HAARL COURANT buitenland het witte huis. E i, FEUILLETON Defensie. DE VERMOGENSAANWAS- BELASTING. Dinsdag 7 October Tweede Blad ui. Hebben wij in de voorgaande arrikelen de algeraeene of meer wijsgeerige gronden van doel» strekking en beweging der defensie aangegeven, waarbij wij ons op ons eigen oordeel niet hebben verlaten, zoo gauw wij komen op critische be schouwingen wat onze nationale weermacht ten opzichte van onze weerkracht a ngaat, durven wij onze ei, en meening naar voren brengen om dat wij vast overtuigd zijn van ons gelijk Nederland offerde en offert jaarlijks milli- oenen doch bezit geene daaraan evenredige weer macht. De weerkracht van het Nederlandsche volk, in zooverre systematisch militair georga niseerd, is zelfs gering. Ik mag hier verwijzen naar de Handelingen, aar ik in de op een volgende oorlogsbegrootingen 19I7» 1918, 19x9, onder Bosboom, de Jonge en Alting van Geusau steeds deze stelling naar vo ren bracht. In de felle philippica (aldus de Te legraaf) van 1917 tegen minister Bosboom, kwam dit al heel sterk uit. Toen werd ook door een deel der R. K. fractie tegen de oorlogsbe grooting gestemd. De reden Het stelsel levert materiaal maar onbezield materiaal. De geest der natie is wars van het huidige legerstelsel. En men kan nog honderd millioen (de hemel beware ons op onze defensiebudgetten gooien, men zal er geen evenredige weermacht voor koopen, integen deel, hoe duurder hoe onsympathieker, en wel zoo onsympathiek dat het stelsel gehaat wordt 'lj de natij en ten slotte object van sabotage gaat worden. Men trachte het Napoleontische systeem eens om te zetten in iets nationaals, gedragen door de liefde der natie én ik ben er va overtuigd dat met de helft der kosten men dubbele weerbaarheid zou geven. De reorganie- satie onzer weermacht heb ik daarom immers als eerste eisch gesteld. Doch de begrenzing lag en ligt tevens in een anderen eisch bezuiniging. En nevens deze wenschen, neergelegd in een motie, heb ik durven zeggen dat ik verhooging van 's volks weerkracht wenschte. Die wensch .is gemakkelijk te verwezenlijken én te stellen. Want zooals de toestand nu is, is hij allerellendigst. Religieus, moreel, econo misch, finantieel wordt ons volk door leger en vloot ondermijnd. De nationale kracht en fier heid gaat onder in de kazernes. De arbeids- schuwheid wordt geknecht, de lachlust opge wekt door het „soldaatje spelen." De discipline der burger-maatschappij steekt ver uit boven die der weermacht te land en ter zee. Dies zijn de rccruten nog de betrouwbaarste soldaten.Af- africhting beduid, gevaarlijk materiaal leve ren. Ik zou veel meer vertrouwen op de Ve- denansdche natie zonder leger dan met leger, mits toch elke man in het wapenvak niet onge oefend ware en hetzelfde materiaal ter beschik king stond. Ja jflist, de oefening. Ja juist, deze is 't die geheel en al gereorganiseerd moet worden, hierin zie juist het nieuwe stelsel, hierin ook juist de bezuiniging en de verhooging van 's volks weerkracht. Weg de kazernes 1 Weg de in wendige dienst, de wachtdienst, de compagnie school, de quasi-marschvaardigheid, de huis houding op je rug, de corveéën, de maanden lange opberging ver van huis en beroep. Weg de dienstplicht, afgeschaft conscriptie en loting oefen de betrouwbare mannen ter plaatse van inwoning en gij zult een weermacht scheppen met een ziel, veel weerkrachtiger dan wat wij nu met tal van millioenen koopen. De reor ganisatie zij geen half werk, maar grijpe tot den bodem, het oude „musz ausgerottet werden mit Stumpf und Stiel." Niemand kan er op tegen hebben meer weer kracht te koopen voor minder millioenen. Moderniseer uw bestaand leger, past het aan aan de eischen van den tijd, aan de lessen van den laatsten oorlog en gij zult zien dat gij bij een nieuwen oorlog geheel uit den tijd zijt. Wie zegt u dat er nog veld-artillerie gebruikt zil worden alsdan Is de ruiterij al geen on ding gebleken Zullen wij een loopgraven oor log beleven en zullen de vaste fortificatiën nog eenig nut hebben tegen de zwermen uit de lucht Wie zak het zeggen Ook niet de Gene rale Staf. Ergo.... koop steeds nieuwe artil lerie, behoudt uw ruiterij, beoefent den pioniers arbeid, bouwt steeds meer forten Is het geen paskwil dat heel Europa zich milliarden ge troost heeft, jaar op jaar, ter oefening van een feger, ter voering van een oorlog, die geheel anders gevoerd werd dan de militaire genieën droomden En willen wij daaruit geen enkele les trekken, hardnekkig Eerste eisch dusreorganisatie. Over den vorm der oorlogsvoering in de toekomst is niets bekend, oefen uw leger niet naar een 'hantastischen vorm. Maar behoud den in- oud. De ziel der weerkrachtige natie eet niet eu drinkt niet, maar is meer waard dan alle geparadeer met moois en alle spielerij op mili tair gebied, welke kostbare aardigheid de natie in machtigen onwil doet steigeren. Vrees niet voor een „weerloos" volk. Dat volk zal weerbaar wiflen zijn, spontaan, be luister het en volg het nieuwe geluid, '"oef der natie haar nationale weerkracht als nati onaal bezit. Maar is dit ideaal „reeds thans" te verwezen lijken Mr. BOMANS. (SM.), Vooreerst kan, bij de heffing der belasting moeilijk onderscheiden worden tusschen de oor zaken van rijker worden, behalve wat men kreeg door 'bekende feiten als erfenissen1 en schenkin gen. i Ook worden de besparingen getroffen, die niets met den oorlog te maken hebben, voor zoo ver ze niet door daling van effecten wordeni ge annul eerd Nu tracht de Minister van Financiën die be sparingen uit vaste inkomen te vrijwaren door in zijn ontwerp te bepalen, dat 10 pCt. vermo- gensaocres (met een maximum van ft 15000 vtij is. Met den oud-minister Van Gijn zijn we het eens, dat de Minister in die richting nog wel wat verder kon gaan Echter, hoofdzaak van het accres der vermogens sedert 1014, is be spaarde oorlogswinst en waardestijging van goederen en aandeden door den oorlog. En van die gemakkelijk gekregen vermogenstoene- ming kan gerust wat gevorderd' worden. Deze heffing kan geen invloed meer hebben op de verteringen; enkelen zullen berouw heb ben niet meer te hebben verteerdmaar achter af zal toch elk verstandig menscfa liever 70 vCt. lasog overhouden, dan dat hij 100 pCt. verteerd heeft en alleen de herinneringen over heeft. Als beslist vaststaat, dat vermogensac- cresbelastiing alleen, geheven wordt als er zeer bijzondere omstandigheden tot zeer sterk accres lei'defl, dan zal in de toekomst het sparen on der deze 30 pCt. heffing niet lijden. De heer van Gijn is daarom van meening, dat de 10 pet. heffing voor het vervolg met groote meerderheid dient verworpen te worden. Alleszins verdedigbaar in beginsel is de hef fing van 30 pet. i De meening, die nogal opgeld in Jt land doet, n.l. dat de Minister al de crisisuitgaven alleen wil schuiven op hen die rijk werden en hen die rijk waren, geheel vrijuit wil doen gaan, is geheel onjuist. Allen, zoowel wie rijk waren als wie armer werden en gelijkbleven, betalen in de Verdedi gingsbelastingen, die op den duur veel meer zullen opbrengen dan deze 30 pet. heffing; 10 jaren heffen van Verdedigingsbelastingen staat m contante waarde gelijk met 300 millioen hef fing ineens. Van de rijker gewordene wordt hoogstens een vijfde der nog te dekken crisisuit gaven gevraagd. Ernstig zijn o.i. de bedenkingen tegen som mige details van het wetsontwerp van Minister de Vries, in zake de 30 pet. heffing, die door Mr. van Gijn naar voren gebracht worden. Als basisjaar wordt door den Minister 1916 genomen. Van 1916 en 1910 beschikt men over verge lijkbare aanslagbiljetten. In 1916 is het onroe- rend goed getaxeerd voor de Verdedigingsbe lasting. In 1914, wat het eenige billijke jaar zou zijn, werd van onroerend goed veel als fic tieve waarde opgegeven. Dit bezwaar is wel niet gering, maar toch overkomelijk. Men moet toch de aanslagen van 1916 en 1919 stuk voor stuk nagaan wijl schenkingen en erfenissen de vermogens veranderd hebben en de vermeerde ringen daaraan te danken, terecht buiten die hef fing vallen. Men neme 1914 als bazis en stelle wie toen. onroerend goed had in staat daar voor de waarde op te geven waarvoor het in 1916 is geschat. Zoo gaat wel is waar de stij ging van de waarde van onroerend goed over 19141916 voor de heffing toch verloren; maar daaraan is niet te ontkomen. Het is misschien ook niet onbillijk, wijl de stijging van onroe rend goed overdreven is en daarom wel wat zacht mag worden behandeld. Maar door 1914 te nemen blijft niet al de oorlogswinst van 19t4 en 1915 buiten de heffing; en pleegt men niet de groote onbillijkheid, dat wie van 1914 tot 1916 door den oorlog achteruitging en van 1916 tot 1919 dit inhaalde hetzij door waarde stijging hetzij door besparing moet betalen, terwijl hij per saldo, niettegenstaande besparin gen armer werd door den oorlog. Op nog een fout dient te worden gewezen, nJ. op de wijze van betaling. De Minister wenscht, dat die betaling in één jaar zal geschieden - Zien we even naar Duitschland Daar bestaat een wet van 1913, waardoor slechts 'f7 /2 pet. aan belasting over drie jaar verdeeld, ge- heven, wordt. De heffing van 30 pet. zonder bijbetaling van rente en minstens over drie jaar verdeeld, zou redelijk zijn. Met betaling van rente, kon wel eenige jaren uitstel worden ge geven. Immers, zoo redeneert de heer van Gijn, een der groote bezwaren tegen heffing ineens d.w.z. het nemen van kapitaal bij hen, diie het zeer productief maken, en het in afbetaling geven aan de houders van staatsobligaties, die er niet beter mee weten te doen dan het uit te leenen aan publieke lichamen welke het zeer weinig productief weten te maken, of aan de prolonga- tiemarkt die er ook al niet veel goeds mede doet, dat bezwaar is hier, zij het in veel mindere mat, ook aanwezig. Zeer lange betalingstermij nen kunnen dit voor een deel opheff en. Na nog behandeld te hebben het bezwaar dat een grooter vermogen in geld thans lang niet altijd een grooter vermogen in werkelijkheid be- teekenit en andere bedenkingen, besprak die oud- minister van Gijn nog het betoog, hetwelk hier en daar wordt gehoord, dat er anders alleen gelet wordt op wat men op een oogeüblik heeft, niet wat men er bij kreeg in zekere periode. Hij wees er op, dat bij de jaarlijksche belastingen1 veel sterker rekening wordt gehouden met de toeneming van iemands bezit (uit rente en ar- beidsbelooning) dan met hetgeen men bij den aanvang van de periode bezat.. Op hetgeen iemand in zeker jaar rijker of armer wordt door waardestijging of daling van zijn bezittingen, wordt inderdaad niet gelet, maar dit is geen deugd van de inkomstenbelas ting, eerder een fout, die het gevolg is van een onjuist inkomensbegrip en ook van de moeuijk- heid om in korte perioden met waardeverminde ringen rekening te houden. Maar over lange perioden, waarin de waardestijging sterk is, kan dat wel en is er alie reden om het te doen. Ten slotte zou mén nog kunnen vragen of de bepaling omtrent de mogelijkheid van betaling met staatsobligaties tegen een hoogere aan de tegenwoordige beurs waard, niet onbillijlk is tc achten tegenover hem die staatssdiuld namen, doch genoodtzaakt waren die met verlies te ver- koopen, Na de Spoorwegstaking in Engeland. De vertragingen in het telegrafisch ver-. (S'eer zijn oorzaak, dat eerst hedenmorgen de voorwaarden, waaronder een. schikking ïn zake de spoorwegstaking getroffen is, bekend zijn. geworden. Deze voorwaarden zijn; lo. Het werk' wordt dadelijk hervat. 2o. De onderhancfelingon worden voortgezet, met dien verstande, dat zij vóór 31 iJeoember 'moeten geëindigd zijn, 3o. De loonen sullen worden gehandhaafd op. het huidige peil tot 30 September 1920, in het licht der d,an bestaande omstandigheden. 4o. Geen volwas sen epoorwegman zal minder dan 61 sh. per week ontvangen, zoolang de kosten van le vensonderhoud, niet lager zjjn dan 110 pCt. boven het peil van vóór. den oorlog. 5o. De mannen moeten in harmonie samenwerken met degenen, d,ie aan het werk zijn gebte- ven of het werk hebben Hervat en ten ge volge der staking mag geen enkele man schade ondervinden. 6o. De loonen, we ke wegens de staking zijn ingehouden, zullen Ka de hervatting van het werk word,en uit. betaald Ben goed toeken voor den afloop, os, da» beide partijen zich dp overwinning toeschrij ven wal zeggen wil, dait er, geen overwin naars en geen overwonnenen zijn, maar. dat (de geed,e oplossing het resultaat van verstan dig overleg is. De verzoeningscommissie heeft uitstekenu werk gedaan, en die extremisten hebben noch to eener noch ter andere zijd» kans gehad de zaken te bederven. J Thomas heeft meegedeeld, dat de mannen, over het algemeen de schikking hebben aan vaard. Sommigen weigeren te werken met „onderkruipers" of vrijwilligers, doeh Tho mas heeft er de ex-stakers aan herinnerd', dat de bepaling, dat er geen slachtoffers zul len zijn, voor beide zijden geldt Aan een Reuter^ telegram ontkenen wij nog dat de spoorwegmannen gedurende de acht dagen1 dat zij gestaakt hebben, 800.000 pond sterling hebben uitgegeven aan uitkeerin- gen. Hulde wordt 1» dit telegram gebracht aan de houding van het publiek, doch ook aan de vakvereenigingen, met inbegTip van die der spoorwegmannen, die hun uiterste best deden om sabotage af te raden. Als een merkwaardig feit wordt genoemd, dat de geheele afgeloopen week geen geweer schot is gelost ?&en voorbeeld is voor gekomen van dood o ernstig letsel, evenmin als van plundering- Volgens een draadloos bericht uit H'oxsea van het N. T. A- aÜu die spoorwegmannen zeiven tevreden met de regeling. Thomas, de stakingsleider, noemde de Bchikking eervol 'van beide zijden en Cramp (de voorzitter Van de N. IJ. R-) verklaarde, dat ofschoon de mannen niet hadden verkregen hetgeen waarom gestaakt word, hij tevreden was over de voorwaarden. Wij laten hieronder nog enkele teekenende staalt jes uit de dagen van de staking volgen, zooals de Engelsche bladen der vorige week die meedeelen. 27 wel'k^c^r°uw, waarlijk, dat is een redeneering juist or/u ,°Pgaat," hernam de burgemeester, .eggen, t0e„ J?Ynt om 't haar eens goed uit te het stijve °P verzoek zijner dame die plotseling zijnr2Terp aan een einde wilde hebben, de gastronomie j',s onihoqg hief en riep„Levt „Mijn hulde aan qe notaris, insgelijks zijnn ^sten eter, nep de „Dat is Adam/^waal^0^^^ merken aan het einde der tafel „Weg met Adam, weg met Adam," schreeuw de de grijze cavalier van mevrouw Traumbach dien de wijn naar het hoofd was gestegen. Eduard maakte gebruik van een oogenblik stilte, en ot>- staande zeide hij „Dames en heeren, ik stel u voor op de ge zondheid van onze gastvrouw te drinkendat wij nog dikwijls zulk een genotrijken avond in "aar gezelschap mogen smaken f" Een zoon van baron Colwyn deed als sto ker dienst op de locomotief van een express Liverp'ool-Euston, die onder 500 passagiers, ook eenige leiders van vakvereenigingen ver voerde, die deelnemen zouden aan de bijeen komst der transportarbeiders. De stakers te Swindon gaven een nieuws blad uit: de „Swindon strike bulletin". Sommige tremen waren zoo overvol, dat de passagiers met hun ba.gage plaats vonden op de locomotief. De bisschop van Darrow, die naar Presten wilde gaan, strandde te Liverpool en zag zich verplicht per fiets verder te reizen. Motorlorries van de Great Western werden bestuurd door een hertog en oen gravin. De Y. M. C. A. veschafte op verschillende punten van Londen gratis thee en beschuit aan vermoeide vrouwen, die van haar werk 'naar huis te voet moesten terugkeeren. Twee kerken in de City de St. Catherine Cree en St. Catherine Coleman hadden slaapgelegenheden ingericht voor vrouwen wier werk te ver van haar woningen gelegen was, om den afstand te voet te kunnen af leggen. De ambtenaren konden in de regee- rirgsgebouwen overnachten. De scholen werden een half uur vroeger gesloten. Een jonge dame, beschuldigd van reizen op een ongeldig biljet, zag haar zaak verdaagd, daar de getuigen, allen stakers, niet waren verschenen. In Bedfordshire bleven de scholen gesloten daar de onderwijzers die met vacantie waren, niet konden terugkeeren. De ingestelde luchtpostdienst heeft niet ge heel aan de verwachtingen beantwoord. Wel wax-en Vrijdag's toen de nood aan den man kwam, de vliegmachines gereed om de post te vervoeren, die anders per spoor wordt ge transporteerd. In sa.inenwe.king met parti culiere firma's had het ministerie onmiddel lijk vijf lucht-maildiensten georganiseerd, nl. naar Birmingham, Bristol, Manchester, New castle en Glasgow. Dat echter van deze diensten niet overma tig gebruik is gemaakt, schrijft men toe aan drie oorzaken: Ie; aan het feit, dat de extra- kosten te hoog waren, zoodat alleen zij hun poststukken per lucht-inail verzonden, dóe buitengemeen veel prijs stelden op vlugge verzending, 2e. aan bet feit, dat de dienst geografisch te beperkt was; 3e. aan het feit, dat het aantal postkantoren waar poststuk ken voor den luchtdienst gepost konden wer den, te klein was. In totaal waren 46 vliegmachines in dienst gesteld voor Engeland. Verder werd, gelijk we reeds meldden, ook de huitenlandsche ,mail door de lucht vervoerd, naar Parijs en Brussel. DB EERSTE VERGADERING VAN DEN VOLKERENBOND. In venband met de motie van die Fransöhe Earner over bot bijeenroepen van een eerste vergadering van den volkenbond, publiceert Uavae een brief van Clemenceau aan kolonel House, reeeds 4 Sopt. j.i. geschreven, waarin de Eranscihe premier er op aandringt in November een vergadering van de Volkeren bond te Washington 'bijeen te roepen. Al zul len de te behandelen punten nog niet vele rijn, altteen het feit van dê 'bijeenkomst onder de be zielende leiding van Wilson, zal een liooge moreel© beteekenas hebben» omdat de bond dan van een papieren lichaam dat hü nu is, iets wierkeiijikig zal worden, meent Clemenceau, die zegt bii de uitvoering gaarne de behulpzame band te willen bieden. DE DIENSTTIJD IN ZWEDEN. De Zweedeche Kamer heeft met 8'5 tegen 20 stemmen het wetsontwerp aangenomen, waarbij de eerste oefeningistiid in het leger wordt teruggebracht op vier maanden. DE ALANDEILANDEN. Uit Mariaihtm wordt gemeldHet Lands thing der Aland'-eil'anden heeft met algenieene stem men besloten een telegram aan Clemenceau te richten, waarin uiting wordt gegeven aan die .geestdrift der bevolking over zijn 'besluit, het- weifc doet hopen op een spoedige oplossing van bet vraagstuk betreffende de Aland-eilanden. Het is de innige wensch der bewoners om wel dra in staat te worden gesteld door een defini tief referendum hun wil tot uiiting te brengen, indien deze maatregel noodzakelijk wordt ge acht. NOG EEN BESCHULDIGING AAN HET ADRES VAN GRAAF BERCHTOLD. In de „Hamburger Nachrichteri' zegt de ge wezen Dudtsche ambassadeur te Weenen graaf Wedel over de behandeling van Grey's bemid delingsvoorstel Indien de Berlijmsche docu menten gepubliceerd worden, zal men daaruit ■vernemen, dat de heer Von Betlhmann Hollweg drie dringende telegrammen zond naar Weenen en dat de Dudtsche ambassadeur Yon TschiirSchky, krach ten» ontvangen opdracht, ten sterkste er op heeft aangedrongen dit voor stel aan te nemen. Graaf Bercfctold liet hem niet merken, dat hü geneigd was hierop in te j^aM^Beaebtold^rttaatie^er^zidiv^^^mrt^d^ mededeeiing dat lui de toestemming zou vragen van Keizer I' r<anz Joseph en dat hij de raafe zou inroepen van graaf Tisza. die binnen en kele dagen.in IV e enen werd verwacht. Verder zegt graaf V edelWij kunnen onzen bondgenoot het verwijt niet besparen, dat hij tegenover ons niet oprecht i8 geweest en ona met finesses in riin net verwarde. Naderhand is het niet mogelijk te weten of het juister geweest ware indieu wij onzen steun alleen hadden beloofd, indien wij bijtijds op de hoogij gehouden werden van eiken stap en indien ons advies ware ingewonnen. Wie echter kon ver moeden, dat de anders zoo vredelievende en toegeeflijke bondgenoot zoo wild was gewor den.'' Wie kon vermoeden, dat hij tegenover ons, zijn trouwen vriend, gebruik zou maken van dergelijke finesses? Het kan niet bestreden worden, dat wij ons aan oen verzuim hebben ■schuldig gemaakt. Maar de fout is verklaar baar. Het, is de Weensohe diplomatie gelukt de geheele wereld te bedriegen. Aldus Graaf Wedel. Bcrchtold van zijn kant heeft reeds eenige malen gepoogd zich te ver dedigen. Ook nu weer in een artikel in de ,Ncue freie Press& van Zondag. Zijn verde diging eindigt met de eoncuisua, dat hij het voor Oostenrijk het beste achtte, om de we-reid in het conflict met Servië, voor een fait accompli te stellenEn dat werd maar even tjes een wereldoorlog! DE RATIFICATIE VAN HET VREDES VERDRAG. De Temps" acht het waarsohiinliik, dat Ue Britsche regeering eerstdaags aan de nijgend- heden mêdeüeeling zal doen van <ie ratit.caue van het verdrag van Versailles door het But- sche rijk. Het verdrag werd n.l. reeds geratut- ceerd door de parlementen van alle dominions: Australië. Nieuw-Zeeiand, Canada. Newfound land en de Zuid-Afrikaansche Unie. De ratifi catie door Britsch-Inddë is eveneens reeds ver kregen, waar deze niet hoeft te worxjen onder werpen aan de goedkeuring van een parle ment. Het verdrag moet nu nog aueen door den keizer-koning geteekehd worden en deze plechtigheid zal waarschijnlijk voor het eind der toopefide week geschied zijn, In conferentiekringen wordt verwacht, dat de ratificatie van het verdrag van Versailles door Japan amstreoke 16 October z a 1 plaats hebben. De Japansohe grondwet bepaalt niet. dat het verdrag te voren door het pariement moet worden goedgekeurd. Alleen wórdt ue onderteekening van dien Keizer vereiseiit na advies van den raad van stake en den diploma- tieken raad. HET AFTREDEN VAN HET TURKSCHE KABINET. Een draadloos bericht van het N. T. A-., mel ding makend van het aftreden van het Turk- sche kabinet wegens de nationalistische bewe ging van Moestafa Kema], bericht, dat, deze 300.000 man om zich zou vereenigd nebben. Hii heeft riin beweging uitgebreid tot aan de grens der Grieksche bezettingszone, tot in de nabijheiid van Smyrna en Aidin eenerzijds en tot in Armenië anderzijds. Volgens de jongste berichten is generaal Ali Riza Pasja belast met de vorming van een kabinet en ie Said! Mcl'haï benoemd tot Sjeik- oel-Islam. UIT FRANKRIJK. De bestuursvorm van Elzas- Lotharingen. De Kamer heeft Zatcmag een wetsontwerp aangenomen betreffende den overgangsbe- etuursvorm, die in Elzas-Lotlharingen zal wor den ingevoerd, totdat de fc'ransche wetgeving in haar geheel zal worden toegepast. Abbé Demure, afgevaardigde van Hazebroeck, sprak van de ontroering, welke het land en de Kamer gevoelden» toen Eïizas en Lotharingen zich in de armen van Frankrijk wierpen. Hij heeft de zekerheid, dat Millerand. die de ach ting van zijin collega's en het vertrouwen van fluet parlement en de regeering geniet, de wfedergevonden provincies met de kiescliheid zal bestieren* welke een dusdanige taak ver- ejscht. Hü vroeg hem iin het bizon der er voor te waken, dat dë gevoelens op taalgebied niet zullen -worden gekwetst en <ïat het tradiitioneele taaleigen» hetwelk Frankrijk steeds heeft ge ëerbiedigd. ook in Elzas-Lohharingen zal wor den geëerbiedigd. Het wetsontwerp, dat is aangenomen, is !e eerste daad van het I'Tansöhe parlement jegens Elzas-Lothianiingen. Hot nieuwe léger. Weer een nieuw voorstel tot reorganisatie van het leger', thans van dfen afgevaardigde" Paté, den vroegeren rapporteur van de dric- jaarswet. Hij wil een eersten oef'eningstijd van óén jaar voor alle Fransehen met zooveel ver loven erin» dat die re-cru ut feteilijk slechts tien maanden geoefend wordt. De oefening zal plaats hebben in xecrutenscholen naar Zwit- eersöh voorbeeld en moet aansluiten op de ver plichte lichamelijke opvoeding van de jeugd tot het 20-ste levensjaar (jaar van opkomst). In den militairen dienst moet alleen de zuivere militaire techniek worden geleerd. Tot hun 41e jaar blijven de dienstplichtigen bii de reserve van het veldleger (met twee harha- lingsoefeningen van drie weken) en tot hun 48e jaar bii de territoriale reserve^ (me,t_een Allen stonden op om mevrouw Traumbach hun glas toe te brengen, dus ook mijnheer Spantzer de meesten althans de heeren, dron ken het tot den bodem leeg de inhoud van zijn glas koos echter bij ongeluk een anderen weg en kwam op de grijszijden japon van zijn dame, Clara Bolard, nederhet nichtje van den bur gemeester bedwong zich met moeite en t kostte haar veel zelfverloochening om deze verregaande linksheid of onbeleefdheid met het gewone^: „0,_ mijnheer, verontrust u niet, 't is niets te beantwoorden. Niets is er onaangenamer voor een dame in gezelschap dan dat men haar toilet verwaarloost, en mijnheer Spantzer mocht er bevrijd van blijven haar woorden te hooren hij deed geen enkele schrede voorwaarts in de genegenheid van het meisje, dat zich den gan- schen avond reeds van hem had afgescheiden, doch hem thans in het geheim verfoeide. Tal rijke vrouwelijke helpsters waren er dadelijk op de been, de eene met water, de andere met een spons, terwijl een paar heeren, welke die beweging met erg in den smaak viel, eenvoudig aanrieden bet kleedje te laten drogen, daar het hest kon rijn, dat de wijn geen vlekken naliet. Mijnheer Spantzer had op de gewone wijze zijn niet veel goeds uitwerkende verontschul diging uitgestameld, en zette zich toen bedaard op zijB stoel, het voorkomen aannemende van iemand die zich troost met de gedachte„het is nu eenmaal gebeurd, er is niets meer aan te d0en'" „Ik wenschte het gezelschap uit te noodigen een glas met mij te ledigen op het welzijn van mejuffrouw Laura,sprak de burgemeester met professorale deftigheid „dat de Hemel haar lang de aangename taak m9Se laten haar moeder met al die blijken van kinderlijke genegenheid te verzorgen, waardoor zij een voorbeeld is voor velen, en zij het dierbaarst voor haar op aarde voortdurend in de volmaakste gezondheid mag aanschouwen „Daar drinken wij. allen van ganscher harte opriepen verscheidene stemmen gelijk, en het ouderwetsch maar hartelijk klinken had plaats met een ware geestdrift, tot genoegdoe ning van den dokter, die met een traan van geesdrift in zijn oog zijn glas weder ophief en met luider stemme riep „Dat zij leve 1" dame trachten levendig te houden, ofschoon hij zich geen geluk mocht wenschen met den uitslag zijner pogingen. Het meisje gaf hem beleefd doch kortaf antwoord, en ondanks haar zelve, bleek het maar al te duidelijk, dat zij zijn gezel schap al lang moede was. Niet alleen dat Edu- ards vriend haar op het eerste gezicht had te gengestaan, maar de onbestemdheid, het weifel moedige in zijn handelingen, waarvan wij reeds gesproken hebben, oefenden ook hier weder hun invloed uit, en veel liever had zij aan de zijde van den dokter gezeten, die zich met in het oog loopende hoffelijkheid tegenover zijn dame ge droeg. Het onderhoud dat altijd tusschen laatst genoemden levendig was, verschafte haar zel den de gelegenheid een woordje mede te spre ken, en zij vermaakte zich tusschentijds, wan neer dit kon geschieden zonder haar cavalier al te veel blijkbare veronachtzaming te geven, met een heer die ter rechterzijde zat en haar op aangename wijze wist bezig te houden. Het gevolg daarvan was, dat de toerist nog stiller werd. Blijkbaar scheen hem dit niet te bevallen, daar hij ten laatste de algemeene aandacht begon te trekken. Zijn toestand werd al te pijn lijk en het uiterste willende wagen om zich op zijn plaats te handhaven, had hij eindelijk een onderwerp te berde gebracht, dat vooi vele iets aanlokkelijks bezit het bijgeloof. Hij begon van de wonderlijkste ontmoetingen op zijn reizen te vertellen. Het eene tafereel na het andere dat hij schetste, had het voorgevoel een spookgeschiedenis of den duivel tot onder werp, en weldra was het doel dat hij wenschte bereiktal de gasten luisterden met gretigen aan- dathtDe wending welke het discours genomen had, scheen den dokter volstrekt niet aan te te staan, en al liet hij den verhalre ongestoord zij n wonderlijke avonturen uitkramenmen zag- hem nu en dan veelbeteekenend het hoofd schud den en zijn blik met angstige bezorgheid op men vrouw Traumbach vestigen. De burgemeest" rv anderen hadden de gastvrouw sedert lang ,.i bange verwachting gade geslagen. Er vertoonden zich bij haar teekenen van onrust en gejaagdheid die zelden, wanneer zij vroeger door hen werden waargenomen een gunstige afloop ten gevo'ge hadden, en niet zonder reden vreesden zu er» onaangename stoornis in de heerschende stt: li ming van het gezelschap, welke gedurende deii- 'anschen avond niets te wenschen overli t. Zonderling was het, dat mevrouw Traumuach deu blik van den heer Spantzer niet kon verdra gen althans dit scheen de meesten zoo toe. Duidelijk meende iedereen te bespeuren, dat van het oogenblik af toen het souper een aanvang had genomen zij telkens het gelaat afwendde wanneer de vriend van Eduard het zijne naar haar toe keerde. Sedert dat oogenblik waren haar zenuwen in beweging gekomen, en scheen zij te kampen met zekere onaangename gedachten of gewaar wordingen wij zeggen kampen, want er waren enkele oogenblikken dat zij den blik van den hee Spantzer met de meeste kalmte doorstond, cn haar gelaat een andere richting gaf. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 5