IEIZKK UI Hl UVEIÏEEiKR.
EERSTE BLAD
BINNENLAND
lodrukken van den dag
DOftDEKSiAK 16 SEPTEMBER I92B
PER WEEKf 0.25
FRANCO PER POST PER KWART. BU VGORUITBETALINS f 3.57V,
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1428, 2741 EN 1748,
ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEL
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Tentinde tie adverientiën met de vereischte
zorg te kunnen zetten worden H.H. Adver
teerders beleefd verzocht, hunne voor de
Zaterdagsche Courant bestemde adver-
tentiën, REEDS VRIJDAG in den loop van
dsn dag in te zenden.
NA ZATERDAGMORGEN 9 UUR, kunnen
voor het Zaterdagnummer geen aöver-
tentiën MEER WORSEN AANGENOMEN.
XOI.
OiPUjmiNG TOT VROUW.
Het is dikwijls tot zelfs in eigen
kring gelaakt, dat de Katholieke lei
ders van het onderwijs zoo strenge te
genstanders van coëducatie waren, dat is,
dat zij over het algemeen vasthielden aan
afzonderlijke scholen voor jongens en
voor meisjes.
Vooral in de laatste tientallen van ja
ren, was een sterke toeloop va,n vrou
welijke leerlingen naar de middelbare
scholen, H. li. 8. en Gymnasium, waar
te nemen, gepaard gaande met de groor
tere neiging en de grootere noodzake
lijkheid voor de vrouw om zich een zelf
standige levenspositie te scheppen. En
juist tegen de.gemengde opvoeding op die
middelcare scholen was in R.ooinsche krin
gen aikeer en verzet waar te nemen.
Gat heet dan natuurlijk niet modern,
reactionair, preutseh, niet op de hoogte
yan zijn tijd enz.
Een eenvoudig bericht in de bladen
dezer dagen bracht ons weer eens voor
de zooveelste maal tot de overtuiging,
dat, wie niet aanstonds met den waan
van den dag meeloopt, maar vast houdt
aan welgevormde beginselen, op den duur
altijd gelijk krijgt, eigenlijk de meest
moderne menseh van zijn tijd is.
Er bestaat in ons land een vereeniging
tot bevordering van het onderwijs in kin
derverzorging en opvoeding. De afdeeling
Rotterdam dier vereeniging heeft in haar
statuten als doel van haar streven opge
nomen
a. te bevorderen, dat hij het onderwijs
rekening worde gehouden met de behoefte
jeugd, en
b. dat bij het onderwijs van de vrouwe
lijke jeugd rekening worde gehouden met
kennis en kundigheden, die in het bij
zonder voor de vrouw van beteekenis zijn.
En nu wilde het bestuur wel eens wer
ten, in hoever het onderwijs in de Maas,-
Btad. aan dat doel beantwoordde. Het
zond daartoe aan de hoofden van scho
len voor voortgezet en meer uitgebreid
lager onderwijs, aan de directeuren en
directrices van scholen voor nijverheids
onderwijs aan meisjes, middelbare scho
len, gymnasia enz. een ■vragenlijst en con
strueerde uit de ingekomen antwoorden
een achttal stellingen, die een bedroer
vend resultaat van de vorming onzer
.vrouwelijke schooljeugd na het twaalfde
jaar laten zien.
Die stellingen n.m. luiden:
1. Een zeer klein aantal meisjes ont
vangt nog na den twaalfjarigen leeftijd
een vorming op scholen, waarvan voor
haarzetve, haar gezin en de maatschap
pij invloed ten go-ede is to verwachten;
2. De opleiding aan die scholen voor
oudere meisjes is óf eenzijdig vrouwelijk,
omdat zij voor liet allergrootste deel in
handen is van leeraressen, óf overwegend
mannelijk; omdat bijna uitsluitend leer
aren les geven:
3. Be vorming is eenzijdig intellec
tueel. Het onderwijs in gymnastiek wordt
óf niet gegeven, óf komt niet geheel tot
zijn recht;
4. De leerlingen onzer gemengde mid
delbare scholen krijgen geen les in eenig
vak van vrouwelijke vaardigheden; ,voor
de andere is dikwerf dat onderwijs mog
yeei te schoolsch;
5. Onderwijs in koken enz., wordt aan
geen enkele school gegeven dan aan een
paar, betrokken hij het nijverhcidscnder-
.wijs voor meisjes;
6. Op die nijverheidsscholen is geen
tijd of een. klein aantai uren uitgetrokken
voor het algemeen vormend onderwijs
7,. Hygiene wordt bijna nergens 'aan
de meisjes onderwezen;
8. Op een paar" scholen slechts en dan
nog terloops wordt belangstelling gewekt
your maatschappelijke .vraagstukken,
waarvoor normale meisjes belangstelling
kunnen en mogen hebben.
Wat blijkt hieruit? Gat er van de op
voeding van het meisje tot vrouw op
school weinig of niets terechtkomt; dat
de gulden regel van don ouden wijsgeer:
„niet voor de school, maar voor het le
ven, ieeren wij," voor onzen tijd niet
schijnt geschreven te zijn.
Eigenlijk was deze enquête overbodig.
iWij weten het uilen immers wel, dat de
eenige eisch, welke aan de middelbare
scholen gesteld wordt, deze is: de leer
ing, ook het meisje, af te richten voor
een diploma, waarmede zij óf wel naar
he Universiteit kan óf wel een betrek
kin g op een handelskantoor kan krijgen.
Zoo'n diploma is natuurlijk voor "jon
gen en meisje gelijk; dus heeft men ook
geen gelegenheid om met de vorming van
het (meisje tot vrouw, met bij zond ere vron-
welijke (eigenschappen, aanleg, gemoeds
leven lenz. rekening te houden.
.Wat een en ander nu met den aanloop
van onze beschouwing te maken heeft?
Dit: dat zij, die altijd in beginsel tegen
gemengde opvoeding waren, althans den
grondslag voor verbetering hebben vast
gehouden. Zoolang men zelfs in begin
sel d® noodzakelijkheid niet erkent van
afzonderlijk onderwijs voor jongens en
mehjjos, izal van een meer vrouwelijke
vorming (der vrouwelijke jeugd na het
twaalfde jaar niets terecht komen.
Maar ook practisch heeft men in onze
kringen iai heel wat meer bereikt, dan de
uitslag wan bovenvermelde enquête zou
doen vermoeden, .Wanneer het onderzoek
b.v. ook eens tot onze Patronaten voor
meisjes werd uitgestrekt, zou men tot
heel andere resultaten komen.
Alle» bijeengenomen geeft inmiddels
het Rotterdamsche verslag een treurig
beeld van onzen tijd, In deze eeuw van
verdichting, de eeuw van het kind, in een
tijd waarin het meer dan ooit noodig is
menschen met karakter, menschen uit-
één-stuk te kweeken, te vernemen, dat
heel het uitgebreid lager en middelbaar
onderwijs aan de vrouwelijke jeugd zijn
eigenlijke doel mist n.m. te vormen voor
het leven.
Bij de veie reorganisatieplannen yan
het onderwijs; d ie m de lucht hangen,
mag hieraan vooral wel de aandacht wor
den gewijd, lit
EEN TREURIG VOORNEMEN,
HIJ KENT ZIJN VOLKJE.
DE SOCIALISTISCHE PERS SPEELT MET
VUUR.
In Italië, dat eerst door een iarenlangen
oorlog: en vervolgens door revolutionnaire
woelingen geteisterd is, gist en kookt het
weer.
Er gaat een bolsjewistische strooming
door het land, en in meer dan één plaats
is het tot bloedige botsingen eekomen.
Te Triest hadden verleden week ernstige
onlusten plaats, waarbij barricades wer-
den opgeworpen en een hevige strijd zich
ontwikkelde tusschen de militairen en het
volk.
In de berichten daarover trof ons nu de
volgende mededeeling in een particulier te
legram der N. R. Ct.: ..De redacteuren
van het soc. blad te Triest trachtten tever
geefs de arbeiders tot bezonnenheid aan
te sporen. De strijd werd den gansehen
nacht van Vrijdag op Zaterdag voortge
zet. Zaterdag werd de rust. hersteld."
Kan men er zich over verwonderen,
vraagt het „Centr." dat socialistische re
dacteuren tevergeefs de arbeiders tot be
zonnenheid trachten aan te sporen?
Wanneer men leest en ziet, hoe regelma
tig en stelselmatig de socialisten de arbei
ders „bewerken", en ophitsen, moeten de
gemoederen wel in lievige beroering wor
den gebracht en hebben aansporingen tot
bezonnenheid geen effet. als het ten slotte
tot uitbarsten komt.
Zij doet dit elders: zij doet het ook hier.
Hun moedwillige agitatie, die overvloeit
van dikke woorden, opwindende frasen en
ijdele beioiten. ja een permanent gevaar
voor de samenleving, wijl zii voor de rede
en het recht den hartstocht in de plaats
stelt, en de aansporing tot bezonnenheid
maar al te dikwijls komt. als het te laat is.
KIESPLICHT, EEN WASSEN NEUS,
De nieuwe kieswet heeft ook kiesplicht
gebracht met een strafbedreiging tegen
hen, die zonder geldige redenen den kies
plicht niet vervullen. Hoe deze strafbedrei
ging tot een wassen neus wordt gemaakt,
leert ons het gemeenteverslag van Amster
dam over 1919. Wij zien daarin, dat op
een kiezerscorps van rond 155.BOO kiezers
bij -drie verkiezingen in 1913 en 1919 niet
minder dan 63.354 kiezers hun kiesplicht
niet vervulden. Van dezen kenden bijna
15.000 geen geldige reden voor hun ver
zuim opgeven.
In 1918 schrijft de „Tijd" diende de
burgemeester, ingevolge art. 148 der kies
klacht in bii den ambtenaar van bet O. M
bij de kantongerechten. Deze ambtenaar
zond do lijst aan den hoofdcommissaris
met verzoek, elk dier gevallen te willen
onderzoeken.
Om aan dit verzoek te voldoen, zou de
hoofdcommissaris aan de commissarissen
en aan de hoofdinspecteurs-afdeeldngs-
cheis iedier voor zijn ressort op de
gebruikelijke wijze moeten opdragen de
3427 personen te hooren in zake hun over
treding van art. 71, lid 2 der Kieswet, be
nevens de 155 voorzitters der desbetref
fende stembureaus.
De burgemeester heeft aan het verzoek
van den ambtenaar van het Openbaar Mi
nisterie intusschen geen gevolg doen ge
ven, maai- zioh gewend tot den Minister
van' Justitie, onder mdedeeling, dat z. i.
door de opdracht aan de gemeentepolitie
van al deze mstitieele werkzaamheden
haar veelomvattend'0 gemeentetaak zeer in
gedrang zou worden gebracht. De burge
meester sprak daaroij als zijn overtuiging
uit, dat van de gemeentepolitie dan ook
niet geëischt k0D worden, een zoo groot
aantal krachten voor het verhoor van de
overtreders beschikbaar te stellen, tenzij
boven twijfel vaststond, dat zonder een dus
danig verhoor «0U strafvervolging niet zou
kunnen worden ingesteld.
De Minister van Justitie antwoordde, dat
hem niet was gebleken, dat de ambtena
ren van het O. M. bii de kantongerechten
te veeleischend waren met het oog op het
gewenschte bewijsmateriaal en noodigde
den burgemeester uit. alsnog aan het ver
zoek van het parket te voldoen. Inmiddels
waren de 3427 overtredingen bijna ver
jaard. zoodat van deze geen werk meer
werd gemaakt-
Het resultaat ziet men uit de ciifers. De
3500 overtreders van 1918 hebben school
gemaakt; in 1919 kvvaraea er nog 12.000
'bij.
Binnenlandsch Nieuws.
GEEN BEL ANGSTELjLING MEER.
He afdeeling 's Bosch van de Socialie
tische Partij, H daar wegens absoluut ge
brek aan. belangstelling opgeheven.
PRINS llEINRICH VAN PRUISEN.
Volgens berichten in de verschillende
bladen, zijn onderhandelingen loopende'
over den aankoop der villa „Gonötantiar
Hoeve" aan de bekende helling van den
straatweg langs de Pyramide van Ausfer-
litz (gem. .Woudenberg), waar Prins Hein-
U'ich van Pruisen, broeder van den ex-
keizer, zich dan metterwoon zou vestigen.
Langs' bedoelde villa leidt le grintweg
Am ersfoortDoorn.
VEREENIGING VAN SO DUALISTISCHE
PREDIKANTEN.
Te Zwolle, is, naar de „Tel" meldt een
vereeniging van socialistische predikan
ten opgericht. Tot bestuursleden werden
gekozen de hoeren De. Jv. F. Proost, voor
zitter, Ds. W. Banning, secretaris en Ds.
G, Horreus.. de Haas, penningmeester.
DE INVOER VAN BOTER IN BELGlë.
In aansluiting bij het bericht, dat de
Belgische regeering van heden af weer
consenten voor den invoer van boter
eischt, verneemt de „Msb." dat het minis
terie yan bevoorrading dit besluit geno
men heeft, om te zorgen, dat de koop
lieden in Nederland gaan koopen tegen
denzelfden prijs, waarvoor het ministerie
van bevoorrading koopt en waardoor hun
belet zal worden de prijzen in Nederland
te doen stijgen.
TEGEN PORTVERHOOGING.
De Ned. Vereeniging yan Staatsburge
ressen heeft den Minister van Waterstaat
verzocht week- en maandbladen uit te
zonderen van de voorgenomen portver-
hooging, op grond, dat „ds kleine pers,
die voornamelijk een geestelijk doel na
streeft, die door haai' geregeld contact
met allerlei kringen der bevolking kennis
en voorlichting tracht te brengen, door
deze verhooging ten zeerste zou bedreigd
avorden in haar toch reeds moeilijk be
staan.
BEPERKING VAN HUISINDUSTRIE.
Naar het „Centr." ter oore kwam, over
weegt de Itegecring maatregelen tot rege
ling en beperking van de huisindustrie, in
verband met de invoering dar Arbeidswet
OPHEFFING VAN HET BURGERLIJK
ARMBESTUUR?
Naai' het „Volk" verneemt, zou bij B
en W. van Amsterdam het voornemen be
staan, om binnen niet ai te langen tijd
den gemeenteraad v oor t-e sfceLten over te
gaan tot opheffing van het Burgerlijk
Armbestuur.
HET .WEGENCONGRES.
Te 's Hage is Woensdagmiddag om haif
drie het Wegencongres geopend met rede
voeringen van den heer p. H. A. Ro-
senwali, voorzitter der Tentoonsteliings-
Commissie en den heer 8. G. Everts
voorzitter van het Congres.
De opening der tentoonstelling, welke
in het ten toons to ili n gü-r estauran t plaats
had, droeg een zeer eenvoudig karakter
Er waren geen autoriteiten bij tegenwoor
dig, alleen exposanten.
Het algemeen secretariaat van de Ne-
derlandsche Kamer van Koophandel voor
Duitschland deelt mede:
Op aandringen van verschillende fabri
kanten-organisaties in Duitschland had de
regeering bij den Rijksraad een wetsont
werp inuediend, waarbij verplichte scheids
gerechten werden ingevoerd. Een ieder, die
meende, dat de inhoud van een bepaald
contract niet meer in overeenstemming met
de toestanden van het oogenblik was. zou
zich tot dit scheidsgerecht kunnen wenden,
hetweik alsdan bevoegd zou ziin de voor-'
waarden dezer oovereenkomsten naar bil
lijkheid te wijzigen. Door een dergelijke
regeling zouden dus alle oontractueele ver
bintenissen od losse schroeven komen te
staan.
De Nederlandsche Kamer van Koophan
del voor Duitschland heeft tegen zulk een
regeling zeer ernstige bezwaren kenbaar
gemaakt.
Na verwerping van het voorstel door
den Rijksraad heeft thans de Duitsche re
geering van verdere stappen in deze aan
gelegenheden afgezien.
DE VHSSCHEKS OP TEXEL,
't Ziet er voor de yisschers hier, zoo
wordt uit Texel in de „Tel." geschreven
treurig uit. De verdiensten zijn in verge
lijking met voorafgaande jaren schraal
te noemen en de bedrijfsuitgaven blijven
BESTRIJDING VAN ZEDELOOSHEID.
hoog. Voeg daarbij de zeer hooge belas
tingaanslagen, die door meerderen oinmogei
üjk betaald kunnen worden, dan is het
geen wonder, dat er yisschers zijn, die
da schuit „neerleggen" met de gedachte:
„er kome van wat er van komt, maar
zoo gaat het niet." Een verzoek aan den
minister oin vrijstelling van oorlogswinst'
belasting over 1918 heeft geen gunstig
antwoord opgeleverd, en de aanslagen zijn
hooger, dam immer te voren. De omte
vreden geest neemt dan ook toe en ver
scheidene schuiten liggen reeds aan de
kade, waarvan de bemanningen op. het
land werk hebben gezocht.
Men acht het zeer betreurenswaardig,
dat men den visischers het weinigje, dat
ze in de oorlogsjaren meer hebben ver
diend, en dat reeds lang verbruikt is ter
betaling van achterstallige schulden en
verbetering van vaartuig an inventaris,
ia den vorm van oorlogswinst belasting
weer afneemt, en zulks te meer waar die
visschera in de gevaarlijke tijden lijf en
goed hebben gewaagd.
het KIND MOET EEN NAAJM HEBBEN
De minister van Binnemlamdsche Zaken
heeft bepaald, dat Helder voortaan „Hel
der" zal genoemd worden en niet Deo
Helder, Nieuwediep, of Willemsoord,
SLUITING ZITTING STATEN-GENE
RAAL.
KATHOLIEKENDAG TE EIND
HOVEN.
Op dien Katholiekendag- te Eindhoven,
die .Zondag acs. 19 Sept. gehouden wordt,
zal in de afdee lings-vergadering- Ambte-
naarsbond als spreker qptredetn Mr. J.
B. Bomame, lid der Tweede Kamer.
Uit onze Oost
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDSA&ST VOOR HAARLEMEN AGENTSCHAPPEN»
PER KWARTAAL t3.25
BUREAUX:
aan keimis._va.il gezondheidsleer van de
A/Vanneer men even overweegt, dat de kran
ten jaarlijks duizenden guldens aan porto's moe
ten betalen en dat de Regeering die porto's nu
wil verdubbelen, dan kan men nagaan, welke fi
nancieels lasten opnieuw, vooral op de kleinere
pers, zullen gelegd wonden als.... de Regee-
ring in dat opzicht baar zin doordrijft en krijgt.
Nu weten we wel, dat het haar geenszins te
doen is om de pers zelf in haar bestaan aan te
tasten; dat verhooging van de zoo noodige
staatsinkomsten haar doel is en moet zijn, maar
zulks neemt niet weg, dat door het voornemen
der Regeering de volksontwikkeling voor een
slagboom gesteld wordt, die op die ontwikke
ling remmend dreigt te werken.
Wat toch is het geval?
Millioe.nen en mlllioeaen worden uitgegeven
voor goed volksonderwijs. Is door dit onderwijs
•de grondslag gelegd voor verdere ontwikkeling,
dan zou die ontwikkeling, door de krant, voor
een goed deel van ons volk gevaar loopen om
stop gezet te worden.
Immers, het ligt in de lijn der logica, dat een
nieuwe last, in den vorm van portoverhooging,
op het knantenbedirijf gelegd, op -de lezers der
krant wordt afgeschoven, met het onvermijde
lijk gevolg, dat abonnementsverhoogin-g van in
vloed is op het getal abonné's.
En men aebte die invloed op de bestaansvoor
waarden, vooral van kleinere, en toch niet on
verdienstelijke bladen, niet gering.
Wij schromen niet te verklaren, dat de voor
genomen verhooging van port, voor meer dan
één krant den ondergang zal wezen.
Zeker, we weten heel goed, dat de begrootisig
der Staatsbedrijven sluitend moet worden ge.
maakt; maar men zoeke dan naar andere en
betere middelen daartoe; men verbale dit in
geen geval op de volksontwikkeling.
Wanneer dan ook de betrokken Minister bij
zijn treurig voornemen blijft, dan vertrouwen
wij, dat die Kamer van een ruimer inzicht in
deze ernstige zaak zal doen blijken en de voor
gestelde verhooging van het port op de kranten,
zal afstemmen.
Als men geloof zou mogen en kunnen hech
ten aan alles wat ,.Het Volk'1 aan zijn lezers
als zoete koek gelieft voor te zetten; dan is er
geen partij op den geheelen aardbodem, die zoo
kranig weet te demonstreeren dan de S.D.A.P.
Denk eens aan, op de betooging, enkele diagen
geleden, door de partij te Amsterdam gehouden
voor de „Socialisatie en tegen de reactie", wa
ren 12000 deelnemers!
Terecht werpt de „Resb." al dadelijk een em
mer met koud water over die socialistische
giootsprekerij door daartegenover, de 40 k 50.000
deelnemers aan de Katholieke meetings te stel
len.
Dat even in 't voorbijgaan, zonder ditmaal dit
thema nader uit te werken.
Waar wij het nu over willen hebben, dat is
over het snu-ifje, dat de groot-mogol der Socia
listen, Troelstra, zijn toehoorders te Amsterdam
in hun neusgaten stopte.
Pieter Jeiles zei dan:
„De macht van onze beweging hangt niet af
van het aantal, maar van den geest en de toe
wijding, waardoor de arbeiders bezield zijn.
Begint dus u zelf te socialiseeren!
Weet dan, dat de fabrieken, die gij sociaJi-
seeren wilt. meer moeten voortbrengen, dan de
fabrieken, die onder kapitalistische leiding staan.
Slechts dan zal de arbeidersklasse er meer van
profitecren. Er hapert nog veel aan het goede
solidaire besef van de arbeiders zelf. Socialisa
tie van de productiemiddelen kan slechts sla-
;en, wanneer zij doorgevoerd wordt door een in
aar innerlijk wezen gesocialiseerde arbeiders
klasse."
Werken en niet meer zoo luieren, arbeiders, in
plaats van lijntrekken en lummelen, zooals tot
nu toe veel door jelui gedaan wordt, dit was
de les die Troelstra zijn volgelingen voor oogen
hield en waardoor hij toomde zijn volkje te
kennen.
wet, tegen 3427 van die naiaügen een
GEEN VERPLICHTE SCHEIDS
GERECHTEN.
De Tijd deelt mee dat, naar verluidt, op de op
den 2ien Sept. a.s. aan te bieden Staatsbegroo-
ting een vrij belangrijke post zal voorkomen tot
bestrijding der zedeloosheid, tengevolge waar
van de Vereeniging „Voor Eer en Deugd'' ook
het door haar reeds meermalen gevraagd sub,
sidie bekomen zal.
OPHEFFING TRAMLIJNEN OOSTr
GEONINGEN.
Uit Winschoten wordt gemeld, dat de dien
sten op alle. paardetramlijnen der Stoomtram
maatschappij Oosteiijk-Groningen worden ge
staakt. De bezittingen zullen worden verkocht.
VRAGEN OVER WINKELSLUITING.
Het Tweede Kamerlid, de heer Schaper, heefi
de volgende vragen tot den minister van L., N,
H. gericht:
1. Is de Minister van plan zijn belofte, ge
daan in zijn schrijven van 12 Augustus itjif
aan het hoofdbestuur van den Algemeenen Ned
Bond van Handels- en Kantoorbedienden, waar
in Zijne Excellentie zich „gaarne bereid'' ver
klaarde „over een ontwerp op de winkelsluiting
(dezen) bond te hooren", gestand te doen?
2. Waaraan is het toe te schrijven, dat de
Minister van Binnenlandsche Zaken Mei 1920,
in de Memorie van Toelichting op het ontwerp.
Zondagswet mededeelde, dat een regeling der
winkelsluiting spoedig is te wachten, terwijl ge.
noemd bondsbestuur tot heden nimmer daar
over is geraadpleegd?
De tegenwoordige zitting der Staten-Gmeraal
zal op Zaterdag a.s. des namiddags 3 uur ge
sloten worden.
13 MILLIOEN VOOE WONINGBOUW.
Uit Den Haag wordt aan de „Msb." gemeld,
dat op de begrooting van het departement van
-Arbeid voor het jaar 1921 een bedrag van 13
millioen gulden zal worden uitgetrokken ten
behoeve van den woningbouw. Dit bedrag zaJ
voorkomen onder de buitengewone uitgaven ten
laste van den crisisdienst.
GEEN DLURTE-TGESLAG AAN
DS GEESTELIJKEN.
De Minister van Financiën heeft verklaard^
dat hij niet voornemens is om te bevorderen,
dat ook over 1920 aan de bedienaren van den
godsdienst, die een traktement uit 's Rijks kas
genieten, een duurtetoes'ag wondt verleend.
BOUW VAN ARBEIDERSWONINGEN.
Het „Hbkl." verneemt uit Rotterdam, dal
verschillende fabrikanten van bouwmateria'en
het hoofdbestuur van den Bond van Arbeiders-
woninghouwvereenigmgen hebben aangeboden,
onder bepaalde voorwaarden, hun geheele pro
ductie ter beschikking v3n den Bond te stellen.
HET einde van den ZOMERTIJD.
Wij herinneren cmze lezers er aan, dat de zo
mertijd in den nacht van Zondag op Maandag
27 Sept. eindigt. Men zette dar de klok' een uur
terug.
NEDERLANDSCHE MILITAIREN
AANGEHOUDEN.
Maandagmorgen kwam te Hoek van Holland
per a.s. „Trinton" van de Harwich-lija, een
transport Duitsche krankzinnigen aan, oorlogs-
krankzinnige», die qp weg naar hun vaderland
waren, begeleid door Engelsche verplegers en
verpleegsters.
Van Hoek' van Holland ging dit transport da
delijk per trein door naar Goth, tot Cramen-
burg begeleid door twee sergeanten van de mi-
delijk Fer trein door naar Goch, tot Crantnr
burg is het eenige kilometers in Duitschland
gelegen naaste grensstaten.
„Aldaar aangekomen, wilden, zoo meldt de „N.
R. Crt.", deze onderofficieren het transport ver
laten en de terugreis aanvaarden, dodi niet alzoo
dachten de te Cranenburg aanwezige militairen
der Sureté militaire beige er over. De onder
officieren werden gearresteerd en ontwapend en
doorgezonden naar Kleef, waar zij voor den
militairen commandant geleid werdiec. Deze
vond eerst geen termen om aan hun toestand
van gearresteerden een einde te maken. Later
op den dag zijn zij er in geslaagd dien comman
dant aan het verstand te bnengeti, diat zij ge
heel ter goeder trouw daar waren en geen an
dere bedoelingen hadden, dan het bedoelde trans
port U begeleiden, zooals hun was opgedragen.
Zij werden toen vrijgelaten. Op hun vraag om
hun wapens te mogen terug ontvangen, werd ge
antwoord, dat daaraan niet kon worden vol
daan; zjj moesten die achterlaten en ongewapend
het bezette gebied verlaten. Des. nachts half 3
kwamen zij te Nijmegen aan.
EEN ULTIMATUM.
Uit Weltevreden wordt gescand, dat de af-
deelingsvoorzitter van de vereeniging van spoor-
en tramwegpersoneel te Soerabaja aan de di.
rctie dar Oost-Java-tram een ultimatum heeft
gesteld, waarin de staking wordt aangekondigd,
wanneer da toegezegde loomsverhooging op de
basla van October niet wordt uitgekeerd.
DiE STAKING AAN DEN DELI-
SPOORWEG.
Gietermiddag (12 Sept) verliep de ultimatum»
termijn der Deli-spoor.
Een gedeeltt der stakers hervatte het werk.
Ongeveer 600 trokken in optocht naar het hoofd
kantoor, waar collectief ontslag werd aangebo
den «n geaccepteerd. (Aneta).
DE STAKING BU DE DELI-SPOORWEG
De staker* besloten aan de directie der Deli-
spoor t* verzoeken, hen weder aan te nemen
op de toegezegde loonsverhooging van dertig
procent, ingaande I Sept., met verstrekking van
rijst tegen tien cent per kik>, geen rancune te.
genover stakers en uitbetaling van de stakings
dagen. In geval van weigering zal een groot*
meerderheid collectief ontslag nemen. De Deli-
spoor handhaaft haar standpunt en zal binnen--
kort een proclamatie uitvaardigen, waarbij een
termijn wordt opgesteld voor de hervatting van
het werk'.
