Tijdelijke toeslag op Abonnementsprijzen.
Verhoging ier Advertenfietarieven.
m
u
EERSTE BLAD
Wie zich aan een ander
De overwinning bevochten
BINNENLAND
De Lager Onderwijswet
aangenomen
DOüöS&Bilta B JaiLÏ 1920
43ste JAARGANG No 15206
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN
PER KWARTAAL t 3.25
PER WEEKf 0 25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
?s?
f»
fsl
g?
SS?
?S?
SS?
SS?
SS?
So?
SS?
SS?
SS?
SS?
SS?
s^§
SS?
SS?
SS?
SS?
13,25 per 3 maanden in de stad en agentschappen,
f3,575 per drie maanden franco per post en
f 0,25 per week.
Advertenties wan openb. vermakelijkheden a
VAN 1 TOT 4 REGELS 0.60.
ELKE REGEL MEER 0.15.
Al deze verhoogingen gaan met 1 JULI in.
VERZOEK.
„VERLAKKERIJ" OER ARBEIDERS.
Binnenlandsch Nieuws.
BUREAUX:
•v®
.'O*
O*
•Oa
•O*
«v*
C. 3
•v*
C- O
•O*
•O*
©*0
•O»
c«o
•o*
•O*
C-<j
•o®
•w»
OM
•O-
•V®
O O
•O®
•»:-
t/'J
•6®
De lezer ml zioli ongetwijfeld herinneren, dat wi.i reeds eenigen
itiid geleden melding maakten van eene tot nog toe ongekends
stijging van den prijs van oourantpapier. Toen wij onze vorige
abonnementsvenhoogiing aankondigden (de advertentietarieven
bleven toen. zooals zij waren) hadden wij deze gebaseerd op de
verwachting, dat in 1920 een gemiddelde prijs van 43 cent voor
het courantpapier zou moeteu worden betaald.De vermeerderde
inkomsten zouden hierbij geheel gebruikt worden voor die hoogere
kosten van het papier. Wii zouden er dus niet beter van worden.
Onze schatting is helaas nog veel te optimistisch gebleken. Een
gemiddelde papierprijs van 43 cent per K.G.. waarnaar wi.i 'n
het einle van het vorig jaar met zorg uitkeken, is n.u al weer al 'n
onbereikbaar ideaal geworden. De prijs is door den leverancier,
op 59 cent gebracht, den verreweg hoogsten prijs, die voor
Courantpapier ooit betaald werd.
In deze omstandigheden is het ons ten ©enenmale onmogelijk,
de thans geldende prijzen, zoowel voor abonnementen als adver-
tentiën te handhaven. Wij hebben daarom per 1 JULI a.s. (respec
tievelijk 5 Juli voor de weekiezers) besloten den abonnementsprijs
van ons blad te verhoogen met 32V2 cent per kwartaal of 2Mi cent
per week, waardoor deze gebracht wordt op respectievelijk
Daar echter deze verhooging ons wordt opgelegd door de zoo
sterk verhoogd© uitgaven aan onze belangrijkste grondstof, het
papier en. wii bü eene eventueeele toekomstige daling van do
prijzen het abonnement stellig weder zullen verminderen, hebben,
wij besloten deze rerhooging slechts te heffen in den vorm van
een TLJDELIJKEN toeslag. Niemand zal liever zien dan wij, dat
er spoedig aanleiding zal zijn diien toeslag weder in te trekken.
Ook verhooging der advertentietarieven ia onvermijdelijk. Wij
hebben haar zoo laag mogelijk gehouden en onze prijzen als volgt
herzien
BASISPRIJS GEWONE ADVERTENTlëN 0.35.
CONTRACTEN s
500 regels 17 Yz cent per regel.
1000 regels 10 cent per regel.
2000 regels 15 cent per regel.
3000 regels. Hiervoor.vervalt de afzondehijko prijs.
5000 regels 14 cent per regel. 1
Ingezonden mededeetingen 1
TWEEDE OF DERDE PAGINA. BASISPRIJS 60 CE'NI j;
CONTRACTEN
500 regels 40 cent per regel.
1000 regels 35 cent per regel.
2000 regels 3254 cent per regel.
5000 regels 30 cent per regel
0.25 PER REGEL.
Ten slotte móeten ook de advertentiën van „VRAAG EN
AANBOD" een weinig hooger worden.
Wii willen tenslotte nadrukkelijk verklaren, dat deze gezamen
lijke verhoogingen nog lang niet toereikend zullen zijn dm de zoo
sterk vermeerderde papierkosten geheel te dekken. Wii hebben
echter gemeend, thans niet verder te moeten gaan, en twijfelen er
niet aan. of de lezers en adverteerders zullen, de bovengenoemde
verhoogingen erkennen als billijk en onvermijdelijk.
DE DIRECTIE DER
„NIEUWE HAARLEMSGHE COURANT",
•O® to®6®«uttófto*®0* ®G* «C® ®u® »o®co® t
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Teneinde de advertentiën met de ver-
eischte zorg te kunnen zetten worden H.H.
Adverteerders beleefd verzocht, hunne,
voor de Zatcrüagsche Courant bestemde
advertentiën, REEDS VRIJDAG in den
loop van den dag in te zenden.
Na Zaterdagmorgen 9 uur, kunnen voor
het Zaterdagnu mmer geen advertentiën
meer worden aangenomen.
DE ADMINISTRATIE.
Herhaaldelijk hebben wij, aan de hand
vau vertrouwbare gegevens op de onnoe
melijke ellende gewezen, die in het voor
malige Rijk der Tsaren, geleden wordt
onder het tiranniek wanbeheer der Bol
sjewisten.
Meer dam eens haalden wij de uitspra
ken van ooggetuigen aan, die geen woor
den genoeg konden vinden, om de schand
daden en gruwelen te brandmerken, die
daar door de Bolsjewisten, de geest-
v or wan-ten -van Wijnkoop,
Van Ravesteya c.s. bedre
ven worde n.
land gewoond te hebben, de zegeningen(f)
van het Bolsjewistisch regiem aan den
lijve moest ondervinden.
Wij hebben toen een uitvoerig verslag
van dit onderhoud gegeven.
Welke de resultaten der Bolsjewistische
revolutie voor Rnslond op economisch ge
bied zijn, beschrijft ons J. J. Fahrenfort
eenvoudig, maar Welsprekend in „Vragen
van den Dag".
„Men houdt daar de industrie met
staatssubsidie nog wat op de been. maar
staat voor groot© moeilijkheden. Het
groote probleem is, zegt de schrijver, de
daling der arbeids-intensiteit. De produc
tie is a n g s t w e k k e' n d verminderd.
Wat den landbouw betreft, is merk
waardig het ontstaan tengevolge van
de revplutie van een stand van klein-
grond bezitters, 't Is gegaan als in Frank
rijk na de groot© omwenteling en „noch
de enkele van staatswege geëxploiteerde
grootbedrijven, noch de commissies
„waarmee mevr. Roland Holst en haar
partijgenoot en zich zoo blij maken, zul
len hierin verandering kunnen brengen."
Wat de voeding betreft, aldus de heer
Fahrensfort. zeker is, dat in Rusland, de
honger algemeen heerscht.
Veilig mag dan ook uit een en ander
de conclusie getrokken worden, dat het
Russische volk door de Bolsjewistische
revolutie, inplaats van rechten op zijn
voormalige heersehers veroverd te heb
ben, in een mensohonteerende slavernij
geraakt is, die bet nog nooit gekend heeft
DE HEER P. A. TROOST NIEUWBE
NOEMD BURGEMEESTER VAN WAD-
DINXVEEN.
De heer P. A. Troost, hoofdcommies
ter Secretarie te Haarlemmermeer, die
eenige weken geleden benoemd werd tot
burgemeester der gemeente Waddinxveen
werd geboren te Spijkenisse (Z.-H.) den
13en September 1877
'Hij ontving zijn opleiding ter gemeente
secretarie aldaar.
Vervolgens kwam hij in betrekking als
le procureurs-bediende ten kantore vaii
Mr.-A. Slab, destijds advocaat en procu
reur- te Rotterdam.
Na het vertrek van Mr. Slob uit Rot
terdam, wegéns diens benoeming tot bur
gemeester van Haarlemmermeer, ,was de
heer Troost nog eenigen tijd werkzaam
ten kantore van Mr. A. .de Jong/wethou
der van Rotterdam.
AI spoedig volgde hij zijn vorigen pa
troon naar de Haarl.meer alwaar hi,
weer. in de gemeente-administratie werk
zaam was; laatstelijk als hoofdcommies
ter secretarie en ambtenaar van den Bur
gerlijken Stand,
De heer Troost bekleedde te Haarlem
mermeer verschillende bestuursfuncties;
o.a. was hij een paar jaren griffier-plaats
vervanger bij het kantongerecht; secreta
ris van de plaatselijke, landstormcommis-
sie; bestuurslid .au de afdeeling yan het
Witte. Kruis en van de Wijkverpleging.
Hij behoort tot de Anti-Rev. partij.
Zei Is hadden wij eenige maanden gele,- en waarvan wij moeite hebben, ons een
tien, een onderhoud met een aehtenswaar- juiste voorstelling te maken.
persoon, die, aa jaren lang in Rus- j Wie zich una een ander) spiegeit,,,,,.
Eindelijk, na een strijd van jaren, is
de overwinning door ons Katholieken pa
de Ghristelijken, op het gebied van 't
Lager onderwijs, bevochten.
Na een strijd ,van jaren en na harden
strijd.
Het zag er in 1868 niet rooskleurig
voor het Bijzonder Onderwijs uit, toen
het bekende mandement van het Door
luchtig Episcopaat van Nederland in zake
het Lager Onderwijs, verscheen.
Maar kLoek en onvervaard bonden onze
voorvaderen, den ongelijken strijd met het
overmachtig Liberalisme aan, dat alles
voor de neutrale, godsdienstlooze school
over had, niets voor de bijzondere -en
maar amper kon dulden, dat de christen
ouders uit eigen middelen, eigen gods
dienstige scholen oprichtten.
Een dubbele, zware last drukte op hen,
die hun kinderen niet wilden overleveren
aan het godsdienstloos onderwijs, dat de
Staat wel zoo goed was te verstrekken.
Zij moesten ook geldelijk bijdragen aan
de oprichting en instandhouding der dure
neutrale (lees godsdienstlooze) scholen.
Slechts heel langzaam slaagde de Rech
terzijde in het Parlement er jn, eenig ter
rein op de almacht der neutrale school
te veroveren.
In 1889 bracht de wet-Mackay een wei
nig verlichting in den druk, doordat van
Staatsweg het Bijzonder Onderwijs eeni
gen steun verstrekt wei d. Die steun werd
sterker onder minister Borgesius in 1901,
meer nog onder de ministers Kuyper
(1905) en Heemskerk (1912).
Thans is de eindoverwinning bevochten!
Door de aanneming van het wetsont
werp van Minister De Visser op den ge-
denkwaardigen dag van Woensdag 30
Juni, staat het Bijzonder Onderwijs, de
voormalige asschepoester, als gelijkge
rechtigde in vrije concurrentie naast het
Openbaar Onderwijs.
De Christelijke ouders behoeven niet
meer bij te dragen in de kosten van het
z.g. neutrale onderwijs.
Het Bijzonder Onderwijs kan, vrij yan
de belemmeringen, waardoor het tot nu
toe omklemd werd, zijn vlucht nemen; een
vlucht, die, als de teekenen niet bedrie
gen, in ni'et ver verwijderde toekomst
zeer (hoog belooft te gaan.
Met de drogredenaars heeft „Het Volk"
o.m. dit gemeen, dat het tracht krom té
praten wat recht, en recht te praten wat
krom is. Het dagblad .voor de arbeiders
partij gaat daarbij met een behendigheid
te werk, die veel gelijkenis heeft met het van Den Bosch inleidt: „Loon ,en arbeids-
strooien van zand in de oogen der „be- duur."
wasten". j Donderdag, dén 2en congresdag wordt
Gelijk bekend, is de roodg staking op 8 ra morgen^ ea h,alf 3 u.ue ja da £L Sa-
Juni als protest tegen Minister Heems-
kerk's wetsontwerp tot beteugeling van
revolutionnaire woelingen, een jammer
lijk fiasco geweest, dus totaal mislukt.
Dat de staking een mislukking was,
moet „Het Volk", zjj het schoorvoetend,
toegeven.
Maar, zegt het blad, haar mislukking
wekte geen ontmoediging, doch dieper be
sef der eenheid der politieke en vakbewe
ging en van de grootere offers, die deze
tijd1 van verscherpte klassetegenstelling
van de arbeiders vraagt: Zij schaarde een
pogenblik het socialistische proletariaat
van verschillenden geest en strekking
ondom zijn politieke vertegenwoordiging*
Zij hief het, zij het ook voor enkele mo
menten, uit de sfeer van het onderling
gekijf, dat zulk een hinderpaal is voor
zijne revolutionnaire machtsvorming. Zij
deed het éven ademen in de ruimer en
reiner sfeer van den gemeenschappelij-
ken strijd tegen de kapitalistische reak-
tie. Zij liet aldus een lichtend spoor na,
zwak en vluchtig, maar voor de toekomst
misschien niet zonder beteekenis."
Een niet onvermakelijke manier om een
zware nederlaag in een soort idealisti
sche everwinning dea: „bewusten" voor de
oogen te draaien!
En wat'te zeggen over het nalaten van
dat „lichtend" spoor, „zwak en vluchtig."
maar voor de toekomst „misschien" niet
zonder beteekenis.
Als dat geen „verlakkerij" der arbei
ders is, door middel eener „fraseologie",
zonder eenig houvast., dan weten we het
niet
In de gisteren gehouden zitting der
Tweede Kamer is de Lager Onderwijswet
met 75 tegen 3 stemmen aangenomen.
De tegenstemmers waren de heeren
Kolthek. S.P., Van Ravesteyn, C.P., en
Visser van IJzendoorn, V.L.
De beide heeren Ter Laan, S.D.A.P.
mej. Suze Groene weg, S.D.A.Pj en de
heer Oud, V.D.. hadden de presentielijst
geteekend, doch waren bij de stemming
□iet aanwezig.
Toen de uitslag der stemming bekend
was, werden de Minister van Onderwijs,
Dr. de Visser en de heer de Savornin
Lohman door bijna alle Kamerleden ge
lukgewenscht.
DE NEDERLANDsCHE JOURNA
LISTENKRING.
In verband met een artikel jn de „Tel.'
dat verschillende misverstanden zou kun
nen doen ontstaan, deelt het dagelijksch
bestuur van den Nederlandschen Journa
listenkring het volgende mede:
Nadat liet bestuur had besloten tot
het houden van h,et journalistiek congres,
en aan de voorbereiding daarvan door
alle bestuursleden was medegewerkt, werd
een motie ontvangen van de yereenigipg
„De Amsterdamsehe. Pers," waarin deze
verzocht alsnog een algemeene ledenver
gadering over het congres te doen be
slissen. Deze, in een zeer matig bezochte
vergadering van genoemde vereeniging
aangenomen motie, heeft j.i. Zaterdag
avond onderwerp van uitvoerig debat uit
gemaakt in het Kringbestuur. Alleen de
Amsterdamsehe bestuursleden bleken
haar te steunen. Alle andere leden, bene
vens de afgevaardigden van alle andere
plaatselijke .vereenigingen, achtten de op
vattingen, in de motie neergelegd, geheel
onjuist, en het verzoek in de gegeven
omstandigheden onuitvoerbaar, zoodat de
genomen besluiten werden gehandhaafd.
Het bestuur sprak bovendien zijn groote
waardeering uit voor de. bereidwilligheid
waaarmee eenige heeren ministers en de
burgemeester van Rotterdam in het Eere-
comitó hebben zitting genomen. Het
Kringbestuur heeft van tal van zijden,
ook buiten de journalistiek, blijken van
sympathie en daadwerkelijken steun in
zake het congres ontvangen.
DERDE NÉD. E. K. CONGRES TER BE
STRIJDING VAN HET ALCOHOLISME.
Op voorstel der plaatselijke regelings
commissie te 's Bosch is het Congres één
dag verschoven en zal het gehpuden wor
den op .Woensdag 11 en Donderdag 12
Augustus. De- dagorde yan het congres
is als volgt:
Woensdag 11 Aug. ten 10.15 y.m. H.
Mis met toespraak van pater Borromaeus
de Greeve in de kathedraal yan St. Jan.
Ten half 12 uur opening yan het con
gres in de groote zal yan Casino, waarna
ontvangst van het congres door het ge
meentebestuur van Den Bosch ten stad-
huize.
Ten half 3 uur n.m. algemeene zitting
in Casino, waarin door directeur ,Van de
Venne van Rolduc wordt ingeleid het on
derwerp: „Jeugd*"
Ten 5 uur vier sèctievergaderingenyan
de Mariabonden in de groote zaal van
„Casino"; van de Priester-Kruisverbonden
in de aula der Bisschoppelijke Kweek
school; van de R. K. Onderwijzersdrank
bestrijders in de zaal van „Jong-Brabant";
van de R. K. Spoormannen-geheelontkou-
ders in de zaal van den R. K. Werkiie-
denbond
cramentskapel van St. Jan een H. Mis
opgedragen, waarbij gelegenheid tot-com-
municeeren door de congresbezoekers. Om
10 uur v.m. algemeene zitting jn „Casino"
waarin Dr. J. ten Berge, wethouder te
Utrecht zal behandelen „Gemeente en
Drankbestrijding'" en de heer J. J_ Win-
termans te Eindhoven lid der .Tweede Ka
mer, zal spreken over „Alcoholvrij ver-
eenigingsleven," Om 3 uur n.m. de slot
vergadering in „Casino", waarin Mgr. Dr.
Ariëns als feestredenaar zal optreden ter
herdenking van bet 25-jarig bestaan der
katholieke drankbestrijding in Nederland.
GOEDERENVERKEER MET BUITSCH-
LA ND.
Naar het „Hbld." verneemt, zal binnen
kort bet internationaal goederenverkeer
eene uitbreiding ondergaan. De handel
met Du its© h land is zoo toegenomen, dat
weder voor het eerst sedert 't uitbreken
van dén oorlog nachtelijke goederentrei
nen tusschen Emmerik en Amsterdam
zullen rijden.
UIT EEN VOORLOOPIG VEESLAG.
Verscheidene leden betuigden er hunne in
stemming mede, dat de Kegeering overeen
komstig het denkbeeld, in het memorandum-
Vissering uiigesproken. betreffende hulpver-
ieening aan .de door den oorlog zoo zwaar
beproefde landen, mede wil werken ter be
ëindiging van de in Duitschland heerschen-
de crisis.
Andere leden vestigden er de aandacht op.
dat het thans voorgestelde creaiet met hei
plan-Vissering niet geheel strookt. Immers,
dit beoogde een georganiseerde hulpveriee-
ning door de verschillende landen ten be
hoeve der getroffen rijken, hiervan is in dit
geval geen sprake en eene dergelijke orga
nisatie is vooiloopig niet te verwachten. Men-
meende daarom deze huipverieening niet al
ie hoog te moeien aanslaan. Voor ons land
is het voorgestelde crediet een aanzienlij*
bedrag, maar voor de voorziening in dl
reusachtige behoefien van Duitschiana, i»
het van betrekke.ijk geringe beteekenis.
Bovendien ziin aan deze credietverleeninj
gevaren verbonden, o.a. voor onze valuta, dij
zich niet zouden doen gelden indien de groa
te handelsstalen. Amerika en Engeland, aan
de ciedieiverleening tot bedragen, evenredig
aan hun omzet, zouden meaewerken.
Verscheidene leden spraken den wensch
uit, dat dit contract zal worden gedgekeurd,
eenerzijds met bet oog op de beboetten van
Duischland, anderzijds met het oog op den
afzet van een aantal Nederlandsche pro
ducten. die moeilijk uitstel kan liiden.
Verscheidene leden ook, die overigens hun
ne instemming betuigden met het ethische
dat aan het verleenen van dit crediet ten
grondslag ligt. betwijfelden of wel vo.doende
rekening is gehouden met de belangen van
ons land ten opzichte van de zekerheid van
de terugbetaling.
Vele leden oordeelden de bedongen con
traprestaties van te gering belang.
Alen wees er ook op. dat iedeie concurren
tie tusschen Amerikaansche en Duitsche ko
len uitgesloten zal zijn.
Men .meende, dat de regeering nog andert
voordeelen had moeten bedingen, n.l. onzer
zijds de levering van grondstoffen en half
fabricaten, waaraan onze industrie behoeft*
heeft en anderzijds de opheffing van maat
regelen van Duitsche zijde genomen. di<
belemmerend voor onzen handel wei ken.
Ten aanzien van het levensmiddelen-credie)
vroegen enkele leden of daardoor neen scha
de zal worden toegebracht aan onze eigen
voedselvoorziening.
Verscheidene leden konden zich niet ver
eenigen met de overeenkomst met de Maat
schappij tot ontginning van Steenkolenvel-
den. Zij hadden den indruk gekregen, dat
deze overeenkomst neerkomt'op een verkapt
subsidie aan deze maatschappij, die er niet
best voor staat.
DE KAASPOLITIEK.
Het ligt in de bedoeling van de Regee
ring, spoedig nieuwe maatregelen te nemer
inzake den kaasexport. De exporteurs heb-
ben van 't Zuivelkantoor een circulaire ont
vangen. waarin die wijziging wordt aange
kondigd. Aanleiding tot dit ingrijpen zijn de
belangrijke verhoogingen,die de marktprijzen
voor kaas in de laatste weken hebben ver
toond, en die een zeer nadeeligen invloed
hebben uitgeoefend op 't evenwicht in het
Zuivelbedrijf, dat noodig is om met name
de melkvoorziening in de door den Minister
voorgeschreven banen te houden. Er zullen
daarom noodig zijn ingrijpende veranderin
gen in de exportvoorwaarden.
Hiermede zullen ongetwijfeld de kaasprij-
zen tot staan komen, wat in zuivelkiingen
natuurlijk met minder genoegen zal worden
aanvaard.
In „De Producent", het orgaan van den
Bond van Kaasproducenten en van de Coop.
Producenten-Handelsvereeniging, neemt de
redactie positie tegen de nieuwe maatrege
len. Zij schrijft o.m.„De aankoppeling van
melk aan de producten, uit melk gemaakt,
zal steeds een aaneenschakeling van misère
blijven voor de voor export werkende bedrij
ven, dus ook voor de kaasproducenten, en
dit vooral, zoolang de regeering in de groo
te steden melk tegen een betrekkelijk lagen
prijs, gezien de omstandigheden, wenscht be
schikbaar gesteld te zien."
Verder wordt de wensch geuit, dat niet
met dezelfde midelen zal worden gewerkt
als 't vorig jaar, toen het uitgeloonen is op
Ten 8 uur 's avonds algemeene zitting zoo'n ontzaglijk nationaal verlies. Inderdaad
in Casino waar-in wethouder Krijgsman j heeft die zuivelpoiiiiek verleden iaar ver
scheidene millioenen aan de boeren en ex
porteurs gekost. Bovendien heeft 't vereni
gingsleven zeer sterk geleden. Zoo ziin van
de 40 zuivelfabrieken, die in Friesland de
