smus
Lev6QStaidd8!8BV8orziening.
DE FAAM's
Draagt onze
BINNENLAND
Zijt gij ook hieronder?
Kousen-Distributie
m
■I
LANGE VEERSTRAAT 36-38
Nederland en België
DE DUURTE.
Luchtverkeer.
.ATEROAU 18 OCTOBER 1919
e
42«te JAARGAMG Wo. 10082
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 2,80; PER WEEK 20 CENT, FRANCO PER POST PER KWARTAAL t2,95 BIJ VOORüllBLfALiïij
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741 TELEFOON AFDEELING „DRUKKERIJ" No. 1748 ADVERTENTIEN 25 CENTS PER REÜEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Dit nummer bestaat uit vijf biaden waar
onder het Geïllustreerd Zondagsblad in acht
bladzijden.
EERSTE BLAD.
Kalksieren
Be Directeur van het Gemeentelijk Le
vensmiddel en bureau te HAARLEM, brengt
ter kennis, dat van Maandag 20 dezer af,
•wekelijks tot een beperkt aantal verkrijgbaar
worden gesteld;
PRIMA GESCHOUWDE KALKEIEREN
tegen 15 cent per stuk,
welke voor bewoners dezer gemeente zonder
bon kunnen worden afgehaald aan het Pak
huis, Botermarkt 22, des Maandags en des
Dinsdags, telkens van 912 uur v.m.
De Directeur voornoemd,
2748F. DE JONGE.
Gemeente Heemstede.
Degenen, die verruimd hebben de hnn toe
gewezen kousen op de vastgestelde dagen af
te halen, kunnen zich alsnog vanaf 20 tot en
met 24 Oetober aanmelden, des namiddags
van VA tot 4E uur aan het Distributiebu
reau, Achterweg 1. Na dien datum wordt over
d>e kousen beschikt.
Inmiddels kunnen personen, die nog kousen
wensehen te betrekken, deze gedurende de
week van 20—25 October schriftelijk, met op
gaaf van maten, aanvragen aan het Distri-
butiehureau. 2732
MAISGRiES
v internationale arbeids
regeling.
Een Ücr voornaamste voordeelen der. thans
te Vvasunigton samengeroepen en later voiort
ie zetten internationale arbeidsoonferentla
lijnt ons da mogelijkheid om op den duur
too een algemeen© regeling te komen voor.
het bedrijfsleven in de verschillende landen.
De economische conflicten, weike den we
reldvrede steeds het ergst bedreigen en een
gejoude sociale ontwikkeling in de afzon
derlijke landen op den duur onmogelijk
manen, kunnen er door getemperd worden.
Om eens te wijzen op de noodzakelijkheid
zulke internationale arbeidsregelingen
"er wille van den economischen opbouw,
Wa*tnaar de ge.meie wereld thans snakt, Ra-
ma wij de volgende beschouwing aan van
den ha rij schen correspondent der Engelsche
„ittconotuiat" over den invloed van don 8»
urigen arbeidsdag op de Fransclie suikerfa
brieken:
„Fransche constructie werkplax'. sen zijn be
reid binnen twaalf maanden alle verwoeste
raffinaderijen te herstellen maar tot dps-,
ver hadden haar aanbiedingen geen succes
Integendeel, de Vereeniging van Fransche
Suikerraffinaderijen heeft telkens en telkens
weer aan liet ministerie van Reconstructie
'e kennen gegeven, dat zij geen gelegenheid
det om haar fabrieken te reconslrueeren,
:e"zij de wet op den S.urendag wordt ge-
onj'^|i verklaart dat onder de tegenwoordige
^v^ndgiheden Ide verhoogde kostprijs ten
verkp dor toepassing van den kortefren
'ren onf 11 et voo'r haar onmpgelijk zou ma-
'fijs, dLs,uiker te produceeren tegen een
eïm'porteei aar in staat 2011 stellen me,t de
IndertussciiB Producten te ooncurreeren.
Hei wat de tijd voorbij en staat
stil P-,„<Je suikerindustrie samen-
- uikerraffinaderijen hiaf gebeurt met de
tere industrieën. "©beurt ook xn vele an-
GEHAAKTE
DASSEN
f 1.25 - f 1.50
f 1.75
Hieruit volgt dat men op. sociaal terrein
wel nationaal mag voorgaan, zooals onze Mi
nister Aalberse deed met dp .Wet op idea
8-urigen arbeidsdag, maar dat internationaal
overleg (toch niet kan uitblijven. Tevens
blijkt hieruit, hoe goed Ret gezien .was van
onzen Minister, van Arbeid om aan dp .Wet
door ld© overganlglsbepaüngfen min of meer
het (karakter te geven van een regeling!
op proef. i
Hoe scherper, de economische verwoesting
de wanordp en algemeen© ontreddering, djoor
den oorlog geschapen, zich afteekent en tot
aller bevattingsvermogen doordringt, hoe
meer het besef zal toenemen, dat niet steedp
met theoretisch hpel billijke eischen <xm meer
gemak en levens vreudeg maar met welover
wogen regeling met onderling overleg en met
de grootste voorzichtigheid geleidelijk' aan
een nieuwe periode van welvaart kan wor
den ingeluid. 1 - i i i j
Nood woningbouw.
Er zijn waarheden, d'<e zoo algemeen bekend
en lot iedereen dtooiigedirougen zijn, dat men
ze wiet meer kan uitspreken,zonder vervelend te
worden of zich belachelijk te maken. Een daar
van is dfeze, dat er een ontzettende woning
nood heerschf, die, wanneer er niet spoedig in
voorzien wordt, een woningramp dreigt te
worden.
Daarover zijn wij het allen eens; direct of
indirect ondervindt een ieder dagelijks die treu
rige gevolgen van dezen toestand aan den lijve-
De vraag is }nu maar alleen, hoe kan zoo
spoedig mogelijk iin dien nood voorzien worden
Een der mididlellen is dë noodwoning. Eenst
aarzelend, met belofte het middel 'in zeer be
perkten zin te zuflllen toepassen en dan zoo,
diat men er slechts voor een tiental jaren aan
zou v-ast zitten, hebben de besturen der groote
gemeenten er hun toevlucht toe genomen. De
woniing-hygiëniaten en ultra-democraten im
mers hielden vast aan de stelling, dat de
wonimigvoorzieniing ruim en breed moest zijn
en liefst beiter dan voor den oorlog. De nijpen
de nood1 en de bittere werkel kheid deed editor
zelfs in Amsterdam de sociaal-democraten voor
den bouw van honderden noodwoningen stem
men.
Geluiden als van onzen Communist Peper
in den Haarflemschen gemeenteraad, dat er
geen noodwoningen mogen gebouwd worden,
verklanken eindelijk als waardeloos 'in de over-
groote meerderheid
Toch bestaat cr nog een soort huivering om
ten dfeze flink door te tasten En niet hier te lan
de alleen. Wij hebben er reeds eenige malen
in onze buitenlandsche rubriek op gewezen, dat
de Regeering in Engeland tegen de .publieke
opinie in, den bouw van houten huizen tegen
hield. Totdat de publicaties in de pers tot
toegeven dwongen. Een mededeeling, dat een
Amerikaansche firma in één jaar tijds 60,000
goede houten woningen kan leveren voor den
prijs van nog geen 2000 per stuk, brak ten
slotte alle verzet.
r>a "Soneieche Regeering geeft nu haar ge-
heelen^ reusachtigen boutvoorraad prijs en laat
uit de gemeentelijk» verordeningen alle beletse
len tegen dten uoodwomimgbouw wegnemen.
Waar het aristocratische maar ook zoo prac-
tische Engelsche volk mi deze voorgaat, zullen
wij daar nu eindelijk volgen? Zeker, er zijn
bezwaren tegen noodwoningtouwmaar zij
wegen niet op tegen het feit. dlat het beter is
een houten woning te hebben dan geen woning;
beter een eigen dak, dan met drie of vier ge
zinnen samen te hokkien en een bekrompen
ruimte met sfeenen muren.
■Nu trof ons dezer dagen dë volgende medë-
dëelimg in een der bladen:
De heer li Rutgers te 's Gravenlhage heeft
verleden jaar aan de Lede te Warmond een
kleine fabriek opgOTcnt voor de vervaardiging
van houten huizen, de „Padox'' genaamd. In
d„7P slechts voofloopige fabriek ipaete deze
heer in het kleto toe dë standaairdiseering van
onderdeden; het succes met lit klein-bedrijf
is van dio aard gebieicen, dlat thans is opge
richt een naamlooae vennootschap, welke alle
eigendommen van dë „Fadlox'' zal overnemen,
en in het groot gaat toepassen den nood'wo-
ningbouw en den hoiitowmgbouw.
Het nieuwe bedWt sia?'r <WMer een raad van
directeuren, bestaande uit de heeren H. Rut
gers, Mr. B. H. Vos, A. 'Henkemans en F.
J. van dier Vlucht, van tvie de eerste gedele
geerde directeur is- x6. uitbreiding van
dë fabriek met een fabneknhal vain pijp 2500
vierk. M. zal, November a.s, gereed zijn. In
<ffi.it bedrijf' zal, naar wi] vernemen, de houtwo-
ningbouw zoodanig W°rden geïndustrialiseerd
dat, vóór we drie maanden verder zijn, niet
minder dan duizend woning eniper maand zul
len kunnen worden afgeleverd.
Het is de bedoeling wo™ngen vrije huis
jes te maken voor P"Jfeeh. varieerend van
f 2400 tot plan. f 3U^', t
De nieuwe vennoojscnaip heeft voor hare
massa-producten breedopgezette maatregelen
getroffen. Door groote woudaap,koopen is ge
zorgd, dat directe aanvoer naar Warmond van
'hout op groote schaal uw Duitshland en Scan
dinavië kan plaats hebben.
Deze firma zall natuurlijk het monopolie wel
niet houden; wanneer aan de zaak wat te ver
dienen is en dat zal wel zullen er straks
wel meer wooiötgipro^^ komen. Door de
concurrentie worden, ne houten huizen dam
wellicht nog goedkooper en beter. Men heeft
dus maar te bestellen;; net is uu een kwestie
van doortasten. Zelfs finaineieeJe bezwaren zien
wij niet.
Het eenige, wat tegenhoudt, k de vreeze
van houten huizon, uit ©ea oogpunt van wel
stand en soliditeit. Wat wy omtrent dit laat
ste punt vernamen, heeft bij ons alle vrees
woggcuiomen. In En^^l^nd -staan thans nogf
goede houten huizen, die 70 tot 150 jaar ge
leden gebouwd ziiu.
En wat den welstand betreft, laten wij be
denken, dat de wereld door den oorlog een
stuk armer is geworden, dat do algemeene
welstand is achteruit gegaan.
De steenen huizen zullen nog iaren lang
duur, zeer duur blijven, de materialen en
werkkrachten sehaarseh. Wij moeten dus op
een langen overgangstoestand, rekenen, om tot
een meer weelderige levenswijze te kunnen
terugkeeren. En daarom moet de tegenzin
tegen de houten huizen worden afgelegd.
Die gemeente, welke de woningbouw in
welken vorm dan ook het snelst
bevordert, dient haar burgerij het best.
Want woningnood houdt uitbreiding van za
ken, toevoer van werkkrachten, houdt in het
algemeen dus opbloei tegen. En waar nu vast
staat, dat houten huizen wel niet volmaakt,
maar niet ongezond en goed bewoonbaar zijn,
dat zij binnen afzienbaren tijd in den nood
kunnen voorzien, daar is het plicht zoo
spoedig mogelijk en in op zoo ruim moge
lijke schaal tot den bouw er van over te
gaan.
DE WONINGNOOD.
De kolenleveriug uit België.
De correspondent te Rotterdam van de ,.N.
Ort," schrijft:
In het Vrijdagochtendblad is een bericht
je overgenomen uit de „Visacherij Courant".
Do Brusselsche commissie voog de voedsel
voorziening zou zeer ontstemd zijn over de
geringe vischlevering uit Nederland. En men
zou ons dat stellig inpeperen 1
De kolenlevering uit België heet gevaar te
loopen.
Wij hebben met een deskundige hier ter
stede over gesproken, deze hechtte niet
veel waarde aaai het dreigement.
Nederland staat thans, wat zijn kolenvoor-
Iraad IbfJbreft, er 'tatmelijk goed voojf Wiji
ontvangen volop kolen uit Amerika; ook
Duitschland zendt naar vermogen.
België, aldus onze zegsman, levert meereu-
deels gruis, brokjes steenkool met zeer ge
ring gasgehalte. De prijzen, die men ons
daarvoor laat betalen, zijn bovendien schan
delijk hoog.
"Wij behoeven waarlijk niet zoo bevreesd te
zijn: laat België ons desnoods in den steek
laten wij zullen ons heusch wel redden.
Het kan volstrekt geen kwaad, dit eens
onder de oogen te brengen van liet groote pu
bliek.
De stand der onderhandelingen te Parijs.
Men meldt uit Antwerpen aan het „Hbld."
dat de „Metropole" den heer Segens heeft on
dervraagd over de geruchten, dat de Belgi
sche afgevaardigden te Parijs zich zouden
bepalen tot het aanvaarden van voldoende
economische voordeelen en om die te beko
men zouden afzien desnoods van de oplossing
der kwesties van België's veiligheid.
De heer Segens antwoordde hierop, dat die
geruchten tegelijk onjuist en tendeneieus on
waar zijn. Dat wij zouden geneigd zijn de pro-
blema onzer veiligheid op te geven, is even
eens onwaar. Wat betreft de economische
kwesties en de vrijheid van de Schelde, in
dien wij geen voldoende oplossingen beko
men voor het land, zullen wij de onderhande
lingen schorsen en de regeering zal alsdan
beslissen. Wij staan nu od liet keerpunt der
onderhandelingen, maar ik hoop, dat binnen
weinige dagen, wanneer wij te Parijs op
nieuw samenkomen met de afgevaardigden
der mogendheden, beslissende en voldoende
formules zullen gevonden wordeiv
Bi] den BAAD VAH ARBEID ia
HAARLEM zijn thans ingeschreven
315Ö7 verzekeringspiichtigen.
EEN NIEUW MISBRUIK.
DE DUURTE IN DE RESIDENTIE.
Onderdeden voor vliegtuigen.
HMRLEMSCHE
Zoolang de voorraad strekt, is voor dege
nen, die behoord hebben tot klasse 1 en 2 van
den Toeslag op Huishoudelijke Artikelen en
de vorige maal geen Maisgries ontvingen,
een extra verstrekking beschikbaar..
Op vertoon van Legitimatiekaart (Visch-
kaart) kan deze verstrekking worden afge
haald aan bet Distributiebureau, Achterweg
No. 1. vanaf Maandag 20 October des na-
-uiuuags van VA tot 4A uur, 2732
i
,,Voie fabrikanten schrijft hij in het bij
zonder uit de verwoeste streken, uit het
noorden, aarzelen het besluit te nemen om
tot reconstructie over te gaan en de voor
naamste reden, die zij voor deze aarzeling
opgeven is; dat zij gelooven, dat het on
mogelijk zal zijn een dividend te verze
keren op het kapitaal, 't welk zij moeten
menen tenzij de wet op den 8.urendag ra-
Daa[ Wordt gewijzigd. In het bijzonder is
het geval met de suikerrafiinaderijen.
„Zoo juist zag ik een ofiirieele lijst van
tessclien. de 150 en 200 suikerraffinaderijen
die tengevolge van den oorlog totaal ver
hield zijn. Zij allen zijn gelegen in het
hoorden van Frankrijk en vertegenwoordi
gen kapiiaalbeleggingen van tusschen een
Paar duizend tot over de millioen pond ster
ling, al naar gelang van haar belangrijk
heid. Sinds de oorlog begon, is er geen bie-
ter,oogst in Frankrijk geweest; maar zooals
de zaken nu staan mag het volgend najaar
een groot» oogst verwacht worden.
2026
i. 81
- IC Mg V
il" j
De Nederlandsche Bond' van Huis- en Grondei
genaren en Bouwkundigen beeft aan de besturen
van de afdeclingen van den Bond, zoomede aan
de leden van den Bond circulaires gericht, met be
trekking tot het misbruik maken van den Woning
nood.
In de circulaire van de afdelingsbesturen wordt
verzocht om een onderzoek te doen instellen naar
het ontduiken der Huurcommissicwet door Huur
ders, die gedeelten der woningen gemeubileerd of
ongemeubileerd in onderhuur afstaan en door ver
huurders. De verwachting wordt uitgesproken, dat
zulk een onderzoek aan het licht zal brengen, dat
het in hoofdzaak huurders zijn, die den z.g. woing-
woeker plegen en dat in elk geval bij de georgani
seerde huiseigenaren niet noemenswaard Van wo-
ningwoeker sprake is. Blijken er echter schuldigen
te zijn, dan behoort tegen dezen ook in eigen kring
te worden opgetreden.
De circulaire aan de leden van den Bond bevat
de dringende vermaning aan de georganiseerde
huiseigenaren zich niet schuldig te maken aan sleu-
telgeldpractijken in welken vorm ook. Het laten
leegstaan van woningen wordt in deze circulaire
als een sociaal vergrijp gebrandmerkt, waaraan
geen georganiseerd huiseigenaar zich schuldig mag
maken.
DE SLUIS TE IJMUIDEN.
De Minister van Waterstaat had aan de
Kamer medegedeeld, dat de oude groote
Noordzeesluis te IJmuiden weder is hersteld
en weldra ook van el eet. rise he beweegkracht
zal worden voorzien.
In de vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Amsterdam, die
Vrijdagavond werd gehouden, werd voorge
steld, daarop in een schrijven den Minister
nog eens te wijzen op het belangrijke nadeel
en gevaar voor de groote scheepvaart, ver
oorzaakt dóór het schutten van zandslee.pen
door de nieuwe sluis. Het motief, dat dit
schutten geschiedt op verzoek van het ge
meentebestuur van Amsterdam, ten einde
het zandvervoer te bespoedigen, acht de Ka
mer niet steekhoudend tegenover de groote
belangen der scheepvaart.
Tot verzending van het schrijven werd be
sloten.
In het „Hbki." wordt een markant staaltje van
geknoei en woeker meegedeeld, dat wij gevoege
lijk onder deze rubriek meenen te kunnen onder
brengen.
„Te Amsterdam, en daar niet alleen, wordt sterk
in huizen ^gekettingd''. De ongelukkige, die een
woning zoekt en dus gedwongen is te koopen, is
daarvan de dupe. Nu wordt deze handel op de vol
gende wijze in de hand gewerkt, waardoor men
zonder geld ook kan meedoen. De koopende make
laar maakt een afspraak met de taxateurs van de
hypotheekbank om het door hem gekochte pand zóó
hoog te schatten, dat de volle koopsom als hypo
theek kan worden verkregen. Voor üeze vriendelijk
heid ontvangt de schatter 200 a 300. Mocht de
köopende makelaar het huis weer verkocht hebben
vóór de overdracht te zijnen name en is dus de
hypotheek niet noodig, dan ontvangt de welwillen
de schatter pl.m. 125 als troost. Op deze wijze
neemt natuurlijk het aantal kettinghandelaars ont.
zettend' toe en stijgen de prijzen evenredig."
Ondersteld mag worden, dat deze mededeeling
slechts enkele schatters raakt, het is moeilijk aan
te nemen, dat allen of zelis maar de meesicn reeus
zoozeer door corruptie zou zijn aangetast. Maar
ze is in elk geval het publiceeren waard meent het
„Hbld."
Nu, dat meenen wij ook'.
Naar aanleiding van de maatregelen elders ge
nomen in verband met de prijsstijging van ver
schillende artikelen, kan het zijn nut hebben, hier
melding te maken van de maatregelen, die B. en
W. van den Haag overwegen, om prijsregeiend op
te treden.
Zooals de wethouder voor de levensmiddelen
voorziening, de heer Droogleever Fortuyn, aan een
medewerker van het Haagsche Corr.bureau vertel
de, zullen B. en W. voortgaan met de exploitatie
van het gemeentelijk halbedrijf, waar tegen den
kostenden prijs plus de distributiekosten groenten,
visch, fruit etc, aan den man worden gebracht.
Het ingrijpen van de gemeente door het b^be-
drijf heeft zeer prijsregeiend gewerkt, waarvan de
wethouder als voorbeeld noemde de aardappelen.
Onmiddellijk nadat deze van gemeentewege in de
halletjes werden verkocht, daalde ook de prijs in
den particulieren handel.
De gemeentelijke fruitverkoop heeft ook aan alle
verwachtingen voldaan, zoowel door verkoop tei
plaatse als door bestelling zijn soms duizenden KG.
vruchten per dag verkocht, terwijl door dezen groo-
ten omzet een vaste verbinding is ontstaan met de
veilingen in de omliggende gemeenten.
Het gevolg hiervan was natuurlijk ook weer, dat
de prijs van het fruit in den particulieren handel
daalde en de menschen dit jaar betrekkelijk goed
koop fruit konden eten.
Ook' zijn B. en W. voornemens goedkooper klee
ding en schoeisel te distribueeren.
Reeds zijn tricotgoederen en kousen tegen den
kostenden prijs door de gemeente beschikbaar ge
steld en daarmede zal worden doorgegaan, terwijl
ditzelfde geldt voor de schoenen. Reeds 40.000 pa
ren, waaronder ook de militaire schoenen, zijn te
gen goedkoopen prijs verkocht en door aankoop
van Amerikaansche schoenen zal de gemeente haar
inwoners in staat blijven stellen goedköope schoc-
en te koopen.
Dc wethouder twijfelde, dat men de inlandsche
schoenen tegen denzelfden prijs kan beschikbaar
stellen als de Amerikaansche. Z. i. zijn de produc
tieprijzen in ons land te hoog om met de Amerika
nen te kunnen concurreeren, althans de winkeliers
kunnen dit niet. Uit hetgeen de organisaties hem
hadden medegedeeld en overgelegd, bleek duide
lijk, dat de winkeliers de inlandsche schoenen niet
tegen den prijs der Amerikaansche schoenen kun
nen verkoopen.
De heer Droogleever Fortuyn vertelde verder,
dat B. en W. van Den Haag allerminst den tus-
schenhandel wensehen uit te schakelen. Alleen wan
neer wij merken, zoo zeide hij, dat de winkeliers
of grossiers een kunstmatige prijsopdrijving in 't
leven roepen of wanneer op een of andere wijze
gebrek aan een bepaald artikel ontstaat, zal de ge
meente ingrijpen en zelf de taak van den tusschen-
handel overnemen.
Zoo heeft het gemeentebestuur onmiddellijk na
dat er gebrek aan suiker bestond, een niet onbe
langrijke hoeveelheid suiker aangekocht, die onder
de winkeliers wordt gedistribueerd om op de Rijks-
suikerkaart te verkoopen.
Ook is door het gemeentebestuur een belangrijke
partij rijst aangekocht, welke vermoedelijk op bons
door bemiddeling van den winkelier, zal worden
verkocht.
Nog deelde de Haagsche Wethouder mede, dat
het gemeentebestuur niet in samenwerking met an
dere groote werkgevers, collectief groote inkoopen
zou doen o. a. van stoffen om deze onder haar per
soneel tegen den kostenden prijs te distribueeren.
Dit zou z.i. in strijd' zijn niet het publiekrechtelijk
karakter der gemeente, indien zij dergelijke maat
regelen nam, welke alleen in het belang waren van
kleine groep, al behoorde d«ze °°k tot liaar e'gen
dlOverigens zullen B. en W. van Den Haag zoo
veel mogelijk rekening houden met de belangen van
den tusschenhandeL
Vrijdag arriveerde te Ede weer 4 wagons ui
Duitschland met onderdeden van vliegtuigen voor
de Nederlandsche luchtvaartmaatschappij.
In een koetshuis van iU iila „Reehorst" werden
