INGEZONDEN
Uit den Omtrek
LAATSTE NIEUWS
Stadsnieuws i
Pariemeniaire Kroniek
Amsterdamsche Beurs.
De Hanzedag te Haarlem.
ai*t ait het tem
«.'hij bRjft vasthouden aan een ander
jistelsel, het stelsel, dat hij ln zijn brochure
•ontwikkelde. Voor zijn systeem schijnt de
'tijd nog niet rijp te zijn. Dat neemt niet
weg verklaarde Mr. Bomans dat
twij naar dat einddoel zulien blijven stre-
Sren mèt St. Joris. Toch heeft epr. zijn
handteekening gezet. Niet ons persoonlijk
ideaal moet persé koning kraaien. Als het
goed is en juist, moet het overwinnen;
maar dat behoeft niet aanstonds.
1 Ter wille van de eenheid in de staats
partij moeten we het R.-K. Defensierap-
'port aanvaarden. Wij moeten onze Katho-
Jieke Staatspartij een en ondeelbaar hou
den.
ZOO'N SCHALK VAN EEN SCHALKER.
Het communistisch raadslid Sehalker te
Delft, doelde tot aller verbazing in de Don-
jerdag gehouden raadsvergadering mede, dat
ten huize van 'n üelftsch inwoner een
grcote hoeveelheid ontplofbare stoffen aan-
wezig aas en verzocht daarover te mogen
interpelleeren. Dn verzoek werd toegestaan
en wo laten hier de interpellatie volgen.
De heer Sehalker (zeer ernstig): Is 't n,
mijnheer de voorzitter, als hoofd der politie,
bekend, dat ten huize van zekeren De Jong,
in de CeJiebroerstxaat. een groote voorraad
scherpe patronen liet opgeslagen I Wilt t'
mot het cog op de groote gevaren <m jn
verband met de bepalingen van de
wapenwet onmiddellijke maatregelen
ik ..en (Algemeen© verbazing).
De burgemeester (onthutst): Wij zuilen
nog vanavond maatregelen nemen. Wie is
d.e mijn-eer De donut
De heer Sehalker: ten lid van do buTgcr-
wacat. mijnheer de voorzitter. (Groote l»iia-
teit
oen de rust eenigszins hersteld was,
werd van de S.D.A.P.-zijd© geinterrunv-
peerd„Toch is een onderzoek noodzake
lijk."
De burgemeester gaf de verzekering, dat
zums gebeuren zou.
GEBREK AAN POKSTOF.
De A. R. „Rotterdammer", had gemeld,
dat verschecdene doctoren, vooral op 't plat
teland. sukkelen met het verkrijgen var»
s.of, uenoodigd voor de vaccinatie en revac-
cinatie, omdat zij niet te verkrijgen ia.
Daar hot nu de tijd is. dat d© nieuwe leer
lingen de school moeten gaan bezoeken, ia
dit een zeer lastig geval, meende het blad.
Naar aanleiding van dit berucht, heeft
hei „libld.inlichtingen ingewonnen en
verzekert daarna, dat de .Rotterdammer''
sieoht geinlormeerd is.
Ln ons land zijn een tiental koepokinrich-
tingen. die alle gehouden zijn aan ieder ge
meentebestuur en ieder eeneesheer de koe
pokstof af te leveren, die zit aanvragen. Nu
is bet natuurlijk mogelijk, dat de eene 01
andere ^inrichting op dit oogenbiik geen
pokstof heeft van voldoende virulentie,
klaar de Amsterdamsche koepokinrichting
l.v. beschikt over een hoeveelheid, voldoen
de voor meer dan ©en millioen inentingen,
en kan dus aan alle aanvragen, uit het
heele land. voldoen.
Geen kind behoeft du« ongevaccineerd te
blijven!
SCHANDELIJK EN BEDROEVEND.
Bij de behandeling eener strafzaak voor
de Bossche rechtbank wegens mishandeling,
vroeg de president aan een getuige, een
drinkeboer: „Hoeveel borrels drink je wel
per dag?"
,.3ü of 40," antwoordde de kerel brutiaal.
„Schaamt ge u niet?" nei de president
hoogst verontwaardigd.
„Wel, neen!" ik schaam er me niete
voor 1"
„Dan moet ge wel een laag gezonken in
dividu zijn", hernam de president.
„Als ik den eersten borrel 's morgens
heb gedronken, dan verlang ik naar den
tweeden" waagde Je drinker nog.
„Ga heen!" gebood de president die. niet
wiJde, dat dergelijk© wezens komen als ge
tuigen.
1 eekenend voor dezen tijd. dat bij gemeld
Terschijnsel, waar waarlijk niet mee te
lachen valt. de publieke tribune genoot als
bü een blijspel.
VERKEER EN POSTERIJEN
UITBREIDING DIENST VLISSINGEN
—ENGELAND.
De Stoomvaart-Mij". „Zeeland" zal met
ingang van 1 Mei a.s. haar dienst uitbrei
den tot zesmaal per week.
Er zal isderen Zondag, Dinsdag, .Woens
dag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag bij
het aanbreken van den dag een boot ver
trekken van yibsingen en van Folke
stone.
DEN HAAG. 28 April 1920.
Bij de verdere behandeling van 't Wet
boek van Strafvordering, werd het amen
dementDres&elhuys, tot invoering van 't
kruisverhoor, verworpen met 48 tegen 24
stemmen.
De heer DRESSELHUYS verdedigde
nog een amendement om de bepaling te
schrappen, dat in hooger beroep geen
eenparigheid van stemmen voor veroor
deeling gevorderd wordt, als bij alterna
tieve ten laste legging is beslist, dat door
den verdachte een der hom ten laste ge
legde feiten is begaan.
Het amendement werd na bestrijding
door MINISTER HEEMSKERK en de
heeren BEUMER (AJEt.) en VAN DOORN
(U. L.) en nadere verdediging door den
heer VAN SCHAICK (R. K.) verworpen
met 43 tegen 29 stemmen.
De heer KLEEREKOPER (S. D. A.
P.) achtte het allerminst voldoende, de be
paling, dat de staatkundige vrijheid niet
mag worden beperkt door vrijlating van
een op heeterdaad bij bedreiging der
openbare orde betrapte, onder belofte van
de nakoming van bevelen ter voorkoming
van herhaling van het feit, al of niet on
der borgstelling.
De hoeren REYMER en BEUMER ont
kenden de beteekenis der bezwaren van
den heer Kleerekoper en betoogden de
noodzakelijkheid der voorgestelde haoa-
lii#ïu,''die 'aftWei* door "den Minister wer
den toegelicht en verdedigd.
Het artikel werd goedgekeurd met 48
tegen 12 stemmen.
De tweede lezing en de eindstemming
werden bepaald op 11 Mei. Daarna was
aan de orde de nieuwe
Lager Onderwijswet, (artikelen.)
De hoer ABRAHAM STAALMAN
(M. P.) betoogde, dat het ontwerp niet
voldoende rekening houdt met de betee
kenis van de lichamelijke opvoeding.
De heer GERHARD (S. D. A. P.) meen
de, dat het ontwerp geen paedagogische
hervorming be teekent, Z.i. moet het la
ger onderwijs niet gebonden zijn aan ver
plichte vakken, lesrooster en leerplan.
Vóór het 9de jaar mag het onderwijs in
lezen, schrijven en rekenen niet beginnen.
De heer SNOECK HENKEMANS (C.-
H.) zag in de bepalingen betreffende het
U. L. O. dat hij liever M. U. L. O. wil
blijven noemen, een miskemiingvan het
uitgebreid onderwijs. Hij wil het M. U.
L. O. in zijn tegenwoordigen vorm ge
handhaafd zien.
De heer RUTGERS (A. R.) maakte be
zwaar tegen het opnemen onder de al-
gemeene bepalingen van het artikel be
treffende de mogelijkheid van het voor
schrijven van den leeftijd van toelating
lot de lagere school. Heebt men aan deze
bepaling dan moet zij worden opgenomen
onder de subsidiebepalingen.
De heer KETELAAR (V. D.) kwam op
tegen de critiek door den heer Gerhard
op het ontwerp geoefend.
Medegedeeld door „Dc Spaarne-Bank",
Do beuTS opende heden vaster.
STAATSFONDSEN.
5 Nederland 85. 6 Indaë 100.
CULTUREN.
Koloniale Bank 327. Indieche Bank 309.
Vorstenlanden 345%. H. V. A .893.
INDUSTRIEELE WAARDEN.
Iosulinde olie 235. jf
OLIEWAARDEN.
Koninklijke 899. Console 313. Orion. €0.
RUBBERS.
Amsterdam Rubber 238. Deli Batavia
158. Nederland Rubber 125. Rolt. Tapauoe-
li 145.
SCHEEPVAARTWAARDEN.
HoU. Am. Lijn 497. Holl. Boet 210. Kon.
Holl. Lloyd 183. Japan-Lijn 353. Paket-
vaart 243. Scheepvaart Unie 290. Marine
39%.
AM. WAARDEN.
Hide and Leather 116. Steel 107%. Smel
ting 70. Anaconda 133%. Cigar 76. Atchi
son Topeka 90. Voting Rails 23%. Denver
7%. Southern Pacifc 104. Union Pacific
129.
Buitenlandsche Wisselkoersen.
Londen 10.64. Berlijn 4.75. Parijs 16.75.
Weenen 1.35, Brussel 17.70. New-York 2.74.
foor den inhoud dezer rubriek etelt dc
Redactie zich niet aansprakelijk.
Haarlem, 26. 4 '20.
Mijnheer de Redacteur.
In het verslag' van den gemeenteraad,
„voorkomende in de „N. H. Courant" van
Donderdag 22 April 1&20" komt o.a. v.oor;
„De heer Bomans: 1 I j I j;.;
Spreker zou wiLen breken met het gé
ven van gastoeslag, kolentoeslag.....
De heer Boes: En kindertoeslag1.
De heer Bomans: pardon, niet met kin
dertoeslag', want ik wil de groote gezin
nen in staat stellen zelf in hun onderhoud
te voorzien en in hun stand te leven."
Bovenstaande werd gesproken in een
vergadering waar aan de orde .was:
„De loonregelingen van het gemeen
personeel."
Moeten wij hier nu uit besluiten, dat
in de toekomst, de gas en kolentoeslag:
„voor alle inwoners van de {gemeente"
zullen vervallen en daarvoor in de plaats
komt een hooger bedrag voor kinderaf
trek in de plaatselijke directe belasting?
Gaarne zag ik deze vraag beantwoord,
het verband tusschen gastoeslag en ko
lentoeslag voor alle inwoners en kinder
toeslag voor het gemeente-personeel is mij
niet erg duideliik.
JJw Abontnjé',
J. C,
Wij ontvingen nog een groot aastal inge
zonden stukken over kindersuppletieloon,
waarvan wij in een volgend nummer het
voornaamste zullen mededeelen.
SCHOTEN.
Gemeenteraad.
Hedenmorgen werd een raadsvergade
ring gehouden onder voorzitterschap
van den heer Wolff, daar burgemeester
Fuhrop door ziekte afwezig was. Afwe
zig is voorts nog de heer Blom.
Begonnen wordt met de afhandeling
van de agenda.
De Haarlemsehie stichting voor woning
verbetering vraagt te willen bepalen hoe
veel ruimte moet worden opengelaten en
waar die zal zijn gelegen, in verband met
den door haar voorgenomen bouw van 38
woningen bij cte Hoogewoerd.
In afwijking van het medte overgelegde
advies aan de gezondheidscommissie,
en conform dat van den directeur vaa ge
meentewerken, adViseeren B. en W. meer
ruimte te laten.
Verschillende leden vragen imliehtïn-
gen en betreuren dat de bouw van zooveel
woningen alweer opgehouden wordt. De
heer Bies beantwoordt hen.
De heer Verton wijst er op, dat men de
gezondheid van de toekomstige bewoners
niet in gevaar brengt, wanneer de
Raad het voorstel van B. en W. verwerpt
daar de Gezondheidscommissie geen be
zwaar maakt, Spr. stelt voor, het ver
zoek in te willigen,
Op voor» let van deu heer Verkooy
wordt het voorstel aangehouden tpt het
eind» der agenda.
Het voorstel van B. en W. tot wijziging
der verordening op de heffing van rech
ten wegens vleeschkeuriDg wordt zonder
discussie aangenomen.
B. en W. bieden den Raad ter vaststel
ling aan een verordening op dc heffing
van opeenten op de personeel c belasting.
Goedgekeurd.
B. en W. bieden den raad ter vaststel
ling aan een verordening op de heffing
en de invordering van rechten onder den
naam van leges.
De heer Vcrkooy acht 2.50 voor de
raadsaotnlen wel wat weinig, maar be
rust er in, na een toelichting van den
voorzitter en wethouder Bics.
B. en W. stellen voor het aantal le-
ambtenaren ter gemeente-secretarie met
één uit te breiden.
Na een opmerking van. den heer Ver
ton, goedgekeurd.
B. en W. stellen voor om met ingang
van 1 Januari de jaarwedde van den ad
ministrateur van het grondbedrijf op
750 te bepalen.
Aangehouden tot na de agenda.
B. W. stellen voor het aantal leer
krachten aan school A met n te ver-
meerdren, opdat de klasse voor het 7e
leerjaar kan worden gesplitst.
De heer, Hooy vraagt of ihlet niet mo
gelijk is, een oplossing te vinden, zoo
danig, dat de 7e leerjaar van de scho
len A en B gesplitst worden in drie in-
piaats van twee klassen.
De heer, Wolff zegt, dat het aantal leer
lingen uit de 7e leerjaar in school B
52 en in school A 43 bedraagt. Deze 95
leerlingen in '3 klassen onder te bren
gen achten ;B, en W. niet gewenschtt
j„i i v (Wordt vervolgd).
DE GASPRIJS.
De gemeenteraad verhoogde hedenmor
gen met algemeene stemmen den gaspprijs
tot 20 cent per M3., welke prijs voor het
eerst in rekening wordt gebracht »a de
eerste meteropneming na 1 Mei.
HEEMSTEDE. As. Maandag zullen de
Heemsteedsehe kapper® den maatregel
invoeren van sluiting hunner zaken tus
schen 2 en 3 uur; de bedoeling is dat zij
en hum personeel rustig het middagmaal
kunnen gebruiken,
HEEMSTEDE- Hoofdacte Fröbelonder
wijs. Bij het te 's-Gravenkage gehouden
examen voor de hcofdacte Fröbelonderwijs,
slaagde ook onze plaatsgenoot© Mejuffrouw
G. Niessink.
DE TOESTAND IN DE HAVENS.
AMSTERDAM, 29 April. Hedenmorgen
hadden meerdere havenarbeider® den ha
venarbeid hervat.
Aan de Kon. Holl. Lloyd, zijn de voot-
maJigc stakers ook weer aan het werk
gegaan.
Naar wij van die zijde der federaties
vernemen» is het aantal havenarbeiders,
dat -dotcr de patroons is uitgesloten, NIET
gering. Boor de Directie der Graansilo-
en Elevator-Maatschappij zijn 63 man ont
slagen; door de Steenkolenhandel Ver. 65
70. Door de Scheepvaart en Steenkolen-
mij. 3; door de Stoomv. Mij. Vereen, 4.
door do Ned. Rijnvaart Mij. 26; en door
de havenarbeidersresrve 3.
Behalve de HoU. Stoom,boot Mij. zijn
alle bedrijven weer in vollen gang. Naar
wij verder vernemen, za zeer waarschijn
lijk heden het besluit vallen tot opheffing
van den Intern. Boycot voor alle maat
schappijen.
AGENDA 30 APRIL
Sociëteit Sint Bavo 8 uur Metaalbe
werkers 8 uur Besturen Bouwvakbond
8 u. Rederijkers. 5 n. Vereeniging
Prinses Juliana.
Stads-Schouwburg 8 u. Het Schouw-
tooneel: Paschen.
De Kroon 8 uur Vereeniging Neder-
landsch Fabrikaat: Causerie van den hr.
J. A. E. Verkade.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat
Eiken werkdag geopend tegen betaling v.
25 cents entree per bezoeker.
PROV. STATEN VAN N.-HOLLAND.
Tot lid van de Provinciale Staten van
Noordholland werd hedenmiddag' geko
zen verklaard de heer Mr. H. L. Israels
(Ec. Bond) in de plaats .van den heer
J. B, A. Jonckheer. i
Jubilea.
'Heden herdachten de heeren P. A. An-
driese en H. Myserus den dag. waarop z
voor 25 jaar bij de firma Joh. Enschedé en
Zonen is dienst traden.
De beide jubilarissen werden door den hr.
Mr. H. J. D. D. Enschedé hartelijk toege
sproken.
Spr. memoreerde o. m. de goede verstand
houding, die 6'ieeds tusschen de beide ge
trouwen en de firma bestaan had en wensch-
te, dat deze altijd zoo zou blijven.
Spr. bood hen ieder een enveloppe met
inhoud aan.
Op de zetterij werden z toegesproken door
den typograaf Th. H. Broekhuijzen. waarna
de jubilarissen ieder een bloemstuk in ont
vangst hadden te nemen en het verdere ge
deelte van den dag vrijar hadden.
De Gezondheids-Commissie.
Uit het jaarverslag van de gezondheids
commissie lichten we het volgende.
De commissie bestond uit de volgen
de heeren: G. Adrian, arts; Dr. L. C.
Kersbergen, arts; E. Levert, koopman.
Dr. C. H. Kuenen, arts; J. H. Welsenaar,
architect; J. L. E. I. Breda Kleynenberg
en Mevr. Willekes Macdonald—Rerja-
vaan.
In 1919 zijn 216 besmettelijke ziekten
aangegeven.
Het sterftecijfer, ovier bet jaar 1919 be
droeg voor ileae gemeente' 10.36 par 1006.
Van de besmettelijke ziekten bestonden
er 13 uit typhus, 69 uit dipbtheriti® en 109
uit roodvonk.
Aan tuberculose zijn 175 personen ge
storven en wel126 aan long-tuberculose;
29 aan hersentuberoulose en 20 aan ande
re soorten tuberculose.
Verder heeft de gezondheidscommiasie
veel goed werk gedaan wat betreft het
opsporen van onbewoonbare woningen!,
enz.
De bijeenkomst in onze stad op heden,
voor den Katholieken Middenstand, werd
van morgen 8% uur op waardig© wijze inge
leid met een plechtige H. Mis in de
Parochiekerk van den H. Antonius. die werd
opgedragen door den Bondsadviseur der
Hanze, den ZeerEerw. Heer Rector Bors
tal om. Onder het H. Misoffer naderden vele
leden tot do H. Tafel.
Om 10% uur had in het gebouw St. Bavo
een inspectie-vea-gadering plaats, waar ge
legenheid werd gegeven tot liet stellen van
vragen en bet inwinnen van inlichtingen.
Hedenmiddag 2% uur zal in St. Bavo een
groote propaganda-vergadeTing plaats heb
ben, terwijl om 7% uur, aldaar een feest
avond met muziek, zang en voordrachten
wordt gehouden.
We komen in ons No, van morgen op een
en ander terug.
VOOR FATHER STAAL.
Vorig bedrag 230.45
N. N. 4.—
Van R, ,2.-
Van N, i 3.-
Personalia,
In de plaats van den heerF. G. Wenk, die
met 1 Augustus a.s. gepensioneerd zal wor
den, heeft do directeur van de werf ,.0on-
rad" tot bedrijfschef aan. haar filiaal te
Zaandam benoemd de Dmtsche scheeps
bouwkundige ingenieur dr. H. Wulff, ter
wijl ook al eenige Duitsche scheepsmakers
aldaar aan bet werk zijn gegaan»
Bij Kon. Besluit is aan Mr. A. Maclaine
Pont. oud-secretaris van de Nederlandsche
Overaectrust Maatschappij, te Haarlem, ver
lof verleend tot het aannemen van het on-
dereeheidingstoeken van ridder in de orde
va® de Poolster, hem door den koning van
Zweden geschonken.
Bij het examen apothefkcr-aseistent te
Amsterdam zijn o.m. geslaagd, de heer J.
A. Franekev en mejuffrouw V. M. Vader,
beiden van Haarlem.
Vereeniging Ncderiandsch Fabrikaat.
Op Vrijdag 30 Apri] des avonds te 8 uur
zal in d© bovenaan] van „de Kroon" de
heer J. A. Vf rkade, directeur van de bekende
fabriek te Zaandam een causerie houden
over een interessant «nderwerp, nl. zijn reis
uaar Amerika. Men kan dus wel verwach
ten verschillende interessante en belangwek
kende zaken te hoeren over dit groote land.
DE HEER P. J. RAAYMAKERS.
Naar „De Tijd" verneemt, ie de heer P.
J. Raaymakex®, oud-secretaris-generaal
der Rijks-Verzekerings-Baak» na een ver
gadering te 'fi-Gravenhage plotseling on
gesteld geworden, zoodat hean de H.H.
Sacramenten dear Stervenden dadelijk
moesten worden toegediend.
Nader vernemen wij, dat de heer Raay-
makers, ziek is geworden in Den Haag,
waar hij eenige dogen vertoefde en waar
hij nu nog verpleegd wordt. Zijn toestand
ia op bet oogenbiik beterend,
DE MELKPRIJZEN.
Op do gisteren gehouden vergadering
van d<m Haarlemechen Melkhandel, ia 't
besluit genomen geen hooger en prijs te
betalen voor de melk dan 13 cent per Li
ter, franco inrichting geleverd.
Daar de eisch der melkveehouders 14
cent per Liter was, ia de mogelijkheid
van een conflict niet uitgealoten»
DE METAALBOND.
De Staatscourant bevat de etatuten van
de afdceling Haarlem van den Metaal-
bond gevestigd te Haarlem.
Het doel van de afdeeling is: het rege
len en verbeteren der arbeidsvoorwaar
den in de metaalnijverheid in de afdee
ling Haarlem en wel zooveel mogelijk
vtcor alle leden op dcaelfde wijze; heit be
vorderen en 't voeren van collectief over
leg; hot afsluiten van collectieve arbeids
overeenkomsten door bemiddeling van
den in art. 3 genoemden Me taalbond; het
behartigen van de gemeenschappelijke
belangen der leden in bet algemeen.
HET HOOFDBESTUUR VAN DEN
R.-K. VOLKSBOND.
Men schrijft ons:
Reeds vermeldde de pers dat de hee
ren Dammers, Malherbe, Van Seggelen,
Bakker en Van Castrieum zich niet meer
disponibel stellen voor een functie als
hoof db estu urder
Ten einde eventueele verkeerde opvat
tingen, terzake de redenen, die geleid
hebben tot de ontslagname, weg te nemen,
zij gemeld dat de beer Dammers de helft
van bet jaar buiten de stad vertoeft we
gens zijn betrekking; dat van den heer
Malherbe dit ook kan gezegd worden;
dat de heer v. Seggelen zeer waarschijn
lijk weldra naar Den Haag vertrekt en
dat de heer Bakker op advies van zijn
geneesheer zich van vereenigingszaken
tot nader order afzijdig moet houden.
De heer Van Castrieum stelt zich niet
disponibel als hoofd',bestuurder, omdat hü
dc uitverkorene is, die den beer De Lobel
opvolgt als voorzitter van den Bond.
Dit laatste moge voor een buitenstaan
der wat onduidelijk zijn, zoo is toch de
zaak.
Het is geen mindere liefde tot den
Volksbond, die genoemde mannen ooopt
tot heengaan.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: 29 April J. R. du Rieu en
M. J. Spruljt. J. v. Ee en A. A. Schouten.
M. J. Seheffer en J. O. Juiige.
Getrouwd: 29 April A. J. Lansdaal en E.
J. Nieuwenbuizen. A. J. Melker en J- A.
de Loor. W. H. Welling en C. C. Hen
driks. L. Blazer en A. Raise. C. J. J.
Lobach en fl. Roesink. "K. Groot en A. C.
v. Moet,
Geboren: af April e ras N. Morriëü-V'. tt.
Kuil. z. var» R. A. v, Loy-d» Loo*. 28
April t. ven Jf. O. Hartmarun-b Roq. d-.
van A. Diikstra-v. d. Bos.
Overleden27 April W. L. Kuypors. TO j.,
B'akenessergrachf, 28 April J. Kloek. 66
j., Zuidbrou wersstraat-, 29 April M. G.
Honkoop-Sohikhof, 73 j.. Drappenïeretraat.
D. Kuijk. 76 j.. Barrewoetestraat.
y .WAAR GAAN WU HEEN?
- TooneeL 1\
Pascken. Een epel in drie be-
v drijven, van Aug, Strindberg.
„Het Schouwtooneel". Stads
schouwburg.
Ook Sirindibcrg blijkt toch nog een stuk
geschreven te hebben, dat wij niet behoeven
af ie keuren, een stuk zonder zijn gewoon
pessimisme en beleediging yan dc vrouw.
In drie bedrijven wordt in „Paschen" de
geschiedenis vermeld van een gezin, dat door
een misgreep van den vader in schande en
ongeluk geraakte. Of liever een geschiedenis
is hier niet. Bij den aanvang van het stuk
vernemen wij, dat het hoofd van de familie,
Heijst zich onrechtmatig geki van anderen
heeft toegeëigend en nu in de gevangenis
zit. En in het geheele stuk van drie bdrijven
lang gebeurt er verder niets. Wij krijgen
slechts te zien en nog meer te hooren. hoe
de vrouw, de zoon Elis en diens verloofde
Krishna en het 15-jarig dochtertje Eleonora
zich na den val van den vader en onder de
daaruit voortvloeiende gevolgen gedragen.
Dus een karakterspel Dat had het eigenlijk
moeten zijn, maar dat is het niet geworden,
doordat Strindberg te veel aandacht wijdde
aan de symboliek, en te veel het zieleleven
van zijn personen naar buiten wilde bren
gen.
De stemming van lijden tracht hij te wek
ken Iste door aan elk der bedrijven een muzi
kale inleiding te laten voorafgaan. Daarvoor
zijn drie fragmenten uit Haycn's Kruiswoor
den genomen. Verder spelen de beide eerste
bedrijven op Witten Donderdag en Goeden
Vrijdag, om geen andere reden dan om tel
kens gelegenheid te hebben de smariea van
de dramatische figuien af te stemmen op
het Evangelieverhaal yan Christus' lijden.
Begrijpelijkerwijze raakt de schrijver hierbij
zijn doel zeer slecht, eeislens omdat Strind
berg zelf het echte religieuze gevoel mist en
tweedens omdat de smarten der tooneelfigu-
ren voor ons, toeschouwers, niet groot ge
noeg zijn, maar meer aan de overgevoelig
heid van de handelende personen moeten
worden toegeschreven.
Zoo stort de figuur van Elis Heyst, een
dichterlijke natuur, voortdurend van het eene
uiterste in het andere: als de lentezon door
breekt is hij verrukt; zakt een zijner leerlin
gen voor een examen, dan krimpt hij ineen.
Dan blijkt ons later wel. dat die leerling.
Benjamin, een huisgenoot is. kosteloos opge
nomen, oendat de jongen, door Heysfs vader
van alles is beroofd; maar dat alles dringt
le langzaam tot ons door.
Het meest aangrijpend was het figuurtje
van Eleonora, een meisje, welks zenuwen,
sinds den val van haar vader zoo hevig ge
schokt zijn, dat zij reeds een jaar in een ge
sticht is verpleegd. Zij komt thuis, brengt 'n
pot met gele narcissen mee. Alle winkels wa
ren gesloten, maar zij probeerde haar sleu
tel op een deur van een "bloemenzaak en deze
paste. Zij nam de bloemen weg, legde haar
kaartje op de toonbank met een geldstuk en
verdween.
Thuis vindt zij Benjamin. Beiden kennen
elkaar niet en in een mooie scène tusschen
deze twee jeugdige personen Openbaart zich
het meisie niet als een verstandelijk-achier-
lijke. maar als een, die het leven, de dingen
en de menschen van een ongewoon bijzonder
standpunt beschouwt. Zij verkondigt mooie
theorieën over de noodzakelijkheid en de
loutering van het lijden, doch is bij al haar
wijsheid kinderlijk in de teere opvatting over
bloemen en dieren.
De jong ontwakende liefde tusschen Eleo
nora en Benjamin is zeer fijn geteeksnd en
het meisiesfiguurtje krijgt iets van aangrij
pende tragiek, wanneer blijkt, dat het geld
stuk in den winkel is zoek geraakt en zij
openlijk van diefstal wordt verdacht. Dan
dreigt de gevangenis of „het gesticht" als
een donkere schaduw op het tooneel.
Een tweede spookbeeld gedurende de bei
de eerste bedrijven is LLndkvist. de voor.
naamste schuldeischer der familie. Wij hoo
ren voortdurend over hem spreken, zien zijn
schaduw zelfs op de gordijnen: hii zal ko
men en beslag leggen op meubeltjes, eenig
bezit, wat nog aan de familie gebleven is en
die als waarborg dienen voor de huur van de
stadswoning.
Maar hii verschijnt eerst in het derde be
drijf, op Paasch Zaterdag. Hij blijkt echter
wel verre van een spook of schrikbeeld een
mensch van de beste soort te ziin. Met zijn
verschijnen komt er actie op het tooneel.
Lindkvist met zijn zware figuur in pelsjas
en ziin scherpe, brutale tronie: zegt heel
nuchtere dingen, maar blijkt tevens in
plaats van den bloedzuigenden schuldeischer
een vergevingsgezind mensch met een edel
hart. Tot loon voor zijn goedheid wil hij
echter den trotschen kop van Elis buigen en
dat lukt hem na een lange en interessante
worsteling, welke ons nog meer zou geboeid
hebben, wanneer Strindberg ons in de twee
eersie bedrijven Elis getoond had als een
trolschaard, wiens hoogmoed de voornaam
ste oorzaak was van zijn lijden en dat van
zijn familieleden.
Maar di ekarakteruitwerking misten wij
en daarom had het derde bedrijf meer van
een onverwachten schok dan van een logi
sche ontspanning.
De opvoering door het Schouwtooneel van
dit niet alledaagsche tooneelstnk was als al
tijd zeer goed verzorgd. Vooral Charlotte
Kohier maakte van Eleonora een aangrij
pend figuurtje. Frits Bouwmeester was El is
en Ko van Dijk Lindkvist.
Vooral in het samenspel met dezen laat
ste was Frits Bouwmeester krachtig, ter
wijl Ko van Dijk met zijn uiterlijk als reus
uit een sprookje en in zijn openbaring van
man met 'n gouden hart doch met een stalen
wil. de aandacht gedurende het derde be
drijf voortdurend gespannen hield.
Het Schouwtooneel is niet spoedig tevreden
om thans nog op het einde van het speel
seizoen met een nieuw stuk te komen en nog
wel met zulk een goede opvoering.
