Orde en Arbeid
Kerk en School
Kunst en Kennis
Handel en Nijverheid
INGEZONDEN
Landbouw en V isscherij
Cx y x) JWMZ
herinneren aan het uitdrukkelijk verbod der
kerk omtrent slechte boeken en eouranten,"
aldus de aanhef van den bissehoppelijken
brief.
„Het is een onbetwistbaar recht der Kerk,
de Leerares der Waarheid en trouwe Be
waakster wan den Haar toevertrouwden
schat-, om wettige redenen het lezen van
voor geloof en zeden gevaarlijke boeken en
geschriften te verbieden. De oude voorschrif
ten hieromtrent zijn door Z. H. Paus Bene-
dictus opnieuw bekrachtigd in de nieuwste
verzameling der kerkelijke wetten door Z. H.
onlangs uitgegeven."
Dan volgt een vermelding in 't kort van
deze voorschriften, terwijl Mgr. ten slotte
de gevolgen opnoemt, welke het volharden
in het lezen van de verbotten lectnnr met
zich meebrengen.
UITVINDING OP MOTORENGEBIED.
Men schrijft ons:
Duur den heer Anton Reitsma, machine-
fabrikant te ierseke, is patent op een explosie-
inotoi aangevraagd.
Deze motor is geschikt tot het verbruik van
alie soorten gas. a Is benzinemotor zal het ver-
Oruxz srociKs ï/io L. per T.xv. uur bedragen.
\is zuiggj-s.aul.or siecxit. i/ro n. antraiiciet
per f.it. uur. xien macnme van iooo F.K. zal
uus s.ecnis i. ix.n. antnraciet per uur verbrui-
,-jii. Ecu macnme van i-5° M. hoog en 2 M.
.aug ueCit een vermogen van ongeveer 3000 P.K.
en vv.egt geïnstrueerd voor vuegmacmnes
iv.ij. De besparing aan urand-
ri -J d-, j tV D 11, 1 -
„.u.Tuxi zal ongeveer 90 oedragen en alzoo
uji"veroruia op 1/5 worden teruggebracht van
jaigene wat tuans bestaande motoren ver-
o. ui,tü. net gcueel is üe vrucht van een zeer
uoog opgevoern tecumscu vernutt. 't is de ver-
Wvoiii..., -at üoor ait meciiarusme een totalen
j.u-eci zat piaats neoben in bestaande macimne-
djj.v en üe wereld, aan aroeiüsproductor is
r.jiter geworden van haast onbegrensde kracht.
SCHADELIJKE INVLOED VAN ZONNE
WARMTE.
nunder zon geen leven Toch kan de zonne-
warxii e ook scnadehjK werken, vooral op hoo
rnen. -uei aueon Uat sommige boornen is ne
gioote steaen, oescnut staande tegen wind
uuc.x opoii voor de zon, nun Diaüeren vroegtijdig
pian Augustus; laten aivallen, docii de stam
icext van ue zonnewarmte te lijden. Dit laatst
gcmt vuorai voor p.jnuouinen en sparren. Door
-e w-unite van de zon wordt de bast sterk ver-
warmn u.n tegen den avond al te Koelen, 't Ge-
voici niervan is uat de oast scneuren gaat, zoo-
.a. nouuu.jten en ook scnumneiplanien het
verscue notu aantasten wat uieermmen een
üuuu ten gevorge neelt. "Proeven nebben dit
bewezen, oen aanaacntigen natuurbewonder-
idi zat nei opgevanen zyn, nat Doornen aan
ucii laiiti van een Duscn huil taaken tot aan den
gioiiu laten reiKen. uoomen nnuden in 't boscn
zij a uieiioe met in de gelegenlieid. De oorzaak
van T laten uangen der tasnen ngt met aan de
ptaaLsr uiiuit, ciuui xxxoul Descnouwd worden als
11 oescuunuig van aen stam tegen de sterke
lOuneDiand.
Telefoneeren zonder draad.
Do heei' Jd. Veens tra, secretaris der afd.
Den Daag van de vereenigiug voor radio-
lelegraire, schrijft het volgenue aan de „N.
it. Urt." over verrassende uitkomsten welke
nier te lande zijn ver-kregen met proeven
van uraauiooze telegrafie.
Ij it het laboratorium der Ned. Radio-indus
trie aihier, wordt tegenwooruig geregeld
diaauioos geteiephoneerd. Voor Uit doei is
iaar opgesteld een raaio-teleiouie-zendsteu
tion, voorzien vau een Phiiips-ideezet-zend-
lamp. De door deze instailatie uitgezonden
gesprekken en doo-r middel van een gramo-
feen gereproduceerde muziekstukken zijn op
een ontvanginrichting, voorzien van een an
tenne, reeus sedert weken goed te hooren.
Het is ruij thans echter gelukt, deze telefo
nie ook te ontvangen geheel zonder antenne,
n.i. met een eenvoudig samengesteld ont
vangapparaat, verbonden aan een draai
raam van slechts 61 centimeter in het
vierkant. Tot nog toe werden deze kleine na
men kier slechts gebruikt voor üe ontvangst
van draadiooze telegrafie, doch door eenigs-
zins gewijzigde constructie blijken zij ook
zeer goed bruikbaar voor het ontvangen van
draadiooze telefonie, niettegenstaande aan de
ontvangst van telefonie meer technische be
zwaren verbonden zijn.
De proeven weraeu genomen met slechts
één Philips-Ideezet-ontvanglamp, zonder
eenige verdere versterking. De muziek van
de gramofoon op bet zendstation is duidelijk
te kooren, zelfs met de telefoon op eenigen
zfstand van bet oor. Ook is het mogelijk de
item van dengeen, die op het zendstation
in de microfoon spreekt, goed te herkennen,
hoewel het zenden met betrekkelijk kleine
energie geschiedt.
De geheele ontvanginrichting kan zonder
meer op een klein salontafeltje geplaatst wor
den en is op een willekeurige piaats in huis
te gebruiken, terwijl deuren en vensters ge
sloten zijn.
Het ontvang-apparaat kan ook zeer goed in
een auto geplaatst worden en het is mij ge
rokt, terwijl d© auto met een flink gangetje
rin.' J1® muziek van de gramofoon te hoo-
gewordeu. reed* m08:elÜk
d* dïaadloos-teiefom^ii00^,^ m«a:
«en bepaalde plaats te 11161
Oude schildering gevonden.
Aan de „Leeuw. Crt," wordt uit Arum (Fr.)
gemeld h i
„Alhier is een per eed dat volgens overleve
ring een gedeelte is van een oud klooster, een
tamelijk groot schilderstuk ontdekt.
Het «tuit dat pijn. 40 jaar geleden door den
eigenaar onder een dikke jaag behangsel werd
gevonden, en door dezen als een sterke en goed-
koope wandbedekking werd beschouwd, kwam
dezer dagen toevallig onder de oogen van een
kunstkenner, die het afkomstig achtte van een
meester in de kunst Het doek. dat ongeveer 2
bij 3 M. is, verteert oog in goeden staat
Het geheel stelt voer een Gcthisch s!ct met
kerk en klooster, aan den voet van een berg en
aan den oever van een meer, terwijl op den
berg nog een kasteel staat. Aan de poort van
het slot in den rechter onderhoek, staat een pel
grim, die van een meisje spijs en drank ont
vangt: in 't midden op den voorgrond spelen
kinderen. Op het meer ziet men schepen en aan
den voet van den berg tegen een boom geleund
staat een peinzende jonge man met een rol in
de hand.
Het geheel is fijn in detail en kleur geschil
derd, terwijl uit den zuiveren stijl, waarin de ge
bouwen zijn weergegeven, blijkt, dat de schilder
een hoogstaande kunstenaar moet zijn geweest.
De naamteekening van den schilder is echter
nog niet gevonden."
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
van deze week bevat de volgende
PLATEN: Het R.-K. Middenstandscongxes
te Breda (2 foto's). De Sint Agneskapal
te Amsterdam. Papieren ooriogsgeld.
Herfst in het bosch (5 foto's). Het bureau
voor de R.-K. Vakorganisatie. Uit circus
Hageubeck (3 foto's). Herfst en winter te
gelijk! (5 foto's). Valigheidskleeding „al
tijd warm" (3 foto's). Edison helpt wonin
gen bouwen (3 foto's). Duitscbe staatslie
den in verhooT. Eene noodlottige ketelont-
plofi'ing (2 foto's). Moeder en kind, naar
d© schilderij van H. J. Haverman. Haar
lievelingen, naar de schilderij van O. Eerel-
man. J. Graffelman. H. E. Pater Nic.
Blum. De firma F. van Gardinge met haar
personeel. Bijdragen tot een geïllustreerd
woordenboek (2 teekeningen van Jan Wieg
man).
TEKST: Het geheim van de schrijfmachine
(E. H. Uylings). Moeder en kind (Ko de
Haan). Herfst in het Bosch (M. Meertens)
De brug (Anny Huïsmans). De gitaar
van Rachel. Om de week een vraag.
biasing vau loodgieters.
Omtrent de te Enschedé uitgebroken sta
king onder de loodgïetersgezeilen, valt te
vermelden, dat de staking in het geheel 35
man omvat. De gezeilen wagen een uurloon
van 60 cent, 48-urige werkweek, invoering
van art. 1638c en d der Arbeidswet en een
regeling bij ziekte. De staking staat onder
leiding van de besturen van den R.-K. en
Alg. Ned. Metaalbewerkershond. Het mee-
reudeei der gezellen xs evenwel niet georga
niseerd. De patroons, diie allen lid zijn van
de afd. Enschedé van den Bond van Loodgie
ters en Fitterspatroons, zijn genegen een
uurloon van 52 cent te betaien.
SINT RAPHAEL.
Het Jaarverslag over 1918 van den Neder-
landscihen R.-K. Bond van Spoor- en tramweg
personeel „Sint Raphael'' kwam in ons bezit.
Het verslag begint met de opmerking, dat in
1918, evenals i iyl7, vele en intensieve acties
elkaar herwen opgevolgd, welke vele voordee-
len zoorei voor üet spoor- als vor het tram
wegpersoneel hebben opgeleverd. En waaruit de
kiacnt en de invloed aer organisaties spreken
en biijk'c, dat de leiding in goede handen is.
Wat de leden betreit: over de geheele linie
Zeeland uitgezonderd had een vooruit
gang piaats.
Verloren de gezamenlijke afdeelingen in
Linwurg in lyl7 130 leden, in 1918 is deze
achteruitgang schitterend ingehaald en lever
de Limburg het grootste aantal nieuwe leden,
al. 579.
De aanwinst over het geheele land was 1257,
waardoor het ledental gestegen is tot 10,061,
vooral tengevolge der revolutiepoging steeg het
getal leden in oe laatste maanden sterk.
Met genoegen vermeldt het verslag, dat het
aantal dergenen die de organisatie verlieten
wegens aansluiting hij de Standsorganisatie, be
langrijk minder bedraagt dan in 1917. Het be
stuur trekt hieruit de conclusie, dat het voor
oordeel. dat bij velen der leden nog tegen de
R. iK. wekliedenvereemging bestond, gaande-
weg plaats begint te maken voor waardeering
en betier-begrijpen van de schoone taak der
Standsorganisatie.
Het verslag wijst er dan op, dat, juist in de
tegenwoordige tijden, nu de nooden zich zoo
drukkend doen gevoelen en de gedachten en han
delingen der menschen als 't ware voortdurend
samengetrokken worden op het stoffelijke alleen
waardoor een zoo gereedelijke aanleiding ont
staat, om de hoogere belangen, op den achter
grond te drukken het noodig, ja hard noodig
ia, dat naast de vakorganisatie een lichaam
werkzaam is, dat ons voortdurend herinnert aan
onze hoogere belangen, welke in de vakorgani
satie niet behoorlijk behartiging vinden.
Tegen den stroom van veimatenaliseering,
die thans schier overal in woeste vaart voort
rolt en ook in onze katholieke arbeidersbewe
ging zijn bedding tracht te banen, moet zonder
dralen een sterke dam opgeworpen worden."
Aldus lezen wij am. zeer terecht in T verslag.
INDRUKKEN UIT DE RETRAITES VAN
NIET-KATHOL1EKEN.
Over de retraites voor met-katholieken, die on
langs te Noordwijkerhout voor heeren en te Ub-
bergen voor dames werden gehouden, bevat de
„Beiaard'' eenige mededeeüngen omtrent indrukken,
door een deelnemer en deelneemster opgedaan. De
deelnemer aan de retraite te Noordwijkerhout, een
Ned. Hcrv. predikant, schrijft oun.:
„Ik weet dat de indrukken van verreweg de
meeste retraitanten zich groepeerden aldus:
1. Wü ontvingen een zuiverder kijk op het
Roomsch-Katholicisme, leerden het hooger schatten
dan te voren;
2. Wij doorleefden een innige, zalige devotie;
3. er was in ons, Protestanten, een ons-één-voelen
•"et de Katholieke leiders en de enkele katholieke
mede-re tr*i tan ten in het Allerhoogste, een in de
eeuwige stilte Gods.
Wat het eerste betreft, zoo zegt hij, eerlijk zij
erkend, wat leven en woekeren in onze Protes-
tantsche wereld een tal van dwaasheden voort in
zake de beschouwing van Roomsche leer en praxis!
Dat er zelfs bij velen onzer theologen een verkeerd
begrijpen en tekort aan kennis van de Roomsche
leer is, wist ik persoonlijk tevoren reeds. Ik wil
hierover niet uitweiden, noem ia het voorbijgaan
slechts het misverstand aangaande, de katholieke
beschouwing der Sacramenten, werkende „ex operc
opcrato", in dien zin opgevat alsof de gezindheid
van dengeen die ze ontvangt, volgens de Room-
schen van geen invloed zou zijn; en de onjuiste
interpretatie van het beprip „alleen zaligmakende
Kerk", alsof dit in zou sluiten het eeuwig-verdoemd
zijn van alle niet-Roomschen!
Ik wist ook wel, dat zoovele praktijken van den
Roomschen volk'e, die weerzin wekken in Protes-
tantschen kring, niet zonder meer „Roomsche prak
tijken'' mogen worden genoemd, alsmede dat het
toelaten daarvan door de innerlijk meer beschaafde
Katholieken, paedagogisch is te verdedigen. En
evenmin waren mijn Protestantsohe mede.retraitan-
ten van dergelijk inzicht ontbloot: onze komst reeds
in Ciemens-huis berustte op een gevoelen, in groo-
ten deele tegenovergesteld aan het helaas nog maar
al te zeer verbreide anti-papisme.
Maar hoe werden onze verwachtingen nog over
troffen. De oude ascese het gebed', die meditatie
en contemplatie der christelijke mystieken, door die
per en ruimer gezinde Protestanten ook wel
in studie genomen en bemind het verbaasde mjj
te ontdekken, dat nog immer de Moederkerk en
hare vroomste kinderen door zoo velerlei midde
len, liturgie, orderegels e. d. in die zware doch za
ligende richting der oude heiligen vermogen op te
voeden 1 En dit naar de verscheidenheid van tem
perament en karakter."
De deelneemster aan de retraite te Ubbergen
geeft hare ervaring o.a. als volgt weer:
„Het pikante was natuurlijk de kennismaking
mét de Roomsche mysteriën. Katholieke deelnemers
verzekerden nadrukkelijk dat onze retraite eene
regelmatige, gewone „echte" retraite was. En wat
ondervonden wij nu hoe langer hoe sterker, naar
mate wij van dag tot dag beter thuis raakten? Ik
kan niet helpen dat het vreemd klinkt, want het
algemeen vooroordeel heeft Rome voorgesteld als
een vijand van wat redelijk' en natuurlijk en men-
schelijk is: wij merkten verbaasd, hoe ,,protes-
tantsch'' het Katholicisme bleek. De behoefte aan
persoonlijk geloof werd' er volledig bevredigd, een
spontaan hartsgebed was door den eeredienst geens.
zins uitgesloten, omdat het kerkelijk bepaald het
geestelijke droeg. Bijbelvasten onder ons getuigden
dan ook', dat er het zuiver Evangelie, het aposto
lisch Christendom werd verkondigd. En dat was
dan de godsdienst der Jezuieten.
Heusch, wij werden niet verpletterd met Pausen
of concilies, met 'formules van autoriteit en tradi
tie Wij werden eenvoudig binnen ons zelf geleid,
om in ons geweten den Schepper weerspiegeld te
vinden. De verhouding, waarin de paters ons °P
Loyola's voorbeeld stelden was de echte vertoon
ding van de ziel tot God en van God tot de *'1L
Geen priester drong zich daar storend tussc en.
De preeken waren niet zoozeer leerredenen, uaar
van wij in allerlei kerken en zaken verzanig zijn,
als wel inleidingen om te komen tot inzie van
ons innerlijk leven. Daartoe droeg het geregeld zw.j
gen en het stil gebed heerlijk by. Na elke toespraak
gingen wij op ons kamertje nadenken over den
inhoud die uitsluitend gegevens voor onze eigen
overweging bevatte. Ik heb werkelijk nooit van
mijn leven nooit zooveel mijn rede gebruikt, mijn
geweten beluisterd, den hemel gevolgd als toen.
Alles was gericht op zelfstandige studie in zelfken
nis en persoonlijke toeeigening van religie. En mijn
ontdekkinen openbaarden mij telkens het mensch-
ktmdige der Moederkerk. Welk een meesteres in
opvoedkunde 1 Zoo kan de wereld met alle paedago-
gische techniek re nimmer een leveren. Beeft zij
hare zielzorg niet het genie van levenswijsheid?
Theo.rieen hebben wen meer dan genoeg, elke maand
een nieuwe, ieder huis eene andere, doch zij pas
sen niet op elkaar en ze passen evenmin op ons
Tegenwoordig zijn wü zoover, d.t wü t«gePMie
i kunst voor ons dagelyksch le-
kunst verwachten, aunst
ven, Vunst voor de gemeenschap. Die moderne
eisch werd in de retraite vervuld."
Haar slotsom is:
„Ik kan alleen verklaren: kom en zie. Eene ka
tholieke retraite laat oneindig meer beleven dan
sensaties van occulte krachten of esoterische leer.
En geleefd heb ik die al te korte dagen sterk, ik
hoop er mijn verder leven op te bouwen."
Onze handel met Dnitschland.
Uit Zev ©maar wordit aan het Jlhld." ge
schreven:
Het is merkwaardag, aooaJa die invoer van
goederen ait Dui tech land toeneemt. Onop
houdelijk brengen ze^r lange goederentrei
nen voor groote waar dien naar orus land en
wij vernemen, dat de grootste zendingen fei
telijk nog pas op komst zijn, doordien al lei-
eerst de te Emmerik opeengehoopte wagons
moeten worden geëxporteerd. Als de ruimte
daar weder wat vrii ia. komt de groote na
sleep van de laatste weken opdagen.
Soms staan te Enu»eiTk 260 wagons op 't
emplacement, bestemd voor Nederland.
Door personeelgebrek blijft daar soms de
boel een tijdlang staan. Ook de posterijen
nebben do banden voL daar vele handelsfir
ma's per pakketpost verzendien. Aan de Hol-
laridBche grensstation* is oa begrijpelijker
wijs dan ook bij toenememdeu invoer een
drukte van belang en alles wat met de
spoorwegen annex i®> door dien plots
oplevenden handel met Dnitschland de han
den meer dan vol.
De aaardaPPHdrogeiJjen.
Inzake het reeds maanden geleden uitge
broken conflict tusscben den Minister van L.
N. H. en de firma Vleesing Co.. oon-
tratante met de regeer rog voor de fabricage
van aardappelenpoeder, schrijft nu 't „Hbld."
Mede in verband met de gewijzigde omstan
digheden, is met goedvinden van beide par
tijen het contract tusschen den Staat en de
aardappeldrogers verbroken en in October is
de zaak definitief afgewikkeld. Le Staat be
taalt aan de fa. Viewing Co., naar wij
meenen 8.924.000, waarvan 6.000.000 voor
de vier fabrieken, gelijk contractueel was
vastgesteld. De installaties worden, als wij
ons niet vergissen, thans voor oud-roest ver
kocht; de geheele affaire betcekent een aan
zienlijke schade voor de schatkist, die natuur
lijk voornamelijk te wijten is aan de verbete
ring van de levensomstandigheden hier te
lande na het sluiten van den wapenstilstand.
Het zou intusschen interessant zijn na te
gaan hoeveel por K.G. aardappedpoeder nu
feitelijk door de Staat is betaald.
Er is inmiddels allerminst reden dit
moeten wij billijkheidshalve hierbij voegen
te vermoeden, dat deze transactie voor de I Helpt gij toch, gij die uwe eigen lievelingen ge-
firma Vlessing zeer voordeelig is geweest. I zona en bloeiend in levensblijheid om u heen süet
Het tegendeel moet het geval zijn. stoeien en d»rte)cn-
Voor den inhoud dezer rubriek st«lt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
De nood in Oostenrijk en Hongarije.
Stadgerwoien en ingezetenen van
omliggende Gemeenten!
Wij komen tot U met een dringend verzoek
om steun ten behoeve van de noodlijdende kin
deren in Oostenrijk en Hongarije, die indien
niet spoedig hulp geboden wordt, ten döode ge
doemd schijnen.
Is dit laatste wel voldoende tot U doorgedron
gen? Weet gij, dat die zoo schrijnende woor-
aen de inderdaad ontstellende, nuchtere werke
lijkheid dreigen weer te geven?
-ëoo ja, dan zult gij niet langer aarzelen uwe
hulp te verleenen, indien gij dit nog niet deedt,
om te trachten althans nog zooveel mogelijk
ongelukkigen te redden.
En maren gij nog niet beseft hebt, welk lot
duizendtallen van onschuldige kinderen staat
te wachten, leest dan nog eens met aandacht
de mededeeüngen, die ons uit de beide landen
bereiken. De daarin vermelde ieiten zijn zoo
gruwelijk, zoo aangrijpend, dat zij u moeten
treffen in uwe diepste gevoelens en niet kunnen
naiaien op uwe naastenliefde een ernstig een
dringend beroep te doen.
Wij zullen over het leed, dat geleden wordt,
niet uitweiden, bij zoo diepe ellende hoort geen
lang betoog, zij maakt stil, doch dringt tevens
tot handelen.
Moge dat bij U ook zoo zijn; ziet naar uwe
kinderen, die zorgeloos genieten kunnen van
hetgeen gij hun Kunt geven en denkt aan aan
de moeders en vaders daarginds, die den hon
ger van hun verkleumde kinderen niet kunnen
stillen en aan de onschuldige, kwijnende en
stervende slachtoffers geen dekking kunnen ge
ven tegen de koude.
Het ligt in onze bedoeling de binnenkomen
de gelden, indien door de gevers, niet uitdruk
kelijk is bepaald aan de kinderen van welke
nationaliteit zij ten goede zullen komen, voor
de helft len behoeve der Oostenrijksche en
voor de andere helft voor de Hongaarsohe van
alle gezindte, te bestemmen.
Zij zulten worden afgedragen aan het Cen
traal Bureau van het Nederl. Roode Kruis te
's-Gravenhage, dat voor de gelden, welke het
ontvangt, levensmiddelen en andere goederen
waaraan behoefte bestaat, aanschaft, en dié
met speciale treinen, onder persoonlijke leiding
van leden der transpoxtcolonne van het Roode
Kruis naai' de in nood verkeerende landen ver
zendt. Daardoor wordt dus de grootst mogelijke
waarborg verkregen, dat het met de bijdra
gen beoogde doel, inderdaad zal worden verwe
zenlijkt.
üp Zaterdag, 15 November as. zal u de ge
legenheid worden geboden uwe bijdrage tot le
niging hunner ellende te geven bij de alsdan
te houden collecte.
Maakt daarvan naar de mate uwer middelen,
maar ook naar die van uw medeleven met de
slachtoffers gebruik; elke gave, groot of klein,
zulten wij gaarne in ontvangst nemen, in het
volie vertrouwen, dat zij samen een bedrag zul
len opleveren, dat de burgerij van Haarlem en
omstreken waardig zal zijn.
Het Comité voornoemd:
Jhr. F. Teding van Berkhout, Haarlem.
Voorzitter.
Mr. dr. F. S. Witteveen, Haarlem. Secret
Mevr. BeeckmanGevers. Zandvoort.
Mevr. Bierens dfe HaanBervoets. Aerden-
hout.
Mevr. Blok van Loep—Jager Gerlings, Over-
veen.
Mevr. BornwaterEldering, Overveen.
Mevr. De Clerq's Jacob, Aerdenhout
R. G A. van Cranenburgh, Haarlem,
Mevr. Del Baere Jiskot, Heemstede.
E. S. Frank, Haarlem. A
P. H. G van Gilse, Haarlem.
Douir. P. Gravin van Heerdt tot Eversberg
Quarles van Ufford, Bloemendaal.
Mevr. lieer kens ThijssenVan der Kun,
Haarlem.
W. M. ten Houte de Lange, Haarlem.
Dr. L. G Kersbergen, Haarlem.
Mevr. MendllikMijassen, Aerdienhout.
Mevr. MeyerinkRijk, Haarlem.
Mevr. MeyerinkLeeman.
A. Nagtzaam, Haarlem.
Mevr. Pél er in—Ploos van Amstel, Haarlem.
Mevr. Posthumus Meyjes—Muysken. Aendeiv
Mevr!* E. Quarles van UffordDolleman,
Zandvoort.
F. H. Smit Haarlem.
Mevr. ReyuvaanKool. Aerdenhout.
Mr. F. G. Schalkwijk, Haarlem.
Mr. M. W. Schelfema Jzn., Haarlem.
Mevr. SterckProot, Heemstede.
Mej. S. van Steytn, Vogelenzang.
Mevr. A. C. Teding van Berkhout—Van
Lennep, Heemstede.
Jhr. mr. E. H. E. Teding van Berkhout,
Bloemendaal
Mevr. Vening Meinesz—Van Hall, Haarlem.
C. W. de Visser, Bloemendaal.
J. G van Wessem, Bloemendaal.
Dr. J. Walter Zeper, Haarlem.
G. Wolzak Hzn., Haarlem.
R.-K. Vrouwenbond.
„Liefde alleen maakt liclit al wat
Tot u vooral leden van onzen R.K. Vrouwenbond
zeg ik heden dat heerlijke woord van Thomas a
Kempis: Liefde alléén maakt licht wat zwaar is."
Ja dit zèl, dit moet ook nu weer blijken. Want
het i# in onzen tijd voor velen dikwijls zwaar om
te geven: er wordt zooveel gevraagd. Maar mocht
het u al soms zwaar vallen nog iets af te zonde
ren voor liefdegaven, o, dan toch zeker niet, al» ze
van u gevraagd worden voor die honderdduizen
den ongelukkige kinderen, die sterven van honger,
zoo dicht bij ons!
Ik weet het, ik voel het gij wilt edelmoedig ge.
ven, allen.
Alle vrouwen hebben een hart en wat meer zegt,
alle vrouwen hebben een moederhart; zij voelen
allen als moeder in haar diepste, innigste wezen.
O, ik bid u, laat dan die moederliefde nu in n
spreken. Gij vooral, vrouwen, door God met stof.
felijke goederen gezegend, denkt toch aan het lijden
der moeders, die haar kinderen zien stervtn van
honger, zien wegkwijnen voor hare oogen.
'Geeft, g„cu ujcii, geett auM «a edelmoedig:
.Liefde kent geeu maat" Iedere gulden, dien gij
geeft aan de van honger stervende kinderen in
Oostenrijk, zal u duizendvoudig vergolden worden
in liefde en vreugde van uw eigen kinderen.
In naam van God', ia naam van Jeans, die „de
kinderen der mensehen" zoo lief heeft, vraag ik uwe
milde giften voor het zwaar beproefde Oostenrijk,
zoo wreed gepijnigd in wat ook daar aan allen het
dierbaarst is, de kinderen.
Geeft toch allen naar vermogen, msar dat toch
allen geven!
Laten de vrouwen van onzen Vrouwenbond in
Haarlem nu eens met daden toonea, dat het haar
heilige ernst is, het groote gebod dier liefde tc vol
brengen „Hebt God lief bovenal en uwe naasten
als u zelf."
Giften in natura en in geld kunne» gezonden wor
den aan: het bureau van de Weenscbe kinderen,
Anastraat 19, Breda. mevr. P. v. Kessel, Jansweg
38, Haarem; mej. K. A, M. Peeter» „Huize Duin-
rust", Overveen,
Namens het Bestuur van den R.K. Vrouwenbond
F. A M. PEETERS, Pre».
JON GEIT en de geitenmelk.
Naar flturieidiu# van e©a m
Nyipi-.aiLifM.ji Randuojwweekb.ad. waaiuu
geinem worat, ca* een j. rovüuxo.n Boul vaa
ueiteuXokvereeiUt;iiigau m ia °Poe"
rieat, vestigt Ja. E. a. iu üfe ,xei." ae Ava-
a^cat op be* beuuig a©r geUejaaxxery, vaer-
ai ju et "t oog op. üe groote waaro» atr
geitenmelk.
Geaoeiadi© Raad koopt ia da provincie
Utrecat op bet voetspoor a*.r ia lkiU aoov
da regeeriug beuoeoiaa caxoutssi» tot be»
nartiguig OfcX gei.caioxkury ia a«ae pro
vincie voort te ga„a. riaa uexe couuuWss-e
gedurende aegeu jaren auur werx iuet ae
ae grootste locwfjaing en geaureu
die UfiCa tijd ©en 2j--ai UJm.vereei.k,t"^cn .n
bet leven geroepen, .w*nrud-r li°* fceumte
van den. gextenetapet in ueae jjxovin..© zeer
voor uitgegaan wao, 200 zax u© me uwe ooud
opgerxcxit op baar Uxivtaiuei en. oocr u© re
geeriug voortaan aangewezen om ue oe tan
gen vaa üte geitexxioxkery in ud**nxt ie
uenartigen, dj. werx nxet a^e *.r.»uui voort
zetten. Rfj aai zorgen, .oat u© ier«cnri-e^-
ae fdkveu'eOxxignióexx in 't oeaxl Komen vaa
uitstekende mejeuoxkeu; bet bouue.x van -e-
zixxgen over d© beaa.iMe.ixxg en vm\w.r0uxg
van d,© geit; het versprekxOn vau au..^© .©.-
tuur enz. Dat zuiks met alleen in u© pxo-
vinci© iUtroont, imur in t geneer nmn ment
t© geschieden, is in 't Oe-m-g vau uen gei-
tenstapel noodig. Het scnooo© oriel, gei.cn
te verkrijgen, dje uitmunien aocr gozoxxu-
Ueid ©n overvloedig moikgeven, une-t zoo
wel d°or vete partjciicrou xxls o©w de ro-
geering verwezexdxjkt te .wor.exx. w vroe
ger geitenme.k een uiixxder a_X-ig ur.mex,
tegenwoordig wordt zij voorn, euor de g©-
neesheerea op hoogeti prijs gecte.n. d© geit
toch js niet onuemevig aan tuoer.u.ocex
De geit wordit .wel eens de koe van o©n
minderen man genoemd, werxte.xjk is
voor d©zen d© geit een ware uxniomst;
want niet alleen levert baar melk ten uit
muntend voedsel, vooial voor kmd.rcn en
zwakken, maar ook kan er botvr en xaas
uit bereid worden. .Op het p-a-iemnd wor
den dAii ook zelfs bxj gewone oorgens dik
wijls een of in eer geiten ge*u>uo®n.
De samenstelling uezer xi.e.k wijkt eeiügs-
zins van dje der kou ai. De Koenxa.k uevat
n.l. 3.Ö pOt. eiwit, pl.m 3 vei en 4,0
put. Loo thy dralen, terwijl de gei^mnem ge-
mid|d©W .4.5 put. eiwit, pl.m. 4 p^t. vet
en .4.5 put. koolhydraten bevat. nereke.A
men de voedingswaard© der beiae moJtsocr-
ten, dan is die der geit vrxj wat go©ow.oo-
per Ro vendjen is d.e besmet .ing aoor tu-
oercuiose, aooais ik boven reeai aAU.iaa.ae,
bij geitenmelk minder te duchten aan bij
koemelk zoooat ae rauw genu.ligu kan wor.
den, .wat bjj koemelk niet zonder gevaar
het geval is. .Wie gei.en houdt, weet zeker
drit hij ouvervalschte, onbesmette me.k kan
genieten en die aekerxieii heeit men met
altijd el* men koeuidU, onhermelk of kar
nemelk koopt. Aangaand© het ge.»riak van
geitenmelk ,voor k*nu©renen zwa..*.ea, wir-t
tioor bevoegden gezegd, drit zc uarrvur
sterk aan te bevelen is. koowei Enge.sciie
als Fransche doctoren bevelen deze me.k
ten «eerste aan, .want in de eerste p.aats
zijnd© vetbolletjes van geitenmelk, zeer nlem
waardoor «e beter verteerbaar z.ju> eu ci'
minder uiitrooming p.aats heeft. V.r.er, om
dat het eiwit in üe geitenmelk onemiscb
veel met dril in moederme.k ook in eze.L:-
nenmelk, overeenkomt en Jiierdox r he. neer
slaan van beide in de maag op «teaelDdB
wijze geschiedt.
Wat den smaak van geitenmelk In 't al
gemeen betreft, dat deze onaangenamer is,
of liever moet .wezen, is beslist onjuist, ke
kan soms zeer onaangenaam smaken, maar
dit komt dan voornameLy'k door de vuile
beliand©ling van het d xer, of uoor tie na-
bijheid vau een bok, die nu jui.,t me. lieel
aarLgéftnaaJii ruikt, zoodot die reuk bij liet
melken van de geit door de molk wondt
opgenomen. Ret schjjnt drit het voedsel op
den smaak niet zoo'u groeten invloed heelt
als men wel meent. Reuk en smaalt van
het voeder gaan aoor de gek heen met ge
makkelijk op d© melk over. Geitenmelk is
van nature lekker ©n friscli, heeft iets naar
kokosnoot smakend. Als men er aan ge
woon is, en dit is spoedig het geval, dan
verkiest men deze melk over 't algemeen
boven koemelk.
De boter uit geitenmelk bereid, ui wit
van kkleur, zonder veel smaak, terwijl ze
ook niet erg Jioud.baar is. Virbotermg van
bereidingswijze zal ook die boter beter doen
ZIJKaas wordt in Frankrijk, Italië en Oom
tenrijk veel gemaakt uit geitenmelk, maan
nooit onder dien naam in cka h»nd©l ge*
bracht.
Verder kan uit gekeamelk y«ghurt be*
reid worden, evenals koemelk, terwijl de*
ze zelfs ie verkiezen fc beven koemelk*
yoghurt en wel, omdat hst vet uit deze
laatste Jicht opnoemt, wat bjj geitenmelk
niet in die mate plaate heeft, omdat het
vet ïjjner verdeeld te, aooal» hter beven reeds
opgemerkt is.
Wanneer we al bet bovengenoemde aan-
gewfid© 4e goitesraelk goed i* aaamerking
