BINNENLAND,
MEDEDEELINÜ
aan onze Abonné's.
EERSTE BLAD
VERZOEK.
üroote Houtstraat Mo. SB.
Uit den ierïieenteraait
Toetreding tot den Voikenbond
DOMOERDAS 15 JANUARI E920
43ste JAARGANG No 151 55
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM
Dit nummer bestaat uit 2 bladen]
VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,927*; PER WEEK 22V2
TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFBEEL1N6 „DRUKKERIJ" No. 1748
CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f3,25 BIJ VOORUITBETALING
ADVERTENT1EN 30 CENTS PER REGEL. Bil CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
i"
Teneinde dc advertentiën met de ver-
cisciite zorg te kunen zetten, worden H. H.
Adverteerders beleefd verzocht, hunne,
voor de Zaterdagsche Courant bestemde
advertentiën, REEDS VRIJDAG in den
loop van den dag in te zenden.
Na Zaterdagmorgen 9 uur, kunnen voor
bet Zaterdagnummer geen advertentiën
meer worden aangenomen.
DE ADMINISTRATIE.
Aangezien onze bureaux Nassaulaan 49,
des Zaterdagsmiddags gesloten zijn,
zuilen wij ten gerieve van onze abonnê s
des Zaterdagsmiddags in onze
Tijdingzaal
eemge exemplaren .van de NIEUWE
HAARLEMSCHEGOU RANT dep öneeren
Bij onverhoopt niet bezorgen der cou
rant, kan desgewenscht, aldaar een
exempiaar worden afgehaald.
DE ADMINISTRATIE.
De 'bmgeitioester was weer aanwezig na
teen maand verlof. De rustkuur heeft Z. E.
Acwtb. eoed'gedaan; de physieke klachten
zijn blijkbaar toegenomen.
Het zal burgemeester Maarschalk geble
ken zijn. dat hij goed deed opnieuw krach
ten te verzamelen. Want'déze eerste zitting
in het nieuwe jaar noopte de Raad hem
reeds den hamer we 0haddert bijna ge
schreven den- voorhamer"-te Kantoeren op
oen manier, dat wij nu en dan meenden de
splinters op onze tafel te hooren vallen, i
Maar daarover straks.
Beginnen wij bij het begin in dat pas
begonnen jaar! De voorzitter herdacht de
belangrijkste gebeurtenissen van den Haar
lemse-hen Raad en der gemeente: het over
lijden van Van der Veldt. de instelling
van de Commissie van Overleer; dien wo
ningnood en wat Haarlem tegen dit eu
vel doet. de duurtebesirijding, de herleving
van den vrijen handel; de liquidatie van
het levensmiddelenbedrijf en het afsterven
van het steuncomité.
De politiek werd wijselijk vergeten;
verkiezingen: andere samenstelling van den
•Haarl. Raad; hervorming van het Col
lege van B. en .'W. weiden niet gememo
reerd. Al deze dissonanten waren opgelost
on den wensch van aangename samenwer
king, wederzijdsdie waardeenng- enz. ca
de Raad Jdapfe.
De heer van der Kamp deed er als
oudste raadslid het zijne bij en de Raad
klapte nogmaals. Voor d'en burgemeester
had de heer van der Kamp het speciale ad
vies: bekijk de dingen in 1920 van den
opporiunistisbhen kant. Het leven is toch
al zoo somber; zwartkijkers kunnen wij
'heekmaal met gebruiken.
De burgemeester volgde al aanstonds
dezen goeden raad, door mee te deelen,
1919 van Haarlem gedurende
Mochten wii 'eLe,C 's vooruitgegaan,
JVlOCnten SMJ oeze mediedeeling- ,letterliik
opnemen,dan viel er verder niets bij op te
merken, dan dat het feit ons verheugde.
Maar wii weten wel. dat „zielen" hier ook
lichamen beteekent. Ën men vraagt zich
wel eens angstig af: wanneer op 1 Janu
ari 1919 de gemeente reeds vol was en er
gedurende het jaar zoo weinig woningen
werden bijgebouwd, waar zijn die duizend
„zielen" dan ondergebracht? Vooral om
dat het grootste deel van het voordeelig
overschot niet moet gezocht worden in ver
meerdering der geboorten bij .reeds geves
tigde gezinnen, maar hierin, dat er 545
personen smeer in Haarlem kwamen wonen
dan dft er vertrokken.
Na de statistiek kwam de vaststelling
der notulen van de Raadsvergaderingen aan
de orde. De lieeren hadden allen het con
cept-verslag van de begroohngsdebatien in
gezien en allen vonden, dat hunne woord'en
op een enkele punt of komma na in d'en
voorgestelden vorm aan het nageslacht
«onden worden overgeleverd. AMen 'be
halve de heer Peper. Onze communist had
aan B. en W. ,een brief gezonden met een
veertigtal verbeteringen, miet enkel van pun
ten en komma'« .„-o- s.
in:en.
13 maar ook van heele zin-
Dc .voorzitter .wilde op een handige ma
nier debatten over zulk een gevaarlijk on
derwerp voorkomen, door voor te stellen, de
»Pmerkingen van den heer Peper in de'no-
™*en van de vergadering van gisteren op
nemen. Maar daar was onze communist
voor ie vinden; de. correcties moesten
worden aangebracht in het oorspronkelijk
^crslag. Toen wees mr. Heerkens Thijssen
den gevaarlijken weg, welke men daar-
zou opgaan. 'Wanneer niemand noe-
b5pswaardig* aanmerkingen had en de
Peper kwam met 40 of 50 verbeterin-
ivS, aandragen, dan gaf dit op zich zelf
neT8 stof tot nadenken. Bovendien, wan-
laui ®en elk raadslid ging toestaan om
vsriclaren: ik meen dit of dat ge-
te hebben, dan verliest bet verslag,
subsidie voor cte Volksuniversiteit zou
stemmen. Waarom? Alle begripsaanduidin
gen, beginnende met het „voorzetsel" volks
gijn uit den booze, .meeat onze com
munist: zoo volksgezondheid, volksonder
wijs, volksvertegenwoordiging! (Ook volks
menner? riep mr. Slingenberg ondeugend?
Bovendien acht de lieer Peper de VolRs-
universiteit_ een surrogaat van onderwijs,
dat niet moest 'bestaan. Evenals in Rusland
moesten er hier alleen hoogesdiiolen be
staan, waarvan de deuren voor iedereen
openstonden
En tegen de Haarlemsche Volksuniversi
teit had onze communist nog dit spéciale
bezwaar dat de heer Gerriisz er economic
zou doceeren; de heer Gerritsz. die aan
den uitersten rechtervleugel van de sociaal
democratische groep staat.
Een laatste 'bezwaar van den heer Pe
per (is 't wonder dat de stenografen on
der 'smans vele zwarigheden wel eens
wat zwaar in 't hoofd worden?) was, dat
de Volksuniversiteit de aandacht der arbei
ders zou afwenden van de sroote zaak
welke zii hebben, om n.m. de wereldrevo
lutie le bevorderen-! I
Zoowaar achtten sommige Raadsleden
het nog noodig om aan deze argumenten
ernstige redevoeringen te wijden. Zoo de
heer Keinalda, die een betoog hield over de
votfaccimini'ssarifisen in Rusland, over de
volksontwikkeling ter bevordering van het
wane communisme enz. Zoo zelfs .mr. Bruch,
die niet inzag, dat de Volksuniversiteit de
revolutionaire scholing zou tegenhouden.
Waarom zegt men den heer Peper niet
liever: in Rusland bestaat geen volksge
zondheid'. geen vo/fovertegenwoordiging
enz., om de eenvoudige reden, dat daar het
volk is uitgemoord? Of met mr. Bomans:
■wanneer het werkelijk waar zou zijn, dat
het socialisme en communisme naar waar-
teid op de Volksuniversiteiten werd gedo
ceerd, dan zouden wij er alle arbeiders
heenzenden, want dan waren er in weinig
tijd in 't geheel geen socialisten en com"
munis jen meer!
Een meer pakkende verdediging van de
Volksuniversiteit trachtte mr. Bruch te ge
ven, die beweerde, dat deze instelling er
was om de pienschen te leeren. hoe weinig
zij eigenlijk weten, dus om ze de wijsheid
van Socrates bij te brengenik weet, dat
ik diets ■weet! De voornaamste taak der
Volksuniversiteit is de cursisten te leeren
methodisch te denken. De docent moet zoo
lang tot zijn hoorders spreken, de cursis
ten zoolang luisteren, totdat er een gees
telijk contact tussdhen heiden komt. Is dat
er eenmaal. dan kan aan het meest eenvou
dige gehoor de hoogste wijsheid wojden
bijgebracht.
Dat klonk heel aardig; maar overtuigen
deed het ons niet. Immers, het groofce be
zwaar, dat -de docent .voor een gehoor, uit
allerlei elementen beslaande moet optre
den, is hiermee niet weggenomen. Stond «r
in het program van de Volksuniversiteit:
alle cursisten moeten eerst oen voorberei
dende klas logica door maken om na afge
legd examen, tot -de cursussen der Volks
universiteit te worden toegelaten, mr. Bruch
kon gelijk hebben. Maar nu blijft alle waar
borg ontbreken. Bovendien de voorstelling
van mr. Bruch komt alleen tof haar recht,
wanneer de leeraren geboren docenten
zijn. Ein hoeveel zijn er van dat slag?
Een geheel ander geluid .deden de Ka
tholieken in den Raad hooren. De heer
■Klein maakte de juiste opmerking:waarom
wachten jelui met je aanvrage om subsidie
met. totdat eerst de .levensvatbaarheid van
de_ Volksuniversiteit is bewezen; dat doen
wij toch ook, wanneer ,wij Rijks- of gemeen-
hftsteun vragen.
Mr. Bomans had er zich op gespitst om
de Volksuniversiteit eens een flinken dauw
te geven en dat lukte hem zóó goed, dat
in minder dan geen tijd de Haarientsdie
Raad ,op <een ouden Poolschen Landdag
geleek: zoo woedend had hij de heeren
voorstanders met zijn aanval gemaakt. Mr.
Bomans noemde den naam „Volksuniversi
teit'' niet minder dan ,een protsig woord.
En het gaat niet enkel om een woord! Met
de .Volksuniversiteit suggereert men de
groote volksmassa, dat zij na afloop is ge
komen op een pei'l van academici. De
Volksuniversiteit is een dak zonder ge
bouw; ze kweekt schijn wetenschap, die in
onze samenleving reeds zooveel kwaad
doet en nog zoo ontzaggelijk veel kwaad
zal gaan doen. De arbeider-cursist Js als
de athieet op de kermis, die zijn spieren
staalt, maar zijn hart bederft.
Bovendien, wie geeft oenigen waarborg,
dat er ,voor degelijke ontwikkeling gezorgd
,zal worden. Waren de docenten allen van
het genre Gerhard, men ken vertrouwen
hebben in den ernst. Nu niet. De aanvraag
om subsidie komt. cók wel wat heel vroeg;
waarom het niet eerst eens met eigen mid
delen geprobeerd?Het vorig jaar werd hier
in Haarlem een cursus gegeven voor 500
R.K. vrouwen, die na afloop nog allen grati
een boekje meekregen. De deelneemsters be
taalden één dubbeltje in de week ener
bleef gog -70 over.
Sprekers grootste bezwaar wals echter het
neutrale karakter der Volksuniversiteit,
waar men geien van .Eysinga, geen Wijn
koop zou kunnen weren.
<Wij gaan .dus straks staatssubsidie ge
ven voor instellingen die staatsgevaarlijk
zijn.
Het subsidieeren van de Volksuniversi
teit is .een veriengstuk van een strijd, die
wij meenden,, .dat nu' geëindigd was n.m.
van een schoolstrijd.
Onze leus is .altijd geweest: geen weten
schap zonder godsdienst; alleen weten
schap, gebouwldog Godsgeloof. En hier
(gaat men sellijnwctensdiap geven op reli-
igieiooze instituten, hier sta ik dus diame
traal tegenover mijn collegia mr. Brudli,
eindigde mr. Bomans zijn .vurige speech.
De roode lap voor den stier! Peper prut
telde kalm wat tegenmaar onze roode
vriend Ploppe leek een gestoken leeuw. Hiji
brulde letterlijk zijn woede tegen mr.
■Bomans uit. Woede maakt *blind en zoo ook
was Pcppe's bewering er glad naast, dat
mr. Bomans de Volksuniversiteit met een
kermis zou hebben vergtelekeu. Je liegt-
iwerd er geroepen; er vonmde zich vóór den
'Zich opwindenden sociaal-democraat een
heieregeen groepje, waarvan .mr. Bomans
het middenpunt was. hrit knetterdle schimp
scheuten en interrupties. Poppe hing voor
over gebogen over zijn tafel en vvfc dachten
dat hij onzen Wctacudier van financiën nu
en dan met huid en haar wilde inslikken.
voorzitter hamerde als een Vulcanis
tijdens de zitting opgemaakt, zijn objectie
ve waarde. Mr. Bomans voegde daar in
het vervolg van het debat nog aan toe, dat
het Haarlemsche Raadsverslag geen steno
grafisch verslag is, maar een uitvoerig ré
sumé; men mag er zich dus nooit over be
klagen dat er een zinnetje of e en paar wei
nig beteekenende woorden zijn weggelaten.
De heer Peper gaf echter niet toe; hij,
kreeg later zelfs steun va'n de heeren Rei-
nalda en Bruch (die toevallig voor een vol- J
gend concept-verslag ook nog al wat ver
zoeken om rectificaties in hun speeches
hadden) en het zou een eindeloos debat zij n
geworden, wanneer de heer Groenendaal
niet plotseling met het voorstel was ge
komen om de verbeteringen van den heer
Peper te laten drukken; dan kan de Raad
er over beslissen. En zoo waarlijk werd dit
voorstel zonder hoofdeiijkle stemming aan
genomen Dat kan een dure geschiedenis
worden en een vervelende. En als het na
geslacht dat alles nu maar waardeert en
ten eigen prof ij te aanwendt!
Omdat wij zelf beter dan een deel van
den Raad overtuigd zijn van de hooge pa
pier en drukkosten, zuilen wii verschillen
de onderdeden van de langdurige verga
dering van gisterenmiddag niet dan pro
memorie uaenieiv en verwijzen voor verdere
inlichtingen naar het verslag. Zoo het op
halen van het verzoek der inspecteurs van
politic om f 200 toeslag en de openbare
rehabilitatie van den heer Klein door den
heer Reinalda. Deze laatste had o.i wel wat
minder formeel .in zijn excuses en wat
royaler in zijn betuigingen van spijt kun
nen zijn. De heer Klein liet .dat op een
waardige wijze merken
Aan onze dierbare Volksuniversiteit moe
ten wij een paar regels meer wijden. Het
debat daarover behoort om vorm en inhoud,
avel tot de zeldzaamheden van onzen Raad.
De heer Pieper bracht al dadelijk een
surprise in zoover bij hem nog van ver
rassingen gesproken kan worden met de
mededeeling. dat hij'tegen het gevraagde
.De
waaruit
't Was .een oorver doovend lawaai
rAef meer wijs viel 'te worden.
Air. Bomans kon de overtuiging meedra
■gen, dat Ge Jdap raak was geweest.
De heer v. d. Kamp stelde voor de .dis
cussies ie sluiten en ie temmen. En het
subsidie wénd möt 19 ibgen 9 stammen
aangenomen.
Van de verdere discussies is alleen nog
maar van tfelang de behandeling der voor
dracht tot verhoogiiig van den prijs voor
gas en electriciteit met 20 pet.,en dan nog
alleen maar het besluit, want de bespr<>
tkingen zelf leveren weinig slof om op in
te gaan. .Een progressieve tariefsheffing is
onmogelijk geblekien. de administratieve
bezwaren daaraan verbonden, zoucen de
■eventueele winst geheel .doen verdwijnen.
Daarom waren B. en w. mej hun voorstel
gekomen. Dc heer Boes was er kwaad om
en sieljde voor «He verbruiiers den k0Si,en.
den prijg [e Jaten betaien. Zi;n voorstel werd
°P 't kantje af verworpen mej. 23 ^gen
14 stemmen.
In do discussie bleek een misverstand,
te bestaan over do jnkomengrehs, waar
benoden pen lager ta'icf wordt toegestaan.
B. en ,W. wilden belastbare inkomens be
neden f 1000, 16 cent voor gas laten be
talen, daarboven 1° ceat. Do sociaal-de
mocraten wilden dP grens tot f 1200 ver-
hoogen.
De wethouder yoor de bedrijven wees
er op, dat f 100O bemstbaar inkomen be
teekent een .werkelijk Jakomcn van f 2000
voor een gezin met vier kinderen (n m
f 1000 plus f 600 aftrek noodzakelijk''le-
vensonderhoud, en f 400 kinderaftrek
Maar terecht werd opgemerkt, d,at dit
alleen gold .voor dp beIaf t'ugkoiiieren over
1920. De lieer VisseJ' stolde d,aarom voor
de nieuwe beiastingVorcwl|eDil!g bij- do ta_'
riefsheffing te doen geiden en B. en W.
namen dit over. Daarmee zou d|0
dus gezond zijn geweest. Tocb bleef
heer Poppe zijn amendement handhaven.
Maar liet weM verwerpen,
De heer .van Lienu had nog een ern
stige klacht, dat n.m. d,e industrie den
kos.tenden prijs, dp winkeliers echter het
hoogere tarief moeten betalen. Dat lijkt
inderdaad onbillijk. Mr- Heerkens Thijssen
legde uit, dat de winkeliers in den sper
tijd rtusschen .4 en uur) d,oor het ont
steken van hun lichten, Van de Elec-
trische Centraio zóóveel capaciteit vor-
deren, dat zij do p^^^fciekosten gewei-
dig opdrijven. Daarom kan aan den win-
keistand niet tegen kostenjd^en prijs go-
leverd wordpn.
De voordracht werd ten slotte met 14
tegen JL3 stemmen goedgekeurd^ Wat de
gas- en eiectriciteitsfabrieken nu niet op
brengen, zal weL in het vermenigvuldi-
gingscijfer der plaatselijke belasting ge
vonden worden. ,W,ant betalen moeten wij
toch
De Baad ha|d de goedheid, om te zes
uur in geheime zitting to gaan en daar
na de benoemingen af te d,oen, zoodat de
vergadering eerst te half acht gesloten
.werd- i_-
(Slot.)
Eenstemmigheid bij besluiten.
Tegenover dit alles evenwel staat, d|at
de ernstige gevaren, die voor de kleine
Staten uit deze regeling zouden kunnen
voortvloeien, ongetwijfeld in aanzienlijke
mate worden getemperd door het in ar
tikel 5 opgenomen vereischte van een
stemmigheid tot het nemen van besluiten,
waarbij intussehèn niet mag worden voor
bijgezien, dat in dezelfde mate, waarin
dit voorschrift waarborgen tegen machts
overwicht yan een enkele groep van Sta
ten oplevert, het de actie" van den Vol
kenbond dreigt te zullen verlammen.
Ook wordt nog een waarborg tegen
machtsoverwicht, die bij" een samenstelling
van den Kaaid, op de w ijze, als thans in het
verdrag geregenniet non worden gemist,
gevonden in het voorschrift van art. 4,
inhoudende, dat bij de behandeling van
een aangelegenheid, waarbij een niot in
den Raad vertegenwoordigd Bonds.id in
het bijzonder is betrokken, oe Raaa met
een vertegenwoordiger ,van d(ie mogend
heid word(t uitgebreid. Het op deze wijze
aan elk lid toegekende reent van veto
togen beslissingen, die naar het oorwteel
van den betrokken Staat met zijn ee-
lang strijden, is inderdaad voor de kleine
mogendheden .van gioo.ere beteekenis.
Daarbij mag echter' niet worden voor
bijgezien, dat, zoodfa het geldt een ge-
souil tsschen twee leden, hetwelk krach
tens art. 15 aan d'en Raad, is voorgelegd
te weten een gescliii, dat tot een breuk
kan leiden en niet onderworpen is aan
de in art. 13 beooguio arbitrage de
beide betrokken iant.(en bij de stemming
uitvallen en un vetorecht dus iilusoir
wordt-
Standpunten Vredesccn.
ferenties en Volkenbond.
Terwijl het staoapunt, d;oor de Haagsche
Vredesconferenties tegenover het besir-j-
den van den oorlog ingenomen, in hoofd
zaak neerkwam op het streven om do
rechten der neutralen tegenover u,e oor
logvoerenden te .vergrooten en te verster
ken, de belangen der beLLigereaten aan
die der onzijuigen ondergeschikt te ma
ken, de oorlogvoering met name ter zee
zooveel mogelijk te beperken en terug
te dringen, ti,ocii aan de vrijheid zelf om
oorLog to yoerea, niet te raken, heeft het
Volkenbondverdrag, in aansteking op den
jongsten oorlog zich een geheel ander uit-
gaiigspunt gekozen.
Blijkens de eonsi-djerans nog ver
strekt door den aanhef van de beweeg
reden der dertiende afdpeiing (Ar&eius-
organisatie)) van net Vredesverdrag
beoogt de .V olkenbond den oorlog zeif te
gen te gaan en den d/uurzamen vrede zoo
veel mogelijk to verzekeren. -Dit is zijn
doel en zijn ontstaansre|d,en.
Oorlog blijft mogelijk.
Uitsluiten doet bet Verdrag den' oor
log echter piet.
Wel gaat het een eindweegs in die rich
ting. Eik lid van den Bond worxit ver
plicht, om, in geval van geschil te begin
nen met het beproeven van hetzij inter
nationale arbitrage (art. 13), hetzij on
derzoek dioor een internationaal college
(art. 15); wie een ander den oorlog aan
doet zouter een dezer beide wegen te
hebben ingeslagen, of, voordat idrie maan
den na d|ö uitspraak oi' het rapport zijn
streken 'art. 12) schendt het Verdrag en
krijgt den geheelen Voikenbohdi tegen
zich. Dit is een stel beginsel voorschrif
ten, geheel in de lijn liggend, van He-
der lauds eigen arbitragepolitiek en van
Nederlands in December 1913 met de Ver-
eenigde Staten gesloten Bryan-veridrag.
Doch -het brengt mede, id^ait niet alle oor
log in den hedpndaagschen zin van het
woord |d;Oor het Verdrag wordt verbo
den. Oorlog blijft geoorloofd), vooreerst in
het minder waarschijnlijke geval, id^at een
internationale scheidsrechterlijke uit
spraak niet wordt nageleefd en de Vol
kenbond daarin berust, rnafir eveneens in
het allerminst onwaarschijnlijke geval, dait
een yoor-onderzoek eü rapport aan dien
Raad van d(en Volkenbond voorgelegd ge
schil in dat college geen eenstemmigheid!
vindt In elk d|ier. gevallen mag, na om
mekomst van de gemelde drie maanden,
een oorlog op den tegenwoordiigein voet
en met de rechtsgevolgen van een tegen-
woordigen oor.og ook volgens het Vólken.
bondverd(rag nog worden gevoerd. Vrij
heid .van oorlogvoeren word.t dus wel be
perkt, niet afgesneden.
Wat waar borgen geelt-.
Een belangrijke restrictie evenwel zie
men niet .voorbij. Deze ligt in het tijds
verloop en de publiciteit» d(ie aan eiken
nog geoorloofden oorlog móeten vooraf
gaan.
Het moge waai' zijn, dat dp tekst van,
het Verdrag den corlog tusschen Bonds
leden niet .uitsluit, dc kans er op worde
toch zeker yeel geringer. Want daarbij
komt art. 11 nog verzekeren, dat elke
oorlog (dus ook in dc gevallen, waarin
hij volkomen geoorloofd is) den geheelen
Volkenkond raakt en door den Bond in
dien eenjgszins mogelijk moet worden ver.
hoed.
- [Wat te doen tegen' onwet
tige oorlog?
Wordt door een en ander licht gewor
pen pp den aaijd) y.an het systeem, bat ge
roepen is voortaan de samenleving der
Staten te beheerschen, het valt niet te
ontkennen, dat alles afhangt van de vraag,
of de belofte van den Volkenbond om
een in strijd met dp voorschriften van
het .Verdrag gevoerdon oorlog ook met
terdaad te fnuiken en te dempen zal wor
den nageleefd- Kon liet vaste vertrouwen
worden gevestigd, dat achter dc bepalin
gen van het Verdrag een reeële macht)
staat, waartegen ieder zich te pktter
loopt, die uit heerschzucht of in over
moed het .Verdaag wenscht te ver! raden,
dan ware het doel van den Volkenbond
in het zicht en zou van dien Bond een
machtige preventieve kracht uitgaan.
Blijft daarentegen dit vertrouwen uit, d,an
zullen de weergegeven bepalingen kern
van het verdrag wel is waar mcreele
waarde kunnen hebben, maar aan geen
land dge gerustheid geven, welke vcor een
nieuwe internationale staatkunde de voor-
waarde is.
Wat het Verdrag over deze sancties
op zijn voorschriften! bepaalt, is nog
slechts een kiem.
Volgens art. 16 zullen, bij schending
van het Verdrag, economische maatrege
len van repressie automatisch intreden en
dcor alie BOüa^ie^en moeten v, orden ge
deeld.; ecoiiomisciie neutrameit tijaens een
Voike'nLonus oor.og is oaeestaa.ioaar.
Evenzoo zal automatiscü intreuon a pacht
van aiie Bondsleden (art. 16, lw
eenmilitaire actie vanwege den v oiken-
bond oaacruoaien, bonUdjZ"am ucor
liet doortrekken .van de samenvvera.end©
strijdkraenten te gedpogen; mi. i.-aire neu
traliteit in n&üeojiaagscne zin te iaat cus
ju gevat yan oikenoonds oortogta even-
min. Niet iuuomatiscü. uaarea-egen treedt
d© gemeenten up pc dj ke jmiAtair© actuc in:
de KaaH yan ucii Volkenuond doet dien
aangaande slee-nis .voorsteden aan de oe-
langueooouue regoermgeu, en geelt s.echts
aan, met welke zee-, land- en lUCiituiaoiit-
contingenten zij tot de internationa.e
strijdmacht zouden kunnen bijdragen.
Meet met eiken oorlog
wórden meyged-an?
In dit yerbanji dient ook te worden
besproken, in noeverre artikel 10 moet
geacht .worden een sanctie op den aan
valsoorlog in te nouuen. to.gens dit ar
tikel veroiuden pje leaen van den Vol-
kenoonu zien niet s.ecnts, eucanuisis ter
ritoriale integriteit en po.i.ieke zenstaa-
digiieid te eerbiedigen, maar eek tegen
aauvalien yan buiten af wederkeerig te
handhaven. In geval zoodanige aanval
plaats grijpt oi dreigt piaats te grepen,
zal de maan. Zich beraren omtrent ue mid
delen om het gevaar voor' dien behr^g-
uen staat al te wenden.
.Wat deze garantiej)iicmt beüie.t, meent
de Lvegeering niet dat de bepadüg moet
worden opgevat in b(ien zin, dat daar
door de lenen van den Bonu in ieaeren
oonog zouden kunnen v, orutm betrokiten,
üètgeen het yooi-scRrift umwensi otden-
ke.yk zou maken, naar ifaar z cris .vijza
wordt in ddt opzicht ia artikel 10 een
algemeen beginsel gesteld, d,at wederom
met op zich zelf maar in verband met
de dftarop volgende arlikeien moet worden
beschouwd.
Actieve militaire actie facultatief.
De Xteffeering; meent te moeten aanne
men, dat in geval van een oorlog, waarui'
voor ae leden geen verplichting tot ingrij
pen krachtens de artikelen 12—16 voort
vloeit, de leden zeiven, souvereia, heboen
te beslissen, in hoeverre ue bij art. 10 aan
gegane verplichting, de territoriale inte
griteit en de politieke zelfstandigheid
nnuner medeleden te zullen handhaven,
met een werkloos blUven hunnerzijds ver-
eenigbaar is te achten. Ook omtrent de
wijze waarop zij zich van een eventueel
aanwezig geaehten plicht tot ingrijper
krachtens aid. 10 zullen kwijten hetzij
door dipiomatieken druk uit te oefenen,
hetzij door economischen, hetzij door mili
tairen dwang blijft de beslissing, naar
deze opvatting, aan de Staten zelf overge-
laten.
if et ia duidelijk, dat dit systeem, wil het
ia de praktijk iets beteekenen en wil het
bestaan van den Volkenbond de oorlogs
zucht dier staten breidelen, nog een deug
delijke uitwerking en krachtige bevesti
ging zal dienen to ondergaan. Do op 28
Juni 1919 door Amerika en Engeland met
Frankrijk gesloten dtïeiisieveriregen trou
wens bewijzen, dat zelfs naar de meening
der ontwerpers het Volkenbondvunimg in
dit opzicht zijn voldoening nog wachtende
is.
Wat voor de ontwikkeling
van den Bond noodig is.
Slechts de toekomst kan leeren, of het
niet getuigt van staatsmanswijsheid, diat
men de volmaking van den vorm heeft
verdaagd. De overgang ware allicht te
straf geweest, de jonge statenorganisatio
tegen zulk een krachtproef niet bestand.
Zal het een stellige plicht ook voor Ne
derland zijn, die ontwikkeling en afwer
king te helpen bevorderen in de reeds als
juist erkende richting, toch zullen allen,
die het wel meenen met den Volkenbond,
er voor moeten waken, dat de instelling
niet in haar eerste jaren reeds te gronden
ga aan ovea*belasting, niet in haar eerste
jaren reeds gesteld worde voor opdrach
ten, waartegen zo onmogelijk opgewassen
kan zijn; het streven zal er op gericht
dienen te zijn, binnen den Volkenbond al
lereerst die atmosfeer van vertrouwen en
die verstandhouding te doen ontstaan,
welke voor een vruchtbare werkzaamheid
in het belang der menschhedd de onmis
bare voorwaarden zijn.
