DE PLECHTIGE OVERBRENGING DER RELIEK VAN
ST. BAVO.
bitesSftö SI MEI 1820
43ste JAARGANG No 11805^
OE ABO&MEKENTSPRUS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,92V»; PER WEEK 22Va
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM ftLEFOON 1426 EN 2741 TELEFOON AFDEELiMG „DRUKKERIJ" No. 1748
CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL f3,25 BIJ VOORUITBETALING
ADVERTENTIES 30 CENTS PER REGEL. 811 CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Gisterenavond, op 10 Mei 1920, is met binnen begon reeds het dttisiter vau den
stralend en luister doer Z. D. H. Mgr. A.
J. Gallier, 0:1-/.en meezeer beminden Bis
schop van Haarlem, omgeven door een
stoet van geestelijken, corporaties en dui
zenden geloovigen, plechtig de oarbied-
waardige reliek van St. Bavo, den pa
troon oer Kathedraal en Beschermheer
van Haarlem, naar do nieuwe kathedraal
overgebracht.
Het is geworden eeu indrukwekkend en
grootseh feest tevens!
Want zeg ons, gij duizenden Roonrsoh-
Kathoiieken en ook niet-Roomsch-Katho-
lioken, dde gisterenavond onder do mach
tige gewelven van het trouscbo kerkge
bouw waart saam gestroomd, zeg ons:
werd ociit een keizer of koning met meer
liefde en grooter eerbetoon zijn paleis in
gehaald, can de reliek van dezen Heilige
Gods, die nu reeds dertien eeuwen zich
verheugt iu de beschouwing van Gods
Aanschijn? Was niet het devote zwijgen
van die duizendmondige menigte welspre
kender dan een gedonder van toejuichin
gen en liefdebetuigingen?
I>e oude schrijvers verhalen ons van
den triomi'alen intocht der helden, die lau
wer en plukten op de Olympische spelen;
&en ieder kan zich eeu glimp van den
praal en luister voor den geest roepen,
vaarmede een overwinnende César het
goddelijke Rome werd binnengeleid. Maar
is zuik een triomf te vergelijken met den
ingehouden jubel der menigte, die gister
avond eer bewees aan St. Bavo en alleen
uiting vond in het machtig Te Deum, dat
geheel uie ruime kathedraal vulde en tot
één massieve massa maakte; in dat jubel
lied den held St. Bavo toegezonden, een
huldiging, culinineerend in den kus van
eerbiedige vereering der stoffelijke over
blijfselen van Haarlem s machtigen pa
troon?
En wat al gedachten bestormen den
geloovigen christen, die bij deze plechtig
beid tegenwoordig was!
Wij waren daar getuigen van een histo
rische gebeurtenis, die wij hielpen groot
maken.
Na eeuwen zal het heerlijke kunstwerk
aan de Leidsohe Vaart nog getuigen van
den godsdienstzin van het niu levende ge
slacht, evenals wij nog opzien naar het
bouwwerk onzer vaderen op de Groote
Markt. Dan zal de een of andere priester,
of de een of andere oudheidkundige van
de geschiedenis der kathedraal verhalen en
10 Mei 1920 vastleggen als een dag van
groote beteekenis in de geschiedenis der
kathedraal. Hij zal vertellen, dat duizen
den bij de overbrenging der reliek van. St.
Bavo tegenwoordig waren en de toehoor
der zal ziek die ruime beuken voorstellen
gevuld met geloovige Haarlemmers en
zijn verbeelding zal onzen Door tuchtigen
Bisschop zien, te midden van. kanunniken
en priesters, voor een in gouden licht
schijn van kaarsen en lampen badend al
taai- en op den preekstoel den plebaan der
kathedraal, verhalend de geschiedenis der
reliek en biddend. Die gebeurtenis, waar
aan de eeuwen de herinnering zullen be
waren, helbben de aanwezige geloovigen,
gisteravond helpen maken.
Er is meer, waaraan men denkt!
Men denkt a.an ons H. Geloof, dat op
zoo treffende wijze alle eeuwen bindt en
ons thans levend geslacht de hand doet
rijken aan de geloovige en strijdende kerk
van dertien eeuwen her, waarvan, op dit
oegenblik St. Bavo de vertegenwoordiger
is! Wij voelen ons één met hen, omdat wij
leven in en door hetzelfde H. Geloof! Die
zelfde mensehen hebben eenzelfden strijd
gestreden als wij, met het doel het he-
melsoli vaderland deelachtig te worden.
Men denkt aan Haarlem's geschiedenis,
want deze reliek is een stuk Haarlemsohe
historie. Werd' niet die reliek geschonken
door het hoogwaardig kapittel van Gent
om de goede betrekkingen, die bestonden
trssoben die Vlaamsche stad en ons
Haarlem? Was dit geschenk niet een ge
volg van de hulp die St. Bavo in moeilijke
tijden verleende aan Haarlem's bewoners,
en was de toenmalige vereering van den
Gentschen heilige niet het gevolg van het
handelsverkeer dat de Haarlamsche
kooplieden met de Gentsehe onderhielden?
Denken wij bij het aanschouwen dezer re
liek niet aa,n de abdij van Egmond, waar
jarenlang werd bewaard en aan de ver
woesting van dat klooster, toen de reli-
t,,;;10,,11 mpeite werd gered? Herinneren
1 at onze voorvaderen voor
deze reliek de prachtige kathedraal bouw
den op de Groote Markt, die nu nog den
trots uitmaakt van al wat zich Haarlem
nier voelt? Denken wij niet aan de vreese-
üjke tijden van vervolging, waaraan ons
Roomseh geloof in de middeleeuwen ook
En Haarlem bloot stond? Is de geschiede
nis van die roll qui© niet de historie van
den roem, het leed en den heropbloei van
ons katholicisme in deze gewesten?
Al deze herinneringen bestormen den ge
loovige, die zijn gedachten laat gaan in
het verleden, en in een gevoel van aan
doening dankt hjj God om Zijn goedheid
en m!'j' .v0e^ zijn horst zwellen van trots.
Katholiek te zijn, want aan óns H. Geloof
is het veileden, het heden en ook de toe
komst.
Hoe vol het wasj
Maaï 'aat ons verhalen van dien pleeh-
ifclgen intocht van Sint Baaf!
Lang vóór half acht stroomden de ge
loovigen ip reusachtig aantal naar de ka
thedraal, die baadde in den gouden schijn
van de avondzoimo. In de hooge koepels
nacht te heerschen, maar hier en daar
dichtte do zon nog een jubellied op de
gouden muren en pilasters en spiegelde
zich in de goudgele steenen en 't glanzen
de marmer, als om haar luister aan liet
feest bij te zetten. Al dra was er in stoe
len of in banken geen plaats meer, zoodat
een groote menigte een plaats zocht in de
zij- en middengangen, al maar naar voren
dringend om niets van het feest te missen.
Wat is zoo'n gevulde kathedraal een heer
lijk schouwspel en een feest op ziek zelf!
Aan dan ingang der kathedraal werden
briefjes uitgereikt, waarop de tekst van
het jubellied ter eere van. St. Bavo. Maar
al spoedig bleek dat, hoewel men op oijna
twee duizend toeschouwers gerekend had,
do vooorraad onvoldoend® was, om ieder
een van het lied te voorzien. Tot in de zij
kapellen en de H. Sacramentskapel had
men plaats genomen.
Het was een roerend schouwspel, die
biddendian en wachtenden op den pleohti-
gen intocht van Haarlem's patroon.
Do grootste belangstelling was gecon
centreerd om en nabij 't parochiaal altaar,
waar rechts van het altaar, de stem,móge
zwart-witte klaedij der biddende zusters
van het klooster aan de Westergracht een
harmonisch geheel vormde met den licht
glans en bloemen- en groenpracht aan het
altaar. Alle reglementen ten spijt stond
hier een dichte menigte geschaard, onver
schillig of er een stoel beschikbaar was
of niet.
Een stemmige orgelmuziek zweefde
door de hooge ruimten.
De Processie
Tot plots alle voetengeschuifel en ge
fluister van stemmen verstomde en aller
oogen zich wendden naar den uitgang
der parochiale sacristie, nabij het altaar
van het H. Hart. Wijd werden de massie
ve deuren geopend en 't kruis van Chris
tus trad naai- voren, gedragen door den
ZeerEerw. heer Bonsboom, rector van het
H. Josephsgestieht, en geflankeerd door
twee flakkerende flambouwen.
Eén oogenblik stolde de processie zich
op en sehreed daarna de kerkruimte in
De opstelling was aldus: 1. He,t kruis en
twee misdienaars met lantaarns; 2. mie
dienaar met vaantje; 3. 12 jongens van 't
Patronaat; 4. misdienaars m. vaantje. 5.12
jongens van het patronaat; 6. het vaandel
van. de afd. Haarlem v.d. Ned. R.K Volks
bond, gevolgd door het hoofdbestuur de)
vereeniging; 7. De Vriendenkring van het
H. Sacrament; 8. De Edel wacht van het H.
Sacrament met vaandel van de Edel wacht
9. 20 bruidsmeisjes met bloemen getooid
en vaandel. 11. De kerkmeesters der ka
thedraal; 12. Vaandel; 13. die aanwezige
geestelijhen der stad, o.a. rector Wolff var
het gesticht St. Joannes de Deo, rector
Beukers, rector Sandfort van de parochie
van het H. Hart aan het Kleyerpark; de
WelEerw. heeren kapelaans Liihn der St.
Jozefsparochie en Boln van de kerk van
den H. Joannes den Dooper; den Z.Eerw.
heer IJzermans, pastoor der parochie St.
Bavo te Heemstede, de secretarissen van
't Bisdom Haarlem, de Z-Eerw. Heer L. A.
A. M. Westerwoudt en J. M. v.d. Tuyn.be
halve de nog hierna te noemen geestelijken
14 de Kanunniken van het Hoogwaardig
Kapittel, Mgr. G. H. F. Stoffels, deken
v. Haarlem; de HoogEerw. heer Rikmen-
spoel, plebaan der kathedraal, eere-ka-
nunnik Mgr. J. J. Graaff, gevolgd door
den Hoogeerw. heer Vicaris-generaal van
het Bisdom Haarlem, Miglr. M. jP. J. Möll
man in ornaat van protonotarius aposto-
icus; 15 Misdienaars, waarna hot sm aak-
[vol met groen en witte rozen versierde
haartje, waarop de reliekschrijn met de
kostbare overblijfselen van Sint Bavo. Het
.werd op de schouders gedragen door de
ZeerEerw. heeren B. J. Schrandt, pas
toor der parochie van O. B. Vrouw Ro-
izenkrans, H. Pieterse, pastoor der pa-
-ochie St. Bavo te Schoten, H. J. I- Went-
rel, pastoor der parochiekerk van deH.H.
Elisabeth en Barbara in het gchoterkwar-
ier, L. J« Bbogmans, pastoor yan de kerk
[van dein H. Joannes den Dooper.
Vlak achter de reliek sehreed Z. D.
H. Mgr. A. J. Callier, bisschop van Haar
lem.
Het was een indrukwekende stoet, waa.r
de witte gewaden der priesters en mis
dienaars, de deftige strikken en zwarte
kieedij der leden van Vriendenkring, dio
jruidstooi der meisjes, kleur en fleur aan
gaven.
Onze gedachten gingen naar andere tij-
len en streken waar zulk pen precessie
angs de openbare straten en pleinen mag
.rekken en het Roomsche volk in be-
oering brengt.
Thans ging de stoet, terwijl het zang
koor onder leiding van den .WelEerw. heer
kapelaan v. d. Kroft de heerlijke hymne
zong ter eere van St. Bavo ,,Barvonem
neritis," van Ph. Loots, langs zui-
derbeuk en verder door middenpad paar
het parochiaal altaar.
Eerbiedig zeeg de groote menigte op
de knieën, waar de processie yoorbij trok
en onze Bisschop zegenend de handen
strekte. Het was indrukwekkend.
Bij het altaar gekomen nam (le ple
baan der Kathedraal de reliek van de
baar en stelde haar ten toon op ecne
yerhooging omgeven door li:ht en groen.
Alsnu zet het koor in de antiphoon
o Remedium ea'utis in ora", o genees
middel onzer zielen op den levensweg,
getoonzet door Philip Loots, waarna Z.
D. H. da Bisschop zong het gebed, tot
St. Bavo „o God die ,on3 verblijdt dooi
de verdiensten en .voorspraak van jen
H. Bavo."
Monseigneur met staf en mitra begeeft
zich naar de troon en de Hoogeerwaarde
Plebaan bestijgt de Ambo om te houden
zijn toespraak over St. Bavo en diens
reliek.
i i i De predikatie.
De Hoogeerwaarde spreker begint met
een woord van dank te richten tot Z.
D. H. den Bisschop, omdat deze zich ge-
waardig'd had op den f eestc'jag van de ver
plaatsing der reliquie van St. Bavo de
de eerbiedwaardige overblijfselen .van den
H. Bavo zelf over te brengen naar de
nieuwe St. Baaf.
In het kort wordt nu weergegeven het
heilig leven van St. Bavo en verhaald
dat de Haarlemmers reeds voor eeuwen
Si. Bavo vereerden, hoe een wonderbare
redding in den nood, waarmede volgens
de overlevering is gepaard gegaan Je ver
schijning van St. Bavo boven deze stad,
aanleiding was voor de Haarlemmers om
to bcuwen de prachlige gothieke kerk
in bet midden der stad. De Geestelijkheid
,van Ge.it sloot met de Haar'oirsche Clerge
in 1472 bij de voltooiing der kerk een
geestelijk verbond onder St. Bavo's be
scherming en schonk aan deze jiieuwe
kerk te Haarlem een gedeelte yan de
overblijfselen van St. Bavo, n.l. pen ge
deelte van een armbeen, onder belofte
van wederzijdsche gemeenschap van goe
de werken steeds te onderhouden. De
verplaatsing dezer reliquie werd door de
Haarlemmers steeds herdacht op den 10
Mei.
Ruim een eeuw later kwam de storm
der reformatie over Haarlem's kerke, bij
welke gelegenheid de prachtige kerk en
hare bezittingen overgingen in handen
van de Calvinisten; waarschijnlijk is toen
ook verleren gegaan d« reliek van H.
Bavo, door de Geestelijkheid van Gent
eenmaal aan Haarlem afgestaan.
Geschiedenis yan de Re
liquie van St. Bavo.
De man, aan wiens goede zorgen wij op
de eerste plaats te danken hebben, dat deze
reliquie is bewaard gebleven, is Nicolaas
Wiggerius Cousebant, een Priester van het
Haarlemsche geslacht der Couscbanten. Het
Necrologium Harlemense Heeft hem den lof,
dat hij was een „ex primis pratiae sader-
diotibus" of zooals Batavia Sacra uit de Re-
latio van la Torre aanhaalt: Jidelis ailiquan-
do in patria operarius', die in de eerste tijden
na de reformatie veel en vruchtbaar heeft
gewerkt tot behoud en herstel van het H.
Geloof, zoo in htotiaad als in West-Fries
land. In het jaar 1603 trad hij te Keulen
in de orde der Minderbroeders, werd tot
driemaal toe benoemd tot Provinciaal en
stierf aldaar in het jaar 1628. Hij was het,
die in het jaar 1583 te Haarlem stichtte de
de „Vergaderinge der Maechden in den
Hoek'' te Haarlem. Ofschoon Nicolaas Wig-
o'era nimmer een hooge waardigheid heeft
bekleed in de Haarlemsche Keik, behoorde
hij niettemin onder de voornaamste der
Geestelijkheid en zoo wordt ons dan ook ver
klaarbaar .waarom juist aan hem opdracht
werd verleend, om in het jaar 1573 den kost
baren reliq uien-schat van de abdy te Eg-
mond voor ontheiliging te vrijwaren en over
te brengen naar de stad Haarlem. Het modit
inderdaad Nicolaas f gelukken de reliquiën
van de aibdly te vinden; vol vreugde onder
nam hij de terugreis naar de Bisschopsstad
en voor alle veiligheid gaf hij de kostbare
overblijfselen, waaronder die van den H. A-
delbertus. den H- Jeroen on ook deze reliquie
van den H. Bavo, voorloo pig ter bewaring
aan vrome leeken, teneinde deze later aan
oen nauwkeurig onderzoek te onderwerpen.
In het jaar 1595 werden de reliquiën. in
het huis van Dr. Duvius, nagezien, geschift,
gerangschikt en van opschriften voorzien.
Nicolaas Wiggerius nam de reliquie van den
H. Bavo uit den schnia van de overbliffse-
len v<m eten H. Actel'bcrius» plnntstc deze in
een afzonderlijk doosje en voorzag dit met
het opschrift, eigenhandig door hem op per
kament geschreven-: «de S. Bavone. sive de
proprii ejus corP°ris cinoribus conglutkia-
tis" dwz. overblijfselen van den H. Bavo,
of van de' assche van riia lichaam in vaste
massa bijeengevoegd-. Bi; een brand in de
abdy te Egmond schijnt het gebeente van
den H. Bavo te rijn verbrand, men heeft
evenwei de asch zorgvuldig bijeenverzameld
én door bijvoeging van een kleefstof deze ge
bracht in den staat in welken de relikwie
hans nog aanwezig is. Nicolaas Wiggers,
die ongetwijfeld als naariemtner een bijzon
dere devotie had voof, H. Bavo, mocht
de reliquie van den n. Bavo voor zich be
houden en toen 'hij m het jaar 1603 naar
Keulen vertrok, <>m a.1,daar rijn intrede te
doen in de Orde der Minderbroeders, nam
hij de overblijfselen van den H. Bavo met
zich mede, alwaar zn in het klooster van de
H. Clara op bijzondere wijze steeds werden
vereerd. Hlet Kathedraal! Kapittel van de
stad Gent. zeer zeker bevreesd dat de over
blijfselen van den H. Bavo zouden komen in
handen der hervormers, stelde alle pogingen
in het werk om de reliquie van den H. Bavo
voor zich te verkrijgen, maar Pater Nicolaas
Wiggers weigerde, wijl hii voornemens was
de overblijfselen van den H. Bavo na zijn
dood' terug te geven aan de Haarlemsche
kerk, want, zoo wordt van hem gezegd, „ik
heb grooten eenheid voor de Haarlemsche
Kanunniken en het Haarlemsche Kapittel
en daarom moeien deze overblijfselen hun
worden teruggegeven."
lil het jaar 1629, een jaar na het overlij
den van Pater Nicolaas Wiggerius Gouse-
bant, ontvangt een zekere Pater A mot dus
de Witt, zoon van den H. Franciscus,, een
bijzondere opdracht van den Deken van het;
Haarlemsch Kapittel, Judocus Catzius. om
te onderzoeken, waar zich bevindt de beken
de relikwie van den H. Bavo. In de maand
Mei 1630 vond Pater de Witt de overblijf
selen van den H. Bavo in het klooster van
de H. Clara te Keulen en zonder eenig be
zwaar werd aan zijn verlangen voldaan deze
naar Haarlem terug te brengen, wijl Pater
Nicolaas Wiggers bij zijn leven gelast had
de relikwie van den H. Bavo aan de Haarlem
sche kerk terug te geven. Vol vreugde on
dernam Pater Arnoidus de Witt den 24 Mei
1630 de terugreis naar het vaderland en-
kwam den 27 Mei daaraanvolgend, thans in
het bezit van St. Bavo's overblijfselen, te
Haarlem aan.
Op Zondag onder liot Octaaf van Sacra
mentsdag, u-en 2 Juli 1630, zoo verhaalt de
offieieele acte, bracht Pater Arnol-dus de
Witt de relikwie bij den Deken van het
Haarlemsche Kapittel; beiden begaven
zich nu naar de kapel in het huis van Ju
docus Catzius, openden het doosje en be
vonden, dat de relikwie van St. Bavo met
het opschrift van Nicolaas Wiggers Cou-
sebaat aanwezig waren. Aan den Haar-
lemseken schilder Petrus Gribberus weril
nu opdracht gegeven een juiste afbeel
ding te maken zoowel van bet doosje als
van de relikwie met opschrift, daaronder
zo-u dan de offieieele acte worden opge
steld in tegenwoordigheid van alle leden
van het Haarlemsohe Kapittel betreffen
de de terugvinding der overblijfselen van
den H. Bavo. Den 15 October van het
jaar 1630 kwam het Haarlemsche Kapit
tel bijeen in het huis van Judocus Cat
zius aan de Bakenessergracht te Haar
lem en nn verklaarde Pater Arnoidus de
Witt onder eede al hetgeen hem bekend
was omtrent deze relikwie, van welke ver
klaring eeu plechtig stuk weird opge
maakt en onderteekend doer Pater Ar
noidus de Witt en alle leden van het
voormalige Haarlemsohe kapittel. Dit of
ficiéél® stuk iB bewaard gebleven en zal
thans tegelijk met de relikwie van den H.
Bavo in de nieuwe kathedraal van den H.
Bavo worden bewaard.
In bet jaar 1631 werd de relikwie van
den H. Bavo aan de goedkeuring onder
worpen van Philippus Rovenius; do Vica
ris Apcstolious der Hollandselie Zending
keurde do relikwie goed, bevestigde haar
echtheid en verbond aan do voreoring die-
zer relikwie een aflaat van 40 dagen.
Sinds dien tijd is de relikwie bewaard
gebleven door 't Haarlemsch ka.pitte-1. Den
7 Juli 1643 vinden wij nog vermeld in de
handelingen van genoemd Kapittel, dal
de relikwie van den H.Bavo in „den Hoek
te Haarlem wordt -bewaard, verder wor
den geen aanteekeaxingen hieromtrent
meer gevonden.
In 1851 wordt de statie ,Jn. den Hoek"
op de Bakenessergracht te Haarlem op
geheven; de goederen dezer statie worden
deels verkocht, deels verdeeld onder dr
overige kerken van Haarlem en wordt de
ze relikwie van St. Bavo die inventaris
der goederen vermeldt onder het hoofd
„relikwieën", een doosje met relikwieën,
waarschijnlijk van St Bavo met een li
gament daarbij toegewezen aan den
pastoor der parochie van den H. Joseph
tevens Plebaan der toenmalige kathedraal
In het jaar 1864 is de relikwie van St.
Bavo overgezet uit de oude capsula in het
tegenwoordige schrijn; Z. D. H. de Bis
schop van Haarlem, Monseigneur Gerar-
dus Petrus Wilmer bevestigde nogmaals
in een officieel schrijven, dat deze waren
de overblijfselen van St. Bavo's lichaam
En thans, Monseigneur, is het U wegge
legd geworden, de relikwie van den Pa
troon dezer kerk en van deze stad, dooi
Gods voorzienigheid op zulk een buitenge
wone wijze gered en bewaard, op den
Feestdag der verplaatsing der relieken
van Sint Bavo, op plechtige wijze te bren
gen in dezen tempel, alwaar St. Bavo
reeds geheel bijzonder werd vereerd en
vVaar thans, dank die goede zorgen van
O. D. H„ ook zullen mogen rusten de
overblijfselen van den H. Bavo, sive de
proprii ejus corporis cinerlbus oongluti-
natis.
De HoogEer waarde spreker spoorde nu
in een vurige peroratie zijn geloovigen
B,an om vooral het geloof van St. Bavo na
te volgen en eindigde zijn toespraak met
bet uitspreken van het volgend© gebed:
Gebed.
O God, Die ons verblijdt door de ver
diensten en voorspraak van den H. Bavo,
onzen Patroon, geef genadigv dat wij zijne
beschermelingen die gaven mogen verkrij
gen, die wij n door hem vragen. Geef ons
.sterkte om zijn deugden, vooral die van
verachting der wereld en den geest das ge
bedis, na te volgen.
Geef ons Heer, dat wij door den voor
spraak van onzen Patroon, wiens ovei-bFwl
solen op dit ooigenblik In ons midden
rusten en die in de tijden van droevige
soheuring uit deze stad verdreven zijn,
de schat van het H. Geloof mogen bewa
ren en dat, zij die afgedwaald zijn, mo
gen terugkeeren tot de moederkerk, <tie zu
verlaten hebben.
H. Bavo, bid voor ons, opdat op den
dag, dat ook dit gemeente eens door God
verheerlijkt zal worden, ook onze licha
men voor eeuwig mogen doelen in uwe
gloiie, Amen. Pontificaal Lof.
Nadat de toespraak was gehouden, gaf Z.
D. H. aan alle aanwezige geloovigen op
plechtige wijze een aflaat voor 50 dagen.
Dan begon het plechtig Lof, gecelebreerd
door Z. D. H. en geassisteerd door den
WelEerw. Heer kapelaan Jacobs als diaken
en kanelaan Keijzer als subdiaken,; ad mi-
tram den ZeerEerw. Heer pastoor Meyer; ad
baculum door den Z. E. H. Aalberse, rector
van het St. Jacobs Gasthuis.
Het zangkoor zong hei Panis Ange-
licus; het Regma Coeli van Lotti. het
Magnificat van Griesbacher. het Tantum
Ergo van De Wit en deed dat op zeer ver
dienstelijke wijze. Een machtig moment was
het toen het zangkoor het Te Deum van
Perosi inzette. Was het toeval of opzet, dat
op dit moment juist alle electrische lichten in
de kathedraal opbrandden Wat het ook zij,
het leek het hoogtepunt der verheerlijking
van Sint Bavo, de glorie der strijdende
kerk, een ópzweven om te reiken tot aan de
zegepralende Kerk in den hemel! Het orgel
vervulde de nachtdoonvolkle ruimte, waar
wierooi :p een warme, blauwige atmosfeer
schiep.
Dan hjg de zegening met het allerheilig
ste, een heerlijk moment van diepe gods
vrucht: de zegenende hoogepriester over die
groote, biddende massa!
Daarop daverden plotseling de gewelven
van het door alle aanwezigen uit volle borst
gezongen Bavo-lied van Pater Haagh. Mgr.
wijlde al dezen tijd aan het altaar.
Toen de tonen van den laatsten versregel
waren weggestorven, verliet Mgr. na even
eens de relikwie vereerd te hebben, zegenend
de kathedraal door de sacristie. Hierop be
gon de relikwievereering door de ge'.oovigen.
Zoo goed als alle aanwezigen trokken in
de grootste orde naar de communiebank en
verwijderden zich na de vereering langs de
zijpaden. Aan de vereering der relikwie is
door Z. D. H. verbonden het verdienen van
een aflaat van 50 dagen.
Het licht werd al weer gedoofd, terwijl de
zwarte gestalten heengingen en de mensaben
naar buiien dromden. De kathedraal bleef
achter in het schemerdonker, waarin de
strakke lijnen fantastisch uitkwamen en de
geheimnisvolle diepten der duistere daken nog
geheimvoller maakte.
Een mooi feest was indrukwekkend grootseh
geslaagd.
Om 9 uur was de plechtigheid afgeüoopen.
Slot.
Gezongen heeft onze grijze Bisschop bij
bet eind der rehquie-processie: „O God, Die
ons verblijdt door de verdiensten en
voorspraak van den H. Bavo"en in
derdaad wij allen hebben in onze zielen ge
jubeld en gejuicht bii deze Translatio S. Ba-
vonis. bii deze derde overbrenging van Sint
Bavo's reliek en we verlieten de nieuwe St.
Baaf, gesterkt door het vertrouwen, dat de
krijgsman Gods zal blijven de voorspreker 'bij
God voor Haarlem's Kerk en Haarlem's bur-
gèrij.
Binnenlandsch Nieuws
BEHOUD VAN NATUURMONUMENTEN.
Door de Vereeniging tot behoud van Na
tuurmonumenten Ln Nederland, werden in
1919 verschillende terreinen aangekocht.,
waaronder de Rouwenberg op het landgoed
Ilhederoord, groot 180 H.A.. het landgoed d«
Braak, 25 H.A.. het Asselt. 54 H.A., ae
Louisa-kamp, 39 H.A. en een perceel van
50 H.A-. grenzend aan het Leuvenumsche
Bosch.
Da reeds verkrogen natuurmomenten ver-
keeren in goeden staat, alleen had het eiland
Griend te Kiden onder den hevigen storm van
2S Juni 1919. De gezamenlijke oppervlakte
der Natuurmomenten bedraagt thans 2500
H.A.
GOEDE KAMERAADSCHAP TUSSCHEN
NEDERLAND EN ENGELAND.
Zaterdag j.l. is Londen, op een vergade-
ring in de Society of Arts besloten tot da
oprichting van eene Engelsch-Bataafsche
vereeniging tot bevordering van de goede
kameraadschap tussohen Engeland en Ne
derland-
De vroegere Britsche gezant in Den Haag,
Sir Townley, die het denkbeeld met warmte
steunde en liulde bracht aan ons land voor de
wijze, waarop het in de moeilijke dagen van
den oorlog zijne onzijdigheid bewaarde, werd
benoemd tot voorzitter. Van onze landgenoo-
ten was 't mr. Roosegaarde Bisschop, die met
het denkbeeld eveneens krachtig instemde
DE AFSCHAFFING DER BROOD
KAARTEN.
In een onderhoud, dat het hoofdbestuur
van de Ned. Vereeniging van werkgevers in
het bakkersbedrijf j-1. Vrijdag heeft gehad
met d»n minister van L.. N- en H.. heeft
deze verklaard, dat hjj niet kon overgaan tot
afschaffing der broodkaarten, wanneer niet
een afdoende contröle daarvoor in ae plaat»
kon worden gesteld. In een Woensdag a.s. te
houden vergadering van de vereeniging zal
daarover nader worden beraadslaagd.
NEDERLAND8CHE JOURNALISTEN
KRING.
In zijn Zaterdag j.l. gehouden vergadering
heeft het bestuur van den Nederlandschea
Journalistenkring besloten, op nader te be
palen dag een Journalistiek congres te orga-
niseerea. waarop e-enige belangrijke onaen.
werpen, de journalistiek rakend, in het open
baar besproken zullen worden- Deze behanda.
ling zal schrifteüik worden voorbereid door
nit te brengen praeadviezen, waarvoor het
Kringbestuur voornemen» is enkele perao.
nen uit te noodigen. Als eerst, punt van be^
handeling werd reed» vastgesteld „De nno-
nymiteit in de pers."
In. verband met zün vertrek naar Londen
heeft de heer J. J. de R<x>de bedankt als be
stuurslid van den Nederlandschen Journa
listen-Kring.
ONZE GEZANT CREMER MET VERLOF.
Thans is bij het departement vaQ Buxten.
landsche Zaken bericht ontvangen, dat d«
Nedorlandsehe gezant te Washington, den
8en dezer zün post verlaten heeft, om een
erlof van drie maanden in Nederland aoor
te brengen.
