Wat de Pers zegt
jBINNBNLAND
Binnenlandse!! Nieuws, i
Orde en Arbeid
Gemengd Nieuws
Sport en Spel
STADSNIEUWS
Indrukken van den dag
DAMRUBRIEK.
Extra droge Turf
OPRUIMING
VRIJDAG 30 JANUARI 1B2Ö
43ste JAARGANG No 15186
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM
VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,92y,; PER WEEK 22y,
TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFDEELIN6 „DRUKKERIJ" No. 1748
CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f 3,25 BIJ VOORUITBETALING
ADVERTENTIEN 30 CENTS PER RE6EL, BIJ COMTRACT BELANGRIJKE KORTING
buiten rantsoen af te halen
xiv.
VERKEER EN POSTERIJEN
De gemeente Dterner lijdt een schade
van 5000. L. ver-klaarde echter zich niet
bewust te zijn, meer dan 1000 ten eigen
bat© aangewend te liebben, docli d© aan
sprakelijkheid voor d© overig© 4000
er is totaal sprake van een tekort van
5011 toch wel te willen aanvaarden.
P. W. TWEEHU8JSEH3
wegens a.s. verbouwing
van ALLE aanwezige goederen.
Z. 3—9 16—21 11—16 6—11 13:33
35-30 33 4 4 36
24 44 44 22
Waar gaan wij heen
VAN TERREIN OUDEWEG.
Gebroken harde turf 2.80 per 100 KG.
-Kluiten van aanmaakturf 3.50 per 100
KG.
Lange losse turf (aanmaakturf) 1.85
per 100 stuks.
Kolige turf (extra zwaar) 2.— per 100
stuks.
Thuisbezorgd per 100 KG. 75 ets. extra;
per luO stuks 50 ets. extra.
Bons bij vooruitbetaling verkrijgbaar
aan bet Brandstoffenbureau, dagelijks van
9—12 uur.
Directeur Brandstoffen-Bureau,
R. C. J. WILLINK.
Toen er sprake van was. dat in een met
ver verwijderde toekomst algemeen de acht
urige werkdag zou worden ingevoerd, o!
toen was 't een lust om met optimistische
menschen te praten.
Ze raakten niet uitgepraat over het ..heil
dat daardoor gesticht zou worden: - met
schittering in d'r oogen en met glundere blij
heid over d'r heele gezicht voorspelden ze ]e,
dat dc arbeider êen heel ander menscui zou
worden: dat hij z'n vele vrije uren zou gaan
benutten aan zelfontwikkeling en aan zelf
veredeling. dat hij door wandelingen in
Gods schoone natuur z'n hart méér dan
voorheen ontvankelijk en gevoelig zou maken
voor verheffende schoonheid, dat hij boeken
zou koopen of les zou gaan nemen om zijn
ontwikkeling te verdiepen en te verbreiden,
om zich op te wérken tot den geestelijken
adelstand
En dat was alleen nog maai" tijdelijk
voordeel
Doch denk eens aan en hier geraakten
de optimisten in extase denk eens aan, hoe
heerlijk het zal wezen, wanneer de arbeider
meer tiid krijgt om zich te wijden aan de
belangen zijner ziel!
Hii zal door de week geregeld naar 't
Lof kunnen gaan en nu en dan ook eens een
!H. Mis kunnen hooren; hij gaat rustiger en
kalmer leven en komt alzoo vanzelf in goe
de, heilzame stemming om zich wat dieper
in te leven in 2ün heerlijk schoon Geloöf-
En waar de arbeidersstand zich veredelt,
daar kan het niet anders, of heel de samen
leving wordt er beter op!
U zult eens Zien, wat wonderen de acht
urige werkdag zal weten te werken
We ziin thans ettelijke maanden verder;
we hebben sinds eenigen tiid geen opti
mistische menschen meer gesproken; in vele
bedrijven zoowel openbare als particu
liere is sinds kortèren of langeren tijd
de acht-urige werkdag ingevoerd en een
groot deel van de arbeidersmassa is thans
derhalve in het genot van de meerdere vrije
uren. welke de arbeiders zouden besteden
aan zelf-ontwikkeling, aan zelf-veredeling
ei aan godsdienstig leven
En wat zien we om ons heen?
We willen de uitzonderingen niet te na
spreken, maar over 't algemeen een
ieder zal het ons grif toegeven valt er
van een verwezenlijking der schoone opti
misten- voorspellingen nog maar weinig
te bespeuren.
Wordt de vrije tiid thans zoozeer tot zelf-
veredeling aangewend
Wordt er door den arbeider thans zoo
ambitie-vol gestudeerd
Zijn onze kerken zooveel voller dan vroe
ger. en blijft de aandacht niet scherper
dan ooit gericht op iets profaans als
loosverhooging?
Wordt er in den kortoren arbeidstijd
thans zooveel ijveriger en fnsscher ge
werkt dan voorheen?
De Nederlandsche handels-attaché te Lon
den heeft dezer dagen in een rapport over
den economisch en toestand in Engeland ge
schreven
,.Een algemeene klacht van werkgevers 's,
dat door werknemers wanneer er geen
stukwerk geleverd wordt minder inten
sief gewerkt wordt dan vroeger."
hm een onderzoek te Amsterdam heeft uit
gemaakt. dat er tegenwoordig veel meer ge
dronken wordt dan tijdens den oorlog.
Dit laatste staat natuurlijk ook in ver
band met de loonsverhooging, maar 't
heeft zijn beteekenis, wanneer de eigenaar
van een heel druk proeflokaal te Amster
dam aan de redactie van het .,Hdbd." ver
zekert, dat z'n bedrijf deze laatste maanden
uitstekend marcheert, en daaraan de verkla
ring toevoegt:
,,De menschen hebben tijd, ze hebben geld,
waarom zouden ze 't niet doen?"
Povere resultaten, ongewenschte resulta
ten zelfs, van den veel geprezen achturen-
dag.
Zou 't 'm daarin misschien zitten, dat we
geen optimistische toekomstmuziek meer te
hooren krijgen?
Dat we geen optimisten meer spreken?
Zouden zegenezen zijn?
Beteekent dit een critiek op den verkorten
arbeidsdag Geenszins. Het is slechts een
waarschuwing tegen de idealisten, die de
mogelijkheid van de werkelijkheid niet kun
nen onderscheiden.
De acht-urige werkdag schept de gelegen
heid, de mogelijkheid, om al de bovenge
noemde heerlijkheden te bereiken, maar 'zij
zijn .er niet het noodzakelijke gevolg van.
Men moet den arbeider leeren zijn vrijen
tijd te gebruiken; na de propaganda voor
den achturen-dag moet er nu komen een
propaganda tot nuttig gebruik van den
vrijen tiid en bestrijding van de misstanden,
die het gevolg kunnen zijn van den ledig
gang. En daarvan bemerken wij nog te wei
nig. De optimisten dienen dus plaats te ma
ken voor de practische propagandisten, voor
de ware opvoeders van het volk.
(VERZET TEGEN DE INVALIDITEITS
WET.
In het „Katk. Soc. Weekbl." wijst mr.
v. d. B. er op, dat het niet naleven djeor
Invaliditeitswet den werikgevr duur te
staan kan komen
„De werkgever ia wettelijk verplicht»
de voorgeschreven zegels te plakken.
Doet hij dat niet, dam maakt hij zich
schuldig aan een onrechtmatig© nala-
- tigheiid. Wanneer nu daaruit voor zijn
arbeiders schade ontstaat en dit is
steeds het gevaL wiü de invaliditedts-
remte berekend wordt in verhouding tot
het aantal voor hem geplakte zegels
is volgens art. 1401 en 1402 van, het Bur
gerlijk Wetboek die werkgever ver
plicht die sohade volledig te vergoeden.
Wordt dns die arbeider invaliede, en
kan hij, wegens het niet plakken door
zijn werkgever, geen invaliditedtsrenle
krijgen, dan heeft hij het rechts, zijn
werkgever voor de rechtbank te dag
vaarden en volledige schadevergoeding
te eisehen. Die schade zal gelijk staan
aan de contante waand'ë van de rente,
welke hij zou gekregen hebben, wanneer
zijn wergever wèl zegels geplakt had.
Dit kan eien bedrag van duizenden gul
dens bedragen!
Hetzelfde geldt voor de ouderdoms
rente 3.per week. Ook deze zal
de werkgever hem, zoodra hij 65 oud
wordt, uit zijn eigen zak moeten gaan
betalen!
Bij dit alles komt, dat de werkgever,
die weigert te plakken, een strafbaar
feit pleegt en dus noodzakelijk met den
strafrechter in aanraking komt."
Het ware verstandig, wanneer de weer
spannige werkgevers een en ander nog
eens grondig overdachten en alsnog op de
dwalingen huns weegs terugkeerden.
TEGEN DE INVALIDITEITSWET.
Vooral in Friesland komt meer en meer
verzet tegen de Invaliditeitswet In haar
tegenwoordigen vorm. Te Heerenveen is
dezer dagen een vergadering van werk
gevers en werknemers gehouden uit pint
44) verschillende dorpen in Frleslands Z.-
Oost-hoek, om ,te komen tot een geor
ganiseerde actie tegen de uitvoering en
toepassing der ,wet. Die meeste aanwezi
gen vertegenwoordigden plaatselijke ver-
eenigingeu, vooral op landbouwgebied^
OüD-MINISTER BIJLEVEdD.
Met ingang van 1 Febr. is tot regee-
ringscommisearis voor het departement
van Fin. bij de N". ,U. M. benoemd» Mr
H, 'Bij leveld Jr., oud-minister van Marine.
UITVOER VAN LEDER.
Met ingang van 80 Jan. is het uitvoer-
heven* 'vaa IedeP aIs grondstof opge-
DE broodkaarten.
Als wittebroodskaart .voor het 126ste
tijdvak van 1 Febr. tot en mot .0 Febn,
zal dienen de Rijksbroodkaart in de groe
ne kleur, op gelen achtergrond.
Bons dezer kaart zullen echter op Za
terdag- 31 Jan. reedji'geldig zijn. u
maximum kaaSPRIJZEN.
Het lid van de Tweed© Kamer» Kruijt,
had den Minister v. L, N. H. gevraagd:
Jto het dien, minister bekend, diat de kaas
voor beduidend .logeren prije diau den
thans geldenden aan de consumenten kam
worden geleverd?
Komt het derhalve den minister nieit ge-
wemscht voor die nmximum prijsstelling
diejr kaas op te heffen?"
Daarop heeft thans die Minister geant
woord:
„De marktprijzen vain boter en kaas loo-
pen, o.m. als gevolg van den ongunsfl-
gen stand der buitenlamdische wisselkoer
sen, de laatste weken gestadig terug. In
verband daarmede kunnen boter en kaas,
die thans ter markt komen, aan de consu
menten tegjen aanmerkelijk lageren prijs
dan de aanvankelijk voor dezen winter
vastgestelde maximumprijzen geleverd
worden. De minister heeft dan ook
hierin aanleiding gevonden om bij beschik"
king van 23 Januari j.l, de maximumprij
zen vootr boter met 45 cent per K.G. te ver
lagen en die voor jonge kaas op te 'hef
fen.
Voor bejegen kaas heeft de minister de
geldende maximumprijzen gehandhaafd,
daar de mogelijkheid bestond, dat bij op
heffing daarvan een prijsstijging voor en
kele kwaliteiten zou plaats lxebben."
HOOG WATER.
In den nacht van 28 op 29 Jan., zoo
woVdt aan de „Geld." uit Wycheu gehield,
is het kwelwater weder zoo hard geste
gen, dat de Bossehe straatweg, welke de
verbinding vormt tusschen Wychen en het
land van Maas en Waal, diep onder water
is komen te liggen. Men lean nn nog
slechts over den ©enigszins hooger gele
gen daim van Wyehen naar Leur komen.
Tot overmaat van ramp is de duiker in
den weg Wychen-Leur door het water
doorgebroken; men heeft nn zijn toevlucht
moeten nemen tot het leggen van een
noodbrug over de duikeropening, tenein
de het verkeer over dién weg te kunnen
laten doorgaan.
De verbindingsweg over de buurtschap
Pas naar Hermen en Leur levert ook al
verschillend© ongemakken op voor het
verkeer. .- i
Daar men den dam in de Groenestnaat
heeft doorgestoken is de verbinding met
den Ruffelsdijk van die zijde ook weer ver
broken.
Benige boeren zijn mét hun veo reeds
naar hooger gelegen gedeelten N831 de
gemeente Wychen gevlucht.
De Ooeterweg naar Grave is geheel on
begaanbaar, zoo diep ligt dd© al onder wa
ter. D© Zandstraat is tot heden nog wa
ter vrij. iit,-» i -
De spoorUjin tusschen Niftrik en Wy
chen wordt doör, het gezwollen kwelwater
bedreigd.
Daar d© hevig© wind het water recht op
den dijk aanstuurde, leed deze op vele
plaatsen leelijk geweld. Mannen moesten
er op uit om den dijk op d© bedreigde pun
ten te versterken. Men is op zijn hoede en
zal ieder ernstig gevaar weten t© keerpn.
HONDERD PERCENT VERHOOGING.
(Wegens de hoogere loonen en d,© stij
gend© materiaalkosten, hebben alle D-uiit-
schë staatsspoorwegen besloten de tarie
ven .voor goederen* en ve©vervoer met
100 pet. te verhoogen, të begonnen met
L=ÏB=B«(=*=3CS==M=SSSSM*«SSBSSSB35
DE 8-URENDAG.
Het Bureau voor de R.-K. Vakorgani
satie heeft zich tot den Minister van Ar
beid gewend met de vraag, wanneer d© in
voering van den 8-urendiag is te verwach
ten.
De Minister antwoordde dat „met spoed
gewerkt wordt aan de algemeen© maatre
gelen van bestuur" en dat „eenig© van de
ze «ntwerp-maaitrtgelen, na welkair tot
standkoming de Arbeidswet reeds ten dee-
1© in werking zal kunnen treden, binnen
kort aan het oordeel van dien Hoogen
Raad van Arbeid zullen worden onder
worpen".
VERDUISTERING DOOR EEN
GEMEENTE-AMBTEN AAR.
Het was den burgemeester van Diemen
gebleken, dat de ambtenaar ter secretarie»
G. L., bij voortduring, niet de afgekeken-
de lijster van uitbetaald© gelden aan ge
demobiliseerde militairen inleverde, wan
neer die overlegd moesten worden. Einde
lijk verklaard© deze in het geheel geen lijs
ten meer te hebben.
Na een onderzoek door. dien commandant
der marechaussee te Watergraafsmeer
wend Lt. In voraafceirda 'bowarms' gesteld.
Vrijdag bekende hij de fraude te hebben
gepleegd.
In verband met de overbevolking in de
huizen van bewaring, bevindt de ver
dachte zich thans weer op vrije voeten.
DE MOORDENAAR VAN GRAAF
TISZA IN ONS LAND?
Door de Hongaarsche regeering wordt
opsporing verzoöht van Emerich (Imre)
Gseamyak, voormalig kapitein en chef van
een vliegkamp, gewezen president van
den revolutionairen Budapcster soldaten-
raad, geb. te Budapest, 32 jaar, R.-K, ver
dacht op 31 October 1918 in. zijn villa Her-
minastraat 35 te Budapest, in vereeniging
met oenige andere personen te hebben
vermoord graaf Stefan Tisza, vroeger
Hongaarseh mintete-P resident.
Het portret van den vreemdeling te aai1
het departement van Justitie te 's-Gtraven-
liage aanwezig. Het nemen van maatrege
len in verband met het Vreemdelingentoe-
zieht wordt bij opsporing en aanhouding
aanbevolen.
Verzocht wordt bij opsporing berieht
aan het departement van Justitie.
UIT! ON EE GESCHIEDENIS.
Het antwoord onzeir Regeering op de No-
In der Entente, brengt menig geval in
herinnering van personen, die in ons land
aen toevluchtsoord hadden gevonden.
Er werd daarbij geen onderscheid ge
maakt tusschen nationaliteit.
En ook niet tusschen aanzienlijke en
minder aanzienlijke personen.
fciouvereinen en onderdanen vonden hier
beurtelings asyt.
Koning Karei II van Engeland ge
noot, jarenlang onze gastvrijheid.
En toen in later tijd, pnder de regee
ring van Koning Willem? I de Fransche
regeering bij monde van haren gezant de
uitlevering vroeg van een politieken
vluchteling, antwoordde de koning zeer
hoffelijk, maar zeer beslist, dat hij aan
dat verzoek geen gevolg kon geven.
Een antwoord, dat te merkwaardiger
was, wijl bet ©en Franschen uitgewekene
betrof, die bij de groot© omwenteling
en het proces tegen Bodewijk XVI een
voorname rol had gespeeld, en Willem I
anderzijds van de "koninklijke macht en
waardigheid een zeer hoogen dunk had, bij
een hartgrondigen afkeer van alles wat
zweemde naar revolutie.
Dip weigering des Konings was dan ook
typisch Nederlandsch.
Zij streelde, zegt dr. Te Lintum, die 't
geval vermeldt in zijn werk „Een Eeuw
van .Vooruitgang", de vrijheidsliefde en
den nationalen trots des volks en men
prees er hem om.
Da jaren hebben geen verandering ge
bracht in deze gevoelens onzer Natie en
haren eerbied voor een traditie „van
eeuwen her",
RECLAME MET ROODHARIGEN.
Amerika is het klassieke land der reclame.
Men verslaat daar uitnemend die kunst. Ook al,
omdat men er een geboren aanleg voor heeft.
Een restauratie-houder te Chicago, L. Thomp
son genaamd, slaagde er in 80 kellnerinnen te
engageeren, die alle rood haar hadden. De kran
ten wijden lange artikelen aan het merkmaar-
dige feit. Zij stellen de vraag, hoe het mogelijk
is, dat 80 roodharigen alle gansch onderschei
den nuances van rood verloonen en geven een
psychologie van het roode haar. Natuurlijk
stroomt het publiek toe om de nuances van het
rcod te bestudeeren, <y- worden weddenschap
pen aangegaan, .en zoo sterk werkt het zonder
ling reeiametniddel, dat men zelfs uit verre stre
ken naar Chicago reist, om het roode wonder te
aanschouwen. En het publiek is door de ver
makelijke reclame in zoo'n goede stemming ge
raakt, dat het er niet aan denkt, zich over de
hooge prijzen der consumptie te beklagen.
Biljartbond Haarlem e. O.
In café Meerenboer werd in klasse A
gespeeld tusschen de clubs Willen is Kun
nen en Vriendenkring. De uitslag was:
W. is K 390 en Vriendenkring 419 caram
boles.
Krijt op Tijd en Onderling Genoegen- be
kt mpten elkander in café Dekker te Jan-
Gij zenvaart. Deze C-wedstrijd werd ge
wonnen door Krijt op Tijd het 295 oo-
na/mboles tegen O. G. 264.
Haar Dm—Z. A. C.
Naar men ons mededeelt zal op 8 Fe
bruari as. Haarlem een oefenwedstrijd
spelen tegen Z. A. O. uit Zwolle.
Verzoeke alle correspondentie dezer ru
briek betreffend© te zenden aan den Dam-
redacteur: P, J. VAN DARTELEN, Spion-
kopetrlaat 55. Schoten.
HET PRAKTISCHE SPEL.
Partij No. 2 (Vervolg.)
Stand na den 21sten zet van Wit.
Onderstaande te tevens als oplossing
van het in de vorige rubriek geplaatste
„Ahalysevraagstuk" te beschouwen.
Zwart in bovonstaanden stand aan zat,
moet altijd minstens één. schijf verliezen»
hetwelk uit onderstaande varianten dui
delijk blijikt:
a W 30—25 44—39 46—41 33-24
Z 15—20 5—10 10—15 24—29 20—29
39—33 33—29
29—34
en wint één schijf
b Op 14—20 vervolgt wit met 30—25 en
wint eveneens een schijf.
c W 30—25 44-39 46-41 45—40
Z. 3—9 15—20 5—10 10—15 24—29
33—24 39—33
20—29
en wint één schijf.
Zwart speelde 23—2i9 om te trachten
zijne stelling nog te redden.
Wit had hierop echter gerekend en leid
de een combinatie in welke een schijf
winst opleverde.
2123-29
22. 44—89! -Zwart dwingende tot
■- 18—23, anders wint wit
een schijf door 28—23.
18—23
23. 30—2ö! Zwart is gedwougeh tot
5—10, anders wint wit
een schijf door 35—30,
33—24 en 28-10.
5—10
24. 2722! Dreigende dam te ne
men door: 2218, "28—
17, 35—30 ij 33 2.
ÜJ—18 De eenige! Op 12—17
maakt wit den volgen
den damzet:
W 22—18, 25-20, 28—
Z 2312a, 14-25, 17-
22, 32=5
a. Indien zvv. 1322
slaat, volgt natuurlijk:
35 30 ,en 33 :2
Op 16—21 wint wit dooi
den volgenden elagzct,
3 schijven:
W.: 22—18 28:17
Z.: 16—2113:22 11:22
25-30 33-11 45-40 38 16
24-35 6 17 35 33
25. 4540 De juiste tempozet.
18:27
26. 31 22 16—21 Zwart had geen gote
den zet meer zooals uit
de volgende varianten
blijkt:
A W36—31 31—27 46—41 22—18
B W22-19 28 :8 32—27!
Z. 8 12 13 22 3 12
C üp 712 neemt wit dam door: "22 18
28 17 35-30 en 33 2.
27. 35-30 24 44
28. 33 :24 19:30
29. 25 34 44 33
30. 38:20 15:24
Wit heeft één schijf gewonnen.
In een gewo-ne partij zon men allicht de
ze combinatie over het hoofd gezien heb
ben, daar deze moeilijk voor het bord in
alle varianten door te rekenen is.
Hieruit blijkt duidelijk, dat het spelen
van correspondentiepartij en zeer leerrijk
is.
31. 43—38 10-15
32." 38—33 3—9
33. 37—31 26 37
34. 32 41 9—14
35. 41—37 14-20
36. 37—32 20—25
37. 22—18! 11—16
38. 36—31 6—11
39. 28—23 "7-12
40. 18:7 11:2
41. 23—18 15—20
42. 32—28 21—26
31-27 24-30
44. 42-38 30 39
45; 33:44 20—24
46 38—38 25—30 Op 24-80 volgt 33-2»
47. 46—41 3025
48. 41—37 24—30
49. 33—29 27 Zwart kon nu wel op
geven!
50. 48—42 7—11
51. 42-88 8-12 Op 11-17 volgt- 38-32 en
27-22.
52. 18:7 11 2
53. 28—22 Zwart geeft op.
Op 2—7 volgt 22—17; op 2-8 volgt 22—18.
P. J. VAN DARTELEN.
Garnizoensberichten.
De milicien-soldaat G. B. van het
10e Regiment Infanterie te verodjrdleeld
tot 5 maanden militaire detentie wegens
het verkoopen van kleederen hem van gou
vernementswege in bruikleen gegeven?
meerdere malen gepleegd.
Aan den milicien-soldaat JWolf vv
E 10e Regiment Infanterie te alsnog uit
stel van eerste oefening verleend tot hei
tijdvak 1620 Januari 1921.
Dirk Sch&fer.
Onze beroemde landgenoot Diirk Schaf er
zal as. Maandag 2 Februari ook te
Haarlem optreden en wel in. dien Schouw*
burg Jansweg met een uitsluitend Cho
pin-.programma. Hij zal o.a. spelen 1 a-
riatons brillante, Sonate met den treur-*
marsch, Nocturne, Prelude Etude Boos-
saisses, Berceuse en PolonaB: Op. 5av
Dirk Schafer wordt thans door zijn
landgenooten gevierd en geëerd als een
der grootste pianisten van de wereld waar
hij djan ook overal uitverkochte zalen
vindt.