MMi M
buitenland
HET WITTE HUIS.
1
Defensie.
FEUILLETON
chuwfisid wcopü.
Vrijdag 10 October
Tweede Blad
W tl&i wi
tot
LÖl
VI.
Ka onze bezwaren van algemeenen aard te
hebben bloot gelegd en de bezwaren tegen re
organisatie en bezuiniging aangevoerd bespro
ken te hebben, resten ons nog meerdere be
weegredenen op te sommen tegen het huidige
stelsel als duur en slecht.
Duur. Wij noemden de getallen reeds. Maar
niemand is daarvan meer overtuigd dan Z. E.
de Minister van Financien die zucht onder het
raadsel de millioenen voor Defensie te vmden.
Hij zelf wijst op Defensie in zijn millioenennota
en verwijst onmiddellijk naar de loelichting op
Hoofdstuk VIIIOok een toelichting van twee
gezichtshoeken Doch, kort gezegd niemand in
Nederland durft ontkennen dat Defensie duur
is. Nwttegcnstaande de enorme uitzetting der
budgetten van de andere tien Hoofdstukken
vormt de Defensie nog één zesde der totale
uitgaven.
Er is een grens aan finantiecle draagkracht.
Wij zijn bezig ons bezit te beschermen aldoor
starend recht vooruit, maar wij moeten eens
omkijkenis er nog bezit te beschermen wij
mergelen uit en betalen bewakingsgeld tot er
niets meer tc bewaken is. Maar onze souvereini-
teit, onze hoogheid, onafhankelijkheid Schij
nen wij ook al kwijt te zijn als wij op het stand
punt gaan staan dat de Volkerenbond met ons
kan voetballen. Ik heb geen internationaal elf
tal noodig zoolang ons nationaal elftal onze kleu
ren hooghoudt. De dragers van het Oranje-shirt
moeten niet allemaal in de goal gaan staan
cn wachten tot er een schot komt. Meespelen,
aanvallen, ook in den ontwapeningswedstrijd.
Slecht. Slecht is de geest onzer weermacht,
niet het minst op de vloot. En zonder goeden
geest is het geheel één groote geldverspilling.
Socialisten, anarchisten, kankeraars, saboteurs
heeft ons leger (en onze vloot) vruchtbaar voort'
gebracht. Afspiegeling van den volsaard Het
lijkt er niet op. Fout van het stelsel, zeldzaam
anti-nationaal Fout van de kazerne, waarovar
ik in „De Tijd" mijn hart luchtte. Fout van de
Mrichting cn tijdmisbruilc, doelloosheid der oefe
ning, afbeulerij en luiheid afgewisseld, fout van
het strafsysteem, de herhalingsoefeningen, de
gezagsverhoudingen, het garnizoensleven, de
moreele inzinking.
Wie als man de kazerne intreedt moet er als
Afgericht soldaat uitkomen. Het is mogelijk
Maar „een man" is hij veeltijds niet meer. Va
der en moeder kunnen niet langer fier gaan op
zoo'n zoon. De priester kan weenen. De maat
schappij heeft een verlies geleden.
Het Katholiek Program van Actie bevat nog
enkele regelen over de zielzorg en de zedelijke
verheffing in het leger. E11 is slechts één afdoend
middelafschaffing der kazernes, d. i. ingrijpende
reorganisatie. Al het andere baat niet. Gij kunt
er tientallen redden met al uw goeden wil. Even-
coovele honderdtallen bereikt gij niet, maar wor
den allen bereikt door het kazernisme. Daar
tegen is niet te worstelen.
Dij groote opkomst en lang verblijf onder de
wapenen werkt een groot deel van leger en vloot
averechts. Do schutse van het vaderland wordt
rlan een nationaal gevaar. Er zijn tijden geweest
in de mobilisatie waarin vele officieren hun hart
vasthielden. De geest van opstandigheid had zelfs
de besten aangetast. Geen beter veld van com-
munistischen en socialistischen arbeid en vrucht
bare massa productie dan de kazerne, juist en
vooral in de groote steden.
Als de eerzame vredelievende Nederlansche
burger eens precies kon uitrekenen voor welk
heilloos doel zijn goed belastinggeld moet die
nen, hoeovertuigd zou hij zijn van het nut
van burgerwacht en landstorm 1
Reeds Liebknccht dreigde in 1877 op het
Socialistisch Congres eGent:
„Die armee bestent schlieszlich aus Söhnen
„des Volkes, die wir durch unsere revoluti-
on are Propaganda gewinnen. Wir wissen dasz
„Kanonen und gewüre der Hand gehorchen,
„die sie gebraucht, und diese Hand gehort
„bald uns. Moge sich der Kanzier (Fürst
Bismarck) nur nicht tauschen und seine Geweh-
re und Kanonen auf uns richten lassen."*)
Arm Duitsche Rijk, waaraan zijt gij ten gronde
:egaan En ook gij, oberste Kriegsherr Dat
ran al die keizers en koningen niet één het
aiiiitairisme begieep als rattenkruid voor mo
narchaal cn alle gezag bij de Gratie Gods
De priesters hebben het beter begrepen.
Kom laat ons voortdollen met staande legers
en algemeenen dienstplicht. Als er gevaar uit
-hen hoofde dreigt zullen er wel weer R. K. Ar
beiders zijn met de burgerpet om ons te redden
Mr. BOMANS.
Het leger bestaat ten slotte uit zonen van het
volk, die wij door onze revolutionnaire propaganda
winnen. Wij weten, dat kanonnen en geweren ge
hoorzamen aan de hand, die ze gebiuikt, en die
hand behoort spoedig aan ons. Moge de Kanselier
/Bisinarck) zich niet vergissen en zijn geweren en
anonnen tegen ons laten richten.
Men schrijft ons:
Bij den uitgever Vcenstra te 's-Gravenliage
is verschenen: „Wat d© annexatie door^ Bei-
g'ië voor Limburg en Zeeland bet eek ent een
boekje, dat, in verband met 't dreigende ge
vaar voor onze Zuidelijke provinciën, a.ller>
aandacht waa«d is; 't werpt een schel licht
op de Belgisch^ toestanden en de feiten en
statistieken die het op beknopte wijze aan
den dag brengt, toonen welke positie Lim
burg en Zeeland in België zouden gaan in
nemen na mogelijke annexatie. Zedde Dr. Fe
lix Rutten in de protest-vergadering alhier,
dat de Limburgers niet in 't helotenlot der
Vlamingen wenschen te deelen, thans wordt
op scherpe wijze uiteengezet, hoe dat „helo
tenlot" zou zijn.
Na eenige bladzijden van den Belgisehen
staat, volgen eenige hoofdstukken die o.m.
behandelen: De verfranschte school in Bel
gië; In 't Belgische leger; Het Gerecht; Het
sociale vraagstuk, welke hoofdstukken in
oenen keer al de ellende van 't Vlaamsch©
volk blootleggen, en de resultaten toonen
van 80-jarige stelselmatige verfransohing en
vermuilezeling van de Nederlandscho Belgen
Mogen enkele cijfers hier op zeer beschei
den wijze weergeven, wat de plaats der Vla
mingen is in 't Belgisch systeem. Voor Brus
sel b.v. zijn er voor 198.831 Franseh-sp,rekende
kinderen 90 Fransche klassen in de bewaar
scholen, terwijl voor 474.120 uitsluitend
Vlaamseh-sprekeiidie en twee-talige kinderen
twee Vlaamsche klassen beschikbaar zijn.
Erkend moet worden, dat er in 't Vlaam
sche land. althans wat de taalkwestie aan
haal, over de lagere scholen niet al to erg
mag worden geklaagd, maar een nieuw ge
zichtsveld wordt geopend; als men verneemt,
dat 30 pet. der volwassen Belgische bevol
king analfabeth is; in sommige Vlaamsch©
streken zelfs 60 pet.!
Geheel andiers is evenwel de toestand in 't
middelbaar onderwijs. In Vlaanderen zijn er
11 openbare gymnasia voor jongens; geen
voor meisjes (in Holland 34); verder nog een
aantal scholen met 6 - en 3-jarige cursus, be
nevens hiernaast de particuliere inrichtin
gen van onderwijs, evenwel zonder vast pro
gramma, zonder inspectie, zonder gediplo
meerd personeel en zonder eind-examen. De
lessen worden hier voor 't overgroot© dee n
't Fransch gegeven.
Deze groepeering van middelbare scholen
moet nu de Vlaamsche jeugd gereed maken
voor de universiteit en practijk.
Hooger onderwijs: België met 4M millioen
Vlamingen en 314 millioen Walen bezit 4
Fransche hoogescholen. doch geen
Vlaamsche. Verder een Fransche landibouw-
hoogeschool en vee-artsenii-school, hoewel
juist voor Vlaanderen in veel grooter mate
dan voor Wallonië landbouw en veeteelt
middelen van bestaan vormen.
De toestanden in 't Belgisoh leger zullen
wel eenig zijn in de wereld en meer dan ooit
hebben daar de Vlamingen, tijdens den
strijd aan den IJzer ondervonden, wat de
beteekenis van 't Belgieïstiseh systeem is. 80
pet. der soldaten waren Vlamingen en noch
tans weigerden de officieren, hetzij uit on
kunde, hetzij met opzet, Vlaamsch te spre
ken. Doktoren en verpleegsters waren veel
al Vlaamsch onkundig. In een soldaten-bi
bliotheek; in de Panne kwamen 1242 Fransche
boeken voor tegen 99 Vlaamsche. De Vlaam
sche Leeuw mocht niet worden gezongen.
Hullebroeck's liederen waren verboden, als
staatsgevaarlijk. Een aantal Vlaaniscb-ge-
zinde soldaten werden naar de houthakkers-
compagnieën verbannen, w.o. studenten en
een advocaat. (Dr. jur. Pol. Davidts). Zij
werden als slaven behandeld; onvoldoende
dekking en voeding; Davidts werd voor 18
fres. verkocht, om een bepaalde tijd te arbei
den.
Zoo worden de Vlamingen, de Neder lamd-
sche stam in België, behandeld door 't zoo
zeer opgehemelde „Belgenland". dat streed
voor 't recht, maar 't grootste onrecht en
verdrukking oplegt aan 't Neder 1 andsche
element, dat zulke groote opofferingen aan
den dag legde bij de verdediging van 't land.
Als men dergelijke feiten voor zich ziet
neerleggen, gaat men zich onwillekeurig af
vragen: hebben de activisten zulk een groot
ongelijk gehad, niets van de Belgische Re
geering te ver wachten!
't Boekje geeft nog eenige miedadcelingen
over 't gerecht, de spoorwegen en pesterijen,
waaruit de buitengewone bevoorrechting
blijkt van Wallonië boven Vlaanderen.
Een behandeling van 't sooiale vraagstuk
doet een nieuw licht vallen op de ellenden
van 't Vlaamsche volk, ook in economischen
zin, en het blijkt, dat de Vlaamsche arbei
ders inderdaad de „koelies van Europa" zijn,
zooals een groot econoom aangaf.
't Boekje is een scherpe aanklacht tegen
de Belgische regeering, de regeering, die de
hand had willen leggen op de „onver los ten"
m Limburg en Zeeland, teneinde deze pro-
I yjiuicu Dchüg. .Ie flcen werden in hare
icgeningeu, - ;w:
Wij, Hollanders, moeten er dankbaar voor
zijn, dat 't annexionisme ons 't lijden der
Vlamingen heeft doen zien en dus 't komen
de lot van de zuidelijke provinciën.
Maar tevens is ons aangetoond, dat de
Vlaamsche Beweging een geheel andere be
teekenis heeft dan een zuiver Letterkundige-
of taalbeweging. Het is de zware strijd om
't Nederlandse-li element in België te ont
voogden, en te bevrijden van den franseil-
jonsehen druk op economisch en velerlei
ander gebied. M.
UIT DUITSCHLAND.
Engeland gaat zaken doen!
Volgens mededeelingen uit toonaangeven
de Engelsche handelskringen, aldus meldt
men uit Keulen aan het „Hbld.", zal Enge
land onmiddellijk tot het aanknoopen van
nauwere economische betrekkingen met
Duitschland ijverig voortzetten. In Keulen
li ggen thans voor millioen ponden aan goe
deren opgestapeld. Het voornemen ia, naar
het voorbeeld van de Britsche Kamer van
Koophandel te Keulen, In geheel Duitsoh-
land Britsche handelsvertegenwoordigingen
op te richten en te Berlijn een Britsche Ka
mer van Koophandel. De Engelsche regee
ring steunt dit plan ten sterkste, om daar
een methodische organisatie van de handels
betrekkingen tuseehen de beide landen one-
reuse oonourrentie onmogelijk te maken.
Van Engelsche zijde is bij de Duitsche re
geering voorgesteld een clearing-house te
Berlijn op te richten, terwijl van Duitsche
zijde is voorgesteld; dat Engeland grondstof
fen zou leveren, die voor Engelsche rekening
in Duitschland verwerkt moeten worden. De
producten zonden dan door Engelsche fir
ma's verkocht worden, terwijl Duitschland
betaling zou krijgen voor de fabricage.
Engeland is ook van plan in de kwestie
van. betaling met goud, tegenover Duits oh-
land, een zeer tegemoetkomende houding
aan to nemen.
Winstverdeeling en de verbooging
van de productie.
De „Vorwarts" wijdt een hoofartikel aan
een nieuw stelsel van winstverdeeling, dat
wordt toegepast in de „Markische Industrie-
werken" te Golm-Mark. een onderneming, die
zich uitsluitend bezighoudt met het reparee-
ren van goederenwagens. Dit stesel komt
hierop neer: Een commissie, samengesteld
uit een werkbaas der firma, een vertrouwens
man van de arbeiders en een vertegenwoor
diger van de spoorwegmaatschappij, neemt
de beschadiging van de te herstellen wagons
op en stelt het aantal uren vast, waarin die
reparatie kan worden verricht. De arbeiders
trachten nu het herstellingswerk in kortoren
tijd tijd te verrichten; het verschil tuaschon
dezen tijd en het geschatte aantal uren komt
allen betrokken arbeiders volgens een zekere
schema ten goede. De firma, die er alle be
lang bij heeft, om eeneraijds dit verschil zoo
groot mogelijk te maken en anderzijds met
hetzelfde aantal arbeiders meer wagons in
denzelfden tijd te repareeren. tracht ook van
haar zijde, door verbetering dier machinale
installaties, de transportgelegenheden, den
aanvoer van materialen enz bu te dragen tot
verhooiging dor productie. Mon spaart nu
niet alleen een aantal uren uit, maar tevens
do daarop rustende algemeen© onkosten.
Het blad verduidelijkt dit met een voor
beeld. Een reparatie aan een goederenwagen
vereisebt naar schatting 500 uren werk. Do
arbeiders weten het echter in 408 uur klaar
te spelen en spar endus 92 uur uit Berekend)
naar een gemiddeld uurloon van 2.30 mark
beteekent dit een bedrag Van 211.60 mark,
waarbij 180 pet. aan bespaarde algemeene
onkosten, dus 380-88 mark, komt (een derge
lijke percentage krijgt iedere, firma als ver
goeding voor de eigen onkosten), te zamen
dus 592.48 mark. De helft hiervan, dus 296.24
mark is voor de arbeiders.
Het verschil tu9scnen dit nieuwe systeem
en do vroegere toonstelsels dat de arbei
ders niet alleen het geld voor de bespaarde
uren, maar ook een gedeelte van de bespaar
de algemeene onkosten ontvangen.
Do ander© helft van de 592.48 mark wordt
als volgt verdeeld: 20 pet. krijgen de ambte
naren, die door bun werkzaamheid do pro
ductie actief hielpen verhoogen, 20 pet. krijgt
deondierneming en bet reeteerende do staat
als opdrachtgever, ia geval de spoorweg
maatschappij, Bü dit stelsel hebben dus alle
partijen er belang bij, de productie te ver
hoogen. Werkgevers au Werknemers zullen
elkander niet wedierkeerig bestrijden, maar
tezamen én lijn trekken. een feit, dat he
laas anders niet valt waar te nemen, zegt de
„Vorwarts".
De Markische Indus trie werken te Golm
Mark werken nu reeds 4
maanden volgens
Uit systeem cn in dien tijd is iie produeUo
met 100 pet. gestegen! Maar het heeft nog
meer voordeelen. Terwijl men vroeger bij de
verschillende ploegen een of meer opzichters
(hazen) had; houdt de arbeider thans toe
zicht op zich zelf. Ja, sterker, is er hier of
daar een arbeider, die niet wil werken, dan
zullen zijn kameraads niet dulden, dat hij op
hun kosten luiert en zelf bij de bedrijfslei
ding aandringen op zijn ontslag.
Dit stelsel is natuurlijk niet het meest ide
ale, eindigt het blad, maar het bewijst de
mogelijkheid om met wederzij dschen goeden
wil een weg te vinden tot verhooging der
productie.
Goud als betaling Toor
levensmiddelen.
Uit New-York wordt aan de Daily Tele-
rraph" gemeld, dlat den 0en October to New-
Fork aan boord van een Ameriikaansohen des
troyer een som van 5Vi millioen dollar in goud1
is aangekomen, door Duitschland naar Amerika
gezonden in. mindering van de 158 millioen dol
lar voor levensmiddelen en andere leveringen.
Er was geen enkel Dniteeh goudstuk hij, doch
wel Engelsche stukken van 1871 benevens Fran-
sdhie uit hetzelfde jaar met den beeldenaar van
Napoleon Hl, afkomstig van de schadeloosetel
ling. die Frankrijk van 1871 tot 1878 aan
Duitschland heeft betaald.
UIT FRANKRIJK.
Het nieuwe legen
T.n Frankrijk houdt men zich ernstig bezig
mot de vraag van de vorming van het nieuwe
leger, (Verschiilenide wetsontwerpen en voor
stellen zijn ingedienddezer dagen maakten wij
nog melding van een voorstel, dat overeenkwam
oip een oefenings tijd van 10. maanden en nog
wel van een oud-kampioen voor den drie-jarigen
■dienstplicht. Sommigen willen zelfs met 6
maanden volstaan.
De zittende Kamer echter zal dit probleem
niet meer in studie nementrouwens, do ragee-
riing zielf heeft zich ook onthouden van eenige
aanduiding van haar standpunt ter zake. Zoo
dat de nieuwe volksvertegenwoordiging dit
vraagstuk, van zulk een bijzonder groot belang
ook voor de economische toekomst van Frank
rijk tot oplossing zal moeten brengen, waardoor
de militaire quaestie ailidht haar invloed zai
doen gelden bii de a.a. verkiezingen,
Rn nu waarschuwt het ..Journal dos Debate"
de nieuwe volksvertegenwoordigers voor on
doordachte beloften. Indien de Kamer zoo
straks bijoen komt. met een door eventueel© be
loften aan het kiezersvolk aan banden gelegde
vrijheid van beweging, dan is te vroezen, dat de
organisatie van het nieuwe legor daarvan de
nadoeldge gevolgen zal ondervinden men
denk© maar aan de voor een gemeente vaak zoo
gewichtige quaestie of zij een vredesgarnizoen
zal krijgen of behouden!
Na deze inleiding ter zake komende, zet het
Iblad zijn meening uiteen, welke hierop neer
komt, dat de internationale toestand (met een
blijvend Duitsoh gevaar, „er bestaat in Duitsch
land een krachtige openbare maening ten
gunste van de revanche") dwingt tot hand
having van een strijdmacht, en wel tot een
gendarmerie des penpies," op een internatio
nale politiemacht, acht het voor afziienlbaren
tijd. v enk eken.
De organisatie van. die nationale strijdmacht
moet beheersefht worden door de gedachte van
het allen en alles weerbaar, zoodat onmiddel
lijk met alle krachten oen dreigende invasie ge
koerd kan worden. De oorlogsorganisatie moet
Frankrijk de beechiikkumg geven over een maxi
mum aan kracht met een minimum aan offers,
terwijl de andere leidende gedachte moet zijn,
dat de weermacht de waarachtige sympathie en
het vertrouwen van het volk behoort te ebben.
De wederopbouw van het ver
woeste gebied.
Hot comité, door de ..Staten-Generaal" voor
hot verwoeste gebied benoemd om een rapport
op te stellen over de wenschen en verlangens
van do bewoners der Noord-Fransuhe verwoeste
streken, hoeft zijn rapport in een voltallige ver
gadering der Staten-Generaal welke in de Sor-
bonne te Parijs zetelen, voorgelegd.
Na voorlezing van het rapport, waarin uit
voerig wordt uitgeweid over den economischen
toestand der weder op te bouwen göbiieden, be
sloot de vergadering dat. zoodra het rapport ge
drukt zal zijn, een delegatie zal worden belast
zich naar den minister-president te 'begeven om
hem er van in kennis te stellen en in het bij
zander de aandacht te vestigen op de volgende
punten: lo. den uittocht te verhinderen van de
bevolking, welke wederom in de puinhoopen is
teruggekeerd2o. deze bevolking gedurende de
winterperiode de noodige levensmiddelen te
verschaffen 3o. aan het hoofd van het bestuur
der bevrijde gebieden eenheid van leiding en
samenwerking der diensten tot stond te bren
gen, zonder welke de arbeid van wederopbouw
niet met de noodige voortvarendheid en snel
heid kan geschieden.
Ten slotte heeft do vergadering op voorstel
van den lieer Maginot, afgevaardigde van het
Maasdepartement, een motie aangenomen,
waarin hulde wordt gebracht aan de burge
meesters der gemeenten, die_;geduronde viif oor-
iogsjaren onder de bezetting hun taak met to*,
wijding hebben vervuld; 1
De Fransche politiek In jfa
Rijnstreek.
Dezer dagen is het hoofd dor militaire be
zetting van dén linker Rünover. generaal Men-
gin, teruggeroepen en vervangen door generaal
Eegoutte.
Over het algemeen verbaast men zich ovea;
deze behandeling van den schitterenden gene*
raai, die zelf geenerlei verklaring heeft willen
geven. Maar in zijn omgeving verzekert mem
dat hü niet weet waarom deze eerepost hem on
verwachts ontnomen is. Aan Oorlog wordt ge*
zegd. dat het alleen een administratieven maai»
regel betreft, noodig geworden door de samen»
smelting van Xe en VTÜe legerkorps.
Voïogens de Matin" zat het geheim hierin,
dat Mangin rekening heeft gehouden met de
mentalteit van de Rijmlandsche bevolking en
ten volle hun recht heeft gëerbiedigd om hun
autonomie tegenover Berlijn te eischem Nog
onlange heeft een vergadering; te Keulen go>
houden door de centrumpartij, een RünlandscJi
parlement geëischt. Indien de terugroeping van
Mangin een definitieve instemming beteekent
met de Pruissche suprematie in het Rijnland,
dan zal deze te Berlijn met voldoening worden
begroet, maar in Frankrijk aal' men niet onver
schillig staan tegenover een beslissing, welke
een der meest bewonderde leiders van het
Fransche leger treft, zegt het blad.
MIDDEN-EUROPA DOOR YLEKTYPHUS
BEDREIGD.
Aan de „Narodni Listy" ontleent het
„Hbld" het volgende:
Het hoofdestuur voor de bestrijding van
epidemiën in Oost-Europa geeft een procla
matie uit, waarin o.a. wordt gezegd:
Epidemieën in het Oosten, voornamelijk
vlektyphus, bedreigen Europa. Er zijn niet
meer afzonderlijke ziektehaarden, doch uit
gestrekte gebieden worden bezocht door de
vlekziekte. Behalve Rusland zijn het voor
namelijk de staten uit Oostenrijk-Hongarije
ontstaan welke hetzij tot het besmette ge
bied behooren, enkele zijn er al zwaar geteis
terd, hetzij in meerdere of mindere mate be
dreigd worden. De laatsgenoemd-en zijn ni
in staat elk voor zich den gemeensehappel
ken vijand het hoofd te bieden.
Op aandringen van de Rood© Kruis-com-
missie te Genève, hebben zich daarom de sa
nitaire afgevaardigden van de geteisterde en
bedreigde landen, vereenigd tot een centraal
bureau voor het bestrijden van de epidemie
in Oost-Europa, hopende, dat de overige
Europeesche staten hen hierbij zullen steu
nen om aan de oostgrenzen een dam op te
werpen tegen den epidemisch en stortvloed.
In Rusland werden gedurende de maand
September j.L over de 100.000 gevallen van
vlektyphus geconstateerd. De wegen waar
langs de krijgsgevangenen van alle volkeren
huiswaarts keerden, zijn ware wegen des
doods geworden. Ook Polen bleek machteloos
in den strijd tegen de epidemie. Uit de
Oekrajine wordt een sterftecijfer van 1315
procent gemeld. Geheele streken zijn daar
ontvolkt, wijl de artsen ook omkwamen. In
Servië heeft de vlektyphus vrij spel.
In Roemenië wordt het aantal slachtoffers
van den vlektyphus op eenige honderddui
zenden geschat. Voortdurend nadert het ge
vaar de westelijke staten. Hongarije, Tteje-
cho-Slowakije, Oostenrijk en Zuid-Slavië ge
ven gehoor aan de bede om hulp der ooste
lijke staten en wijzen op de noodzakelijkheid;
van een onmiddellijken tegenweer over de
geheele linie met alle wapenen, die de we
tenschap aan de hand geeft en met alle
middelen, waarover de staat en de gemeen
schap beschikt
Het centraal bureau doet een beroep op de
verantwoordelijke regeeringspersonen van
alle staten en op de Rood© Kruisgcnoof-
schappen in alle landen, om medewerking en
materieele steun. Het is in Mei 1919 opge
richt ondier voorzitterschap van profj dn.
Periere, vice-president van de internationale
Roode Kruis-commissie te Genève.
GEMEKGüE Büiït«LAWISCH£ BERICHTE*
De zetel van den Volkenbond.
In de Belgische Kamer heeft de afgevaar
digde Paul Otlet de volgende resolutie in
gediend, met verzoek deze voor de ontbin
ding van 't parlement in stemming te bren
gen.
De Kamer en de Senaat noodigen de re-
geering nit met den Volkenbond onderhan
delingen te openen, ten einde dezen met vol
komen souvereiniteit voor de inrichting van
zijn zetel een stuk Belgisch grondgebied van
ten hoogste 3000 hectaren aan te bieden, be
stemd om ten bate van alle rogeeringen een
federaal werelddistrict te worden, op de wij
ze, waarop de Amerikaansche staten het fe
derale district hunner republiek hebben ge
vestigd, ten einde er Washington te stichten.
De toestand van Wilson.
Uit Washington wordt gemeld, dat volgens
het jongste bulletin van Woensdagmiddag
31.)
Dit zeggende, bukte hij voorover en fluisterde
haar icts ;n oor vóór dokter Roestel het kon
etteiide enkele woorden, welke deze laatste
gezegde'-Waren cen Duitschen eigennaam en het
'aanZl,ettgrafhrb U niet ver§eten> ik vervolg u
Een rauwe gil, die ni a
.tellen, klonk door
rraumbach ^eg onmacht^ in de armen harer
lochter. De dokter nam de noodige middelen
:e baat om haar bij te brengen, doch gedurende
een uur bleven zij op de doodeiijk ontstelde
vrouw zonder uitwerking. De vroolijkheid was
nu voorgoed liet gezelschap ontvlucht en zoo
de genc-odigder. nog niet verwijderden, het was
omdat zij eenige deelneming in de ongesteldheid
der gastvrouw moesten toonen en zich te goed
ontvangen zagen om te durven vertrekken
zonder een erkentelijk afscheid van haar te
nemen. Zeker, had men ieder van hen gevraagd,
men zouden geantwoord hebben, dat zij meer
dan genoeg hadden van het tooneel, dat hun
zoo in t harte greep en zij zich liever met rust
gelaten dan nog een enkel oogenblik in het
noodlottige witte huis te vertoeven. De meesten
maakten ook het voornemen daar nooit terug
te keeren en ofschoon zij zeker medelijden ge
voelden met de ongelukkige bewoonster van
het alom verfoeide huis, wilden zij liever veilig
heidshalve alle conservatie met haar afbreken
want dit waren allen met elkander eens, dat,
al kon men niet ontdekken wat, er toch zeker
voor langen tijd iets met mevrouw Traumbach
moest gebeurd zijn, wat niet recht in den haak
was.
Onder het over en weer mompelen van allerlei
verdachte woorden, zocht een ieder zijne be
vreemding en velen hun angst uit te drukken,
en eindelijk begon men het lakenswaardig ge
drag van den heer Spantzer te veroordeelen.die
onder al de genoodigden, zooals men denken kan,
zich geen enkelen nieuwen vriend had ver
worven.
„Dokter Roestel had wijzer moeten zijn cn
zulk een vriend niet introduceeren," zeide men,
„het was geen man van opvoedimg, cn zoo hij
al op eenige beschaving aanspraak mocht maken
en kennis van manieren toonde te bezitten, droeg
hij een valsch, boosaardig hart in zich om, dat er
genoegen in scheen te vinden zijn evenmensch
te kwellen."
En weder kwam de oude verwondering boven
dat zoo iemand de vriend kon zijn van een man,
die alles voor een ander ten beste had en wien het
heil, zelfs van den minsten dorpeling, zoo nauw
ter harte ging. Daarna wilde ieder den on
ruststoker zijn meening kenbaar maken en hem
zijn onheusch gedrag onder het oog brengen,
maar eensklaps steeg de verwondering ten top,
toen men zag dat hij plotseling was ver
dwenen, zonder dat hij eeI1 enkele zijner disch-
genooten gegroet of van zijn voorgenomen ver
trek kennis gegeven had. „Zonderling zonder
ling riepen allen, cn hiermede eindigde de
soiree, die onder zulke gunstige voorteekenen
begonnen was. Men haastte zich aan dokter
Roestel te vragen waar zich zijn vriend bevond.
Hij scheen lien niet te begrijpen en staarde hen
vragend aan.
„Mijn vriendwelken vriend bedoelt
gij vroeg hij met onrustbarenden blik.
„Wel mijnheer Spantzer is immers uw
vriend
„Mijn vriend Ik zou niet gaarne dien
man mijn vriend noemen," zeide hij, „liet zal
natuurlijk een kennis van mevrouw Traum
bach zijn."
„Wat zegt ge, dokter," sprak Laura
sidderend, „is hij uw vriend niet
„Wel neen, lioe kunt gij daar zoo verwon
derd van onzien. denkt ge dat ik er zulke vrien
den op na houd," sprak hij, niet zonder zijn
misnoegen te verraden.
„Maar gij hebt mama toch gezegd dat gij een
vriend mede zoudt brengen
„Ik heb half voor de uitnoodiging bedankt,
of het althans in het onzekere gelaten of ik
komen zou, omdat ik waarschijnlijk cen vriend
te logeeren kreeg en toen uwe moeder mij
daarop antwoordde dat cen vriend een anderen
vriend mocht medebrengen, heb ik de invitatie
aangenomen, er bijvoegende dat het nog niet
zeker was of de verwachte logeergast zou komen
opdagen en werkelijk is hij niet gekomen
„En wie is die man dan, die even zonderling
verdween als hij gekomen is," vroeg een zestal
stemmen te gelijk.
„Hij heeft zich zelf voorgesteld als mijnheer
Spantzer, ccn toerist, en kwam gelijk met mij
en nog een gedeelte van het gezelschap binnen.
Dit laatste heeft u allen zeker doen veronder
stellen, dat hij mijn vriend was, dien gij hebt
verwacht, maar die zooals ik reeds zeide, niet
gekomen is."
„Wonderlijke samenloopWie lost ons dat
raadsel op," sprak Laura, terwijl zij in zichtbare
ontroering haar handen vouwde en bevende,
haar oogen ten liemcl sloeg.
„Welk een lage indringer, heeft men ooit zoo
iets bijgewoond," riep de dokter met klimmende
toorn.
„Wisten wij hem op te sporen, hij zou zijn
onbeschaamd en vermetel gedrag duur betalen,
sprak de burgemeester bedaard, terwijl hij zijn
wijsvinger dreigend ophief.
„Hij zal wel ver te zoeken zijn," zeide de no
taris, „maar ik kan niet begrijpen, wat hem er
toe gedreven heeft in ons midden te komen hij
moet er toch een ander doel mee gehad hebben,
dan alleen zich in ons gezelschap te vermaken.
Hij is bepaald een bekende van Mevrouw fraum-
De ontstelde vrouw was eindelijk bijgekomen
en zag angstvallig in het ronde alsof haar oog
opnieuw een onaangename ontmoeting verbeid
de.
„Is hij vertrokken,....' fluisterde zij den
dokter in het oor.
„Wie,hij.... Wie is die man mama,"
sprak Laura, bleek van angst en aan een vroeger
nooit gevoelde benauwdheid ten prooi, waar
door het haar was alsof zij zoude stikken.
„Ik weet.... hetniet..., mijn kind,"
antwoordde haar moeder afgebroken, „hij
noemdezichimmersmijnheer
Spantzer
„Hij noemde zich zóó, ja, maar de vraag is
of Uj zoo heette," ging Laura voort.
(Wordt vervolgd
