»»y!f-2S&t en daarom in den rechten zin
des wx* o? „Volksfeesten" mochten genoemd
Worden.
Wij mogen zeggen dat „Koninginnedag"
haar cachet heeft gedrukt op onze stedelij
ke feesten, want niet alleen de Koninginne-
feestcn werden door haar georganiseerd, ook
de De Kuyterl'eesteu in 1907 eu de feesten
ter gelegenheid van het bezoek van 11. M.
de Koningin en Z. K. II. Prins Hendrik bij
gelegenheid der Bloemenfeesteu in 1911 en
de feesten bij gelegenheid van de geboorte
van H. K. II. Prinses Juliana ox> 00 April en
18 Mei 1919, w eiden met succes door haar ge
regeld en geleid.
Van do voorzitters vermelden wij: Jhr. nar.
A. J. Bethaan Maearé, toen officier van Jus
titie bier ter stede, later advocaat-gene
raal bij den Hoogen Raad, Mr. A. A. v. d.
Mersóh, toen kantonrechter te Haarlem. G.
B. Crommelin en Herbert Cremer.
Immer heeft „Koninginnedag" origineele
en schitterende feesten weten te organisee-
ren, o.a. in 1911, toen de feesten niet minder
dan vier dagen duurden en op 't terrein aan
de Kleverlaan een kermis werd georgani
seerd en o.m. Fokker zijn eerste lauweren als
vlieger plukte, met om den toren der groote
kerk te vliegen.
De laatste ti jaar werd geen feest gevierd.
In 1913 hadden de laatste feesten plaats,
want toen kwam de droeve oorlog met zijn
kommer en rouw.
Dit jaar, a.s. Maandag, zal echter weer
luid het feestlied schaliën en het zal o.i. een
vredesfeest zijn.
Moge „Koninginnedag" nog veie jaren eu
vele malen onze stedelijke feesten verzorgen.
Het is haar wel toevertrouwd.
DE HOOFDWACHT.
Het gebouw op den hoek der Smedestraat
gaat van bestemming veranderen. De Baad
heeft het verhuurd aan de vereeniging
„Haerlem", ofwel de vereeniging „Haerlem"
heeft het gehuurd van de gemeente.
Hetgeen op hetzelfde neerkomt.
Reeds lang lia<l „Haerlem" (vore enig Log
A'elke tot doel heeft de belangen en de kon-
lis over oud-Haarlem te bevorderen) uitge
zien naar een eigen vereenigingsgobouw
Reeds lang werd het eerbiedwaardige ge
bouwtje op de Groote Markt door een ver
keerde bestemming als het ware ontwijd.
Kon het nu mooier dan dat „Haexlenn." een
gebouw kreeg, en een mooi oud gebouw
een meer i>assen<de bestemiuingï
En zoo is het gebeurd.
Heel oud is het reeds, al vele eeuwen.
Wanneer het gesticht is valt niet met ze
kerheid te zeggen, maar reeds in de. dertien
de eeuw, plm. 1280, wordt er iu de geschie
denis der stad Haarlem, melding van ge
maakt.
Wat ge nu eoliter ziet, tenminste, de gevel,
dateert natuurlijk niet uit dien tijd. De voor
zijde is in renaissance-stiil opgetrokken, en
waarschijnlijk uit de zestiende eeuw. Veie
malen is het gebouw veranderd eu van bin
nen vertimmerd, maar toch nooit geheel af
gebroken, zoadat we gerust kunpen zeggen,
ilat de stichtingsdatum in ieder geval voor
1300 ligt. '*h!
Van binnen ziet het er onooglijk uit en men
kan wel zien dat er jaren lang soldaten in
gehuisd hebben. Dit wordt natuurlijk alles
veranderd, waut de vereeniging „Haerlem"
heeft groote plannen en zal zeker het inte
rieur smaakvoller ïvstaureereu.
Van buiten lezen we in gulden letters het
versje:
„Wanneer de Graef hier op het Sand
Sijn Prinsen woning had geplant
Soo was dit Ipi'lick oud gesticht
Tot Haerlcm's Baedthuis ingericht."
Nu is dit versje in verhand met de feiten
wel zeer zonderling.
Men zou uit de eerste regels kunnen lezen
dat de graven van Holland er verblijf heb
ben gehouden, maar dit is een onjuistheid,
want bijna zeker kan gezegd worden, dat dit
nooit gebeurd is.
Bovendien is het historisch ook niet te be
wijzen.
Evenmin weet men zeker, wanneer het als
„Raadthuis" heeft gediend. Ook weten we
niet wat ex mee is gebeurd sinds het tegen
woordige stadhuis in gebruik werd genomen.
In 1641 wordt er van gezegd: „voormaals
geweest zijnde het oude Raadthuis der st.ad
Haerlem".
Niet altijd is het echter eigendom der stad
Haarlem geweest.
Wanneer en hoe het voor het eerst in han
den van particulieren, is overgegaan vind ik
niet vermeld maar in 1613 behoorde het aan
Emereutia Van Zuren, weduwe van Aernout
van Berensteyn.
Deze verkooht het aan Jacob Jacobs de
Jongh en zoo kwam liet in handen van
iemand met den ouu-Romeinsclien naam Mr.
Scipio Orania. Dit was plm. 1650.
Tot 1696 bleef het in die familie van Ha-
ge, die het aan het Aalmoezeniers en Wees
huis verkocht.
In 1755 vond de stad he.t noodig om een ge
bouw te hebben, waarin de hoofdwacht van
de Schutterij zou kunnen resideereu en zoo
kwam het na iu vele handen te zijn geweest
weer terug aan de gemeente Haarlem.
En het is nu eindelijk dat het mooie oude
gebouwtje in liet centrum van Haarlem een
bestemming krijgt, welke overeenkomt met
zijn grijze ouderdom en historische waarde.
MICHEL M. T. VAN VELSEN.
gen kolen voorradig zijn, werd het werk 'van de
voorlpopig stopgezet om dè aanwezige kolen-
voorraden voor de volgende week te sparen.
Men hoopt, dat liet intussehen zal gelukken,
de aau de firma iu uitzicht gestelde kolen-
toevoeren te doen plaats hebben, zoodat het'
bedrijf van de volgende week af, niet volle
dig behoeft stilgelegd te worden.
uitgaven zya uitgebleven. „De tijd is
nu gekomen, dat ieder minister liet zijn onder
geschikten. moet duidelijk maken, dat ais ze
niet bezuinigen kunnen ze voor een ander moe
ten plaats maken. Dit is de stemming der open
bare meening, en zij is juist. Afdeelingschefs der
departementen kunnen wel altijd bewonderens-
j waardige redenen vinden om hun personeel niet
Hindenburg caudidaat voor het10 verminderen. Dat is een onaangename plicht
rykspresidentsl'hap. jen zij laten dien liever aan anderen over. Zij
moeien eeker worden gedwongen hem te
De repal Veering van d'e Duit-
sche krijgsgevangenen.
De opperste raad der bondgenooten heeft, ten
einde het lijden door den oorlog te verzachten,
besloten bij het naar huis zenden der Duitsche
krijgsgevangenen vooruit te loopen op den da
tum van de ratificatie van het vredesverdrag.
De repatrieering begint terstond, onder het toe
zicht van de intergeallieerde commissie, waar
aan een vertegenwoordiger van Duitschland zal
toegevoegd worden zoodra heit verdrag van
kracht geworden is.
UIT DUITSCHLAND.
Een I'aRs republiek.
Noske wil een verbod uitvaardigen, dat in
Berlijn en omgeving geen nieuwe couranten en
periodieke tijdschriften meer mogen verschijnen,
zulks in verband met het hand over hand toe
nemen van het aantal bladen met opruienden
inhoud. Eveneens is het drukken en uitgeven
van alle soorten vlugschriften., strooibiljetten
en dergelijke verboden.
r, i De kolenuood.
Volgens heit „Acht-uhr-Abendiblatt" heeft,
tengevolge van den kolennood als eerste
Berlijnsch grootbedrijf der firma „Ludwig
Löwe A. G. Berlin" gisterenmorgen haar be
drijf gesloten; ofschoon or nog voor drie da-
Zomlag j.l., zoo wórdt uit Berlijn aan de
„Köln. Zeit." bericht, werd door het dage-
lijkseix bestuur van do Duilstih'é Volkspar
tij een vergadering gehouden, waarin de a.s.
verkiezing van den rijksprcsident, die zal
moeten piaats bdbben au de rijksgrondwet is
afgedaan, werd besproken. De algemeene op
vatting was, dat bij die verkiezing de partij
politieke strijd geen rol mag spelen. Voor
alle echt Duitseh gezinde mannen en vrou
wen komt slechts één. naam in aanmerking,
die voor hen het zinnebeeld van Duitsche
plichtsbetrachting in oorlog-, overwinning en
nood is, n.l. Hindenburg. Het Duitsche volk
moet het als zijn plicht beschouwen den veld
maarschalk te verzoeken, de hoogste waar
digheid, waarover het voor het eerst in zijn
geschiedenis do beschikking heeft, als dank
van het vaderland te willen aanvaarden.
I kt nieuws uit Boedapest is heden uiterst
schaarsch. Het Tageblatt vermeldt, dat de
aartshertog nog steeds een rol speelt.
Volgens andere berichten 'heeft minister-pre
sident Friedrich zich. nog meer onmogelijk ge
maakt, door officieel h>t de Christelijke sociale
partij toe te treden. De sociaal-democraten ver
klaren den minister-president voor ontoereken
baar. In hun bladen melden zij, dat de regee
ring dagelijks duizenden politieke vijanden laat
gevangen nemen.
Te Boedapest is de letterkundige Paul Deri
aangehouden. Hij speelde een rol onder het
bolsjewistische regiem en wordt bovendien ver
dacht van medeplichtigheid aan den moord op
graaf Tisza. Hij zou kort voordat graaf Tisza
werd neergeschoten in een gezelschap gezegd
hebben: Nog een uur, en Tisza zal niet meer
in leven zijn.
v UIT FRANKRIJK.
- Syndicalisten en socialisten.
D.o tweede secretaris-generaal van de C. G.
T.. Laurent, heeft op een congres van het P.
T. T, personeel een merkwaardige rede gehon-
syndicalisme heeft geslagen en d'at van. de poli
tiek voorbij i3.11 ij heeft het standpunt ontwik
keld', het syndicalisme kan op eigen beenen
gaan.
In een interview met een „Journal" redac
teur heeft hij Je puntjes op de i gezet en onom
wonden verklaard, dat de syndicalisten niet
zullen dulden, dat hun- ideaal en hun actie wor
den geëxploiteerd in dezen verkiezingstijd door
eenige politieke partii. 1
De zaak-J udet.
.Volgens een telegram uit Bern verklaart
Jud'et nooit een dergelijk aanbod' te hebben
ontvangen ala bedoeld .wordt in het telegram
van v. Jagow.
Tot een journalist moet hü gezegd hebben
'niet ,te weten waarom togen' een ins trinet Id
is ge-op end en 'hij schijnt vcrklaaz-d' to hebben
niet van plan te zijn zich voo-r den Icrüg&raad
te komen verdedigen. In de woning van Judet
te Parijs worden huiszoekingen gedaan evenals
in die van zijn secretaris.
Lenoir.
Volgens het „Journal" zou de doodstraf
tegen Lenoir veranderd zijn, iu levenslangen
dwangarbeid op het Duivelseiland,
UIT ENGELAND.
Bezuiniging.
Minister Lloyd George is blijkbaar tóoh Wel
onder den indruk gekomen van d'e erftiek, die
na zijn redevocrine in het Lagerhuis in de
bladen is geoefend. Hij heeft nn de „Daily
Mail" publiceert het schrijven een brief ge
richt aan zijn collega's, waarin liij wijst op de
stemming in Lagerhuis, pers en de alle kringen
der gemeenschap omtrent de noodzakelijkheid
n gedwongen nem te ver
vullen."
Aldus de eerste minister, die nu plotseling
bard van stal gaat loopen onder den druk der
openbare meening. „Alles wat overbodig is
moet zonder genade worden verwijderd" en de
premier dringt er bij de ministers op aan, dat
zij zelfs tijdens hun vacantie aandacht zullen
wijden aan de beste methode om uitvoering te
geven aan zijn dringend beroep op bezuiniging.
Half September verwacht d'e premier rapport
over de genomen maatregelen.
In verband met de bezuinigingscampagne,
die dus nu zal beginnen, zijn dre nieuwe af-
deelingen van de Treasury opgericht, die het
financieel beheer van bedrijven en diensten
zullen hebben te controleeren.
De admiraliteit heeft allen arbeid aan ue
oorlogsschepen stop gezet, welke op particu
liere werven worden gebouwd1, behalve aan die
welke nagenoeg gereed ziin om te water te
worden gelaten.
Deze maatree! treft een twintigtal werven
en 15.000 arbeiders ongeveer zijn er bij betrok
ken. De rijkswerven vallen buiten den maat
regel. wijl deze uitsluitend zich bezig houden
met het herstel van gerequircerdo schepen.
Daar ten gevolge van dezen maatregel con
tracten moeten worden verbroken, zal billijke
schadeloosstelling worden betaald, hetgeen
echter, naar de admiraliteit opmerkt, gosd-
kooper zal zijn dan de voortzetting van het
werk.
Een goede reden voor het stopzetten van het
werk voor de marine is, zoo zeide een ambte
naar tot een medewerker van de „Daily Mail",
dat nu de werven vrijkomen voor den haudels-
scheepisbouw en men hoopt, dat door het stop
zetten van den aanbouw van oorlogsschepen
wei'kl-oos geworden arbeiders spoedig weder
arbeid zullen hebben gevonden.
UIT DE VEREENIGDE STATEN.
V. S. en Volkerenbond.
President Wilson heeft de vorige week bij
zijn uiteenzetting over vredesverdrag en vol
kerenbond gezegd, dat de verplichtingen der
V. S. uit het voIkerenbon.disverdrag voort
vloeiend, zedelijk en niet wettelijk waren.
OucVprcsident Ta ft neemt Wilson daar
over onder handen. Hij meent, dat de presi-
den door deze verklaring niet heeft bijge
dragen tot verheldering van den toesband.
Blijkbaar heeft hü bedoeld (zegt Taft), dat,
daar da raad van den volkerenbond slechts
een ad vise er end college is, Iedere natie voor
zichzelvo moet beslissen hoe ver zü moet
gaan om de ge uaeenseh appe 1 ijke doeleinden
van den Volkerenbond te verwezenlijken. In
het geval der V. S. is het congres de eenige
en opperste arbiter.
De „Tlmes'-correspendent te Washington
merkt In verband hieirmede op. dat geen
enkele overeenkomst ingevolge den Volke
renbond de V. S. kan binden ten oorlog te
géiaa of tot iets vender dan do overweging
van oorlog in bepaalde gevallen. Het con
gres kan volgens do grondwet niet aan het
uitvoerend bewind de bevoegdheid delegee-
ren om oorlog te verklaren, ofscho-on het
waarschijnlijk wel bij bijzondere wet het uit
voerend bewind zou kunnen machtigen zich
aam te sluiten bij dwangmaatregelen door
den volkerenbond voorgesteld, uitgezonderd
oorlog. Zoo zou het, als do Volkerenbond, dit
wensohte, kunnen machtigen tot het uitvaar
digen van een verbod op den handel met een
bepaald land.
Mocht <1© Senaat het verdrag met Frank
rijk goedkeuren, dan zouden de V. S. niet
technisch gebonden zijn automatisch of on
middellijk Fran-krigk te hulp te snellen. De
technische verplichting zou niet verder gaau
dan dat de president aan het congres zou
vragen hem toe te staan ten oorlog te gaan.
Zedelijk zou het congres verplicht kunnen
zijn dadelijk den oorlog te vork laren. Tech
nisch zou het congres erover kunnen be
raadslagen of de president en de Volkeren
bond terecht van meening waren, dat de
omstandigheden van hun vraag om oorlog
klopten met hetgeen het verdrag aan
merkt als redenen voor een oorlog.
Dit gezant der V. S. in China
neemt ontslag.
Dir. Paul S. Rein ach, gezant der V. S. in
China, heeft ontslag genomen naar het heet
wegens het standxmnt, door Wilson in da
Sjantoeng-kwestie ingenomen. Reiuscli had
steun aan China beloofd en moet de hulp
der V. S. hebben beloofd in ruil voor da
oorlogsverklaring van China aan Duitsch
land.
Legaten van Carnegie,
Een Benter-telpgram uit Londen meldt,
dat Carnegie's testament is gepubliceerd. Do
nalatenschap bedraagt <25 a 35 millioen dol
lar. Tijdens zijn leven schonk hü meer dan
53 millioen weg. Er zyn veie legaten ver
maakt, o,a. een jaargeld van 10.000 dollar aai»
Lloyd George, Taft, Lord Morley en verder
5000 dollars aan de weduwen van de ex-pre
sidenten Cleveland en Roosevelt.
De eischen van het spoorwegpersoneel.
Het bestuur der vereenigingen van arbei
ders i:n de spoorwegwerkplaatsen te New-
York heeft aanbevolen Wilson's aanbod in
zake een kleine loousverhooging in afwach
ting van liet resultaat der regeeringspogin-
geu tot vermindering der kosten van levens
onderhoud, aan te nemen.
HET VREDESVERDRAG MET OOSTEN
RIJK.
De Duitsyh-Oostenrijksche Berichtendienst
meldt:
Uit tk> jongste berichten uit St. Germain
blijkt, dat de vertraagde overgave van den
definitieven verdrag-tekst aan Duitscli-Oos-
tenrijk voortspruit uit de omstandigheid, dat
de Engelsche gedelegeerden ten guixste van
Duitseh-Ooateurijk iu do bres zijn gespron
gen. Ue Fransche bladen deelen hieromtrent
mede, dat met name Headlau Morley er hef
tig tegen opgekomen is, dat men tegen
D ui tec h-Oost en rijk strenger optreedt dan te
gen de Slavische volken van don vooruvali-
geu Oostenrükscheu staat.
De Duitschers van Oostenrijk hebben naar
zijn meening niet meer schuld dan de Sla
ven en eenige mildheid te hunnen opzichte
is voor de toekomst wel wenschelijk. Naar
aanleiding van deze verklaring zou de ltali-
aansclie delegatie oi>.gesprongen zijn en
hartstochtelijk geprotesteerd hebben. Daar
op heeft Morley bakzeil moeten halen. Dit
intermezzo is echter niet liet eenige geble
ven, want volgens de „Éclair", die als blad
van Briand goed is ingelicht, heeft Balfour
de zaak voor den Oppersten Raad gebracht.
De Engelsehen hebben namelijk inderdaad
het voorstel gedaan om het gchoele vredes
verdrag te wijzigen en de opvatting dat
Duitseh-Oosten rijk iu rechte de opvolger zou
zijn van de oude monarchie, te laren varen,
ln den Oppersten Raad heeft Balfour daarop
aan 'Pittoni verklaard, dat hij er niet aan
dacht een principieele kwestie aan te roeren,
omdat het er voor hem slechts op aankwam,
de lasten die men op Duitise.h-Oostenrüjc
heeft gelegd te verminderen, opdat deze jon
ge staat bestaande mogelükheid krügt,
'Pittoni verklaarde hierop dat liij tegen een
verlichting der financieele voorwaarden
niets in te brengen had, indien de door Italië
te eischen schadeloosstellingen niet in het
gedrang kernen. Ten slotte werd een voorstel
van Ba H our om de lasten van het oude Oos-
tenrü'k-Hougifrüe rechtvaardiger over de
nieuwe staten te verdoelen, aangenomen.
Verder verluidt, dat Balfour en 'Pittoni
lange particuliere besprekingen hebben gei-
houden, waarbij Tit toni zich beklaagd beeft
over de Engelsche politiek, terwijl Balfour
zender omwegen zou hébben verklaard, dat
liij Duitsoli-Oostenrijk niet als vijandelijke
staat beschouwt.
u-i
DE KOLEN VOORZIENING VAN
EUROPA.
Hoover heeft, naar men weet, voor de ko-
lenvoorziening van EurOx>a o. a. het oog ge
vestigd op vermeerdering der productie van
Tsjecho Slowakije, De „Pravo Lidu" wijst er,
volgens een bericht van het T. S. persbureau
op, dat de ongunstige toestand op het gebied
der kolenvoorziening aldaar hoofdzakelijk te
wü'ten is aau gebrek aan wagons. In alle
Tsj eeli o-81 o wak ijseh e kolengebieden neemt de
arbeidsprestatie maandelijks toe. Iu Bohe-
men, Moravië eu (Dostenrijksch) Siktzië zijn
113.145 mijnwerkers werkzaam. Ostrau bereik-
te reeds 75 i>ot. van de normale productie.
Niettemin moeten, volgens liet blad, de arbei-
Truc.
Moederziel alleen zat ie in 't schemerige bo-
'fen-achtei kamertje.
't Wa# tien uur in den morgen van 'n grau
wen regendagde dunne waterstralen hoos
den tegen de gebarsten ruitjes van het smalle
raampjein gansche wolken ratelden ze er
tegenop, opgestuwd door de fluitende windvla
gen, die zich door de kieren persten en 'n kille
sproeiing in het vertrekje dreven.
A' 'n paar uur zat ie daar in die verlaten
somberheid, zonder iets te verrichten, zonder
zien te bewegen zelfs
deElaadtstehtdrter0fe achte™itgang in z'n gezin
Wat 'n geschar°reiV'e„r maa"den'
te blijven. -Niks 'wfldf schrw0m a£m \ete"
Nog veel meer mor-gedach(en doorkringden
z'n suffen kop.... medelijden mengde zict er
doorheen met z'n zwakke vrouw, die zich da
gelijks afsloofde in d'r werkhuizen.en spijt
en verzet, omdat ie zelf machteloos daar neer
zat
Wat moest ie ook aanpakken?
'n Vak kon ie niet.. Altijd iu den handel
geweest.z'n eigen baas was ie vroeger, die
personeel onder zich had
Toen die smerige concurrent bij 'm in de
buurt, die met z'n groote bombarie-zaak en
knoei-prijzen de hcele klandizie opslokte
Z'n heclc 'boeltje was ineens lamgeslagen.
Het geen mogelijkheid kon ie er tegenop en
gaandeweg zag ie z'n winkeltje wegkwijnen, I ie de straat op, 't bundeltje weekbladen in z'n
verarmentotdat de slag vielI binnenzak gefrommeld.
De egoïst-menschen hadden 'm laten zitten Tot twaalf uur. schuif-zoolde hij gedachteloos
met z'n verdorde nerinkjevan alles had ie
al geprobeerd, maar niks wou 'r.
Nou colporteerde hij met 'n geillustreerd
weekblad dagen achtereen sukkelde hij door
de volkswijken der stad, zonder 'n a'bonnementje
te kunnen afsluitenIedereen was al meer
dan genoeg" voorzien van lectuur'n enkele
liet zich inschrijven om van z'n zanikerig aan
houden af te zijn
Zoo ging 't al wekenz'n vrouw zwoegde
de kost bij elkaaren hij. nauwelijks de huur.
Hij had moeite om door 't regen-geglinster
naar buiten te kijken.'t Was doodsch in de
straatde weinige menschen, die langs den
weg moesten zijn, haastten zich over de glibbe
rige keien....
Wat moest ie in dat weer buiten?
Maar hier Had ie ook niks te doenI<on
ie van verveling maar wat rookenof ten
minste pruimen
Daar zou ie wel koud van blijvenrook
maar 's als je geen materiaal heben geen
hallefie op zak....
Alles had ie al nagezochtde tabakspot,
't aschbakje, 't vaasje waar z'n vrouw v/el 's 'n
endje in stopte om later in z'n pijp op te rooken
alles leegkaal.
Zoo'n beetje tabak kikkerde hem anders hee-
lemaal opde rook nam vaak heel wat van
z'n getob mee en hij dacht minder aan z'n na-
•igheid
lipm°tUi!iacl ie 'n. pesterig-onvoldaan gevoel, dat
n ns opnieuw herinnerde aan z'n armoe.
klb van vlokkige baard-vlekken rustte in
zu piooierige handen en weer verviel ic'in die
troostelooze gewoonte-verzakking.
Maar hij hield 'u niet uit zoo.... Hij moest
de straat opweg uit het akelige hokje van
angstige gedruktheid
Moe-zwaar van 't geloop van eiken dag Hep
rond, zonder te denken aan het schamele mid
del, wat ie bij zich droeg
De scholen, fabrieken, werkplaatsen en kan
toren gingen uiten opeens stond ie in de
duizelig-makende, steeds aanzwellende stads-
volte, die hem omwarrelde, links, rechts en van
alle kanten
In die groote haast scheen iedereen tegen
hem op te loopen, net of ie daar stond als een
hinderlijk stuk ballast. Zelfs kreeg ie 'n snauw
om z'n versperrend geteut op het smalle trot
toir, dat een groot deel van het jachterig-voort-
schuivende gedoe te dragen had
De handen xn z'n uiige lubberde zakken liet
ie zich onverschillig tneeduwen in dien spoed-
gang van vroolijke menschen, die hem niet eens
opmerkten
En rooken deden baast allemaal....
dikke, blauw-walmende pijpen, die 'n zoete ta
bakslucht verspreidden, waar je wee van werd
als je zelf niets hadEn sigaren met witte,
rood-docrgloeide asch-knobbelsen geurige
sigaretten, waaraan je in 'n paar minuten
stuiver verrookte.
Z'n vingers graaiden in de zak-holten, of
daar soms nog wat in verscholen lag.maar
niks vond ie ais 'u eindje vuil touw.'a brok
schroef, 'n verroest zakmes en wat papiei-vod-
jes
Langzaam somberde hij voort....
Hij had geen moed om met z'n „werk" (e be
ginnen, want de neerslachtigheid was grooter
dan ooir.
De grauwe onzekerheid van z n voider bestaan
doortlijiTide z'n boddy eu vertroeoclde z n ge-
dachtengang.
Nou kon ie toch'zijn waar niet gaan aanbe
velenniet gaan praten met menschen, die - -• - >r- -
hem wantrouwig aankeken, hem afgrauwden en I dus u zorgt er beslist voor?" y
de deur voor z'n ueus dicht flapte".,., „Zonder maniceeren, hoor."//
Ais ze 'm dat nou lapten zou ie in siaat zijn
hen 'n stomp tegen derlui lummelige bakkessen
te geven.
Ineens sloud ie voor het raam van een mooie,
kleurige sigaren-etalage.... Dat gezicht bond
hem vast op de plekVan allerhande soor
ten lekkere smokers lagen er lokkend uitgestald
daar had je warempel nog 't merk, wat ie
vroeger zelf gerookt had....
Plots doorbeefde hem weer de heftige be
geerte om iets van dat goedje in z'n inond te
hebben, nu nog erger dan daarstrakswant
nou zag ie de heerlijke vrucht vlak voor zich
eu kon er niet bij.*.
Die begeerte maakte hem zenuwachtig
hij beliktc z'n ximpel-droge lippen en gluurde
in nerveuze bezinning door z'n ooghaartjes
den winkel in
Toen kneep ie z'n oogen dicht en het schrom
pelige gelaat verhelderde even.
Kalm liep ie weg en ging om den lipek dei-
straat zijn armoedige kleeren wat in orde bren
ger., de hoed wat kwieker opwippen en de mod-
der-sctxoenen langs z'n sokken wrijven.
Met wat moeite schurkte hij zich recht en
liep op den sigarenwinkel af.
„Bonjour meneer," joviaal-begroettc hij den
winkelier.
Met 'u nonchalant gebaar greep ie in z'n
binnenzak en bracht een stukje papier te voor
schijn.
„Qf xt voor twee uur bij dokter J. ui de v.
M. straat nog drie kistjes „Sana Morana van
vijftien cent kunt bezorgenmaar vooral
niet later zier ude dokter gaat op reis en
moet ze meenemen."
„Zeker, dat kan gebeuren, licht, zwaar of.."
„Dokter rookt ze niet al te zwaarvan
de week heeft dokter er 'n paar van u gepro
beerd, ze schijqen nogal te zijn bevallen....
„Bonjour, meneer."
„Dageh, kan ik u misschien dienen?"
„Nou.... ja, da's goed, laat 'k's opsteken."
Vreemd-beverig greep de hand in het gereed
gehouden kistjehij had moeite om gewoon
te doen.
De blauwe rook spiraalde omhoog.... met'
'n kort dankje en een zelfde tweede groet vexlid
ie den winkel,
Twee straten verder begon ie stilletjes in zich
zelf te grinnekenMet smakkend genot be<
zoog ie de sigaar, waarvan de rook liem in dfc
neusgaten kietelde...
Z'n heele gezicht lachtez'n oogen, z'n
inond, z'n komiek-plooiende neuswortel, z'n
voorlioofd-rimpelsalles.... alles.
Alles aan z'n lijf was opgeflikkerd en scheen
wel mee te lachen met z'n gansche wezen
Nu en dan bleef ie stilstaan om eventjes rus*
tig-stil, lekkertjes apart te genieten van de stree-
lende geur der dure sigaar, die die zoo echt
haai had opgelicht
Geheel v'ervroolijkt stapte hij nu voort
veel sneller dan straks...rechtop en branie
achtig.... ineens niet veel meer moed....
Direct begon ie met veel lef te colporteeren.
maakte grapjes tegen de menschen die hij be-
zocht schepte op over de „reuze-opgang
die z'n blad maakte"en had succes
Tien abbonnementen sloot ie af
En mefcen had ie begrepen, dat het publiel
niet te vangen was met stumperig geklaag en
ellende-gejammer.
Maar wel mei een gewieksie zwier van bru
tale opdringerigheid, veel poehaai van breed
sprakige bluf en huichelachtige grootdoenerij..
"V bt-
