milt RUIL MMIï
Ëlck wat wils
INGEZONDEN
Rechtszaken
Vragenbus
Zaterdag 88 October Tweede Biad
In
Tijdens den oorlog hebben we meer en meel
de schoonheid van ons Vaderland leeren ken
nen en ook zijn bronnen van welvaart leeren
waardeeren. We hebben om in 't Gooi, in Val
kenburg, bij Haarlem, in de Veluwe, bij Arn
hem en Nijmegen heerlijke, alom bekende en
druk bezochte stukken „Mooi Nederland.
Niet minder interessant en van belang,
wel niet rijk aan natuurschoon, maar daarvoor
rijlc aan delfstoffen zijn onze mijnstreken, vroe
ger een kwijnend bestaan lijdend, thans in hoog
druk-exploitatie.
Minder bekend en toch ook hoogst belangrijk
zijn de Veenstreken in 't Oosten van ons land
de Drentsche Venen. Vult niet ieder met graagte
zijn voorraadschuren met het Drentsche pro
duct, een voortbrengsel van eigen bodem
Was'het niet de turf, die ons uit den nood hielp,
in de afgeloopen jaren van kolenschaarste dik
wijls tijden van kolengebrek Genieten wij niet
na onze dagtaak behaaglijk uitgestrekt in een
luierstoel voor ons flakkerend haardvuur, of
gezeten in den huiselijken kring in den zacht-
gedempten lichtkrans van de huiskamerlamp
van de weldoende temperatuur die toch voor de
helft ook aan den turf te danken is
Daarom mogen we ons er niet aan onttrek
ken, ook deze streken in onze belangstelling
te doen deelen. Juist hier is het, dat de maat
schappelijke toestanden nog bij lange na niet
op het peil zijn, van het overige Nederland.
Het is hier, waar nog krachtig en volhardend
werk noodig is, zoowel op maatschappelijk als
geestelijk gebied. We zouden dit deel van ons
land kunnen noemen een wereldje mwording.
Indien wij deze streek bezoeken dan Vil ons
de schijn een schooner beeld brengen, dan de
werkelijkheid biedt.
Wc zien eerst de breede kanalen omzoomd
docr flinke huizenrijen, villa's, burgerwoningen,
neringdoenden en menig frisch, aantrekkelijk
geveltje geeft een eigenaardig cachet aan deze
landelijke streken.
Wie als wij de lange tocht van Nieuw-Amster
dam naar Klazinaveen per fiets aflegt heeft
ruimschoots gelegenheid zich met het landschap
vertrouwd te maken.
Reeds van verre zien wij het kleine torentje
van het zijwaarts gelegen dorpje Erica, tusschen
een eenzame groep boomen uitsteken. Nog
steeds vinden wij breede hoofdwegen langs het
kanaal „de Echtensvaart," hoe meer wij de
dorpen naderen, des te meer flinke huizen
hier en daar een ophaalbrug, .voor de communi
catie tusschen de beide oevers. Eindelijk
doemt een tweede hoogopgaand kerkgebouw
voor 01 s jp, gelegen in een op het uiterlijk zeer
welvarende omgeving Klazinaveen.
Doch het is voor een gedeelte bedriegelijke
schijn. Achter deze huizenrijen aan het
mooie kanaal gelegen, zien wij een uitgestrek
te buitachtige landstreek, zonder plant of boom
«wart en donker afstekend tegen de blauwe
luchten: dat is. het veen....een zee van
turf.
^rcoten weg welvaart, handel,
tan oen
verkeer ia de binnenlanden grootendeels ar
moede, gedeeltelijke verwildering, verwaar
lozing, drankmisbruik en geestelijke depres-
s*c- Deze reis, die ik op uitnoodiging van den
^ekomstigen Pastoor van Zwartemeer, post
«argercosterveen, den wel eerw. Heer Peters
Uit Wehl,ondernam en waarop mij de vriende
lijke gastvrijheid van den pastoormissionaris
van Klazinaveen, den weleerw. Heer van Scha-
ik, in de gelegenheid stelde land en volk ik zeg
niet te leeren kennen,-maar althans te betrach
ten, heeft mij een kijk gegeven op de bestaande
toestanden, die het moet eerlijk gezegd- drin
gend verbetering behoeven.
Deze arbeidersbevolking, die het eigenlijke
werk in de Venen verricht, leidt een eigenaar
dig bestaan. De veengronden, die slechts in
de nabijheid van kanalen kunnen geëxploi
teerd worden .waarlangs de afvoer der pro
ductie mogelijk is, zijn van tal van hoofd- en
zijkanalen doorsneden, deze laatste dragen den
naam van wijk, (wordt uitgesprokenWiek.)
Daar het veen dat onder een laag bovenaarde
(lihmus) van vier tot vijf meter diep rijkt, jaar
lijks slechts over een breedte van vijf meter,
doch dan over een afstand van honderden
meters langs de wijk kan worden afgegraven,
ontstaan vakken of blokken waarin de hutten
der arbeiders verrijzen.
Vandaar dan ook, dat deze veenhutten
zeer primitief en daardoor licht verplaatsbaar
»ijn. Meestal wordt zulk een woning aange-
Ovj- 1 v' a's *n vÜ^e kl°k gelegen, enz.
'*1Jhet ontstaan en den bouw dezer vreem-
oorage primitieve gebouwtjes is veel te zeg-
>ch karakteriseerend daarvoor is, wat mij
- ast oor van Schaik meedeelde dat er gevallen
bekend zijn, dat bij het trouwen van een paaet-
ic op net land des morgens nog niets te bespeu
ren was* en des avonds het turfpaleis, op twee
karvrachten vervoerd, reeds gereed stond.
De bouw van zulk een vëëïihut is gigenaax-
dig en verschillend, daar door de weekheid vau
den boden een vast bouwen op heente iun
damenten tot de onmogelijkheden behoort.
Het is alleen mogelijk op een voldoende vasten
grondslag te bouwen door op den dalgrond,
nadat het veen is uitgegraven fundamenteu
van beton te leggen, zooais bij de kerk en pa
storie te Klazinaveen is geschied, dit is
een zeer kostbare bouwmeth >dc, waardoor
de vroegere pastoor Dames, de stichter, met
recht kon zeggen: er zitten hier reeds een
kerk en een pastorie onder den grond.
De veenarbeider weet zich te helpen en maakt
een fundament, dikwijls van turf, soms ook
van steen; de turfmuren zijn zeer hard en com
pact en sluiten door ongelijkheid der op elkaar
geperste kanten zelfs hechter dan steenen.
Bij iets betere woningen worden kleine steen
pilaren in het veen gebracht, zóó diep tot deze
den dalgrond bereiken en dan worden daarop
steenen bogen gebouwd om de fundamenten
te dragen.
In enkele veenhutten, die ik met Pastoor
Peters bezocht, bestond het dak geheel uit
latten met asfalt overdakt.
De gezonde spraakzame huisvrouw lichtte
ons in, dat zij in haar eene vertrek; dat voor
de lieele familie als woon-, eet-, slaap- en zit
kamer dienst doet, dan ook twee kachels moest
branden tegen de felle koude.
Er zijn zulke gebouwtjes, waarvan liet ge
deelte, waarop de turfmuren, die het dak dra
gen, rusten, steeds dieper zakt, zoodat de bodem
van het vertrek telkens dichter bij de zolde
ring komt, waardooï de eigenaar gedwongen
wordt jaarlijks zijn woning van binnen uit te
graven
In andere gevallen bestaan er om zoo te zeg
gen geen muren, maar loopt het dak
aan beide zijden direct van den grond schuin
omhoog en bestaat de lieele woning eveneens
uit één vertrek.
De plaggenhut die zich op het terrein van
van het openluchtmuseum te Arnhem bevindt,
is hier nog een kleine villa bij.
Als een blijk van den eenvoud dezer menschen
mag dienen, dat bij een ander bezoek in zulk
een hut, de bewoonster Pastoor Peters een
stoel aanbood, maar ziende dat er geen enkele
met een lieele mat voorhanden was en slechts
een paar kruiselings gevlochten stroobanden de
geheele ziting vormden, nam ze vlug een baai
en onderrok, die in de buurt lag, wierp dezen er
op, met de vriendelijke uitnoodiging; Heer
oom, ga toch zitten!"
Zoo zou ik nog kunnen verhalen van de be
werking van den veengrond, het afsteken met
verschillende gereedschappen; den stikker,die
de reepen steekt, den opschot, die deze onder
afsnijdt; dat de steektijd slechts duurt van
van 2i Maart tot 21 Juli, hoe de turfstekers
des winters door het graven van zijkanalen,
wederom 't werk voor den volgenden zomer
voorbereiden, hoe de dalaarde, die onder de
turflagen zit, die in hun verrottingsproces van
eeuwen terug dateeren en zelfs in hun binnen
ste heele boomen - alle in éénzelfde richting
gestrekt, - gebed hebben, vruchtbaar, zelfs
buitengewoon gemakelij k te bebouwen is, in
dien deze met den humus de bovenste laag)
wordt vermengd. Vandaar dat, waar de turf
is weggegraven, veelal een welvarend dorp
overblijft.
Ik zou U kunnen opsommen de verschil
lende soorten turf van aen bolster tot de fijn
ste kwaliteit, het ontstaan en de bewerking
van het turfstrooisel, het bulten en het ringen,
waardoor het werkwoord "turfringen" is ont
staan; een werk dat meestal door de vrouwen
en opgeschoten kinderen wordt verricht en
waarbij de turf zóó wordt opgestapeld, dat de
wind door deze ringmuren kan blazen en zoo
doende den natten turf doet opdrogen.
Doch keeren wij terug tot de kern der zaak,
n.l. de maatschappelijke en geestelijke nooden
der bewoners.
Ik verzoek u mij te volgen, als wy ons op
den heiligen kerstnacht, "schooner dan de da
gen," op deze eenzame velden bevinden.
Wij zijn bier op den turfbodem van het be
kende eens zoo beruchte en gevaarlijke Zwarte
meer, het meest vereenzaamde en minst aan
lokkelijke terrein van ons land. De Katholie
ken, die soms uren moeten loopen op onbegaan
bare wegen, hebben nu hun kleine houten nood-
kerkje op turven gebouwd te Zwarte
meer. Daar zien wij in 'tmidden van den nacht
de vensters helder verlicht en als het toren-
fj?7e to"1*' wordt ook in de turfhutten het
ontstoken en van de hoogte waarop het
Godshuis is gebouwd, zien wij als even zoovele
roode oogen de kleine verlichte vensters tus
schen de spookachtig opgestapelde turfruggen.
Het is een zeldzaam fantastische aanblik,
als over de geheele uitgestrekte vlakten in on-
regelmatige schommelende beweging, kleine
lantaarntjes naderkomen nu eens acnter een
der vele hoopen verdwijnend, dan weer plot
seling tevoorschijn tredend., daarachter zwar
te schaduwen; auen veenhutoewoners en be
woonsters op weg naar hun heiligdom.
In onze nabijheid zien we een donkere gedaan
te zich met moeite voortbewegend op het
drassigs pad;'t is de kapelaan der R.K. Pa
rochie te Klazinazeen.
De Kapelaan als missionaris op weg naar
het op 1 y2 uur gaans van zijn parochie gelegen
hulpkerkje.
De weg er heen is een worsteling met den
weeken bodem en de hooge waterlaarzen van
dezen missionaris binnen onze Nederlandsche
grenspalen, zinken telkens tot over de enkels
in 't moeras.
Voor deze van de wereld afgescheidenen
zal ook het kerstlied weerklinken, het "Stille
nacht, heilige nacht," hier dubbel indrukwek
kend door de woeste omgeving en het een
zame Godshuis, waar de kleine kudde is ver
zameld. En onder de tonen van het orgel daalt
ook bier in 't heilig Misoffer dat arme Kindje
uit Betlehem's stad op 't altaar. Het is hier,
waar men zich de ellende van den tocht van
van Jozef en Maria door de onherbergzame
streken levendig kan voorstellen; bet is wederom
in een stal, een versierden en verlichten stal,
dat de H. geheimen worden herdacht. En van
de stoere door weer en arbeid geharde en ge
staalde mannen klinkt de innige bede: "et in
terra pax hominibus." Het is ae vrede, die de
lieden afsmeeken over hun streek over hun kerk
en over hun leven.
De Weleerw. Heer H. Peters tracht hier de
zoo hoog noodige verbetering te brengen.
Zijneerw. wil zich geheel wijden aan de zielzorg
dezer veriatenen.
Het is u ongetwijfeld reeds uit de advertenties
in de bladen en de verspreide geïllustreerde
circulaire bekend, dat Pastoor Peters gelden
te zamen brengt voor de bouw eener kerk
en eenvoudige Pastorie op dezen verlaten
plek, waar echter tal van Katholieken wonen en
anderen, die weifelend steun zoeken bij den
eersten geestelijke, die zich daar vestigt.
Pastoor Peters heeft ingezien hoeveel op
geestelijk en maatschappelijk werk hier braak
ligt, hoe deze veenarbeiders hunkeren naar een
eigen centrum, een eigen kerk en herder. Het
is duidelijk dat hier aen ijverigen priester een
reuzentaak wacht, vooral daar ook ae sociali ;ti-
sche stroomingen uit het Noorden hier hun
Ifwk6*3 reeds doen gelden en gemakkelijk spel
hebben bij de eenvoudige maar veelal ook onont
wikkelde bevolking. Dat deze menschen het
grootste belang stellen in de sociale beweging
blijkt wel uit de bloeiende werkliedenvereeni-
gingenin de bestaande parochies opgericht.
Hier moet een dam opgeworpen, met alleen
ter beveiliging van het geestelijk leven, maar
ook tot afweer van de maatschappelijke dwa
lingen van onzen modernen tijd en dit was voor
Pastoor Peters een prikkel te meer om de ver-
eerende opdracht van Monseigneur den Aarts
bisschop om hier een parochie op te richten te
aanvaarden met een blij gemoed en groot ver
trouwen op de toekomst. Voor den bouw van
kerk en pastorie is een zeer afgelegen plekje
gekozen, map juist omdat men hier midden
tusschen de in bewerking zijnde gronden komt
te liggen en het werk der afgraving nog lange
jaren tot in den versten omtrek moet plaats vin
den.
Het terrein waar de gebouwen zullen verrij
zen is reeds meters diep uitgegraven om op den
dalgrond te kunnen bouwen, zoodat zoowel de
kerk als de pastorie een reeks van jaren diep in
den turf zullen steken.
Zoo zal Pastoor Peters in zijn gelijksvloer-
sche vertrekken zitten als in een sousterrain,
overal het uitzicht door de hooger gelegen
turflagen gebarricadeerd.
Het is om al deze redenen, dat dit pioniers
werk van den Pastoor- opzichter in hooge
mate sympathie en medewerking verdient.
De grond is reeds door een edelmoedige
gift ter beschikking gesteld, het is de taak der
Nederlansche Katholieken naqf vermogen een
steentje bij te dragen voor het grootscüe doel;
den bouw van het Godshuis; te meer daar
toch in deze toekomstige parochie alle bemid
delde parochianen ontbreken.
Ik heb u reeds in den kersttijd verplaatst nu
wil ik u ook aan den winter herinneren met zijn
gezellige kransjes en bijeenkomsten, kaart
gezellige kransjes en bijeenkomsten
club-, zang en andere avondjes; daar is het veld
voor de ijverige Katholieken om een kleine
inzameling te houden, voor een stichting,
die honderden tot zegen, ja tot geloofsbehoud
zal strekken. TT
En de Weleerwaarde Heer Petera, die sich
niet ontziet hiergeheel zichzelf op te offeren in
den dienst van rijn ve™even werk, verdient
de steun van allen.
Hoe eerder met den bouw kan worden be
gonnen hoe liever het Zijneerw. is. Hij hoopt
net Kerstmis in zijn weuw kerkje te vieren,
dat zal worden de eepte Parochie aan den H.
Antonius van Padua iQ Dienthe
By mijn oponthoud ter plaatse was ook reeds
ter plaatse de architect aanwezig, om het
terrein op te nemen en moest worden gecon
stateerd, dat de pry8 van het bouwen by de
bescheidenste eiscnen oog schrikbarend boog is.
Dpcii dit mag geen reden zijn tot uitstel
waafzoo groote belangen op het spel staan en
de toestanden dringend verbetering behoeven.
Er is dus veel heel veel noodig en biedt zich
voor de rijken dezer aarde een schoone gele
genheid van hun overvloed een deel terug te
geven aan Hem, van wien zij alles ontvangen
Hebben.
Dat nu ook spoedig de steenen en steen
tjes binnen komen, aie den bouw mogelijk
maken.
De pastoor- Opzichter ziet hiernaar verlan
gend uit in zijn tijdelijke woonplaats te Wehl.
(Gelderland).
BAARN, October 1919.
H. W. R. REINTJES VAN VEERSSEN.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Mijnheer d© Redacteur.
Zouden onderstaande reffelen een plaatsje
mogen vinden in uw veelgelezen bladf
Aan onze Roomsche Vrouwen en Meisjes.
Wederom staan wij voor het feit, dat too-
neel-, concert- en balzaal worden geopend.
En wederom staan wij voor de groote vraag:
„Hoe zal dit jaar de mode-koningin heer-
sohen over onze Roomsche vrouwen en meis
jes?" Ik hoop hartelijk, dat dit duiveltje op
haar geen invloed heeft. Maar toch is het
droevig maar waar, dat er ook onder haar
nog zijiu, die geklonken zijn in de ketenen
van een zedelooze mode. Vraag haar eens
of ze die kleeding nu zoo mooi vinden en u
zult tot antwoord krijgen: „Nou ja, het is
modeTén dan is het mooi ook." Neen, duizend
maal neen, iets wat het grootste, gevaar op
levert voor Kerk èn Maatschappij, kan nooit
mooi wezen, maar is wel God tergend. Mis
schien heeft U zioh er nog nooit eens goed
ingodaoht wat voor onheil die onzedige klee-
ding teweeg kan brengen en juist op een
balavond. Het is niet de vraag voor ouders;
wanneer ze hun kind in een balzaal presen
teeren, of ze zoo wel modieus genoeg gekleed
zijn, maar wel of zij daar niet door hun kleed
de onschuld van zichzelve en anderen in
groot gevaar brengen. Meer dan eene zijn wij
allen door Bisschop en Priester al op de
lichtzinnige kleeding gewezen. Meer dan eens
werd de Absolutie en H. Oommunie reeds
•geweigerd om het zedelooze en oneerbare
kleed. Dan werd de taal van Bisschoppen
en Priesters preutsch en kleinzielig genoemd
en toch is zij zoo grootech en edel. Waar de
•duivel der onzedige mode zetelt, kan nooit
Jezus Christus zetelen, zoo zedig als er nie
mand ter wereld, ja zelfs In den hemel niet
te vinden is. Aanschouwt gij Roomsche vrou
wen en meisjes het doorstoken Hart van
Jezus Christus en zeg dan of dat Hart ook
om uw onzedige kleeding doorstoken is. Blik
in die Goddelijke, droevige oogen en vindt
gij daar geen smart In over uwe kleeding,
dan rijt gij wel gelukkig te nemen. Laten
wij toch allen het vaste besluit maken om,
waar wij ons vertoonen» door onze kleedinig
reeds te laten zien dat wij Roomschen zijn.
Niet alleen in woord, maar vooral door de
daad. Schamen wij pms in deze wereld! niet
om een eerbaar, Gode welgevallig kleed te
dragen, dan zal zeker de God van Hemel en
Aarde zich over ons ook niet schamen op
den oordeelsdag.
Op dan, Roomsohe vrouwen en meisjes,
voor den grootten strijd tegen de onzedige
mode onzer dagen. Laten wij ons in de mode
vóór laten gaan door zoo vele eohte Room
sohe dames, die altijd en overal gekleed zijn
in een kleed dat haar past. Waarom krijgen
wij nog geen modeplaat van R-K. zijde?
Zou dit misschien ook de weg zijn om zoo
doende wederom het terrein voor Jezus en
Zijn Kerk te winnen en een onzedige klee
ding te doen behooren tot het varledene? En
gij vrouwen en meisjes, die geen slavinnen
zijt van het oneerbare kleed, bidt het H.
Hart van Jezus voor hen, die geen moed heb
ben aan die mode te verzaken. Ieder kan zijn
werk doen in dezen strijd. Mogen dan allen
zonder uitzondering mede helpen door ge
bed, voorbeeld en het meest nog door ver
betering der kleeding, tot vreugde van Jezus'
H. Hart en tot heil onzer onsterfelijke zie
len.
U, mijnheer de Redacteur, van harttj dan
ken^ .verblijf ik
Hoogachtend,
MARIA H. V,
J Haarlem, 17 Oot 191fl. n
Aan alle R.-K. Ambtenaren ln dienst
van Rijk, Provincie en Gemeenten,
in Haarlem en omstreken.
In een onlangs gehouden ledenvergadering
van de afd, Haarlem van de Alg. R-K. Amb-
teniaarevereeniging is de vereemiging en haar
bestuur geheel gewijzigd, wat zeer zeker ten
goede zal komen aan den bloei der af deeling
Er zyn nl. gevormd 3 groepen, genaamd
dienstcommissies, voor Rijks-, Provinciale-
en Gemeenteambtenaren. Elke dienstcommis
sie kan afzonderlijk vergaderen, ter behar
tiging van haar groepsbelangen. Zij heeft
haar eigen bestuur gekozen, waarvan 2 leden
van elke commissie zitting hebben in het
afdeelingsbestuur. De groepsbelangen wor
den. dus door de groep zelf behandeld en
geheel klaar ingediend bij het afd.bestuur,
hetwelk officieel voor de verdere afwikke
ling zorgdraagt-
Het afd.bestiiur is als volgt samengesteld:
A. A. Swolfs (gemeente-ambtenaar), voorzit
ter (gekozen door de afd.); J. L. van Beur
sen, gem.-ambt, 1ste secretaris; Th. Hoogo-
stijn, prov. ambt-, 2e seer.: H. H. H. W. Ver
beek, prov. ambt. tijd. penningmeester, te
vens voorziffeer dienstcommissie voor prov.
ambtenaren, Rijksstraatweg 150, te Schoten;
P. W. de Bruin, rijks-ambt., voorz.dicnst-
eommissie voor Rijksambtenaren, G. J. F,
Kool, gem.-ambt., voorz. dienstcommissie
voor gem.-ambtenaren.
Het afd. secretariaat is gevestigd: Berck-
heijdestraat 28 zw., Haarlem, dat alle ge-
wenschte inlichtingen gaarne verstrekt,
waar propagandanummers v. d. A. R. K. A
op aanvraag toegezonden worden en waar
men zich op kan geven als lid voor de afd,
Haarlem.
De dienstcommissie-secretariaten zijn ge
vestigd: Rijksambtenaren: A. E. E. Sonnani,
Heerensingel 143rood, Haarlem; Prov. amb
tenaren: H, P. Wesseling, Witte Heerenstr.
39, Haarlem, en Gemeente-ambtenaren: Leo
M. Straus, Garenkokerskad© 25rocd, alwaar
men zich kan vervoegen, speciaal voor za
ken betreffende de groep, waartoe men be
hoort.
Tot b'esluit zouden wij een kleine opwekking
willen toevoegen aan alle R.-K. ambtenaren,
om toe te treden als lid van bovengenoemde
afd., aangezien met bovenaangeduide samen
stelling van de vereeniging hunne belangen
zeker met succes zullen behandeld worden.
Aan de gemeente-ambtenaren van Haarlem
kunnen wij thans met zekerheid zeggen, dat
ons ledental zoodanig gestegen is, dat wij
met 1 Januari a.s. een afgevaardigde krijgen
in de Centrale Commissie van Overleg, ter
wijl, als alle R.-K. ambtenaren in dienst dei
gemeente Haarlem, zich thans organiseeren
bij de A. R. K. A., ons ledental groot genoeg
wordt om 2 afgevaardigden te krijgen in de
Cemtr, Comm. v. Overleg.
Daarom, R.-K. ambtenaren, in 't bijzonder
die van de gemeente Haarlemr begrijpt uw
plicht en wordt lid van onze afd., komt op
de vergadering van de dienstcomm. van ge
moente-amb tonaren op Woensdag 22 Oct. in
het gebouw St. Bavo. Smedestraat en geeft
U op als lid. Maak hecht en sterk de R.-K.
organisatie.
Met dank voor de plaatsing,
Het Bestuur van de afd. Haarlem
v. d. Aigem, R.-K. Ambtenaren-vereen
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Handelsin
formatiebureau van Van der Graaf Co.'s
Bureaux voor den Handel ziin over de af
geloopen week, eindigende 10 Oct. in Neder
land uitgesproken 30 faillissementen tegen
25 faillissementen in dezelfde week van het
vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 10 October Ï91S
775 faillissementen tegenover 770 over het
zelfde tijdperk van het vorige jaar.
Oude klare.
P. C., uit Valkenswaard had 110 liter oude
klare ln huis, toen de marechaussee er eens
kwam neuzen.
Wat doe je er mee, vroeg de president
Was het voor eigen gebruik?
1— Ja, zei de beklaagde. Ik lust hem wel!
Toen een der rechters er op wees dat het
voor meer dan 800 drank was, zei bekl. dat
hij de drank al 5 jaar in huis had en deze
hem dus niet zooveel had gekost
Het O.M. vroeg 8 maanden gevaugenisstr.
Beklaagde vroeg zijn drank terug, maar
de president kon dat niet meer doen, daar
deze bereids verkocht is. „Ilgz."
V r. Mijn broeder is overleden. Hij was 'onge
huwd en laat geen testament na. Is hetgeen nu vax
nem achterblijft voor de ouders pf voor oudere,
broeders en zusters?
A n t w. Als er meer broers en zusters zijn, krij
gen de ouders de helft en de broers en zusters dee
len d« andere helft Is er één broer oi één zuster,
dan krijgt ieder der ouders |en deze erfgenaam
derde.
V r. Kunt u mij een adres opgeven, waar een
TREKJES CVLI."J=
De firiji.
De bajouet-vormige steeg, waarin men
ach toegang verschafte door een niet hooge
poort, werd al sinds ettelijke jaren ,,'t Hoffie"
genoemd. De bewoners beschouwden het dan
pok steeds als 'n soort eigen „rijkje" waarin
iemand, die er niet thuis hoorde ternauwer
nood werd geduld.
J* de hierboven aangeduiden vorm van
%t ^l0pje, Valt gemakkelijk op te maken,
te J1® achterste helft vanaf de straat niet
uer$ J) T,as, reden waarom gemelde bewo-
bijzonder vrij gevoelden en zich
direct s^eu veroorloofden, die, hoewel niet
dat van zoodanigen aard waren,
gauw zou 1Q "de eerste helft" niet zoo
De 8bureueJ^°nstreeren.
geneerde, toczi^en met elkander het onge-
purgertjes en bJi*~looze bestaan van kleine
Ve'rse geschillen, ^dcldcn onderling de di-
fedeu, zonder iemanS8?1 eu onaangenaam-
Jtt te moeien. buiten hun kring er
trokken en heel 't Hoffie ia meteen in jolige
opschudding.
Om Hein wordt 'o wide rondedaas ge
maakt, die ontaardt io n opgewonden getier
van alle buren bij elkaar.
Met groote moeite Wringt de gelukkige zich
los en kondigt met galmend omroepers-ge
luid aan, dat ie vandaag de heele zooi ^zal
trakteeren, welke mededeeling met 'n oor-
verdoovend gejubel wordt beantwoord, ge
volgd door daver-knetterende hoera'® en lang
zal ie leve's.
'n Uur later is 't feest reeds in vollen gang.
Verschillende dranken, sterke 't meest, wor
den met groote gulheid rondgedeeld door -de
ijverig-gedienstige vrouwen en dochter», ter
wijl 't jongere goedje zich duchtig weert bij
't verslinden Van groote hoeveelheden gebak
en ijsco's, welke laatste versnapering met 'n
heel wagentje tegelijk is aangerukt.
'n Harmonica speler zorgt voor 'tmuzilkale
gedeelte en wordt hierin bijgestaan door 'n
piep-tjingelend piano-orgel, dat juist pas
seerde en onmiddellijk voor het verdere ge
deelte van den dag werd geëngageerd.
Meerendeels worden de muzieknummers
overschreeuwd door fel-opklinkend gezang,
dat als 'n schel getrompetter omhoog springt
Bij bruiloften of andere feestelijke gele
genheden vierde 't heele Hoffie de gebeurte
nis mee en ieder droeg het zijne er toe bij om
de pret gaande te houden. Bij droevige ge
vallen treurden de buren minstens even hard
als de allernaaste bloedverwanten van de ge
troffenen.
't Is halfjtwaalf in dén Maandagmorgen.
De nog niet geheel bezonken Zondagsstem
ming wordt door de wederhelften van 't
vrouwelijke geslacht voor de lage verf-
barstige deurtjes nog wat na-geplozen.
Als een der vrouwen met 'n schrik-gelaat
het naderende etensuur aankondigt en zich
snel verwijdert, om nog effetjes gauw 'n paar
bietjes te halen, spoeden aüen rich in hun
een-kamer-hokje en 't wordt stil. 'n Vuil
grijze poes blijft vereenzaamd achter op 'n
vensterkozijn, en zit zoetjes te pink-oogen.
Maar ineens ploft midden in de steegjes-
kalmte 'n uitzinnig geraas van veel j ooi-stem
men. Hein van 't hoekie, 'n zware grondwer
ker, zit op-schouders en armen van 'n achttal
kameraads en wordt onder vreugde-ge-
schreeuw 't Hoffie ingedragen.
Weinige seconden later is 't tot alle wo
ninkjes en de hersens der bewoners door
gedrongen; dat Hein ;,van 't hoekie" j,'n uit de steegjes-nauwte, nog zwaarder oploei- wee
porsie" van de zooveel-duizend heeft ge-jend bij een nieuwen inzet, t l» als 'n gevechtJaeL
van geluiden, die elkaar in hardnekkigen
strijd bebeuken in den zing-dansenden drom
der saamgeperste lijven. Als even 't gejoel
verslapt spat weer duidelijker op het nijdige
orgel-getetter of 't gillende harmonica-ge-
jaag en opnieuw breken de stemmen los, luid
overzingend de tonen der niet-bestand-zijnde
instrumenten.
't Verhitte feestgewoel schijnt geen einde
te nemen.men gevoelt zich vrij en los
van de buitenwereld en weet van geen op
houden. In de straat blyven nu en dan de
voorbijgangers staan en luisteren naar 't roe-
zig-holle stemmen-lawaai, dat slechts ge
temperd naar buiten stuwt als gegons van
'n kennis in 'n ander stadsdeel.
Tegen den avond wordt 't heele Hoffie
behangen met kleurige lampions, die, rap-
haastig ontstoken, het slopje in 'n goud-
vlammerig waas zetten, dat vreemd opspeelt
tegen de lach-glanzingen der verhitte feest-
gezichten met verwarde liaar-slierten.
De nu heesche strotten brullen rauw en
scherp hun zagende moppen van ;,In ut
Bosch, in ut Bosch" „Ku-ku-ku-Kaatje"
,,'k Heb rooie en witte radijs", terwyl de
feestelingen elkaar telkens opnieuw vastgrij
pen en als 'n gedrochtelijke klomp heen en
weer schuiven in 't rood-gele lampion-schijn-
'n Ouwere feestgenoot staat zat in z'n deur
post te grinnikenhij kijkt suffig, luik
oogend naar de woelende troep en verbromt
zach,t de wijsjes.
Met vuurwerk wordt de partij besloten
Op verschillende plaatsen knetter-spetteren
de {zonnen, sterren, rotjes, voetzoekers en an
dere vuur-spuwende artikelen en zetten heej
het Hoffie in 'n spookachtigen toovergloed
Dan is 't gedaan.
De naplakkers bekeilen elkander nog wat
met spottende uitroepen en lef-geschreeuw
over de meegemaakte „bende". Maar ook
dezen moeten het ten slotte afleggen teger
de loodzwaar neerpaf fende vermoeidheid val
't ongewone feest-gej akker.
Hoe ;;Hein van 't hoekie" en zijn huisge-
nooten htm zoo plotseling verkregen kapi
taaltje verder „besteed" hebben weet ik niet
Wel, dat de bewoners van 't Hoffie een
maand later, toen Hein 'n paar weken geeB
werk had, onder elkaar 'n collecte voor 'a
hielden voor 'n week huur. G. N
