ME HURL mm
BUITENLAND
STADsNItuWS
HET WITTE HUIS.
FEUILLETON
Donderdag II December—Tweede blad
Geen crisis aan Marine?
Het heeft er In de laatste dagen ernstig
den schijn van gehad, dat wij aan Marine
opnieuw een Ministercrisis zouden bele
ven. Het tegenwoordig hoofd van het Zee
varend Departement, mr. Bijleveld, was
daar waarlijk niet de minst schuldige aan.
Vroeger is reeds in een beschouwing on-
fer onze Parlementaire Kroniek opge
merkt, dat de benoeming van mr. Bijle
veld tet Marine-minister niet de geluk
kigste gTeep was, welken onze Regeering
heeft gedaan. Deze Amsterdam sohe advo
caat toch was niet alleen in Marinezaken
een totale vreemdeling, maar zijn aanra
king met het parlementaire leven had tot
dan toe in weinig anders bestaan, dan dat
hij compagnon Was van wijlen advocaat
De Vries, thans Minister van Financiën.
Mr. Bonians heeft dit gisteren in de Ka
mer openlijk uitgesproken en ter beoor
deeling van den thans geschapen crisis
toestand, is deze waardeering niet over
bodig.
Minister Bijleveld is inderdaad tot nog
toe als „een kruiser zonder roer" door de
parlementaire baren gegaan: in zes weken
tijde veranderde hij zes maal van inzicht.
Dat daarbij vanzelf aan zijn ondeskundig
heid wordt gedacht, spreekt van zelf.
Toeh zon het onbillijk zijn, de geheele
zelfs het grootste deel der schuld van den
verwarden toestand aan het leekeninzieht
ran dezen Marine-minister toe te schrij
ven. Niet werd op de eerste plaats een
deskundig Marine-officier, maar een reor-
ganisator geëiseht, die, aan die hand van
deskundige adviezen een nieuw vlootplan
kon ontwerpen.
Die reorganisator is mr. Bijleveld ook
niet gebleken te zijn; maar alweer, het zou
onbillijk zijn, hem dit zeer euvel te dui
den. Wellicht is er niemand in ons land,
die op 't oogenblik een algemeen bevredi
gende oplossing aan de hand zou kunnen
doen. Mogen wij het dan in billijkheid
van mr. Bijleveld eischen!
Het zou ons daarom gespeten hebben,
wanneer in deze omstandigheden aan het
Marine-departement opnieuw een crisis
was ontstaan. Minder dan ooit is thans de
tijd daarvoor rijp.
Dit schijnt men ook in parlementaire
kringen, die het niet op moedwillige sloo
ping van bet Kabinet hebben gemunt, in
te zien.
De heer Hugenholtz zal voor zijn inge
diende motie om de geheele Marine te
likwideeren niet anders dan de socialis
tische en communistische stemmen krij
gen Wanneer hij gespeculeerd heeft op
de stemmen der vooruitstrevende Katho
lieke groep in de Kamer, dan is hij be
drogen uitgekomen.
Mr. Bomans heeft gisteren niet onduide
lijk laten hooren, dat hij ondanks alles
vóór deze Marine-begrooting zal stemmen.
Voor de punten van verschil, welké nog
blijven, heeft deze afgevaardigde te voren
reeds een paar bruggen geslagen, waar
over mr. Bijleveld hem te gemoet kan ko
men.
Ook de verklaringen door de vrijzinnige
leden afgelegd, doen geen afstemmen der
begrooting vreezen. Zoodat een crisis aan
Marine ons onvoorziene omstandighe
den voorbehouden thans niet meer
waarschijnlijk lijkt.
Kunnen wij ons in dit verloop verheugen,
let moet ons toch van 't hart, dat hoe eer
boe liever in ons stelsel van landsverde
diging een vaste lijn gaat komen. De kri
tiek, thans in de Kamer gehoord, is voor
land en volk beschamend. En het feit, dat
een Minister in 'n zoo hooge en verant
woordelijke functie alleen gehandhaafd
wordt, omdat en zoo lang men vreest geen
geschikter persoon te hebben of bereid to
vinden, ie ook al geen hartverheffende
wetenschap!
HET ANTWOORD VAN DUITSCHLAND
De commissie voor bnitonlandsche aan
gelegenheden kwam bijeen om haar
standpunt tegenover de nota van ant
woord der Duitsche regeering te bepalen.
De „Deutsche Allg. Ztg." merkt naar
aanleiding van den edsch tot uitlevering
van 400.000 ton drijvende dokken en bag
germachines op, dat het totale bezit van
Duitschland aan dergelijk materiaal
slechts 500.000 ton bedraagt. De opvatting
in de nota der geallieerden, dat het uit
leveren van uit materiaal Duitschland niet
zon kannen schaden, is dus onjuist.
Het staat nog niet vast, welke personen
zich ter beraadslaging met die Entente
naar Pakijs zullen hegeven. Waarschijn
lijk zullen twee of drie vertegenwoordigers
uit de Hanse-steden de zaak in Parijs
voorleggen.
CLEMEN CE AU NAAR LONDEN.
Het hoofddoel van Clemenceau's ireis
naar Londen schijnt te zijn een gedachten-
wisseling over de Oostersche aangelegen
heden. Gesproken zal worden over Tur
kije, het lot van Konstantinopel, de Dar-
danellen enz. Waarschijnlijk ook over Rus
land. Het Engelsche plan, om de conferen
tie naar Londen te doen verhuizen, heeft
niet veel bijval gevonden,: de meeste an
dere landen schijnen er niet veel voor te
t celen
Dat Clemenceau nu te Londen gaat pra
ten, is het gevolg hiervan, dat hij tijderife
Lloyd George's bezoek aan Parijs beloofd
heeft over te komen, zoodra do Oostersche
vraagstukken ter tafel zouden komen.
HET VREDESVERDRAG IN DEN
AMER1KAANSCHEN SENAAT.
De correspondent van de „Daily Chroni
cle" te Washington. G. M. Perris, noemt
als een bewijs van het feit, dat het land
het dralen in zake de ratificatie moede is,
een motie, met algemeene stommen aan
genomen door de Kamer van Koophandel
van den staat New-York, en waarin ver
zocht wordt om: „ratificatie in een of an
deren vorm van een internationaal ver
drag- ter voorkoming van verdere oorlo
gen."
EEN BELASTINGKWESTIE IN
ENGELAND.
Hl m ijn werkerskringen in Wales is se
dert eenigen tijd aan de orde geweest de
edsch dier werklieden, dat zij, die niet meer
dan 250 pond 'sjaars ver-dienen, zullen
zijn vrijgesteld van het betalen van in
komstenbelasting. Thans zal in het Lager
huis tot de regeering een vraag worden
gericht'omtrent een ander punt die belas
ting betreffende.
De wet op de inkomsten-belasting geeft
degenen, die handenarbeid verrichten 't
recht van hun opgave voor de inkomsten
belasting af te trekken de reiskosten naa.r
de plaats van hun werk en van daar naar
huis to mg, maar het is niet duidelijk of
dat geldt voor elk verdiend loon. Een
groot aantal arbeiders verdient thans loo-
nen. veel hooger dan die van klerken en
anderen en dus rijst de vraag of aan dié
categoriën van „werkers" niet dezelfde af
trek op hun aanslagbiljet, moet worden
toegestaan. Daarbij komt nog, dat sommi
ge werklieden reeds van hun werkgevers
schadeloosstelling ontvangen voor den tijd,
nop dig om naar en van hun werk te ko
men of vergoeding van reiskosten en
kost.
DE VLAAMSCHE KWESTIE.
Het katholieke Kamerlid, prof. Frans
van Cauwelaeri, bespreekt in zijn orgaan,
de „Standaard" de te verwachten behan
deling van'de Vlaamschc kwestie, en zegt:
„De Vlamingen vragen zich met groote
nieuwsgierigheid af, welke de houding de
reigeering in hare programrede aannemen
7al tegenover bet Vlaamscbo vraagstuk.
Zal zij de verklaringen uit de. troonrede
handhaven, of zal rij de oplossing eenvou
dig opdragen aan de wetgevende Kamers!
Waarschijnlijk zal dit laatste het geval
wezen. De regeering zal geen eigen stand
punt innemen, maar zich vergenoegen met
nadruk te leggen op de dringendheid
eerer oplossing en bij de Kamer het denk
beeld aanbevelen om nit baren schoot een
commissie te vormen, die d' studie van de
noodzakelijke taalhervormingen onmid
dellijk ter hand zou nemen.
Het is ons natuurlijk liever dat de re
geering bare leden vrij laat in de Vlaaui-
sche kwestie, dan dat zij zich gemeen
schappelijk op een standpunt zon plaat
sen dat onvereenlgbaar is met ons tahl-
program. Was dit laatste bet geval ge
weest, dan zou geen Vlaamschgezind mi
nister van bet Kabinet deel kunnen uit
maken. Maar het blijft niettemin betreu
renswaardig, dat onze regeering nu nog
niet in staat blijkt om zich, in een zoo ge
wichtig vraagstuk te vereenigen op voor
stellen, die aan den taalstrijd voor immer
een einde moeten maken.
De onthouding, waarin de regeerdng zich
ditmaal wenscht te redden, is een nieuwe
bevestiging van die tradition eele onmacht.
Het is te hopen dat de volksvertegenwoor
diging zich beter van haar taak in deze
kwijten zal dan de regeering, maar het
blijkt dat deze in een der vraagstukken,
welke die toekomst van het land recht
streeks beheerscben, te kort schiet aan ha
ren plicht om het land op den weg der
duurzame hervormingen voor te gaan.
Het blijft nu te bezien hoe de Kamer
zich tegenover het talenvraagstuk gedra-
33 m
gen zal, en zoo zij het oor reent aan de
ingeving om een parlementaire commissie
te benoemen in welke voorwaarde zij
haren arbeid zal op- en aanvatten.
Van eene commissie, die ruieuwc vertra
gingen zou medebrengen in de parlemen
taire behandeling van de taalkwestie kan
geen sprake zijn. Het taalvraagstuk is zoo
dringend aJs niet een en de medewerking
van de Vlaamseh-gazinde Kamerleden
aan de grondwetsherziening zal ongetwij
feld worden beïnvloed door de meer of
mindere voldoening weilke aan de Vlaam-
sche eischen za.l worden gegeven. Het i®
overigens duidelijk, dat het bestaan van
een taalcommissie de Vlaamsch gezinde
volksvertegenwoordigers niet belemmeren
kan in hun recht om buiten de commissie
oni hun parlementair initiatief te ge
bruiken, noch in hunne vrijheid om met
alie macht en middelen stand te nemen
togen alle voorstellen, welke niet met de
beginselen van de Vlaamsche beweging
zouden strooken."
HET HONGAARSCHE VREDES
VERDRAG.
Volgens de „Neue Freie Presse" bevat
het Hongaarsche vredesverdrag de vol
gende voorwaarden:
le. Hongarije zal uit 14 komitoten be
staan.
2e. Het moet binnen 25 jaar 18 milliard
voor het herstel der aangerichte schade
aan de Entente betalen en neemt een vijf
de deel' van de totale staatsschuld der
voormalige Donaumonarchie voor zijn
rekening.
3e. Over den staatsvorm van het land ral
deer een volksstemming worden besList.
4e. Het huis Habsburg blijft van de
heerschappij over Hongarije uitgesloten.
KANAALPLANNEN.
Van Duitsche zijde wordt gemeld dpi
volgens een bericht uit Parijs op het da-ar'
ge.iouden Beheepvaartcongres is besiofen
onmiddellijk met de kanalisatie van dje
Moezel een aanvang ie maken en tegelij
kertijd het ltijn-Marnekanaal te ver-
groeten en de kanaal werken van do
Baar te verdubbelen. De kanaiisalie van
de Moezel zou dusdanig worecn ingericht
dat Rijnschepen van 2100 tón op de Moe
zel kunnen varen.
Het werd als een bi zo ml er belang van
Frankrijk genoemd de kanalisatie van de
Moezel tot in Luxemburg door ie zetten.
GEMENGBE BUlTEruBERICHTEN.
Dc verlichting van Londen bedreigd
De „Globe"' verneemt dat er ernstig
gevaar bestaat dat Londen eerlang ge
deeltelijk in duisternis zal worden gehuld
door een staking der elèctrieieiis. De
wrijving tussoien Werkgevers en wtrkrie-
den in dit bedrijf dateert reeds van 1914
toen do werklieden gedeeltelijk in staking
waren op het oogenbiik dat de cor.og
uitbrak; ton gevrngomaarvan wérd de sta
king toen opgeheven. De vakvereeni-
niging tier eieotrtülens ii vooral ver
ontwaardigd dat' óïtëiertussciieü is opge
richt een „National toéiety o.' Super\i
sing Efectrieiens", een verem.ing die
vo.igens de leiders der vakvereenigïng, ba-'
cioe'Le om in geval van een staking der
e Dec trie i ens Mon-ledskru.pers" te kunnen
tevoren, en de e:oc.ri ims zijn er thans
heftig tegen gekant uai, zij met de kxi u
dier andere vereeniging inoefen samen
werken. Daarbij eisciit de Eïeclrical Uni
on een uurloon van drie sin.lng bij een
arbeidstijd van 44 uren per week; liet
minimum loon bedraagt titans 1 s. 7 d. d.
per uur met 121/'? PQt. bonus en een werk
tijd van 47'uur per week; enkele werk
gevers betalen ri/z sh. per uur.
Bij hoooidelijke steming hebben de le
den der vakvereenigiug eeil voorstel <kr
werkgevers om net ingang van 1 Dec.
een uurloon van '2 sh. te geven, ver
worpen en zullen deze cok nader beslis
sen hoe te handelen.
Er zijn ongeveer 1(5,000 mannen lid van
de Electrical Trade Union, zijnde vermoe
delijk 95 pCt. van alle electricians te
Londen werkzaam,
Woningnood.
Van de 614 nieuwe Franse!ie Kamerle
den hebbe.n 222 nog geen ad ros kunn n
opgeven, daar zij £een huisvesting kui>
nen vinden.
De Parijsclie bladen Vragen of de iiee-
ren wellicht zullen docorzitten of wor
den de Seine-bruggen voor hen in ge
reedheid gebracht?
(Naar men weet bieden de hoekjes on
der de gruoie Seinebruggeu aan menigen
dakloozen zwerveling een slaapgelegen
heid.)
Prins Firouz, Min. va,n Buitenlandsche
zaken, heeft aan den sscretai is-generaal van
den volkenbond laten weten, dat de keizer
lijke Perzische regeering zonder voorbehoud
haar goedkeuring heelt geschonken aan hei
Volkenbondsverdrag.
De Nemzeti Usjag zegf in entente-krin
gen te hebben gehoord, dat Sir George
Clark te Parijs de zienswijze zal voorstaan,
dat de staten der voormalige monarchie niet
zonder wederzijdschen steun kunnen bestaan
en dat dexlhalve moet worden gestreefd
naar een ekonomische Donau-federatie.
Die Hongaarsche regeering heeft
groote plannen tot uitbreiding van de haven
van Boedapest, die zij geschikt wil maken
voor koopvaarders van 3000 ton. Zij hoopt
voor dat doel tmitenlandsch kapitaal te kun
nen interesseeren.
De politie te Weeiien heeft in den. Hof-
burg, het voormalige paleis van den keizer-,
een speelbank ontdekt, die daar door een
tooneelspeelster was opgericht.
Uit Meknes wordt gemeld, dat troepen
van <fen Marokkaansdien sultan en Fran-
sche Spahi's overvallen zijn door dissidente
benden, waarbij de aangevallenen 30 doó-
den, o.w. 15 Spain's verloren. Een officier
der Spahi's is gesneuveld.
Londen lijdt op dit oogenblik onder het
geen een koorts-epidemie kan worden ge
noemd. De „Globe" meldt dat er thans In
de elf ziekenhuizen ondier beheer van den
„Metropolitan Asylum Board" niet minder
dan 4800 patiënten lagen lijdende aan
koorts.
Van de 481 opgenomen patiënten der laat
ste vijf dagen waren 300 roodvonkgevallen.
Volgens de herziene Engelsche begroo"
ting van oorlog zal het leger den 31 Maart
1920 teruggebracht worden tot een sterkte
van 400.000 man, waarvan daarna nog
eenigen gedemobiliseerd zullen worden-
Te Warschau zijn.uit Moskou berich
ten ontvangen over pogingen tot toenadering
tusschen de Russische bolsjewiki W1 de meer
gematigde revolutionaire partijen. Van re-
geeringszijde gaan die pogingen uit van de
volkscommissarissen Lenin en Tsjilsjerin,
terwijl de sociaal-revolutionaire Maria Spi-
ridonowa, die uit de gevangenis is ontsla
gen. in dezelfde richting moeite doet. Lenin
en Tsiitsjerin zouden bereid zijn de poli
tiek van terrorisme te laten varen en dte bui
tengewone rechtbanken op té heffen.
Te Berlijn is in den ouderdom van 59
jaren overleden de heer M. Aschenborn,
stichter van het Duitsche postchèpuewezen
en directeur van het rijkspostministerie.
Tot voorzitter van de Belgische Ka
mer is na. drie stemmingen gekozen de
socialist Brunei mei 84 stemmen tegen
72 op den Katholiek Carton de Wiart..
DE NIEUWE HUISVESTING VAN
ONZEN BURGERLIJKEN STAND.
Sinds ettelijke dagen is het bureau van
den burgerlijken stand uit 't bekende „hoek
je" van ons stadhuis vertrokken en heeft haar
tenten of liever gezegd haar registers,
en verdere ingrediënten in het gebouw
van het voormalige gasbureau. aa'a dc
Kruisstraat opgeslagen.
Wij hebben, op uitoodiging van den heer
G. J. Kok. hcofd-cominies „n chef der afde§-
ling, liét bureau eens bezichtigd en als men
naar ons oordeel over deze nieuwe huisves
ting van een der belangrijkst afdeelingen
van het gemeentebestuur vraagt, dan vin
den we daarvoor geen betér antwoord, als de
hartgrondige uitlating van den heer Kok
bij de ontvatagst, „we zijn heel verheugd, dat
we uit die „catacomben" vandaan zijin." Nu,
dat nemen wij gaarne aan
Het bureau ziet er thans keurig uit en,
ruim van inrichting als het is, leent het ed
zich voor, het publiek gemakkelijk en vlug
te helpen. Het gaf ons tevens eenig beeld,
welk een groote uitbreiding dezen tak van
dienst ondergaan heeft. In 1888, zoo ver
telde ons de heer Kok, waren er 3 men-
schen in werkzaam, terwijl thans 23 ambte
naren in dienst zijn. Dit aantal is dan nog
'nauwelijks voldoende.
Het geheel staat onder leiding van de
heeren Fehres en Timmerman die onder
scheidenlijk de afdeeling Bevolkingsregis
ter en het bureau van aangifte van geboor
te overlijden enz. beheeren.
Bij de bezichtiging van de afdeeling be-
vo'kingsregistei, gaf de heer Kok ons een
uitleg van de inrichting der registers.
Deze zijn ingericht volgens lexicogra
fisch systeem, hetwelk nog maar weiriige
gemeenten bezitten en dat niettemin zeer vele
voordeden biedt. Volgens dit systeem kunnen
alle mogelijke gegevens, omtrent willekeuri
ge perscben in zeer korten tijd verkrgen
wordqt De heer Kok schatte het aantal in-
formSfe, dat in een uur tijds verstrekt kan
worden op 50 a 60.
Behalve deze registers bestaat er nog een
kaart-stelsel, waaruit men kan zien door
wie zeker perceel is bewoond geworden en
wordt bewoOnd, met al de bijkomstigheden,
daaraan verbonden. Zoo terloops vertelde
ons de heer Kok, dat jaarlijks gemiddeld
15000 zielen verhuizen alléén binnen de ge-
meemte. £.en aantal, dat slechts weinigen
zich gedacht zullen hebben.
Ook bezit men bij dit kaart-systeem een
eigenaardige manier, om verhuizingen te
controleeren. Dat geschiedt door middel van
ruitertjes in verschillende kleuren, waarmede
de kaarten van de perceelen. waarvan de
eigenaar verhuisd is, gekenmerkt worden-
Daaruit kan de controleur zich op onfeil
bare wijze verzekeren, van welke perceelen
de nieuwe eigenaar of bewóner nog geen
aangifte van het betrekken van deze woning
heeft gedaan.
Voor de Inwonende dienstboden bestaat
eveneens een aparte kaartenkast. Al dezen
kaart-systemen geven den informator e©n ge
makkelijke en overzichtelijke bron voor de
gegevens, die hij noodig heeft. Dat is echter
ook wel noodig-
Vertellen wij alleen maar dat het aantal
informaties zoo ongeveer een 84,000 'sjaars
bedraagt.
Tenslotte zijn alle leerplichtige kinderen,
op kaarten ingeschreven, met al de daarbij
behoorende bijzonderheden.
De inwerkingtreding van de cociale wet
ten geven de ambtenaren voorts weerorm
veel werk. Dat werk brengt natuurlijk zijn
kosten mede, die voor rekening van de ge
meente komen. Daaruit volgt dan, dat de
uitvoering van de sociale wetten pracusch
ten laste van de gemeenet komt.
Vanuit de bevolkings-registers is men
thans ook bezig de nieuwe kiezerslijst
gereed te maken, wat ook geen peulschil
letje is, nu het Vrouwenkiesrecht is in-
gevoerd. Bevatte de kiezerslijst dit jaar
18000 namen, voor het jaar 1920 zai zij
er 40000 tellen. Verder is de geheele af
deeling verkiezingen liier gekomen.
Ten laatste deelde de heer Kok, dja
ons had rondgeleid en welwillend alto
inlichtingen verstrekte, ons mede, vanuit
het archief .van den Raad van Arbeid
55000 extraxten zijn behandeld gaande
over Haarlem en omstreken. Hij irukte
er hierbij zijn spijt over uit, dat dit
archief niet brandvrij is geplaatst. Inge
val het verloren ging. zouden groote
moeilijkheden daarvan het gevolg zijn.
De indruk, die wij van het ge nee. had
den, was vooral de vele en omvangri.(ko
arbeid d.ie er verricht wordt. Ten onrech
te spreekt men van ddn ambtenaar van
het Stadhuis dikwijls als van iemand,
wiens taak licht en gemakkelij.k is. Wi]
kregen bij' ons bezoek een idee, van zijn
arbeid en moeten getuigen dat deze zeer,
omvangrijtk is. Er worut hart en veel
gewerkt aan het bureau van den Bur-
gerlijlke Stand.
We willen eindigen met hetgeen wij, m
den aanvang zeiuen: deze nieuwe huisves
ting is een groote verbetering, die èn net
publiek èn de ambtenaren zeer ten goede
zal komen.
SCHOONMAAK DER HALS EN.
De heer Gustaaf van Kaïcken heeft den vol-
genden brief gezonden:
Aan het Bestuur van het
Frans Hals-museum te Haarlem*
Het zij mij vergund beleefd uwe aandacht te
vestigen op de verbleekte kleuren, zooals dit o.a.
ook geconstateerd wordt door den kunstschilder
Th. van Lelyveld, die in „De Loods" van 4 Dec.
j.l, schreef:
Al snjn de blauwe kleuren geheel verbleekt,
toch heeft dit weinig geschaad aan het orches-
traol samenstel.
Daar nu de helderzonnige vernis, zooals ik die
tijdens de herstelling gezien heb, zulk een be
schermende eigenschap heeft, verzoek ik u be
leefd den heer de Wild te willen toestaan, deze
oorspronkelijke vernis te behouden, of tenminste
daarvan de proef te nemen. Waarschijnlijk zal
hij dan met zijne groote vaardigheid ook de
zonnige betoovering kunnen terug brengen,
waarvan Mathias Scheitz te Haarlem, een
XVIIe eeuwschc kunstbroeder, die persoonlijk
met Frans Hals bekend was, toen reeds opge
togen schreel:
„Frans Hals tritt wie ein Zauberer auf, der die
kalten Schemen seiner Vorlaufer mit unge-
ahnten Leben crwarmt''.
Haarlem, XII. iviv-
Kindervoeding
D# Vexeeniging Kindervoeding deelde
in de afgeloopen week een warmen maal
tijd uit: Maandag aan 549 kinderen, op
Dinsdag aan 565 kinderen; op Woensdag
aan 548 kinderen; op Donderdag aan 575
kinderen; op Vrijdag aan 566 en op Za
terdag aan 435 kinderen.
'Geloof en Wetenschap. Kinderfeest.
Op Zaterdag 27 December a-s. zal dooi*
de Vereeniging Geloof en Wetemscihap,
Haarlem in de groote zaal der Jozefs-Ge
zellen aan de Jansstraat een kinderfeest;
worden gegeven. Op dit feest, dat om 3
uur aanvangt.- zal o. a. een goochelaar
optreden terwijl ook een poppenkast zal
worden vertoond.
Verplicht Veilen.
Door heel het land worden krachtige
71).
Wonderlijke samenloop 1" zuchtte Charle?
een zijdelingschen blik p de waarzeg-
vimlen!"*n k°ek' we dat hier moeten
avonderlijk; hoe dierbaar mij
echter dat voo^ wenechte ik het
0p den bodem der wanneer ik er
ra voor terug had."
„Wees bedaard, wie weet tot welke onto
dekkingen' het leidt.
.Tiet kan zijn, maar ik geloof het niet;
wij willen het beproeven."
„Welnu," vervolgde hij tot den ouden
man, ,4k heb vergeefs op antwoord ge
wacht en nogmaals herhaal ik de vraag;
Waar hebt ge dit medaillon gevonden of
gekregen?"
„Laat Tomie 't doen," sprak de veer-
nmn; Je hebt me daar straks zoo gekne
pen en mijn rug doet me nog zoo zeer van
dien val, dat ik geen trek heb om te spre
ken."
Eduartd gaf nu een wenk aan de kaarto
lcgster dat zij naderbij zon komen, terwijl
hij, toen zij opstond, een stoel bij de kachel
zette en op vriendelijker toon dan vroe
ger tot haar sprak:
„Welnu, profetes, zeg ons, als ge wilt,
wat ge van de zaak weet; wij zullen naar
je luisteren; maar geen leugens; het kost
je je grijzen kop."
„Ik verzoek meer eerbied, ten eerste
vc-or de knust, die ik mij, door ingespan
nen studie eigen heb moeten maken en
ten tweede voor mijn jaren; zijt ge niet
voornemens die eerbied mij te bewijzen,
dan zal ik zoo vrij zijn te zwijgen."
„Dat wijf is nog halsstarrig en op haar
wijze trotsch ook," riep Eduard met ver
achting, terwijl hjj het hatelijk wezen van
top tot teen opnam, en nu ontdekte, dat
hij met een zoogenaamde heidin te doen
had, een dier ongelukkige verwilderde
schepsels welke in woeste horden gamsch
Europa ronddwalen en het eerst in Bohe-
inen zijn opgemerkt.
„Indien ge te weten wilt komen; wat gij
verlangt, spreek haar dan wat vriendelij
ker toe," fluisterde de veerschipper, die
een hoogen dunk van de wetenschap zijner
huishoudster koesterde, „anders vertelt ze
u niets en dan kan je naar huls gaan."
Eduard, die begon te begrijpen, dat die
laatste bedreiging wel eens bewaarheid
kon worden, nana nu voorgoed ©en ande
ren toon aan en zeide:
„Kom, het is maar gekheid; iedereen
heeft het recht zich iets te laten voor
staan op handigheden dae hij "zich eigen
heeft gemaakt en waarvan anderen g: en
begrip hebben; en die oud is, zegt het
spreekwoord wel wat wreed moot
zich maar jong laten opknoopen. Kom,
moeder Tonie, vertol ons maar eens wal
ge van de zaak weet. We zullen aandach
tig luisteren."
Het gelaat der kaartlegster vertrok
zich tot een akeligen grijns, die zeker bij
haar een glimlach moest heeten, terwijl
zij zich voor het verhaal gereed maakte.
TIENDE HOOFDSTUK.
Na een poos den kater, die naast haar
kwam zitten, over zijn rug te hebben ge
streeld, waarbij zij hem, toen hij den kop
naai* haar ophief, in de oogen keek, alsof
zij van daar de stof voor haar verhaal
wilde ontleenen, begon zij langzaam en
bevend:
„Het was een week geleden ^ïier op het
naaste dorp kermis en omdat ze daargin
der meer van me houden, dan hier, begpf
ik mij er heen, ten: inde velen door de ont
raadseling van het hoek der toekomst van
dienst te wezen, en, door er een billijke be
loon ing voor te ontvangen, ook ine zeiven
te helpen. Ik ga dan altijd in alle herber
gen rond en behoef daar niets te gebrui
ken, overal heb ik vrijen toegang. Het is
ook onnoodig mij bekend te maken, daar
dc oude Tonie niemand vreemd is en me
nigeen nog al eens naar haar wil luiste
ren Ik zet mij dus gauw ergens neer. en
degene, die mij noodig heeft, wenkt mij
en vindt mij nooit ongezind 'zijn vragen te
beantwoorden.
Zoo gebeurde het, dat ik de heele ker
mis al rond was geweest en juist van
plan was om naar huis tc gaau, daar ik
moe was van het werk, ofschoon heel te
vreden dat het goed beloond werd. Aan
het einde van het dorp gekomen, werd
mijn gehoor aangetrokken door een hevi-
gen twist, welke in het rechthuis plaats
vond, waar het bij zoo'n gelegenheid erg
druk is, omdat daar gedanst wordt en het
recht vroolijk toegaat bij dé muziek. Ik
ging er binnen en zag den twist, waaruit
eindelijk een vechtpartij ontstond, nadat
ik mij op een bank had neergezet, met ,be-
daardhtid aan, daar ik van jongs af aan
dergelijke tooneelen gewoon ben en mij
dus van een weinig leven niets aantrek.
De twistenden waren vier in getal en
twee daarvan werden handgemeen. Allen
verkeerden door den drank in opgewon
den toestand en'vloekten en scholden dat
het een schande was, waar ik 1 m orgen
hok el aan heb, omdat ik het zoo gemeen
vind. Al dadelijk bemerkte ik, dat het ge
kijf alleen ontstaan was door een gouden
voorwerp, niets anders dan het bedoelde
medaillon, dat de een (het was een zeeman
die mank ging), aan een lintje om den
hals droeg, bij wijze van horloge.
Ook de tweede, dien hij hevige vuistsla
gen in het gezicht toebracht, was een va
rensgezel, maar veel jonger dan hij. De
eerste had een .weddenschap met zijn mak
ker aangegaan om het gouden medaillon,
dat hij verloren had, en nu de andere,
wat hij eerlijk gewonnen had, opeisehte,
werd hem dit geweigerd. Hieruit ont
stond de vechtpartij, welke doir de twee
andere vrienden, die de worstelaars poog
den te scheiden, niet te sussen scheen. De
twee laatsten waren mij bekend, zij wonen
even buiten het dorp en behooven tot d©
aanzienlijken boerenstand. De beide zee
lieden waren mij vreemd.
(Wordt vervolgd)!'
