iriBÉstetaiisifiMe,
LEVtNSM iDOELËNÜOORZIEIilNG
BINNENLAND
BiimeniaiidSub üieuws.
Parlementaire Kroniek
Sport en Spel
Stadsnieuws
Sint Aucgustfnus
Luchtverkeer.
Terugbetaling Goedkoope
Brandstoffen.
£8ii socialisatie-rapport
SINT RAPHAEL
ZAYEfSBAQ 17 APRIL I920
43sie JAARGANG No. 81619
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPENPER KWARTAAL f2,92y2; PER WEEK 22y2 CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f3,25 BIJ V00RÜIT3ETALING
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFDEELINQ „DRUKKERIJ" No. 1748
ADVERTENTIEN 30 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Dit nummer bestaat uit vier bladen
waaronder het geïllustreerd Zondagsblad
in acht bladzijden.
EERSTE BLAD
RIJST
De Directeur van het Gemeentelijk Levens-
jnkktelenbureau te Haarlem brengt ter kennis
dat verkrijgbaar wordt gesteld op BON D 47
uit het bonboekje of van den levensmiddelen
kaart
jen pond gebroken Rijst en een
half pond Tafelrijst
tegen 'betaling van 45 cent (per IY2 pond).
Bon D 47 is geldig vanaf 16 April. 3622
Voor de achtergebleven letters.
Voor de letters A tot en met G ap
Maandag 19 April;
voor de letters H tot en met N
op Dinsdag 20 April;
en voor de letters O tot en met Z op
Woensdag 21 April
telkens des morgens van 9.3011.30 en
des middags van 2 tot 4.30 uur.
Men is verplicht het groene kaartje en
Je kwitanties mede te brengen.
DE COMMISSIE.
Onder verwijzing naar de advertentie van
13 dezer, wordt ter kennis gébracht van be
langhebbenden, dat zij, die hunne brandstof-
ten bel rekken van de b rands taf fenhandel a ren
J. Uitendaal no. 58
D. Vogel no. 59
O. Venver no. 60
,4es Werkmansvriendno. 64
H. van Wijk no. 65
- J van Wijk no. 66
J. P. de Wit no. 67
A. Zwarter no. 69
tegen afgifte van de gele minimumrant-
'■"art een legitimatiekaart kunnen afha-
bons voor de April-eenheid op
Dinsdag 19 en 20 dezer van
j aan de afdeeling Inlichtingen
van iiet Brandstoffentbureau.
Na (Men datum kan een ieder die in ge
breke is gebleven zijn legimüatiekaart met
bons af ie haten, dit alsnog doen uiterlijk tot
en met Zaterdag 24 April a.s.
Oele Miiiimumrantsoenkaart medebrengen.
Directeur Brandstoffen-bureau,
R. C. J. WILLINK.
Zooals onze lezers reeds uit een bericht
in dit blad ervaren hebben, is eindelijk het
tocialisatie-rapport van de S. D. A. P. ver-
ichenen.
Eindelijk
Doch laten we eerlijk erkennen, dat 't
ons nogmeegevallen is, dat het rapport
thans reeds Iklaar kwam
Immers, als je maanden en nog eens maan
den op sleeptouw wordt gehouden, dan be
gin je er zoo langzamerhand aan te wan
hopen, of er nog wel óóit iets van komen
zal, en als dat „iets" dan toch eindelijk
verschijnt, dan ben je nóg verrastDan
zeg jekijk, dat valt me nóg mee
Zoo gaat het nu eenmaal met dingen, waar
op je welhaast niet meer gerekend had
Maar, a propos
We hebben ons de niet-geringe moeite
gegeven, het socialisatie-rapport, zooals het
m „Het Volk" gepubliceerd is, te lezen en te
overwegen, en, was onze eerste indruk
„half werk," onze cindndiruk luidt....
^mogelijk werk
Dat is nog heel wat erger,want „half
Werk kan misschien toch nog wel eens tot-
goed werk gemaakt worden, met onmoge
lijk werk is dit niet het geval.
Hoe de S. D. A. P. -sche enquête-com
missie inzake de socialisatie zelf de
onmogelijkheid van het werk inziet, moge
blijken uit de wijze, waarop zij in haar rap
port met de zuiver-socialisatische begin-;
eelen marchandeert en waarop zij 't met hef
kapitaal op 'n accoordje blijkt te willen
gooien
De commissie spreekt het thans onom
wonden uit, dat de socialisatie geleidelijk
zal moeten geschieden (in de revolutie-da
gen werd een en ander voorgesteld als een
peuleschiltetje en in die geleidelijkheid
ziet u, daarin zit 'm juist de moeilijkheid
Er moet tegenover alle produceerende
bezitters in verhouding tot elkander zoo
veel mogelijk billijkheid betracht worden,
niet om iville van de billijkheid (die lappen
de sociaal-demokraten aan hun laars docli
omdat een zekere billijkheid ten deze ge
boden wordt door de..doelmatigheid dér
te scheppen socialisatie-verordeningen,
omdat men 't anders met het kapitaal nooit
op een accoordje zal kunnen gooien, Om
dat zij, die nu eenmaal géén socialist zijn
en die niet gediend ziin van door den Staat
gesanctionneerde gapmethodes, dc socia-'
isators altijd en in alle phasen den sociali
satie zóó zullen kunnen dupeeren, dat er
van de socialisatie niets goeds (wat de so
cialisten althans goed noemen!) terechtkomt.
Men wil 't met het kapitaal op 'n accoord
je gooien en daarom..schadevergoeding
moet er gegeven worden.
Verbeeld u zooietsschadevergoeding aan
bezitters-tot-op-datum van de door een
Staat op socialistische wijze te onteigenen
bedrijven
Wat zou de oude Marr er wel van zeggen,
als hij nog leefde
Maar dat daar gelatenals Marx nog
eens terug kon komen kijken, dan zou 't
ons niets verwonderen, als hij zijn heele
socialisme overboord gooide bij het zien
van wat daarvan tot op lieden in de prak
tijk terecht gekomen is, bij het begrijpen,
dat hij zich indertijd deerlijk vergist heeft
Wat nu die „schadevergoeding" betreft
de commissie wringt zich 0111 aan die
schadevergoeding een schijn van billijkheid
en van doelmatigheid te geven, m. a. w.
om die schadevergoeding als te-aanvaarden
voor te stellen voor de bezitters in zoo
dwaze bochten, dat zij daardoor te kennen.
geeftmet het geval geen goeden raad
te weten.
Wij kunnen ons de S. D. A. P. -sche com
missie niet zóó naiëf vóórstellen, dat zij
zélf gelooft aan de praktisch-goede uit
voerbaarheid van haar socialisatie-plan
inzooverre van een „plan" gesproken mag
worden in verband met deze zeer onvolle
dige beschouwing over het socialisatie-vra ag-
stuk want méér is het rapport' inderdaad
niet.
Het ééne socialisatie-rapport is thans
verschenen, het tweede, dat van de Re
geerings commissie, is in voorbereiding.
Vol verwachting klopt ons hart
Of dat voor de socialisten ook zoo „ge
lukkig" uitvallen zal
NED. R.-K. VOLKSBOND.
Donderdag: 15 April verleende H. M. de
Koningin wederom audiëntie aan parti
culieren en deputaties van vereen!gingen
waarvan een druk gebruik werd gemaakt
Ook het Dagel. bestuur van den Ned. R.K.
Volksbond werd tot Hare Majesteit toe
gelaten.
De voorzitter, de heer J. W. Smit, stel
de de heeren. B. Lammere en M. L. A.
Klein aan H. M. voor en «prak de Ko
ningin ongeveer als volgt toe:
Mevrouw,
Namens den Ned. It.-K. Volksbond zeg
gen wij U dank voor de gelegenheid, ons
hier aangeboden, Uwe Majesteit te mo
gen begroeten eu bij hernieuwing U ónze
trouw en aanhankelijkheid te betuigen.
Wij stellen dit te meer op prijs, omdat
wy gedurende 5 jaren, als gevolg van
den verschrikkelyken Europeescheu oor
log, de. gelegenheid hebben moeten missen
die U M. ons andere in de hoofdstad aan
bood.
Wanneer wij aan dezen verschrikkely-
ken oorlog terugdenken. Mevrouw, dan
gevoelen wij behoefte onzen dank uit te
sproken jegens den Goeden God, dat wij
zelf buiten den oorlog zi.in gebleven, hoe
groot do gevaren daartoe somtijds ook
waren on dan willen wij gaarne erkennen
dat wij daarvoor, naast God. ook dank
verschuldigd zijn aan Uwer Maj. Regoe-
ringr, die met bewonderenswaardigeu tact
en beleid de moeilijkheden wist te over
winnen, die zich herhaaldelijk voordeden.
te dit verband wil ik er nog op wij
zen Mevrouw, dat ons volk iu die treuri
ge laren, die ook aan ons veel onaan
genaamheden, zorgen on groote ontbering
heeft gebracht, steeds getroost is gewoi"
den en bemoediging heeft gevonden in
ile grocte belangstelling, welke U. M. in
alle omstandigheden aan den dag legde.
Om slechts één zaak te noemen. Mevrouw
dan herinneren wij ons nog met voldoe
ning Uw .Kerstgroet" bij gelegenheid
van het eerste Kerstfeest in den oorlogs
tijd. Het deed zx;o weldadig aan, uit Uwe
mond de aansporing te mogen vernemen,
dat we bus in dien, toen ook voor ons
vaderland zoo gevaarlijken tijd, moesten
wenden tot het Goddelijk Kind van
Bethlehem. Dat deed ons goed, Mevrouw
en wij zijn U daarvoor nog dankbaar.
U zult er, hoop ik, prijs Op stellen, Me
vrouw, te vernemen, dat ouzo organisa-
tio krachtig in bloei toeneemt. Ruim 40
nieuwe afdeelingen zijn in die 5 jaren ge
sticht. Hadden we iu 1914 pl.m. GO Afdee
lingen met 16000 leden, thans tellen we
107 afdeelingen met ruim 28000 leden.
Met dien bloei neemt ook de krachtda
dige werkzaamheid gestadig toe. Onze
afdeeltaffen hebben in den oorlogstijd eeu
groot, aandoet gehad in de distributie-
maati-egelen, eveneens 00,k nu nog in de
verschillende huurcommissies, alle door
de tegenwoordige Regeering ingestelde li
chamen, in verband met de sociale wetge
ving zijn onze mannen vertegenwoordigd.
Velen onzer zijn ook gekozen in de open
bare lichamen als Tweede Kamer, Prov.
Staten en Gemeenteraad.
Met bijzondere erkentelijkheid wil i(k
nog wijzen op de in werking-treding van
de ouderdoms- en invaliditeitswet en de
verhooging der pensioenen. Het zijn voor
de ouden van dagen. Mevrouw, die ont
zaglijk veel te lijden hebben gehad en
nog hebben van de duurte der levensmid
delen en kleeding. Hoewel de ouderdoms
rente en de pensioen ver hooging hen nog
niet geheel buiten zorg brengt, ze zijn er
toch zeer zeker dankbaar voor.
Afd. Haarlem
De feestelijke jaarvergadering
heeft plaats a.s. Maandag.
Ik hoop "liet, Mevrouw, dat ik te onbe
scheiden ben, door zoo lang te spreken;
maar als men, als vertegenwoordiger van
bijna 30.000 leden mag spreken met z'n
Vorstin, die zoo gehèel met Haar volk
meeleeft, dan heeft men veel te zeggen,
waardoor men groot gevaar loopt te veel
van Uw goedheid gebruik te maken. Ik
wil daarom eindigen,. Mevrouw, met Uwe
Majesteit nogmaals dank te zeggen voor
dc gelegenheid, ons thans geboden en on
ze organisatie beleefd- in Uwe belangstel
ling aan te bevelen.
Hierna nam Hare Majesteit liet woord,
om Hare uank te betuigen voor de aan
hankelijkheid eu trouw, namens de orga
nisatie Haar betoond. Ook zij herinnerde
aan de distributie, waarin Zij meer nog
dan ooit met Haar volk meeleefde en al
ware wij gelukkig buiten den oorlog ge
bleven, er moesten zeer vele moeilijkhe
den overwonnen worden eu ook nu nog
staan wij voor ingewikkelde vragen, wel
ke oplossing heiioevéii. Doch' evenals wij
ons door den oorlogstijd hebben heenge
slagen, zullen wij er ook door eendrachtig
samen te werken ook weten doorheen te
slaan.
Vervolgens was zij erkentelijk eu be
tuigde zij Hare tevredenheid, te mogen
vernemen, dat, nu er een begin van uit
voering aan de sociale wétten was gege
ven. het volk dit op prijs weet te stellen
en vertrouwde zij dan ook, dat de sociale
wetgeving steeds meer en meer tot staud
kome eu bevrediging mogo brengen.
Verder onderhield H. M. zich met ieder
der drie personen afzonderlijk en liet on
der meer blijken, dat het Ilaar niet ont
gaan was, dat het Secretariaat thans te
Leiden domicilie heeft, terwijl de Boads-
zetel toch voorheen te Amsterdam ge
vestigd was. Zij uitte de bcsie vvetischoii
voor den gioei en bloei van den Volks
bond, waarmede de a udiëntie waa ai ge
loop eu.
VERVOER VAN VLEESOH NAAR
ENGELAND.
Zendingen vatsdi vleesch voor Engeland
over Vlissiagen cf Hoek van Heiland, he
vracht ais iilgccd. worden voortaan zoowel
met de treinen der ijlgocd- als met die der
bestelgoed-verbinding verzonden.
DUITSE HU GS IN REGEERINGS-
DIENST.
Het tweede Katneibd de heer De Groot
heeft den Minister van Koloniën eenige vra
gen 'gesteld betreffende de uiizendmg van
200 Duiischers. bestemd voor verschillende
opuvernemen i sbev rekk mg eu in Ned.-ïim-ic
0.1J1. waf aangaat de beweegredenen voor
deze benoemingen.
BE KWESTiG VAN DEN EX-KEIZEIt
IN HET LAGERHUIS.
Iu het Engelsebe Lagerhuis is Donder
dag j.l. deze kwestie ter sprake gebracht.
Op een aantal-vragen antwoordde minis
ter Btfnar Lav*, dat de Ncderl. Regeering
den ex-keizer en den ex-kroonprins vaste
verblijfplaatsen had aangewezen.
Een lid van het lagerhuis vroeg, of men
iu geallieerde en neutrale landou niet van
mceniiig was, dat het verblijf van deze
twee personen, zoo nicht bij tie Duifcscbe
grens, in rechtstreeks verband stond met
de laatste gebeurtenissen in Duitschland.
Bonar Law antwoordde: „Wij betreuren
ten zeerste de beslissing van de Neder-
lanctec.be regeer tag. betreffende het aan
wijzen van verblijf plaatsen aan den Kei
zer en zijn zoon."
Op verdere vragen antwoordde Bonar
Law, dat de verwijdering van den ex-kei-
zer en deu ex-kwonprins naar Holland-
sche koloniën door de geallieerden is voor
gesteld; er is door hen met alle kracht
op aangedrongen.
OPHEFFING UITVOERVERBOD.
Met ingang van 19 dezer is hot uitvoer-
veitbod van vleesch en slaeh taf vallen van
nuchtere stierkalveren opgeheven.
DE RIJKSSUIKERKAART.
In het tijdvak van Maandag 19 tot en
met Zondag: 25 April e*k. zullen geldig zijn
die bons no. 28 en 29 van do rijkssuiker-
kaart.
UIT ONZE OOST
koof en moord.
Contract-koelies der onderneming Ser-
badjadi drongen de woning eener Batak-
familie binnen, hingen do bewoners, een
vrouw en twee mannen, op, verbrandden
de woning en roofden een hoeveelheid
paddi, hetgeen hun doel was. Vier der da
ders zijn gearresteerd.
NIB7T VOOR DEN WIND.
Naar wij vernemen, gaat het met de vldeg-
demoinstraties te Leeuwarden niet „voor den
wind". Het weder werkt tegen, het betalend
publiek is niet groot. Er wondt dan in de
laatste dagen oak niet nicer gevlogen. De
vliegers hebben ook afgezien van hun plan,
Zondag a.s. Ie Heerenveen demonstraties te
houden.
Den Haag. 16 April 1920.
De Lageronderwyswet.
De belangstelling in do verdere bohan-
-nozftq {B uaja;sts sbai 'ïsa .top -Suqap
der gering. Te kwart over een moest de
vergadering tot 1 uur 25 door den voor
zitter verdaagd worden, omdat het ver-
eiechte aantal leden niet aanwezig was.
Op dezen vierden dag der ulgemeene
beschouwingen bleek, dat de bedenkingen
tegen liet ontwerp, zich vrijwel algemeen
tegen dezelfde onderdeelen concentreerde.
De heer VAN ZADELHOFF (S.D.A.P.)
betoogde, dat het ontwerp niet voldoende
doortrokken is van de socialistische denk
beelden die toch in de toekomst de maat
schappij zullen behcensehen.
De draag naar onderwijshervorming is
een gevolg van sociaal-democratische ac
tie beweerde meer vermetel dan waar deze
heer. Spr. betwistte den heer Van Wijn
bergen dat den katholieken de eerste prijs
toekomt op onderwijs-gebied.
Dc heer RUTGERS (A.-R.) bestreed de
bewering van den heer Van der Laar, dat
het ontwerp strijdig zou zijn met het an-
ti-revolutioniaair beginsel van Groen van
Prinsterer. Voorts betoogde hij, dat het
ontwerp volkomen in overeenstemming is
met het beginsel van art. 192 der grond
wet.
De heer KOLTHEK (S. D.) beweerde
dat de mogelijkheid van bijzondere beloo-
aiugen aaa bijzondere onderwijzers de fi-
naneieele gelijkstelling illusoir zal maken.
Hij hoopt dat te dien aanzien een bevre
digende regeling zal worden gevonden, die
het hem gemakkelijk zal maken voor het
ontwerp te stemmen. Met het denkbeeld
betreffende de instelling van vredeseom-
missies betuigde spr. Instemming.
De lieer DRESSELHUIJS (U. L.) be
streed! de bedenkingen door den heer v.
Wijnbergen aangevoerd tegen do motie-
üssendorp c.s, betreffende de onderwij-
z er ssala rissen.
MINISTER DE VISSER dankte voor de
sympathie waarmede het ontwerp is ont
vangen en brak daarna zijn rede af.
DAMMEN
Meester Marius Fabre in Haarlem.
Maandag a.s., 19 April, komt de Fransclie
meester Marius Fabre, kampioen van Parijs,
Haarlem met 'n bezoek vereeien, op uituoodi.
ging van de „Haarlemsche Damclub „Dam
club Haarlem" en „Damclub Zandvoord'.
Fabre zal dien dag spelen tegen den kam
pioen van Haarlem en omstieken. den heer
P. J. van Darteten, terwijl hij 's avonds zal
simultaneeren tegen een 30-tal der sterkste
spelers, nl. 17 spelers der Haarl. Damclub,
7 spelers der Damclub Haarlem en 6 spelers
de Damclub Zandvoort.
Gespeeld zal worden in de grooic tuinzaal
van ,,De Kroon", Grooie Markt.
Het programma voor dezen danidag Is als
volgt vastgesteld; 's middags 2 uur: partij
hisschen M. Fabre en P. J. v. Dartelen,
kampioen van Haarlem, 's avonds 7% uur:
Simultaanseance.
Alle damliefhebbers en belangstellenden
hebben vrijen toegang op vertoon van een in
troductie. welke zijn aan te vragen bij de
secretarissen der Damclubs: P. J. v. Darte
len, Spionkopstraat 55, Schoten; D. A. v.
Abs, Jansweg 30 rd., Haarlem; J. Tenues,
Koningstraat 31a, Zandvoort.
Niemand verzuime dezen zeer belangrijken
damdag 'bij te wonen.
HAARL. VOETRAL BOND.
Overzicht.
De eerste Zondag van de seriewedstrijdien
is bijna geheel verregend. Van de twaalf
wedstrijden konden er slechts drie doorgaan.
H. F. C. 3 speelde nogal gelukkig en wist
ten slotte met 2—0 te winnen van V. V. H.
B. V. C. zag zich door R. C. H. 3 met
2—i geklopt. Ivo slaagde er in met 3—2
van H. F. C. 4 te winnen.
A.s. Zondag gaat het H. V. B.-elftal een
tegenbezoek brengen aan het elftal van den
Leidschen Voetbalbond. Wij voorspellen een
nieuwe overwinning voor de vertegenwoor
digers van onzen bond. In verband met de
zen wedstrijd is het programma van de se-
riewcdstrijden voor a.s. Zondag eenigszins
gewijzigd en luidt thans:
EDO-TEEREIN.
9.30 uur: B. V. G. 2—H. S. V. 2
11.30 uur: R. O H. 3—V. S V. 2.
1.30 uur: T. H. B. 2—Edo 3.
3.30 uurStormvogels 3H. B. O. 2.
V. V. H.-TERREIN
9.30 uur: IvoD. O. A.
11.30 uur: H. F. O. 4—Scheidsrechter XI.
1.30 uur: V. V. H. 2—D. O. A. 2.
3.30 uur: Dio-Spaarndam.
T. H. B -TERREIN
9.30 uur- V. V. H.—Haarlem-cominatie.
11.30 uur H. F.' C. 3—Edo 2.
A. T.
De half acht Winkelsluiting.
De heer F. H. Smit, voorzitter der
Haarlemsche Haiidetevereeniging, oordeel
de dat de actie om de hall-acht winkel
sluiting! ongedaan te. juaken, mosterd, na
den maaltijd is. De plannen zijn, ik weet
niet, hoelang al bekend geweest, zeide de
heer Smit.
Er is een enquête gehouden door de
middenslandsvereenigingen en ook door
de organisaties der werknemers, met 't re
sultaat dat een compromis is gevonden
in de half achtsluiting, door menschen,
die den middenstanders welgezind zijn.
Dat compromis is het eindelijk resultaat
van veel overleg en besprekingen. De
groote meerderheid der winkeliers' was
voor handhaving der 8-uur sluiting, vele
waren voor 7 uur sluiting, enkele voor
zes-uursluiting en een tweetal zelfs voor
5-uursluiting. De werknemers waren, be
grijpelijk, voor 7 uur, zoo mogelijk, nog
vroegere sluiting. De commissie voor de
winkelsluiting vond nu een compromis
in half- aeht-sluiting. Ik herhaal, bet re
sultaat van dat werk nu nog eens onge
daan te maken, lijkt mij niet wensche-
lijk. Wil dat zeggen, dat ik met de win
kelsluiting ingenomen ben? Dat niet. Zelf
sloot ik mijn winkel, toen ik nog zaken
deed, om 5 uur. Maar dat was vrijwillig.
Ik ben echter tegen dwang. Maar nu het
geval er eenmaal staat, nu moeten wij
ook loyale uitvoering daaraan geven. Of
men al of niet tegen sluitingsdwang is,
doet hier niet ter zake.
Nog even dc argumenten van den heer-
van deu heer Meijer nagaande, zeide de
heer Smit, dat vooral dat om de amuse
menten later te stellen niet erg sterk is,
Immers vele artisten kunnen, met het
aanvangsuur later te stellen, zelfs maar
weinig, deu trein niet meer halen. Dat
iedere patroon hoe klein ook, wel een
plaatsvervanger heeft, ontleende de heer
S. ook. En wat de maaltijden betreft, ach,
als die in den weg staan, dan moeten
de tijden daarvan maar veranderd worden.
De maatschappij ontwikkelt zich en wie
weet of het niet noodig wordt dat wij
ons aan dingen aanpassen, waaraan wij
heelemaal niet dachten. Wie w.eet of wij
het over velo -aren niet heel gewoon
zullen vinden dat allo winkels om vijf
uur gesloten zijn.
Algem. R.-K. Ambtenaarsvereeniging.
Deze vereeniginK h'ield Donderdagavond
in het Patronaatsgebouw in de Koningstein-,
straat oen feestfforgadering.
Daar deze eigenlijk meer in het voorjaar
moet worden gehouden en in oen besloten
tijd viel, is deze oenigen tijd uitgesteld.
Do voorzitter opende de vergadering mot
dou Chr. groet en heette allen hartelijk
welkom.
Na een vlugge afhandeling dor zaken,
waarbij o.a. werd medegedeeld, dat deze vor-
eeniging zich aansluit bij de K. S. A. en
waarbü als leden waren aangewezen dr
heeren de Bruin en Pietersen werden doot
de populaire humoristen de heeren André
van Voisen. Paardokopor en de pianist
Scholten oenige ko-mischo stukjes ten g&-
hoore gebracht. Mot oen opgewekte stem
ming na oen avond vol jolijt, gingen de
aanwezigen hulswaart3.
WAAR GAAN WIJ HEEN?
Tentoonstelling van schilde
rijen, door Jacob Riteema.
In Do Bols' kunstzaal is gedurende de
maand April een kleine tentoonstelling}
van schilderwerk door Jacob Ritsema. De
Bois is een kunstkooper mot een fijnen
neus, op een tentoonstelling van Pulchr;
in den Haag zag hij onder het vele een
schilderij van Riteema „Haven te Veere,"
dat hem bijzonder aantrok en de aanlei
ding werd tot deze tentoonstelling. Inder
daad is dit schilderij, dat hier op de ten
toonstelling een pereplaats jnneomt, een
verdienstelijk werk. Fijn .van kleur, ne
velig grijs met een enkele verlevendi
ging, zuiver .en gevoelig van peinture.
Er is atmosfeer ja dit werk, de schuiten
liggen er rustig te water, het verschiet
doemt soo .even op, de lucht is een echt
Hollandsche, een die men wel „dik"
noemt.
Onder de .werken dio er omheen wer
den gegroepeerd kunnen we eigenlijk
geen enkel ontdekken dat ons tot een
zelfde bewondering dwingt.
Riteema, die ruim een halve eeuw oud
is, was leerling' van den fijnen schilder
Gabriel, de nieuwe taal der schilderkunst
heeft hij zich niet eigen trachten te ma
ken. Van Gabriel hield hij wat over en
zijn talent ontplooide zich in de rich
ting, die toen haar glansperiode door
maakte.
,We zien schilderijen die, niet enkel
om het gegeven, doch ook om de opvat
ting, aan Blommers doen denken. Dit zijn
niet de besten. Over het algemeen heb
ben we 't meest waardeering voor de
studies waarvan de frischheid en het on
gekunstelde inde schilderijen maar zelden
is waai* te nemen. Opmerkelijk is vooral
No. 5.
Riteema lykt ons nog een echte schil-,
der van het Hollandsche landschap, zoa
een die de. morgendauw opsnuift, het
vochtige polderland intrekt, zich neerzet
aan den plas en behagen schept in al
wat frisch en geznd is. Daoaraan dan
ken we d,e frissche polder-landschappen'
met hot hooge buigende riet, de water
planten en do schuivende luchten daar
boven, welke werken hunne bekoring wel
altijd zullen behouden. Van het overigo
noemen we nog „Hofje te Haarlem," dat
vooral als fraai kleurgeheel is te loven.
Ook is er nog ©en intérieur dat in kleur
en techniek op Breitner geïnspireerd lijkt,
Ritsema"s kunst js .er eene die geen
hevigen schok teweeg brengt, doch aan
genaam boeit. M, vA d.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
