DERDEBLAD
De kleine Pilatus
BUITENLAND
FEUILLETON.
Handel en Nijverheid
Kerk en School
Gemengd Nieuw,
„De Haagsche Post"
Geen Roomsche kost.
ZATERDAG 16 OCTOBER 1920.
In het uitnemende ook in actueel opzich
zoo kranig geredigeerde maandschrift „De
Volksmissionaris" richt de bekende bestrijder
der neutrale en liberale pers, Pater Stoks zijn
wel gepointeerd, zwaar geschut tegen het rose
weekblad, met zijn z.g. aardigen inhoud, de
„Haagsche Post".
Hij neemt dat toonbeeld van moderne wuft
heid en oppervlakkigheid, geducht onder vuur.
In de „Maasb." en in de „Tijd" beweert
Pater Stoks met de meest slaande argumenten,
dat wij, Katholieken, ook op politiek gebied
niet veel gunstigs van het Haagsche orgaan te
wcchten hebben. Het zoogenaamd neutraal
p litiek harlekijnspak werd daar onmeedocgend
aan flarden gescheurd.
Thans geeft het wakkere maandschrift „De
Volksmissionaris" in een reeks van zeer merk
waardige artikelen duidelijk aan, wat er, zoowel
op het gebied der zedelijkheid als van den gods
dienst, aan de Roomsche abonné's en lezers van
het wufte blad zcoal te v> rteren wordt aange
boden.
In het eerste artikel lezen we daar
„De Haagsche Post" is allereerst dadrom
„geen roomsche kost", omdat zij op de haar
eigen wufte, lichtzinnige, mondaine wijze her
haaldelijk in botsing komt met de katholie
ke zedenleer, zoowel in haar rubriek
„Vrouwenpost" van „De Haagsche Post",welke
rubriek in woord en ergerlijke prent propaganda
maakt voor de stuitendste mode-excessen, als
in de heillooze tooneelrubriek van haren „vrij-
moedigen criticus", die ook de ergerlijkste stuk
ken in naam der kunst goedpraat en ophemelt,
en in tal van afzonderlijke artikelen over Echt
scheiding, waarin we herhaaldelijk de heilig-
schennendste aanslagen ontdekten tegen jet
huwelijk. De „vrije" of beter gezegd de „Ibs-
bandige" liefde en de echtbreuk neemt zij,
„De Haagsche Post", niet zoo maar terloops
een enkele maal, maar blijkbaar volgens vast
plan, in bescherming, en dezen gruwel vergoe
lijkt en verdedigt zij.
in het tijdschrift „Mannenadcl en Vrouwen
eer" hebben wij, zoo wordt in de „Tijd" geschre
ven, deze zware beschuldiging uitvoerig en,
naar wij meenen, onwrikbaar bewezen door
treurig-overtuigende staaltjes, enkel ontleend
aan één jaargang n.l. dien van 1919. Daar
wordt o.a. in het nummer van 11 Januari, in
„Is liefde een ziekte", schaamteloosweg geoor-
d eld
„Kwaadaardige aanvallen (der liefdeziekte)
eindigen meestal in een huwelijk. Zelfs zij, die
later door echtscheiding zich trachten te bevrij
den van de gevolgen van hunne vreeselijke
ziekte, worden er meestal toch opnieuw een
offer vanvandaar het tweede huwelijk."
In denzelfden hoogst lichtzinnigen toon
sprak de „juridische medewerker" van het
blad over „Échtsch6idings-complicaties" in het
nummer van 12 April, met den gewaagden aan
hef i „Een huwelijk kan door echtscheiding
worden ontbonden," en met dit bar-brutale
lilot
Men heeft wel pogingen gedaan, het aantal
echtscheidingen kunstmatig tot geringe-propor
ties terug te brengen. De ministers Nelissen en
Regout dienden indertijd een ontwerp in, waar
door de echtscheiding sterk bemoeilijkt zou
worden. Gelukkig zijn deze ontwerpen geen wet
geworden. De mensch laat zich nu eenmaal In
dergelijke aangelegenheden niet dwingen. De
ervaring leert, dat, wanneer men een nieuw
huwelijk onmogelijk maakt, door een vorig niet
te ontbinden (en de wensch naar een nieuw
huwelijk is de gewone aanleiding tot scheiding)
de teleurgestelde partijen eenvoudig „den bur
gerlijken stand overslaan", zooals de volksmond
zegt. Een toestand, die uit moreel oogpunt in
hooge mate ongewenscht is, ook voor de kinde
ren, die uit dergelijke verbintenissen voortko
men. Dan nog maar liever een „frische und
fröhliche" scheiding."
in plaat3 van mede te werken, om zulk een
kwaad, dat als een epidemie in wijden kring
voortwoekert, tot overgroote schade van Staat
en Kerk, van individu en gezin, te keer en en te
weren, lacht en spot „De Haagsche Post her
haaldelijk over deze mode-zonde der moderne
wereld, met een onverantwoordelijke lichtvaar
digheid, en maakt er aldus een stuitende recla
me en propaganda voor.
Allerduidelijkst en zoo onomwonden mogelijk
sprak zij haar vergoelijking van den echtbreuk-
gruwel nog uit in de volgende zinsnede van het
nummer van 11 October 1919:
Er is in de vrouw een toenemende geest
van breken met alle verouderde beperkingen,
een bespotting van alle denkbeelden en tradi
ties van „wat en hoe de vrouw behoort te zijn.
Hier wordt dus door de „Haagsche Post"
de eerbied voor de onverbreekbaarheid des
huwelijks, door God zeiven ingesteld en door
Christus opnieuw bekrachtigd en gezegeld door
de genaae van een heilig en heiligend Sacrament
eenvoudig als „benauwende huichelarij" beti
teld. En het afschudden van die „benauwende
huichelarij" wordt aldus verdedigd en goedge
praat
„Er heeft altijd veel oppervlakkig huwelijks
geluk bestaan.dat uiterlijk in staiid werd gehou
den uit vrees voor critiek van buiten af. Doch
met dat alles is thans eveneens afgedaan. „Laat
ze praten", heet het. Wij zijn niet langer van
plan om ten behoeve van een ander een onge
lukkig leven, een bestaan van huichelarij te
leven. En wij gaan ons leven anders inrichten,
ondanks alle geklets, dat daaruit zal voort
vloeien."
En voor wien de opvatting van „De Haag
sche Post" te dezer zake nog niet duidelijk
genoeg zou wezen, spreken deze woorden met
onwederstaanbare klaarheid
„Men kan zoo iets bezwaarlijk een achter
uitgang van het moreele gevoel noemen, zooals
velen geneigd zijn te doen, doch veeleer een
verruiming van denkbeelden."
Zelfs uit de rubriek „Wat de wereld zegt
waarin de „Haagsche Post" tal van aanhalingen
opreemt uit kranten en tijdschriften, blijkt
voor een helder oog allerduid-lijkst de naturalis
tische, heidensche opvatting van het huwelijk,
vooral uit de haar typeerende opschriften. Zoo
vermeldde het nummer van 17 April 1920
onder het „De Haagsche Post" teekenend
opschrift„Wat een achterlijkheid"
„Er wordt in dQ Vereenigde Staten weer
opnieuw geageerd voor een Federale Echtschei-
dingswet. Het blijkt dat er nog eenige achter
lijke Staten zijn, waar de kosten van een echt
scheidingsproces nog wel 10 dollar beloopen en
waar de betrokken partijen dikwijls zelfs wel
drie weken moeten wachten, vóór de huwelijks
band wordt ontbonden."
Zulke plaatsen dus, waar door rechterlijke
bepalingen de echtscheidingsmanie eenigermate
nog belemmerd wordt, krijgen van de deftige
„Haagsche Post" het verwijt te hooren „Wat
een achterlijkheid."
Met meer recht durven wij hier tot de katho
lieke lezers en abonné's van „De Haagsche Post'
het verwijt richten
Wat een achterlijkheid, dat gij ondanks zoo
duidelijke aanslagen op de onverbreekbaarheid
des huwelijks, nog niet inziet, dat het blad, het
welk u zoo beleedigt en krenkt in uw heiligste
opvattingen, volstrekt niet in uw huis, volstrekt
niet onder uwe oogen pa3t.
Mochten hunne oogen eindelijk open gaan,
en mochten zij eindelijk het inzien
fiovfelle van P, Louis Coloma.
(Gabriel kan niet langer wpe&taan Z<ijn
angst loste zich in tranen,, zooals diet storm
in den regen, en terwijl hij1 het gelaat met
ide handen bedekte, viel hij voor de hank,
waarop öei0tea was, op de knieën
Het was het ge-zang van da bloemen der
Me' dat hij zoo 'dikwijls voor de H. Maagd
■gezongen had, in diem tijd van zijn verblijf
in het instituut, in de dagen van ziijn
kindsheid, in den tijd zijner onschuld...,
Zijn lippen wilden snikkend die scaoonei
woorden herhalen,, maar zijn tong vreesde
ze te ontwijden en hij bleef stom. De kin
deren herhaalden nu, alsof de onschuld
van het 'berouw vergde, met haar stem
te vercenigen „Komt o komt allen....»
die onze moeder is".
„Die onze moeder is", herhaalde Ga
briel eindelijk en vergoot stroomen van
tranen.
„Die onze moeder is" sprak een ste'ra
achter zijn rug, en voor Gabriel zich om
draaien kon, omhelsde hem pater Valesco
ipet beide armen ©n den inuigen aanroep:
„Mijn ii*ve, liqvia zoon,...,,"
„Aoh noem mij! geen zoon", riep Ga
briel uit, het van schaiaimte blozende ge
laat aan de borst bergend van hem, dia
hem zoo vaderlijk aan zich drukt©,
„Lieve zoon mijns harten.-— Kt h©t
hart mijns harten, dat aan Jezus-Ohristus
gewijd is", antwoordde pater .Velasco hem
zacht naar het aangrenzende vertrek mee
nemend, tejrwijt hij zich dicht naast hem
neerzette ©n hem altijd nog omarmd hield.
„Ween Gabriel", zeide hij daarop tot
hem, „ween, mijn zoon, want ik ban hier,
om je tranen te drogen".
Gabriel weende, weende onophoudelijk
zooals bet berouw wieient, die de schuld
uitboeten wil; zooals dei wroeging- weent
tot loutering dar zielenMaar met welk
oprechte blijdschap weende hij aan de
borst van dien vriend. Met welke heilige
vreugde vermengden zich zijne tranen met
die van zijn redder.
„En wat moet ik thans doen, pater?
vroeg hij' eindelijk met verstikte stem, na
dat hij1 hem .alles verteld had, zonder eenig
voorval te verzwijgen.
Wat je thans doen moet?" antwoordde
paler Velascp. „Dat wat da H. Petrus ge
daan heeft.Flefvifc a-mar©; hjji weende
bitter Driemaal heeft hij Cihristus ver
loochend, uit zwakheid, juist als gij'; om
wil'e der menschen, als gij... En ken je
de straf, die hem zijn Goddoiijken mees
ter oplegde?v
Hij maakte hem geen verwijt.- de ge
heeld straf, di© hij hem ap-legde, bestond
daarin, dat hij zijn liefde driemaal luid
verkondigen moest: Ja, Heer, Gij! weet,
dat ik D liefheb.— Zioo bobt ook gij'
Hem door uw zonde verloochend, Gabriel
Bekeer u opnieuw openlijk Jot hem....»
Morgen sluit de maand Mei ©n dan is h©t
algemeen© communie der congreganten.
Je zat mij' de Mis dienen ©n met het scapu
lier der Onbevlekte om dep hals zal je
voor alie anderen da H, Ooiimiunie ont
vangen".
Gabriel vouwde de handen ©n liet het
hoofd zinken, alsof de last van zooveel
goedheid hem' drukbet.
„Schijnt de straf te hard mijn zoon?"
„O vader.... mijn vader", riep Gabriel
snikkend.
„Dus goed mijn geliefd© zoon..... uenk
niet meer aan het verledene, hetzij dan,
om een les daaruit te trekken....... En
thans", ging hij zich oprichtend voort,
„rust wat uit eu verkwik je aan het avond
eten, dat reeds in de aangrenzende kamer
voor je bereid staat".
„Maar heeft u mij dan verwacht, pater
Velasco-vroeg Gabriel verrast.
„Ja" antwoordde do pater. „Ik wacht
te o-p je -en wachtte ook op anderen.... De
zonen van rijke ouders zijn dikwijls ver
loren zonen,— Daarom is de deur slceds
geopend, opdat zij niet behoeven te wach
ten, wanneer zij aankloppen... Het treu
rige, Gabriel, het treurig© is, mjjn zoon,
dat veie nooit aankloppen".
Diaarop vatte Gabriel mo-ed, schuchter
le vragen: „En mijn mocde-r?"
GEMENGDE BUITEHL. BERICHTEN-
„Je moedor", antwoordde pater .Velasco
zal niet strenger zijn, dan de Heer
geweest is, ik- noem het bovendien op
mij, deze aangaLegenheid met haar in or
de te brengen. Wanneer heb je haar voor
de laatste m&h) geschreven?"
„Op deazelfdon dag, dat mijn misstap
begon".
Dan is het waarschijnlijk, dat zij mets
daarvan weet, En dan zullen wijl zorgen
dat zij' nooit daarvan iets hoort..... K ie
mand kent u hier, Garcia wjaet uw juist
adres in Seviila niet ©n na alles, wat je
mij v erteld hebt, neem ik aan, dat hij wel
zwijgen zal.... Dus nu aan het avondeten
Gabriel, ik 'zal je aangelegenheid in orde
brengen".
Daarop riep pater Velasco ©en anderen
pater, om Gabriel ba begeleiden hijzen
kleedde Zich aan en begaf zrch^delyk
ou v. e" naar het gasthuis. Een haif uur
daar na was hij' terug en gaf Gabriel ©eb
brief van zijn moeder, dien deze den
avond te voren geschreven had. De goede
dame schreef, volkomen rustig en droeg
haar zoon op, pater Velasco dia voor
eenige da geit tob rector van het instituut
benoemdwas, e©jn bezoek te brengen.
„Heerlijk", riep hij uit, toen Gabriel
den brief beëindigd had. „Met een hriefje
van mij zijn wij uit alle verlegenheid. En
hoe good,"dat ja brave hospita nog niets
gemerkt hacft, want in onrust verkeeraid
door je verdwijnen, was zij juist op h©t
punt, bij de politie aangifte te doen en
aan je moeder te schrijven Gelukkig
kwam ik nog te rechter tijd en kon haar
gerust stellen",
Gabriel groep d© hand van d&n pater
en drukte ze opgewonden aan zijn lippen.
Deze stond op en zeide met zeldzamen
nadruk, terwijl hij de armen naar hem.
uitstrekte:
„Dus..., denk aan den H. Petrus, her
Petertje",
Gabriei wierp zich snikkend in zijn armen
Den volgenden dag- vierde men in het
instituut bet feest der schoon© liefde. Ga
briel biechtte des morgens bij' Pft®r ve
lasco en met het scapulier der H. Maagd
om den hals ontving hij m de kimiermw
de H communie. Na het ontbijt nam hij'
afscheid van de paters, om naar huis ba-
rug te koeren. Pater Velasco begeieiddó
hem tot de deur. Zooais op den laatsten
dag bij het afscheid gaf hij hem een groo
te in een omslag gehulde photographie.
Ziii Stelde den H. Petrus, in de hal bij
Kaiphas voor en yan dezelfde hand, di©.
toenmaals "onder liet besld van Pilatus
geschreven had: Ecce hom©, stond dit-
rnaaL onder den H. PetrusPI©vit amare-
Gabriel bewaarde zie in een prachtigea
lijst; hij denkt zo aan zijn zonen na te ia-
ten, en zooals hij ons zelf verzekerd heeft*
eiken k©er wanneer hij ze beschouwt..*
weent hij stil.
EINDEL
Deze heele drang naar vrijheid en ruimte ls ook
voor 'n groot deel de oorzaak van de vele echt-
scheidingsgevallen. Want deze zijn niet uit
sluitend het gevolg van door echtgenooten
gepleegde ontrouw tijdens de oorlogsjaren.
Neen vóór alles is het de zucht naar zichzelf
zijn, naar het afschudden van alle benauwende
huichelarij, die den rechters voor echtschei
dingszaken thans handenvol werk geeft."
„De Haagsche Post" geen Roomsche kostl
DE ENGELSCHE KOLENCRISIS.
In zijn antwoord op een schrijven van de
mijnwerkers federatie, waarin het besluit ten gun
ste eener staking om twee shillings loonsver-
hooging te verkrijgen, werd medegedeeld, geeft
Lloyd George zijn groot leedwezen te kennen
over dit besluit, dat een ernstige ramp voor den
handel des lands beteekent en een ernstige toe
neming der werkeloosheid. Na een overzicht te
hebben gegeven van de pogingen der regeering
om deze ramp te voorkomen, eindigt Lloyd
George: „Het hoofd biedend aan de beproevin
gen, die het besluit uwer conferentie aan ons
volk heeft opgelegd, zal het land versterkt wor
den in zijn besluit om deze te doorstaan door
het feit, dat de voorstellen van zijn gekozen re
geering den steun vonden van de meeste verant
woordelijke en ervaren geesten in de mijnwer
kersfederatie. Wij hebben iederen weg nagegaan,
die tot een vreedzame oplossing van de moei
lijkheid kon leiden en zijn nog steeds bereid dit
te doen. Ik kan niet anders dan het diep be
treuren, dat de redelijke voorstellen definitief
door de conferentie verworpen werden.
De medewerker voor arbeidszaken van de
„Daily Chronicle" heeft vernomen, dat, ofschoon
het schrijven van den premier het duidelijk
maakte, dat de regeering geen nieuw aanbod zal
doen, het mogelijk is, „dat er heden iemand in
do nabijheid van Downingstreet zal zijn met het
materiaal voor een brug".
Volgens de „Daily Mail" heersclite er gister
avond laat onder de ministers en verantwoorde
lijke arbeidersleiders de indruk, dat de staking
alsnog zou kunnen worden voorkomen. Schier
alle arbcidersleiders, buiten die der mijnwer
kers, zijn tegen een staking, en als dit indruk
maakt op de mijnwerkers, staat het nog aan hen
om, als ztj vanmorgen bijeenkomen, aan ie
bieden de onderhandelingen met de regeering te
hervatten.
LETTEN EN LITTAUERS.
Het Litausclie legerberlcht meldt: De Letti-
sche troepen hebben Woensdag door een plotse.
Iingen aanval Selowka aan de spoorlijn Libau
Dunaburg bezet en tegelijkertijd onder bedrei
ging met ontwapening de onmiddellijke ontrui
ming geëisebt van het geheele gouvernement
Koerland, liet z.g. Illwat-district. Dit kwam voor
de Litauers te meer onverwacht, daar Letland
juist een overeenkomst met Litauen ondertee
kend had, volgens welke over het lot van dit
district bij scheidsrechterlijke uitspraak zou wor
den beslist. In het vertrouwen, dat Letland zich
aan deze overeenkomst zou houden, werd dit ge
deelte van het Litausche front slechts zwak be
zet
FINLAND EN RUSLAND.
Het vredesverdrag tusschen Rusland en Fin
land is Donderdag te Sorpat geteekend.
MAC SWINEY.
Uit New-York wordt aan de „Daily Telegraph"
het volgende geseind: Dat Mac Swiney voedsel
ontvangt, is zoo goed ais de algemeene meening
van eij groep vooraanstaande specialisten te
New-York, wier inzichten in de „New York
Herald" worden weergegeven. Zij weigeren te ge-
looven, dat het voor wien ook mogelijk is, zestig
dagen in het leven te blijven zonder voedsel in
een of anderen vorm, en niemand hunner, wier
meening gevraagd is, kon zich een geval herin
neren, dat parallel ging met dat van Corti, ter
wijl een dokter er op wees, dat zelfs Britsch-
Indische fakirs, die van het vasten een weten
schap hadden gemaakt, niet in staat waren het
meer dan vijftig dagen vol te houden.
DE ACTIE VAN ZELIGOFSKI.
Uit Lida wordt gemeld: Toen de opstandige
afdeeiingen Wilna naderden, stelde de Fransche
kolonel Boul aan generaal Zeiligofski voor om
Wilna niet binnen te trekken, daar hij optrad
als gouverneur van Wilna en de Litausche troe
pen van de regeering te Kofno onder zijn bevel
stonden. Zeligofski weigerde op dit voorstel in
te gaan, en toen zijn troepen Wilna binnenrukten
verlieten de troepen van de regeering te Kofno
de stad.
De vertegenwoordigers van den Volkenbond,
die ten doel hebben het geschil tusschen Polen en
Littaucn te regelen, vertrokken heden uit Wilna
naar Orany en Grodno.
De voorloopige regeeringscommissie te Wilna
richtte zich tot de regeering te Ko/no met een
ultimatum, dat haar 24 uren tijd laat om de
Litausche troepen 20 K.M. naar het Oosten
terug te trekken.
Opstandige Litausche en Wit-Roetlieensche
detachementen hebben met hulp van de plaat
selijke bevolking een groot deel van de omstre
ken van Wilna bezet om de stad te beschermen
tegen gebeurlijkheden.
Volgens de Poolsche bladen zijn de Fransche
gezant Panaffie en de Engelsche zaakgelastigde
Sir Percy Loraine Woensdagmiddag door het
Poolsche staatshoofd in gehoor ontvangen in
verband met de gebeurtenissen te Wilna.
Men verwacht een verklaring van de Poolsche
regeering, waarbij zij het optreden van Zeli
gofski désavoueert, doch terzelfder tijd een ver
klaring, waarin zij constateert dat het gebied
van Centraal-Lithauen Pooisch is, welks lot niet
zal kunnen worden vastgesteld door een wille
keurige daad, maar zal moeten worden geregeld
door een beslissing van de bevolking zelve, door
een plebisciet of door arbitrage.
DE INTERNATIONALE ECONOMISCHE
CONFERENTIE.
Den derden dag van de internationale econo
mische conferentie te Londen heeft de voorzit
ter Lord Parmoor gesproken over den Volken
bond en hoe men daarvan een doeltreffend
werktuig voor den wederopbouw kan maken.
De volgende molie vormde den grondslag der
besprekingen: „De raad dezer conferentie is van
meening, dat de volkenbond nooit een doeltref
fend werktuig voor den wederopbouw kan zijn
zoolang hij niet alle staten heeft toegelaten, die
lid wenschen te worden. De raad dringt er ver
der op aan, dat, na aldus al dergelijke staten
te heben toegelaten, de werkzaamheden van den
volkenbond in de eerste plaats zullen gericht
worden op het steunen van den economischen
wederopbouw der wereld door wederzijdsche
overeenstemming en door het stichten van een
hof, aan hetwelk alle quaesties, die geschikt zijn
voor berechting, ter beslissing kunnen worden
voorgelegd."
Lord Parmoor wees er op, dat de ergste oor
logen van den laatsten tijd te wijten waren ge
weest aan een stelsel van economische afslui
ting en het ontbreken van economische solidari
teit en eendracht. Een internationaal lichaam
moest economische wrijving en oorlogen voor
komen en in dit verband verheugde spr. zich
over de stichting van een internationaal hof van
justitie.
Voorts achtte Lord Parmoor het zeer gevaar
lijk den naam van Volkenbond te geven aan een
lichaam, dat niet alle landen omvatte. Als dit
12
met geschiedde, dan was de Volkenbond een
mislukking.
Verder verklaarde spr. zich tegen het beginsel
der eenparigheid van stemmen. Er moest, in
tegendeel, de een of andere vorm van meerder
heid komen, na discussie. Als men den Volken
bond krachteloos wilde maken, dan kon men
dit niet beter doen dan door eenparigheid van
stemmen voor te schrijven.
Ook pleitte Lord Parmoor het schrappen van
wat hij noemde het beginsel der oneerlijkheid
uit den Volkenbond en de vredesverdragen. In
vroeger tijd werd na een oorlog Ifet particuliere
eigendom aan de eigenaars teruggegeven.. Een
der meest reactionaire beginselen, die thans aan
het licht traden, was de verbeurdverklaring van
het particuliere eigendom van vroegere onder
danen nadat de oorlog voorbij was. Aan spr.
was van bevoegde zijde medegedeeld, dat dege
nen, die daaronder leden, in hoofdzaak arme
menschen waren, aan wie hun middelen van be
staan of hun voorziening voor den ouden dag
werden ontnomen.
Generaal Smuts, door 'spr. een der meest ver
lichte mannen genoemd, die door den oorlog
op den voorgrond waren getreden, had besloten,
dat het oude beginsel van eerlijkheid in Zuid-
Afrika zou bewaard worden.
Er moest een onpartijdige ontwapening
komen, aldus ging de voorzitter voort. Het gaf
niet of men al sommige landen ontwapende ter
wijl in naburige landen geweldige en toenemen
de bewapeningen werden toegelaten. Zonder een
of ander stelsel van ontwapening kon men niet
tot een stelsel van goede verstandhouding en
vrede komen. De industrie kon niet worden her
steld ais groote sommen werden uitgegeven, niet
voor den wederopbouw, maar voor bewapenin
gen. De quacstie der schadeloosstelling moest,
om het maximum van productiviteit te kunnen
bereiken, onmiddellijk worden geregeld en op
redelijke voorwaarden.
Spr. wist niemand anders, aan wien dit kon
worden toevertrouwd dan aan den Volkenbond,
gebouwd op onpartijdigen grondslag.
Er volgde een levendige discussie.
EEN KLOPJACHT OP SMOKKELAARS.
De politie te Keulen heelt Donderdag een
klopjacht op smokkelaars gehouden. Aan de
stations werden de treinen die van de Nedcr-
landsche grens kwamen, aan een scherp onder
zoek onderworpen. Alle passagiers werden ge
fouilleerd en verdachten naar het hoofdstation
gebracht, waar de officier van justitie hij de
rechtbank tegen den woeker hen verhoorde.
Groote hoeveelheden smokkelwaar als meel,
koffie, cigaretten, boter, sterke drank, enz., zijn
in beslag genomen en tal van smokkelaars in
hechtenis gesteld. De belastingschade, die het
rijk op -de gesmokkelde cigaretten zou hebben
geleden, loopt alleen ai in de honderdduizen
den.
Wolff meldt uit Hamburg, dat de Dia
mant Mij., voorheen Alfred Nobel, weliswaar
besloten heeft proeven te nemen met haar aan
geboden procédé's om kunstmatige diamanten
te vervaardigen maar dat de berichten over den
aankoop van een patent, dat reeds deugdelijk
is gebleken en een lgeheele omwenteling in de
diamantmarkt zal veroorzaken, onjuist zijn. De
waarde van de procédé's moet nog blijken.
Gisteren zijn, voor het eerst in de geschie
denis van de Universiteit te Oxford, daar doc
torsgraden aan vrouwen verleend.
Uit Sydney wordt gemeld, dat de regee
ring een belooning van 10.000 p. st. heeft uit
geloofd voor de eerste 100.000 gallons petro
leum, die in Nieuw-Zuid-Wales geproduceerd
worden.
Een syndicaat, waarachter de Engelsche
admiraliteit zit, onderhandelt, naar de Times
uit Vancouver verneemt, over den aankoop van
groote kolenvelden in Britsch Columbië, die de
grootste bedding vn rooklooze stoomkolen op
de heele wereld vormen.
Het kanaal van Brussel naar zee zal bin
nenkort men denkt zelffs nog voor het ein
de van de maand in gebruik genomen wor
den.
In het gebied van Charleroi hebben 750
arbeiders van de mijn Vivier liet wesk neerge
legd als protest tegen het betalen van de be
lasting op de loonen.
De „Etoile Beige" meldt, dat 35 Wecn-
sche kinderen te Antwerpen zijn aangekomen
en ondergebracht bij socialisten.
De Fransche begrooting van oorlog be
draagt zes milliard 680 millioen, d.i. een milli
ard 530 millioen --meer dan het vorige.
VIJFDE NEDERL. JAARBEURS.
Dezer dagen is een begin gemaakt met de pro
paganda voor deelneming aan de Vijfde Neder-
landsche Jaarbeurs, le houden van 6 lot 10
September 1921, welke een internationaal karak
ter dragen zal.
DE DALING VAN DEN SUIKERPRIJS.
De „Economisch-Statistische Berichten" bevat
een artikel, waarin de daling van den suikerprij»
wordt besproken. De schrijver wijst er op, dat
Cuba-suiker in Februari 10 cent per tb. noteer
de, in Mei tot 23.57 cent werd opgedreven, en
thans tot 7.76 cent is gedaald. De geweldige
prijsverheffing in het voorjaar was toe te schrij
ven aan een besluit der Cuba-planters, om met
het oog op een vermindering der oogstraming
hun prijzen successievelijk te verhoogen.
Tenslotte besloten zij, hun restant oogst niet
beneden 24 cents te verkoopen, gelijkstaande met
ongeveer 90 per picol, resp. 145 per 100
K.G., hetgeen het tienvoudige was van den prijs
van vóór den oorlog en dus een hongersnood-
prijs kon worden genoemd. Niet alleen was deze
actie der Cuba-planters zeer onsympathiek, maar
zij was ook dom, want de Amerikaansclie im
porteurs en raffinadeurs voorzagen zich toen
van groole kwantiteiten tot lagere prijzen in an
dere productielanden, vooral op Java.
Nadat op deze wijze de meest nijpende be
hoefte gedekt was, had men in Amerika Cuba
niet meer zoo noodig. Men kocht verder alleen
mondjesmaat bij tengevolge der door de hooge
prijzen verminderde consumptie, zoodat verkoo-
pers, die suiker aan de markt brachten, met
telkens lagere prijzen genoegen moesten nemen.
Het doet onder die omstandigheden eigenaar
dig aan, artikelen te lezen, waarin de Cubaplan-
lers als de verdrukte onschuld worden voorge
steld, wien door de Amerikaansche raffinade
rijen het vel over de ooren wordt gehaald. De
plaats gevonden daling is gewettigd, doordien
de enorme rijzing die eraan vooraf is gegaan,
ongemotiveerd is geweest. Anderzijds is het ech
ter een feit, dat de zichtbare voorraden aanmer
kelijk kleiner zijn dan die der laatste twee jaren,
terwijl de aanslaande wereldoogst, alhoewel
iets grooter geraamd dan de laatste, toch niet
meer zal opleveren dan noodig is voor een rede
lijke consumptie. De positie voor het artikel sui
ker mag derhalve als krachtig worden be
schouwd, mits le hooge prijzen de consumptie
niet tegenhouden.
Wat de Java-eampagne betreft, meent de
schrijver, dat het een fout van de V. I. S. P.
is geweest, Superieur in te zetten op de hooge
basis van 50 Voor een combinatie van ver-
koopers is het veel moeilijker dan voor afzon
derlijke producenten, om den verkoopprijs gelei
delijk te moeten verlagen, daar dit reprimeeren-
der op de koopers werkt.
Welke ook de gunstige resultaten van de Ver-
eenigiag der Suikerproducenten op Java tot dus
ver mogen zijn geweest, voor 1921 zouden reeds
vele millioenen picois tot omsfreeeks 40 aan
solide koopers verkocht zijn geweest, indien
ieder producent zelfstandig had kunnen hande
len. Fir schuiit een groot gevaar in het gevoel
van macht, dat onwillekeurig iedere groote com
binatie bezielt; dit hebben de gecombineerd»
Cuba-planlers onlangs ervaren.
De prijs van 71^ cent, waartoe Cuba-suikei
dezer dagen verhandeld werd, staat gei ijk met
ongeveer 50 per 100 K.G., res. 30 per picol.
Ook op deze basis, aldus besluit de schrijver
zijn artikel, zijn aan de Java-snikercultuur nog
zeer groote winsten verzekerd, zoodat er voor-
loopig geen onrust in suikerkringen behoeft to
bestaan.
Slapte in bedrijf. Bij de N.V. Picus, houtfa-
briek te Eindhoven, hebben een 100-tal arbei
ders ontslag gekregen, zulks tengevolge van
slapie in het bedrijf, in verband met het betrek
ken van bewerkt hout tegen lagen prijs uit
Duilschland.
Onbevoegde leerkrachten. Het „Weekblad
voor Gymnasiaal en Middelbaar Onderwijs" be
gint een rubriek: „Aftakeling van ons middel
baar onderwijs", namelijk een lijst van onbe
voegde leerkrachten aan de hoogere burgerscho
len, liet eerste lijstje noemt reeds zes zoodanig»
leerkrachten aan de Rijks H. B. S. te Heeren
veen; vier aan die van Terneuzen; twee aan di«
van Bcrgen-op-Zoom; twee aan de gemeentelijk*
II. B. S te Winschoten; vijf aan de R. H. B. li
te Brietle en één aan de R. H. B. S. te Helmond.
Er zijn o.a. leerkrachten die bevoegdheid heb
ben voor teekenen, die les geven in wiskunde;
een scheikundig ingenieur, die kosmografie do
ceert, een met het radicaal M. O. geschiedenis,
wien bet onderwijs in staatswetenschap is toe
bedeeld. enz.
Prof. Fabius. Op 20 dezer zal Prof. Mr. D,
P. D. Fabius, gehuldigd worden wegens zijn 40-
jarig jubileum als hoogleeraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam.
OPLICHTERS AANGEHOUDEN.
Te 's-Hage zijn een tweetal lieden naar het
Huis van Bewaring overgebracht, als verdacht
van oplichting. Ze wilden 'n partij minder
waardige voorwerpen aan een Limburger voor
echt goud verkoopen. Daartoe lieten zij van de
enkele echte gouden voorwerpen, die zij er
hadden bijgevoegd, in het bijzijn van den koo-
per de waarde taxeeren, waarna do waarde van
de geheele partij naar dien maatstaf geschat
