Elck wat wils
'ornek van
Wat de Pers zegt
Luchtverkeer.
Kunst en Kennis
ZATERDAO 20 f^AART 1920
DE SLECtliTEi INVLOED VAN GAS
OP DE PLANTEN.
In de „Zeitsóhrift fur Pflanzenkrank-
heiten" wijst Paul Sorauer op den slechten
invloed, die gas op planten heeft. Deze
wordt niet veroorzaakt door het gas zelf,
doch doo-r de sterke uitwaseming der
planten, welke door het gas teweeg wordt
gebracht. Begieten helpt niet, wel af-
TREKJES CXXX
'n Pracht van n
v r o u w.
Jonge dat kan wat worden!
'n Pracht van 'n vrouw! Daar wil
iedereen wel iets over hooreu.... Hoef
ie imst geen mal type voor te zijn.
Vergis ie niet, waarde lezer.
Ge verwacht misschien de beschrij
ving van zoo'n vrouw in den zin, zoó-
als die uitdrukking gewoonlijk wordt
gebezigd.
Mis!
Ik zeg 't u liever vooruit, dan kunt
£e u n teleurstelling besparen,
i- i °»llA'v57sd't heele verhaaltje zal al
licht n teleursteding zijn, omdat er nu
eenmaal 'n schijntje in zit.
Men ziet er geen ijselijkheden in ge
beuren. waaraan men na dagen nog met
n huivering terugdenkt evenmin dol
le vergissingen of over-kluchtige situa
ties, waarover men zich naar kan o-ie-
ren.
Ook niets, wat tusschen die twee
„uitersten" m ligt.
T,?rdt HSeu 'n héél sober din-
^etie in verteld, waarvan men na 't
lezen zal zeggen: „Is dat alles?" Of
.waarvoor men ongeloovig de schouders
ophaalt en zegt, dat 't een van die
„zedepreekende-verzinseltjes" is, welke
tantr-ff 'eustl-onderwiizende blaadjes
Dit laatste is 't niet!
Denkt er dus van wat ge wilt. Maar
laat mil dan vooraf even verklaren, dat
die „pracht van 'n vrouw" (ook dc
titel zal verschillenden misschien w.u
zonderling voorkomen) werkelijk heelt
bestaan. Ze kan zelfs nog bestaan
't is jaren geleden, dat 't gebeurtenisje
plaats had en 'k ben sinds dien tijd
met meer in dat stadje geweest.
Er was dus 'n vrouw.
Zonder pauw-blauwe of kastanje
bruine oogen. Zonder mystieken ga-
zeLen-blikHaar oogen waren erg al
ledaagse-! en dus niet, zooals men ze in
boeken leest.
Ee£ van die oogen had zelfs wel zoo
geschikt n fceet.e anders kunnen s'aan,
want t was, wat je' noemt scheel.
Zonder schoon profiel't Gelaat
was gelig, perkamentachtig en hoekig...
met n heeleboel kris-kras-rimpels.
Z o n d e r bevallige leest.... ze was
klein en liep zelfs wat scheef.
Dan had ze misschien 'n lollig ka-
tak ter zooals je wel meer hebt met
menschen. die van aardsche schoonheid
misdeeld zijn....?
Leuk geestig, allergezelligst, om mee
te praten?
Mispoes! Want ze was 'n vrouw van
n beetje woorden, die weinig .gelegen
heid had genoten, om zich te oefenen
m^ de joligheid
'n Groote weldoenster dan misschien,
pn wie nooit 'n arme vruchteloos aan
klopte
Er zijn tijden geweest, dat 'k 's avonds
in de krant direct de faillissementen
nakeek, vreëzend, dat zij er nu wel bii
zou zijn.
Maar waar zit 'rn dan toch in vre
desnaam die mooiigheid in?
sponzen: èrï overgieten. Ook verdient het
aanbeveling de kamera waar do planten
staag, goed tie luchten. Op den duur won
nén. de nieuwere loten wel 'aan den in
vloed van het gas.
Het is gebleken, dat schepen van 535
voet lengte en toepende 17 knoopen,
zijnde gecombineerde passagiers- en vracht
schepen, de meest economische zijn: van
dit type zijn - er in Amerika 19 stuks
op stapel gezet,
UiT SOEK EN BLAD
Hm... néé... or, misschien ja. Dat wil
zeggen: ze had naar handen vol aan
haar eigen man, dte aj driekwart-jaar
verlamd lag, aan alles geholpen moest
worden en nogal vaak last had van
zenuwachtige hun-buien.
Om kort te gaan, er zijn in 't leven
van deze vrouw geen^schokkende ge
beurtenissen geweest. Dat wil weer zeg
gen: ze heeft nooit iemand gered uit
'n brandend huts, of n kind uit 't wa
ter gehaald of nto*- 'evensgevaar voor
'n aansnorrende auto weggerukt.
Wat ben 'k eigenlijk begonnen: om
voor zoo'n simpel tnenschje de aandacht
te vragen....?
Afijn..... 'k Heb trouwens vooraf ge
waarschuwd.
Nou maar gauw afmaken ook.
De vrouw had n winkel en die win
kel ging slecht.... met den dag boerde
ze achteruit. Want ze had geen verstand
van zaken doen.
Toen haar man nog goed was flo
reerde de boel wel. Hij was 'n handig
winkelier, die op goede momenten z'n
voordeel wist te doen met mooie aan
biedingen en zoo.
'n Enkele maal als 't voor hem te
druk werd sprong Ze wel eens bii
met 't helpen van klanten.... maar meer
ook niet. Ze had plichten als huis
vrouw.... en 't was hém best toever
trouwd.
Z'n ziekte bracht 'n heele ommekeer.
Ze moest den winkel beheeren en tege
lijk haar man verplegen, buiten de zor
gen voor 't zij het dan kleine
huishouden.
In 't begin had ze er vreemde hulp
bii gehad.... doch daar had ze niets dan
nadeel en onaangename dingen bij op
gedaan.
Ze werd op gemeene wijze beetge
nomen door gewetenlooze menschen,
die wisten, dat ze er geen verstand van
had en haar zaakje volpropten met in
courante artikelen, die 't bedrijfskapi-
taaltje opslokten en voor oud vuil ble
ven liggen.
En allerlei andere omstandigheden
maakten den achteruitgang sneller.
Totdat ze er ten einde raad toe over
ging, om ondersteuning, te gaan vragen.
Maar „men" geloofde haar niet..... ze
waren middenstanders ziet u
En op 'n avond zat ze aan 't bed
van haar zuchtenden man in de zwarte
toekomst te staren.... ze wist geeti raad
meer.... zou gauw wegens huurschuld
met haar lammen stumperd van 'n man
op de straatsteenen zitten.
Toen is 't gebeurd ,'t verblij
dende.
Er kwam 'n juffrouw in den winkel
...v'n vroegere klant, die nog 'n oud
kliekje schuld had staan van voor vele
jaren. Was nooit in staat geweest het
bedrag te voldoen ook buiten schuld
achteruitgegaan.
Maar nou had die juffrouw 'n buiten
kansje gehad.... 'n prijsje uit de loterij,
of 'n erfenisje.... doet er ook eigenlijk
niks toe. Maar ze kwam de oude schuld
betalen't zal 'n veertig gulden ge
weest zijnmaar in 'n tijd, dat zoo'n
bedrag vier of vijfmaal zooveel waard
was, als tegenwoordig.
'n Voorloopige uitkomst dus, waar ze
héelemaal niet op gerekend had.
Wat 'n vreugde.... wat 'n geluk!
Ze was 'n vrouw, die aan gebedsver-
hooring geloofde.... en het dus niet aan
„de toevalligheid" toeschreef. Dat
maakte haar blijdschap nog grooter.
Toen is 't gebeurd.... 't akelige!
Terwijl de gelukkige vrouw wederom
aan 't bed van haar man zat nu
om hem te troosten, Op te beuren en
te verblijden met de heugelijke tijding
van die onverwachte veertig gulden,
waarmee ze de achterstallige huur en
nog 'n paar van de naarste dingen uit
den weg kon ruimen toen sloop er
in 't winkeltje 'n vuile schooier, die
vanaf de donkere overzijde der straat
de betaling had afgeloerd.... en gapte
mét die veertig pop ook nog de paar
guldens, welke dien dag in 't verloo-
pen zaakje waren omgezet.
'n Donderslag, 'n vernielende don
derslag. midden in de vreugde van 't
ongelukkige echtpaar...
Toen is 't gebeurd.... 't a n d e r e! Et(
dit andere is dan ook precies 't heelc
simpele verhaaltje over 't dito vrouwtje
....kan d'r niks aan doen.
Die alledaagscheoogen, waarvan je
niet eens kon zeggen, welke kleur ze
hadden en waarin nota bene nog
tranen stonden ook! zijn toen plot
seling heel mooi geworden.... met 'n
soort wonderen glans er in, net of er
iets bovennatuurlijks in weerkaatste. De
breede, lip-droge mond, met de kris-
kras-rimpeltjes er langs, deed toen niets
anders, dan met berustende stem zeg-
geyt: „Wat God doet is welgedaan."
loen werd. alles weer gewoon a::r\
't kleine, onooglijke vrouwtje
Wat 'n knul.... om daar nou boven
te gaan zetten: ,,'n Pracht van 'n
vrouw."
Vooruit Gewaarschuwd
O. N.
DE MISSIE VAN NOORD-BORNEO.
De missie hier clagieektent van slechts <ie
tweede helft dor lCe eeuw d.w.z. slechts
goedle 50 jaar, aai 'de eerste katholieke pries
ter ia Borneo in het Noordelijk' gedeelte landde
Met dien eersten Borneo -missionaris kennis
te maken, is wel de moeite waard, want het
klinkt als 'n sprookje en is toch de zuivere
waarheid. De missie opent met een Spaan-
sehen zeekapitein.
Omstreeks 1850'vtoer een Spa an sell kapitein,
Den Guarteron or Quarteron, op 'n Spaanseh
■schip tusschen Spanje en de Phi lippijnen. Groot
krachtig en gespierd naö hij zijn gehee'.e leve-
gevaren en was tocli 'n godsdienstig, vroom
man.
Etns stootte hij in de Zuid Chinreiche zee
op 'n wrak, dial bij onderzoek een echt goud-
schip bleek. De naam van het schip kon hij
niet vaststellen. Vol zeewier en schelpdiertjes
kon hij toch een groole hoeveelheid goud en
kostbaarheden op zijn eigen schip overladen,
nam nauwkeurig ligging en verdere bijzonder
heden waar en stevende naar Hongkong, waar
hij de schat en alles wat hij wist in handen gaf
van de Engelsche admiraliteit. Een boot werd
uitgezonden om het wrak' te zoeken, doch niets
werd gevonden. Er werd geadverteerd, doch
geen eigenaars doemden op. Eealge jaren later
word kapitein Don Guarteron naar Hongkong
ontboden en ontving liet leeuwenaandeel vah
den schat. Op zijn terugreis naar Spanje over
viel hem een geduchte storm, zooals d e plotse
ling opzetten en de Chineesclie zee berucht
maken in zeevaartkringen. Stormen eiicLen
jaarlijks honderden scheep stonr.en, belasting
voor Vader Neptunus!
Don Guarteron liep groote averij op en 't
meet wel gespookt hebben, want hij deed de
gelolle, dat zoo hij veilig en wel thuis kwatr)
hij 'als missionaris naar Borneo zou gaan en dten
schat zou bestralen om Christen-slaven vrij te
«joopen. Hij kwam behouden te Valencia en nam
cnlsiag uit den zeevaartdien t. Na een kort
verblijf te Sevilla, zijn geboorteplaats, begaf
hij zich naar Reine, waar hij zich als 42-jarig
student aanmeldde aan het Seminarie van de
Propaganda, dat door Raus Urbamis VIII g»
sticht was oxn priesters op te leiden voor ue
vreemde missiën.
In 1859 werd hij priester gewijd en be
kleed met priestermachten kon hij zijn gelofte
vervullen. Rome maakte hel eiland Borneo een
Apostolische Praefeeiuur en benoemde Fr. Guar
leren oud-zeekapitein tot eersten Apoa-
lolischen Praelect., Met eten Aposto.'ischen zegen
Van Paus Pius IX, en drie medepriesters vertrok
hij naar Borneo.
Borneo was toendertijd een onbekend eiland,
waa.r de Sultan van Brunei aan de Westkust en
de Sultan van Sulu in het Noorden cn Noord-
Gcsten voor jaren het volk' verdrukt en uitge
zogen hadden. De heidensche bevolking hr.d
gezucht onder het mahomedaansehe juk van
wrec-de en wispelturige beerschots. Jaren en
jaren hadden zeeschuimers en van Borneo zelf,
doch voornamelijk van de Zuid Phi lippijnen i n
de Sceloe-eilanden geroofd en geplunderd, de
zeeën onveilig gemaakt, eilanden aanoevallen
en de bevolking gedood of in slavernij meega
Voerd; slaven die tegen goeden prijs van de
hand gingen in Borneo te Brunei.
Dit eiland was de groote markt voor 'slaven;
want Borneo neemt als U op de kaart kunt zien
"n centrale positie in. Allerlei volk' werd hier
slaaf en daar dit jaren geduurd heelt, is m.i. eei.
reden voor het mengelmoes hier. Christenen
vian de Philippijmche eilanden werden in
frooien getale aangevoerd. Die vrijkoopen was
et eerste doelwit van don Priester Guarteron.
Zeker de slavenhandel en zeerooverij hadden
oen Hinken knauw gekregen. Sinds i8K), dat de
Engelsche admiraal Thomas Cochrane ver.sette
lende versterkingen langs de Bomeokust aanvici
en uitbrandde. Do zceroovers gingen met e_n
paar duizend gewapenden in hcelc vlooien rond
en vielen zelfs Europeesche schepen aan, wej-
Wer bemanning vermoord of in slavernij om-
kw8m. Doch sinds 1846 dat Engeland beat
nam v. hot eiland Labuan om dal uitgangspunt
te maken voor hun krijg tegen zeerooverij, zijn
de wreede movers na gevoelige variiezen eé-
dwe© visschers geworden. Zeerooverij en s
venhandel waren gefnuikt, doch duizenden sla
ven leefden nog in cle nederzettingen. Eli
kina-eren in slavernij geboren, waren ook slaven,
zoo d'at zelfs nu nog afstammelingen van slaven
ract den nek aangekeken worden!
Don Guarteron landde te Labuan. Een eiland
ongeveer 15 KM. lang bij 5 of 6 breed, liggend
een paar K.M. van de Noord Westkust van
btt reuzeneiland. Labuan was zetelplaats van
de Engelsche macht in de Zuid Ghiuecséhe zee,
en het zou ook zetelplaats en uitgangspunt wor
den van den invloed van den katholieken pric»
ter. Vooral daar schuin onder' Labuan de
groote stad Brunei ligt, de hoofdplaats van
Borneo, dat nu vervallen, eertijds ee'n'er 25CO0
huizen telde.
In Lahuau dan werd een stuk gn.n.l gekocht,
cn een huis en kerkje gebouwd. Wachten tol-
dial dat gereed was d.ed hij niet, doch hij zeilde
in zijn eigen zeilboot naar het vaste lanl en
onverschrokken de Bruneirivler op, in den
muil van de groote Mahomcdaansche plaaly
Hier plaatste de Praelect twee der priesters, twéé
llaliaansche priesters van het college te Milaan
dat in 1850 gesticht was. 't Was alles Mahome
daan en Mahomedaan zonder nog in aanrk
king geweest te zijn met Christianity, het' sloeg
spoedig om tot bitter, hatend Mahomedanisme,
want allen, behalve de slaven, waren Mohanied
getrouw. Slaven loskoopen, neen ze km ten
niet, voor- geen goud o£ geld wilden ze ze
vtrkoopen. De echte haatdragende Mahomedaan,
zeoals er hier zijn, zal liever iet3 stuk' slaan dan
het aan Christenen verkoopen. Father Guar'.eron
hield misachten voet bij stuk' en hoop e op de
toekomst; hoe het zij d'e twee priesters kregen
boricht van Europa om Brunei te verlaten en
zich naar de nieuw gevestigde missie te Hon*
kong te begeven.
l)a Praefect bleef met een priester achter.
Eenige priesters kwamen op zijn smeeken van
Spanje en de Praefect had intusschen dc kust
verkend en een paar standplaateen uitgezocht.
Een hondterd kilometer ten Noordoosten van
Labuan lag de landstrook Gontizan, waar ook
weer vele Mahomedianen leefden en héél véél
Philippijnsche slaven. Hier k'odit hij een stuk
laud van den plaatselijken hoofdman en bouwde
een huis en kterkje en beplantte de gronl met
kokosnootcn. Hier gelukte het om t;entallen Phi-
lippijnen-slaven vrij te kbopen, die hij naai
do Philippijnen terugzond. Hier bleven twee
Fathers. De derde llaliaansche priester .werd
naar Europa ontboden, zoo van de eerste kara
vaan was die Praefect alleen over. De kerk te
Labuan was gereed, een groote kerkklok ktep-
lo iederen dag*. Zoo oolc te Gontizan. Fwee
jongens werden vrijgekocht, zonen van. een
Schilippius vader en een maleische moeder, en
die twee jongens vergezelden Father Guarteron
cp zijn reizen en trekken. Provisie voor zijn
priesters haalde hij zelf van Singapore, want
hij bleef zeekapitein tot liet laatst. Die twee
jongens zijn nu oude mannen: ééh is over tie
zeventig en d'e andere er heel dicht bij. Zij levén
nu nog heel dicht bij Gontizan, welgestelde
kooplieden, die handel drijven in alles wat de
Doenoens groeien en maken. Die twee
A polio nia en Ignacio spreken cn praten
graag over Fr. Guarteron en vol lof en respect,
(Wordt vervolgd).
Die Wok is nog te Labuan, echter gebarsten.
BE ONGEWOON LAGE
BAROMETERSTAND.
Gedurende hot rogen- en windweor van
de twee .eerste maaaarkien van dit jaar ver
den ongewoon lage barometerstanden ge
constateerd te Stockholm zelfs 715 m.M
wat gedurende 53 jaar niet gebeurd was
De laagste stand was in Zweden 709
m.M. en men moet tot 1821 teruggaan
om dit te vinden. In Parijs werd eon
record van 713.1 geconstateerd, hetzelf
de cijfer viel eenige tientallen jaren la
ter te constateeren in Schotland. In 1884
daalde de barometer daar tot 694,25 De
laagst bekende barometerstand is die van
2a December 1881, toen bij een cycloon
687.8 geregistreerd werd.
E[EN RESTOORD VOOR WILSON.
De voormalige secretaris van staat,
William Mao Adoo, schoonzoon van Wil
son heeft in de nabijheid van het Cali-
fornische stadje Santa Barbara grond ge
kocht, welke een prachtig uitzicht pp
zee biedt. Hier zullen twee villa's ge
bouwd worden, een voor Mao Adoo en een
voor Wilson, als hij zijn functie neer
legt in het Witte Huis.
DE GEFOTOGRAFEERDE STEM.
In het Lomfcnsche College of Science heeft
piot. Rankino een proefneming gedaan niet de
photophon, een apajaat door Graham Bell
geconstrueerd. Het gelukte niet alleen het woord
op een lichtstraat over te brengen, doch de
klanken konden zelfs op ten bewegende film
gefotografeerd en later weer te voorschijn ge
roepen wordten. De lichtstraal, die op het voor
de-snelste veranderingen van het licht gevoelige
selenium werkt, richt zich in zijn wisseling pre-
cies naar de menschelijke stem. Bij phonetisch
onderzoek kunnen dergelijke gegeven: veel nut
verschaffen.
GLACÉ S UIT HAAJENMAGEN.
Tijdens hel groote leergebrek, dat gedurende
den oorlog ook in Amerika heerschle, heel
men de toevlucht genomen tot de huid van
jilerlei zeedieren, als haaien, walvisschen, enz.
Door een chemisch procédé heeft men den
vischreuk welen te verwijderen. Het haa.ien.vei
levert een voortreffelijk' zool- en bovenleer, gn
uit den .maagwand vervaardigt men thans zelfs
glacé-handschoenen.
DE OORSPRONG DER KANKER.
De Matin meldt, dat als resultaat van
proeven, welke verscheidene jaren go-
du urd hebbeto do bek end ph y s i o I oog' Chain
Py> van het Ooilege de Franco, op die
ren resultaten lieoft verkregen, welke tot
de meening leiden dat het geheim van
den oorsprong van de kanker op het punt
staat, te worden opgelost. Oliampy denkt
dat de theorie dat kanker veroorzaakt
wordt door een nog nog nooit afgeaonderd
microbe onjuist is, en dat de ziekte wordt
teweeggebracht door functioneele oneven
wichtigheid in het organisme zelf.
GEEN SCHEPEN VAN DUIZEND
VOET LENGTE.
In Amerika bestond voor den oorlog
het plan om het vervoor van passagiers
en de mail naar en van Europa te doen
geschieden met schepen van duizend voet
lengte en oen snelheid van dertig knoo-
pen per uur. Het eindpunt van de scheep
vaart lijn zou niet New York maar Mon-
tauk zijn, op Long Island gelegen; al
daar zou gedebarqueerd moeten worden
en de reis voortgezet met den spoorweg
Montauk-New York, waardoor de reis met
eenige uren zou worden bekort.
De Shipping Board heeft nu van de uit
voering van dit plan afgezien omdat de
exploitatie van dergelijke gïoote en
snelloopende booton niet loonend kan zijn
De kosten van een dergelijk schip zouden
bedragen GO millioen gulden en per dag
zou- 17.000 ton kolen verstookt moeten
werden. Toen twintig jaar geleden de
„Deutschland" 23 knoopen liep, kon ze
niet rendeeren, de „Mauritania" maakte 26
knoopen ten koste van 1.000 ton kolen
per dag. Afgezien nog van de tegenwoor
dige hooge kolenprijzen, die de kolenreke-
ning zeker viermaal hootger maakt dan
die van vóór den oorlog, is het onverant
woordelijk om zooveel brandstof to ver
morsen, om de reis met oen dag te be
korten.
BORSTKANKER GENEZEN
DOOR BESTRALING.
Volgens het Ned. Tijdschrift v. Genoes
kunde heeft Dr. Jolles verbonden aan het
Eotterdamsche Radio-thearpeutische insti
tuut een patient genezen van borstkanker
door bestraling met Röntgenstralen, radi
urn en de lsoogtezon. Dr. Jolles is van
meening, dat door een goed doorgevoer-
f de stralenbehandeling, In bepaalde ge
vallen zelfs schijnbaar ongunstig voor
doende kankergevallen volkomen genezen
kunnen worden.
EEN NIEUW SERUM.
Volgens een bericht .uit Parijs heeft
Dr. Charles Eolley ontdekt, dat het in
het Instituut Pasteur gemaakte pest-sjenim
ook als geneesmiddel tegen influenza en
tegen de sedert korten tijd in Europa
voorkomende slaapziekte zeer gunstigwerkt
DE KUNST OM LANG TE LEVEN.
De eerste medische ambtenaar van een der
greotste Amerikhansche verzekeringsmaatschap
pijen raadt zijn aangeslotenen aan:
1. Erger je niet.
2. Ga veel in de frisssehe lucht
3. Wees matig.
4. Laat je eens per jaar geneeskundig on
derzoeken.
5. Wordt niet dik'.
De zorgeloosheid van den doorsnede-Ameri-
kaan brengt dé levensverzekering-maatschappij-
en in vertwijfeling. Hij wacht met een arts te
raadplegen tot hij ongeneeslijk ziek is en stoort
zioh dan nog weinig aan den geneesheer.
BEZUINIGING!
Over het bij de Tweede Kaïmer inge
diende wetsontwerp tot verhooging der
ambtenaarssalarissen schrijvende, wijst de
Standaard er op, dat die verhooging 32
millioen per jaar zal kosten.
Het is zegt het blad, een groot offer
dat van het volk .wordt gevraagd.
In ens land is de ambtenaar wel eens
al te schriel betaald.
Een vergelijking met de loonen en
salarissen in de vrije bedrijven valt niet
altijd ten voordeele van de ambtenaren
uit, al vergeet jnen bij die vergelijking
wel eens de waarde van de vaste po
sitie. Er kan een tijd komen, dat he<t
vrije bedrijf zich pieer moet bekrimpen
en dan slaat de schaal in het voordeel
van den ambtenaar over.
iWij willen dus, dat de ambtenaar goed
wordt betaald. En ons bezwaar zit ook
niet in de verhooging die door don nood
van d en jtijfd geëischt wordt. Maar dp
vraag kcunt op, of het geen tijd worcit
om dcor inkrimping van het groot aan
tal ambtenaren tot bezuiniging te ge.
raken.
Het blad wijst op de vele postjes, die
er zijn gecreëerd, en die er bij go-ede rege
ling niet behoefden te zijn. Dp regel
der goede zuinigheid werd hier lang niet
altijd betracht.
Dp ambtenaren die ncodig zijn, moeten
goed worden bezoldigd. Maar men moet
van den Staat geen inrichting maken
om velen menschen een gemakkelijk en
en goed leventje te geven. En dit schijnt
tot bijna alle publieke lichamen gezegd
te mogen worden.
IWij lazen onlangs de klacht over een
groot overcompleet van ambtenaren en
werklieden. Baar .werd gezegd, dat de
Staat op deze wijze geen filantropie mag
oefenen. Wie geen emplooi vindt, moet
maar in het vrije bedrijf terugkeer ft.
Bat is juist gezien.
Het streven moet zijn, om ons volk
een te zwaren am benaars last, die nu
reeds drukt, maar in tijden van terug
gang nog veel meer drukken zal, te be
sparen.
Vooral op dit terrein schijnt bezui
niging mogelijk.
OM DÉN GORDON-BENNETT-BEKEB.
In den ballon-wedstrijd om den Gor-
don-Benr.ett-beker zal België worden ver
tegenwoordigd door dje ballon BeLgica, die
een inhoud heeft van 2200 kub. Meter;
commandant is luitenant Bernuyter; hij
word geassisteerd 'door yieminckx.
OVER DE CORDILLERAS DE LOS
ANDES.
De Argantijnsciio vlieger luitenant Pa-
rodi zal trachten een v .legiccht to ma,*
ken over de Cordilleras de los Andes'.
EEN SPEL DER MIDDELEEUWEN.
Men schrijft ons:
Bij het Schouwtooneel. directie Adr. v,
d. Horst en Jan Musoh is in studie: „Die
veerachtige ende seer wonderlicke historie
van Marieken van Nieumeghen, die meer
dan seven jaren metten duvel woonde ende
verkeerde", een spel van Middeleeuwschen
oorsprong, waarvan spoedig- de opvoering
kan worden tegemoet gezien.
VERWILDERING IN DE KUNST.
De bekende Dr. Prederik van Beden,
zeker een beoordeeiaar die zich op kunstge
bied mag laten hooren, schrijft na een be
zoek aan dë groote sehüderijen-tenfoon®tel-
ling van den ,,Hollandischen Kunstkring":
„Men ziet de verwildering, waarvan wij
in de literatuur van Kloos en van Beyssej
de droevige uitingen hebben gezien, nu
hier in verf op doek.
Dit soort schilderwerk is reeds meerma
len te zien geweest Ik zag het al in 1913
in Berlijn. Maar zelden was het zóó
schaamteloos.
De groote meerderheid der schilderijen,
die de wanden van drie zalen vullen, zijn
producten van zieke geesten, ruwe maehte-
looze, grof sexueele uitspattingen van tij
delijk of blijvend verwildeen. Nog een
stapje verder en we hebben de vuilste ge
meenheid in voiien bloei. Dan moet de po
litie er bij te pas komen. Nu lijkt het nog
meer op een tentoonstelling van. aan schil
der manie lijdende gestichtsbewoners.
Ik heb eens een expositie gezien van
werk door erkend krankzinnigen. En dat
was volstrekt niet slechter dan dit work
van Hollandsehe, zioh voor gezond houden
de schilders. Het is noodig dit luid en
stellig te zeggen.
Daarom moet ieder, die eerlijk voor zich-
zelven erkent, dat bii die smeersels afschu
welijk vindt, het toch vooral onbe
schroomd zeggen. Er valt werkelijk geen
moment aan te twijfelen het is heuaeh
wat het schijnt, ontuchtig kladwerk, zon
der eenige verdienste. Het is echt demo
nisch en valt in Je termen om te worden
verboden.
Nu is eerst recht aan 't lioht gekomen,
hoe zeer onopgevoed en onmondig de
menechheid is-
Ontzaglijk vaardig zjjn ze in industrie
eeie techniek, dë wetten der materie door
gronden ze als nooit te voren. Maar van
wat goed en kwaad, mooi en ieeiijk is
toch wel het allergewichtigste vraagstuk
daaromtrent heibben ze geen vastheid
en zwalken ze onbestemd heen en weer.
Hier sehrüft Van Eeden buitengewoon
raak. Inderdaad, de hedendaag&che schil
derkunst lijkt vaak op werk van krank
zinnigen.
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
bevat deze week het volgende:
PLATEN: R.-K. Centr. Raad van Be
drijven. St. Jozef, patroon der H. Kerk,
naar een altaarstuk van Albin Windhau-
sen. Een sterk staaltje van woningnood.
Het proces-Erzberger. In Drente (9
foto's.) Het eeuwfeest van den H. Cle
mens Maria Hofbauer (2 foto's.) Het ra
dio-dorp op de Veluwe. (5 foto's.) Het
leven op heit platteland (2 foto's.) Propa-
gr.ndatooht te Maastricht. Een vredts-
aegel. Drs. J. F. We tarings. Een reu-
zensteen. De nieuwste locomotief. De
E«er F. H. van Wichon. Prins Jeaehim
van Pruisen. Bij-dragen tot een geïllus
treerd woordenboek (3 teekeningen.)
Pinradus zingt den lof der overwinnaars in
de Olympische spelen, naar een schilderij
van G. Sciuti.
TEKST: R.-K. Oentr. Raad van Bedrij
ven. Eèn schitterende partij, door Mevr.
J. R. v. d. Lans. Als de merel weer
fluit, d'oor P. C. Krüter C. s-s. R. In
Drente. In een tunnel, door Pierre 1 'Er.
mité. Ontmoeting, door M. H. R. Aar
dige namen;
Verzorgde ze nnsschjen met ontroe
rende liefde de zieken of hulpbehoeven-
den?
