WI1EIUIL HIIUT
HET WITTE HUIS.
buitenland
Brieven uit Borneo,
FEUILLETON
Dinsdag 14 October Tweede Blad
s* DSiddenstandswoiiiiigen.
Spraken wij een dezer dagen in een arti
kel over de voorziening in den woningnood
de hoop uit. dat B. en W. van Haarlem de
bouwvereenigingen, die zich den bouw van
middens tan d®woningen ten d oel stellen, zou
den tegemoet komen op dezelfde wijze als de
vereenigingen voor den bouw van arbeiders
woningen, thans zien wii met genoegen, dat
B. en W. aan drie dergelijke bouwvereeni
gingen zulk een toezegging hebben gedaan,
behoudens goedkeuring van den Raad.
Bedoelde steun zou naar het oordeel van
B. en W. hierin kunnen bestaan, dat door
de gemeente, behalve het voor den bonw
noodige voorschot, nog wordt verleend, eeno
bijdrage ad 25 pCt. van het verschil tus-
schen de tegenwoordige bouwkosten en de
bouwkosten zooals die op 1 Augustus 1914
zonden hebben bedragen, verhoogd met 50
procent.
Aan bedoelde toezegging is de voorwaarde
verbonden, dat de Regeering zich zal moe
ten bereid verklaren 75 pCt. van genoemd
verschil voor hare rekening te nemen.
Hoezeer wij ons verheugen in de tegemoet
koming van B. en W.. omdat daaruit blijkt,
met hoeveel goeden wil zij bezield zijn, vree
zen wij, dat de laatstgenoemde beperking de
heele welwillendheid van B. en W. tot een
wassen neus zal maken.
Immers: of de regoering bereid zal zijn 75
pCt. van genoemd verschil voor hare reke
ning te nemen, staat, gezien ook haar weife
lende houding in deze kwestie aangenomen,
te bezien. Het valt trouwens niet te ontken
nen, dat 'zulk een bereidverklaring de schat
kist op ontzaglijke kosten zal komen te staan.
Maar als initiatief-voorstel heeft het plan
van B. en W. zeer zeker de verdienste, dat
het de regeering tot spoed zal aansporen nu
eindelijk eens een beslissing te nemen in deze
reeds bijna twee jaren hangende kwestie.
Men meene echter niet, dat de midden-
standswoningen nn zoo uit den grond zullen
verrijzen als de arbeiderswoningen. Eerst
moet de regeering over do brug komen en
wij vriezen, dat dit gebeuren zal als in den
woningnood is voorzien.
Afgezien van het feit, dat het hier de ge
meentekas ontzaglijke offers zou kosten als
de gemeente voor den bouw van mididen-
standswoningen ook de 75 pCt. van het Rijk
voor haar rekening zon nemen, is het ook de
vraag of de billijkheid zulks zou gedoogen
met het oog op wat voor andere bouwver
eenigingen is gedaan.
Wij kunnen ons echter voorstellen, dat een
of andere bouwvereeniging het met de 25 pet.
bijdrage der gemeente alléén zou willen pro-
bei-ren, hoewel de woningen in dat geval zeer
duur zonden wordien. Maar zou het, willen
wij vragen,-dan in dat geval zoo bezwaarlijk
zijn, als de gemeente haar hulp verleende, af
gezien van wat de regeering doet7
Zoodat de gemeente dus de bepaling, dat
ook het rijk moet helpen, laat vervallen.
Sandakan. Augustus 1919.
BORNEO'S FAUNA.
I.
De geheele tropen wereld is bijna één
groot bosch. Eén machtig rijk van boomen,
lianen, planten en bloemen. Een woud in de
tropen, met zijn duizenden soorten boomen
en planten, biedt verscheidenheid als een
kaleidosooop. Verscheidenheid in zoo'n on
doordringbaar woud is koningin. Een bosch
in Europa is bijna geheel van dezelfde soort
boomen en grassen; hier en ginds is eenderI
Doch niet onze bosschenl In een ruimte van
10 vierkante meter treft men dikwijls geen
twee hoornen van één soort, waar er mis
schien een honderd bijeen staan. Ze zijn van
alle kleur en vorm. Zoo'n bosch te zien is
vermoedend. De tropenatmosfeer heerscht
ook daar en het geldt er doorheen te krui
pen soms; met het mes een pad te kappen,
dikwijls; vastgegrepen door doornige vinger
en slingerplanten, altijd loopend op glibbe
rige heel- en half-vergano bladeren, balan-
ceerend over boomen in de lengte, klimmend
over stammen, waar torren en mi-exen, wor
men en duizend-pooten, paleizen in half-ver-
rot hout; hijgend en buigend en zet alle spie
ren van het lichaam in beweging. Eén half
uur van deze sport heeft uw lichaam uitge
droogd, want de transpiratie viel niet in
druppels, maar in straaltjes. Het is sport,
want 'n uitstapje in het bosch, misschien
nog nooit door men-sch en vo et en betreden, is
ontspanning, is voor pleizier nitl
Wanneer men van het eene dorp naar het
andere gaat is de rivier de koninklijke weg,
ofwel er is een pad min of meer begaanbaar.
Doch het bosch in te dwalen 0 neen, te
banen je 'n pad te kappen is -onpraotisch.
nergens voor noodig, want er doorkomen is
toch buitengesloten, onmogelijk voor 'n enke
ling of voor een missionaris.
't Gebeurt dan alleen maar voor pleizier,
ethnografie, dier- en plantkunde wint er niet
bij. Verleden week ben ik nog een dag „op
vacantie" geweest in zulk een woud 'n
pie nic met de jongens. Niet ver doorgedron
gen; toch moest er een bi.il gebruikt worden
om dikke, arm-dikke plantenkabels door te
hakken, dikwijls ruggelings door een heele
haag van ineengegroeide planten en stengels
en dan met alle lichaamskracht er doorheen.
Dan komt een dikke huid te pas. Schrammen
en krabben volop op handen, armen, beenen
en gelaat. Het beste is, in zoo'n bosch een
baard in den zak te steken, als ie vastzit met
ijzerdraad achter de ooren, of als ie echt is,
sluit 'm weg binnen in nw jaskraag. Eén uur
zóó voortsjouwen en we zijn op en zijn ze
ker nog geen kilometer verl 't Is vermoeiend
en 't gaat langzaam. Doch komaan, het is
toch voor pleizier. Terugkeeren? Nn alt Een
beetje bang dat je een olifant of neushoorn
omverloopt? Nu; die beestjes staan nogal
vast op hun pootjes! Laten we dan even rus
ten! Zoek 'n plek, kiik uit voor mieren
vuurmieren s.v.p. groote, centimeterlange
diertjes, wier beet n op doet springen en
ronddansen van pijn; doch weest bedaard;
hond uw gemak en knijp de gebeten plaats
een weinig uit en over één minuut is d!e heete
pijn over.
Kap dezen bamboe om, open intssohen de
geledingen en een, twee drie, hocus poens,
er stroomt koel, friseh water nit om. utw dro
gen mond en keel en lichaam, te laven. Dat
bamboewater heeft een eigenaardige smaak,
doch het is koel, niet te koud. zuiver en vrij
van bacillen. Een kokosnoot natuurlijk zou
beter smaken, doch die groeien niet in het
wild. Wij mogen blij zijn-, dat er zoo voor
ons gezorgd is! Men-sch en kunnen jaren le
ven in de boas-ehen, zonder te werken, alleen
van wat het bosch oplevert. En er zijn van
die men-schen, „de Poenans". Zij komen nooit
het bcsch nit, leven met con paar families
"bijeen; hun gansche bezit is een strik, mes
en een blaaspijp, waarmee vergiftige pijlen
geblazen worden. Zij planten niet, maaien
geen velden; ploegen noch eggen, bonwen
zich geen huizen, dragen geen kleeding, zwer
ven door het oerwoud; strikken of schieten
wilde beesten, leven van woudvrnchten en
groenten! Dit is geen fabel zooalsvan de
menschen met staarten doch die Poenans,
'hier kort beschreven, bestaan.
Wilt n een tropenbosch zien en bewonde
ren op uw gemakt Gaat met eenige Dy ak
kers in een boot; en als n niet bang is in een
nitgeholden boomstam op stroomend water,
waar aan den kant, half versoholen in den
modder de kaaiman loert op buit, dan kan u
met open mond bewonderen en in verruk
king staan (of zitten!) Is de rivier niet te
breed, dan is het een baldakijn van takken,
bladen en bloemen, waar ginds, juist vóór u,
do rivier zich in verliest. Groote, zware, hoo-
ge, ronde stammen dragen takken en blade
ren, waarop d© zon haar brandende stralen
niirbaidelt. Kleinere en kortere boomen
reiken tot de takken der woudreuzen; en meer
kleinere steken hun kruinen omhoog en
weer ouderen trachten te dringen naar het
lieht. Varens en planten en grassen twee
meters hoog vinden op hun beurt plaats
en voeding en vullen de ruimte tusscheii de
stemmen. Lianen, plantenkabels zijn ze ge-
heeten, slingeren van boom tot boom; kron
kelen zich om takken en stamanen, steken
hun armen en vingeren weer uit naar andere
stammen, andere takken, waar zij zich vast
zetten in den schors en weer verder voort-
dringen, Lianen als touwtjes en koorden,
doch ook zóó dik, dat één man ze met om-
spannen kan. Zij groeien op den bo-om en
groeien naar onder van het lieht af. Alleen
staande boomen treft men, die gedood zijn
door lianen, omdat de liaan dikker en
zwaarder en bijna geheel om dien boomstam
gegroeid is, tak en zelfs de wortels in dien
grond volgt en zoo den boom doodgehongerd
heeft. Oude boomen, half weggeot, die geen
steun vinden in den grond; hangen rechtop,
vastgehouden door die kabels. En als zoo'n
reus valt en blijft liggen voor jaren en hard
wordt, ijzerhard, waar geen insecten aanko
men, dan raakt hij bedolven onder de
gevallen bladeren. Hangend missehien tot
dat wind en weer en insecten hem slechten,
valt hij bij stukjes en brokjes en vormt met
de dorre bladeren voedsel voor den grond en
voor andere planten en boomen. Diat alles
heeft zoo voortgeduurd voor jaren en
eeuwen! Op aarde loopt men niet, diep zinkt
de voet weg in het tapijt van half vergaan
blad en tak. Beziet nu die eeuwenoud© reu
zen in rood en bruin en zwart en groen en
met honderden tinten en- kleurschakeerin-
gen, de geel-groene lianen; de groene, bruine
bladeren; de bloemen aan lianen en tegen de
stammen grillige orchideeën blauw en
geel, rood, oranje; weet dat aan vele boo
men groote klusteTS bloemen groeien; som
tijds een boom bloemen van verschillende
kleur dat er hoornen zijn met vuurrooile
bladeren, dan sta stil en zeg ine or n ooit
zooiets geezaen heeftt Dan komt de gedachte:
dat het zoo jammer is dat dat alles hier is;
waar het niet gezien wordt door menschenr
oog, hier, waar de bewoners geen oog heb
ben voor het seboone. Dat in dat schoone
de Algoede Schepper gelooft en geprezen
wordt doch niet door zijn redelijke schepse
len gevormd naar Zijn beeld en gelijkenis.
„Dat de aarde God zegene; dat alles wat
groeit Hem love en prijze en verb eerlijke
boven alles en voor altijd."
Of beklim een berg, een 500 meter met
kalen kruin en zie om u heen.
Overal dat rood en bruin en geel en groen
golvend looftapijt; hier en daar een sulveren
pad, waar een breede rivier loopt, en waar
van de zonnestralen weerkaatst worden. Zoo
ver uw oog reikt, do gebogen en platte en
spitse en stompe boomkruinen van alle tin
ten van groen tot rood; en ginds verreweg
schijnen zwarte toppen den heuvel te torsen,
't Is treffend en prachtig! Ook schoon is het
des avonds of des nachts de rivier te beva
ren en de donkere hooge muren aan weers
zijde op breede zwier grillige lijnen te
zien trekken tegen het lichtend hemelgewelf;
waar tussehen de bladeren duizende vuur
vliegen rusten, als duizende schitterende
speldeknoppen op donker fluweel epeldekus-
sen! Die weerkaatsingen in het water! Ge
rust het is een nacht varen waard. Als men
zoo iets voor het eerst ziet is 't onbeschrijfe
lijk, zoo geheel vreemd, men staat paf! Doch
ook waar dat ik gewoonlijk geslapen heb als
ik op mijn reizen her en der 's nachts te va
ren had. Jammer, dat al dat schoone, zoo in
teressant), zoo spoedig heel gewoon en 't aan
schouwen niet waard geacht wordt! Is 't
mooi in Haarlemmerhout of Bloemendaal-
seho boeeh ln late lento, hier is 't altijd lente
altijd zomer. Hier verliezen de boomen nooit
hun bladertooi. Een blad valt, een ander
reeds nam de plaats i-n. Tropenavonden zijn
schoon, men moet ze zien! Dat is natuur!
Wie zal ze naar waarde beschrijven? Dat een
Wouwerman, 'n Berckhedde 't op doek bren
gen kon met al die kleuren en die sohemer-
donkerte! Zon hun penseel wel al die tinten
te voorschijn kunnen too ver ent
(Wordt vervolgd).
.UIT DE VEREEKIGDE STATEN-
De toestand van Wilson.
Het oflicieele bulletin meldt, d^t de .toe-
sUadA van Wilson het noodJg maakt, dat
mj, geruimen t ijd het bed, 1*0uit,t, zoodat «te
üoop is vervlogen, dat hij. weldra zijn werk
zaamheden ais president zal hervatten.
In Amerika is sensatie gewemt door. een
brief in de bladen, t oegesenreven aan een
senator, waarin gezegd wordt d,at Wilson
lijdt aan een aanu.oemng d,er hersens, waar
van een der. gevolgen is een lichte ver-
lamming in het aangezicht; lipt wordt in
dien brief onwaarschijnlijk geacht, dat hij
nog een kracht of factor van beteekenis
zal bleven
Men put zich uit in de veronderstellin
gen betreffende den toestand, die hiendjaor
geschapen wordt, daar, ofschoon de grond
wet voorschrijft dat dp vice-president hier
toe niet in staat is, er tot dusver geen
precedent dienaangaande fa geweest.
J>e industrieel© conferentie
De groep werkgevers op, de industrieel©
conferentie heeft twaalf beginselen voorge
steld dj© d,e betrekkingen tussehen kapitaal
en arbeid moeten regelen. Deze zijn:
Iedere industrieel© instelling moet bij het
befhandelen van arboidsquaesties beschouwd
worden als een Produceerende eenheid.
Het is de plicht van. d,e directie de sa
menwerking te handhaven met de arbei
ders ter bevordering van het gemeenschap
pelijk belang.
De loonen moeten zo.o geregeld zijn, dat
zij een maximum, aansporing vormen voor
de volle ontwikkeling ven individueele be
kwaamheid, voor zoover dit met het welzijn
der arbeiders vereenigbaar fa.
De arbeidsuren moeten aldus worden vast
gesteld, per week, dat zij overeenstem
ming zijn met de jgiezondkeid der arbeiders en
hun recht op een voldoenden tijd voor rust,
ontspanning, gezinsleven en zelf.ontwiikkë-
limg.
Ieder© industri-e^6 Detailing als eenheid,
zorgt voor voldoende middelen tot het bij
leggen van 'geschillen.
Werkgevers en werknemers hebben het
recht zich te orgawseeren, maar zonder
dwang.
Alle organisatie© ztmen verantwoordelijk
worden gesteld voor haar gedrag en dat van
haar beambten.
Het grondbeginsel van de individueele
vrijheid van contract wordt verzekerd.
Het recht tot stakenj^firrtt a's laatste red'-
34
„Wees gerust, moeder," antwoordde hij
lachend „ik ben al een goed eind op weg om
geloovig te worden en dan volgt het vertrouwen
vanzelf. Laura Traumbach houdt er de hand
aan zij is zoo doorlezen, zelfs in werken die
zoogenaamd verboden zijn en heeft daarbij
Zulk een vast standpunt als katholiek ingeno
men, dat zij mij verleden week, zeker op vijf
tointen uit het veld heeft geslagen en als dat
V) gaat, ben ik spoedig ingerekend."
«••De hemel gave dat gij ingerekend, waart,"
V zij een zekere minachtende klem op het
h^td ingerekend legde en toen een traan van
^gelaat wischte.
eeiwfëes getroost, moeder men zegt, het gebed
een .moeder is nooit verloren, sprak hij met
dat JvUenden glimlach, die het bewijs leverde
het t<w vertrouwen in dat middel met aan
„O. ^men was.
met Lan? u voor mijn sterven nog maar eens
liep zij gehuwd, dan waart gij zeker gered,"
m buitengewone aandoening-
„Ik geloof niet dat het goede meisje den
dokter belieft," zeide hij zeer ironisch, „althans
niet als echtgenootals vriend, dat zou gaan."
„Ja, zij wii wel een dokter huwen, mits hij
geen ongeloovige is,"zeide zijn moeder eenigszins
schamper.
„En zij is op weg om mij te bekeeren nu, dan
komt alles terecht."
Het laatste woord van Eduard ging verloren
onder de luide klank van de bel, welke op hef-
tigen wijze werd overgehaald.
„Dat is de postbode met een brief," sprak de
dokter, toen hij door de glazen keek de straat
deur werd geopend en kort daarna bracht Elsje'
het verwachte schrijven binnen.
Eduard opende den brief en las
„Beste vriend,
Uwe geëerde van 27 dezer is mij geworden.
Met genoegen vernam ik daaruit, dat gij op een
gezellige bijeenkomst waart genoódigd en ik
met u van de partij zou zijn. Het spijt mij zeer,
dat ik u op dit punt moest teleurstellen en mij
zeiven het genot niet mocht verschaffen dat ik
mij had voorgesteld. Tegen mijn zin ben ik op
gehouden vergeef mij dus, dat ik op den bepaal
den tijd niet kon komen. Op een zonderlinge
wijze is mij uw brief, waarin uwe uitnoodiging
van mevrouw Traumbach stond, afhandig ge
maakt ik zal u bij mijn komst te. Marrelliqef
wel mededeelen hoe. Sedert drie dagen logeer i,k
in het hotel „De oude Graaf," 2eer aangenaam
zou het mij zijn, zoo gij het met uwe bezigheden
goed kondt maken, o111 miJ Van hier te komen
halen. Wanneer gij overmorgen, na uwe visites,
mij in den middag aan m'jn hotel komt zien,
gaan wij samen den kruidkundigen tuin be
zichtigen, en vertrekken wij met de nacht-dili
gence naar Marrelhoen in hebben we een
aardig tochtje en kunnen onderweg eens aan
genaam discoureeren. M'jn respect aan uwe goede
moeder en verzekering dat 'k blijf
Uw oude U toegenegen vriend,
Gharles Lindscheer.
„Dat is nog de een'ge vriend ui.t den ouden
tijd die mij trouw is gebleven en waarmee ik
omgang heb, althans voortdurend in correspon
dentie sta die moet me nu ook nog gaan ver
laten," sprak Eduaard, den brief zuchtend op
tafel werpende.
„Nu,hij zal toch niet altijd wegblijven?" ant-
woorde zijn moeder.
„Wel, hij gaat zich voor goed in Frankrijk ves
tigen," hernam haar zoon „hij heeft daar eene
goede betrekking op eelj groot magazijn ge
kregen en koestert volstrekt niet het voornemen
spoedig weer te komen. Bij heeft zeer veel met
de Franschen op en staat hem zijn nieuwe werk
kring niet aan, dan zal hij daar ter plaatse iets
middel erkend; boycott, zwarte lijst en sym-
phatiestakingen worden als onverdedigbaar,
kunstmatig en immoreel beschouwd. De
voortzetting en het onbelemmerd werken in
inrichtingen van openbaar nut moet worden
verzekerd. Stakingen en combinaties om de
voortdurende en ordelijke functioneering
van de regeerings 1 iel 1 ame 11 tegen te gaan,
moeten worden verboden.
Er moet worden gestreefd naar practische
vak-opleiding in het materieel© voordeel van
de arbeiders en de industrie.
Een ander voorstel van de werkgevers
beoogt, hij de eerstkomende volkstelling fei
ten en cijfers te verzamelen die helpen
kunnen bij het onderzoeken van de toe
standen in de industrie.
De conferentie is tot Donderdag ver
daagd;
De staking in de ha
ven van New-York.
De bemanningen van alie veer booten op
de Hudsonrivier hebben te middernacht het
werk gestaakt uit sympathie met de sta
king Üex havenarbeiders. De bemanningen
der sleepbooten en lichters hebben even
eens het werk gestaakt. Men vreest voor
een verdere uitbreiding dei- staking. Mee
gedeeld wordt, dat d(e havenarbeiders erin
toestemden alle aan bederf onderhevige goe
deren van de stoomboote-teigers weg te ha
len, als gevolg van een conferentie met den
regeeringsadministrateur voor" de levensmid
delen.
Staking van voerlieden.
De voerlieden van NewYork hebben te
middernacht het werk gestaakt. Er zijn
10.000 man bij betrokken, net gevolg zat
zijn, dat aan aue spoorwegstations van New
York een opeenhooping van gioedere'n ont
staat en dat het transport van melk en an
dere aan bederf onderhevige goederen
wordt belet. -
UIT ENGELAND.
De lessen der spoor
wegstaking.
lp, een interview, zeiuo x.tuwtw tot een
der redacteuren van ue ^wooerver omtrent,
de lessen d.ie de soorw ego-taxing] nan ge
teerd, aa-tt eueanoe s-laxmgeu in particu
liere en staatsbedrijven te voornomen^ on-
nuri<lenjj.K aatigew«na,e pogingen tot bijieg-
ging dér geecnnien a<s ue eerste en voor
naamste pticht moesten bescnous.d woruen,
daar uitstel en vertraging niet atieen ver
bitterend werken, maar ook in de overtui
ging der. betrofflenen mcenuig moeten ves
tigen dat het gaat om hen van hun rech
ten te berooven. Met dit gevoelen mengen
hartstocht en prikkeibaarneid zich in net
geschil, en in plaats dat beiae partijen
trachten t ot elkander te komen, is maar al
te vaak het tegenovergestelde het geval
en. een staking is het gevoig.
Laat derhalve, aldus ging Thomas voort,
elk bedrijf een nationaal lichaam vormen,
bestaande uit een gelijk aantal van beide
partijen.
Zoo moeten in het seorwegweaen de
beheerders en de werklieden elk een gé-
lijk aantal personen benoemen die zich zul
len bezig hebben te houden met al het
geen het leven der werklieden betreft, zich
niet alleen kwellen met de vragen wat nu
wel behoort tot de discipline en wat tot
het beheer, maar eerlijk en ronduit erken
nen dat alles wat het bedrijf betreft zoo
wel voor de werknemers als voor de werk
gevers van belang ls.
Dat zal vertrouwen wekken, dat zal niet
alleen Üe werkgevers dagelijks voeling doen
houden met dé meeningen der werknemers
maar ook de werknemers van hun kant
de moelelijkheden doen begrijpen en waar-
deeren waarmede de werkgevers te kam
pen hebhen.
De melkprijzen.
Het ministerie voor de voedselvoorziening
heeft met Ingang van 1 October een ver
koopprijs voor melk vastgesteld van f 0.55
per liter en met ingang van 1 November
van f 0.60. De verhooging werd gemoti
veerd door de hoogere productiekosten dpe
de boer had te betalen. Maar de huisvrouw
laat nu uitkomen dat ze niet boven een ze
ker maximum wenscht' te gaan, zegt de
.Dally- Mail" zelfs ai wordt dat maximum
door de regeering vastgesteld.
De hoogere prijzen kwamen tijdens de
spoorwegstaking, maar ofschoon de staking
den voorraad tot driekwart van den nor
male beperkte, was er haast eiken dag
nog een overschot.
De huisvrouw namelijk staakt tegen te
hooge prijzen, ze staakt het knopen van
versche melk1, te meer waar zij de waarde
van vloeibare en plet.vloeibare b'ikkenmelk
heeft leeren kennen. Dn te Oxford hebben
ze reeds succes gehad, waar de prijs op
t 0.40 is gebracht, daar de melkslijtcrs wei
gerden de prijs tot liet wettelijk maximum
op te voeren.
De wedorverkoopers verdienen blijkens
anders zoeken, al is hij Nederlander van ge
boorte."
„Hij had u, dunkt nnj, wel wat vroeger kun
nen schrijven, dat hij op den bepaalden tijd ver
hinderd was te komen. Maar na het mij voor
komt, is hij nog altijd met dezelfde nalatig
heid van vroeger behebt."
Ta, dat zwak schijnt hem niet te nebben ver
laten 't is anders een goede, oprechte vent, en
dat zégt veel in den tegenwoorchgen tijd.
Tuist was de spreker bezig om zijn ontbijt met
een Haagsch beschuitje te besluiten, toen er op
nieuw met een wilden ruk aan de bel werd ge
trokken en het schelklinkend geluid; daardoor
veroorzaakt, hem eensklaps deed opspringen met
den uitroep „Hei daar-, wat is dat nu weer
Daar is Martha van mevrouw Traunjbach," ver
volgde hij in gespannen verwachting, „wat mag
die zoo vroeg verlangen Zou haar meesteres
weer door een vlaag overvallen zijn ik hoop
het niet.
Terwijl de huisdeur door Elsie, die van achter
op het geschel kwam aandraven, was ont
sloten opende hij die van de voorkamer, en
met ontsteltenis in zijn blikken riep hij haar toe
„Wel, Martha, wat is er gaande, is het weer
bij"u niet richtig
O mijnheer, riep de meid, naar haar adem
hijgende, „ik weet niet wat ik met mevrouw be
ginnen moet, zii is zoo erg in ongerustheid dat
'een ninic-u^e.n.g .iet ministerie voor ji-ï
voedselvoorziening f 0.37yj per vier Eter,
de groothandelaar f 0.17'/», waar nu do we-
derverkooper direct van den boer koopt ver.
dient liij dus f 0.55 per vier liter.
Een verslaggever van de „Daily Mail"
is er op uitgegaan om t© trachten te weten
te komen hoeveel de- melksüj'ters wel ver
dienden en kwam tot de conclusie dat liet
niet zeldzaam was als op een onxzat van
f 528 per week 1 132 zuivere winst zat
De autoriteiten van Beckcnham, die hei
maximum voor de verkoopprijzen te laag
achtten, wendden zich tot het minister»
voor de voedselvoorziening en een paar da
gen later werd het winstcijfer voor de we-
derverkoopers van f 0.37y3 op f 0.40 pei
4 liter gebracht, waaruit de autoriteit, die
den „Daily Mail"-verslaggever zijn inlich
tingen verstrekte, tot de gevolgtrekking
kwam dat de regeering haa.r gedragslijn
reeds had vastgesteld toen zij de stedelijke
autoriteiten om inlichtingen vroeg.
Uit verscheidene voorbeelden toont de
„Daily Mali" verder aan dat de melk te
duur betaald wordt en naast de boeren dp
melkslijters de winsten opstrijken, ten na-
deele van de minder geeoed" -
UIT DUITSCHLAND.
Uitbreiding van de staking.
De Ber.ijnsche mac' in en s.o.w«.»-» Jmo-
ben een ultimatum aan den minister .xi
Arbeid verzonden: Weigert de vereenigmg
van metaalindusirieeten op oen gr-11
die door het ministerie van aroe -,,
gesteld, de onderhandeangen te nen-
dan wijzen de machinisten en stokv. -
■antwoorde ijklieid voor ade daar: t
vloeiende gevolgen af. Dat wü zeggen: wan
neer het vóór &.S. Woensdag 1
beide partijen tot elkaar te brengen, dan
loopen ook het gas- en efeetrlci.ci.sbedrij
en de waterleiding gevaar, bij ce staki .g
te worden betrokken. Wolff rn. 0 i ie
het oppercommando Noske heeft bericht
ontvangen, dat eenige geweten'ooze ©lemen
ten van plan zijn, in geval m akir.tr -t
machinisten en stokers de machines te B
bateeren, om Yë? TS--T- >tv,-a
nische noodhulp onmogelijk te maken. Hel
oppercommando 1
ge'ijke pogingen met de re man rea
len, die de staat van be'esr
den opgetreden.
3a nieuwe SS cal
Von der-Goltz te Berlijn?
De Beriijnsclie correspond©, t van net
„Hbl." zegt met zekerheid te kunnen mede-
deelen, dat generaal Von der Coitz zich
reeds sedert Woensdag in Ber ij 1 bevindt,
.erwijl de Duitsche bladen nog steeds in de
veronderstelling leven, dat hij in do Da- i-
sche provincies fa. De verbinding met B -
land is nog slechts door vliegers mogelij
De regeering van UImanus is omver ge-.- r-
pen. Ulmanis zelf is gevlucht.
De note dor grail ieerden.
ik 't niet zeggen kants de juffrouw ook bier
Wel neen, die komt immers nooit zoo vroeg
hiér zii zal naar de kerk zijn, sprak Laaau.
„hoe kan mevrouw zich nooJeloes ong rust ma-
kenxjeen mijnheer, dat geloof ik niet," sprak de
diénstbode, nog altijd hijgend,ztj is den
heelen nacht niet thuis geweest, want het bed
ligt nog net zooals ik het opgemaakt heb
O 0 wat zal ons nu gebeuren
„Hebt ge dat dan nu eerst ontdekt vroeg
ee dokter verwonderd.
Mevrouw is zoo even pas opgestaan, guig
zii "voort en zooals u weet, slaapt de j uflt ouw
op dezelfde kamer zij wilde haar wekken, want
zn dacht dat ze nog sliep, omdat zij zoo kat
nLrhéd was gegaan, en toen bemerkte ze dat
het bed leeg was en in 't geheel niet béslapeti
Maar dat is onmogelijk, zeide Eduard, „ik
zelf héb haar thuis gebrachtwellicht was het
haar te laat om naar bed te gaan, en is zij, na
zich eenigen tijd met handwerken bezig te heb
ben gehouden, naar de kerk gegaan."
Dat heb ik ook al aan mevrouw gczeid, dat
u haar wel thuis zou gebracht hebben, maar ze
is toch nergens te vinden. In huis is zij be
paald niet geweest, want, als zij gebdd had zou
ik haar opengedaan hebben, en de sleutels heeft
zij met gebruikt, want die ligt op zijn oude plaats
achter in de venster banlv t
De nota der Entente aan Duitschland over ie
kwestie der ontruiming van de Baltische landen is
thans verschenen. In een inleiding wordt gezegd
dat de wijze, waarop met de terugroeping van Ver.
der Golz is getraineerd, den indruk geeft, dat t -
Duitsche Regeering opzettelijk de vertraging ,m
hand heeft gewerkt.
Oogenschijnlijk gaat de nota verder, is het mder
daad onmogelijk een andere verklaring te vinden
voor de weigering om generaal Von der Goltz, die
haar oficieele vertegenwoordiger is geweest terug
te zenden. Waarom heeft men de terugroeping va-
den generaal, welke driemaal is geeischt, gewei
gerd? Waarom werd de generaal, nadat hij eerst
een paar dagen geleden naar Berlijn was geroepen,
met opzet naar het operatiegebied teruggezonden?
Klaarblijkelijk geschiedde dit om met behulp van
het gezag zijner officieele positie de organisatie tot
stand te brengen, welke d Duitsche rtgering h t-
den in staat stelt te beweren, dat de troepen, die tot
dusver door diezelfde regecring betaald, gekleed
en vervoerd zijn, thans weerspannig geworden zijn
Heeft generaal von der Go'.tz tegen zijn instruc
ties gehandeld? Wanneer dit ha geval is, waarom
is zijn insubordinatie dan nit bestraft, hetzij
door een ontslag of op andere wijze? Voor zoovel
de Duitsche regeering op deze vragen geen bevre
digender verklaringen aflegt, dan zij tot dusvet
heeft gedaan, kunnen de geasociecrde rcgccringcn
niet gelooven, dat de Duitsche regeering overeen
komstig haar verzekeringen alles gedaan heeft wal
in haar macht was om alle Duitsche soldaten uit
de Baltische landen terug te doen trekken.
Uit de jongste berichten uit Letland blijkt trou
wens, dat de toestand aanmerkelijk verergerd is.
tengevolge van het offensief, dat de Duitschers den
8en October begonnen zijn, door de Duitsch-L-.t-
tische zone te schenden door de Letüsche stellin
gen met gepantserde wagens en vliegtuigen en met
vergiftigde gassen aan te vallen; voorts door Riga
te-bedreigen en in Koerland de vorming van ccn
Duitsch-Russische regeering te hebben bewerk
stelligd welke tegenover de plaatselijke reegeenng
een vijandige houding heeft aangenomen.
Met het oog op dezen toestand li;;::Chaven de ge-
