Een gemeene Daad.
Wat de Pers zegt
BUITENLAND
Kunst en Kennis
Gemengd Nieuw
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1920
ONS VROOLIJK HOEKJE
anthracietmijnen e
GEMENGDE BUITENL BERICHTEN,
herdenking van alberdingk
bijtijds ingerekend.
Korte Berichten
Naar aanleiding van het feit dait bij een
>rand te Santpoort de blusscbers weigerden
verder te werken tenzij hun looneischen wer
den ingewilligd, signaleerden wij dli't geval
als een dier uitvloeisels van onzen van ma
terialisme doortrokken tiidgeest en voelde ons
genoopt dien kreet te doen weerklinken: „te
rug naar Godll"
Ti De Tijd" nam onze bescouwingen over
en „Het Volk" las ze in „De Tijd". Zonder
verder acht 'te slaan op den oorsprong van
het artikel ging het socialistische orgaan het
Amsterdaimsdhe R.K. dagblad te lijf en dien-
dte 't een afstraffing toe die eigenlijk ons toe
kwam. Tot onzen spijt zagen wij deze ka-
pitteling van „Het Volk" over het hoofd, tot
wij er kennis van namen door 'n artikel van
prof. Kernkamp in De Amsterdammer.
„Het Volk5' zag dan in de beschouwingen
van „de Tijd'' (de N. H. Crt. Red.) eenzij
digheid. en meende dat „die Tiidi" over het
hoofd zag. dat den ontberenden arbeider,
die zijn slag sloeg in een angstig oogenblik,
niet is kwalijk te nemen, wat van de insge
lijks handelende bezitters niet wordt ver
meld. Want van den handelenden stand kon
hét niet opvallen, dat hij van een tekort aan
voorraad ter eigen verrijking misbruik maak
te. al ging ook de massa der bevolking daar
bij te gronde. En dian schreef „Het Volk"
verder:
„Den koopman neemt men niet kwa
lijk, dat hij overweel de perst uit de nood
druft der massa. Wie verwijt een hond
het blaffen, den nacht zijne duisternis,
den wind dat hij loeit? Maar de ar
beider, die „de hoogere standen" na
volgt. diie precies, zij het hongeriger, wat
armer nadioet wat de van God gezegen
de bourgeoisie hem heeft voorgedaan,
hij trekt in zijn verwildering de ontstel
de aandacht van den „Tijd"-man.
Prof. Kernkamp noemt naar aanleiding
hiervan in De Amsterdammer (weefcbl.) het
artikel van „Het Volk" een typeerend voor
beeld!, hoe een handelen in strijd met alge
meen mensdielijke (begrippen van moraal,
met propagandistische bedoelingen kan wor
den goedgepraat.
Het leidt de aandiacht af van het min
ne gedrag dier brandweermannen te
Velsen en vestigt de opmerkzaamheid op
een soortgelijk vergrijp van hen. die in
de laatste jaren misbruik hebben ge
maakt van d)e omstandigheden om over
matige winst te behalen. Eenige overeen
komst bestaat er zeer zeker tusschen
de handelwijze van menschen, die bij een
brand hunne noodzakelijke diensten al
leen tegen hoogen prijs willen veikoo-
r; onder bedreiging anders den brand!
laten voortwoekeren, en het bedrijf
van hen, die met de tijdsomstandigheden
hun voordeel hebben gedaan, woeker
winsten hebben gemaakt ten koste van de
gemeenschap.
Maar van een afkeuring van de daad
der faunen te Velsen wordt in het artikel
van „Het Volk" met geen woord gerept.
De menschen, die overmatige oorlogs
winst behaalden en nog behalen, dra
gen een collectieve verantwoordelijkheid,
wordt door elk individu afzonderlijk niet
gevoeld, zoo min als wij allen onver
schillig tot welk volk of tot welke maat
schappelijke klasse wij behooren. de ver
antwoordelijkheid gevoelen die wij allen
gezamenlijk hébben te diragen voor het
uitbreken van den oorlog. Wanneer een
O.-W.er een transactie sloot, waarbij
hij woekerwinsten bedong, dan ziet hij
niet onmiddellijk de noodlottige gevolgen
die zijn daad voor andterem had. in tast
baren vorm voor zich; hiji dacht er zelfs
niet aan. Anders stond het te Velsen.
Daar woedde een brand. De mannen die
daar weigerden het blusschingswerk te
verrichten, zagen die onmiddellijke ge
volgen van hunne daad voor zich; zij
wisten, dat er een groote ramp zou plaats
hebben indien hun hooge looneischen wet
den afgewezen; zij handeldlen niet an
ders dan een struikroover, die zijn slacht
offer het pistool op de borst zet: „je geld
of je leven."
Prof. Kernkamp vergelijkt het incident
verder bij het misdrijf, dat geneesheeren zou-
den begaan wanneer zii bii het woeden van
een gevaarlijke epidemie hunne diensten al
leen zouden willen aanbieden tegen een
overmatig hooge blooning.
„Hier was de gelegenheid om aan de
bourgeoisie te verwijten, dat haar oor-
logsmakerdj in het wezen der zaak niet
van veel beter allooi was dan wat er te.
Velsen was geschied: ziin voordeel te
doen met dien nood van het oogenblik.
Die gelegenheid werd ruimschoots ge
bruikt. Maar verzuimd werd de daad te
Velsen te merken met den naam dien het
verdient; een gemeene daad."
Men km de bestaande werkgevers
uitschakelen, op een of andere wijze,
in een of andere vorm keert toch het
patronaat weer terug.
Leiding en verantwoordelijkheid
kunnen nooit geheel collectief worden
gemaakt.
Zelfs die organisatie heeft het p e r-
soonlijke organiseerend talent
noodig, anders sterft zij.
Een bouwgilde is zondier bestuur niet
denkbaar.
Naast de opzichters en uitvoerders
blijven noodig de leaders, de organisa
tors, de. personen, die de verantwoorde
lijkheid dragen.
Dezen zullen behooren tot den be-
stuurskring en worden dte nieuwe pa
troons.
Daaraan is niet te ontkomen en daar
om achten wij de oprichting van bouw-
gilden met uitschakeling van de pa
troons een groote fut."
Hiet patronaat moet worden geband1-
haafd.
Voorkoming van machtsmisbruik door
organisatie van en in het bedmf ri' het
doel.
WAARDEERING DER KATHOLIEKE
JOURNALISTEN t
Het ,,Ov. Dgblo." schrijft:
I
Enkele katholieke bladen eritiseeren
de regeering naar aanleiding van het
feit, dat de katholieke pers bij den lint
jes-regen werd vergeten.
Immers de eenige gedecoreerde katho
lieke journalist, de heer van Term te
Maastricht, werd onder de gedecoreer
de anti-annexionisten vermeld, en werd
dus niet als katholiek journalist ge
huldigd.
Als journalist werden slechts de
heeren de Meester en Elout gedeco
reerd. twee mannen uit het liberaal
kamp.
Het komt ons voor. dat deze critiek
gerechtvaardigd is.
„De pers speelt in ons land meer
voor het paard, dat de haver verdient."
Volkomen juist, al is het het een
beetje de eigen schuld van de pers.
Dat bijvoorbeeld thans de voorzitter
der R.-K. Jöurnalistenvcreeniging, die
zijn zilveren jubileum gedurende den
oorlog ook al vierde, zonder dat hem
een pauselijke orde gewerd zijn er
in ons land wel pauselijke ridders-jour.
nalisten? is toch wel een beetje erg.
Niet dat zulike menschen de waarde
van 'n lintje overschatten waarom
heeft de regeering maar niet voor goed
vergeten er nog aan te doen doch
ais anderen de „have.r" krijgen, zelf
gepasseerd te worden, dat brengt de
zaak op ander terrein. Wij katholieken,
en christenen in het algemeen, hebben
behoefte aan een sterke pers. Daartoe
ziin noodig bekwame journalisten. En
deze kriigt en houdt, men alleen door
ze te waardeeren en te erkennen."
HET PATRONAAT.
De directeur van den gemeentelijken
Woning-dienst to Amsterdam, de beer
Keppler, bepleit de oprichting van bouw-
gilden.
Echter wenscht hij bouwgilden, uitslui
tend gevormd door de arbeiders.
Het 'bestuur en de leiding moeten wor
den gelegd in handen van bekwame vak-
yereenigingsleiders.
Het patronaat behoort te worden uitge
schakeld.
Dit is z.i. overbodig. Bovendien hij ge
looft niet aan de broederlijke samenwer
king van patroons en arbeiders en ver
wacht daarvan niet het minste resultaat.
De „Stand." wijst er eerst met reden
©p, dat zich hierin weer de vijandige ge
zindheid der sociaal-democraten tegen de
werkgevers en de socialistische dwaling
openbaart.
Daarna vervolgt het blad:
it. T
s* pilot patronaat is onmisbaar.
DE POOLSCH-EUSSISCHE OORLOG.
De onderhandelingen.
Prins Sapieha, de Poolsche minister
van bniitenlamdsehe zaken, heeft aan
Tsjitsjerin een draadloos telegram ge
richt, waarin hij nog eens wijst op de
moeilijkheden die de Poolsche delegatie
bij het overleg met haar regeering onder
vond en voldoening er over uitspreekt,
dat die Sovjet-regeering ook overtuigd is
van de noodzakelijkheid de onderhande
lingen te verplaatsen.
Sapieha wijst er op, dat hij het voorstel
der Russen, om de onderhandelingen
naar Esthland te verplaatsen, ontving
toen hij de Lettisehe regeering reeds ver
gunning had gevraagd om te Riga te eon-
fereeren, hetgeen werd toegestaan. Om
tijdverlies te voorkomen verzoekt de Pool
sche minister daarom instemming der
Russen met de verplaatsing der onder
handelingen naar Riga,
Uit Marschau wordt gemeld, dat Riga
nn definitief als plaats voor de verdere
Poolsch-Russsche onderhandelingen is
aangewezen.
Hoe het te Minsk toeging.
De correspondent van de „Petit Pari-
sien" te Brest-Litowsk, heeft de daar te-
rugkeerende Poolsche onderhandelaars
gesproken. Ze achten de voortzetting der
besprekingen te Minsk volstrekt onmoge
lijk. Ze waren er als het ware gevangen
gehouden. Slechts in auto's, door roode
soldaten begeleid, konden ze uitgaan. Op
aanplakbiljetten werden ze uitgetart.
Daarop stond, dat ze niet gekomen waren
om vrede te sluiten, maar om het rood©
leger te spionneer en. Ze mochten niet zelf
hun eten koop en. De voeding hun door de
bolsjewiki opgelegd, was heel slecht en
onvoldoende. Verscheidene hunner werden
ziek. Ofschoon de bolsjewiki hen van den
ommekeer op het front onkundig tracht
ten te houden, ging het Poolsche draadloo"
ze station eiken middag het Poolsche le-
gerberieht op. O© vorige week was de
toon der boïsjewiekscke onderhandelaars
veel vriendelijker.
Een waarschuwing,
Naar een draadloos N. T. A.-telegram
uit Horsea meldt, waarschuwt de „West-
minster Gazet" de Polen tegen de eer
zuchtige denkbeelden van Pilsoedski.
Zulk streven, zegt het blad, kan Polen
slechts naar een onherstelbare ramp voe
ren. De geallieerden hebben hun begeer
te getoond om Polen te herstellen in vol
ledige onafhankelijkheid en met zijn recht
matige ethnografische grenzen. Maar die
grenzen gelden niet alleen voor de buren
van Polen, doch ook voor Polen zelf. Wij
kunnen niet zijn veiligheid en integriteit
waarborgen als het voortgaat tegen onze
wensehen een spel te spelen in de hoop,
die grenzen te, kunnen uitbreiden
POLEN EN FRANKRIJK.
Te Parijs is aangekomen de Poolsche
minister van financiën Grabski, vergezeld
van den onder-minister van handel en in
dustrie, Strassburger, alsmede van twee
vakkundigen. Het hoofddoel van hun
komst is om economische relaties aan te
knoopen met de entente, speciaal met
Frankrijk. Het betreft in de eerste plaats
de uitvoer van Polen naar Frankrijk, spe
ciaal van suiker en petroleum.
DE WAARHEID OVER RUSLAND.
De Dnitsche onafhankelijke socialist,
Dittmann heeft in eenige artikelen zijn
ervaringen in Rusland beschreven en
deelt o.m. de volgende opmerkelijke bij
zonderheden mede:
De leuze uit den eersten tijd van de
bolsjewistische revolutie: „Alle macht
aan de arbeiders-, boeren- en soldatemra-
den", heeft al lang afgedaan. Die tijd
heeft nauwelijks een jaar geduurd. In
dien tijd kwamen de bolsjewistische aan
voerders tot het ontmoedigend besef, dat
noch de stupide boerenmassa in de dorpen,
noeh de meerderheid van het industriee-
Ie proletariaat rijp waren voor en in staat
tot bet democatisch zelfbestuur van het
economische leven en den staat in socia
listische geest. Dit was reeds in den zo
mer van 1917 tijdens de Kerenski-episode,
tc Stockholm voorspeld door de aanvoer
ders van de internationale mensjewiki.
De bolsjewiki bestreden dit toen. Zij bouw
den op de „scheppingskracht van de mas
sa". Zij hebben daarop de proef op de som
genomen. De massa is niet door dit
examen gekomen, de massa, van Russische
boeren en arbeiders d.w.z. een onbeschaaf
de, economisch en politiek onwetende, cri-
lieklooze massa, daarom tot handelen niet
in staat!
De bolsjewiki stonden voor de keuze
hun koene poging te staken of op het
voor-kapitalistische ecnomische leven in
Rusland de socialistische productiewijze
te enten. Zij deden het laatste, om de heer
schappij voor zich alleen te behouden. Zij
gaven het denkbeeld van het democrati
sche zelfbeschikkingsrecht en zelfbestuur
van het Proletariaat prijs en ging er stap
voor stap voor stap toe over een systeem
van Staatsdwang in te voeren op alle ge
bieden van dictatuur van het proletariaat
hetgeen zij oorspronkelijk gewild hebben,
een dictatuur over het proletariaat ma-
keu. Het proletariaat als klasse werd
object van hun politiek. Dit was alleen
mogelijk omdat boeren en arbeiders, ten
gevolge van de onbeschaafdheid, politick
onverschillig en pa6Sjef zijn, steeds ge
wend bovendien autocratisch geregeerd
te worden. Slechts op het fundament,
van de passiviteit en do de oncultuur der
Russische volksmassa^ in stad en land,
kon de bolsjewistische dictatuur opge
richt worden.
Dittmann deelt vervolgens mee. dat we
gens het officieele rapport van het, revo-
lutionnair tribunaal te Moskou van 25
Juni van dit. jaar 893 personen zijn dood
geschoten op bevel van de „buitengewone
commissies'" die belast ziin met de organi
satie van de terreur tegen de contra-revo
luties. Bii deze executies ziin niet begrepen
d& „adniinj8tra{ieve'v ©*ccutie.s.
.De verkiezingen voor de sovjets hebben
in het openbaar plaats in vergaderingen.
Geheime verkiezingen zün verboden. De
verkiezingen zijn echter doorgaans indirect
en geschieden ouder terroristischen druk,
zoodat er van een oppositie nauwelijks
sprake is. Verkiezingen met niet gcwenscht
resultaat worden nietig verklaard. „Daar
voor heb ik uit Moskou uit absoluut be
trouwbare bron onbetwistbare documen
ten gezien." schrijft Dittmann.
DE DREIGENDE MIJNWERKERS
STAKING.
Volgens den correspondent va:
orning Post" in Northumberland
an de
„Morning Post" in -Northumberland deelen
de mijnwerkers aldaar niet het vertrou
wen der leiders ten aanzien van den afloop
van het conflict. Zu ziin iB een stemming
om vrede te sluiten ia ruil voor een kleine
loonsverhooging en zyn dus voor het denk
beeld van een compromis.
De parlementaire medewerker van de
„Daily Chronicle" zegt. dat men gelooft,
dat de mijnwerkers den eiseh tot vermin
dering van den kolen prijs met 14 gh. 2
pence zullen laten vallen en alleen den
eisch zullen handhaven inzake een loonsver
hooging van 2 sh.
Tot dusver hebben er geenerlei officieele
of nieriofficieele conferenties plaats gehad
tusschen de regeering en de mijpwer]j0'rs 0f
andere vertegenwoordigers van vakver-
eeniglngen. sedert op 26 Juli e^},^ der
mijnwerkers verworpen werden.
In de mijnwerkers-conferentie van gis
terenmorgen is °P, advies van het bestuur
besloten, in alle districten de stakingsaan
kondigingen in te zencien bii de directies,
met dien verstande, aat overal die aankon,
digingstermijn niet later dan 25 September
^al afloop en.
DE DREIGENDE STAKING IN DE
President Wilson hoeft aan de gedele
geerden van de arbeiders uit de anthra-
eietmijnen van Pennsy.vainë. die hem kwa
men vragen binnen dne dagea ]let nii;)der-
heids-rapporte der ar>thraciet-commissie
goed te keuren, daar anders 170,000 mijn-
werkers in staking zouden gaaDi meege.
d«eld. dat hü de beslissing der commissie
teet kon en wilde terajd© stellen en dat
aiiiix uitdaging wetrü aanvaard.
COMPLOT IN KOREA.
-De politie te Seoul arresteerde een bende
Koreanen. welke bekende het plan te heb
ben bommen te werpen op de rondreizende
Amerikaansche congresleden, teneinde aldus
een oorlog tusschen Amerika en Japan te
Prevoceeren.
[Vliegramp, j
Uit Morris town in New-Jersey Wordt
gemeld dat twee vliegers in regeerings,-
dienst levend verbrand zijn in een post
vliegtuig, dat uitsluitend uit metaalon-
derdeelen ,was /samengesteld, Het; vlieg
tuig viel in' een van de s'traten van Mor-
ristown, terwijl het bezig was van New-
York naar Cleveland te .vliegen. Het
vliegtuig vloog laag; en boeren die bet
zagen kregen den indruk dat er aan de
motoren iets haperde. Plotseling zagen
die. waarnemers het toestel duiken, ter
wijl de vlammen uitsloegen. Het vlieg
tuig kwam met een vreeselijken smak
op den grond, hetgeen een geweldige ont
ploffing teweegbracht. De explosie was.
zoo hevig dat de postzakken honderden
meters ver geslingerd werden. De vlie
gers, die onder den wrakhoop lagen, wa
ren tot onherkenbaar wopdens toe ver
koold.
Onregelmatigheden be Augsburg,
Tengevolge van levensmiddelendemon
straties ontstonden gisteren te Augsburg
botsingen tusschen de menigte en de
Rijksweer. Tegen drie uur togen onge
veer duizend personen naar hef Raad
huis. Toen zij op de Rijksweer afkwa
men, loste deze eenige schoten. Het pu
bliek week niet. De Rijksweer moest in
grijpen, waarbij eenige soldaten werden
mishandeld. Het kwam tot een schiet
partij en een handgemeen, waarbij drie
personen werden gedood en verscheidene
gewond. Een af ge vaardige werd tenslotte
in het Raadhuis toegelaten, en brachjt
de eischen der demonstranten over.
De wet op de dotatie der oud-strij
ders in België, goedgekeurd door Kamer
en Senaat, is Dinsdag door den Koning
onderteekend geworden.
De Koning heeft er zijn volddoenmg
over uitgedrukt dat hij vóór zijn reis
naar Brazilië, de wet heeft mogen be
krachtigen, waarbij een strijdersfonds in
gesteld wordt. Verder heeft de Koning
aan Janson, minister van Landsverdedi
ging, medegedeeld, dat hij persoonlijk een
half millioen aan het fonds zal schenken.
De Hongaarsehe regeering heeft, vol
gens de bladen besloten alel woningen
met meer dan drie kamers aan een pro-
gessieve belasting te onderwerpen, die
zal stijgen naar gelang van het aantal
kamers. Reeds de vierde kamer wordt
met duizend kronen per jaar belast, elke
kamer meer met een toenemend bedrag.
In verband hiermee melden de bladen
cok, dat de regeering ter verlichting van
den woningnood het plan heeft opgevat
om vijfduizend kleine woningen voor ar
beiders en ambtenaren te stichten en
reeds aanbiedingen van banken en groote
ondernemingen heeft ontvangen om het
ncodige geld daarvoor te verschaffen. Dit
kapitaal zou door den staat gewaarborgd
en uit de bovengenoemde nieuwe Woning
belasting terugbetaald worden.
Het Journal verneemt uit Rome, dat
in Vaticaansehe kringen de opvatting be
staat, dat mgr. Touehet, de bisschop van
Orleans, benoemd zal worden tot aarts
bisschop van Parijs, als opvolger van den
dezer dagen gestorven mgr. Amette. Men
acht de benoeming tot kardinaal van mgr.
Touehet zeker.
Vijf leden van de roeivereeniging
te Schwerin die van een roeitochtje naar
Bad Kincn terugkeerden, zijn veronge-
lulct. Den volgenden morgen vond men
hun bcot omgeslagen drijvende. De lijken
zijn n,og niet gevonden. Vobr hun vertrek
had men de vijf waaghalzen voor het ge
vaarlijke van hunne onderneming gewaar
schuwd.
Behalve in Frankfort zijn ook in
Augsburg hongerrelletjes voorgekomen.
Een betooging zocht daar ruzie met een
afdeeling rijksweer, waarop een handge
meen volgde. De rijksweer loste schoten
met scherp, waardoor drie menschen zijn
gedood en verscheidene zwaar gewond.
De correspondent van de „Petit Pa-
risien" te Genève seint, dat de vólkern
bond te Genève een paleis voor vijf-
en-een-half millioen Zwitsersdhe franken
heeft gekocht. Het gebouw moet nog ver
andera worden. Men hoopt het echfer in
November tc kunnen betrekken.
Tengevolge van de staking .van ty
pografen t e Manchester en Liverpool, is
er, voor het eerst sedert 112 jaar, in
laatstgenoemde stad geen ochtendblad uit
gekomen en voor het eerst sedert 50
jaar geen avondblad.
.Tengevolge van geschillen tusschen
de verschillende dokwerkersvereenigin-
gen is het tot een botsing gekomen, waar
bij revolverschoten werden gelost. Zes
dokwerkers werden gewond.
GEVONDEN.
Vader kwam o-p 'n middag droef vertel
len dat hij zijn portemonnaie verloren had
onderweg varn zijn kantoor naar 't postkan
toor. Hij had de politie verwittigd, maar 't
verlorene was nog niet terecht.
In den namiddag komt zijn tienjarig
dochtertje hem blij tegemoet. „Pa," zegt ze-
„Uw portemonnaie is gevonden!"
„Zoo meisje," zegt pa blij, „wie heeft 'r
gevonden?"
„Dat weet ik niet pa. maar ik ben dien
heelen weg langs gegaan, en zii lag er
niet meer!"
THIJM.
Dinsdagmiddag te 3 uur vangt in de
Louis XVI-zaal van het Stedelijk Muse
um te Amsterdam de gedachtenisviering
aan in tegenwoordigheid van den alge-
meenen eere-voorzitter Jhr. Mr. Ch. Ruys
do Beereubroueh, die daarna de tentoon
stelling zal openen. De eere-voorzitter
van het uitvoerend comité dr. P. J. H.
Cuypers, hoopt mede aanwezig te zijn. De
hem- M. A P. C. Poelhekke zal de gedach
tenisrede uitspreken. Mevrouw Manie Gil-
kuys-Sasbacb zal proza en poëzie van Al
berdingk Thijm decla-meeren en onder lei
ding van den heer Theo van der Bijl zul
len enkele liederen door Thijm's meest ge
liefden bioeder Lambert gecomponeerd,
deels door Joseph A. Th. gedicht, worden
gezongen door soliste en knapenkoor.
De tentoonstelling zelf wordt gehouden
in de tijdelijk ontruimde lokalen van het
Bilderdijk-musenm en het daaraan gren
zend vertrek. Voor een groot deel bestaat
zij uit die collectie van dr J F M
Storck, de Bibliotheca Thijmauaa.' en de
collectie-van V aardenburg, alsmede enke
le andere inzendingen, D© conservator
van de Bibliotheca-Thijmiana, Pater H. D.
Duurkens SM. richt thans met den heer
L. van den Broek©, secretaris van het Uit
voerend Comité, die tentoonstelling in.
Pooit den overvloed van voorhanden zijn-
do documenten en de betrekkelijke be
perktheid der ruimte kan slechts van, een
keuze-tentoonstelling, sprake, zijn,
DE GEARRESTEERDE SPARTACIST.
Over de arrestatie van den 20-jarigen
Sparta eist Hanseler. die thans in het huis
van be w ar ine te Arnhem opgesloten zit. in
afwachting van zijn uitlevering deelt d©
„Arnh. Ot." mede, dat hü bii ziin verhoor
den inspecteur der recherche, den heer Broe
een volledige bekentenis heeft afgelegd
omtrent zijn aandeel in den roof van het
geldtransport der firma Krupp.
Hanseier was zonder werk. hü was chauf.
feur geweest in het Roode Leger, had een
der aanvoerders gereden, maar er was nu
niets meer voor hean te doen. In Gelsen-
kireben, waar hü woonde, ontmoette hy
iemand die hem te kennen gaf. dat er wat
te verdienen viel. Dit is het begin geweest
van het komplot om het loontraneport van
twee millioen in de wacht te sleepen.
Er werd besloten een automobiel te huren
met een chauffeur. Het komplot werd tot-
gebreid tot vüf personen en hiermede de
tocht aanvaard. Onderweg besloot men den
chauffeur tot de auto te zetten. Een van
het vüftal ging met hem mede al® waarborg
dat de auto zou worden teruggegeven, ter-
wül den chauffeur een flinke belooning
werd toegezegd.
Toen buiten Gelsenkirchen het met twee
paarden bespannen rütudg waarin het geld
vervoerd werd, naderde, werd de auto dwars
over den weg gezet. De bandieten, die ge
maskerd waren en soldatenjassen haddeni
aangetrokken, begonnen toen den aanval.
De koetsier van het rijtuig deed een ver-
geefsche poging om langs de auto heen te
rüden. Daarop werden van weerszijden
schoten gelost. Drie van de transportge
leiders werden gedood, de vierde zwaar ge.
wood, terwül ook een der bandieten door
een kogel getroffen werd. Daarna werden
de tasschen met geld tot het riittog ge
sleept en de roevers verdwenen met hun
buit.
Drie hunner werden in Duitschland gei
arresteerd. Hanseier die als zijn aandeel on
geveer 400,000 Mark ontving, wist te.ont-i
komen. Een gedeelte van het geld werd ts
Gelsenkirchen in den grond begraven. Met
het overige kwam hü Vrijdag over de grens;
hü ging terstond door naar Arnhem, waar
hü in een pension zich uitgaf voor handelaar
in automobielen, die hier zaken kwam doen.
Door den zoon van de pensionhoudster
kwam de recherche er Maandag achter dat
Hanaeler hier vertoefde en dat hjj zijn geld
in een kluis bewaarde. Terwül de zoon van
do pensionhoudster voorloopig op "het poli
tiebureau bleef, werd het huis onder bewa
king gesteld; de inspecteur der recherche
Bros nam voorzien van ©en machtiging van
den officier van justitie 't geld in de kluis
in beslag en wachtte in het bankgebouw d®
komst van Hanseier af. Inmiddels verliet de
verdachte met een motorfiets zün pension.
Do rechercheur v. d. Meüden wist den niet®
kwaads vermoedenden bandiet met ©en zacht
lijntje naar het politiebureau te brengen.
Eerst toen hü daar was aangekomen begreep
hü dat het niet om zün motorfiets die
hü inderhaast te Vordcn had gekocht 1
maar om hem zelf te doen was.
DE MOORD TE STEENWIJK.
Omtrent den te Steenwük op Arend Orseï
Bzn. uit Havelterberg gepleegden moord
wordt van daar gemeld:
Woensdag is het parket- uit Heorenveen
alhier gearriveerd. Ongeveer vüftien perso
nen werden in verhoor genomen. Vijf be-
vindten zich op heden nog in arrest, terwijl
het gerecht zün onderzoekingen voortzet.
Van den dader is echter tot heden uog
niets bekend. Db verslagene. ©en oppassend
18-jarige, die nooit misbruik van 6terken
drank maakte, bevond zich van het Steen,
wüker Konanginuefeest op weg naar de
ouderlijke woning teen de daad gepleegd
werd. Op het lük worden een horloge, een
portemonnaie, ©en sigarenkoker en oen
tabaksdoos vermist. Het vertoond® onder en
boven op zij in de borst twee diepe steek
wonden waardoor de lonen doorboord waren.
Het gerecht heeft den glheelen dag zijn
onderzoekingen voortgeeet. Heden. Vrüdag,
zullen de rijf verdachten naar Heerenveen
overgebracht wor<fen.
Het echtpaar M. A. B. en G. H. O. B„
kermis-artisten, die ter gelegenheid van de
herdenking van Groningen© ontzet, op IJ.
Zaterdag 28 Augustus, binnen Gruno's vest®
hun kunsten hadden vertoond, hadden zich
na afloop der feesten door diefstal verrijkt
met een tweetal rijden d&mescostuums en
nog wat dames-ondergoed tot een ge-
zamenlüke waarde van ongeveer 300. ,Van
dien diefstal werd aangifte gedaan bij d«
Groninger ï-oBtde. die dadelük alles in het
werk stelde het echtpaar op te sporen.
Men vernam, dat het echtpaar de reis
naar Antwerpen had ondernomen. De politie
te Rcosencaal werd telefonisch met het
val in kennis gesteld en een signalement
van d© verdachten overgeseind. De majoors
van de Roosendaalsche politie, trokken er
op tot en arresteerden de dieven in den
trein naar België van 6.20, die juist op ver.
trekken stond.
Onder de nooddge belangstelling van het
publiek, werden ze naar het politiebureau
gebracht en Woensdagmorgen onder poli tip,
geleide naar Groningen getransporteerd,
waar de onbetrouwbare artisten aan de
justitie ter beschikking werden gesteld.
Woensdagavond beeft de 38-jarige W,
H, te Kootwijkerbroek (Geld,) zijn 45-ja
rigen buurman, C. Jansen, gehuwd en va-
dien: yan 6 kmdcren. doodgestoken,
