binnenland OPRUIMING SIPKES'JAMS NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT NIEUWJAARSWENSCH WATERSNOOD IN 'TZICHT Parlementaire Kroniek tTdSSSdSsa® y Slobkousen vanaf f 1.45 EISCHT STEEDS ap R2 ^landel en Nijverheid Rechtszaken landbouw en Visscherij. NI Af. NB AG 29 DECEMBER 1819 4?®ie JAARGANG No. 10134 DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f 2,60; PER WEEK 20 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL t 2,95 BIJ VOORUITBETALING BUREAU NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741 TELEFOON AFDEELING „DRUKKERIJ" No. 1748 ADVERTENT1EN 25 CENTS PER REGEL, BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING Noemaais maken wij onzen lezers bekend dat ook dit jaar wederom de gelegenheid wordt aangeboden tegen vergoeding van slechts f 0.50, een NIEUWJAARSGROET in onze te plaatsen, welke echter niet meer dan 4 regels plaatsruimte mag beslaan. Dubbele grootte f I— Tweedubbele grootte f 2.— De abonné's welke van deze meer en meer gebruikelijke wijze van „wenschen aanbieden" gebruik willen maken, worden beleefd verzocht onderstaanden bon uiterlijk ZATERDAG 27 DECEMBER, duidélijk ingevuld met toevoeging van aan onze bureaux NASSAULAAN No. 49, of aan onze TIJDINGZAAL GR, HOUTSTRAAT Na. 15 te HAARLEM, te doen bezorgen. Ook onzen couiantenbezorgers en agenten kan de ingevulde bon ter hand worden gesteld. Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaanden NIEUWJAARSGROET in het nummer van 31 December. (Het bedrag ad fgaat hierbij). S. v. p. Duidelijk met potlood invullen. iil-.KöiK BLAÜ i Dit nummer bestaat uit 2 blader Den Haag, 27 Dec. 1919- De vorige week heeft ons het aftreden ge bracht van den Minister van Oorlog, een aftreden, dat in en 'buiten de Pers nog meer stof heeft doen opwaaien, dan dat van zijn ambtgenoot van Marine. 'Aan dit aftreden wijdde ook de „Nieuwe Haarl. Crt." een bespreking en daar ik het met de daarin uitgeoefende kritiek op de ver rassende geste van den Minister vrijwel eens ben, zou ik door er ook over te schrijven, vrijwel in herhaling treden- Daarom ga dit maal mijn kroniek over de Indische begroo ting, die nog vóór het Kerstreces werd af gehandeld. De belangstelling in Indische aangelegen heden was bij het Nederlandsche volk nooit groot en in de Tweede Kamer is zij sinds jaren, nu we er bijna geen afgevaardigen meer in hebben, die Indië uit persoonlijke on dervinding door en door kennen, gaandeweg aan 't afnemen. De Indische begrooting stelde ons Parle ment en de Kameroverzichtschrijvers ditmaal in de gelegenheid, om kennis te maken met den nieuwen Minister van Koloniën, den heer De Graaff. Van den nieuwen Minister gaat de roep uit, dat hij een, buitengewoon bekwaam man is. doorkneed in Indische bestuursaan gelegenheden. Wij gelooven dit gaarne. Ook als verschijning is hij sympathiek. Maar als spreker of liever als redenaar, haalt hij het toiet bij zijn voorganger, den heer Idenburg. Hetgeen hij te zeggen had. las hij voor. tn dit deed hij wel vlot en gemakkelijk, maar toonloos en zacht, zóó zacht, dat hij op de perstribune dikwijls uiterst moeilijk was te volgen. Voor mij. die de herinnering aan Minis ter Idenburg's aangenafen, duidelijken be toogtrant bewaard heeft, was dit toonlooze, zachte voorlezen van zijn opvolger, een te leurstelling. Uit de rede van den heer De Graaff, stip pen wii aan, dat hij in beginsel de lijn van zijn voorganger zal volgen- Over de positie dter Inlandsche bevolking dacht Z.Exc. vrij optimistisch. Z.i. is die bevolking niet 'ach- teiuitgaande en heeft zij betrekkelijk weinig van den oorlog geleden. Hij erkende echter, dat de mlandsche bevolking in 't algemeen te weinig in de winsten deelt en dat de groote ondernemingen zich te weinig hun maat schappelijke lpichten bewust zijn. De extra heffingen waartegen nogal oppositie was ge voerd. wil de Minister niet langer handha- w*l ecen betere middelen om <iLvSESg* winsten van sommige exportbedrijven te tref- •ien. tenslotte ontkende de Minister, dat de Regeermg hier of in Indië reactie wil. De buitengewone rechten van den Gouverneur- intrekUnö- rf3" Minister niet intrekken; Jntiekking daarvan zou hij misdadig achten tegenover de bevolking Ook wees de heër De Graaff Oo i,et voor. cHun 3* rll J'°-'ds langdurig met ver- actueele Indiscfie vraagstukken in hiinpaarraVef £eWeTst- Dakrnn hoopte i pattij te trekken, om dier vrager- Ook "deze °Plossing te bengen. trT f m'slci'. verklaarde zich voor «wofere zelfstandigheid der Inlander*. Daar. Sefd^1^«JdanRS ae- Het bekende Garoet-incident, waarover de heer Albarda zich in „Het Volk" zoo druk gemaakt heeft, werd door den Minister zeer uitvoerig behandeld. Bij de rijstlevering te genover Hadji-Hasam, was men de heer De Graaff erkende dit niet met den noo- digen tact opgetreden. Deze inlander was in hechtenis genomen, maar uit de rede van den bewindsmanviel niet juist op te maken/welke beweegredenen daartoe hadden geleid. Inmid dels beloofde de minister alle stukken, welke hem over dit incident alsnog van den gou verneur-generaal zullen bereiken, onder ge heimhouding aan de Kamer te zullen overleg gen. De geednditioneerde geheimhouding scheen den heeren Albarda en Van Ravesteijn slechts matig naar den zin. Als chroniqueur mag ik niet met de Kamer op vacantie gaan, zonder een weinig in den breede over de uitnemende rede van het Katholieke lid, den heer Van Vuuren uit te weiden. Deze trad krachtig op tegen de stiile, ondergrondsche tegenwerking die de Katho lieke missies in Insulinde ondervin den. Wil nien feiten? De heer Van Vuuren bood ze te kust Pn te keur aan. Zoo heeft Ambon reeds sedert 1906 gevraagd om de toelating van een pastoor, en is de be slissing op dat verzoek telkens uitgesteld; het op 4 Juli 1916 herhaalde verzoek was 10 Februari 19.19 'nog niet definitief beant woord. Ook de bezoldiging van een pastoor voor de Kei-eilanden, die er nota bene sinds 1893 gevestigd is, wacht nog altijd op de op lossing van het vraagstuk: wat is eigenlijk een gevestigde gemeente? Die oplossing schijnt buitengewoon moeilijk te zijn- Terecrt meende de wakkere afgevaardigde, dat er nu maar ens een einde aan moset komen aan het zwijgen over deze dingen onzerzijds, op dat heel 't land kan cordeeieu over deze be handeling van de belangen van het katho lieke volk. De Minister kon als pas opgetreden be windsman, die deze hangende kwesties nog niet bestudeerd heeft, den lieer Van Vuuren geen toezegging in dezen doen. Hij zou ze echter ernstig onderzoeken en er de aandacht van den Gouverneur-Generaal op vestigen. Waarop de heer Van vuuren ter snede ant woordde. dat hij stellig verwachtte. Zijne Excellentie niet aan die toezegging te behoe ven te herinneren. Op het laatst, poogde de heer Van Raven- stcin nog een zoet communistisch winstje op koloniaal gebied binnen te halen. In die poging leed hij jammerlijk schip breuk. Zoowel zijn motie tot afschaffing der „exorbitante" rechten va den Gouvrnem-Ge- neraal als die. welke ten doel had een nader onderzoek inzake de extenneering van den uit Indië verbannen revolutionair Sneevliet met publicatie van alle stukken, werd afgestemd. De afgewerkte Kamer is op reces gegaan, om op 7 Januari a.s. nog even voor hei Leening-Ontwerp terug te komen. Eerst daar na gaat zij eigenlijk op vacantie. HAGENAAR. Onrustbarend is het water in Maas en Waal in de laatste dagen gewassen. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag, is een der deuren van de waterloozingssluis te Niftrik bezwekpn olader den geweldigen druk van het water in de Maas. Een breede watergolf drong met donde rend geraas het land van Maas en Waal binnen. De noodklok in Niftrik en de omlig gende dorpen werd geluid en terwijl velen naar de sluis snelden, namen 9e overblijven de dorpelingen hun maatregelen met ret oog op een dreigende catastrophe. Het wa ter, dat im een korten tijd in een hoeveelheid van duizenden kubieke meters Maas en Waal had ovérstroomd, drong de huizen en stallen binnen. De meubels werden in allerijl naai de bovenverdiepingen gebracht en het vee in de richting Wijchen naar hooger gelegen plaatsen vervoerd. Vol angst bleven de be woners der dorpen den loop der dingen af wachten. Ook op het bedreigde punt heersch" te een ware paniekstemming. Door honder den rappe handen werd met schoppen zand in de opening geworpen, maar dit had niet de minste uitwerking en met donderend ge weld stortte het water zich door de sluisdeu ren. Na een bangen nacht kwam de dag van gisteren- De tweede niet weggesleurde sluis deur had het tegen den drang uitgehouden en door een water breking aan te brengen voor de plaats van de weggeslagen deur, hoopte men gelegenheid te krijgen het gat verder te dichten. Daartoe werd een met zandzakken beladen kar voor de opening neergelaten, maar de door den storm hoog opgezweepte watermassa pakte met een Herculesche kracht ook dezen hinderpaal beet en sloeg de kar uit elkaar tegen de muren van de sluis, waarbij ook de tweede sluisdeur werd weggerukt. Een verdubbelde watermassa stortte zich thans door de opening en groot was het ge vaar dat de gansche sluiswerken zouden wor den stukgeslagen met een dijkbreuk tot onver mijdelijk gevolg. Ware dit geschied, de ramp zou ontzettend geweest zijn, Ook het water in Rijn en Lek stijgt voort durend, naar uit Wijk bij Duurstede aan het „Maandagochtendblad" gemeld waadt. Gis termorgen was de waterstand 6.09 M. pi. N.A.P. Alle los- en laadplaatsen staan onder water, terwijl ook de uiterwaarden zijn over stroomd. De watermassa ik reeds enorm. Uit Wageningen komt het 'bericht, dat het water van den Rijn snel wassende is. De stand aan het Lexceveer is 9.46 M. pl. N. A. P., of 2.33 M. boven normale hoogte. Alle uiterwaarden loepen onder- Uit Keulen M„ bij den abnormalen üoogen stand daar van 7.50 M. Uit Deventer komt de tijding dat de IJs- sel wassen blijft. Gisterenmorgen was de stand 5.27 boven A. P? en Keulen meldt 58 was. Reeds begint de Worp onder te loopen. Alle uiterwaarden staan blank. Het water reikt tot den weg naar Terwolde. Gaat het zoo door. dan moet Dinsdag de schipbrug worden weggenomen. Ook de Waal bij Nijmegen is in de laat ste etmalen önel en hevig gewassen. De stand is ongeveer 3 Vb meter boven normaal. Gistermiddag-wees de peilschaal reeds 12.15 M. en in tegenstelling met de Maas. houdt de was aan. Keulen seinde althans nog 58 c.M. was. De Waalkade bij de gierbrug, welke dienst blijft doen, is geheel over stroomd. Het water staat tot de stoepen der huizen. Uit Wychen wordt aan de „Msb." nog uit Niftrik geseind: De vijand, die jaarlijksch onze lage landen teistert is weer losgebroken. Het water wast en met ieder uur stijgen angst en nood in het land van Maas en Waal. De Veerkade van de Beersche Overlaat is op verschillende punten bezweken en tot over maat van ramp brak in den afgeloopen nacht ook de Maas-sluis bij Niftrik. De stormklok heeft geluid in de meeste dorpen van Maas en Waal en op dat sein is men uit Wijchen en omgeving terstond naai den Ruffelschen dijk gespoed om den ongelij- ken strijd met het verraderlijk element te beginnen. De eerste aanblik was verschrikkelijk. Men dacht niet anders, of de woedende stroom zou alles wegspoelen. Een der sluisdeuren was weggeslagen en dreef weg op den vloed. De andere kon het niet lang meer uithouden. Met onstuimig geweld drong het water dooi de gemaakte bres, spoelde den wal weg en golfde het land in. Van alle kanten werd hulp gerequireerd, maar men stond aanvankelijk machteloos bij gebrek aan materiaal- De dijkgraaf van het waterschap „Land van Nijmegen, Maas en Waal" burgemeester W. J. J. van Straten uit Beuningen leidde eerst 't werk. Met stroo en zakken zand werd eerst gepoogd het gat te dichten maar in een minimum van tijd vloog alles door het •sluisgat en sleurde ook de andere sluispoort mee. Toen wilde men een aak doen zinken, maar deze liep vast op enkele honderd meters voor de sluis poort. Inmiddels kreeg men de beschikking over beter materiaal en was de ingenieur van liet bureau Hasselt en De Koning, de heer Dek king Dura, ter plaatse verschenen om de taak van den heer Van Sstraten, die onge steld was over te nemen. Met een ploeg van meer dan 100 man werd het werk den ganschen dag voortge zet, maar in den avond had men het gevaar nog niet bezworen. Bij hef schijnsel van wal mende toortsten en begunstigd door >t maan licht werkte men voort. Spoorstaven waren aangevo:rl en hon derden zakken grind, lagen op den tlijk gereed. In koortsachtige haast wer.1 ge werkt, om dia armee de rivier af to «kam men, slaagde men daarin niet binnen n kei© uren, d;an was het leed niet te overzien en had men een doorbraak te vreezen, zooals hier sindfï 1861 niet meer heeft plaats gehad. Des avonds om 7 uur was de toestand, van het land van Maas en tWaal nog c tAek en met bange zorg ging men eten nacht tegemoet. Rond de dprpen Wychen, He-men —Leur en 'Batenburg staat alles blank. Het vee wordt weggevoerd en (dp men leken houden zich, gereed, om naar ld|e verdiepingen en zolders te verhuizen. P. W. TWEEHUiJZEN wegens verbouwing NEDERLANDERS OP DE ARBEIDERS CONFERENTIE TE WASHINGTON. Alle hout is geen timmerhout en de mannen, die den naam hebben, zijn lang niet altijd de mannen, rlie den «nam ook verdienen. Ook op de arbeidsoonferentié in Noord - Amerika is dit gebleken, zooals uit hef vol gende valt op te maken „In Mgr. Nolens aldus de correspon dent van de „Maasb." te Washington heeft Nederland een vertegenwoordiger gehad, dien uien om zijn ho-o-gen 'kwalitei ten gaarne heeft gewaardeerd. Zelfs werd -hij genoemd voor de functie van direc teur van het permanent bureau van don arbeid. Ook de houding der Nederlandsche werkgevers stak gunstig af bij die van liet buitenland, al was liet dan ook vreemd, dat de, heer Terkade óp de voor name vergaderingen van de werkgevers, waar over de hoofdvraag beslist moest worden, alles aan zijn adviseurs overliet en zelf naar de onbelangrijke vergaderin gen van de onbelangrijke commissie tot wijziging van het- reglement ging. Qiulegeest (de bekende socialist), die afgevaardigde der arbeiders was, is se cretaris van do „i nt-evnatiooalc". En waar do voorzitter, de lieer Appleton, niet door zijn regeering naar de conferen tie was gezonden, werd hij in verschillen de commissies benoemd, door de. heeren v;(n de Internationale, die ter conferentie do groot© rol speelden. Van zijn persoon lijken invloed was op de conferentie niet veel te bespeuren. Over geen enkel punt van de agenda heeft hij gesproken en o-ok inde commissies was zijn invloed gering. \óor een groot deel was dit hieraan te wijten, dat hij in Jw't Hollandiseh moest spreken en dus altijd vertolkt moest wor den. DE „DAGERAAD' LICHT an Men herinnert zich het -geval van den -.Dageraad" vereeniging van vrijdenkers dm zoo vrij „denken" djat. ze met hun allen geen fatsoenlijke brochure in elkaar konden krijgen om tej bewijzen, dat Idje kinderen niet den godsdienst hunner ouders hebben te volgen. Heel Holland was er d.e vorige week vol van,.spot de „Rcsb." „Om revanche te nemen liad,den (d,c hee ren nii een schitterend© pro-testmeeting belegd in de Diamantbeurs te Amster dam Mc.n zon daar eens gewcldijg van leer trekken tegen zoo heette het o.a. in de „Tribune" de Haagse!fe Middel eeuwers, die het zoowaar hebben aange durfd, eten Bolsjewiek l'annekoek niet te van ü\c benoemen tot nd©r-dire::tei r Leidsc'ie Sterrenwacht. Als sprekers waren aangekondigd nie mand minder d(an mevr. Roland Holst en A. II. Gerhard, lid van tte Tweede Kamer. .De vergadering Im plaats en... beidie sprekers schitterden... door afwezigluiii, waarna de slecht bexoehio vergadering -iieh' moest tevreden stellen met wat ge praat van D'i. G. Rijnders, Men ziet de „Dageraad" licht aan... De merischen zoeken blijkbaar beter licht djan dat ï'pze vrijdenkers, zegge 'denkers... Oud-Minister Mr. Th. Be Meester. Te 's-Gravenhage ovex-.leed Zaterdag 'b lid van den Raad van State, nor. Th. H. de Meester, oud-minister van Financiën in liet Kabinet dat zijn naam droeg en van 17 Augustus 1905 tot 11 Februari 1908 aan liet bewind was. De lieer de Meester werd in 1851 te Har derwijk geboren. In 1875 ving hij zijn loopbaan aan als ambtenaar ter provinciale griffie van Overijssel, waarna hij in 1885 werd be noemd tot gemeente-secretaris van Gro ningen. Dertien jaren later volgde zijne benoeming tot administrateur der gene rale thesaurie bij liet departement van Financiën welke functie hij in 1898 verwis selde met liet liooge koloniaal ambt van vice-president van den Raad van Ned.-in dië. In .1917 werd hem een -plaats ingeruimd m den Raad van State, in well; lioog Staatscollege hij voorzitter was van de afdeeling Financiën, terwijl hij als lid zitting had in de. afdeeling Binnenland se lie Zaken. OM MOEITE TE VOORKOMEN. Naar „De Tijd" verneemt, heeft de di rectie ©ener vrij omvangrijke fabriek, om van alle lasten en 'bemoeiingen in zake de verzekeringswetten af te wezen, haar geheele personeel, zoowel arbeiders als kantoorbedienden tot aandeelhouders ge promoveerd. Dezen werken nu niet meer in loondienst, maar in eigen zaak. Zij ge nieten geen loon, maar dividend. Allen namen hiermee genoegen en zijn trotsoli op hun nieuwen titel, waarvan zij aan vrienden en bekenden kond hebben ge daan. OUD-MINISTER (OLIJN. Uit Den Haag bericht mén aan „De Tijd" dat de oud-minister Colijn in de Residen tie aanwezig is. Het heeft de aandacht ge trokken, dat hij met vooraanstaande poli tici in conferentie is geweest. Bezoek aan landgenooten. Ter gelegenheid van het Kerstfeest, heeft mejuffrouw Jaequine Benoist, doek- ter van deu Fransdien gezant, het UwKpi- taal voor de zeelieden te Kalvijn aan »ee bezocht. Naar men weet, worden in deze in odel-inrichting meer dan 150 tuberculo se kinderen verpleegd, waaronder zich nog een tiental kinderen bevinden, welke tot de geallieerde landen beknoren. Aan eik der arme kleine zieken heeft mejuffrouw J. Ch. Benoist speelgoed geschonken, uit naam der Fransche legatie. Eervol ontslag. De Raad van Diepenveen (O.) besloot aan onderwijzeressen bij het aangaan van een huwelijk eervol ontslag te verleenen. Laatste statistiek der Nederlandsche Mis sionarissen'. Aan deze statistiek (Nov. 1919) ontlee- nen we het volgende: Er zijn 953 Priesters, .391 Broeders, 971 zusters. Deze 2321 Nederlandsche Miss.ionari.sen bewegen zich over een aan hen uitslui tend toevertrouwd gebied, van 120750 vier kante mijlen is 201 maal de oppervlakte van Nederland en één 22ste 'idpel der ge- heele wereld. Zij bedienen er ruim 4i/2 irillioen Ka, tholieken. Zonder twijfel strekt hun edelmoedig/ arbeid en hun gebed ten zegen van -ona vaderland. Nederland en Pielen. De:Kamer van Koophandel en Fabrie ken te Amsterdam, heelt van do Pool se'ie Legatie te 's Gravenhage een schrij ven -ontvangen, waarbij wondt medege deeld, Ida-t een aantal belangrijke ham delsfirma's in P,olen in relatie wenschen te treden met groote handelshuizen in ons land1. Te dien einde worden zoodanige huizen irijgëncoiigd gCspe i iceerfe aanbiedingen te dpen toekomen aan de bejdjoeldje Lega tie, Lange Voorhout 90 te 's Gravenhage van dn volgende artikelen vernis, Uijnolie palmol ie, loeren r iemen, asbest en ar li- kelen van asbest grafiet, ged(Poogde vruch ten, thee, cacao koloniale prodjucten me< dieinale traan en om te lcoien, hars, pia 1 men en coniferen e.d. cn scbilders'inri t. Sluiten van een apotheek. Een belangrijke kwestie is thans aan 't oordeel van den kantonrchter te Hilver- sum onderworpen, n.l.: „Is het aan den houder eener apotheek al of niet geoor loofd zijn zaak geisloten te hebben f' In Bussum zijn twee apotheken, n.l. van do heeren Schermer en Mooy, die elke week in een plaatselijk blad adVertecren, wie des Zondags geopend is. Die regeling is door den Inspecteur der Volksgezond heid goedgekeurd. Naast deze twee apo theken is er nog eeu te Bussum van de heeren Brack en Meyer, ,,'t Roede Kruis" genaamd, eeu zoogenaamde volksa-po- theek. Des Zondags liebben deze heeren een bordje buiten hangen, waarop staat: „Alleen voor dringend op de nachtbei drukken." Op Zondag den 18en Mei, des middags kwart voor drie werd op last van den Inspecteur van politie na gedaan verzoek van den heer Mooy, een onder zoek ingesteld en bleek het, dat de apo theek van Bruch en Meyer werkelijk ge sloten was, maar na eenmaal bellen werd zij direct geopend. Proces verbaal volgde. De verdediger, Mr. D. van Houten, vond dat door verplicht bellen do apotheek niet minder toegankelijk wordt, dan in de wet is vereiscJit. Er zal hier bij deze geprovo ceerde vervolging wel een heel klein ad dertje onder 't gras schuilen. De ambtenaar van het O. M. eisclite in deze zaak 10 boete subs. 10 dagèn hech tenis. Uitspraak 30 Decmbr a.s. Een vergissing. Te Eist in de Betuwe, iveixl ld.0 Belgi-, sche hengst „Landman" afgekeurd wel gens cornage. Dp eigenaars vroegen daar op herkeuring aan. Aan de Veeartsen!)-; kundige Hoogeschool is nu bij het idi&r^ mèt behulp van de keelspiegel geen strottenhóofdsafwijking geconstateerd derhalve t,pt goedkeuring van'ld,en héfigsf' besloten, IMMNSCIEI HTfÜTTl HM IN III J wordt van heden een was gemeld van 1.21

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1919 | | pagina 1