HH. ADVERTEERDERS buitenland In en om Haarlem rö DONDERDAG HOlfEI&BER 1919 42ste JAARGANG No. 10098 DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL 12,60, PER WEEK 20 BUREAU: KASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFCEEUNS „DRUKKERIJ" No, 1743 CENT, FRANCO PER POST PER KWARTAAL ADVERTENTIES 25 CENTS PER RE3 42,95 BIJ VOORUITBETALING EL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING EERSTE BLAD Dit nummer bestaat uit 2 bladen Met het oog op de vroegtij dige verschijning van de Zater- dagsche Louram, verzoeken wij onzen HH. ADVERTEERDERS beleefd advertentiën, bestemd voor het Zaïerdagnummer, in te zenden. DE ADMINISTRATIE. Ui' i>EN UiEMEENTHiliA AD. Wij staan aau den vooravond der behande ling van de begrooting. Wel is er zoo iets ais een wetsartikel, dat verplicht dé genie eu- kbegrooting vóór 1 November bij Gedepu teerden in te leveren. Maar zoo nauw nemen wij bet niet. be Voorzitter wilde althans red den, wat er te redden is en beloofde, dat de ïLi-uioiiü van antwoord op het afdeeiingsver- sjag, hedenmorgen tien uur bij de raadsle den zou thuisbezorgd worden, ban had men zeven magen om ue repliek te bestudeer en en kon mus veilig a.s. W oensdag met de open bare behandeling begonnen worden. Wet houder «lingenuerg interrumpeerde boven dien iti g„jelui w.cet toch wel, wat er in die anlwoord-nota staat!" Maar een no el van den baad vond dien stu dietijd te kort: men wilde zich grondig voor bereiden, zoouat de burgemeester aan den aunniaug moest toegeven om met de behan- nug eerst men 19den November te beginnen bat belooft mus v.at! Terwiji de Tweede Ka mer het prijzenswaardig voornemen heeft om o e uehatien over de fch a ais be greeting te be perken, zoodat men weer evenais vroeger vóór kerstmis gereed kan komen, terwijl de Amstermamsche Raad ïaiilsoeneerkig van spreekiijd gaat invoeren, gaat de Haarlem se me baad naar een gelegenheid zoeken om zhh (Jagen lang in discussies te verdiepen. Nu, me aanleiding tot „principieele" be- sciioüwiiigen is er natuurlijk ruimschoots. De «merke fractie der S. D. A. P. heeft zich door een buitengemeen ontactische houding bij de \y el uouueisbenoeming in September vastge werkt. Op één punt is reeds berouw en spijt getoond; gisterenmiddag toch legde de heer Lt'Halma, nameus de roode fractie de deemoe dige bekentenis aï, dat he S. D. A. P. was teruggekomen van baar besluit om geen zit ting ie nemen in buaus-cominissies. Die „ver gissing' heeft men zoo spoedig mogelijk on- gc..aan gemaakt. Zullen er nog meerdere vergissingen worden hersteld? Is men ook van pian aan de samenstelling van het col- leg.. vuil 15. en W. te gaan peuteren en door ecu on\erwachten tegenaanval bij de begroo ting do ontevredenheid bij eigen partijge- lunnen over het onvruchtbaar isolement der fracdo weg te nemen? Wij hebben een stil vermoeden, dit de bedrijven en de afdeeling volkshuisvesting met publieke werken de zeer bijzondere aandacht der roode fractie zuher. hebben, niet natuurlijk om de gemeen tebelangen, welke door die takken van ge- liieenteuienst worden behartigd, maar om de Wethouders, welke aan het hoofd daarvan (taan en wien de roode haeren het nog maar niet kunnen vergeven, dat zij hun rechtma tig verkregen p.aatsen hebben ingenomen. Hoe men het zaakje denkt klaar te spelen, is ons nog niet recht duidelijk; maar dat de eerste stormloop tegen het college van B. en W, bij de a.s. begrootiiig zal worden onderno men met den kennelijken opzet er hoe eer hoe liever een bres in te schieten, dat staat voor ens vast, In afwachting van de ontlading van dat Onweer heerschte er gisteren betrekkelijke kalmte in den Kaad. Het was zelfs een hoofseh over en weer buigen tusschen den heer Reinalda met zijn genooten tegenover Wethouder Bomans, dat het een aard had. Dat begon met het debat over hot afgeven van manufacturen uit het gemeentelijk dis tributiebedrijf aan coöperaties en liefdadige instellingen tegen een lageren prijs dan aan den winkelstand. Men kent de kwestie; zij i« Dinsdag in ons blad uitvoerig uiteengezet. In tusschen heeft het debat er nog wel eenig meer licht op geworpen, het debat, dat ten gevolge van allerlei meeningisverschillen, welke men in ons raa.dsverslag kan terugvin- deu, veel langer duurde, dan eigenlijk wel noot ig was oin fot den kern te komen. Het bestond o.m. hierin, dat het aan- v an kol jjk scheen, alsof dé middenstand boos trnni<^'fr h-et dat coöperaties en philan- fen Wn de distributieartike len 'Ca en 40 pet. van de mkoopswaarde had den gekregen, terwijl de winkeliers voor de zelfde goederen eenigo weken tevoren 50 pet moesten betalen. Dan moeten de winkeliers de te veel betaalde 10 pet. terug hebben ineenden mr. Hagemeijer eit de heer v. d. Kamp. Behalve echter, dat zulk een besluit tal van administratieve moeilijkheden zou op leveren, doordat een groot deel van die goe deren door do winkeliers huiten Haarlem is omgez' moest ook vast staan, dat de winke- Uiers allien hadden afgenomen in de vaste o\tiimgiug;, dat aan verbruiksl ichamen niet cm-cn 50 pet. der waarde zou geleverd wor den. ..li (,i; nu is in het debat niet komen vast te staan. Wel schijnt dit eenige dagen het geval te zijn geweest, maar ook nadat de circulaire met het aanbod van 40 pet. reeds verzonden was, schijnt nog door winkeliers tegen 50 pet te zijn ingeslagen. Zóó althans erkende de heer Van Liemt, gedurende de discussies. Doch er was een groot,e „maar" bij die verklaring en daarmee kwamen we eigenlijk pas bij den kern van de zaak. De winkelstand aldus de heer Van Liemt was heusch zoo jaloerseh niet op de coöperaties en liefdadige instellingen; men gunde hun de 10 pet., winst gerust. Doch er was wat anders. De consumentenvereeniging, die deu strijd tegen den winkelstand heeft aangebonden, zou de 10 pet. voordeel niet hebben. En dat kunnen wij ons van het stand punt der winkeliers begrijpen Nu was de heer Van Liemt naar den burgemeester gegaan en had vafl deze de toezegging gekregen, dat ook hij het bezwaar voelde om de consumen ten vereeniging op den winkelstand voor te trekken. De burgemeester zou de zaak in het college van B. en W. brengen. En met die verklaring heeft de heer Van Liemt den win kelstand gerust gesteld. Nu deden zich twree duistere zaken voor: lste, dat de bewuste circulaire blijkbaar door een „ambtelijke vergissing" verzonden werd in een vorm of op een tijdstip als niet door B. en W. bedoeld en ten tweede, dat schijn baar de oensumentenvereemging de distri butiegoederen toch tegen 40 pot. kreeg. Wethouder Bomans maakte echter over duidelijk, dat B. en W. in dezen niet de min ste blaam treft Toen de raad besloten had, om de distributiegoederen aan verbrui,ksver- eenigiugen van de hand te doen, meenden zij, de sociale bedoeling van dat besluit het best tot haar recht te doen komen, door de goe deren zoo goedkoop mogelijk te verstrekken. Dat 50 pot. van de waardie echter al zeer goedkoop was en de gemeentelijke strop al groot genoeg maakte, staat natuurlijk even goed vast De tweede uitgite tegen 40 in plaats van tegen 50 pet. zal dan ook wel aan de ambtelijke vergissing moeten wordlen toe geschreven. Maar nu het punt, dat eigenlijk het protest dor winkeliers heeft uitgelokt, de veronder stelling, dat B. en W. de nieuwe oonsumen- tenvereeniging hadden bevoordeeld boven den winkelstand Deze onderstelling bleek ge lukkig onjuist te zijn. Met de stukken kon het college aantoonen, dat de gewraakte ver- eeniging niets bad ontvangen. Hare ledten hadden zich echter die goederen langs een omweg weten te verschaffen. En daar is na tuurlijk niets tegen. Wethouder Bomans besloot de discussie met de mededeeling, dat hij door twee deskundi ge en onafhankelijke personen een onderzoek had laten instellen naar de winst, welke de Temalut** met m15 distl"ibutie-goederen hebben gemaakt en gebleken was, dat deze winst in het geheel met overmatig is te noemen. Waar het nu in het wezen der zaak ging om de vraag: hebben de winkeliers met de distribu tie-goederen gewoekerd, daar is de winkelstand onbesmeurd uit de strijd gekomenhet debat gaf op deze wijze zelfs een ongezochte gelegenheid voor een rehabilitatie. Een bemerking ten slotte: er is nu veel drukte gemaakt over de liquidatie van een zaak, zonder dat de mislukking der onderneming zelf op het tapijt kwam. Het stormpje is geëin digd in een motie van den heer Koppen, aan B. en W. overgedragen voor prae-advies waarin wordt aangedrongen om de nog resteerende goederen zoo spoedig mogelijk aan de verbruiksvereenigingen af te staan. Mogen wij er aan herinneren, dat die spullen vele ton nen gouds hebben gekost en dat daarvan toch wel een behoorlijk deel in de berooide gemeente kas mag terug komen? Dat kan geschieden op een manier, dat de minder draagkrachtige be volking er toch nog groot voordeel bij heeft. De overige discussies waren alle van gerin gen omvang. Bij het voorstel tot verleenen van het eervol ontslag aan zes leden der commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs, vroeg de heer Reinalda of B. en W. ook konden zeg gen, waarom al die heeren heengingen. Wet houder Bruch repliceerde: B. en W. welen er niets van! Natuurlijk hebben allen de reden in de courant gelezen en was de vraag iets anders dan een poging om het conflict openbaar aan de orde te stellen. En dat kan gebeuren, door dat nu op voorstel van den heer Reinalda aan de commissie naar de reden van dat massa-ont slag zal worden gevraagd. De burgemeester en de heer Loosjes vonden het een gevarlijke proefneming; maar de meerderheid' wilde het er op wagen. Bij de behandelingg der tarieven voor het Slachthuis ontlokte de heer Jonckbloedt aan B. en W. de verklaring, dat de kwestie der slacht huiskeuring op toebereide vleeschwaren naar de rechtsgeleerde commissie is gezonden. Onlangs werd de zaak in ons blad nog aan de orde ge steld en wezen wij op de urgentie er van. Moge ook de rechtsgeleerde commissie daarvan over tuigd zijn Bij een voorstel van B. en W. om het speel terrein aan het Prinsenbolwerrk tot paarden markt in te richten (het inslaan van enkele palen kost het bagatel van 1800!) wilden de heeren de Braai en v. d. Kamp weer naar den ouden tijd terug, toen de viervoeters op den Dreef stonden te springen. Maar wethouder SHngenberg wist ze te overtuigen, dat die mooie wunderplaats daarvoor nu toch niet was inge nomen, hoorden we mr. Heerkens Thijssen zeer juist adviseeren en zoo deden B. en W. Het eer ste papieren succes van den heer Peper. Verder had hij nog eenige kostbare wijzigingen, maar die kwamen, door niemand dan hem zelf ge steund, niet iu behandeling. Langer kon de Gomuaistiseh© afgevaar digde aan liet woord blijven toen aan dip orde kwam de instelling van een duurte* commissie (voorstel-Nagizaamj. Le heer, Pe per had voor die gelegenheid een iange speecli over de gescüieuenis der djuurre op geschreven. Beginnende bij de Carthagcrs en issyriérs liep inj over Josue en Kaleb, uiede melk en honing reeds te duur moesten be fallen in liet land van Kanaan en sprong over Komeinsclien tijd en middeleeuwen naar, Amerika en Kari Kuutsky. Heelt lnj niet de verkeerde editie, vroeg men ondeugend aap den neer i-'oppev Le burgemeester vond, dat die duurte-beschouwingen heter bij de groote schoonmaak, genaamd' vbegrootingT te pas konden .worden gebracht. En de heer van der Kamp plaatste de geestige oprner- ng: zend al je stukken naar de duur te- commissie, dan kan di® bestudeeren! Maar de heer Peper gaf geen kamp, wenschte zijn betoog tegen de kapitalisti sche maatschappij voort .te zetten en eindig de tenslotte met de eenig juiste opmerking, waarbij hij het had kunnen laten, dat de arbeiders zich van d© duur te-commissie geen gouden bérgen moesten voorstellen, want d.at de duurte pver het algemeen genomen heusch niet door dé winkeiers of door een enkelen kettingliaudelaar veroorzaakt .werd. Toen gingen we stemmen en de Raad benoemde in de duurte-commissie mevrouw Maarshall, de heeren Klein, Koppen en van der Kamp onder voorzitterschap van Wet houder Bomans. Leze vijf hebben nu de moeilijke maar dankbar© taak om Haarlem binnen eenige maanden van de duurte af te helpenI De burgemeester leidde de rondvraag in met de mededeeling, dat B. en W. het risico niet aandurven om op voorstel van den heer Nagtzaam 10.000 K.G. aardappelen t© koopen. Voor zieken-rijst (bedoeld ,werd rijst voor zieken en zwakken) .was voldoende gteaorgd. De heer Gerritsz raakte nog even het teer© punt van den, woningboutw aan. Hij had boeren verluiden, dat B. en W- niet van plan waren de motie-Reinalda snel uit te voeren. Mr. Slingenberg gaf een antwoord, een lste rangs diplomaat waardig. Toen B. en ,W. van den schrik bekomen waren, hebben zij vijf dagen na de jongste Raadszitting Last gegeven om plannen in den geest der motie- Reinalda uit te werken. In hoeverre die aan de geuite .wenschen zullen kunnen vol doen, moet nog blijken. Reden voor onge rustheid is er inmiddels niet... Wat do snelüeid, van voorbereiding be treft, het plaii-Slingenberg ,waa met buiten- gewonen spoed, uitgevoerd; daaraan hadden de lioofdambtenaren hun vrije ZaterJagmi|ClL dagen en Eondagen gegeven. De uitwerking der nieuwe plannen zou met „gewonen" spoed geschieden; een tweede maal toch kan men geen beroep doen op de uiterste krach- tne der ambtenaren. Mr. Silnigenberg heeft aanleg voor Minis ter van buiteniandsch© zaken I Le heer van kiemt vroeg nog of er gteec aanleiding was om gemeente-personeel ook suppletieloom voor. voogdijkinderen uit te keeren, wat B. en W. in beraad namen. De burgemeester, voorspelde nog een Raadszitting „zoo noodig" voor a.s. Woens. dag en anders zien wij eikaar terug op 19 November, op, het slagveld dpr begroatirgs- debatten. richt. De heer Peper waar blijft hij, zult gij vragen, had zoo waar een succes Bij het voorstel lot verleening van gratificaties' in 1920 aan pensioengerechtigden wilds onze communist de zinsnede schrappen, dat B. en W. die grati ficaties konden verleenen. wanneer naar hun msening de tijdsomstandigheden dat wettigen. Dat wilde de heer Peper schrappen en hij maak_ te er een voorstel van. Laten we dat maar over- DE RATIFICATIE VAN HET VREDES VERDRAG. Het protocol der Hu ten te met de eischen, welke vóóir de ratifioatie van dien vrede, van Duitsehland verlangd wonden, somt in de eerste plaats de verplichtingen van het w&- penstilstanidBverdrag en de aanvullende be palingen op, welke Duitse hland niet of niet geheel is nagekomen. Zoo moeten o.a. nog 42 locomotieven en 416® wagens geleverd won den. Het terugtrekken der ziek 0p Russisch gebied bevindende troepen is, In weerwil van die herhaalde officieele aanmaning!, niet uitgevoerd. Volledig6 opgaven der in door Duitschland bezette gebieden door Duitsehers weggenomen, ingezamelde of verbeurd ver klaarde gelden en waarden zijn nog niet ver strekt. In weerwil van de verplichting om vóór die uitlevering g«en schepen te vernie len zijn bij S-capafiow Duitsche schepen ver nield. Alle uit Frankrijk en België wegge nomen kunstvoorwerpen en kunistdooumenten zijn pog niet teruggegeven. D'o verplichting ii:zake de levering van landbouwmachines is nog niet vervuld, In weerwil van de ver plichting om geenerlei oorlogsmateriaal uit te voeren, is vliegtuigmateriaal naar Zweden, Nederland en Denemarken uitgevoerd. Een zeker aantal der onuitgevoerde of onvolledig nagekomen bepalingen is bij verdrag van 28 Jini 1919 hernieuwd. Het protocol vervolgt: ten slotte kunnen die geallieerde en geassocieerde regeermgen de verdere schendingen van 't wapenstilstands verdrag en ernstige overtredingen, zooals de vernieling der Duitsche schepen in Scapa- flow de vernieling van den onderzeeër UC48 in FerroJ en de vernieling van verscheidene diuikbooten in de Noordzee, die ter uitleve ring naar Engeland onderweg wareu, niet orgestraft laten. Duitschland yarbindt zich dientengevolge om ter vergoeding van vernieling der Duit sche vloot in feeapaflow binnen zestig dagen, na de dagteekening van het protocol, vijf lichte kruisers, waaronder d:e „Königsb'erg", de „Pilau", de „Regensburg" en de „Stras burg", benevens binneu 90 dagen de in volledig goeden en voor het gebruik gereed zijnden staat, in het geheel 400.000 ton aan drijvende dokken, drijvende kranen, sleep- booten en baggermachines uit te leveren. Binnen tien dagen na de ondérteekening van het protocol moeten de machines en de moto ren der duikboot en U 37, U 138 en 150 wor den afgeleverd. Duitschland verbindt zich verder aan de Ententeregecringen de waarde van het uitgevoerde vliegtuigmateriaal, vol gens beslissing en taxatie der in het vredes verdrag vermelde commissie van controle op de vliegkampen, te betalen. ,1>ro1to(j°1 eindigt: Voor het geval .Dui'tsehland deze verplichtingen binneu de hierboven vastgestelde termijnen niet na komt, behouden de geallieerde mogendheden zich voor all-© militaire en andene dwang*- middelen te bezigen, die zy doelmatig achten. DE INTERNATIONALE ARBE1DS- CONFERENTIE. De conventie, welk© ter ratificatie zal wor den voorgelegd aan alle staten, du el nemende aan de arbeidsconferentie, ter toepassing van het beginsel der 48-urige werkweek, opgeno men in het vredesverdrag, werd Dinsdag door de zesdie aJgemeene vergadering der ar beidsconferentie behandeld. De conventie werd ingediend door het comité van organi satie als slot van een uitvoerig rapport, ge grond op die antwoorden op een vragenlijst, aan alle deelnemende staten verzonden. Voorts werd een motie voorgelezen, aange nomen door het internationaal congres van arbeidsters, waarin werd aangedrongen op een achtuTiendag en een week van 44 uur met een wekelijkschen onafgebroken rusttijd van ander hal ven dag en in continu-bedrijven een minimum-rusttijd van een half uur in elke werkperiode van acht uur. Er werden speciale commissies benoemd, voor de beraadslaging over werkverschaf fing, het werken van vrouwen voor en na de bevalling, met inbegrip van een moedier- sehapsverzekering en ook over nachtarbeid van vrouwen, over den minimum-leeftijd voor kinderarbeid en ruachlarbeid van kin deren. Het comité van organisatie rapporteerde ten gunste van dé 48-urige werkweek tegen over den 8-urendag, daar d© eerste meer elasticiteit veroorlooft hij de regeling der arbeidstijden, in het bijzonder wat betreft halve werkdagen en den wekelijkschen rust dag. Evenwel werd de noodzakelijkheid van wij ziging voor bepaalde industrieën onomwom den erkend, met mam© wat betreft oontinu- bedryvem, die zeven dagen per week moeten worden voortgezet. Hiervoor werd een grens van 56 uur voorgesteld; voorts werd voor portiers en anderen, die voor een na de ge won© werkuren gewoonlijk lichten en niot- voortdurenden arbeid moeten verrichten, een grens van 60 mux voorgesteld. Het rapport werd ingeleid' door door G. N Barnes (Engeland), die zeidte, dat d© arbei ders door deze bepalingen een hooger loon trachten te krijgen. Den arbeider kemt een kortere arbeidsdag toe als vervulling der be loften, gedurende de vijf oorlogsjaren ge- diaan, terwijl hij tevens aan d© overige ge meenschap volledige medewerking verplicht is om de productie 200 hoog mogelijk op te voerea De conventie zou er veel toe bijdra gen om de industrie mensehelijker te maken en was de eerst© stap naar een betere en een blijdere wereld. Nadat Italië het voorstal had gesteund, volgde een langdurig debat, waarbij verschil lende gedelegieerdea o.a die van Canada te kennen gaven, dat zij zich wellicht zonden verzetten tegen de aanvaarding der 48-urige werkweek in tegenstelling tot den 8-urendag. Er werd toen een motie voorgesteld om d© verdere discussie uit t© stellen, doch dit gaf weer aanleiding tot oppositie van Bail- desi (Italië) die betoogd© dat de conferentie blijkbaar niets liever wild© dan verdaging als er verschil van meening rees. Ten slotte werd de conferentie verdaagd tot gisterenmididiag om de verschillende groe pen gelegenheid te geven het rapport te be spreken. HET VREDESVERDRAG DOOR DEN AMERIKAANSE HEN SENAAT. VEROORDEELD? De correspondent van de „Echo de Paris" te Washington seint, dat aan het eimde van 't debat in d©n Senaat over d© ratificatie d© algemeen© indruk was, dat het verdrag ver oordeeld is, aangezien ratificatie met reser ve niet mogelijk is, omdat de democraten die niet willen en aanneming zander reserve niet wegens de vijandelijkheden der republikei nen. Reeds, zoo vervolgt de correspondent, denken vele senatoren er over het verdrag verder te laten liggen en zich te gaan bezig houden met de bespreking der levensproble men van Amerika, vooral het probleem der spoorwegen. Men verwacht, dat Wilson een wanhopige laatste poging zal doen om het verdrag nog te redden, maar, zegt de corres pondent, het schijnt, dat het besluit vam den Senaat reeds vaststaat DE WENSCHEN VAN BULGARIJE AFGEWEZEN. Clemenceau's brief hij het antwoord der ge allieerden op d© Bulgaarscbe opmerkingen over de vredesvoorwaarden bevat een wei gering van het Bulgaarscbe verzoek tot wij ziging van de territoriale bijzondere clausu les. De Bulgaarsche gedelegeerden worden verzocht binnen vier dagen mee te deelen, of zij het verdrag in den bestaanden vorm willen teekenen. Na dien termijn zal de wa penstilstand, op 29 Augustus 1918 gesloten, als geëindigd beschouwd worden, de gealli eerden zullen alsdan de maatregelen nemen, welke zij noodig achten. DE ALGEMEENE STAKING TE BERLIJN Niettegenstaande den oproep van radicale zijde en het Maandag j.l. door het Duitsche meiaalarbeidersverband genomen besluit tot de algcmeeue staking, vertoonden de arbei ders Dinsdag onmiskenbaar teekenen van onwil aau de staking mee te doen. Bij de groote fabrieken in het bijzonder bij de Sie- mensfabrieken meiddien zich Dinsdag duizen den arbeiders om 't werk te hervatten. De plotselinge slaking van een duizendtal ar beiders werkzaam in de werkplaatsen van een electrisehe tram een sympathiestaking voor de metaalarbeiders heeft geen zicht bare uitwerking gehad. De dienst is niet het minst beperkt. De „Vorwarts" wendt zich tegen het dooi de onafhankelijke en spartacistische arbei dersraden uitgegeven parool voor een algc- rneene staking om politieke redenen. De bladen berichten dat er bij het perso neel verbonden aan de middelen van ver keer geen neiging bestaat aan de algemeene staking mee te d'oen. Hedenochtend wordt echter gemicldi, dat het trampersoneel besloten heeft vandaag in staking te gaan. Het personeel van de Hocli- bakn zou zich er echter tegen hebben ver klaard. Minister Ncske heeft opnieuw zijn verordening tegen liet aansporen tot staking uitgevaardigd. De „Technische noodhulp" heeft last gekregen zich gereed te houden. DE MIJNWERKERSSTAKING IN AMERIKA. De mijnwerkers zijn bereid onmiddellijk met de mijneigenaars te onderhandelen ais het wettelijk bevelschrift tegen de stakings leiders wordt ingetrokken. DE DUITSCHE ENQUETE-COMMISSIE. De commisie van onderzoek heeft gisteren haar zitting hervat. Doordat verklaringen van neutra len diplomaten in het geding werden gebiacht, wer den op zeker moment de eduren gesloten en werd in het geheim vergaderd. Het voornaamste der verdere openbare behan deling was het verhoor aan von Buthmaun aigeno- men omtrent zijn houding ten opzichte van den duik'bootoorlog. Er werd hem gewezen op het te genstrijdige in zijn houding dat hij voor zich zelf overtuigd was, dat de duikbootooriog de beslis sing niet zou brengen, maar wel Amerika tot Duitschland's vijand zou maken en dat hij n.ctte- min den Keizer niet van het besiuit omtrent den rockeloozen duikbootooriog heeft teruggehouden. B'cilimann Heilweg gaf daarop een uitvoerig antwoord, dat hij ten slotte aldus samenvatte: Destijds hadden de militaire autoriteiten de over tuiging dat de oorlog zonder den meedoogenioo- zen duikbootoorlog niet tot een goed einde kon ge bracht worden. Bij mij stond de overtuiging: ik kan niet in het vooruitzicht stellen, dat ik den oorlog op andere wijze ten einde zal brengen; (met stemverheffing): er moest iets geschieden, er moest een besluit worden genomen. Tegenover de houding der meerderheid tegenover de door eer lijk geloof gesteunde overtuiging van breede volkskringen, dat het achterwege blijven van den duikbootoorlog zou beteekenen de toekomst der natie aan de blood'hartigheid op te offeren, in deze positie heb ik' gezegd en ik ben heden nog van oordeel juist tt hebben gehandeld Majesteit, ik kan U niet aanraden zich te plaatsen tegenover het votum van uw militaire raadgevers. Mijn af treden zou aan de zaak niets hebben veranderd'. Dr. Sinzheimer vroeg daarop. Droeg de groote massa van het volk er kennis van dat Wilson zich tezelfdertijd beried had verklaard' een vre desconferentie tot stand te brengen en dat hij tweemaal heeft verzocht hem de vredesvoorwaar den tenminste vertrouwelijk mede te edeelen. Bethmann: In zijn geheel droeg het volk natuur lijk' geen kennis van onze actie in Washigton. Ze ker had Bernstorff ons meegedeeld onze voorwaar den vertrouwelijk ter kennis van Wilson te bren gen. Voor het overige heb ik Wilson laten mede- deelen, dat onze voorwaarden gematigd waren, en wij hebben uitdrukkelijk gezegd: Wij enken er niet aan Belgie te annexeeren. De etrste stel lige mededeeling van Wilson, dat hij aan den vre. desarbeid wilde gaan, werd ons pas bekend door het telegram van Bernstorff, d.d. 28 Januari. Toen was het te laat. Gevraagd werd nog, waarom Betlinann zich niet op het parlement beriep; daar had hij wellicht een meerderheid tegen den duikbootoorlog kunnen vinden. Bethmann antwoordde, dat het niets zou geholpen hebben, het parlement had verklaard er mee accoord te gaan, dat de opperste legerleiding de beslissing zou nemen. Het slot der zitting had wederom met geslo ten deuren plaats, daar de aangelegenheden der neutrale staten opnieuw ter sprake kwamen. De volgende zitting wordt heden. Donderdag ochtend 10 uur gehouden. Admiraal Kocü en dr. Hellerich zullen worden gehoord DE HONGAARSCHE SPOORWEGEN IN ENGELSCHE HANDEN? De „Vossische Ztg." verneemt van goed inge lichte zijde, dat tusschen het kabinet Fried- rich en den Engelschen gevolmachtigde Clerk een overeenkomst is gesloten, ingevolge welk» het geheele Hongaarschie spoorwegnet in En- gelsche handen zal overgaan. De Engelsche machtsuitbreiding moet zich ook tot andere ge bieden uitstrekken, zoodat het vooruitzicht Be- staat dat Hongarije volkomen onder Engel schen invloed komt GEMENGDE BUiTENLANDSCHE BERICHTEN Von der Goltz gepensionneerd. Volgens den „Berliner LokalanzaigaF* li generaad graaf von der Goltz die onlangs weder in de ranglijst der officieren was op genomen. thans gepensionneerd. HAARLEMSCHE

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 1