EERSTE BLAD
Indrukken van den dag
BINNENLAND
SIPKES'JAMS
EISCHT STEEDS
VRSJ0AG 6 AUGUSTUS 1920
43ste JAARGANG No 19237
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VCOR MAARLEMEN AGENTSCHAPPEN I
PER KWARTAAL i 1 3J5
PER WEEKf 0.25,
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ V00RUITBETAL1NQ f 3.57^
NASSAULAAN 49, HAARLEM, - TELEFOON 1438, 2741 EN 1748.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
LXXVII.
KATHOLIEKEN ALLER LANDEN VER*
EENIGT
Er gaat tegenwoordiig bijna geen week
voorbij, of uit de zwaar geteisterde oorlogs
landen', meest van midden- en Oost-Europa,
komt de een of andere afgezant de noodza
kelijkheid- bepleiten van de oprichting van
een nieuwen bond of een nieuw orgaan,
noodzakelijk met het oog op d'e tijdsomstan
digheden, cf wel komt de belangen beplei
ten van een noodlijdende stichting, een op
sterven liggende vereeniging of inrichting,
wier - verdwijnen voor de toch reeds zoo
zwaar beproefde bevolking een onoverkome
lijke ramp zou ziin.
Maar dezer dagen kwam nu eens een
Oostenrijksch priester .tot Ons, die niet kwam
pleiten voor een groep, een dorp, een stad,
een land. maar voor de geheele wereld.
En wat hij ons vertelde, verdient wel de
aandacht van breeder kring.
Dr. Max Jozef Metzger uit Graz, voor
velen zeker geen onbekende, is naar ons land
gekomen en zal weldra in verschillende ste
den een rede gaan houden^ over een Ka-tno
lieken Wereld-vredesbond.
Dr. Metzger is een interessante man, een
man met groote idealen en breede gedachten
De idee van de gemeenschap aller Katho
lieken van ééne kerk, broeders in het Geloof,
zonen van één vad'er. 'heeft ons allen, vaak
bezig gehouden, toen wij vier iaren lang
de wereld in haat en razemii verdeeld za
gen. Hoe meer de waarheid tot ons kwam,
dat de oorlog geen bescherming der eigen
landsgrenzen, geen strijd om het bestaan
was, maar een afschuwelijke kamp om 'de
wereldheerschappij, hoe schrijnender de aan
blik vau een menschen'moord werd.
En wanneer dan van tijd tot tiid Chris
tus' Stedehouder te Rome Zijn stem verhief
van de zeven heuvels en de verdwaasde we-
red toeriep: laat toch af van dat bloedver
gieten, dan kwam de stille maar vurige
wensch bij ons boven, dat toch tenminste
alie Katholieiken de handen ineen- konden
slaan en den vrede terug brengen.
loen reeds was dr. Max Jozef Metzger een-
heel-eind verder. Hij stond aan het hooit,
van ce Katholieke inwendige zending"
Het Witte Kruis, om in ziin arm Oostenrijk
langs ckardatieven weg door mid-del van
vxedesarbeid den werkelij'ken vrede een. weg
te bereiden. „Hulp van iederen aard voor
den lichamelijken en geestelijken nood onzer
dagen," 'dat was het devies van ..Het Witte
Kruis". Zielszorg stond nummer één op het
program, en daarachier een reeks charita
tieve middelen: verzorging van kraamvrou
wen en zuigelingen; verpleging van onder
voede kinderen, (waaruit de oproep naar
het buitenland voortkwam) drankbestrijding
in den meest uiigebreiden zin; rechtskundige
adviezen enz. enz.
Dit moge niets bijzonders lijken, het bij
zondere aan dit „Witte Kruis" was de be
zielende vredesg-edachte. zich daadwerkelijk
uitend in den oproep, nog tijdens den oor
log. om te komen t-ot de stichting van. een
wereld-vredesbond.
Zoovele reeds half origoloovige en -tot het
socialisme vervallen arbeiders.- heb ik weer
in onze rijen gekregen, door hen charitatief
te heipen en hen dan te wijzen op 't alge"
meene, bet katholieke van onzen gods
dienst, die alleen in zich de kiemen bevat
vooreen werkelijke, een blijvende Interna
tionale, -alleen de waarborgen kan geven
voor een eerlijken, hechten volkerenbond1."
Zoo zeide ons dr. Metzger en wij begrepen
opeens ziin wredesideaai.
Git eenige brochuurijes. die hii bij ons
achterliet, zien wij, hoe Paus Benedictus
XV treeds 27 Juni 1917 aan den wereld-
vredesbond van het Witte Kruis schreef:
„De Paus als plaatsbekleeder van den Vre
designing op aarde,zegent uw gloeiende ver
langen naar het 'herstel van den vrede on
der de volkeren en wenscht vurig, dat de
afgeheele vervulling van de door den God-
deiij'ken Meester gepredikte beginselen van
rechtvaarigheid en liefde, in. het leven van
de enkelingen als der geheele maatschappij,
voor altijd den schrik van den oorlog van
de volkeren moge wegnemen."
Zoo zegende de vredespaus reeds in Juni
1917 het werk van dr. Metzger. i
En thans, nu de Internationale van de
socialisten voor heel de wereld een misluk
king is gebleken en blijkens het .congres,
hetwelk nu dezer dagen in Genève laan den
gang is, een mislukking blijven zal, nu de
andere, de bolsjewistische Internatonale van
Lenin en Trotsky eer de omverwerping dan
de opridhtimg van de wereld voorspelt, nu
gevoelt deze Katholieke apostel des vredes
nog meer den .drang in zich .om ziin ideaal
van een Roo-msche Internationale te verwe
zen,lijken.
Hij is er de aangewezen man voor. De
groote internationale vredesbijeenkomsten
der laatste jaren woonde hij alle bij. En gij,
moet hem met enthousiasme hooren verha
len hoe protestantsche voormannen in een
vergadering te Bern opstonden en een plaats
voor den Paus eiscliten in den Volkerenbond,
den Paus des vredes en hoe geheel de ver-
gaderintg met luid applaus instemde. En
'heeft Lloyd G-eorge ,in zijn nieuwjaarsbood
schap van id-it jaar niet gezegd, dat van den-
godsdienst alleen heil was te verwachten in
dezen verwarden tijd; dat de kerken- de vol
k-eren moeten terugvoeren naar een betere
samenleving?'
i En wie zal dat beter doen dan de Room-
sche kerk? -Miaar wij zullen geen paragra
fen-Volkerenbond stichten, zooals Wilson
deed, Daar te Versailles beging men de
dwaasheid van te zeggen, hoe de .wereld in
elkaar moest worden gezet ,om den vrede
te waarborgen: men maakte het geraamte,
het lichaam, anaar vergat de ziel. Wü ech
ter werken van tinnen uit naar buiten; eerst
de mensdhen en den- memschelijken geest ver
vormen en richten en dan een nieuwe ge
meenschap van volkeren opbouwen.
Met zulke gedachten raakt dr. Metzger ,Ln
vuur. i, i
Hij is hier gekomen om het 6de Interna-
tionale Katholieke esperantistencogres in
-Den Haag bij te wonen-, hetwelk 15 Augus
tus a.s. begjinit. Want ook de wereldtaal wil
hij dienstbaar maken aan ziin 'ideaal.
En door heel 'Nederland zal hii een rond
reis doen ,en van het succes van zijn wel
sprekendheid zijn !wij. ina ons kort onder
houd, nu reeds overtuigd. Aan hem zelf zul
len wij; hdt verder overlaten ziin ideaal te
bepleiten. Een ding hebben wii hem nog moe
ten beloven en iwel er onze lezers opmerk
zaam op te maken-, dat ook deze propagan
da en het heilzame charitatieve werk van
het Witte 'Kruis niet zonder ruime middelen
kan worden verricht. En deze ontbreken to
taal in Oosten-rijk. Mochten todh vooral de
Nederlandsche Katholieken, aldus was zijn
laatste woord, die in zulke gunstige om-
iStanighéden verkeeren, begrijpen, dat met-
weinige Hollandsche guldens door den la
gen valutastand, zoo enorm veel is te doen,
een wetenschap, die de Joden in Oos"
ten-rijk zoo goed benutten!
In Haarlem za-1 hij eimidu Augustus
voor Gel-oof en Wetenschap spreken.
Het adres van Dr. -Max Jozef Metz
ger is tijdens zijn verblijf 'in Nederland,
bij den heer Heilker te Hoofddorp.
ALS DE KINDEREN DE SCHOOL VERLATEN,
Het Haagse h Comité tot zedelijke ver
heffing-, waarbij ook is aangesloten de
Ned. R.K. Centrale Vereeniging ter be
scherming van Meisjes verspreidt onder de
ouders van de kinderen, die de school
verlaten, de voLgendc behartigingswoou-
dige wenken, die eigenlijk wel niets
nieuws [bevatten, maar die weer eens, no-oit
genoeg te herhalen waarschuwingen in
eenvoudigen en bevattelijken vorm naar
voren brengen:
Het oogenblik waarop de kinderen de
school verlaten ia bet tijdstip waarop
vo-or de ouders de groote verantwoorde
lijkheid aanvangt voor bet zedelijk wel
zijn van hun zonen en dochters.
Zoolang de schooltijd djuurt wordt de
verantwoordelijkheid voor d.e opvoeding
van h.et kind, dóór de ouders gedeeld
met den onderwijzer. Daarna js niemand
meer .vanzelf aangewezen om yoorlich-
tiilgi te geven.
Als gij, ouders, dan .voorlichting noo
dig hebt, zult gjj die moeten zoeken.
Mogelijk kan de onderwijzer van Uw kind
ook in de toekomst Uw raadsman blij
ven. Als hij dat niet kap. en gij komt
vo-or moeilijk he den te staan, waarvoor gij
geen raad weet, -wendt ,U dan tot een
vereeniging, die het welzijn yan de jeugd
beoogt. Er zijn er' .vele, die dat doen.
Kent 'gij er geen, wendt dan tot ons
en wij zullen U den weg wijzen.
Dwaling bij de opvoeding na den
schooltijd was vaak de oorzaak van een
verongelukt leven. Uw groot© jongens en
meisjes hebben evengoed leiding noodig
als de kleine.
Geeft Uw kinderen een godsdienstige
opvoeding. In ieder menscheukind leeft
een verlangen naar het hoogere, het
eeuwige. Een sterke godsdienstige over
tuiging ia de krachtigste zedelijke steun
voor wie niet slechts jLn naam maar in
waarheid een goed leven ,wil leiden.
Maar waakt gij er voor, dat het goede
zaad niet door slechte invloeden wordt
verstikt.
Maakt het thuis gezellig yoor hen.
Een, ongezellig tehuis heeft menigen
jongen en menig meisje ertoe gebracht
hun gezelligheid te zoeken op straat.
Tracht zooveel mogelijk Uw kinderen van
de straat te houden. Velen gaan jaar
lijks ten gronde, die bewaard hadden kun
nen blijven, als zij behoorlijk beschermd
waren geworden do,or de ouderlijke wo
ning.
Stelt Uw huis open ,voo<r hun vrien
den en vriendinnen. De goede vrienden
zuLlen gaarne komen en gij leert op die
wijze degenen kennen met wie Uw kinde
ren omgaan. En wie .weet of er onder
deze niet eenzamen zijn, die in hun eigen
omgeving geen gelukkig huiselijk leven
vo-or zich zien en die gij dpor den in
vloed van Uw huiselijkheid ,voor afdwa
ling kunt behoeden. Zij, die geen geluk
kennen, worden zoo licht het slachtoffer
v,an' verleiding.
Zoekt het vertrouwen van .Uw kinderen
en weest niet te streng. Ontzegt- hun
kleine genoegens niet, tenzij gij daar
voor een ernstige reden hebt, die zij kun
nen begrijpen en eerbiedigen. .Ouderlijke
liefde- -die zicii uit in te groot» gestreng
heid, al komt deze voort uit plichtsge
voel, wordt slechts zelden door kinder
lijk vertrouwen beantwoord.
Hebt gij wel eens gedacht over het
gebrek aan vertrouwen, dat ,wij overal
om ons heen waarnemen? Naarmate er
meer vertrouwen zal zijn tusschen ouders
e,n hun kinderen, zal .er ook meer .ver
trouwen komen tusschen de menschep on
derling en er zal niet zooveel kwaad in
het verborgen blijven voortwoekeren.
Leert Uw zonen het meisje niet aan te
zien met onreine gedachten, en waakt
over hetn, dat zij niet verleid worden tot
een onzedelijk leven, voordat zij zich nog
rekenschap geven van het onderschjeid
tusschen wat geoorloofd is en wat niet.
Ziet toe, dat zij niet in aanraking ko
men met verdorven vrouwen, wier om
gang hen zedelijk en lichamelijk ten
gronde zou richten. Ep waarschuwt hen
vooral, .voor den drank, die den wil ver
lamt en de stem yan het verstand, ver
dooft, De jongens hebben dik wij is nog
meer dan de meisjes, bescherming en lei
ding] noodig. Dpor Uw zonen voor zede
lijk verval te behoeden en hen rein te
houden in hun doen en denken, beschermt
gij de dochters van andere ouders, waar
uit uw jongens zich later een vrouw zul
len kiezen.
Als uw dochters uw huis verlaten om
onder vreemden te. gaan, weest dan niet
te goed van vertrouwen maar informeert
naar de omgeving, waarin zij zullen leven.
Kr ia veel, dat mooi schijnt maar het in
werkelijkheid niet is. .Waarschuwt Raar,
als zij op eigen beenen moeten staan,
voor te. groote lichtgelovigheid. Het kost
zoo weinig moeite een argeloos meisje
te misleiden.
Als g|ij het vertrouwen yan uw kinderen
bezit en u tracht te herinneren wat gij
zelf fn uw jeugd yan het leven gevraagd
hebt, zullen uw waarschuwingen niet on
gehoord aan hen voorbij gaan en zult
gij inde toekomst geen d.oor eigen schuld
verloren geluk behoeven te betreuren.
Wij leven ip een tijd van zedelijk ver
val. Onder de jonge menschen zijn er
heiaas velen, die schijnen te meenen, dat
alles geoorloofd js, wat oogenblikkelijk
genot geeft. Gij ouders hebt het in uw
hand en op u rust de plicht, gezonde be
grippen over zedelijk» verantwoordelijk
heid aap te kweeken in het opkomend
geslacht.
Wilt gij ons toestaan n daarbij behulp
zaam te zijn?
VRIJHEID EN BOLSJEWISME.
Herhaaldelijk hebben wii reeds gelegen
heid' gehad er op te wijzen, dat vrijheid
onder bolsjewistisch regiem een ongeken
de weelde is. Gevangenis en doodstraf,
onderdrukking en willekeur ziin er erger
dan onder het meest zwarte despotische
bestuur. Een nieuw staaltje levert weer
het volgende:
Alexinsky, het gewezen socialistisch lid
van de Russische Do-ema (die uitgesloten
is van de tweede internationale) heeft
tot de Engelsche arbeidersdelegatie, die in
Rusland ga weest is, den volgenden open
brief gericht, die in de .,La Cause Com
mune" van j.l. Zaterdag werd opgenomen:
,Jk zou gaame de volgende feiten te
uwer kennis willen brengen. Gedurende
uw reis naar Rusland zijt gij ontvangen
door den Typografenbond, welker leden
u op de hoogte brachten van den tegen-
woordig-en toestand der arbeidende klas
sen in ons land, zonder iets te verzachten
of te verbergen. Onmiddellijk na uw ver
trek werden de leidende leden van den
Typografenbond op de meest wreede wijze
door de sovjet-regeering vervolgd. Uit of
ficieel© mededeelingen in de sovjet-pers
blijkt, dat de Bond door de regeering ont
bonden is verklaard. Ik ontving tevens
bericht van de arrestatie van den alge-
meenen secretaris, kameraad Kefali, een
welbekend sociaal-democraat.
Ik was zelf de stichter van een der af-
deelingen van den Russischen Typogra
fenbond en werd door dien bond candi-
daat gesteld bij de verkiezing voor de
tweede Doema en heb bet recht in het
openbaar deze vraag tot u te richtenZijt
gij van meening, dat het enkele fedt, dat
wij u hebben ontvangen en u ingelicht
omtrent de ongelukkige werkelijkheid
vau het bolsjewisme, voldoende is om de
vervolging van uw Russische kameraden
door de bolsjewistische tirannen te recht
vaardigen t Meent frij piet, dat het uw
plicht is hen te verdedigen en.uw stem
te verheffen om te protesteeren tegen de
ze lag© daad van de regeering van Lenin!
Of geeft gij er de voorkeur aan uw kame-
raad Kefali in ziin communistische cel aan
zijn lot over te laten en daardoor den
l.u.ük te wekken bij de Russische arbei
ders, dat de solidariteit van het proleta
riaat slechts een holle frase is!"
Ziedaar weer eens een onverdacht ge
tuige voor de waarheid van bovenstaande
stelling.
ALS TWEE HETZELFDE DOEN.
.Uit Washington wordt gemeld:
Na een onderzo eik, dat drie maanden
duurde, zijn Wil ham Bross Lloyd, de
„roede miliionair", en negentien andere
leden der communistische arbeiderspartij
veroordeeld wegens samenspanning tot
omverwerping der regeering.
Lloyd is veroordeeld tot vijf jaar ge
vangenisstraf en 7000 boete.
Dat gebeurt heel kalm ia het ultra-de
mocratische Amerika.
En bij ons huilt een groot deel van de
pers, wanneer er eindelijk eens aan een
wet gedacht wordt om de veiligheid van
den staat te,beschermen.
Wat zou ,,het vrije Nederland" dan wel
doen, wanneer er bij ons eens 20 commu
nistische raddraaiers tot 5 jaar gevange
nisstraf veroordeeld werden!
DE BOYCOT.
Dat dé boycot verkeerd is aangekomen
en Oostenrijk, waar de socialisten en de
communisten de eerste helpers van den
heer Fimmen vormden, veel meer van de
Aansterdamsche terroristen te lijden heeft,
dan het christelijk Hongarije, blijkt meer
en meer.
De liberale ,,Frankf. Zeitung" bericht,
dat de Oostenrijksche industrieelen krach
tig bij hun re.geering protesteeren tegen
de gevolgen van den boycot, die de nijver
heid in hun land dreigt stil te leggen. Ook
de Oostenrijksche hoeren en zelfs een deel
dei- socialistische arbeiders begint den
druk ernstig te voelen en op te staan. Het
kan nauwelijks meer een week duren,
schrijft het blad, of de boycot moet een
roemloos einde vinden,
Inmiddels hebben de socialisten en
communisten van Weenen.... een nood
kreet tot het I. V. V. gericht om hulp te
gen Hongarije. Em de heer Fimmen
liet, volgens de socialistische „Arbeiter-
zeitung" te Weenen, dapper antwoorden:
,,Wij steunen het beroep der Oostenrijk
sche kameraden krachtig en hebben de
aangesloten vakvereenigingseoniité's in
Frankrijk, Engeland en Italië uitgenoo-
d-igid, onverwijld bij hun regeering stappen
te doen en alle middelen aan te wenden,
opdat het Oostenrijksche volk voor nieu
we ellende gespaard blijve."
Natuurlijk, schrijft „De Tijd", zullen die
regeeringen antwoorden: Begin met uw
terreur tegen het Hongaarsohe volk op te
heffen, opdat dit tegen nieuwe ellende ge
spaard blijve. Gij zelf hebt den thans drei
genden nood over Oostenrijk gebracht.
Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat
ook aan andereu niet."
Binnenlandsch Nieuws.
ZUIVERING VAN AFVALWATER.
Bij Kon. besluit is bepaald dat wordt in*
gesteld een Instituut voor zuivering van af
valwater. De zetel van Let instituut is ge
vestigd te 's-Gravenbage.
Het instituut heeft ten doel de waterver
ontreiniging te bestrijden en te voorkomen
en wel door het verrichten van onderzoekin
gen zoowel aan het instituut zelf, als aan
proefinstallaties elders, en door andere werk
zaamheden, dié ten deze door den minis
ter van landbouw nijverheid en handel, voor
zooveel noodig in overleg met den minis-
teer van arbeid, dienstig worden geacht.
Aan het hoofd van het instituut staat als
directeur de scheikundig adviseur bij de ar
beidsinspedie.
Er wordt ingesteld eene commissie van
toezicht öp het lnstituu voor Zuivering van
Afvalwater, welker leden od voordracht van
de ministers van landbouw, nijverheid en
handel en van arbeid door de Kroon worden
benoemd.
De verdere organisatie en de werkzaam
heden van het instituut en van de commissie
van toezicht, worden geregeld door den
minister van landbouw, nijverheid en handel,
voor zooveel noodig in overleg met den mi
nister van arbeid.
UITVOER VAN BOTER.
De minister van landbouw heeft bepaald:
dat zijn beschikking van 15 Augustus
1919, houdende bepalingen ten aanzien van
het verleenen van vergunningen tot den uit
voer van boter, wordt gewijzigd als volgt:
a. in de plaats van 1 Mei 1920. vermeld
in art. 1. wordt gelez: .,1 Mei 1921";
b. voor het eeTste lid van art. 12 zal zijn
te lezen:
1. De uitvoer, respectievelijk de uitklaring
van boter, geschiedt uitsluitend langs de
kantoren;
Amsterdam, Budel, Eysden. Groesbeek,
Hansweert, Harlingen. Lobith. Maastricht-
Wijk, Nieuweschans, Oldenzaal. Roozenxlaal,
Rotterdam, Sas van Gent. Simpelveld. Vlis-
singen, Vlodrop en Zevennaar.
BUITENLANDSCHE BOEKWERKEN.
Namens de Ministerieel© Departementen
is er de aandacht van cellegos, ambtena
ren en autoriteiten op gevestigd, dat door
meerdere boekhandelaren bij de omreke-
ni-ig in Hollandsch geld van den prijs van
buitenlandisohe boekwerken en tijdschrif
ten te booge bedragen aan het Rijk in
rekening gebracht worden.
Naar aanleiding hiervaai wijst men er op
dat buitenlamdsche periodieken door tus-
schenkomst van de postkantoren kunnen
worden besteld en dat uit ervaring is ge
bleken, dat de koersberekening dan veel
veordeeliger uitkomt.
JOUENALISTISCH CONGRES.
Bij het bestuur van den Ned. Journa
listenkring is een voorstel ingekomen, om
Journalistiek Gongres te Rotterdam niet
te. houden op, 26 en 27 September, maar
op 16 en 17 October a.s. Aangezien het
dage lij ksch bestuur zich met dit voor
stel vereenigd heeft zal het Kringbestuur
vermoedelijk tot dit korte uitstel beslui
ten.
Het Congres zal door het gemeentebe
stuur van Rotterdam officieel ontvangen
worden jn het nieuwe Raadhuis. De direc
tie van de Holland-Amerikalijn zal het
Congres een eere-maaltijd aanbieden aan
boord van de „Rotterdam".
De Senaat vau de Ned. Handelshooge
school heeft de au La., van lijet Universi
teitsgebouw als vergaderlokaal aangebo
den.
Nadere voorschriften voor woningbouw.
De minister van arbeid heeft een circu
laire tot de gemeentebesturen gericht, waar
in o.a. gezegd wordt;
De ervaring heeft geleerd, dat het voor
woningbouwverenigingen en gemeentebe
sturen wenschelijk is, eenige normen te heb
ben, waaraan zij zich bij het ontwerpen van
bouwplannen van arbeiderswoningen kunnen
houden.
Dit geldt in het bijzonder de inhouds-
ruimte van woningen en de verhouding tus
schen exploitatiekosten en huurprijzen.
Ik ben daarom voornemens in het vervoig
de volgende schaal toe te passen bij de 'be-
oordeéling van woningplannen.
Woningen met een inhoud van minaer
dan 225 M3 moeten in den regel opbrenger
aan huur ten minste 50 pet. van de exploi
tatiekosten; woningen met een inhoud van
226275 M3 in den regel ten minste 60
pet. van de exploitatiekosten; woningen mei
een inhoud van 276300 M3 in den regel
ten minste 70 pet. van de exploitatiekosten
Voor woningen met grooteren inhoud wor
den voorschotten en bijdragen niet verleend.
Ik vestig uitdrukkelijk uwe aandacht ei
op, dat bovenstaande percentages, die aai
huren moeten worden opgebracht, minimi
zijn en dat bij de vaststelling van de deiini-
tieve huren rekening moet worden gehouden
met de hoogere draagkracht van de huur
ders. Winkels vallen buiten deze regeling,
zij worden met de daarboven liggende wo
ningen als een geheel beschouwd, dat een
huur moet opbrengen, die de exploitatiekos
ten dekt.
Voor woningen voor groote gezinnen ben
ik bereid eenige afwijking van deze schaal,
zoowel wat inhoud als wat huur betrft, toe
te staan.
De inhoud van de woningen wordt ge
meten buitenwerks van den bovenka»'
van den vloer; heeft de woning- een
schuine kap, dan tot de halve kaphoogte.
Opdat zooveel mogelijk nuttige woon
ruimte worde verkregen verdient het aan
beveling, geen hooge schuine kappen to
maken, maar lage gebroken kappen.
Voor hocgte van woonverdiepingei.
moet als regel worden aangenomen 2.70
M, voor hoogte van slaapverdiepingen
2.40 M.
Bij de berekening van den inhoud van
d© woningen worden buiten rekening ge
laten schuren en kelders, bij verdiepings
woningen bovendien een matige berg
ruimte op den zolder. Kelders kunnen
wegens de hoogere kosten slechts bij uit
zonderingen worden toegelaten en dan
nog alleen indien de meerdere bouwkos
ten van de kelders door hoogere huurop
brengst worden gedekt. In den regel kan
met kelderkasten worden volstaan.
Indien boven- en benedenwoningen ge
bouwd worden, behoeven de benedemvr
ningen niet aan den eisch betreffend*
drie slaapkamers te voldoen, wanneer 't
aantal van die woningen niet meer dan
een derde van het geheele bouwplan be
draagt.
Op de teekeningen van bouwplannen
waarvoor steun wordt gevraagd, moet ie
het vervolg de inhoud van de woningen
worden vermeld.
Het heeft meermalen de aandacht van
den Minister getrokken dat, ook in bouw
plannen van vrij beperkten omvang, ver
schillende type van woningen worden
opgenomen, die zich meermalen dan nog
kenmerken door grilligheid en gezocht
heid. Blijkbaar bestaat er een streven, oir
de schoonheid te vinden in veel afwisse
ling van woningtype en grilligheid en
gezochtheid van lijnen voor ieder type
Dit alles drijft de kosten op zonder dat de
schoonheid gediend wordt.
Met den meesten aandrang wijst de cir
culaire <>p de noodzakelijkheid, in dezer
de grootste soberheid te betrachten, zoo
wel ter besparing van onnoodige kosten,
als ter wille van de schoonheid, die hier
zonder kostenverhooging kan worden ge
diend.
In het vervolg kan dan ook niet meer
worden gerekend op steun voor plannen
als hier bedoeld.
Binnenkort zal den gemeentebesturen
een verzameling woningtypen worden
toegezonden, die als grondslag voo»
bouwplannen kunnen dienen.
Met betrekking tot den bouw van mid-
denstamdswoningen merkt de minister hel
volgende op:
In het vervolg zal subsidie alleen ge-
geven worden voor woningen die niet meer
dan 450 M3 inhoud hebben, gemeten all
hierboven aangegeven. In den regel be
hoeven de woningen niet zoo ruim te zijn
maar kunnen zij min of meer beduidend
beneden deze grens blijven.
De huur moet voortaan berekend wor
den op den grondslag van 170 200 pet.
van de bouwkosten van 1914.
De bovenstaande nadere regeling voor
arbeiderswoningbouw en voor midden-
stands woningbouw zal niet gelden voor
plannen, waarvan de voordracht var
B. en W. bij den Raad reeds aanhangig
was op den dag, waarop de circulaire den
gemeentebesturen werd toegezonden.
B RUENBRGODKA ART.
De directeur van het Rijksbureau voor de
Distributie van Graan en Meel maakt be"
kend, dat als bruinbroodkaart voor het
BUREAUX!
- -v-
