DERDE BLAD SCHULD EN BOETE BUITENLAND i FEUILLETON. Orde en Arbeid. Kunst en Kennis ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1920 De gruwelen der Bolsjewisten. (Verhaal van een ooggetuige.) Ka meer dan een jaar. n.l. van Mei 1919 tot Juni 1920, te Moskou vastgehouden te zijn, zoo luidt hec slotverhaal van den heer De Bettonville in de „Limb. Koerier", sloeg eindelijk voor hem en zijh echtgenoote het uur der bevrijding. Het Belgische gouvernement had toege stemd in de uitlevering van 25 Russische krijgsgevangenen voor eiken Belgischen on derdaan, en zoo werden een honderdtal Belt gen overgebracht naar Reval. waar een Bel gisch stoomschip hen zou afhalen. Veel égards voor de vreemdelingen betoonde de Sovjet ook nu niet: ze werden eenvoudig in beestenwagens met zitplanken gepakt en moesten zeiven maar zorgen, dat zij onder weg niet van honger stierven. Wie nog geld hadden, kochten voor zich en de lotgenooten die zonder waren, den vastgesteld en mond voorraad: 5 pond (een Russisch pond is 4 ons) brood, 1 pond boter, 1 pond kaas en 10 eieren. Voor dezen aankoop en voor het vervoer der bagage naar het station (de bagage bestond uit eenige zakken met klee- ren, schoenen enz.) benevens voor hun spoorreis naar Nar va (in tsihiand) heb ben de Belgische viijgelatenen gemiddeld per hoofd 20,000 roebels mooeten betalen, wat voor de 107 gezamenlijk uitmaakte 2 mihoen 100 duizend roebels! Per persoon mochten de Belgen niet meer dan 10.000 roebel meenemen: al het ove rige geld moesten zii achterlaten ten voor- deele der openbare kas van Sovjet-Rusland. Te Narva waren zij eindelijk buiten het gebied der gezegende beginselen van on vrijheid, naamgelijkheid en roode broeder schap. Daar, op neutralen grond, wachtte hen majoor Francot, lid der Belgische mi litaire missie met de uitwisseling belast Deze merkte op, dat de Russen twee Belgen te Moskou hadden achtergehouden den heer Uytenhoven, secretaris van het Belgisch ge zantschap te Petrogad en den heer d'Arcy, een Belgisch officier, Majoor Francot maak te korte metten en weigerde van zijn kant de uitwisseling van 100 Russische gevange nen. zoolang niet de beide Belgen zouden uitgeleverd zijn. Dit hielp. De loslating is kort daarna gevolgd. Van Narva ging liet ditmaal in be hoorlijke Roode Kruiswagens naar Reval waar het IBegische s-S. „de Czar" de bevrij den wachtte, en de intruding van gevange nen plaats had. De heer Bettonville is vol lof over de behandeling, die hun van de Bel gische missie ten deel viel. en hii schetste hoe hij en zijne landgenooten op de aange boden conserven en biscuits aanvielen als uitgehongerde wolven op een stuk vleesch. ten der eerste zorgen was. de menschen van kleeren ie voorzien, want het was niet veel meer dan lompen, wat ze aan het lijf hadden. Het gebrek aan papieren en paspoorten ver oorzaakte wel eenige moeite; den Belgen waren hun identiteitsbewijzen enz. afgeno men, onder voorwendsel dat ze moesten na gezien en gecontroleerd worden, en.... ze kregen ze nooit terug. Men is op goede gronden ervan overtuigd, dat de sovjet die uitreikte aan hare agenten, welke zij met deze valsche passen in Europa en andere werelddeelen rondstuurt om er geheime bolsjewistische opdrachien te vervullen. Een van de dingen, die onze zegsman het meest getroffen hebben, toen hii in West- Europa terugkwam en kennis nam van de toestanden, is, dat in de meeste landen de socialistiche groepen zoo warm partij trek ken voor de Russ.Sovjets. Blijkbaar, zoo besloot de heer Bettonville zijn zeer belang wekkend verhaal, is men :n socialistische kringen absoluut niet op de hoogte van de wijze, waarop wederkeerig de communisten in Rusland over hen denken. Wie de Russi sche bladen leest, kan zich dag aan dag overtuigen, dat de Soviet-menschen vooral 't land hebben aan de Europeesche socialisten die zij als sta-in-den-wegs voor hunne be weging, als verraders en misleiders van het proletariaat beschouwen. Mannen als den Franschen socialist Thomas den Belgischen Vandervelde. den NederlandschenTroelstra, enz. enz. schelden zij als „gelen'' die in hun oogen veel verachtelijker zijn dan de büi- tenlandsche bourgeois. Een Nederlandsch socialist, die het bol sjewisme uit eigen beschouwing kende, be sloot de hoer Bettonville. zou het uitspuwen. DE SUCCESSEN VAN PILSOEDSKI. Het telegram uit Parijs over de Pool sehe successen op 't oorlogsveld gewaagt van een „bliksemsnelle" opmarseh der Polen, een uitdrukking die ons als niet vrjj van overdrijving wil voorkomen, al is 't. buiten kijf, dat de Poolsehe generalis simus Pilsoedski belangrijke successen te hoeken heeft en steeds aanzienlijke vor deringen maakt. Het is niet onmogelijk en in sommige berichten kan men dit tus- schen de regels lezen, dat de Poolsehe le gioenen op het oogenblik in hoofdzaak te strijden hebben tegen licht bewapende Russische voorposten, tegen ruiterij die slechts over machinegeweren beschikt, terwijl 't zware geschut der Russen nog niet ten W. van Boeg en Karet voor- uitgebraeht is. Het gevaar voor Warschau is sinds eenige dagen volkomen geweken en de strijd heeft zich verplaatst in de richting van Brest-Litowsk. De door Pilsoedski aangevoerde hoofd macht lieeft zich achtereenvolgens mees ter gemaakt vau Loekof ten zuid-oosten van Warschau eu van Mesdirsjetsje dat iets oostelijker aan deu spoorweg Loekat- Brest ligt. Met het verder zuidelijk staan de leger vereenigd rukt Pilsoedski nu naar Brest-Eitowsk op, dat 18 dezer tot op 30 K.M. genaderd was en volgens een Reuter-telegram reeds door het roode le ger ontruimd is. De Boeg vormt echter een natuurlijke verdedigingslinie waarachter de Russen, indien zij tenminste over voldoende ar tillerie en munitie beschikken, betrekke lijk veilig zijn. Door dezen opmarscli heeft Pilsoedski de Russische legerlinie die zich van Brest Litowsk tot ten noordwesten van War schau uitstrekte in tweeën gespleten. De Russen, die nog bij de noordelijke forten van Warschau en in den Poolschen corri dor staan, verkeer en dus in een benard en toestand. Ook op het zuidelijk front, aan den bo venloop van Boeg en Styr. behalen de Polen belangrijke voordeeleu. De aanval len op de Russische afdeelingen die bij Busk (halverwege BrodyLemberg) en bij Sokal (60 K.M. noordelijker)^ west waarts drongen, is met succes ingezet. Wat het noordelijke front betreft, op den weg Warschau—Wlawa is Tsjecha- nof door de Polen heroverd. Deze stad ligt 30 K.M. ten zuiden van Mlawa, Ook het Pruisische Strasburg, dat in de richting van Graudenz ligt, is door Pool sehe troepen bezet. De Russische afdee lingen in den Poolschen corridor bezet ten nu nog Soldau, ten moorden van Mla wa op de Pruisische grens en bevinden zich in de buurt van Graudenz. Volgens een uit Berlijn ontvangen telegram heb ben zij den aanval op Graudenz inet succes geopend. Vermoedelijk zullen zij een poging doen oin Dantzig te bereiken, maar de Polen volgen hen op do hielen, zoodat zij zich tenslotte toch zullen moe ten overgeven, tenzij zij er de voorkeur aan geven zich in Pruisen te laten inter neeren. WRANGEL'S OPERATIE IN ZUID RUSLAND. Over den toestand in Zuid-Rusland, waar generaal Wrangei's offensief het de Bolsjewiki thans lastig genoeg maakt, wordt uit Konstantimopel aan de „Times'' gemeldt, dat de aanvallen van liet roode leger op Wrangei's troepen aan den Dnjepr tot dusver zijn afgeslagen. De leider van de guerilla in die stre ken, Makhno, werkt nu samen met Wran- gel's troepen aan het hoofd van een boe- ren-leger, dat zich met verrassende snel heid van 2000 tot 30.000 man heeft uitge breid en dat au Wrangei's leger van le vensmiddelen voorziet. Te Londen is verder bericht ontvangen dat de opstand van de Don-kozakken te gen de Bolsjewiki en ter ondersteuning van Wrangel begonnen is. Wrangei's troepen hebben den spoorweg van Tsarit- sin naar Ekaterinodar afgesneden, waar door de Koeban-kozakken van het voor naamste Bolsjewistisch centrum zijn ge scheiden. De tactiek van generaal Wran gel is thans om den Oostelijken oever van den Dnjepr tot zijn linkerflank te maken. Bericht wordt dat hij niet voornemens is de Oekrajine binnen te vallen, of naar Odessa op te rukken. Draadlooze telegrammen van de Sov jets melden, dat er onder de roode troe pen te Obsjakof een opstand is uitgebro ken en dat honderd van de oproerige sol daten zijn gefusilleerd. Van anderen kant wordt gemeld, dat na de overwinningen van Wragel's troepen op het Zuidelijk front de bevelhebbers van het derde Sovjet-leger op bevel van Trotsky zijn ter dood gebracht. Aan de Kaspische zee heeft de Bolsje wistische opperbevelhebber te Bakoe zijn hoofdkwartier verplaatst naar Gronny, ten noorden van den Kaukasus en de Rus sische Sovjet-troepen zullen binnenkort heel Azerbeidsjan ontruimen. (Vrij naar het Engeisch van A. 3. gwanj Geautoriseerde vertaling Aüron Fletcher glimlachte en wandelde nadenkend de veranda op en neer. ,0." riep Annie, en ze greep Clara's beide han den, „ben jullie toch getrouwd! Wat zal Geoffrey daar blij om wezen! Hij zal wel dadelijk komen. Maar waarom hebben je lui niet te voren geschreven? Dan zou alles hier in orde geweest zijn om je te ontvangen!" ,,In orde? Maar alles is hier toch in orde, nietwaar Bryan? Men zou het hcueeh niet beter kunnen verlangen of wenschen. En wat zie je er goed en lief fit! En weer een kleine ook! Annie, An-, nde, wat b.en je toch rijk!" Clara viel op haar knieën voor het wiegje en lichtte het dekentje op om het lieve gezichtje der slapende kleine beter te kunnen zien. Terwijl ze zoo met elkaar bezig waren, kwam Geoffrey's wagentje op het huis toerijden, en-een ocgenblik heerschte er nu een vreemde stilte. Hij sprong van den bok een 6lanke, gebruinde gestalte met de oude, knappe maar nu ernstige en energieker geworden trekken. Slechts met moeite kon hij zijn ontroering be- heerschen, terwijl hij het tooneeltje daar op de veranda, overzag. „Zoo ouwe jongen," sprak hij opeens tot Bryan, ,,ben jij het?" Hun handen ontmoetten elkaar, hun beider gedachten gingen jaren terug en ze waren opnieuw als kleine jongens daar ginds in de bosschen van Brancthorpe. Al de tegenspoed van den tijd tusseben toen en nu scheen vergeten. Het was een heerlijk oogenblik en niemand schaamde zich de tranen, die hun allen in de oogen kwamen. „En wie is dat? Bij den Hemel, dat is toch Clara niet." sprak Geoffrey opeens, terwijl hij op de vrouwengestalte wees, die daar voor de wieg neergeknield lag. „Zeker is dat Clara," sprak de jonge vrouw zich omwendend, en je kunt me gerust eens een kes geven, als Bryan or niet op tegen heeft...." eindigde ze schalks. „Maar ben je dan nu...," De minister van buitenlandsche zaken van Georgie heeft in een arbeidersverga dering te Tiflis medegedeeld dat de vroe gere eerste minister van de republiek Azerbeidsjan in Juni van dit jaar ter dood is gebracht door Bolsjewistische ter roristen. Terwijl de Bolsjewiki uit Azerbeids jan terugtrekken, wordt uit Teheran ge meld, dat op Perzisch gebied, te Enseli opnieuw Russische Sovjet-troepen zijn ge land; tot de bevelhebbers behoort ook een Turkseh generaal. EEN WAPENDEPOT DER COMMU NISTEN. In Weissensee, een voorstad van Ber lijn, kwam het in den nacht van Donder dag op Vrijdag tot een gevecht tusschen een aantal communisten en patrouilles van de veiligheidspolitie. Daarbij werd een wachtmeester van de veiligheidspoli tie gedood. Op een andere plaats dicht in de buurt ontstond een gevecht tusschen leden van den bewakingsdienst van den spoorweg en eenige mannen, waarbij een der mannen zwaar gewond werd. De gewonde, die, naar later bleek, ook een communist was, verklaarde bij zijn verhoor, dat hij bad deelgenomen aan een geheime communis tische vergadering. Iu deze vergadering waren de deelnemers in verschillende groepen ingedeeld, die uit een terrein in Weissensee daar verborgen wapens moes ten opgraven en deze onder bepaalde communisten verdeelen. 'n Deel der deel nemers aan de vergadering was aange wezen voor het werk op dit terrein, de an deren, onder wie ook hij, moesten als uit kijkposten dienst doen en werden over het geheela terrein verdeeld. Hierop werd dadelijk een groote poli tiemacht ontboden. 200 man verschenen en moesten het terrein doorzoeken. Er werd echter niemand meer gevonden en men vreest dat het wapendepot reeds opgehe ven was toen de botsing van de veilig heidspolitie met de communisten plaats had. DE CONFERENTIE TE MINSK. Over hetgeen er eigenlijk te Minsk ge schiedt,- verkeer en wy zoo goed als in 't duister. Reuter meldt, dat Karaenef te Londen een telegram ontving van 'is.itsjerin, mel dend cat cr op 18 Aug. geen besprekiun- gen te- Minsk plaats hadden tengevolge van Dat immers eerst een mëdedeeliüg is geko iv men, dat de Polen te Minsk waren aan- burg den magistraat Nicolaas Sokoloff, die gekomen, maar nu over de hun gedane door Koltsrhak was belast met de taak. om bij Ciechanow 2000 gevangenen neeft ge maakt en een geweldigen stoot aan den vijand heeft toegebracht. Officieren der geallieerden die het front bezoeken, ver klaren dat zij zelden een dergelijk zoo bloedig slagveld hebben gezien. Over de nederlagen der Bolsjewisten in de buurt van Brusleszow, Drohester en aan de Siepr wordt gemeld, dat de verslagen vijand in oostelijke richting te rugtrok na te vergeefs pogingen in het werk te hebben gesteld,om de linie van de Siep te forceeren in de buurt van Gortie en Cza-row. De bolsjewisten, die door een stoutmoedigen aanval uit Gro- del eu Kaminow werden verdreven, trek ken in een paniek terug. Aan den Boeg bezetten de Polen Brockow en Swierce. De Oekrajiensche divisie bezette na een verwoeden strijd Czeniejow. Ten Noorden en ter N. W. van War schau werden de rootle troepen terugge drongen. De Polen volgen hen snel langs het geheele front. De roode troepen zijn bezig met de ontruiming van Brc|st-Li- towsk. Drie bolsjewistische divisies zijn in het gebied van Warschau in de pan gehakt en duizenden gevangenen .vielen den Polen in handen. De Polen hebben den spoorweg, die Warschau met Siedlce-Loekow-Mieuzync- zek verbindt, overschreden en bezetten de genoemde plaatsen. Door de herover ring van Wisniz en jWoLdawa door de Polen is de Poolsehe offensief-flank ver zekerd en het onmiddellijk gevaar voor Warschau van het noorden en zuid-oos ten uit voor het cogenldik geweken. De bolsjewiki hebben in de richting van Lem berg den Boeg overschreden. GEMENGDE BUITENL BERICHTEN, De dood van tsaar Nicolaas II. In haar reeds aangekondigde publicatie over de lerechistelling van den tsaar en zijn familie, deelt de „Times" o.m. het voigende mede: In den nacht van 16 Juli 1918 werden de keizerlijke familie en eenige getrouwen, elf personen tezamen, naar een kleine kamer te Jeka;erinenóurg overgebracht, waarin zij werden gevangen gehouden en later met re volvers werden doolgeschoien. Rechtspraak werd niet gehouden en de gevangenen wer den voor hun dood zeer slecht behandeld en vieeseiijk gekweld. Na hun dood werden de lichamen naar de bosschen gebracht en geheel uiteengereten, zooals van to voren groote republieken een zelfde opvatting heo- ben betreffende hun plicht jegens Europee sche democratische mogendheden, wier be staan door het bolsjewisme wordt bedreigd:. De Polen in Opper-Silezië. Het geheele Opper-Silezische grensgebied is door de Polen bezet. Bogusschütz, Nikb schacht en Laurabütte en andere plaatsen ten oosten van Kattowitz zijn in handen van de Polen. In Laurabütte kwam het den af- geloopen nacht tot een ernstig gevecht tus schen de veiligheidspolitie, burgers en Po* len. De politie had twaalf dooden en een groot aantal gewonden. De Polen staan reeds voor Bagatschütz-Noord, onmiddellijk voor Kattowitz. Om vier uur 's nachts is het in Kattowitz tot een ernstig gevecht ge* komen met de veiligheidspolitie. Er vielen dooden en gewonden. De politie moest voor de overmacht wijken. Met de Polen vachten, hetgeen uit de gevangen genomen soldaten Wijkt, Haller-soldaten. De Polen marcheeren ter sterkte van 2000 man tegen Kattowitz op. De veilig heidspolitie vraagt dringend om verster king. De Hohenzollernsmiin is reeds in sta king. de sen uil der Toolsche delegatie, i do0r de moordenaars was vastgesield. is een zonderling bericht, nadat er j jn April 1919, vervolgt dan de schrijver i van het artikel, ontmoette ik te Jekaterinen- gekomen, maar nu over de Hun ge voorstellen de Warsch'ausche regeering wilden raadplegen. Zijn er dus al voor stellen den Polen overhandigd? Volgens Poolsehe berichten, die over Berlijn komen, zouden de Poolsehe - ge delegeerden geweigerd hebben tem te stemmen in ae voorwaarden betreffende de ontwapening van het Poolsehe leger, indien de Russen niet eveneens wilden ontwapenen. Verder heet liet in de Duit- sche draadlooze berichten, dat de Polen evenmin bereid zouden zijn concessies te doen voor de vergemakkelijking van het verkeer tusschen Rusland en Luitschland De i'ociscne delegatie zou dus niet al leen al kennis hebben genomen van de Russische voorwaarden, maar reeds be sprekingen daarover hebben gevoerd. Maar nu komt, cm de verwarring nog wat grootcr te maken, een bericht van het Poolsehe Tel. Ag. uit Warschau, mel dend dat. de Poolsehe regeering tot nog toe geen enkeL bericht uit Minsk ontving. Van waar dan de berichten over de door de Polen afgewezen voorwaarden? Uit alles blijkt dat het publiek in de zen om den tuin wordt geleid. Met de Russen is het ondanks al hun vertdon van vredelievendheid verre van zuiver. Dat toonen tok de berichten over den eisch der bolsjewiki betreffende de be wapening der Poolsehe arbeiders, een eisch die in de aan Lloyd George meege deelde Russische voorwaarden niet werd meegedeeld en dien men toch zeker nset onder de „details mag rekeuen waar mee volgens Kamenef, die oH'ieieele voor waarden nog zouden moeten worden aan gevuld. De „Daily Chron.' heeft gelijk als ze er op wijst, dat zulk een eisch eigenlijk „het voorspel is yal1 bet instellen van een Sovjetbewind." Maar zoolang werkelijk ofiiciecle be richten over Minsk ontbreken, is het moeilijk te zeggen wat m al die tegenstrij dige berichten propaganda is 0f niet, rs het eveneens moeilijk vast te stellen, welke roi de beide partijen spelen, - NEDERLAGEN DER DOLsjEWiöïEN. Uit .Warschau wordt door het Pcolsch.e Telegraaragentschap geseind, dat het le ger van den Poolscucu generaal öikorstie „Ja zeker, ik kon Bryan's vrouw," sprak ze weer fier en trotsch. „En hier heb je Annie's vader, als je dien soms ook niet mocht herkennen. Maar wat heb ik een honger, is er hier bijgeval iets te eten?" Die laatste woorden, met bijzonderen tact zoo opeens gesproken, maakten dat de beide -vrouwen het buis binnengingen en de mannen alleen bleven. Ook Bryan trok zich spoedig terug, wel begrijpend dat Annie's vader en Geoffrey elkaar wel wat te zeggen zouden hebben waarbij nu precies geen getuigen noodig- waren, „Ik ben. heel büi i0 te zien. Aaron." sprak Geoffrey na het eerste oogenblik van groote verrassing. .»We hebben altijd ge hoopt, dat u nog eens bierheen zoudt komen, om zelf u ervan te overtuigen boe goed we bet hier hebben." Aaron greep de hem toegestoken hand en drukte ze da.t het haast Pb'n deed. „Ik hen blij dat ik gekomen ben. meneer Geoffrey, en het verheugt mij zeer u hier in zoo goeden welstand aan te treffen." „En wat denkt n van Annie," vroeg Geoffrey met een glimlach. „Ik hoop. dal zij u niet heeft teleurgesteld: ze ziet er best nit, nietwaar?" „Uitstekend, an ik neem al de keliike en door Koltschak was belast met de taak, om 'n onderzoek in te stellen nopens den moord cp den tsaar. Maandenlang bleef ik bij rem en nam zelfs deel aan het onderzoek, om de overblijfselen der slachtoffers op te sporen. Toen Omsk dreigde te vallen, vertrok Soko loff naar het Oosten en nam alle documen ten met zich mece. Daar te Harbin echter zijn leven gevaar liep, gaf hij mij het dos sier en met zijn toestemming nam ik er toen kennis van. tu 1 Jekaierinenburg bezochten wii het huis, waar de;keizerlijke familie was vermoord, en waarin de sporen van de kogels, bajonetten en bloedvlekken op den muur nog te zien waren. Ik bezocht de bosschen, tien mijlen ten Noorden van de stad. waar men juwee- len en andere overblijfselen van den tsaar en zijn huisgezin had gevonden. De wagen sporen waren nog zichtbaar, welke eindig den bij een put. Oook daar waren paarlen en andere kostbare sieenen en gouden voor werpen gevonden. Verscheidene groot-hertogen en groot-her togin Elisabeth zim nog na de terechtstel ling van den tsaar en zijn familie ter dood gebracht, zoodat alle 'berichten over een ge lukkige onisnapping van een der Roma noffs uit de lucht gegrepen is. De expeditie op Spitsbergen. De correspondent van de ,,Msb.", die de expeditie op Spitsbeigen meemaakt, seinde dato 19 Augustus van Kaap Boheman: De kolenproduciie is grooter dan ver wacht werd. Waarschijnlijk bereiken wij in de zomermaanden een productie van twee scheepslacingen. De moeilijkheid is echter het inladen maar hierin zal later ver betering worden gebracht door verscheide ne nieuwe lichters en sleepbooten met wei nig diepgang. De eerst hier gebouwde lichter van 30 ton. is van stapel gcfoopen. De gezondheid van allen is uitstekend. Amerika eu LTanki üks houding jegens Polen, Wallace, de Amerikaansche gezant te Parijs, is van zijn vacantie teruggekeerd en heeft 'een bezoek gebracht aan Paiéologue, waarbij hii de voldoening van de Ameri kaansche regeering over de houüing van de Fransche regeering jegens Polen te ken nen gaf. De bladen zijn hiermee zeer in genomen. omdat het getuigt, dat de twee DE GRISLS IN DE BOUWVAKKEN. Nu, gelijk we gisteren meedeelden,- overeenstemming is verkregen tusschen de patroonsorganisaties in de bouwvak* ken en den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond, den Alg. Ned. Grondwerkersbond en den Ned. Neutralen Timmerliedenbond, zal, zoodra de ledenvergaderingen de overeen komst hebben goedgekeurd voor de bij; deze organisaties aangesloten bouwvak arbeiders, de uitsluiting worden opgehe ven. De uitsluiting blijft echter bestaan voor de arbeiders, die behooren tot de Lan delijke Federatie van Bouwvakarbeiders, die geweigerd beeft en tot dusver blijft weigeren de collectieve arbeidsovereen komst te aanvaarden. Naar schatting zijn dit circa 4000 bouwvakarbeiders, die uit gesloten blijven, tenzij zij bun houding herzien. EEN HERINNERING AAN TH1JM. 't ZaL zoo meldt men aan bet N.v. d. D. geweest zijn in '86 'tkan ook '87 geweest zijn dat Prof. Alberdingk Thijm een lezing zou houden in de af- deeling Amsterdam der Gnderw ijzers- vereeniging, waaruit later de Bond van Ned. Onderwijzers is gegroeid. Tot on- dedrwerp had hij gekozen: Het Rijks museum. De zaai van Maison Stroucken (thans Bellevue) was stampvol en met belang stelling werd de spreker gevolgd, die be gon met aandacht te vragen voor: Bilder- dijk. Wat hij meedeelde boeide, maar.,,, hoe zou bij van Bilderdijk komen op bet Rijksmuseum? Die vraag drong zich herhaaldelijk aan 't auditorium op, maar iwerd niet beant woord. 't Was Bilderdijk en 't bleef Bilderdijk, tot aan de pauze. En daarna? Toen droeg de gevierde spreker als slot een gedicht van Bilderdijk voor, waarin de lof j(of blaam) van de tabak of de pijp werd be zongen. De voordracht had zeer voldaan. maar. Wat bleek later? Dat de gevierde spre ker d en vorigen avond op een andere plaats een voordracht had moeten houden over Bilderdijk, en toen met het Rijks museum van wal was gestoken. INGEZOiNDEN Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie zich niet aansprakelijk. Een poppententoonsteliing voor de Missie van Celebes. Aan de katholieke vrouwen, meis jes en kinderen van Nederland. De verschillende missie weken hebben in ons, katholieke Nederlanders, het be wustzijn wakker gemaakt, dat we véél te weinig doen voor de kerstening onzer ko loniën. We zenden te weinig missionaris sen, we geven te weinig financieelen steun. De akker is onmetelijk groot, maar hij blijft meest braak liggen, of hij wordt omploegd door de protestanten. De kleine schare, die wij uitzenden, kan bij gebrek aan geldmiddelen, zelfs 't terrein, dat binnen het bereik ligt, niet bearbeiden. Zoo heeft Celebes, met vijf maal de op pervlakte van Nederland en ruim drie millioen inwoners, 11,289 katholieken, en alleen in de Minahassa 300.000 protestan ten, Portugal braciht het Christendom op Celebes en werkte er met veel vrucht Een groote oogst zou binnengehaald wor den, toen Holland kwam. Het verjoeg de harde dingen die ik over u gezegd heb terug, meneer Geoffrey." >,Geen meneer meer zeggen. Aaron, luer zijn we immers volkomen gelijken, en zo° moet het ook wezen." „En is al dit land hier dan van u," vroeg Aaron. „De man die ons hierheen reed, heeft ons de grenzen van uw bezittingen aange wezen. Ik kon het- haast niet gelooven. Hoeveel grond hebt ge wel? „Tweehonderd acres, bijna alles met vruchtboonien. Anron. Maar laten we nu eerst gaan eten. dan kunnen we daarna eens gaan rondkijken. Ik kan nog maar haast niet gelooven, dat gij hier zoo in levenden liive voor me staat." „Mr. Bryan en miss Clara hebben dat alle maal zoo in orde gemaakt, meneer Geoffrey. Ze namen me eenvoudig mee, zonder dat ik ook maar het minste in te brengen had. We zijn een heel langen tiid op de boot geweest, en zij hebben tweede klasse gereisd opdat wij maar voortdurend in eikaars ge zelschap zouden zijn. En dat nog wel op hun huwelijksreis. Ik zal het nooit vergeten, meneer Geoffrey, al wo-rd ik ook honderd jaar." „Zoo. zijn ze zóó aardig voor je geweest," antwoordde Geoffrey, en hii keek onrustig en met verlangenden blik naar binnen. 1 waar de vrouwen nog met elkander stonden te praten. „Nu ze mij hier gebracht hebben, zullen zo waarschijnlijk met hun beiden nog wat verder naar het westen reizen om nog een grooter stuk van dat ruime land te zien. Maar hoe ben je hier toch in zoo korten tijd zoo vooruit gekomen?" „De heer Harding heeft ons geholpen, u weet wel. die oude vriend van den heer Armstrong, die ons te Montreal is komen begroeten. Maar verder is net een lange geschiedenis. Aaron. Het geheele goed hier behoort mij nog niet toe, maar dat zal toch wel niet lang meer duren. En dan nog eenigen tijd later verkoop ik alles en trek verder naar het westen, met den grooten stroom mee, om in de nabijheid van den Giooten Oceaan weer opnieuw vruchtboo- men te gaan planten. Ze zeggen dat het daar nog beter is dan hier. omdat hei klimaat er zachter is." „Het schijnt hier een beet land te zijn, sprak Aaron; de eigenaardige schoonheid der streek, de rijke scnaouw en het geaellig aanzipn maakten, blijkbaar een diepen in druk op (Wordt vervolgd. i i'j

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1920 | | pagina 9