NIEUWE HAARLEMSCHECOURANT
EERSTE BLAD
Indrukken van den dag
VERZOKK.
VRAAG- EN AANBOD-
ADVERTENTIËN
DOfSEêEftOASï SO JUNI 3929
43ste JAARGANG No 15189
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN: PER KWARTAAL f2,927*; PER WEEK 22ya
BUREAU: NASSAULAAN 49, HAARLEM - TELEFOON 1426 EN 2741 - TELEFOON AFDEELIN6 „DRUKKERIJ" Np. 1748
CENT; FRANCO PER POST PER KWARTAAL 13,25 BIJ VOORUITBETALING
ADVERTENTIEN 30 CENTS PER REGEL, Bli GOiilTRACT BELANGRIJKE KORTING
In de maand Mei werden in de
gepiaatst. Het getal dezer ad
vertentiën in ons blad stijgt snel.
xLvm.
Binnenlaridsch Nieuws
UITVOER VAN SLACHTAFVAL.
VERVOLGING DER HOOGLEERAREN
VAN DE GENTSCHE HOOGESCHOOL.
diamantbewerkers.
De belangrijke uitbreiding van onze zaken in de laatste jaren
maakt het gewenscht een gedeelte van ons nog in portefeuille zijnd
aandeelenkapitaal uit te geven.
De DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD is thans uitgeefster van
drie katholieke dagbladen, vier groote katholieke weekbladen en een
aantal kleinere periodieken, terwijl zij bovendien deelneemt in andere
katholieke drukkers-uitgeversondernemingen.
In den loop der tijden is onze DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD
van een kleine zaak uitgegroeid tot een der grootste katholieke
drukkerijen van den lande.
Voor de financiering van hare, bijna alle zuiver katholieke
uitgaven meent onze onderneming zich thans te mogen wenden tot
geheel Roomsch Nederland.
Wij twijfelen er niet aan, of velen onzer geloofsgenooten zullen
gaarne hun gelden beschikbaar stellen voor een zaak, die naast een
behoorlijk dividend ook de zekerheid geeft, dat die gelden voor een
zoo bijzonder goed doel als de verspreiding van katholieke lectuur
besteed worden. De wetenschap, dat hun kapitalen aangewend worden
om Roomsch Nederland de katholieke dag- en weekbladenlectuur te
verschaffen, die in onzen tijd meer dan ooit noodig is, zal naar wij
vertrouwen velen bewegen, om aan onzen oproep gehoor te geven.
Ondanks de zeer moeilijke tijdsomstandigheden voor drukkers
uitgeverszaken oorlogsjaren in den slechtsten zin van het woord
keerde onze onderneming in de laatste jaren de volgende dividenden uit*
7 °/o
53 4
7 °l o
1914 7 °/o 1917
1915 7 |9|8
1916 6 1919
terwijl plannen in bewerking zijn, om door statutenwijziging de
positie der aandeelhouders nog aanmerkelijk gunstiger te maken.
Ook de korten tijd geleden gestichte filialen komen tot bloei.
Verdere inlichtingen worden door de directie gaarne verstrekt.
Nieuwe aandeelhouders deelen voor de helft in het dividend
over 1920, mits de storting op I Juli a.s. geschiedt.
De aandeelen worden k pari uitgegeven in stukken van duizend,
vijfhonderd en honderd gulden.
Haarlem, Nassaulaan 49.
DIRECTIE
DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD.
Drankbestrijding.
S
AARLE
Oit nummer bestaat uit 2 bladen
Teneinde de advertentiën met de ver-
elschte zorg te knnnen zetten worden H.H.
Adverteerders beleefd verzocht, hunne,
voor de Zaterdagsche Courant bestemde
advertentiën, REEDS VRIJDAG in den
loop van den dag in te zenden.
Na Zaterdagmorgen 9 uur, kunnen voor
het Zaterdagnnmmer geen advertentiën
meer worden aangenomen.
DIS ADMINISTRATIE.
11362
KRASSE MIDDELEN.
Terwijl in ons parlement allerlei groote
woorden worden gebruikt oveir de nood
zakelijke vrijheid voor d!e arbeiders om
met bun organisaties te doen wat zij wil
len, desnoods er een omwenteling der
staatsorde mee voor te bereiden,, terwijl
allerlei frasen gebezigd worden over de
kneveling der vrijheid door de revolutie-
wetten, komt een bericht uit Den Haag,
nuchter weg even vertellen, hoe de vrije
maatschappij zelf, buiten regeering en
wetten om, zich weldra genoodzaakt zal
alen om een zeker soort arbeidersorgani
saties op een heel wat hardhandiger ma
nier de vrijheid te benemen, een vrijheid
die niets dan ergerlijke losbandigheid ie.
Men weet, hoe de moderne en anarchis
tische bondien van bouwvakarbeiders al
dadelijk, nadat de mislukking van de h.a-
venarbeidersstaking vast stond, van plan
waren om een crisis iin die bouwvakken
uit te lokken. Het afloopend collectief
contract was daarvoor een mooie gelegen
heid. Een leelijke streep door hun. reke
ning was echter het besluit der christe
lijke bouwvakarbeiders om wèl een nieu
we overeenkomst aan te gaan. Maar de
roode bouwvakarbeiders hebben de meer
derheid en zuilen eens doorzetten! Doch
de patroons blijken niet van plan toe te
gev< n, blijkens het volgende bericht:
Vanwege den Raad van Patroomsver-
eemgingen wordt gemeld, dat binnen en
kele dagen het bouwbedrijf te 's-Graven-
hage voor een groot deel zal worden stop
gezet.
Voor vele patroonsvereeuigingen is het
niet mogelijk om met Moderne Bonden en
Landelijke Federaties van Bouwvakarbei
ders overeenstemming te verkrijgen om
een collectieve arbeidsovereenkomst aan
to gaan, op den grondslag van de met de
Christ. Bonden van Bouwvakarbeiders
overeengekomen voorwaarden.
Het is voor de patroonsvereenigingen
onmogelijk om, gezien de vele partiëele
conflicten en stakingen,, het bedrijf op
normale wijze voort te zetten.
Bovenlien wordt in het stukadoorsvak
sinds 1 Maart algemeen gestaakt.
Naar aanleiding daarvan werd in eene
door den Raad van Patroonsvereenigin
gen gehouden vergadering besloten om
de betrokken werknemers-organisaties
aan te schrijven, dat, bij aldien deze wei
gerachtig blijven om de laatstelijk van
patroonszijde gedane voorstellen te aan
vaarden en de staking in het stukadoors-
vak op te heffen, tot uitsluiting zal wor
den overgegaan van die wferknemens,
welke lid zijn van bonden, waarmede
geen collectieve overeenkomst is afgeslo
ten.
Tenzij er van die zijde tijdig bericht
inkomt om alsnog de patroonsvoorstellen
te aanvaarden en de staking te doen ein
digen, zal de uitsluiting te 's-Gravenhage
Maandag a.s. een aanvang memen.
Tegelijk zen dan de Alg. Ned. Stuka
door Patroonsbond de uitsluiting lande
lijk uitbreiden.
Indien deze maatregelen niet het ge-
wensente gevolg hebben, zal worden over
gegaan tot algeheele landelijke uitslui
ting van die werknemers, welke lid zijn
van de betrokken bonden.
Dit is kras gezegd, maar noodzakelijk.
Wie nog een weinig sociaal gevoel in zijn
lichaam heeft, komt telkens ia opstond,
warineer hij in de straten onzeT steden
Inboedels onder de oogen van honderden
nieuwsgierigen openbaar ziet uitgestald:
uitzettingen van gezinnen, wier woning is
verkocht en die geen kans zien om een
nieuwe te krijgen.
De woningnood is een der sohreeuwend-
ste kwalen van onzen tijd. En dit kwaad
wordt bestendigd en in de hand gewerkt
door den loonwoeker der roode bouwvak
arbeiders, die het bouwen van arbeiders
woningen tegen redelijken prijs onmoge
lijk maken.
Daarom juichen wij de krachtige hou
ding der patroonsvereenigingen ten deze
toe. De moderne bonden hebben er den
mond altijd vol van, dat zij door organi
satie d-a verbetering van ,.den arbeider"
beoogen.
Nu moet maar eens blijken, dat de roode
vakbonden van bouwvakarbeiders niets
anders beoogen dan agitatie en het door
voeren van onmogelijke eisehen, bij inwil
liging waarvan juist de massa der arbei
ders in de voldoening aan een huniner
voornaamste behoeften, n.m. een goede
woning, gedwarsboomd worden.
De N.U.M. brengt ter kennis dat zij door
den minister van landbouw is gemachtigd
voorloop!» tot 1 Aug. 1920 consenten
uit te reiken voor dien uitvoer van longen,
strotten, tongen, uiers, pootpezen, harten,
milten en levers in geconserveerden toe
stand. Aanvragen van zulke consenten moe
ten op L 2 formulieren worden ingediend
bij de afd. 1 der Ver. Kamers van de
N. U. M.
INVOERRECHT OP TABAK EN OP
PAPIER.
In zün Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag betreffende het wetsont
werp tot herziening van het invoerrecht op
tabak en op papier, erkent <ïe Minister van
Financiën het nauwe verband met het wets
ontwerp tot heffing van een tabaksaccijns.
Wat met heit eerste zou moeten geschieden
indien het laatste werd verworpen, wil de
Minister nu nog niet zeggen. Een protec
tionistische strekking heeft hdi in 't ontwerp
niet willen leggen. Het percentage van het
invoerrecht is n-oodjg om de verlangde op
brengst te verkrijgen. Daardoor wordt dan
tevens beTeikt. dat de accijns op tabak en
sigaren tot geen hooger percentage dan 10
en die op sigaretten tot geen hooger per
centage dan 15 behoeft te worden geheven.
Het sigarettenpapier moet ook worden be
last, omdat de rockers anders hun sigaretten
zelf zullen gaan rollen.
VERRUIMING GEMEENTELIJK
BELASTIN G GEBIED.
Naar de „Nieuwe Crt." verneemt, heeft
het nader overleg tussohen den minister van
Financiën en de commissie van voorberei
ding thans tot het definitieve resultaat ge
leid, dat het wetsontwerp tot verruiming van
het gemeentelijk belastinggebied alsnog al
dus gewijzigd zal worden, dat aan de ge
meenten de keuze zal worden gelaten tus
sohen opcenten op de rijksinkomsten-belas
ting en een eigen plaatselijke inkomstenbe
lasting. De grens der progressie zal bij deze
laatste dan eenigermate worden uitgebreid.
In de Belgische bladen komt de lijst voor
van de namen der 86 beklaagden inzake de
vervolging der voormalige hoogleeraren van
de Hoogeschool van Gent. <ïie door de Duit.
schors vervlaamscht werd. Daaronder wor
den de volgende Nederlanders vermeld:
Dr. Buitenrust Hettema. leeraar te
Zwolle; De Vries Reilingh, leeraar te Gro
ningen; Max Ischag, leeraar te Gent. uit
Amsterdam: Richard1 Kortmulder. leeraar te
Gent. uit Rotterdam; Johan Labberton.
leeraar te Den Haag; Emiel Witsenburg,
leeraar te Bloemendaal; Ernest Kossman,
hoogleeraar te Den Haag.
Al deze beklaagden worden als „vooort-
vluehtig" aangeduid.
CONSENTEN VOOR AARDAPPELEN.
De N. ,U. M, brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat consenten voor den
uitvoer van aardappelmeel alleen nog
kunnen worden yerkregen voor zoover
dat meel uiterlijk den 9den Juni 1920
ia verkocht, wat moet blijken ,uit bij de
consent-aanvraag over te leggen desbe
treffende contracten, .waarvan de registra
tie niet later dan den llden dier maand
heeft plaats gehad,
VRAGEN AAN BELANGHEBBENDEN.
De Zuiderzeeraad heeft thans namens den
minister van Waterstaat, aan de belangheb
benden bij de drooglegging der Zuiderzee
vragenlijsten toegezonden betreffende bun
bedrijf en hun inkomsten.
REGELING VOOR DE WERKJLOOZE
Naar het „N. v. d. D." verneemt, is er
binnen enkele dagen een definitieve regeling
te verwachten, waardoor de zoogenaamde
uitgetrokken werkloozen in de diamant-nij
verheid en sigaren-industrie weer in het ge
not van uitkeerimg zullen worden gesteld.
Er zal ook een commissie worden benoemd
waarin zes leden zullen zitting nemen.
Drie daarvan worden aangewezen door den
Minister van Binnenlandsche Zaken en drie
door het betrokken gemeentebestuur van
Amsterdam. De Commissies zullen het be
drag van de uitkeering regelen, op den
grondslag van die van het burgerlijk Arm
bestuur. De uitkeeringen zullen echter wor
den betaald door dén penningmeester van
den betrokken vakbond.
NED, R.-K. IIUISVESTINGS-COMITE.
In verband met de benoeming yan Z. D.
H. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van Den
Bosch voorzitter van het Ned. R.-K.
Huisvestings-Comité tot .Visitator Apos-
tolious van Denemarken. Noorwegen en
Zweden, welke functie Z. D. H. noopt eene
reis naar genoemde landen te ondernemen,
is aan den Hoogeer vv. Heer Mgr. O. O'. Prin
sen to s-H e r to g en hos ch als vice-voorzitter
opgedragen, tijdelijk als voorzitter van het
Ned. R.-K. Huisves tings-Comité de belangen
van dit comité te behartigen. Dientenge
volge wordt verzocht alle brieven, voor den
Voorzitter bestemd, tot nader order te rich
ten aan Mgr. O. O. Prinsen. Hinthamer-
straat 169, 's -H e r t ogen b os ch
WET OP HET NEDERLANDSCHAP.
Thans is ingediend een wet tot wijziging
op het Neder landschap. In verband met de
waardevermindering van het geld, meent de
minister dat er termen aanwezig zijn om het
voor naturalisatie verschuldigde bedrag te
verhoogen.
Voorgesteld wordt om bii een belastbaar
inkomen van 8000 een bedrag van 200 te
vorderen, terwijl voor el'k geheel bedrag van
2000. welke het belastbaar inkomen van
3000 te boven gaat. het verschuldigde be
drag wordt verhoogd met 100 tot een
maximum van J 100. (Corr. Bur.)
HET KAMERLID DE MURAI/T,
Het Tweede-Kamerlid de heer De Muralt,
verzamelt ia Ned.-Indië gegevens in! zake
overplaatsing van by de Nederl. landmacht
overcompleet komend, personeel.
WIJZIGING MERKENWET.
Tot wijziging dezer wet is een wetsont
werp je ingediend. In verband met de verhoo-
ging van salarissen 6)1 kosten wordt Let n.l.
billijk geacht, de vergoeding voor de werk
zaamheden yan het Bureau voor den Indu-
strieelen Eigendom meer in overeenstem
ming te brengen met de daaraan verbonden
uitgaven.
WAAROM TE ZAANDAM NIET
GESTAAKT WERD.
Te Zaandam werd gedurende de laatste
dagen hevige actie gevoerd tegen de z.g.
„wor^wetten van Minister Heemskerk, wel-
ke ache in hoofdzaak uitging van de com
munisten, Manifesten, aanzettend tot staken
op Dinsdag 8 Juni werden in ruime mate
verspreid 1 rotestmeetings. ze werden belegd
en volgens de plannen van het P. A. S. zou
ook de Zaanstreek in de staking betrokken
worden.
De positie van Ter Laan als burgemeester
en. J. Duys als wethouder der bedrijven kwam
hierdoor in de knel. daar ze er wel van hou
den het volk in ander' plaatsen op te zwee-
pen. doch zelf liefst van al die soesa bevrijd
blijven.
Ze wisten echter raad en het moet ier hun
ner eere gezegd, dat ze 't zaakje fijn in el
kaar hebben gezet.
De heer Duijs stapt naar de vergadering
der z.g. „vrijen" en nadat de spreker, de
heer Nieuwenkuüs, zijn gloeiende speech te
gen de reactie beëindigd had. vraagt hij het
woord. Niet om te debatteeren, niet om de
communisten voor „verraders" uit te schel
den. zooals hij zoo menigmaal had gedaan,
maarom voor te stellen de actie tegen
de worgwetten samen te voeren.
Wanneer dan Dinsdag het uur van de
daad gekomen was. zou de reactie ondervin
den. dat het proletariaat zichzelf hervonden
had. dat ze eensgezind als een man zouden
optrekken, enz.
De communisten in de wolken. De moderne
gemeente-werklieden dito.
Nu was het succes voor Dinsdag zeker.
Zondag 6 Juni zou men, als voorbereiding,
een groote openluchtmeeting houden, spre
kers Stenhuis. Nieuwenhuis en. ofschoon
Duijs, blijkens eer ingezonden stuk in Han
delsblad van 8 Juni. reeds Vrijdags wist,
dat hij Zondag op zün villa te Frederiks-
oord zou doorbrengen, stond daar ook bij
vermeld, de heer Duijs.
Zaterdagavond werd een groote verhuis
wagen, beplakt met reclamdbiljetten. door
Zaandams straten gereden, om het volle op
te wekken, tot de demonstratie voor a.s. Zon
dag.
De Zondag kwam. optocht van pl.m. 1300
betoogers trok naar het veld. waar tal van
nieuwsgierigen, die den Kamer-obstructionist
in z'n felheid wel eens wilden hooren,
reed6 verzameld waren. Groot aantal ge
meente-werklieden en -ambtenaren die de
„daad" a.s. Dinsdag wel durfden steslen,
als Duijs straks daartoe het parool zouden
geven, doei anders niet zouden durven,
stonden reikhalzend hit te zien.
Wier er echter kwamDuys niet.
De sprekers Stenhuis en Niewenfauijs be
treden het gestoelte.
De eerste namens «et N. V. V. mededee-
lende. dat de Zaanstreek niet in de actie be
trokken wordt.
De tweede, namens het N. A. S. opwek
kend tot de daad en betoogend. dat door het
broederlijk optrekken der modernen en fede
ratieven. het succes voor die arbeiders zeker
was en een donderend halt aan deze Chris
telijke regeering zou worden toegeroepen.
Aan beide zijden applaus!!!!
Gevolg was echter, dat de arbeiders na
afloop nog niet wisten, wat te doen. Goede
raad was duur.
Alleen Burgemeester Ier Laan kon nog
uitkomst geven. Dan diens advies gevraagd,
doch als een tweede Salomon klonk het van
diens lippen, dat niet hij, doch de vakveree-
nigingen in deze de beslissing moesten ne
men.
En de moderne vakbeweging besliste met
te staken.
En de communisten durfden toen de bui
niet aan. en Zaandam was op 8 Juni even
rustig ja rustiger dan op voorgaande da
gen omdat Duijs 'm dat zoo netjes gelapt
DRUKKERIJ DE SPKKRDESTKD.
had, en de heele arbeidende beweging om den
tuin had geleid.
Ze op ziin advies liet wachten en rustig
op z'n villa te Frederiksoord. zat te ««ui-
De situatie van de S. D. A. P.'sche Ge
meentebestuurders was gered, ofschoon hot
wel een paar leden aan de S. D. A. 1 zal
kosten, en de „verbroedering" met de „vrij
en" in een gevaarlijk stadium verkeert.
EEN DERDE UITKEERING.
Ia de Memorie van Toelichting intake
bet wetsontwerp tot een tweede uitkee
ring aan gemeenten uit de opbrengst der
oor 1 ogswinstbelasting, lezen wij, dat het
in de bedoeling der Rgeering ligt, ter zij
ner tijd ook nog een derde uitlkeering aan
de daarvoor in aanmerking komende ge
meenten voor te stellen,
HET WERPEN VAN BOMMEN OP
GOES.
Het Ministerie van Buitenlaadsclie Za
ten deelt mede, dat de Britsche Regee
ring thans de verantwoordelijkheid voor
het werpen van bommen op Goes op 22 De
cember 1917 op zich heeft genomen en zich
bereid heeft verklaard de daaruit voortge
vloeide schade te vergoeden.
DE KWESTIE DER KAASCONTRóLE.
Het Kaascontrölestation ..Noord-Holland"
te Alkmaar beeft, naar aanleiding van het
voornemen van den Minister van L.. N. en
H. om een wetsontwerp in te dienen, daar
toe strekkende dat ook na de crisisperiode
alleen gecontroleerde kaas zal worden uit-
gevoerd, een. ndres gericht tot do Tweede
Kamer, omdat yan de zijde van den kaas
handel nogal stemming gemaakt wordt
tegen dit wetsontwerp. In dit adres wordlt
gezegd
Het doel van de Kaascontroie I», waar
borgen to, verschaffen voor de volgende
punten:
le. dat de kaas minstens een vetge
halte in de droge stol bevat, overeen
komende met het op haar aangebrachte
rijksmerk,
2e, dftt zij van Nederlandsche afkomst
is,
3e', dat zij vrij is yan vreemde vetten
6U
4e'. d,at zij een normaal vochtgehalte
bezit.
Het middel om deze waarborgen te kun
nen geven js het rijksmerk, hetwelk reeas
bij de bereiding van de kaas hierop word
aangebracht en later niet meer aan te
brengen is. .Op een en ander wordt oort
durend toezicht en controle uitgeoefend
door de Kaasoontrolestations, welke zelve
weer onder rijks toezicht staan.
Zoolang de kaascontroie met wordt
doorgevoerd, zal de verwarde toestand,
welke steeds op dit gebied bestaan heeft
tengevolge van den aanmaak van ver
schillende kaassoorten, zonder dat deze
voldoende; van elkander t;e onderscheiden
waren, blijven voortbestaan en daarom
ia het duidelijk dat een gedeelte van den
kaashandel, hetwelk daarvan profiteerde,
zoo sterk tegen de kaascontrole ge
kant is.
Anderzijds is het te begrijpen dat de
producenten over het algemeen voorstan
ders zijn van de kaascontrole, omdat zij
de noodzakelijkheid hiervan inzien om
don afzet van hun product in het buiten
land te bevorderen en den naam ervan
hoog te kunnen houden.
Het aanbrengen der rijksmerken op de
kaas was voor de producenten eene nieu
we zaak .en het spreekt dan ook vanzelf
dat dit niet dadelijk i« alle bedrijven zoo
geheel naar wensch is gegaan. Op grond
der ervaring welke wij hebben opgedaan
vanaf den aanvang van onze controle op
17 November. 1919, zijn wij er echter van
verzekerd dat de grootste moeilijkheden
reeds zijn overwonnen en bjj goeden wil
niet meer behoeven te bestaan.
Het is tevens onze vast© overtuiging
dat de moeilijkheden welke zich tot nu
toe. voordoen bij het bewaren van de kaas
in de pakhuizen door volledige mede
werking van den kaashandel ook zullen
kunnen worden overwonnen ein het is
dan ook' met het volste vertrouwen dat
wij het wetsontwerp betreffende den uit
voer van alleen gecontroleerde kaas aan
bevelen en de hoop uitspreken dat dit
wetsontwerp zal worden aangenomen.
Het gevolg hiervan zal bovendien nog
zijn dat dan automatisch verbetering in
treedt in den toestand van den binnen-
landsclven consument; jmrners deze zal
dan ook in staat zijn zich waarborg te.
verschaffen, dat hij niet misleid of bedro
gen wordt inzake het vetgehalte der kaas,
hetgeen nu dikwijls het geval js.
De algemeen© invoering van de kaas
controle zal tenslotte voor de kleinere
bedrijven een bevordering van liunno bo
drijfsconfcnole en pen verbetering van het
product tengevolge hebben.
JAARVERGADERING DIOCESAAN
KHCIS VERBOND.
In het keurig ingerichte Sobriëtasgebouw
te Rotterdam had op 7 Juni de jaaiiyJcsche
vergadering van het Haarlemsche Diocesane
Kruisverbond plaats. Te tien uur was in de
kerk van den H. Laurentius ter intentie van
den Bond een HL Mis opgedragen, welke
door de meeste afgevaardigden werd bijge
woond. waarna deze zich in bovengenoemd
gebouw vereenigden. om verslag te hooien
uitbrengen over de actie van het afgeloopen
jaar en plannen voor het nieuwe te be
spreken.
Onder leiding van den heer W. J. van
Dam, begon te elf uur de vergadering,
waaraan de afgevaardigden van 29 afdee-
lingen en eenige belangstellende 'ecj™'
waaronder de bekende drankbestrijder 1 a-
ter Ermann S. J.. en de heer Bianchi, als
