BER1CHTEKP
Kerk en School
Missie Kalender.
Missie Kalenders
Uit den Omtrek
422e Staatsloterij*
INederlam en België.
- SfAT EN-GEN RA AlT"^*
>«r draagt aan h'efc R.-K. Hnlevcetiögwmi
té te 's-Hertofirenboeeh.
Uitdrukkelijk werd bepaald en "vastge
steld, dat in deze geheele actie de „alge-
meene regelen" van het R.-K. Huisves
tingscomité te 's-Hortogenboseh moet ge
volgd worden.
Na een maand zullen de verkregen re
sultaten worden overzien en 1100 noodlg
nieuwe maatregelen worden overwogen.
Aan het Centraal Bureau der K. S. A.
werd de uitvoering van de propaganda
opgedragen, dat met spoed en kracht deze
zaak ter hand nam.
DE „J. P. COEN" TERECHT.
Wij vernemen, dat bjj de Mij. Nederland
bericht is ingekomen, dat het stoomschip
„J. P. Coen", veilig te Colombo (Ceylon) is
aangekomen. Op 9 Dee. was daarvan reeds
te Londen bericht ontvangen, doch eerst
heden werd dit telegram te Amsterdam
ontvangen. Het is niet bekend op welken
datum het schip te Colombo arriveerde.
CENTRAAL BUREAU R.-K. HUISVES
TINGSCOMITÉ.
De tweede lijst van giften tot en met 8
December bij bovengenoemd Comité voor
de Oostenrijkschi kinderen ingekomen,
vermeld een totaal bedrag van 20.734.33.
Vorige opgaaf 7105.18. Totaal 27.839.57.
Voorts werd nog ontvangen door bemid
deling van Mgr. A. If. Deepen: 10.000 Kro
nen voor de arme kinderen en voor Kar
dinaal Piffl 25.000 Kronen voor arme ker
ken en priesters.
RAPPORT DER ORJSLS-ENQUéTE COM
MISSIE.
Verschenen is het derde deel der ver
slagen als bedoeld bij art. 15 der Crisis-
Erquètewet 1918 van de Staatscommissie
ingesteld bij 'en. besluit van 8 Jan. 1919
tot liet instellen van een on'orzoek naar
betgeen tijdens den toestand van oor-
logs,se vaar heeft paats gevonden terzake
van de voorziening van het land met le
vensbehoeften enz.
In dit deel worden eenige belangrijke
zaken behandeld, die wij in ons nummer
van morgen zullen plaatsen.
Nederland en Postenrijb.
Door tuis henkomst van Hr. Ms. gezant
le Weenen is den staatskanselier dr. Ren
ner den brief van den Nederlandjschen
minister van Buitenlaiidsche Zaken van
2 November jl. ter hand gesteld,, waar
bij offi ieel de republiek Oostenrijk door
de Nederlandsche regeermg is erkend.
Het Woningvraagstuk.
De Ned. Bond van Huis- en Grond
eigenaren en Bouwkundigen zal in Mei
1920 een bondscongres houden over de
volgende onderwerpen: Liquidatie rijer
Huurwetten en Cpiossing van het Wo
ningvraagstuk door de par'rmtrr^ bouw-
nijverli"?v
VERGADERING RIJKSMIDDEN
STANDS-ADVISEURS.
In Den Haag had gisteren een vergade
ring plaats, uitgeschreven door de Rijke-
ïiiddenstandsadviseurs, waar hij uitgenoo-
digd waren de 3 Nat. Middenstandsbonden,
de Ver. Ned. Fabrikaat en de Landelijke
Bond tot bestrijding der Duurte. In be
spreking kwam het duurte-vraagstuk en
de middelen ter bestrijding. Het vraag
stuk werd breedvoerig besproken en over
leg in 't algemeen gewenecht geacht tns-
echen producenten en consumenten. Ten
sjotte werd een commissie benoemd, be
staande uit 9 leden, die zoo spoedig moge
lijk met concrete voorstellen tot samen
werking zullen komen.
De commissie bestaat uit: voor de H.-K.
Mkldenstandsvereeniging: Prof. Mr. Ver
aart; voor de Christelijke Mididenstands-
vrreeniging: L. van den Berg; voor de
Neutrale Vereeniging: de heer Van Bom
mel en voor de Land. Bond teir bestrijding
der Duurte: I. J. Ritmeester te Assen, A.
Fisier te Amsterdam en E. W. Goedhardt
te Haarlem.
DE MINIMUM-VERLANGENS.
Het Comité de Politique Nationale te
Brussel heeft een motie aangenomen, waar
in wordt geëisdit, dat geen enkel accoord,
't welk de minimumverla'nr*ns, in Augustus
j-1- door dat comité gesteld, niet bevat, met
Nederland zal worden gesloten, voordat ver
dragen met de geallieerden, in de eerste
plaats met Frankrijk, gesloten zullen zijn
ter versterking van België's toestand.
De „Nation beige" schrijft, naar aanlei.
ding van een bericht in de „N. R. Ct.", vol
gens hetwelk de militaire kwestie zou zijn
opgelost, dat Nederland aan België niets
toestaat, tenzij de verzekering, dat Neder
land elke inbreuk op zijn grondgebied als
een casus belli zal beschouwen. „Zoo dus
gaat de „Nation" voort de militaire
kwestie is opgelost, kan dat alleen het geval
zijn voor de Nederlanders; zij blijft, waf ons
betreft, bestaan."
Volgens de „National beige" van Woens
dagavond zouden de Belgisch-Nederlaoid-
«che en Duitsch-Belgische grenzen gesloten
worden voor het personenverkeer. De Brus-
selsche correspondent van het Persbureau
Vas Dias heeft zich nog denzelfden avond
tot de bevoegde autoriteiten gewend en ver
nomen. dat dit bericht stellig kan worden
tegengesproken.
TWEEDE KAtóER.
Vergadering van Donderdag 11 Dec
Alvorens voortgang werd gemaakt met het
marine-debat, werd nog over een paai" mo~
ties gestemd. Die van den heer HELSD1N-
GEN. (S. D. A. P.), om een minimum uit-
keering van f 200 te geven aan de ambte
naren en beambten, werd met 51 tegen 26
stemmen verworpen; die van den heer
SMEENK (A. R.), om de uitkeering aan
alle ambtenaren 01 beambten te geven, die
ook ia 1919 een duurtetoeslag hebben gehad,
werd aangenomen met 69 tegen 8 stemmen.
Marine.
Uit de rede van den heer DRESSEL-
HUYS (V. L.), bleek dat déze den Minister
welgezind is. We hebben, aldus deze spreker
jaar op jaar het eene vlootstelsel na het an
dere geslikt, met het droevig resultaat, dat
we nu met een hoop oud roest zitten.
Geen wonder, dat deze minister thans met
een stelsel komt, dat een finale opruiming
houdt en de vloot tot 't hoogst noodige be
perkt. Een vloot hebben wij echter noodig,
en het stelsel van den heer Hugenholtz om
te liquideeren is niet te aanvaarden. De heer
Hugenholtz meende dat wij door liquidatie
zouden handden in dén geest van den vol
kenbond, maar dat is absoluut onjuist. De
volkenbond wil geen ontwapening maar be
perking der bewapening en daarom kun
nen noch mogen wij op dit oogenblik tot li
quidatie overgaan. Indien wij ons zouden
ontwapenen, dan sluiten wij ons de deur tot
den volkenbond, want deze zal weigeren al
leen voor ons de kastanjes uit het vuur te
halen. Dit zou bovendien een klaploopen
zijn op de budgetten der andere mogend
heden.
Alleen daarom reeds achtte apr. de motie-
Hugenholtz onaannemelijk. De vloot moet
z.i. dus gehandhaafd blijven, maar tevens
dient eén ander stelsel gevolgd. Op dezen
burger-minister zal hij geen critiek uitoefe
nen, zonder hem te hebben gehooid. Scherp
gaf de heer Dresselhuys af op de wijze waar
op èn de heer Hugenholtz èn de heer Staal
man den Minister hadden aangevallen. Hij
vergeleek de houdiftg der beide heeren tegen
over den heer Bijleveld als die van een on
betrouwbaren getuige. Nog bracht spr- huid'
aan de wijze waarop Z.Exc. de kwestie van
het personeel in orde gebracht heeft. In zake
de materieele kwestie zou hij zijn oordeel
opschorten totdat de Minister aan 't woord
geweest is.
De houding van den Q> rtsi el ijk - Higtor i -
schen heer SCHOK KING was als van ie
mand die in afwachting van de komende
dingen is. Hij ging op informatie bij tien
Minister uit.
Alleen biedt hij nogal veel te gevoelen
voor den aftouw der kruisers, die hij onmid
dellijk noodig achtte voor de koloniën en
waarvan hij de staking ais een uitvloeisel
van bezuinigingszucht dan van een welover
wogen beginsel.
Met den heer TREUB (E. B.) kwam weer
een tegenstander van het beleid des Minis
ters aan 't woord. Hij verklaarde niet te
begrijpen dat de Minister reeds met een
vlootplan kon komen nu liet nog niet eens
vaststaat dat de Volkerenbond zal tot stand
komen en dus nog minder welke verplichtin
gen die Volkerenbond ons eventueel zal op
leggen. Hij weigerde den Minister als ern
stig bewindsman te beschouwen en zal te
gen de begrooti'ng stemmen als Z.Exc. niet
kan aantoonen dat hij steeds eenzelfde lijn
volgde bij zijn beleid.
Nog kwam aan 't woord d)e heer MAR-
CHANT (V. D->, die er den nadruk op
legde. dat de Minister heeft moeten erva
ren. welk een sledite raadslieden hij in zijn
raadgevers heeft gehad, die hem volgens
den heer Mardiant in de ooren fluisterden:
Technische kennis hebt ge niet noodig; al
leen handigheid om 100 kletsmajoors den
baas te blijven. Z.i. moeten de milifaire-be-
grootingen het karakter van kleurlooze cre-
dietwetten dragen en moet er inmiddels ko
men een departement voor landsdefensie, ter
wijl de Indische defensie naar Koloniën dient
te worden overgebracht.
Nog even kwam de Minister van Marine
aan 't woord'; maar op zijn verzoek werd
daarop de vergadering tot 's avonds 8 uur
geschorst.
DE GROENTIJD TE GRONINGEN.
Z. H. DE PAUS OVER DE MISSIES.
UIT ONZE VORIGE OPLAAG,'
VERSLAG VAN DEN TOESTAND DER
GEMEENTE HAARLEM.
Verschenen is het verslag vast 'den toe
stand der gemeente Haarlem over het
jaar 1918.
Op de voorpagina van het verslag* is
een goed gelijkend portret, gereproduceerd
van wjjlen Jhr. Mr. W. B. Sandberg, bur
gemeester. Aan het bijschrift van het
portret ontkenen wij het volgende;
„Anai de ons opgelegde verplichting wil
len wij niet voldoen, zonder op deze plaats
den slag te herdenken, dien Haarlem heeft
getroffen door het overlijden, in de Decem
berdagen van 1918. van onzen diep betreur
den burgemeester Jhr. Mr. W. B. Sand
berg.!
Hij wa« een voortreffelijk burgemees
ter. Bezield met onverflauwde belangstel,
ling voor de gemeente, die hem lief was,
gaf hij al wat bij kon geven aan werk
kracht en toewijding, aan ome gemeente.
Veel kon van he®» nog verwacht worden,
ak wij letten op hetgeen hij deed in rijn
ruim jarige ambtevorvallHig. r/Ajm>
helderen blik op de zaken, zijn onver
stoorbare opgewektheid die allen bezielde,
die hot voorrecht hadden met hem te
werken, zullen in on®e gemeente niet licht
worden vergeten. Een woord van diep-
weemoedige hulde wordt aan zijn nage
dachtenis gewijd."
Aldus eindigt het bijschrift.
Vit het verelag momoroeren wij verder:
Op 31 Deeenrber 1917 bedroeg do bevolking
35432 m„ 39384 vr. Totaal 74816 zielen. Op
31 December 1918 bedroeg do bevolking
35.798 m., 39486 vr., totaal 75.279 zielen.
In 1918 werden hier geboren 858 m. en
708 v., tesamen 1566 kindoren. Overleden
zijn in dat jaar 741 m. en 738 vr., tezamen
1479 personen.
In het jaar 1918 werden 29 kinderen, tot
do bevolking beboerende, meer géboren
dan in 1917, namelijk 51 jongens méér en
22 meisjes minder.
Er zijn 275 personen tot de bevolking be
hoor ende, meer overleden dan in 1917, als
15G mannen en 119 vrouw.
In 1918 zijn aangegeven 20 twcelingge-
böorten, 15 jongens en 18 meisjes levend
en 4 jongens en 3 meisjes levenloos, tegen
18 tweelinggeboorten in 1917; nog* werd
aangegeven de geboorte van 1 drieling:
2 jongens eij 1 meisje levenloos.
De sterf te verhouding, die in 1917 12.99
per 1000 zielen bedroeg, was in 1918: 1656
per 1000.
In 1918 zijn 578 huwelijken gesloten, te
gen 613 in 1917.
De bevolking der gemeente kan naar de
verschillende kerkgenootschappen op 31
December 1918. als volgt worden verdeeld
Nederlandseh Hervormden 24729
Fransehe of Waalsehe Hervormden 222
Evangelisch Lutherecben 2860
Hersteld Luterschen 223
Doopsgezinden 3899
Remonstranten 854
Moravische Broeders 51
Christelijk Gereformeerden 726
Gereformeerde kerken 4070
Roomsch Katholieken 27775
Oud Roomsehen 159
Gemeente v. Zevendedage-Baptisten *64
Nederlandsche Israëlieten 937
Pertugeeeohe Israëlieten 44
Tot een ander kerkgenootschap of
andere gezin die behoorende 845
Tot geen kerkgenootschap of ge
zindte behoorend 1754
Wij komen op het verslag nog nader te
rug.
APOLOGETISCHE CURSUS.
Voor onze aboïmó's stellen wfi, tegen
betaling van slechts 0.50, verkrijgbaar!
af te halen in, onze Tijdingzaai, Groote
Houtstraat 15, tusscken 8—12)4uur en
1H en 6 uur. (5868)
DE ADMINISTRATIE.
A. van dor Valk t
De heer v. d. Vaart is dood!
Deze tijding zal in heel haariem worden
vernomen als het overlijdensbericht van een
goede bekende.
Want bekend in» Haarlem was de heer
v. d. Vaart als weinigen!
.Jarenlang kon men de niet groote, krach
tige, levendige figuur met de grijze bakke
baardjes door Haarlem's straten zien stap
pen en denken dat de ouderdom nooit geen
vat op hem zou krijgen. En uiterlijk was dit
ook inderaaad het geval, maar in het laat
ste jaar deden de ouderdomsgebreken zich
met looden hand voelen en, na een kort
eigenlijk ziekbed van een week ongeveer, is
de Jieer v. d. Vaart. 77 jaar oud. vannacht
door den Belooner van alle goede werken
opgeroepen om, laat ons hopen, het eeuwig
loon te ontvangen voor alles wat de heer v.
d V aart deed voor de eere Gons. vooral ten
bate van armen en behoeStigen.
De lieer v. d. Vaart behoorde tot de oude
garde, tot de oude keurbende, die in een vroe
gere generatie de hulp en steun was van
Haarlem's Katholiek leven en ook nu nog
veel goed deed. Als wij aan den heer v. d.
Vaart denken, komen ons de namen van
anderen gestorven veteranen in gedachten.
Laten wii daarvan alleen herinneren b.v.
aan de heeren Guskens, Brom, en Schlat-
man. Die namen schetsen ons als 't ware
het héele leven van den heer van der Vaart;
R.K. Volksbond, Vincentius. kerkcollectant.
Broederschappen enz. met alles wat daarbij
behoort en daaromheen draait. Tusschen al
deze functies verdeelde de heer v. d. Vaart
zijn tiid en werkkracht.
TWEEDE KLASSE.
Trekking van 11 December.
Prijzen van f 30.
No. 4033 f400.
146 675 I068 1120 2139 2121 2911 8097
1638 4498 4602 5237 5803 6360 6420 6463
f184 7443 7462 7535 7739 7882 7904 8184
1360 8392 8762 8917 9026 9181 9218 9231
1285 9543 9679 9816 9913 10265 10328
10389 11104 11249 11627 11672 11852 11889
12452 12602 12837 12896 13046 13127 13494
13806 13879 14497 14873 14880 14957 15452
15653 15670 16737 15840 15955 16268 17093
17099 17114 17142 17553 17784 17890 17955
18107 18223 18596 18714 18835 19228 20028
10057 20131 20206 20389 20425 20464 20717
10778 21819 21729 21831 22108 22158 22211
12293 22737 22772
ten, door, ook in den strengen winter
en ondauks hun lee.tijd om 5 uur "s 11.or-
gens reeds door weer en wind te gaan
om voor de kinderen te zorgen, lotdat
de St. Jozefgezeiien-Vereen. ;it de handen
der St. Vincen.iasvereeui i g g ng was e
heer v. d. Vaart ook hier.an uestuursad.
Sinds 2 jaar was de heer v. d. Vaart
honorair lid der St. Vineentiisverara
ging.
Lange jaren, was de neet v. a. Vaart
verder collectant in de kerk van deu H.
Jozef aan de Jansstraat eu nog toen ujj
deze functie reeds had neergelegd ging
liij gaarne met schaal 01 zakje rond
Een trouwe pelgrim naar Keve.aer was
de heer v. d. Vaart ook ieder jaar en
van de broederschap was hij ve.e jaren
broedermeester.
Van den heer v, d. Vaart ging ue roep
uit dat nij goed was voor alies. AHes
kon hem woruen toevertrouwd. Moesten
er voor eenige vereeniging of voir een
goed werk financiën zjjn, de heer v. d.
vaart was wei geneigd er voor te Zvrgen
eu zorgde er ook voor. regen zga on.r-
redingskraebt waren wemxg ge.nbe .r-en
bestanu. Moest een kinueireestje opge
luisterd woraen, de neer v. d. Va„r. wera
uitgenooodigd en sioa0,.e uflarnj a.tya
wonderwel. Moest er op andere wyze vöcr
eenig goed werk geooipor.etrJ 0. ge
ijverd worden, men aeeü XiLniner een v\.r-
geet'sch beroep op de medewerking Van
den heer v. 11. Vaart en zoo zag men nem
altijd stappen door Haariexn, altijd bezig
altijd in menst van de iieidiadigueid, kou
men wel aannemen. De neer v. d. Vaart
was in alie besturen een ij verg en werk
zaam lid en Zijn gemoedeiijkneid bezorg
de hem vele vrienden.
Het was vooral een grio.e k.nJer\reud.
Met den heer v. d. Vaart gaat er een
van de oude garde heen, een, w aorm
wij een heerlijk, goeu, ijverig voorbeel
dig, katholiek Haarlemsch verleden sa-
lueerenl
Hij ruste in vredei
Da begrafenisp'eriRigheden hebben a.s.
f- -
Reeds meldden wij, dat de ledenvergadering
van het Groningsch Studentencorps „Vindicat
atque polit" besloten heelt den groentijd af te
schaffen en in te voeren een verplichte kennis,
making. Deze periode van kennismaking zal on
geveer acht dagen duren en plaats hebben op
den voet van gelijkheid, zoodat elke uiting van
ondergeschiktheid vervalt.
Van de verplichte kennismaking zijn vrijge
steld zij, die den 22-jarigen leeftijd bereikt heb
ben en de 21-jarigtn, die twee jaar gestudeerd
hebben aan een Nederlandsche of daarmee ge
lijk te stellen buitenlandschc universiteit.
De jongste „Acta Apostolicae Sedis" bevatten
een buitengewoon belangrijk schrijven van den
Paus over het Missiewerk. Het schrijven is ge
richt aan alle Bisschoppen van de wereld.
De Paus behandelt eerst de geschiedenis van 't
apostolaat en de vorderingen, welke het in den
loop der eeuwen gemaakt heeft. Telkens echter
moet Z. H. constateeren, dat, nodanks de ge
weldige inspanning toch zoo vele geloovigen niet
bereikt worden. Hij verheugt zich evenwel over
de beweging, die zich thans in de gcheele Kerk
openbaart, om de Missies op krachtige wijze te
helpen en te steunen.
Om deze beweging in goede banen te leiden,
beoogt de Paus met dit schrijven den bisschop
pen de richting aan te geven hoe zij liet beste
deze belangrijke zaak kunnen dienen.
Eerstens richt zich de Paus tot de Bisschop
pen, apostolische vicarissen en prefecten, die
over de missies zijn gesteld. Hij noemt het hun
plicht, nimmer te verflauwen in hun geestelijken
arbeid en altijd bereid te zijn de hulp te aan
vaarden en 111 te roepen van andere sociëteiten
van missionarissen, wanneer bun eigen mede
werkers niet hij machte zijn, de uitbreiding
voort te zetten. Hij beveelt hun vóór alles aan,
zich met hunne collega's te verstaan, om geza
menlijk de gemeenschappelijke belangen van één
zelfde landstreek te behandelen.
Z. H. spreekt vervolgens over dc noodzake.
lijkheid aan de inlandsdic geestelijkheid een vol
ledige opleiding te geven, gelijk aan die der be
schaafde landen. De inlandsche geestelijkheid
moet niet bestemd worden om eenvoudig de
missionarissen te helpen bij de meer gewone
dienstverrichtingen, maar men moet haar in
staat stelten eenmaal het bestuur over haar ei
gen volk op zich te kunnen nemen. „Want,"
zoo vervolgt de H. Vader, „evenals de Katho
lieke Kerk bij geen enkel volk vreemd is, past
het evenzeer, dat van ieder volk gewijde die
naren uitgaan, die door dat volk als leeraars
'der goüflelijKï wet en leiders naar liet eeuwig
geluk worden gevolgd. Overal dus, waar zich
een inlandsche geestelijkheid bevindt, voldoen,
de in getal, goed gevormd, en haar roeping waar
dig, kaa met recht worden gezegd, dat de mis
sionarissen hun taak gelukkig hebben volbracht
en de Kerk roemvol is gevestigd'. Wanneer dan
Vervolgingen (tegen haar uitbreken om haar
mogelijk ten gronde te richten, behoeft men niet
te vreezen, dat de Kerk, steunend op zulk een
grondslag, en met degelijke wortels, door een
storm zal worden weggerukt.
J
De kerk van den H. Antonius aan de Nieu
we Groenmarkt was gisteravond dermate ge
vuld met geloovigen, als wij maar zelden zagen.
Geen plaats was onbezet gebleven en zelfs de
paden waren versperd door dikke menschen-
drommen.
Die toeloop van een zoo groote menigte Ka.
tholieken kon echter geen verwondering baren,
want al dagen van te voren was bet door het
Plaatselijk Comité van Katholieke Sociale Ac
tie aangekondigd, dat een groote redenaar zou
komen om te spreken over grootsche onder
werpen.
Deze bekende spreker, men wist het, was de
WelEcrw. Pater Borromaeus de Greeve, van
wiens lippen reed® vele malen begeesterende
woorden klonken, over schoone en belangrijke
onderwerpen, ons Katholieke geloof betreffende
en wiens redenaarstalent in den lande bekend
neen overbekend is niet het minst voor ons,
Haarlemmers.
Was Je naam van den Eerwaarden redenaar
voldoende om zuik een belangstelling te ver
wekken, bet onderwerp ter behandel.ng aange
geven, kon haar niet andeis dan nog verhoogen.
„Apologetische lessen, betreffende de gebeur
tenissen der laatste jaren". Nieuw dus en in de
hoogste mate belangwekkend.
Onder ademlooze stilte was het, dat Pater
De Greeve, nadat de vergadering mei het Veni
Creator ingeleid was, den kansel beklom, om
de reeks cursussen want er zullen nog meer
dere volgen te openen.
Alvorens tot (je behandeling van het e genlijke
onderwerp over te gaan, gaf de Eerw. redenaar
een beknopte uitlegging van de bcteekehis der
Apologie en van het groote belang van geloofs-
verklaring en geloofsverdediging ui deze tijden.
Nog nimmei heeft men zooveel uitingen van
haat vernomen legen ons Katholiek geloof, als
naar aanleiding van de vreeselijke oorlogsjaren,
die achter ons liggen.
Van de meest tegenovergestelde partijen
werden aanvallen gedaan op Paus en Kerk en
zelfs stelde men het Christendom verantwoor
delijk voor ile rampen van deu oorlog. De groot
ste tegenstrijdigheden over de Katholieke ge
loofsleer werden geuit en zoo ooit, dan is het
in deze tijden, dat Apologie dringend noodza
kelijk is.
Aanvankelijk hac de Eerw. spreker zich af
gevraagd, of dit onderwerp, dat "111 zulk een
oogenblikkelijk verband staat met sociale en po
litieke gebeurtenissen, vanaf den kansel mag be
sproken worden. Vanaf dezen laatste immers
cerneemt men enkel Gods woord.
De gewijde redenaar had eohter zijn bezwaren
weerlegd en zou deze deze onderwerpen behan
delen onder het licht van het Evangelie.
Hij stelde er dan ook prijs op te verklaren,
dat zijn optreden niet zou zijn dat van een
sociaal redenaar of politicus als anderszins;
maar zuiver dat van ecu priester Gods
Dc wereld, aldus ging dc Eerw. spreker ver- M
der, heeft in dc afgeloopen jaren aanschouwd, j
wat nog nimmer in haar historie is geschied
en dat zich als een geweldig tijdper kkenmerkt.
Dit tijdperk is de heerlijkste Apologie voor het
Christendom,
Het Christendom immers, is van oude dc
brenger en beschermer der beschaving geweest.
Haalt men uit bet maatschappelijke leven dat.
gene, wat het Christendom erin gebracht heeft,
dan blijft er niets anders over dan een be
schaafd heidendom, dat we! geen bout of steen,
maar zich zeiven aanbidt. Wij willen niet ont
kennen, dat het heidendom beschaving gebracht
heeft, doch deze beschaving is zonder godsdienst,
vreemd van elk hooger streven en waartoe dat
leidt hebben de afgeloopen jaren genoeg bewe
zen. De maatschappij met haar wetenschap, ver
nuft en uitvindingen, dacht God te kunnen ont
beren en zonder Hem de wereld te kunnen op
bouwen. Wat 1 lebben wij gezien? Ais een nijdig
kind, dat zijn tooverpaleis uit de bouwdoos in
een doet storten, zoo beeft het ongeloof zijn be
schavingswerk met den oorlog ineen geworpen.
En dan durft men ons voor die ramp ver
antwoordelijk te stellen en te verwijten, haar
niet te hebben kunnen tegenhouden.
Daartoe heeft het ongeloof den moed, liet on
geloof, dat one altijd/ beeft tegengewerkt, ge
weerd, gekleineerd en vertrapt.
Wat wij dus aansóbotmd hebben is dus heer
lijke Apologie voor het .Christendom en min
achting, verachtelijke verplettering van het on
geloof.
Na den oorlog, dsen wij beleefd hebben, heeft
dc wereld behoefte aan waarheid, gerechtigheid
en liefde.
in de eerste plaat# waarheid. Echter geen
openbaring van archieven, of onthulling van de
duistere diplomatie of wat ook.
Doch de waarheid, die de weduwen en wee
zen vragen, die de ongelukkige verminkten ei-
schen en bannelingen en verjaagden verlangen.
Daartoe is het ongeloof machteloos.
In dc tweede plaats vraagt de wereld recht
vaardigheid. Daaraan kunnen echter geen recht
banken helpen. Wil men een nieuwe maatschap
pij bouwen, dan moet dat geschieden door ge
rechtigheid. Recht moet voortkomen uit een ge
weten en een rein geweten dat rust op het ge
loof aan God.
Het ongeloof kent geen God en Godsdienst,
heeft geen geweten, waarop het recht berust en
kan dc wereld dus geen ware gerechtigheid ge-
ven.
Tenslotte verlangt, neen, smacht de wereld
naar liefde. Wederom willen wij de liefde niet
ontkennen bij het ongeloof, doch dat is de
liefde van liet medelijden, wat men bescheiden-
lijk humaniteitsgevoel belieft te noemen.
Waar baalt bet ongeloof echter die groote,
Christelijke liefde, die zucht naar opoffering en
zelfverloochening, voortkomende uit Christus
zelf? Wederom zal het een antwoord schuldig
blijven.
Waartoe liet ongeloof onmachtig is, daar be-
zh het Christendom dc macht het te bewerken,
zooals de Eerw. redenaar in den volgenden cur.
sus hoopt aan te toon en.
Thans sloot hij zijn eerste les met een ge
zegde van den vrocgeren Amerikaanschen pre
sident, den bekwamen Abraham Lincoln, die
op een hem gestelde vraag, of God in den oor.
log met hem zou zijn, antwoordde: „Dat weet
ik niet. Het is echter ook niet noodig, als wij
maar zijn met Godi"
De volgende les wordt gehouden a.s. Woens
dag 17 December.
Op 53-iar'gen leeftijd is hier gisteren over.
leden de heer Adriaan van der Valk, in leven
directeur der Rijnlandschc Hypotheekbank.
De overledene was vetdcr lid van het bestuur
der Haarlemsche Hulpbank, lid der commissie
van toezicht op het Middelbaar Onderwijs en
regent van het Frans Loenenhoije.
A. H. F. VAN DtER VAART f
Het is waarschijnlijk niet mogelijk een op
somming te geven van alle functies, die de
beer Van der Vaart in zijn welbesteed leven
heeft vervuld. Aan de meesle hield hij vast, tot
aan, of tot kort voor zijn dood, maar in den
91 ofti f ono
laatsten tijd moest hij wel om gezondheidsre
denen van vele afscheid nemen.
Als wij dus vermelden van welke vereenigin-
gen en commissies de heer Van der Vaart lid
was, dan stellen wij ons geenszins voor volle
dig te zijn.
Jarenlang was de heer Van der Vaart bestuurs
lid van den Ned. R-K. Volksbond, naar wij
meenen vice-president.
Wie herinnert zich niet den heer Van der
Vaart op feestjes of vergaderingen, waar zijn
grappen en kwinkslagen altijd succes hadden, al
was het alleen maar, omdat zij van den heer
Var der Vaart kwamen.
Veertig jaar lang was de heer Van der Vaart
lid van St. Vincentius, waarvan 20 jaar vice-
voorzitter der conferentie van Sint Jozef.
Als Vincentiaan was hij lid van de commissie
van het Brokkenhuis en lid van de Spijskokerij.
Met de vermelding van deze beide functies
meenen wij Van der Vaart in herinnering te
brengen, zooals het groote publiek hem kende.
LM der Spijskokerij, iedereen die wel
eens in de Spijskokerij geweest "is of er
mede te maken neeit gehad, kenl den
heer v. d. Vaart. Niet te verwonderen
was het dan ook dat de koffie- en brood-.
uitdeeling, het z.g. .Kroppiesiu.i-," eerst
in het Rand, daarna op de Ged. v ol-
dersgracht, zijn volle belangsWing .iaJ.
Met de heeren London, Miez.'rus, Guskens
e.a. was hij daar de groote man van. Be
wonderenswaardig was vooral de otio te
ring die de heeren zich daar ~rr e rcost-
-~-9
luLLoubai. Aiooie uuau. iJcjr uen iieei A.
v. <1. Schoot alhier werd den arbeiders Zater
dagavond een mooie verrassing bereid. Voor elk
kind werd 50 cent toeslag gegeven en wel over
de maanden November, December, Januari en
Februari. Het totale betrag over deze 4 win-
tei maanden werd den werklieden in eens uitbe
taald. Voor velen een tlink bedrag 1 Zeker een
prachtig voorbeeld van meeleven in den nood der
tijden l
HILLEGOM. RegeeringssokkenVan wege
het distributiebedrijf wordt het volgende bekend
gemaakt:
Een beperkte hoeveelheid zwarte regeerings-
manssokken tog enden prijs van I.40 p. paar-
en zwarte regeerings-kinderkousen, maat 3, tegen
den prijs van f 1,25 P" paar, zijn ver^'jsbaar
bij de winkeliers F. Smid en F. w v. d.
Hulst. Bij ieder paar wordt een knotje stop-
sajet gratis bijgevoegd
