liet Zwaneneiland
Brieven uit Borneo.
Wat de Pers zegt
FEUILLETON.
BUITENLAND.
ONS VR00L1JK HOEKJE
Kunst en Kennis
'V0ENSDAG8 SEPTEMBER 1920
11
DE POOLSCH-RUSSISCHE OORLOG.
Op reis.
I.
Hoog en droog zit ik weer te Inabong
Dat Was 'n marsch 5 dagen been en berg
op en berg af en dat voor iemand .die uit
het lage kikkerlandje langs de zee komt.
Twee brieven heb ik U geschreven van Tam
bunan. Nu dat stapje naar de kust recht er
op af. Naar Tambunan heb ik den gemakkc-
lijjjsten weg genomeneen dag per treur
en 3 dagen te paard. Nu. echter zou 'k recht
door naar Jesselton loopen. Heel gemakkelijk.
Met m'n rechterhand naae den reus Kina-
balu, m'n neus naar het westen had ik slechts
mijn neus te volgen. Vier koelies voor de
bagage, mijn „chef de cuisine" (klinkt wel)
en 't was in orde. Edoch dc koelies kwamen
één dag te laat cn dan anderen dan ik ge
huurd had. Oudergewoonte hier 's-Morgens
Was het vroeg dag cn om 5 uur had ik al de
H. Mis gelezen, gebruikte 'n ontbijtje, ter-
Wijl de koelies aan het pakken waren. Tegen
zessen Was alles ldaar. Gepakt en gezakt d.
W. z. de sjouwers echte Ta.gas, die samen
voor geen 20 cent kleeren aan het lijf hadden
Zelf Was ik in landlooperscostuumals
iemand me zoo in Haarlem's schoone om
streken tegenkwam, zou ic me vast uit den
Weg gaan en 'n politicagent zou mc mis
schien „ingepikt", zeker in de gaten gehou
den hebben. Een khaki-jas, korte broek
canvas schoenen, becnomwindsels of
hoe die dingen heeten in Holland een
zonnehelm, stcvigen stok, 'n pijp aan, tabak
en lucifers op zak, zoo Was ik lilaar voor den
tochtDe zon lag nog achter de bergen rechts
en kokkie mocht mijn hoed dragen, Want die
zijn zWaar als de zon nog niet schijnt. Daar
gingen we recht door Tambunan Nog een;
keek ik uitpasseerde op eenigen afstand
•de „kampongs" (dorpen) reeds ontmoette
!k Tagas, d'e 'k aansprak en vertelde dat
'k boopte spoedig tv'etr terug te komen cn
e blijven! Goeie reis! We liepen'door de
^reede vallei naar den linker bovenhoek cn
daar begon het klimmen. Klimmen gestadig
aan tot 'smiddags toen we bij een groot dorp
halt hielden Hier werd „uitgespannen" bi,
het fatsoenlijkste huis, hier zou de toean
verblijven voor den nachtGroote conster
natie in het rustige dorp. Gebeurt alle da
gen ook niet dat er 'n blanke komt. De bur
gervader 'n kleine veertiger vriendelijk
in een heel klein smerig lendendockske (z'r,
burgemeestersketting inviteerde me ii
zijn Woning. Ik ben er geweest doch ik dacht
beter te blijven waar ik Was, Want daar was
het niet zóó vuil als in des hoofdmans Woon
stee Ik spreidde mijn mat op den vloer;
verkleedde me, Want ik was door-nat van
perspiratie geen klein kunstje in n één-
kamerhuis, Waar velen staan en met open
mond kijken naar den witten man. Maar het
lukte en toen een beetje praten. Wat wel
ging Want er waren een of twee die ik goed
yerstond, en zij mij, dus dat Was 'n heele
uitkomst.
Mannen en vrouwen, jongens en meisies
babies op den rug of op de heup riidend
van grootere broers of. zusjes of moeders
eigens alles ldom de ladder op, kwam bin-
pen, hurkten peer en gaapten: „Waarvan
en Waarheen De koelies waren de helden
die mochten de dingen dragen, die moch
ten met „meneer" mee, die wisten overal
van af, die zagen „meheer" eten, die deden
tegenover de dorpelingen voornaam. Ik
bad mijn breviermijn chef" kookte inmid
dels en toen tegen 'n uur of 5 liep ik het
dorp in: vuil, vuil, afschuwelijk vuil. 'n
Groot dorp met vele huizen kris en kras
dooreen varkens, kippen, buffels en kin-
fleren. Ik had zeker 60 jongens en meisjes
achter en naast me er was geen mode
winkel of kleermaker daar sommigen bij
de hand, anderen bleuwe babbelden zoo
ver als het ging, Want mijn Doesoen en hun
Tagas verschilde pog al wat. Ik had de laat
ste maand al heel Wat Woorden en uitdruk
kingen geleerd die ik hier gebruiktehier
en daar even staan bij een huis Waar boven
in de deur vader en moeder de -yroUW kwa
men, even praatten en de kinderen sloten
zich weer aan. Allen wilden en zouden naar
6chool komen om te leerende toean moest
maar hier blijven enz. De grooteren haddn
er schik in dat ik niet boos Werd op de kin-
dersWel er zijn menschen genoeg voor 'n
missie, en 't zal Wel komen in den loop des
tijds; doch als de Father alle schoolkinderen
n broekie of rokje moet geven is hij in geen
tijd bankroetHier zag ik groote lui die
juist-'n touwtje om het middel hadden met
voor en achter een stukje uitgeslagen boom
schors 1 Ze zijn gauw tevreden. Beter toch
dan hooge dubbele boorden en nauwe pan
talons en fijne likdoornschoenen. Fijne
schepsels, gespierd doch o zoo vuil. Wasschen
doen ze zich zelden. 's-Nachts 1 het koud
en dan hebben die arme menschen niets
geen deken of zak zelfs, of broek of jas, zoo
dat alles rond en dicht-opeen om 'n n 1
id-
Om 'n uur of zeven at ik m'n soupér met
heel Wat paar oogen op mc gevestigd. B;ul
mijn rozenhoedje, avondgebeden en ging
liggen. De burgemeester in avond-costuum
kwam nog even praten. Velen waren in hui
en velen die bleven slapen. Een vuur midden
in de kamer op 'n hoop zand en rondom lig
gen of zitten de menschenzingen, praten,
rooken, spuwen, ieder doet wat hij wil. Ik
zag Wel dat van slapen weinig zou komen
011 ik vroeg ze om op te hoepelen. Ze gingen
en ik had een goeden nacht. Wel een paar
keer wakker geworden, Want o die wand
luizen ('k zal er maar niet over uitweiden 1)
's-Morgens om 4 uür al op. Kok kookt, ik
bid mijn morgengebed en brevier en kleed
me in Wandelpak. Eten 2 borden haver
mout Alles Weer ingepaKt en vóór zessen
waren we weer op stap! 't Was venijnig
koud.
Hooge bergen rondom, die echter allen
omhuld Waren in een nevel -mantel, die juist
aan 't optrekken was. Een kwartier loopen,
toen door 'n riviertje eerste maal ster
ken stroom cn ijskoud Dat riviertje volg
den we nu aan dezen dan aan d'andereri
kant. Hoogcr en hooger. Aan beide zijden
rijzen bergen steilrecht omhoog, allen be
groeid met allerlei gewassen, 't Pad over
steencnsteenen een paar meter lang en
breed en hoog rcuzenklompen 1 Zoo ging
het tot bij half negeneven rustende
uoelies aten hun ontbijtKoude rijst; ik stak
een versclie pijp op en toen begon het Waar
ik niet aan gewoon was. We hadden aanhou
dend geklommen doch geleidelijk. Hier
stonden We voor 'n hcuvelritsEr tegen op
en over elven Waren We boven. We hadden
het laatste uur geen kilometer „gemaakt."
Altijd steil klimmen zoo dat men gemakkelijk
hen die voorliep in de Kuiten bijten kon
Geen tijd om rónd je te zienaltijd uitkijken
waar je je voet zet, op en neer over dien
heuvelrug tot over tweeën. We Waren hier
bijna 5000 voet boven den zeespiegel. Naar
beneden ging vlugger en reeds om 4 uur
kwamen we aan ons „hotel," Waar We den
nacht zouden passeeren. Hier zaten We heel
in de diepte, aan alle kanten gingen de ber
gen recht omhoog. Dat Was de eerste keer
van mijn leven en 't is een vreemde gewaar
wording. Zoover Weg in Woestenijalles na
tuur, natuur, grootsche natuur en men
voelt zich zoo klein, zoo nietig bij die reu
zenwerken des Scheppers. Vlak voor ons
een riviertje voortrennend over steenen
schuimend en Woedend'n 3 meter breed.
Dat is de Papar-rivier. Dit kleine, Waar men
bijna over heen springt, de geweldige be
neden de trouWelooze, de geniepige, 'n
broeinest voor krokodillen Ja, dit is het
begin van de Papar. En mijn hart jubelde
dat ik kon zwetsen als ik Veer te Papar-
missie kwam dat ik bij den oorsprong ge
weest was van de Papar 1
(Wordt vervolgd.)
CRITIEK OP CRITIKK.
Over de verleende oncteraclieidinKen op
31 Aug. j.l. laat z„Maasb.volgen
derwiis uit:
„Maar één post is desen keer in het
grootboek der nationale dankbaarheid en
erkenning op onbegrijpelijke wrjze ver-
zuimd ingeschreven t© worden, en dlat Mf
het belangrijke debet, dat de regeering
mede in de vervulling van hare verant
woordelijke taak schndig ia aan die in
vloedrijke grootpers van Nederland.
In de moeilijke jaren, dde achter ons
liggen, heeft de regeering in haar zorg
om het vaderland buiten den oorlog t©
houden niet weinig gesteund op de mede
werking en den steun onizer groote dag
bladpers.
Bij herhaling heeft zöi, en nooit te ver
geefs een beroep gedaan op den groot-en
invloed der pers. In andere landen heeft
diezelfde pers. vaak tegen den zin der re
geering in, op den oorlog aangestuurd. De
Nederlandscho grootpere heeft dat, één
uitzondering daargelaten, niet gedaan
integendeel, de pers is voor de regeering
de machtigste steun geweest om het yolk
kalm en nuchter te houden.
En dat schijnt zü bii hert; opmaken va®
de eindreikening na detze ooiio.gsj.aren
totaal te zijn vergeten. Naast de militair
autoriteiten, onze budtenlandsche gezan
ten. de mannen van de vredesconferentie
de burgemeesters der groote steden, dl
belastingambtenaren en oud-Ministe
Posthuma, had zii zeker ook niet mogen
vergeten de toonaangevend® leiders en
verantwoordelijkheid dragende personer
van onze vaderlandsohe grootbladen
Laat zii zich nu niet beroepen op de jour
- 'V-c'J naar Fraasch van Enauit
Dat ik driftig werd, was enkel 't gevolv
van de ontroering, die miji verstand be
nevelde. Giji had uw kennismaking met
(Wilhelmina voor mijl niet verborgen moe
ten houden. Maar nu ik kalm en mij zelve
geheel meester ben,zeg ik in "vollen
emst: Schenk -aan dit bekoorlijk maar on
gelukkig kind al de vriendschap en tee-
perbeid, die gij haar waardig keurt- hk
aal het u biet kwalijk nemen Helaas
tot zal toch Biet lang meer met haar
titanen",
nik waardeer in hooge mate de kiiea-
toad uwe<r bedoelingen", antwoordde Her-
terw^li ky hjj zijn laatste woorden
tóchtbaar ontroerde; „zij verhoogt mijn
genegenheid jegens en doet mijl nog
.junger verlangen naar het uur, waarin gij
to mij toe zult worden M
.„Dat noem ik nu- eerst een verstandig
Satwopitd", hernam Aurelia:, die haar vreug
de nauwelijks kon bedwingen, nu zij de
zekerheid kreeg, dat «r in Herman's plan
nen geen verandering gekomen was. Dit
bewijst al weder, dat het altijd het beste
is zachtmoedig en vergegeviejisgezind je
gens elkaar te Zijh „Laat ons nu", zeade
zij' terwijl ze hem haar hand toestak,
„oyer onze toekomst babbelen, eh zeg
mij wanneer wij zullen trouwen."
Deze onverwachte vraag, wel is waar
half schertsend gedaan, maakte op Her
man, zonder dait hij juist wist .waarom,
een minder aangenamen indruk. Hij liet
echter niets hiervan blijken, jen antwoord
de, terwijl hij zijn gelaat zoo goed moge
lijk een vnoolijke .uitdrukking gaf.
„Wel, over een maand, dunkt mij;
nicht. Wijl hebben nog veel beschikkingen
te nemen en toebereidselen daarvoo-r te
maken."
- „Over een maand, dat kon er mee
door neef. Wat mij aangaat", hernam zij
Lachend, „ik wil zoo mogelijk nog wel
vroeger, ais de zaken, waarop gij doelt,
eer in orde zijn, Als ik een plan in mijn
hoofd heb. voer ik het gaarne spoedig uit.
Ik ben het met den geleerde eens, die
gezegd heeft, dat men langzaam moet
beramen, maar snel' uitvoeren; Is dit ppk
uw gevpelen niet, Herman 2"
naliisten Elout, de Meester en Jacq. ma
Term, die wel gedecoreerd zijn, want dezen
hebben hun onderscheiding om andere
redenen gekregen dan waarom cfo regee
ring dezen keer in de allereerste plaats
aan de grootpers had moeten denken.
Maar de mannen, die wii op 't oog heb
ben. ziin weer zij, die hun namen niet
vooruit dragen in het openbaar leven,
zooals anderen, maar gewoonlijk verloren
gaan in de beioepsanonymiteit van de
pers.
Maar waar de regeering noch de poli
tiek, diplomatie, de kunst, en het onder
wiis heeft vergeten, daar had zij ook
moeten denken aan het hoogstaande in
stituut der Nederlandsche pers.
Gezien dit ernstige verzuiu is *t goed,
dat op het eerste algemeen® Nederland
sche Journalisten-congres, in Octolber te
Rotterdam te houden, ook ter sprake komt
de opheffing dér anonymiteit in de pers,
waardoor haar zelf vaak zulk een onrecht
geschiedt."-
Inderdaad, hier ia een te kort. kanttee-
kent de „Itesb." oip bovenstaande critiek.
Het Haagsche Katholieke orgaan begrijpt
alleen niet goed „waarom hier zoo de na
druk wordt gelegd op de „grootpers" (ove
rigens geen fraai woord). Als het gaat „om
het volk kalm en nuchter te houden,"
zouden we zoo zeggen, dat de kleinste per3
misschien nog de meeste verdiensten heeft,
omdat zii den grootsten invloed op haar
lezers heeft en omdat dezen juist 't meest
kalmte en nuchterheid in zulke dagen noo
dig hebben."
Van het front
Volgens inlichtingen van verschillend'
zijden, ziin de bolsjewiki bezig hun troepeD
te hergToepeeren te het Noorden en d*
nieuwe aanvallen, die zij in het Zuiden
doen, zouden slechts ten doel hebben de
aandacht van het Poolsch opperbevel van
d® hergroepeering der roode legers af te
leiden.
De vredesonderhandelingen.
Prins Sapieha zond een draadloos bericht
naar Tsjitsjerin om hem te verzoeken de
noodige instructies te geven voor de in
vrijheidstelling en den goeden terugkeer
van het personeel van de Poolsehe dele
gatie. hetwelk in hechtenis genomen wa
door de Sovjet-autoriteiten.
POLEN EN UTHAUEN.
De Poolsehe regeering heeft een nieuw
bewijs gegeven van zijn geest van opoffe
ring door zich bereid te verklaren een be
roep te doen op den volkenbond om als
scheidsrechter uitspraak te doen te het
conflict met Lithauen, aldus meldt Reu
ter uit Warschau. De Fransche vertegen
woordigers te Warschau en te Kowno zijn
er op nit een vreedzame oplossing tot
stand te helpen brengen.
Telegrammen uit Warschau te Londen
ontvangen zeggen naar de Times meldt, dat
Polien bereid ia af te tien van haar oor
spronkelijke bedoeling om de ontruiming
binnen tien dagen van het district Suwalki
van Litauen te eischen. De Poolsehe regee-
rinsr heeft met de <rea Lli eenden over dea»
kwestie beraaüWaa«vd eJX heeft sematig-dheid
aan den dag gelegd.
In officieel® Engelsch® kringen, zegt de
Daily Telegraph, gelooft men. dat het eind
van deze week het slot zal zien van het
Poolsüh-Litauech grene-conflict. De mede-
deelingen van de Britsch® vertegenwoordi
gers ter plaatse spreken van de verzoenen
de gevoelen» van beid® regieringen. De
schermutselingen, die hebben plaat» gehad
hebben niet veel te beteekenen gehad en
schijnen geen voortgang te zullen hebben.
De Polen hebben zelfbeheereching getoond
door hun troepen terug te trekken nit ©en
aantal plaateen teus binnen de Curzon-
Hjn, wanneer er ander» bloed vergoten sou
züm.
DE COMMUNISTISCHE actie in
De toestand, geschapen dioor de actie
der metaalbewerkers, schijnt weer ernsti
ger geworden door <i« weigerteg van te-
dustrieelen om het personeel hun loon uit
te betalen sonde ket begin van de uitslui
ting. Het A. V. dreigt than» de bewe
ging uit te breiden tot andere industrieën,
en inzonderheid tot het transportwezen.
Reed» heeft de boud van zeelieden bevel ge
geven aan die epuipag®8 van alle schepen in
de haven van Nap©» pm de rood® vlag te
hijschen. De afgevaardigde Giuletti, die aan
het hoofd staat van het dokwerkerssyndi
caat. moet het pl©n koeeteren zich meeeter
te maken van de handelsvloot ea deze coö
peratief te exploitoeren. Minister LabrioJa
tot intusschen züa P°®ln£Qn voort om de
Partijen te verzoenen ©n het conflict te be-
Porken. De arbeiaers hebben zijn voorstel
aanvaard tot de instelling Ta_n ©en enquête,
teneindie te onderzoeken of de metaalinidus.
trie de lasten kan dragen, welke zouden
voortvloeien uit de gevraagde loonsverhoo-
ging. Ook de industrieelen zijn op dit voor
stel ingegaan, maar zij weigeren ©en onmid.
dellijke loonsverhooging. De houding van
beide partijen schijnt weinig hoop te geven
op toenadering, zoodat deze week kritieke
dagen kan opleveren. De arbeidersleiders
hebben den werkgevers een ultimatum ge
steld van vijf dagen; volharden de laatsten
in hun weigering om de verlangde salaris-
verhoogteg toe te staan, dan zal waarschijn
lijk getracht worden een algemeene staking
te ontketenen voor do definitieve verkrij
ging van het beheer over de fabrieken en
de socialisatie der productiemiddelen.
Een groot gedeelte intusschen van de soc.
partij staat sceptisch en afkeerig tegenove*
d® beweging. Mannen als Turati. Madi-
gliano, Morgari en L&zaaro meenen toch. dat
het uur voor het proletariaat nog niet is
aangebroken en dat men bet drijven der
extremisten moet weerstaan in bet belang
zelf van het later© succes van de arbeiders-
eischen.
In afwachting van de verdere gebeurte
nissen spelen de arbeiders „sovjetje." Voor
zien van helmen met h©t sovjetteeken, be
trekken zü de wacht voor de fabrieken, ©d
wanneer een der leidlera voorbii komt, smelt
de wacht naar buiten om de militaire eer
bewijzen te brengen.
Nu en dan klinkt trompetgeschal of snerpt
een sirene om het begin van eenigen dienst
aan te kondigen. Op verschillende punten
zijn mitraleurs opgesteldzelfs beschikken
enkele fabrieksforten over kleine kanonnen.
T 1-
In een bespreking van de actie m Italië
wnst de „Humanité" erop. dat, evenals in
Frankrijk, ook in Italië de revolutionnaire
en de reformistische taktiek tegen elkaar
botsen. Het blad waarschuwt er voor te re
kenen op een volkomen en onmiddellijk suc
ces. De metaalbewerkers zouden slechts
meester van den toestand kunnen blijven,
mdien de andere arbeidersgroepen hun voor
beeld volgden en indien het technische per
soneel niet in z'n geheel stond aan de zijde
van de directies. Van de houding toch van
de technici hangt het welslagen af van een
mdustrieele revolutie, zooals de Russische
ervaring overvloedig heeft bewezen.
DE TOESTAND IN OPPER-SILEZIë.
De Berlijnsche bladen melden, dat volgens
de laatste berichten uit Opper-Silezië de
toestand daar steeds meer gespannen wordt
Er worden telkens nieuwe Poolsehe geweld-
dadcn. gemeld. De nieuwe plebisciet-politie
in Myslowitz moest onmiddellijk weer ver
trekken. De blauwe politie, die er voor in
de plaats kwam moest eveneens het veld
ruimen. In Lipine geschiedde hetzelfde. In
Bogtdschütz was Zondag een feest van
Dmtscne beambten. Tegen middernacht
drongen veertig of vijftig Polen binnen en
veroorzaakten woeste vechtpartijen. De nieu
we plebisciet-politie was er nog niet en de
te bulp geroepen Fransche veiligheidspolitie
verscheen niet. Naar de ..Vorwarta" meldt,
behooren in strijd met de overeenkomst,
ook Poolsehe leiders van den ostand tot de
burgerwachten. Van een inlevering der wa
pens door de Polen is niets te bemerken.
De Engelsche districtscontroleur in Beuthen
verklaarde, dat het onmogelijk was de wa
pens van de Polen los te krijgen. Hij voegde
er bii, dat naar ziin meening de volksstem
ming niet kon plaats hebben, voordat de
wapens waren ingeleverd. Onder deze om
standigheden neemt de bezorgdheid van de
Duitsche bevolking steeds toe.
DE KLEINE ENTENTE.
De Bulgaarsche minister-president Stam
boel iski is voornemens nog deze maand na
beëindiging van de onderhandelingen te
Boekarest naar Weenen te gaan om met de
Oostenrijksche regeering van gedachten, te
wisselen. Deze reis houdt verband met het
streven om de Balkanstaten en de Donau-
staten tot een blok te vereenigen en komt
voort uit dezelfde beweegredenen, die tot de
vorming van de kleine Entente hebben ge
leid. Vermoedelijk zal StamboeHski van Wee-
nen naar Praag reizen.
TEGEN DE SLAVERNIJ VAN MOSKOU.
In de „Freiheit" van gisterenmorgen be
spreekt de ultra-radicale Luise Zietz de
kwestie van de aansluiting bij Moskou en
schrijft: ,,Met de eenstemmig door de partij
gegeven opdracht, onder handhaving der
autonomie van onze partij, te trachten over
eenstemming met Moskou te bereiken, zajn
onze gedelegeerden naar Moskou getogen.
Met een bruuske oorlogsverklaring en een
monsterachtig dictaat zijn ze thuisgekomen.
Slechts slaven zouden in zulke vernederen
de en onwaardige voorwaarden toestemmen
Wij willen geen wil'looze slaven van Mos
kou, maar strijdmakkers met geliike rechten
zijn. Wij zullen ons aan geen dictaat onder
werpen. van waar het ook komen moge."
Luise Zietz eindigt met de woorden: „Het
Marxisme is altijd ons wapen en onze weg
wijzer geweest en .zal het ook verder zijn.
Het zonnige land van het socialisme is ons
doel. Dit ideaal streven wij na. zonder ons
ONMOGELIJK.
„Wat, zoo'n sterKe jonge man bedelen
Je moest liever rondzien naar Werk 1"
„Ik kin niet rondzien, mevrouw, 'k heb
een stijven nek
GOEDE RAAD.
Drink geen koffie, thee, sterken drank,
wijn of bier 1 Drink schoon water 1
Te verkrijgen a fx per fleschje, bij iederen
apotheker.
te bekommeren om de vijanden rechts en
links. Wij gaan niet in de slavernij!"
GEMENGDE BlIiTENL. BERICHTEN,
Eten portret van Leute.
De „Éclair" bevat een interview:
met Alexineky, oud-afgevaardigde van de
Doema, die o.a. zeide: Lente is een man
die minachting heeft voor alle menschen
Hij' duldt alleen dienaren zonder karak
ter en zonder eigenwaarde. Men moet
alles wat hij doet bewonderen. Hij duldt
geen tegenspraak. Hij heeft een onbeperk
te macht, welke op het oogenblik nog on
verzwakt is.
Trotzky is een intelligent man, die ook
handelsgeest heeft. Lente verachjt hem,
maar heeft hem noodig om zijn organisa
tietalent. Tsjitsjerin had volgens Alexins-
ky geen invloed? hij is een werktuig. Le
nte, gesteund door Trotzky, is de abso
lute heerscher.
Duur brood.
Bij de opening der bakkerij-tentoon
stelling- heeft het Engelsche parlements
lid Hailwood Zaterdag verklaard dat er,
alle kans bestaat dat door de voortduren
de stijging der loonen en kosten van
machinerieën, de broodprijs eerlang nog
meer naar boven zal moeten gaan en 'het
niet onmogelijk is dat het standaard-brood
van yier Eng. ponden zal moeten kosten
1 b. 4 d. tachtig centts Vóór den
oorlog kostte het vier stuivers!
In eep rede te Metz heeft Millerand
verklaard, dat Frankrijk in een eeuw drie
invallen te verduren heeft gehad. Het
mag zich niet blootstellen aan een vierde,
invasie. Frankrijk werkt niet voor iFrank-
rijk alleen: Elzasi-Lotbaringers betrekken
niet alleen voor zichzelf de twacht aan
den Rijn. Zij beschermen de geheele be
schaving.
Te Praag werd Zondag een vergas
dering gehouden van ongeveer 15.000
Tsjechische legiomairen, die zich uitsprar
ken voor de socialisatie en andere drin
gende eischen steLden. Ik werd een motie
aangenomen, die door een deputatie der
legionairen aan den minister-president!
werd overhandigd.
Aan de Engelsche bladen wordt uit
Alexandriëgemeld, dat de Arabieren in Si f
gebied ran Hauran onderling tot over
eenstemming zijn gekomen tot tot doen
van een aanval op Damascus. Gezegd
wordt, dat de Fransche troepen die
bovengenoemd gebied werden gezonden,
dezer dagen verslagen rijn en dat Damas
cus thans wordt verschanst. Daar ten
plaatse bevinden zich thans 12.000 man
troepen. De Drusen houden zich onzijdig
Ook wordt beweerd, dat de Arabieren een
fêtwa hebben ontvangen van de Wahabi^
waarin beloofd wordt alles waarop de
Franechen aanspraak maken, wat door de
Arabieren wordt geïnterpreteerd als de
plundering van de stad.
De „Times" meldt dat er alle redes*
is om aan te nemen, dat lord Hardinge,
die nu permanent secretaris is van het
ministerie van buitenlandsche zaken, be
noemd zal worden tot Britsch ambassa
deur te Parijs te de plaats van lord
Derby.
De correspondent van de „Echo de
Paris" te Stockholm seint, dat de be
weringen van Lente, Qachin en Froe-
sard, d at de doodstraf te Rusland is af
geschaft, onwaar is. Theoretisch was do
terreur van 22 Januari tot 12 Mei opge
heven. Thans, na de nederlaag in Polen
is ze erger dan ooit en wordt de doodf-
straf opnieuw toegepast.
JOS. AJLB. THXJM HERDACHT.
Veel belangstellenden waren gisteren
bijeen in de tuinzaal van (iet Stedelijk
Museum te Amsterdam, waar de gedach
tenisviering zou plaats hebben. Het ge
meente bestuur ,van Amsterdam was ver
tegenwoordigd door burgemeester Tel-
Legen en de wethouders Den Hertog en
WierdeLs. Er waren tal van geestelijken.
De 93-jarige grootmeester der Nederland
sche bouwkunst, dr. P. J. H- Ouypers1,
was uit Maastricht overgekomen om het
Thijmfeest bij te wonen.
Dr. J. F. M. Sterck opende de samen
komst met een welkomstwoord en een
«Ik zal alles doen, wiat in mlte verrmo-
is, om u te bewijzen" anfi-
woptbdde Heiman terwijl zjjn voorhoofd
rich even rimpelde-
Hij' vond da» dab zijn nicht
d® eischen der welvoeglijkheid en haar
vrouwelijke waardigheid uit het oos ver-
°W. TLen hij' afscheid y^ hjnanl)
VI10ieg ze hein tel s avond» nosi te-
tegkwam,
wGe weet, ih .toyjel van den
dokter gevangene in mijn eigen huis,
611 ik heb troost noodig".
>jXk zal u dien tonen brengen en wei
rik* spoedig
wik reiken er op, mijn beste" I
Tloen hij; do kamer .uitstapte* riep zij
hein nog pa:
wAl's gij' plan hebt naar het eiland te
gaan, blijf er dan niet te lang, want dit
20 u ij jij pngerust maken".
Hij! lachte gedwongen, bracht haar daar
na vriendelijk onder het oog, dat hij niet
gaarne zag, dat zij andermaal op dit on
derwerp te rog kwam en sloot de deur
hamer kamer zonder Aurelia de gelegenheid
te geven hierover excuses te maken.
In de spreekkamer ontmoette hij iemand,
wiens naam vooral in Mecklenburg-Stre-
litz algemeen bekend, wa&
Hij. heette Wilfried Stumer en ging
algemeen voor een inhalig woekeraar
door. Het verbaasde Herman, niet wei
nig, dat hij;1 met veel nadraag eischte
bij mevrouw' Freisburg toegelaten te wor
den; hljiil durfde echter zajn verwondering
niet openlijk toonen en verliet de villa
op hetzelfde oogenblik, dat de woeke
raar Aurelia's boudoir binnentrad,
iWilfried Stumer geleek evenmin te
kleeding als in uiterlijk op de lieden
van zijn soort, zooals ze op hiet tooneel
worden voorgesteld. Hij wa» van hoofd
tot voeten naar den liajateten smaak ge
kleed. Hij1 droeg een goed onderhouden,
grijzen haard, had een frisch gelaat, en
zag er pit als de braafste man ter wereld
Zonderling genoeg ook, verbeeldde hi| zich
de eerlijkheid zelvo te zajn, omdat hij
noodt meer dan drie of vier honderd
pjocent intrest eischte.
«Itartelijk gegroet, Mevrouw Freisburg"
zeide hij bij het binnentreden. „Daar ik
toch te Muntz mpest zijn,, "va-fr ik van
deze gelegenheid gebruik* om u een kleine
schuldbekentenis ten bedrage van tien
duizend forijnen, welke van daag vervalt,
te presenteeren.
Aurelia nam haar bezoeker alles be
halve vriendelijk, op, en zeide kocjties:
„MIJ dunkt, mijnheer Stumer, dat gij
dit bezoek wel achterwege had kunnen
laten. Ik vrees, dat uw komst tot aller
lei piraatjes aanleiding zal geven. Op uw,
reputatie valt.„Niets te zeggon" vol
tooide Stumer terwijl hij in fiere hou
ding voor haar ging staan. „Ik ben steeds
te zaken eerlijk en rechtschapen en gij,
die mij 200 góed kent, mevrouw, zult mij
niet kunnen tegenspreken. Ik houdt niet
van schelmerij, zelfs niet van kunstgrepen
Als ik leen. dan is het in marken of
florijnen en ik volg hierin niet het voor
beeld van sommigen mijner confrater»
die schraperig genoeg zijn hun cliënten
met. waardelooze af te schepen.
Ook ik heb eergevoel en n gaarne
de verzekering, dat niemand, wie ook,
in mijl" bezoek ten uwent iets anteereoda
kan zien." j 1
X*it zonderlinge antwoord miste zfljtt
uitwerking op Aurelia niet: zi| voelde don
lust opkomen om den deugdzamen woe
keraar te rijn gezicht uit te lachen. Maar
zaj' begreep dadelijk» dat het voor haar.
van te vèei belang was, don man te
ontzien, dien rij reeds noo dikwijls noo
dig had, en tot wien zój nog wel eens
haam toevlucht zou. moeten nemen, 1"°" 1
JWpjdt vervolgdj v u
