jUUIE IUIL (HUI?
buitenland
het witte huis.
STADSNIEUWS
De vredesonderhandelingen,
FEUILLETON
STSSte* «ij», Het
Woensdag 10 September
Tweede Blad
den godsdienstigen trofee Z1JI1S, vadeiY cn
gende, bezocht hij het k&fmmüeder verho°T
spoedig de lieveling zijner professo^'^rJg
tijn noesten vlijt, buitengewone wilskracht en
ijzeren volharding wisten te waardeuren en in
stilte de helderheid zijns geestes bewonderen
Geen zijner medeleerlingen die hem op zijde
Weef. Wat hij wilde, deed hij, wat hem op?e.
Seven werd, volbracht hij, waar zijn krachtige
geest wenschte door te dringen, 't gelukte hem,
*n met te verwonderen was het, dat ook achter
ae muren, waar den zich vormenden geestelijke
Sns]al ,van andere deugden, nederigheid en
Vil;,,0! beminnelijkste en de godge-
een? •We--ken afgeschilderd, nu en dan wel
Zoa ,?fDrge ljverzuc)lt door hem werd opgewekt,
rhepen er vier jaren. Zijne leeraren had-
Itoemoiiiü en het vredesverdrag.
Het schijnt zeker, dat Roemenië zal weige-
hpt verdrag met Oostenrijk te teekenen
mT hever ^en breuk met de Entente zal
"Tieaueeren He Roemeensche graanoogst moeu
«tóe! genees heelt en neg üa {*™f>Ie
veren aan de neutralen en zelfs aan zi.n
oude vijanden. Sinds ©enigen tijd schijnen.
de Iteemeenscne petroieumwaarden bij na^ge
heel in iianden van Amerikaamtche im,n
"SnterTeldTS^uTrarijs: He opperste
raad heeft beslist, dat hij niet kan ingaan
on Roemenië's voorbehoud beireflendp heu
SLXjS» verdrag: «ah 4e Roemeen-
ache delegatie is verzocht hiet geheel© ver-
Eag te teekenen of in het geneel met te
ïSneniö zegt de onderteekening te wm-
Bcren wegens art. 60, waarin een bepaling
omtrent de „minderheden" is opgenomen,
welke Roemenië een inbreuk acht op zijn
souvereiniieit. He z.g. clausule der minder
heden verplicht Roemenië (evenzeer als lo-
len Tsjecho.Slowakije en Joego Slavie) to-t
sen binnenlaodsche wetgeving, t< n opzichte
waarvan het land echter vrij wenschfc te
blijven en niet onder controle wil komen
van de geallieerden, zooals het verdrag met
Oostenrijk bepaalt.)
Canada en het vredesverdrag.
De Canadeesche Senaat heeft de rat.ifica-
tie van het vredesverdrag goedgekeurd. Een
motie van senator Bostock, den leider der u-
boralen, om de ratificatie uit te steileD. o
16 Septembor, teneinde dpn senatoren. de
gelegenheid te geven zich met hfefc verdrag
vertrouwd te maken, werd, verworpen. De
liberale senatoren Roche en Beigue vrees-
den, dat de toetreding van Canada tot dan
volkerenbond tot een conflict zou kunmö
ltiden met Groot.Brittamiië. Er zouden zich
omstandigheden kunnen voordoen waar n de
staatslieden van Groot. Br itannië zich ver
plicht zouden aciiten om d,en volkerenbond
te negee-ren en als Canada tot liet volkeien-
bondsverdj-ag toefrad zou het aLdus in con
flict kunnen komen met Groot. Br itannië. De
Bprekers meenden, dg,t de goedkeuring an
het Canadeesche parlement er niet toe tfeed,
daar Canada gebonden was door de dad,en
van het Eijksparlement.
DIT FRANKRIJK.
De „groene documenten".
De „Ligue des Droits de l'Homme" heeft de
z.g. groene documenten gepubliceerd. Deze
dok urnen ten bevatten telegrammen gewisseld
in Juli en Nov. 1911 tussehen de Duitsehe
ambassade te Parijs en de regeering te Ber-
ttijn. De Franeohe regeering heeft ze in. be
slag genomen, ontcijferd en de vertaling ge-
Schreven op groen papier; vandaar de naam.
iCalmette, de directeur van. de „Figaro", had
zich een afschrift ervan weten te verschaf-
den^ dat men in zijn portefeuille heeft gevon
den den avond van zijn dood en hetwelk hij,
meende men, te gelegener tijd wilde publi-
èeeren om Caillaux onmogelijk te maken.
De dokuinenten zijn van den volgenden in
houd. Het eerste is een telegram van v.
Schoen van 27 Juli 1911, aan het ministerie
van buatenlandsche zaken te Berlijn, en luidt:
Caillaux heeft Fondère opgedragen aan-
het gezantschap te laten weten, dat hij met
het oprechte verlangen bezieild is zich .met
ons te verstaan en dat hij hij voorkeur zou
"w eihsclien in grootc tifiikikciiL ct©n ^oycicibB"
komst te treffen waarin alle geschillen, die
cr deze laatste jaren tussehen ons gerezen
zijn, geregeld zouden worden. Dat zou hem
helpen om tegenover de openibare meening
den afstand van koloniale gebieden te recht
vaardigen door het groote voordeel aan te
'ioonen om alle punten van wrijving tussehen
ons weg te nemen. Hoe breeder de overeen
komst was, hoe meer verschillende onder
werpen zij zou omvatten, des te toegevender
zou Frankrijk zich kunnen toonen ten op
zichte van den afstand van koloniaal gebied,
terwijl een beperkte ruiling in Marokko en
Jn Congo hier den indruk zou wekken van
een vernedering en moeilijk i» e®11 voor ons
bevredigenden vorm verwezenlijkt zou kun
nen worden.
Caillaux verzoekt, dat men zich bij ons
goed op de hoogte stelle van wat men in de
incest mogelijke kringen verlangt.
1 Hij denkt, hoewel dit niet alleen kleine con
cessies zijn, aan een Duitsehen president van
de Turksohe schuld, aan wederafstand van
net aandeel van 30 pet. in den Bagdad-spoor-
iweg aaar de Parijsehe beuns; aan een over
eenkomst ten opzichte van de spoorwegen in
het oosten. H« heeft ook de mogelijkheid
overwogen ons de ÜYansehe bezittingen van
Oeeanië af te staan. Ik laat morgen den
raadsman dezer ambassade vertrekken om n
mondeling verslag uit te brengen.
Caillaux dringt er op aan, dat meu van zijn
voorstellen niets aan Cambon laat weten.
Het tweede stuk 'bevat- een telegram van
den rijkskanselier aan den gezant te Parijs
Uwe excellentie zal wel aan Caillaux mijn
oprechten dank willen overbrengen voor de
bewondering, die hij mijn redevoering in den
rijksdag toedraagt. Ik meen het met den
minister eens te zijn om te vragen, dat de
conclusie van de onderhandelingen over Ma
rokko een grondslag oplevert voor de ver
trouwende, toenemende ontwikkeling van de
Fransch-Duitsche betrekkingen. Ik zal dan
ook steeds de herinnering bewaren aan den
steun, dien Caillaux persoonlijk, dat weet ik,
aan den gelukkogen afloop der onderhande
lingen verleend heeft.
De secretaris-generaal van de. Ligue heeft
aan de „Humanité" nog enkele toelichtingen
gezonden. Hij schrijft:
Men wil door deze stukken aantoonen, dat
Caillaux, mdnister-presifl ent, met Duitsch-
land onderhandelde door middel van den
heer Fondèr.e, huiten weten van zijn minister
van buitenlandsche zaken, de Selves.
Dat is onjuist.
Het was op het tijdstip, dat de J?anther"
kruiste voor Agadir. De, oorlog dreigde. Op
25 Juli 1911 bezoekt de heer Fondère, spe
cialist in Congoleesche zaken, den heer Cail
laux, wien hij meedeelde, dat de heer v,
Laenlken, Duitseh gezantschapsraad en per
soonlijk vriend van den huize, hen tot een
bezoek had uitgenoodigd. Op de vraag van
Fondère of hij zbu gaan, heeft Caillaux ge
antwoord: „Gaat- en ziet te weten te komen,
wat zij willen."
Het inititatief is dus uitgegaan van v.
Laenken. Caillaux heeft niets anders gedaan,
dan hetgeen zijn goed recht was, dus door
een officieus tusseheupersoon inlichtingen in
te winnen teneinde deze later in geregelde
onderhandelingen eventueel te kunnen ge
bruiken.
Verder beweerde men, dat Caillaux Cam
bon, den Franscthen gezant te Berlijn., buiten
zjjn onderhandelingen liet- Ook dit is onjuist,
verklaart de secretaris-generaal van de li
gue, want op 29 Juli (het onderhoud Fon
dèreLaenkeu had plaats gehad 27 Juli)
zoud Caillaux den tweeden ehef van zijn ka
binet, Pietri, naar Berlijn öm Cambon per
soonlijk rapport te doen van dat onderhoud;
in het rapport van Pietri van 31 Juli schrijft
deze: Ik zet 't doel van mijn zending aan
Cambon uiteen, breng hem verslag uit de me
dedelingen door v. Laenken gedaan, en ver
tel hem wat de premier Caillaux van het
geval denkt en inzonderheid het door dezen
gemaakte voorbehoud.
—mi i ii in
e.) i;-
oiUwikkcid nei kundigheden begaafd en meer
tijd kan verwach?en Yaneeij !^naaP ?P dien Ieef"
de jaar te zijn in ";,b?,g0n na Z1J? vee'tle?"
Studie. Tot innig! v0e,den< ,zlJn voorbereidende
Staking te I'arjjs,
De Gemeente-werklieden 'hebben besloten
morgen vroeg te staken. De beweging omvat
de dienst ten stadhuize, hij de publieke werken
scholen en kerkhoven.
UIT BELG IK
Het pxxMXAS-IJ-ojr.nl
Borms heelt tegen zijn doodvonnis cas
satie aangeteekend, zoodat de zaak opnieuw
aan de ordp komt.
Het kan daarom van belaag zijn nog, het
een en ander van dn laatste terechtzitting
mee te dee Ion,
In zijn zelfverdediging verklaarde Bpmins
p.a.: Ik draag geen haat in het hiart. Ik
zal thans geen blaam werpen op hen, die
mij overweldigen. En toch, ik weet vele
dingen. Ik heb hier een gewichtig dossier,
waarvan ik geen gebruik zal maken.
Het openbaar ministerie vroeg of Borms
zijn dossier kon overhandigen, waarop B,orms
antwoordde dat hij het dossier aan zijn ad
vocaten had toevertrouwd. Een der verde
digers van Borms verklaard© daarop vertrou
wen te Idebben in de eer van ilpn procureur-
generaal, en overhandigd,© hem h,et dojssier,
waarin wellicht nog belangrijke feiten staan
vermeld.
Aan het uitvoerige pleidooi van mr. Van
Dieren ontleenen wij deze opmerkelijke pa
sage: D© verdediger las met ontroerde stem
de „Kxuissprook" van Multatuli voor, en
maakte een vergelijking tussehen hen, die
riepen: Komt, er wordt een man gekmisigtd!
en zij, die Borms veroordeeld willen zien.
Hij zeide: Komt, komt, gij, d,ie gescharreld.,
hebt in levensmiddelen, die met de Duit-
schere hebt gespeculeerd, d,ie in de auto
mobielen der comité's hebt gereid,en, die
Kamerlid zijnjd.e het land zjjt ontvlucht,
die u op alle manieren hebt verrijkt; komtll
Komt naar het Assissenhof, waar men een
man vcroordeelcn gaat. En vult uw hand,en
met vuil om hem te steenigen, want hij
is eerzaam 1
Na repliek van den officier van justitie
en dupLiek van d,en verdediger, worden de
voigenoe zeven vragen aan d,e jury gesteld:
ljj. of dd bekladde heeft gepoogd: den vorm
der regeerinlgt te wijzigen, hetzij door, een
aanslag, of door kracht van wapenen;
2o. óf er een samenzwering op touw; is gezet
hetzij d°or een aanslag, of dioor de kracht
van wapenen; 3o. of de beklaagd,© de wape
nen van den vijand; heeft begunstigd door
tot desertie aan te sporen, of wel op. anjdjero
wijze; .40. of er een .poging is gedaan om
do trouw, .welke dje burgers aan de natio
nale instellingen .verschuldigd zijn, aan het
wankelen te brengen; 6o. of de beklaagd,e
de politiek' yan Ü,en vijand heeft begunstigd
door hem te helpen dp staatsinstellingen te
wijzigen; Go. of de beklaagde Belgische bur
gers bij den vijand heeft aangebracht; 7o. pf
Belgische burgers hün vrijhpid hebben ver
loren tengevolge yan maatregelen, welke de
Belgische autoriteiten tegen den beklaagd,e
hebben genomen. (Dit heeft betrekking op
de gevangenneming |d,er Belgische rechters
door de Duitsehe autoriteiten nadat eerst
Borms door Üp Belgische justitie was gear
resteerd.)
Alle vragen worden bevestigend, door de
jury, "beantwoord. Borms bUjft zitten, dpch
roept luide „Leve Vlaahdprenl" Het hof
en de jury trekken, zich terug om te beraadt
slagen over het uit te spreken vohnis, dat gp
dpogptraf ia, te voltrekken op een openbaar
pledn te Brussel.
UIT ENGELAND.
De kosten van de vloot.
Dir. Macnamara, de secretaris van de admi
raliteit, heeft in een rede meegedeeld» dat de
uitgaven voor de marine van 1 April tot 9
November 1918 7.443.000 p.st. p. dag bedroegen.
Van 10 Nov. 191831 Maart 1919 waren die
kosten pen dag 6.476.000 pst. per dag en van
1 April tot 1 Sept. 1919 4.400.000 pd.st. per
dag.
De daling duurde voort en moest voortdu
ren, verklaarde Macnamara. Op den dag
van den wapenstilstand bedroeg het actief
van de marine ruim 400.000 man, thans was
het 170.000. Op den dag van den wapenstil
stand hadi de admiraliteit 1007 nieuwe sche
pen, meest kleine, ia aanbouw, yan 584 werd
de jjouw gestaakt» hetgeen een bezuiniging
heteekende van 45 millioen p.st. Er waren
voorfe 98 oude schepen verkocht, meest om
gesloopt te worden, terwijl 1500 treil er s en
drifters uit den oorlogeddenst waren geno
men en na wijziging aan hun oorspronkelijke
bestemming waren teruggegeven.
UIT DUITSCHLAND.
Brandstoffen gebrek en woningnood.
De burgerraad van Groot-Berlün (opgericht
tegen het Spartaoisme) heeft den minister van
binnenlandeche zaken vei-zoeht. een bijzondoxe
organisatie in het leven te roepen, die de voor
ziening met brandhout in Groot-Berlün ter
band zal nemen. Het tekort aan briketten voor
huiebrand wordt door deskundigen in Gxoot-
Berlijn op 400.000 ton geschat. Door het ver
strekken van turf en hout zal het mogelijk zijn,
dit tekort met 100.000 ton te verminderen, zoo
dat er nog 300.000 ton overblijft. Dit tekort
moet dan door extra beschikbaarstelling van
i> r 11 o ij t t&aen bJllirken mils voor do minder
bem-iddnlde bevolking «redekt Worden. Hiervoor
komen, vooral wegens de transportmoeilijk
heden.' de bosschen in de omgeving van Ber
lijn in aanmerking. Door den minister van
landbouw zijn reeds de staatsibossdhen. die tot.
een zekeren omvang geveld kunnen wordten,
aangewezen.
Hoe groot het gebrek aan woningen in Ber
lijn is, bewijst wel de telegrafische noodkreet
van den eersten bur ge mee ter van Berlijn aan
den staatssecretaris voor het woning-wezen.
Door den aanhoudenden stroom van vluchte
lingen wordt de woningtoestand in Berlijn met
den dag moeilijker. Dakloosheid dreigt, met
haar ndet te overziene gevolgen. De burge
meester verzoekt, aan alle daarvoor in aan
merking komende resaorta order te willen
geven, de rijks-, staats- en andere bureaus
uiterlük 1 October voorloopig in kazernes,
barakken en kasteelen te doen Onderbrengen.
GEMENGDE BUITENUNDSCHE jBEBfCHTEI»
Relletjes te Breslau.
Ten gevolge van de levensmiddelenrelletjes
in de laatste dagen was er gisterenochtend op de
markt niet aangevoerd. In den voormiddag
dreigde de menigte de schoen- en sigaren wftnfco!s
op hot Blücherplein te plunderen. De politie en,
militairen moeeten ingrijpen en trachtten de
menigte schrik aan to Jagen door schoten in
de lucht te lossen. Op het Blücherplein en den
Ring zijn machine-geweren opgesteld1. Patroel-
jos trekken door de straten.
Vele zaken, vooral de levenamiddelenzaken,
en sigaren- en schoenwinkels zijn gesloten. De
markthallen blijven tot Woensdagavond geslo
ten. Tot in den laten namiddag waren nog
geen berichten over verwondingen ontvan
gen.
Scheepsbrand.
In de Keizerhaven te Bremerfhaven is brand
geweest in liet. Amerikaanscbe s.s. Towano. dat
•was aangekomen met een lading bevroren
vleesch. De brand brak Zondag uit, maar reeds
op de reis naar Rotterdam was brand aan boord
gemerkt; het vuur was toen echter naar het
scheen bedwongen. Toen het s.s. echter te
Bremerhaven gemeerd had. bleek, dat de brand
zich. had uitgebreid over bet beele voorschip.
Niettegenstaande bluesehingspogingen werden
gedaan met 23 brandslangen, is het voorschip",
dat onder water moest worden gezet, totaal
uitgebrand.
De schade loopt in de millioenen.
Romp aan booiif van de New-Mexico.
Bij een brand aan boord van het vlaggeecbip
van admiraal Rodnam, de New-Mexico zijn
drie man omgekomen en 40 gekwetst.
BeëedtigtL
Gisteren werd jdp heer ,W. F. |G. L. Drieesen
beëeciigT als ambt e naai- van d.en Burg. Stand
der gemeente Koog aan d.e Zaan.
Faillissementen.
Gisteren werden in staat van faillissement
verklaard:
1. H. D. Sluiter, handelende pnder den
firmanaam Sluiter en Co. wanende te [Wijk
aan Ziee en Duin. Hechter- Comm is s ar is Mr.
E. E J. Do-rhout Mees. Curator, Mr. B. li
Barbas 2. F. J. Voorderhake, vleeschh'ouwer
te Haarlem, LWitte Heerenstraat No. 49.
Rechter-Oommissaris Mr. E. J. Dorhout
Mees, Curator Mr. M. A. van Eek.
i longer beroep.
Door den officier van Jhstiiie alhier is
hooger beroep aangeteekend in d,e zaak van
W. iW-, deetijdjs boekhouder, wonende te fWij-
keroog, gem Vetsen.
Middelbare Technische schiool te Haarlem.
Tot deze school zijn, op grond, van hunne
diploma's, of na afgelegd: examen toegela
ten:
Voor de afd. Bouw- en ,Walerbou wk unde
J. L. Duret, Amsterdam. J. W. Kleinlein,
Haarlem. F. M. Kramer, Amsterdam. J. N.
Lobel, G. A. Michelsen, A. P. Romeijn, jW.
J. 'Sclimitz, allen Haarlem. J. H. v. Spall,
Leiden, K. Veen, J. M. F. v. Veteen te
Haarlem. G. F. Visser, Spaarndam. J. M.
Vorstman, Haarlem.
Niet opgekomen: 1. Afgewezen:: 7. Toe
gelaten: 12.
Voor de aid. ^Werktuigbouwkunde en Elee-
trotechniek
J. B. Bakker, Apeldoorn. A. Beukenhorst,
Sluis (Z.) A. L. F. JBreining, Doesburg. R.
T. de Cook, F. M. Doodeheefver te Haar
lem. J. J. jW. v. Dril, Hitte gom. Jhr. Rijn-
visch Feith Arnhjpm; F. v. Heumen, H. jW.
Hogenbirk te Bloemendaal. D. Hörmann, B-
trecht. J. H. JV. Kanmer, M. J. Kingma,
te Haarlem. L. F. v. Meurs, Amsterdam. J.
Nikkets, den Haag. Joh. Riemens, lier ge li
lt innen. K. J. F. Rockland, Ginnekm M.
G. Schrijver, Oudenrijn. P. A. P, Srnius, J.
,W. Stassen, J. A. M. Stetfens, H. ,W. v.
d. Steur, allen to Haarlem. V- A. Stred
land, Lekkerherk, J. Stroes, Winterswijk.
J. J. v. Toorenenbergen, den Haag. ,W- C.
Top, Meppel. M. van Ujje Pieterse. C. J.
v. Vliet, W. de .Wit. P. v. Zonneveld allen
te Haarlem. Teruggetrokken 5. Afgewezen:
9. Toegelaten: 29. Voor de afd. Scheens-
bouwkunde: W. J. v. Dorp, Amsterdam. J.
W. v. Limborgb, Lekkerkerk. D. Schuite
makker, N o ord - Schar woude.
Teruggetrokken 1. Afgewezen: 2. (Toege
laten 3.
Totaal toegelaten: 44, teruggetrokken 7;
afgewezen 18 cand Maten.
Nieuwe drogisterij.
les op en niet het minst de vele nieuwe win
kels, die de laatste dagen in onze stad wer
den geopend. Thans ziet de Barrevoetestraait
zigh wederom verreikt met een nieuwe zaak
in drogisterijen.
Door de fa. de BieBiersteker is in per
ceel Barrevoetestxaat 5 een nieuwe winkel
geopend in chemicaliën, verbanjdstoffen, toi
let-artikelen enz. De wjijae, waarop hier de
zaak is aangepakt, doet wel d© verwachting
'koesteren, dat we weer een flinke zaak op
cceel Barrevoetestraat 6 een nieuwe winkel
drogisterij-gebied, rijker zijn geworden.
Het Haarlem Jubileum.
1. Raak den paal: midden in het veld «as
een paal opaeeteld. die van de cirkel af moest
worden Keraakt. Ie priie Balen Blanken, 2e
prijs L. A. Bakker, 3e prijs G. Bakker.
2. Ingooien van den bal. Verste jrooi: J.
v. Balen Blanken. 2e B. Donker, 3© W.
Brakel.
3.. Doelschoppen. Hiervoor was het doel in
9 vakken verdeeld1, le priis L. A. Bakker 18 p.;
2e prijs F. Huisman, 17 p.3e priis B. Donker,
15 p.: 4e prijs F. Pielase 14 punten.
4. Baldrijven. Hierbij moest de bal om 11
paaltjes eedreveu worden. Ie prijs J. Themmen,
11 sec.: 2o priis Veldheer, 12 see.-; 8e priis
Pelleeom, 4e prijs Bieshaar. i
5. Hardloopen met den bal pl.m. 80 M.
1. J. Themmen, 12 sec.; 2. Tuin. 12Vs see. 3.
A. Paulen 12.6 sec.
6. Sixes. Van de sixes won de eerste
prijs het zestal van D. Houtkooper met v. Abs,
Thomas. Donselaar. Holt en N&srtzaam: de
tweede priis dat van Akkerman met Gus&sn-
hoven. De ItiiyK. C. Lamp, Meijer en Mus
setter.
Juniores. 1. Raak den Paal, le Caalen,
2e Menneman, 3e M. Maas.
2. Bal ingooien, le Musscher. 2e Boon. 3e
M. Maas.
3. Doelscboppen, le Musscher, 2e W. Maas
4. Baldrijven. le Musscher. 2e Caalen.
5. Hardloopen met den 'bal. le J. Benja
mins, 2e J. Moolenaars.
Examens Hoof dak ie.
Haarlem, 7 en 8 Sept. Geëxamineerd 13 man
nelijke candid a ten. Geslaagd 4-
E. J. Bonken, 'sGravenhage; v. Zoonen, Den:
Helder; H. J. ten Zuidbof, Hazewoude; A. de
Waal, Punnerend.
«- Patronaten in het bisdom Haarlem.
(Vervolg).
De voorzitter memoreerde, dat vele dis-
trietsbonden goed werk doen en onder dece
noemde spr. vooral Amsterdam. Deze hond,
dien hjj ten voorbeeld stelde met zij» centrale
ïeekensehool, Arbeidsbeurs, cursus voor han
delsonderwijs enz„ zal 18 September 1214 jaar
bestaan, met welk koperen feest de voorzit
ter deu bond, hartelijk gelukwenschte. Met
zelfvoldoening en glorie mag Amsterdam
zijn feest vieren.
In de districten zal in 't vervolg jaarlijks
een patronaatsdag gehouden worden. De be
taling- der inspectiereizen zal door de dis-
triotsibeeturen geschieden.
De voorzitter bepleitte verhooging van de
contributie aan het Juvenaat, in welk ver
band kapelaan Jansen uit Amsterdam, een
en ander mededeelde over het werk der inter
diocesane jeugdcommissie of Katholieke
jeugdraad over Nederland. Men heeft dezen
raad dienstbaar willen maken aan de sub-
sidieering van bet patronaatswerk. Zeer be
langrijke voorstellen daartoe zijn reeds inge
diend. Er is gevraagd een bepaald procent
op de exploitatiekosten van koninklijk goed
gekeurde patronaten, idem op de onkosten
der centrales, terwijl 'n subsidie per lesuur
voor niet wettelijk opengestelde vakken ge
vraagd is.
Onder applaus werd het voorstel van den
voorzitter oan de contributie van het Juve
naat van 2.50 op J 10.— te brengen, aange
nomen.
't Patronaatscongres zal in 1921 gehouden
worden. Men wekt op dat de patronaten ook
zullen deelnemen aan de tegelijkertijd te
houden tentoonstelling.
De stuiversizondag zal ook dit jaar weer
warden gehouden, waarschijnlijk omtrent
Maria Onbevlekt Ontvangen. In dit bisdom
werd het meest bijeengebracht bij den vori-
gen gehouden stuiverszondag.
Het diploma is nog niet gereed, omdat nll>
teekeningen tot nu toe zijn afgekeurd. Betei
is nog wat te wachten, dan een diploma t»
krijgen dat. niet voldoet.
De abonnementsprijs van „Hef Patronaat*
werd gebracht van f 1.25 op f 1.50. Ook d,
„jonge Wacht" zal waarschijnlijk- in prijs moe
ten worden verhoogd tot op 2 cent per nummer
De voorzitter beveelt het abonnement op dezt
perodieken aan. Verder legt de voorzitter dei
nadruk «p de wenschelijkheid dat, die jongt
Volksbond zich zullen aansluiten bij de patro
naten. Amsterdam sloot zich reeds aan. Spr,
hoopt dat ook de andere zullen volgen. Wen-
schelijk is ook dat vertegenwoordigers der
standhorganisatie in liet bestuur der plaatselij
ke patronaatscommissks zitting nemen en zoo
ook vanzelf in het bestuur van het Juvenaat.
Het is wenschelijk dat in onderhandeling wordt
getreden met de standsorganisaties om zulk
een vertegenwoordiging m de besturen te krij
gen.
Het nut der distrietsbonuen.
Be Wel-Eerrw. Pater Alexander van Vel-
seroord hield daarna een inleiding over:
„Het nut van de distrietebonden voor de lan
delijke patronaten".
Districtsboiiden zijn allernuttigst, ook voor
de landelijke patronaten, aldus de inleider.
Dit volgt uit het centralisatieibeginsel.
Deze centralisatie heeft bizonder plaats
door middel van de districtebonden. Hechter,
dan door Juvenaat en Jaarvergadering,
komt men door den districtsbond in centraal
verband. Doel der ddstrictsbonden is immers
door onderlinge samenwerking de patrona
ten beter te doen fungeeren en de oprichting
van nieuwe patronaten te bevorderen.
Wij beschouwen dus den districtsbond als
do centrale, waar de licht- en krachtstroom
geleverd wordt voor de aangesloten patrona
ten. Hoe, vraagt spr. En het antwoord is: le
op de vergaderingen van den districtsbond
ontmoeten directeur en commissieleden cl-
den zich in al dien tijd over zijne studie niet te
beklagen toch zagen zij elkander dikwijls hoofd
schuddend aan. Hoe ingetogen, hoe zedig van
gedrag hij zich al die jaren mocht hebben be
toond, er was iets in zijne handelingen, dat, zon
der het zoo op eens een naam te kunnen geven,
hem dikwerf verontruste. Mocht hij onvermoeid
zijn in zijn studiën, onberispelijk van gedrag en
in alle opzichten gehoorzaam en onderdanig waar
het hunne bevelen gold, er was meer noodig
om zich over hun overigens bewonderenswaar
dige leerling voldaan te gevoelen. Het scheen
den jongeling alleen te doen om zijn geest
met kundigheden te verrijkenhij bezat eene
ontembare zucht om te weten, doch de wil om
anderen door zijn vergaarde schatten van dienst
te zijn, nog meer, de begeerte om dq lijdende
menschheid te helpen, de bedroefde te vertroos
ten,den zwakken leek als rechtgeaard geestelijke
tot voorbeeld te zijn en zich met de heilige ge
heimen als gewijde offeraar geheel en al te ver
eenzelvigen, ook de ingewikkelde mysteriën van
ons geloof te overwegen en, waar het noodig
jeek, hare waarheden te bepleiten dit alles
ee* hem vreemd, en te verwachten was het
S; at er van hein een groot geleerde, maar
nooit een waardig priester zou groeien.
Met de meeste omzichtigheid gaven zijne pro
fessoren hem, toen de Paaschvacantie naderde,
hunne bedenkingen te kennen. Met verwondering
hoorde hij hen aaneen nooit gekende luste
loosheid maakte zich plotseling van hem mees
ter. Twee dagen gingen er voorbij welke hij
bijna geheel in werkeloosheid doorbracht. Men
maakte er hem geen vcrwn t van hij had ge
legenheid de gemaakte bedenkingen te overwe
gen, en berustte ten slotte in de uitspraak zijner
leeraren.omdat het met anders kon Nu
besloot hij dokter in de medicijnen te worden,
en, om de kostbare en veelal tot uitspatting
aanleiding gevende studiën van de hoogeschool
te vermijden, maakte hij van de minder dure
lessen van het atheneum te Amsterdam ge
bruik.
Scheen de werkaar in den beginne bij hem
gesprongen, zijn lust en ijver wakkerden lang
zamerhand weder aan, en weldra kreeg hij tal
van vrienden, wier vroolijkheid hem de mis
lukking zijner vroeger beraamde plannen de
den vergeten, terwijl men nu en dan de vrijheid
nam den priesterlijken staat, waartoe zij wis
ten dat hij zich vroeger geroepen waande, te
bespotten.
Nam Fduard Roestel thans met den meesten
ijver de lessen van het atheneum waar, hij kwam
daardoor met allerlei lichtmissen in aanraking,
die, door zoogenaamde liberale ouders en nog
liberaler leeraren opgevoed, het met geloof en
godsdienst niet al te streng opnamen. Een kor
ten tjjd besteedde hij zjjn uitspanningsuren aan
het lezen van wufte Fransche romans, doch,!
op dit punt zeer spoedig bevredid, landde
hij aan op het terrein van den Engelschen rio-
man, die, meer bezadigd en bespiegelend, hem
tot Duitschlands philosophic bracht. Trotsch op
zijn verkregen kennis, gevleid door het bezit
van een helderen geest, waarmede hij alles
dacht te doorgronden, matigde hij zich het recht
aan zelfs datgene te onderzoeken, waartoe ook
de goed ontwikkelde priester een hoogere goed
keuring noodig heeft. Dat hij, door op deze
wijze te voldoen aan zijn overdreven weetlust,
begon ongehoorzaam te worden en dus in
den beginne reeds faalde, daaraan werd nie.t
eens door hem gedacht, en als een eerste hoog
leeraar in de philosophic las hij met een cri-
tischen blik achtereenvolgens Kant, Lessing,
Goethe en zoovele anderen, allen wijsgeeren, die
het bewijs geleverd hadden, dat zij bewonderens
waardig diepe denkers waren, maar tegelijker
tijd dat zij in hun philosophie nooit die bevre
diging des harten hebben gevonden, welke den
eenvoudigen-Christen in zijn troostrijken gods
dienst is weggelegd. Vóór hij 't zelf wist, was hij
geheel afgedwaald, en als met blindheid gesla
gen, holde hij op den eenmaal ingeslagen weg
voort. De stellingen der bovengenoemde den
kers hadden zijn geloof ondermeind, en de ze-
deleer, het uitvloeisel van den christelijken
godsdienst, was thans aan de beurt
Eduard was iemand van een bloedrijk .c: e
en daardoor zeer geneigd tot yroolijkluiu
wanneer men nu aanneent, dat hij langzamer
hand geheel met geloof en godsdienst gebro
ken had, kan het geen verwondering baren dat
hij zich nu en dan aan enkele buituivc.enghe
den schuldig maakte. Wij zeggen aan enkele,
maar 't kwaad schoot eindelijk zulke diepe wor
telen, dat hij in den volsten zin des woerds
een losbol werd. Het leed dat hij door zijn la
kenswaardig gedrag zijn ouders veroorzaakte,
gaat alle beschrijving te boven daarbij ko t e
zijn zedeloos leven onnoemelijk veeJ §e^> cn
weldra stak hij diep in schulden. Onder belofte
van zich voortaan beter te gedragen, waren deze
verscheidene malen door zijn vader betaald,
maar de goede man raakte eindelijk uitgeput,
daar zijn zoon telkens weder in zijn vorige
fouten terugviel en de eene schuldvordering na
de andere afkwam.
Wij hebben in het begin dezer bladzijden
dokter Roestel als een man van onbesproken ge
drag voorgesteld, en inderdaad was dit ook zoo
doch het is ten beter verstande van hetgeen
volgen moet, dat wij zijn vroeger leven be
schrijven, te meer omdat hij een der voornaam
ste helden onzer geschiedenis is.
r -
v i
XWordt vervolgd).
