MKiÉlüisii'
BINNENLAND
Sport en Spel
Kerk en School
Zijt gij ook hieronder?
KALKhlERHN
iieï karakter der iandsver-
uediging.
Handel en Nijverheid
ZATERDAG 2* orTW.;J WH®
42.t. JAARGANG Ha. I007g
DE ABOKkEKERTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,6Q; PER WEEK 20 CENT, FRANCO PER POST PER KWARTAAL t2,95 BIJ VOORUITBETALING
CUHEAU
KASSAl'LAAM 49, HAARLFM - TELEFOON I42Ö Elfi 2741 - TELEFOON AFDEELlNG „DRUKKERIJ" No. 1748
ADVERTENTIEN 25 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Cit nummer bestaat uit vijf bladen waar
onder het Geïüustreerd Zondagsblad in aelu
Vadzijilen.
EERSTE BLAD.
matcuiout
slechte
Stjgtndc
Een droevig stemmendrapport
DE DUURTE.
UIT ONZE OOST
Bij den RAAD VAN ARBEID te
HAARLEM zijn thans ingeschreven
3334S verzekerïngsplichtigen.
m
-I
t
De Directeur van het Gemeentelijk Levens-
miducieubureau tc Haarlem brengt ter ken
nis, dat wekelijks tot een beperkt aantal
verin ijgluar worden gesteld:
PRIMA GESCHOUWDE KALKEIEREN
tegen 15 cent per stuk,
welke voor bewoners dezer gemeente zonder
ben kunnen worden afgehaald aan het Pak-
kiüs, Botermarkt 22, des Maandags en des
Dinsdags telkens van 9—12 uur v.m.
De Directeur voornoemd,
2ÊTC-
F. DE JONGE.
Toen, ecu jaar bijkans geleden. Oostenrijk,
ucor den Duitsdien bondgenoot gevolgd, om
•eu wapenstilstand vroeg, het westersche 'leger
...^azas,e en at ievolutie onder de troepen uit--
kikk, v.as het eerste, wat de bevolking der groo
te uuusciie steden deed., de ondersciieidings-
tcekcaen van ae uuiiormen der soldaten aftrek
ke.:, i>e oproerige geest uitte zich niet zoozeer
a-i ten anti-monarchale, als een republikein-
scüc, maar als een anti-militairistische. Dit
rnocirt in den aanvang vreemd schijnen bij een
vt/is ais het Duitsche, hetwelk de discipline, het
somateske in het bloed zit te verklaren is het
vcrscaijiisel toch zeer goed. Van geslacht op
geslacht opgevoed in den waan, dat de Duitsche
k.acut niet nestaanbaar was zonder het Üuit-
£'-uc .cgcr, maar dat dit leger dan ook onover-
w «iiioiijK was. bleek heel die va9t gegroeide
over.Uiging, waarvoor zoovele zware offers wa
ren gcoraent een hersenschim. Plotseling werd
tea aijua heilig geworden traditie tot een logen
gemaakt en het eens gevreesde maar ook met
trots vereerde militairisme werd eensklaips het
ge.mle stelsel, waarin alle rampen m plaats
van alle geluk schenen tc culmeeren.
Hoe is t mogelijk, dat zulk een waan zich
in ve hoofden en harten van een millioenenvolk
kan vastzetten? Wij moeten ons daarvoor terug-
deuken naar den tijd, waarin de grondslagen
voor een legermacht als de Duitsche heerscha
ren weiden gelegd en zien dan, dat faet karak
ter van de weermacht langzaam en geleidelijk
veranderde, zoo langzaam, dat de wisseling
n.et bemerkt werd door de geslachten, welke
haar meemaakten. XT
leen het irotsche Pruisen door Napoleon
was vei trapt en vernederd; wa9, wat er oa jena
opa.ond en opsteigerde niet een volk. dat het
lu tak isme wilde om de parade en de sleep
sabels. ook niet om de wereld te veroveren en
au deren te onderdrukken of naar zijn wil te zet
ten, maar de edele zin om zich op te richten,
hu slavenjuk af te werpen en vrij en zelfstan-
c.g te worden.
Zca is het Pruisische leger gegroeid; zoo
Kwamen ook elders de nationale legers uit den
gun! om den geesel van Europa er onder te
krijgen.
r.u.ar het ongeluk is, dat, eenmaal opgeroe
pen. de krijgslustige instincten niet meer te on-
tk-rd ruiken zijn. De nationale politiek eischt in
zulke tijden een held, die zich aan 't hoofd stelt
Van de militaire beweging, welke in zulke da
gen nog terecht een vaderlandslievende wordt
genoemd. In een vorst, een Koning of Keizer
wu men deu oppersten krijgsheer zien. in wien
de burgerplicht de eenheid van het land, maar
ook de levende'kracht van liet v,}I'k is gesym
boliseerd. Doch hoeveel vorsten blijven wijs en
bezadigd bij den wierookwalm, welke hun in
dagen van nationale expansiezucht naar het
hoofd stijgen?
Zelfzuchtige, intrigeerende staatslieden orage-
rau hen en blazen hun gedachten in van roem
rijke veldtochten. Kooplieden, land-magnaten,
eu indusliieclen, geacht ais den kem van het
rijk, cischen uitbreiding der grenzen, afzetge
bied voor hun producten, verruimingvan den
wafionaleü invloedssfeer. De militaire macht
kórdt «evleid en gesteund.; geen offers zijn voor
haar uitbreiding te zwaar. Het volk komt in een
üed we lining van nationalisme, deelt de oomo-
Reiijkste lasten der conscriptie, voorbijziend, dat
het groeiend militaire monster met meer is de
sympathieke volksweer, opgestaan om een over
weldiger neer le werpen, maar dat het is gewor"
Een marde van valsch nationalisme heeft een
eeuw lang Europa bezeten. En hoe ongezond
die geestesrichting was, bleek wel uit den strijd
die tegen het militairisme werd gevoerd. In den
wedren naar al steviger bewapening verloor een
ieder liet hoofd. In de hoogste kringen zag men
niet in, dat bij de laagste klassen, die het
ergst leden onder de militaire lasten, het sol
datenspel opstand kweekte, die zich uitte in
haat tegen de overheid, een verzet dat werd uit
gebuit door politieke leiders, welke hun car
rière in de revolutionaire beweging wilden ma
ken en aldus in plaats van gezonde critiek tot
een onvaderlandslievend en staatsgevaarlijk
anti-militoirisme werd.
Welk 'n tijd ligt achter ons! Een zedemeester,
door zijn buitengewone gaven aangewezen
om het volk voor te lichten als een Beyeneyn,
kon zijn befaamde roman „Jena oder
welke zulk een krachtige en uiterst kundige be
strijding van het valsche militaire systeem be-
,-atte, niet vrij houden van de ergste pornogra
fie.
Wij gelooven, dat het nuttig is in deze dagen,
nu leger en vloot zoo zeer in discrediet zijn ge
raakt, aan de verwording van het oorspronke
lijk karakter der weermacht te herinneren.
Zoo beschouwd, mogen wij er op roemen, dat
de opeenvolgende regeeringen in ons land! niet
dan noodgedwongen met den stroom zijn mee
gegaan dat een aanbidding van het leger hier
?reea ingang kon vinden. Ons volk was voor
zulke dwaasheden niet toegankelijk, al moet
in 't oog worden gehouden, dat de beperkt
heid onzer grenzen en zielenaantal, het ontbre
ken van een verschiet om door militaire madhis.
oefening tot meer aanzien te komen, ook min
der Dt zulke uitspattingen prikkelde. Toch wa
ren ook hier te lande au en da^ ^1Jers^.
selen in die valsche richting ^arje ^emm,
maar bij ons volk was er geen syfflPat^
Met koel verstand en nuchter oordeelt wem
hier een weermacht onderhouden, dae
delijk tot excessen van kazemisme en dergelijke
voerde, maar toch zeer gunstig afstak bi} wat
het buitenland ons te zien gaf. In de oorlogs
jaren, die achter ons liggen, is die weennach
onmisbaar gebleken.
Nu wtij' hopelijk vam stelsel kunnen gaar
veranderen en zich een gelukkiger perspectie
opent, dient toch ook dit erkendl te worden.
In een slotartikel hopen wij over de hervor
ming van het nationale defensiestelsel in ver
band met de veranderde tijdsomstaH-"'w':'n'
nog enkele gedachten te ontwikkelen.
Het aangegeven tijdstip Is leerzaam.
"Waakt, Haarlemmer», zouden wij willen
roepen, waakt, Frankrijk zü u een voorbeeld
in dezen 1
Niemand) smindler dan Dlemenooauj, [wien
niiemand pnemtechheid ver wijten zal, inolept
daar om kinderen.
den het willig doch gevaarlijk instrument in de
venveu van enkele mactithebbers. die het on-
m L..lchls kunnen loslaten, zelfs or
kek: groept';e streden' 0m dC ^If1
ach!s kunnen loslaten, zelfs om eigen eer
'en van en-
te dienen, uit trots om een diplo-
reden- verd©ezelen en om vele andere
meer.
oenen""™ de* sirm??laten wordt zulk een milU"
in- "-m ,!„i7en!w, iVan de natie, door het ver-
i ii hJfandszanen hl bloeiende le-
beschouw aldus het versdhil in karakter van
^Duitsche weermacht die zich opmaafe na-
5 bet volk zijn Jena had gehad en de leger-
,z!aTe® van Bismarck en van Molt'ke. Was dat
>err:ZieUde volksweer, die in 1866 tegen de Oos-
loèuo ïs °Ptro(k of ra 1870 de Fransoh-en ver-
..ewi^jgj^ was in de halve eeuw het karakter
rif alleen het Duitsdie militairisme treft
lOUsweer Jï- Een zcllde verwording van de
i allo hnS u s de Fransche revolutie kunnen wij
Enwic i aaWe landen der wereld nagaan,
- ^"ërtsche zeemacht daarbij niet te vergeten
Het belangwekkend rapport van den hees
Dr Havelaar, directeur van ons gemeente
lijk laboratorium voor pathologische bacte
riologie, gjoef't aanleiding tot velerlei be
schouwingen. t 1
Zoo ware ear heel wat te zeggen ove® den
meer ongtmstigen gezondheidstoestand, in
Haarlem in het aigeioopen iaar(; over die
verk'ooging van het sterftecijfer en die toe-
noming der beemettelnke ziekten; over de
bestrijding der malaria, en vele andere leer
zame onderwerpen, dm onze kundige dinec-
teur van d'en bacteriologischem dienst aan-
r'ocrt
Wij willen ons voor bedien in 't komt be
perken tot de droevig stemmende, j a onrust
wekkende mededeeMoig van den didoctieur,
dat de geboorten, vooral sedert 1902; vrij re-
gelrnatig en belangrijk verminderd zijn, on
danks een kleine stijging, vooral in 1914.
Gaan wij, zoo vragen wij ons af, den weg
op van het zich zelf vermoordende Frank
rijk!
Wel blijkt, wanneer men de geboorte
lijn met die van de sterfte vergelijkt; er neg
een overschot te bestaan aan geboorten, al
hebben de geboorte- en sterftelijnen een
neiging elkander te naderen, maar zonden
de statistieken in Frankrijk niet eenzelfde
beeld hebben opgeleverd-, alvorens de angst
wekkende cijfers van tegenwoordig regel
werden.
Het lijdt geen twijfel, of deze cijfer» da-
luonstreeren de steeds toenemende gemak
zucht der echtelieden, ook in. onze omigervmg;
wijzen op de steeds meer veld winnende
drang naar kinderbeperking, op de steeds
grooter wordende lafheid van gehuwden,
die wol de lusten van het huwelijk willen
genieten, maar de lasten ervan schuwen.
Maar is deze uitkomst te verwonderen in
onzen van materialisme druipenden tijd,
waar God meer en meer vergeten wordlt en
den Mammom gediend! Waar de zucht naar
weelde, vermaak en genot, den ouden gods
dienstzin verdringt! Blijkt het ook geen
nationaal, geen wereldbelang te zijn, dit ma
terialisme in al zijm uitingen te bestrijden!
Wij spreken niet van door en door Katho
lieke kringen, maar als men, ook in ons
Haarlem, slechts even den neus daarbuiten
steekt, dan lijkt het wel of men zich
dient te schamen een groot kindergetal tot
eer van God, maar ook men vergote dat
niet! tot heil der, maatschappij op te
voeden,
Zonder schaamte praat men niet alleen
óók in ons Haarlem! in gezelschappen
waar men dat niet zou verwachten, over de
verzaking der heiligste huwelijksslichten,
maar wij zijn ook nu zoo ver, dat
zelfs niet eens (op 't oog althans), de
slecbtsten onder ons, het beperkte kinder
aantal als de meest gewone zaak ter wereld
beschouwen.
Waar zijn de tijden, dat een groot kinder
aantal als de mooiste lauwerkrans om het
hoofd der moeder werd gevlochten!
«vfie üiden zijn voorbij. Thans leven wij in
tu-aeii, waarin de geesten verkankerd worden
door de ontevredenkcidszaaiers. door de aan
bidders van. het aardse he slijk.
Sinds 1902 verminderden de geboorten, zegt
De zaak-GroenendaeL
Van bevoegde zijde verneemt het Zuiden-, dat
de klacht, door mr- dx. van Gxoenendad, we
gens beleediging tegen dr. J- Krijn, kapelaan
te Valkenburg ingediend, waarschijnlijk niet tot
een openbare strafrechtelijke vervolging zal
kunnen leiden. Het uitgebreid onderzoek, door
den officier van justitie ingesteld; heeft name
lijk geen bewijzen opgeleverd; geen der getui
gen heeft de ten laste gelegde uitdrukkingen
gehoord, terwijl ook dr. Krijn zelf zich niet her
innert dezelve gebezigd te hébben I
Burgemeester van Renkum.
-Tot burgemeester der gemeente Renkum is bij
Koninklijk besluit benoemd de heer J. v. <S. Molen
Tzn., oud-wethouder v. Rotterdam en lid der Twee.
de Kamer,
iWerkverschaf fing.
Naar wij vernemen bestaan er bij de regeering,
die i Nov. het weerk van het Kon. Nat. Steun
comité zal overnemen, ernstige bezwaren om op
den duur de werkverschaffing in haar huidigen
vorm te blijven steunen. Wei is de regeering voor
nemens het verleenen van ruime subsidie aan wer-
k'en van grooteren omvang en blijvende beteeike-
nis, waarvan de uitvoering de werkgelegenheid zal
verruimen, in ernstige overweging te nemen.
Inspecteur burgerwacht
Naar de „maasb." verneemt is tot inspecteur van
de Burgerwacht door den minister van Binnenland-
sche Zaken benoemd de majoor der artillerie P, D.
van Essen.
Samenwerking.
De minister van Bmnenlandsche Zaken heeft aan
de gemeentebesturen bericht, dat ter verkrijging van
meer eenheid: in de leiding ter beteugeling van even-
tueele revolutionaire woelingen het wenschelijk is
gebleken, dat die betrokken burgerlijke en militaire
autoriteiten, ressorteerende onderscheidenlijk onder
de departementen van Binnenlandsche Zaken, Justi
tie en Oorlog, tater voeling met elkaar houden dan
tot nu toe. In verband hiermede heeft de waarne
mend opperbevelhebber van land- en zeemacht aan
de militaire autoriteiten, die zijn aangewezen voor
de uitoefening van het militair gezag in verschil
lende deelen de» la-xa bij eventueele onlusten, in
structies gegeven tot het houden van dusdanig over
leg. De burgerwacht-commandanten moeten zich met
die militaire autoriteiten ia verbinding stellen tot
het houden van dit overleg. .Tenslotte wordt nog op
gemerkt, dat bovenbedoelde instructies geen wijzi
ging bréngen in de, aanwijzing van de autoriteiten,
die zijn belast met de hulpyerleening aan burger
wachten; l) i
[Vraagt prijsopgaaf.
In het -,,Hbld.'' lezen we het volgendeï
„Onder het motief dat Alles duur is" krijgt men
soms de meest fantastische declaraties van leve
ranciers en reparateurs onder het oog.
Met veel omhaal van woorden wordt op de kwi
tantie» het hooge bedrag z-g. aannemelijk gemaakt,
en vooral bij minder vaak voorkomende repara
ties, waarbij dus van een zeker tarief niet gespro
ken kan worden, weet de reparateur zijn klanten
te doen ,,b!°«len ri
Een onzer abonnes schrijft bijv.:
Mijn zoontje heeft een spoortreintje, een goed
koop prul van een paar kwartjes. Er viel een wiel
tje af en ik liet het bij den loodgieter soldeeren.
Ziehier de kwitantie, die mij werd voorgelegd, „re
paratie met inbeprip van arbeidsloon, soldeer en
benzine.... I,z5-
Een ander had een paar kapotte lijstjes, die bij
.elkaar ongeveer vier gulden hadden gekost. De
lijstenmaker zette een paar glaasjes in en decla
reerde; reparatie en bijwerken van lijsten met in
begrip van glas en arbeidsloon 7.50.
De betaling werd geweigerd, en de lijstjes wer
den aldus eigendom van den lijstenmaker, die ze
prijsde en in zijn etalage zette!
Dergelijke staaltjes van afzetterij komen herhaal
delijk voor. Het eenige wat men er tegen doen
kan, is onder alle omstandigheden éérst prijsopave
vragen. Is niemand meer geneigd1 voor dergelijke
kleinigheden, woekerprijzen te betalen, dan balen
de heeren zelf wel bakzeil.
Een Rampokparty. 1
Uit Weltevreden wordt d.d. 19 Oct. geseind.
Op het landgoed Babakan in het Bekassiscbe is
een Rainpokpartij gehouden door circa 30 inlan
ders, verkleed als politicagenten en voorzien van
vuurwapenen. De landheer is op den zolder ge
vlucht. Hij schoot een der bandieten neer, 3 an
dere achtervolgden hem naar den zolder, waardoor
de zolder instortte. De landheer werd1 gebonden en
de brankast geopend. Duizend gulden werden
gestolen. Een Mandoer werd neergeschoten en 2
wakers gewond.
vergeten, het rappor^
Ir. Kipps. bondsvoorzitter.
Aangezien de heer Mr. M. H. de Boer, die met
den heer J. W. Kips candidaat gesteld werd voor
de benoeming tot isteu voorzitter van den N. V.
B., heeft medegedeeld, een eventueele benoeming
niet te zullen aanvaarden, is de lieer J. W. Kips
w.i. bij enkele candidaatstelling gekozen.
De inmiddels uitgeschreven schriftelijke stemming
is hierdoor overbodig, zoodat alle berichten, dien
aangaande gepubliceerd iu de .Off. Mededcelingen
komen te vervallen.
Is de R. K. Kerk kapitalistisch?
In de „Annalen van Tilburg" geeft pater
Keulers M. S. C. op deze vraag als volgt ar
woord
Evengoed als schrijver dezes, heeft de lezer
wel 'ns hooren beweren, dat de R.-K. Kerk
kapitalistisch is. Wat wordt er van onze kerk
al niet beweerd Evenals Christus, Haar God
delijke Stichter, is zij op de meest tegenstrijdige
wijze uitgemaakt voor alles wat leelijk is.
Op de meest tegenstrijdige wijze. En dit is
juist een gunstig teeken voor de Kerk zelf, even
als het een vooroordeeling in sluit van de op
pervlakkige; vaak kwaadwillige critiek, die de
tegenstanders op haar uitoefenen.
Tegenstrijdige critiek weerlegt zich zelf.
Wanneer de een van u zegt dat ge te streng
zijt en de ander dat ge te goed zijt, dan trek u
vaii die beoordeeling maar niet veel aande
waarheid zal wel in 't midden liggen. De een
zal u wel te streng vinden, omdat hij zelf erg
goed is, en de ander u te goed, omdat hij zelf
van den strengen kant is.
Zoo gaat 't ook met de critiek over de R.
K. kerk. De liberalen vinden haar te „rood"
en de „rooden" vinden Kaar te liberaal, te kapi
talistisch. De vooruitstrevenden vinden haar
te behoudingsgezind, en de conservatieven
vinden haar te modern. De „moderne" chri
sten vinden haar te streng in geloof en zeden,
de doleerenden vinden haar in verschillende
punten te laksch. Sommigen vinden, dat zij
zich met sociale kwesties te veel inlaat, anderen
dat zij er zich_niet genoeg om bekommert. En
zoo zou men een heel lang lijstje van elkaar
tegensprekende verwijten kunnen opmaken.
Doen evenmin als normaal mensch een
vinger verdraait om 'tverwijt van 'n reus, die
hem voor 'n dwerg scheldt, en van 'n dwerg
die hem voor slungel uitmaaktevenmin stoort
zich de Roomsche Kerk aan die uiteen- en
tegenelkaarloopende appreciaties van haar te
genstanders.
Ze houdt den middenweg zij laat zich noch
naar rechts, noch naar links trekken door
strooming der menschen en tijden.
Zij is noch kapitalistisch n' en déplaise
den socialisten; noch socialistenwat ook de
kapitalisten er^over denken.
Niet kapitalistisch noch in hacr leer, noch in
haar practijk. rif
Zij predikt wel de onvervreemdbaarheid van
den rechtmatigen eigendom, maar keurt even
sterk de meestal onrechtvaardige opeen-
hooping van 't kapitaal af; zij keurt af de geld
zucht, die daartoe leidt, de oneerlijke midde
len, die er voor gebruikt worden, de gierigheid
waarmede de verkregen rijkdom werd bewaard,
zij wi,st op de verplichting van rechtvaardig
loon betalen, van rechtvaardigheid in den
handel, van ondersteuning der misdeelden,
door charitatieve werkenttenjaalmoezen. Zij
predikt bovenal de onthechting aan de aard-
sche goederen, de nietswaardigheid dezer be
zittingen in vergelijking met de hemelsche.
Zij predikt in navolging van haren Stichter de
zaligheid der geestelijke armoede, die den arme
tevreden doet zijn met zijn gebrek en den rijke
sober in zijn overvloed. Zij predikt niet, zooals
het socialisme de verbeelding en socialisatie
van den rijkdomwat enkel verschuiving
geeft van bezit en kapitaal, andere proleta
riërs kweekt en andere kapitalisten; zij predikt
gerechtigheid en liefde, die allen het leven
menschwaardig maakt en allen deelachtig aan
hetjeenig warej[en waardevolle kapitaalhet
geluk, detevredenheid.
En deze leer heeft zij door hare daden be
vestigd.
Haar eigen constitutie en hiërarchie berust
op het beginsel van gelijkheid tusschen rijk en
arm, zij kentfvoor haar ambten geen kapita
listen of proletarieërs, zij telt onder haar Pausen
Bisschoppen mannen van allen stand en af
komst.
P[Reeds twintig eeuwen bijna is zij democra
tisch geweest in den goeden zin te midden van
starre koning en keizerrijken. Reeds twintig
eeuwen bijna strijdt zij tegen de verdrukking
van kleinen en zwakken. Indachtig hit woord
van Christus: armen zult gij altijd in uw mid
den hebben,' heeft zij van 'tbegin af aan groote
en krachtige werken van barmhartigheid, kloo
sterorden, gestichten en instellingen voor ar
ir.en en misdeelden^in 'tleven gerceixm.Egjg&fo£
ln den oud-christelijken tijd maakte zij de
slaven vrij uit defltyrannie hunner meesters.
Later bracht zij het verdrukte volk bijeen in
de machtige gilden, inlonzen modernen tijd
heeft zij door Leo XIU de^werklieden veree-
nigd en sterk helpen 11 a tenjtegen het kapitaal.
Doch de werklieden niet alleen ook de.heeren,
de middenstanders, ja zelfs de werkgevers
heeft zij vereenigd, om hen allen in die bonden
bij elkander te brengen en als broeders te doen
leven van eenzelfde groote gezin.
Want al is de kerk niet kapitalistisch, zij is
evenmin erg socialistisch. Zij erkent niet alleen
de rechten van den arbeider en strijdt niet al
leen voor zijn verheffing, zooals het socialisme;
ook de andere standen zijn haar dierbaar. Ook
dit opzicht is zij katholiek, d. w. z. algemeen.
Alle benepen particularisme is haar vieemd;
alle menschen, rijk en arm, zijn haar kinderen
en alle zijn haar even lief, al toont zij zich om de
zwakken en kleinen het meeste bekommerd,
zoo als de moeder van zelf doet.
Het socialisme werkt enkel en alleen voor de
lotsverbetering van den arbeideren nog
hoe en zoodoende verwaarloost het de
andere standen, ontziet zich zelfs niet op kosten
dezer laatstcn zichzelf en zijn troetelkind, den
arbeider te verrijken, 'tls wel een zeer makkelijke
levenstaak, slechts één partij naar dc oogen
te zien en aan de andere maling te hebben.
Doch of men zoo demenschheid gelukkig maakt?
Het liberalisme is al even eenzijdig te werk
^gegaan als het socialisme. Het deed iriets dan t'
de brandkast der bezitters en de patroons
goed vullen cn beschermen; het volk der ar
beiders mocht werken, en eventjes leven, om
te kunnen blijven werken voor den kapitaal-
groei der heeren. Ook dat was een makkelijk
werk, maar zijn vruchten zijn er ook naar.
Tusschen dre twee uitersten staat de R. K.
Kerk, met een veel moeilijker doch ook veel
heilzamer taak't tevreden stellen en gelukkig
maken van rijken en armen, van alle standen
het bijeenbrengen in vrede en liefde van alle
oeconomische partijen. Een taak, waarvan
wij dezen zomer zoo'n prachtig stuk verwe
zenlijkt hebben gezien in het R. K. Bedrijfs-
raden- Congres te s'-Hage, waarvan de „N.
Amsterdammer" gezegd heeft, dat de 5. D. A.
p. er zich als het ware door „bestolen" moet
gevoelen.
De kerk is beter dan socialistisch of kapita-
lischzij is solidaristisch, d. w. z. zij is er op
uit, om allen en alles in eenheid van geluk bij
een te brengen.
Wel mag de een of ander harer bedienaren
al eens een al te diepe buiging maken voor 't
kapitaaldat moet hij zelf verantwoorden. De
Roomsche Kerk in haar geheel predikt en be
oefent allerminst wat men kapitalisme noemt;
zij is niet voor niets gesticht door den Zoon
van den timmerman" en het eers. gepredikt,
door visschers.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal
Dinsdag a.s. geen audiëntie verleenen.
De imperata „De Spiritu Sancto*' en het ge
bed „Kom H. Geest" na de H. Mis.
(Wij lezen in „St. Bavo":
Nu volgens betrouwbare berichten de offici
eel e afkondiging van den vrede te Parijs aan
staande is, bepalen Wij, dat vanaf den da&
waarop bedoelde afkondiging plechtig geschie
den zal, de door Ons voorgeschreven gebeden
(d.d. 10 Jan. 19191) niet meer behoeven te ge
schieden.
Het voorschrift omtrent de Litanie van O. L,
Vrouw, blijft nog van kracht.
t AUOUSTINUS JOSEPHUS, j
Bisschop van Haarlem.
Bestrijding mond- en klauwzeer.
De Staatscommissie inzake mond- en
klauwzeer brengt in. die Staatscourant tet,
kennis van belanghebbenden, dat zij bereid
is hen, die wenschen te doen onderzoeken
welke waard© is te hechten aan aangeprezen
middelen ter voorkoming en genezing van
mond- en klauwzeer, doch bezwaar hebben
zoodanige middelen overeenkomstig de in de
Staatscourant van 30 Juni 1919 gedane op
roeping af te geven, alsnog in de gelegen
heid te stellen zelf de werking van hun mid
del onder toezicht der Staatscommissie in de
praktijk te demonstreeren.
Belanghebbenden kunnen zich daartoe
schriftelijk aanmelden bij prof. dr. J. Poels,
directeur van de Rijlcsserum-inriohtimg te
Rotterdam of bij prof. dr. L. de Blieak, direc
teur van het Instituut voor parseuifcaire-in-
feetie-ziekten der Veeartsenij kundige Hooge-
school te Utrecht.
Zo utontigtnntng.
De Koninklijke Nedarlandsche Zoutindus-
triet e Boekelo heeft tot 1 October EL 265
ton zout afgeleverd. Er zijn thans 70 ar
beiders bij do onderneming werkzaam.
BELANGRIJKE AANHOUDING.
In Rotterdam is aangehouden, een 24-jar'g
persoon uit Haarlem, verdacht van mede
plichtigheid aan berooving van f 25000 in
Febr. j.l. gepleegd'.
aatregelen tegen typhus.
De 'Amsterdameche Gezondhenadieast
heeft thans een gedeelte van de gemeente
Sloten onder handen genomen ter bestrijding
van do typhus. Kort geleden was ontdekt
dat in een sloot nabij de Baarsjes geregeld
faecaliën gedeponeerd werden. .Wijl ook ge
bleken was, dat eenige typhuslijuers tte.k
gedronken Jiadden, afkomstig van een melk-
leverancier die het water van de bed 0 rid o
sloot voor zijn bedrijf gebruikte, werd liet
water onderzocht en kon er worden vast
gesteld, dat de in het water, drijvende fae-
ces-deeitjes typhus-ba:Llen bevatten, leie
ren dag wordt nu de sloot vanwege deu
Gemeentelijken Gezondheidsdienst toia.il on
bruikbaar gemaakt voor eenig doeleind.©. De
directie van dezen dienst heeft thans ook
het water van nabij gelegen siooten in on
derzoek genomen. Zooals men weet, zijn er,
nab(j de Baarsjes tal van tuinders gevea,
tigd, die gerege.d dagelijks hunne groenten
per vaartuig naar de Hoofdstad transpor-
teeren- Enkele marinoeziers hebben ook
vaak de gewoonte sommige groentensoor-
ten in slootwater, te wasschen. Vooral ookj
met het oog hierop, worden nu de versch|LU
lende waterwegen rondom de tuinderijen ge»
controleerd. op. het voorkomen van typhus»
bacillen. Naar. verluidt heeft thans het or*
derzoek nog niet zoodanige resultaten opf
geleverd, dat overgegaan diende te .wortfeq,
tot het onbruikbaar maken van het watet
van nog meer siooten in de buurt. Tn/tus»
schen blijft het raadzaam ook geen ftnge*
kookte groenten ta «dew
