De Erfgename van den
Goudzoeker.
Wat de Pers zegt
BlNNKNLANl)
Kunst en Kennis.
Urde en Arbeid
Kandel en i\ij verheid
FH'UiLLftsTON
MANIFEST.
1
WÜENfD&G 24 MOVEMEEB 1920.
Aan Katholiek Nederiand
Binnenlandsch Nieuws,
Verkeer en Posierijen
i£wsa
Nooit kwam het tot nu toe voor. dat de
katholieke onderwijzer zich openlijk tot
Roomsch Nederland richtte.
Er was geen aanleiding toe
Die aanleiding is er thans
Een groot gevaar dreigt de Nederiandsche
school. Door de Regeering is dezer dagen
aan de Tweede Kamer een plan van onder-
wiizerssa'arieering voorgelegd, waardoor de
pijnlijkste teleurstelling in de harten der Ne
deriandsche onderwijzers is gewekt.
In te scherpe vormen heeft zich die teleur
stelling helaas reeds hier en daar geuit.
Wij keuren dat af.
Wij dreigen niet Wij staken niet Maar
diep gevoelen wij toch den plicht, in duide
lijke woorden te zeggen, hoeveel er thans op
het spel staat.
De financieels gelijkstelling van bijzonder
en openbaar onderwijs, die den schoolstrijd
beslechtte, opende kort geleden voor geheel
ons onderwijs een hoopvolle toekomst, ook
doordat zij de noodzakelijke voorwaarden
vervulde, om tot een goed opgeleid en behoor
lijk gesalarieerd onderwuzerscorps te komen.
Terecht is daarover gejuicht en Gode brachten
wij dank.Ware het geen ramp, als nu dooreen
slechte salarieering van den onderwijzer de
vruchten van de gelijkstelling goeddeels
teloor zouden gaan
En toch., dat staat te gebeuren!
Wat is er in het laatste jaar geschied
Oorspronkelijk was Z. Exc. de Minister
van Onderwi s van plan de onderwijzers-
salarieering in artikelen der L.O.-wet vast te
leggen. Voorjaar 1920 lichtte Z. Exc. de des
betreffende artikelen uit het ontwerp van wet
om de salarissen bij Koninklijk Besluit te
doen rege'en. Vooraf werd gehoord de Cen
trale Commissie voor Georganiseerd Overleg,
een lichaam van advies, waarin de onder
wijzers niet zijn vertegenwoordigd.
De onpartijdigheid van deze Commissie
staat dus boven allen twijfel. Des te grooter
waarde moet er aan haar advies worden
toegekend. En zij adviseerde den Minister
een salarisregeling voor den voiledig-bevceg-
den onderw zer loopende van 2200 tot 4500
gulden per jaar, van welke bedragen voor de
nict-bezitters der hoofdakte 300 zou worden
afgetrokken
e Ona r vi_sraad. ook een adviseerend
lichaam door den Minister benoemd, kwam
tot slechts weinig lagere cijfers.
Vreugde bij d« onderwijzers en hoopvolle
verwachtingen, nog versterkt, toen geheel
de Nederiandsche pers, de katholieke niet het
minst, de genoemde getallen 2200 4500
redelijk en billijk achtte.
Eindelijk dan zou de oude, grievende achter
stelling een einde nemen.
En wat doet nu de Regeering
Al de adviezen legde zij blijkbaar naast
zich neer, en publiceerde de vorige week een
plan van salarieering, dat in geen enkel
opzicht aan de terecht gewekte verwachtngen
beantwoordt
ln plaats van een aanvangswedde van
f 1900. door de Commissie van Georganiseerd
Overleg aan den onderwijzer zorder hoofd
akte toegedacht, 'meent de Regeering met
1450.te kunnen volstaan waarbij r.og
komt, dat dit bedrag slechts geldt voor de
allergrootste plaatsen en voor verreweg het
meerendeel der gemeenten in ons land mei
8% wordt verminderd, waardoor bet daalt
tót 1340 per jaar.
Het maximum-salaris, volgens de Commis
sie aan den onderwhzer niet-hoofdakte-
bezitter toekomend, wordt verminderd van
4200 tot 2600, een verschil van niet minder
dan 1600.
De c, iers voor de bezitters der hootdakte
loopen in plaats van tusschen de 2200 en 4500
gulden, van 1900 tot 3300.—
Voor de ongehuwdon worden deze toch al
zoo teleurstellend lage maxima door de
Regeenng nog weer met 400.verminderd.
Is het wonder, dat wij van een ramp heb
ben gesproken
Het meest gedupeerd zijn wel de onder
wijzers zonder hoofdakte die, hoewel zij de
wettelijke bevoegdheid bezitten, om in alle
klassen, tot zelfs de hoogste der lagere school
onderstijS te geven, met f 400 gulden minder
worden betaald dan de onderwijzeressen A,
die slechts tot les-geven in de drie laagste
leerjaren eener school bevoegd zijn. Tot
700 toe wordt dezen collega's voor het niet-
bezit der hcofdakte afgetrokken, waar vroe
ger op het behalen dier akte een premie van
slechts 100 was gesteld, zoodat zij ongehuwd
in de grootste gemeenten een maximum be
reiken van slechts 2200.een bedrag,
door de C. v G. O. als aanvangssalaris voor
den onderwijzer geadviseerd.
Oogensckijnliik heeft het Regeeringsplan
ook betere cijfers. Zoo wordt de beginwedde
van 2200 toegekend aan die 'onderwijzers
door wie een opleiding krachtens de nieuwe®
L.O. wet zal zijn genoten
Maar dit is slechts toekomstmuziek en
heeft voor de onderwijzers van thans abso
luut geen beteekenis, daar niet voldaan is aan
den wensch der Commissie v. G. O., die de
hoofdaktebezitters onder de onderwijzers
met de nieuw-opgeleiden gelijk wilde stellen.
Is het noodig, de fouten in het Regeerings
plan nog duidelijker te belichten Is het nog
noodig aan te toonen, dat de vaak greote
onderwijzers-gezinnen van deze salarissen
absoluut niet kunnen bestaan Men vergelijke
dan de bovengenoemde cijfers, minima en
maxima, mee de salarissen en loonen, die door
andere categorien van ambtenaren en door
werklieden worden ontvangen.
Is dus het voorstel der Regeering nood
lottig voor de onderwijzers, ook he onderwijs
bedreigt het met groote schade. Er is al een
schromelijk tekort aan onderwijskrachten.
Opleidingsinrichtingen worden reeds bij ge
brek aan aspirant-enderwpzers gesloten. En
aanzienlijk is het getal vooral onder de jonge
onderwijzers, wien in handel of industrie een
betere positie wordt geboden, en die de school
daardoor verlaten.
Zou dus onverhoopt het Regeeringsplan
onverbeterd worden ingevoerd, dan zal er
over weinige jaren in de behoefte aan onder
wijskrachten op verre na niet kunnen worden
voorzien en zal een zorgelijk bestaan de dan
nog trouw gebleven onderwijzers beletten,
zich met volle toewijding van geheel hun per
soon aan hun grootsche taak, de vorming
van het volkskind, te geven.
Een onvoldoend, door zorgen gekweld en
ontevreden onderwijscorps zal onvermijdelijk
een ramp voor het volksonderwijs en dus voor
Kerk en Maatschappij, blijken te zijn.
Gelukkig is die ramp nog te keeren.
Nog zijn de Regeeringsplannen geen wet.
Vrijdag a.s. wordt de stem onzer Tweede
Kamerleden er over gehoord. Op hen is onze
laatste hoop gevestigd.
Zij mogen er in slagen in samenwerking
met de Regeering het middel te vinden, om
door een voldoende salarieering der onder
wijzers de dreigende gevaren af te wenden.
Kennende de liefde van velen hunner voor
onderwijs en onderwijzer vertrouwen wij vast,
dat dit beroep op hun medewerking niet
tevergeefs wordt gedaan.
Een goede oplossing zal offers vragen, wij
weten het. Maar waarvoor zou een volk die
met meer liefde brengen dan voor zoo'n hoog
belang, als het onderwijs zijner kinderen is?
Waarvoor zou het katholieke volksdeel zich
die liever getroosten, dan voor de instand
houding en bloei van een onderwijs, waarvoor
onze voorvaderen jaren tang millioenen hebben
geofferd
Die geest van offervaardige liefde voor zijn
hoogste belangen moge in deze dagen krach
tig leven in ons voik
Dat zal de thans onder grievende teleur
stelling lijdende onderwijzers bemoedigen en
hen, die hier helpend kunnen optreden, de laat
ste aarzeling doen overwinnen, om de daad
te stellen, die noodig is t
Katholieken, laat Uw sympathie en steun
zich luide uilen en kracht schenken aan onze
actie bij de Regeering
Roomsch Neuerland, wij rekenen op U t
De oesturen der Federatie van
Alg. Dioc. Ver. van R. K Bijz.
Onderw. in Nederland, van de Dioc.
Vereenigingen van R. K. Bi z. On
derw in de Bisdommen Utrecht
en Haarlem van den Bond van
R K Onderwijzeressen in het Bis
dom Den Bosch, van de Bonden
van R. K. Onderwijzers in de Bis-?
dommen Den Bosch, Breda en Roer
mond r en van den Bond van R K.
Openb. Onderwijzers in de Bisdom
men Utrecht en Haarlem.
6. Peeters, Gister wijk.
Chr. Op de Coul, Den Bosch.
W. Horbach, Helmond.
A, Baron, Hintham.
J. v. d. Lisdonk, Diessen,
J A. Hoppenbrouwer, Eindhoven,
j, Jansen, Megen.
j. J. v. d. Berg, Bisdom Breda.
J. F. Stadhouders, Bisdom Breda.
L. Appels, Bisdom Breda.
P. v. Tiel, Verilo.
L. J. Janssen?, Roermond.
Th. Delissen, Houthem
J. H, Hendrix, Horst America.
A Hendriks, Tubbergen.
C. A. Kuypers, Duivendrecht.
gemeenst: hapsz in.
De Haagsche Anti-Revolutionaire wethouder
van Financiën heeft onlangs op tamelijk krasse
wijze zijn twijfel geuit omtrent den gemeen
schapszin van velen, die daarover vaak den
mond vol hebben. Zijn uitdrukking is cynisch
genoemd, nog weer in de Tweede Kamer.
„Maar zou men eigenlijk niet van de rnens-
chen, die vol woede opvliegen als er aan hun
Wieoriën getwijfeld wo-dt, eenige bescheiden
heid wogen verwachte.»? vraagt, de „Stand."
Getuige de staking bij de Post van gemeen
schapszin'?"
„Vloeit de actie vals de roode leiders van
het spoorwegpersoneel, die over tijdelijk ver
zet spreken, alsof h.-t heel.geoorloofd is, van
gemeenschapszin over?
Toonden de arbeiders in het electrisch be
drijf te Berlijn, oen gesocialiseerd bedrijf on
der beheer van een socialistischen gemeente
raad. veel gemeenschapszin?
Een bekend schrijver zeide eens: „gemeen
schapszin is het modewoord van onzen tijd.
Het schijnt dat die deugd nieuw ontdekt, het
schijnt ook dat het woord voor velen ver
staanbaar is. Met vaderlandsliefde schijnt die
zin weinig te maken te hebben, ook niet
met Christelijke' barmhartigheid. De plaats
van dem gemeenschapszin in redevoeringen
en courantenartikelen is nog wel voor een
poos verzekerd; zijn wortelen in de men
schel ijke natuur zijn echter evenmin bloot
gelegd, als do vruchten in de samenleving
gebleken."
Dit werd twintig jaar geleden gezegd. Maar
gelden deze woorden ook thans nog niet?
F. A. Moerel, Oudewater.
Th. H. v d. Krogt, Leiden.
H. G. de Boer, Noordwijk.
J. O. v. Bemmel, Arnhem.
Anna van Erp, Zwolle.
A. v. Breukelen, Amsterdam
Frans Wisse, Dordrecht.
A. Hezemans, Strijp.
J. de Bok, Nijmegen.
P. J. Wehberg, Den Bosch
W. v. Woerkom, Den Bosch,
J. J. Bellen, Oirschot.
F. C. van Vugt, Tilburg.
A W. Bos, Bisdom Breda.
A. Soeterbeek, Bisdom Breda.
W. A. de Riele, Bisdom Breda.
J Schelfhout, Bisdom Breda.
G. A. Damen, Roermond.
P. L. Voncken, Hoensbroek.
H J L. Wijnen, Maastricht.
G. J. Mulders, Oldenzaal.
A A. Verhe.jen, Zevenaar
E. F. v. d. Bilt, Amsterdam,
E. J. Luyf, Baarn.
J. Th. v Lent, Utrecht.
R. v. d. Velden, Utrecht.
P. v. d. Dries, Houten.
J. G. Suring, Maarssen.
J. Th. Kloosterman, Haarlem.
STEUN AAN GROOTE GEZINNEN.
Minister Aalberse heeft op de vragen van
den heer VVittert van Hoogland, lid der Eerste
Kamer, inzake een wettelijke regeling van de
steunverleening aan groote gezinnen geantwoord
dat hij in beginsel sympathiek staat tegenover
het denkbeeld van een wettelijke regeling van de
steunverleening aan groote gezinnen. Indien de
ze steuuverieening van staatswege zou zijn te
geschieden, zou zulks naar zijn meening op de
doeltreffendste wijze kunnen geschieden door
de iustelling van een Rijkskinderfonds met ver
plichte verzekering.
Hij is met het oog op zijn toch reeds uitge
breid werkprogram alleen bereid een wettelijke
regeling betreffende deze steunverleening voor te
bereiden, wanneer hem blijkt, dat zoodanig wets
voorstel een redelijke kans van slagen zal heb
ben.
HET KRANKZINNIGEN-WEZEN,
Ia zijn memorie van Antwoord op Hoofdstuk;
Binnenl. Zaken, Staatsbegrooting 1921, ver
klaart Minister Ruys bereid te zijn, met de in
specteurs overleg te plegen betreffende de wen-
sohelijkheid van een herziening der Krankzinni
genwet. Daarbij zat de vraag onder de oogen
worden gezien, of die wet niet meer past bij de
hedendaagsche eischen voor krankzinnigenver
pleging cn zai worden nagegaan of de wette
lijke bepalingen omtrent de opsluiting in de ge
stichten al dan niet wijziging behoeven.
Van den Minister zijn geen voorstellen te ver
wachten tot verhooging van de tegenwoordige
rijksbijdrage in de kosten van verpleging van
behoeftige krankzinnigen. Op die meening is hij
niet teruggekomen. De Rijksbedrage is nimmer
bedoeld als cen evenredige bijdrage in de kos
ten van verpleging. De regeering kan allerminst
erkennen de wenschelijkheid om de geheele kos
ten ten laste van den Staat te brengen. De fi
nanciële gevolgen van dat stelsel zouden niet
te overzien zijn.
PAKKETPOST OP ST. NICOLAAS-
FEEST.
De voorschiruten tut uitvoering van den
dienst /.ij gelegenheid yan bet St. Nico-
laasieest zullen dit jaar gelden van 2 tot
6 December.
Gedurende de uren van openstelling der
kantoren op Zondag 5 December, ij r geen
pakketten ter verzon!ing aan te nemen.
DAARDE VAN SdClAUSTiSCHE
LtUZEit
Zeer kort geleden schreef de leider der socialis
tisch georganiseerde typografen een artikeltje in
„Het Volk", waaruit we liet volgende verrassende
zinnetje snijden;
„Vroeger heette do arbeider de schepper van
allen rijkdom, doch dat is cen phrase die nu
afgedaan heeft."
Dat is openhartig gezegd en, wat van meer
belang is, in deze drr regels ligt de ^verlooche
ning van den grondslag van het socialisme als
economisch stelsel-
De praclische slotsom van het wetenschappe
lijk beloog van Marx is samengetroffen m de
bekende formule: „Alle rijkdom wordt door den
arbeid voortgebracht, daarom komt aan de ar
beiders alle rijkdom toe".
Dat deze leer bijzonder geschikt was voor agi
tatie-middel ligt voor de hand. Als zoodanig is ze
dan ook jaren en jaren door de leiders der S.
D A P. gebruikt. Die leer prikkelde èn de heb
zucht èn het rechtsgevoel der arbeiders. Er
werd geen rood congres gehouden, er werd geen
rood manifest verspreid, er werd geen roode
propaganda-rede uitgesproken, of de hierboven
aangehaalde formule moest het hem doen:
Maar zie je, nu komt een der socialistische
leiders aan de arbeiders vertellen dat die leuze
eigenlijk maar kletspraat is en heeft uitgediend.
Hetgeen zooveel «eggen wil als: jaren lang heb
ben we jelui arbeiders met een leugen aan de
praat gehouden.
Den ontwikkelden katholiek was liet «l lang
bekend, dat sociologen van den eersten rang,
waaronder ook niet-katholieke, ja zelfs socia
listische, glashelder hebben aangetoond, dat die
iiheorie van Ma" eenvoudig onzin cn dus on-
houdbaar is.
Maar de leiders, die dat ook wel wisten, gingen
voort met door middel der valsche leuze de ar
beiders om den tui» te leiden.
En zie nu spreekt cen dier leiders het onver-
droten uit in „Het Voik": we hebben de arbei
ders mooi beet gehad.
Er zijn nog meer van die socialistische, ui
arbeidersoogen welluidend klinkende leugens.
Wat voor waarborg hebben de socialistische
arbeiders dat het met de praclische waarde van
dien leugen niet even droevig is gesteld als met
die welke wij aanhaalden als door een hunner
voormannen verloochend?
Geen liefhebberij. la de provincie Gronin
gen zijn voor verschillende vacaturei bij het
lager onderwijs noch ouderwijzers, noch on
derwijzeressen als sollicitanten; een gevolg hier
van, dat zoovele onderwijzers(essen) als klerk
bij bankinstellingen e.d. werkzaam zijn.
C, 1. Grips f. fe Vught overleed Donder
dag in den ouderdom van 95 jaar, de in zijn
tijd zeer bekende kunstschilder C. i. Grips.
Subsiilieeriny van het tooneel door den Staaft
De „Resh." schrijft:
„Ons wordt gemeld, dat er in vrijzinnige par
lementaire kringen sprake van is, bij de begroo
ting van Kunsten cn Weienschappen te korneu
met cen voorstel om het tooaeel te subsidiëereu.
Nu de Minister, na hetgeen vorig jaar voor
viel, blijkbaar niet veel animo meer bezit out
een regeling voor te stellen, zou aldus een vdor
stel uit de Kamer komen.
We konden niet nader te weten komen, in
hoever tiet voorstel reeds in den maak D, at
wat het precies zal inhouden."
VAN WAAR KOMT HET ZAND ONZER
DUINEN?
Deze vraag was tot nu toe nog nooit met
zekerheid beantwoord. Hel is intusschen duide
lijk dat het antwoord op die vraag van groot
praclisch belang is. Indien n.l. het materiaal
waaruit de duinen bestaan, afkomstig is van on
zen eigen bodem, dan zou de duur van hun
bestaan en daarmede van ons land beperkt zijn;
indien daarentegen dat materiaal van elders
komt, en door de zee telkens weer aangebracht
en vernieuwd wordt, dan ziet het er met de
bescherming van ons land door de duinenreeki
veel gunstiger uit
Dit vraagstuk is door dr. Tesch met zorg be
studeerd. Hij toont in het Bulletin van de Ne
deriandsche Vereeniging voor geografie aan dal
de stroom, die door het Engelsclie Kanaal de
Noordzee binnen komt, een voldoende snelheid
heeft om zand als dal van de Hollandsche
duinen te transporteeren.
Aan den anderen kant leert bet onderzoek
van de mineralogische samenstelling van ons
duinzand, dat het afkomstig is van de verwe
ring van archaische en paleozoische rotsen, die
men slechts in Wales en vooral in Bretagne
vindt, en ook van de verbrijzeling van de ge
steenten van de krijtrotsen van het Oostelijke
gedeelte van het Kanaal.
Hetzelfde geldt voor het duinzand van de
Belgische kust
EEN TOESLAG IN DE SIGAREN INDUSTRIE.
In de Woensdag 17 November j.I. gehouden
vergadering van de hoofdbesturen der Patroons-
verbonden en Werklieden-organisaties in de Si-
gazonhiduikfie. is door de patroons het voorstel
gedaan 6 pet. toeslag op de loonen te geven,
zulks als gevolg van de stijging der indexcijfers,
mits de vraag, of de industrie een verdere ver
hooging van loonen,tengevolge van de stijging
der index-cijfets zal kunnen dragen, aan het
oordeel van arbiters zal worden onderworpen.
STAKING EN UITSLUITING.
Aan do tabaksfabrieken van de firma
Gruno te Groningen is een staking uit
gebroken als gevolg van een loongeschii
De werklieden eisxihen een verboogingj
van 31 op 36 gulden per week. Do
werkgevers htebben f 34 aangeboden. Het
gevolg van deze staking zal zijn een uit
sluiting met ingang van Maandag 29 No
vember van de fabrieken van de N.V.
voi rfjeen. Tb. Niemcijer, F. Lieftinck en
de irrma P. Koning
De staking omvat 37 personen; de uit
sluiting 150.
SOCIALE VERZEKERING.
De beer Keesing, voorzitter van den
Zaand amoeben Laad van Arbeid schrijft
in „Het Volk":
„Van verschillende zijden wordt mij ge
vraagd tot welae rent~-oedra0en de vi ij-
wil ige en verplichte verbeteringen kun
nen leiden. Het antwoord daarop Luidt als
volgt:
Gesteld iemand gaat tij de geboorte van
ij t zoon voor hem eeu vrijwillige ver
zekering aan voor een rente vaa f 6 per
week op 65-jarigen leei.iji. De premie
bedraagt 13 cent per weea. Als de jon
gen 14 jaar wordt ea op ambacht komt,
worflt lij ver-ekeringsplichtig i gjvolge
de bepaimgem der Invalditeitswet. 1)6
premie voor de verplichte verzekering
komt geheel ten laste van den werkge
ver. Had de verzekerde niet te veel mei
ziekte of werkloosheid te kampen, dan
zal zij l rente, uit hoofd# van deae wet,
eveneens op 65-jatigen leeftijd, ongeveer
f 7 kunnen bedragen. Dat wo.dt met inbe
grip van de f 6 rente van de vxij.vil.ige
ouaerdomsverzekeriag t 13 per week.
Huwt de jonge man een mei-je, dat even
eens van de geboorte af vrij .vil.ig verze
kerd is voor een rente van o per week
dan s.jjjt hun gezamenlijke rente op 65-
jarigen leerijjl tot f 19 per week. Dat
bedrag kan wog hjooger worden, als de
gehuwde vrouw iu loondienst was en uit
uien hoofde tevens verzekeringsplichjl^.
De gezamenlijke rente kan dan worden
tussöh'en f lv en f 26 per week.
Hierbij moet er op worden go let, dal
er in uit geval reent bestaat op f 10C
begrafenisgeld voor elk der verzekerden
en dat de wee zen der verzekerden, iu-
uien die weezen jonger dan 14 jaar /ij i,
redht hebben op weezenrante, torwjji al
den tijd dat de verzekering heelt gebuurd
recht oestoud op preventieve hulp bij,
dreigende iavaliaiueit.
Uit aeze cij era oljkt, dat de arbeiders,
al, .ij er voor 'hunne kinderen vroeg bij
.ij j, ixunneu zorgen, dat deze, voor eeu
zeer gering premiebedrag, later een ou
derdomsrente kunnen kiijgeu die stel
lig niet verwerpt ij i ia. .itatel ea betee-
kent de verzeke. Lig duurder maken, orn
aat bij de vrijv.il.ige ouderdomaverzeke
ring uö premie met den lee.iijl stijgt, t^ea
rente oeorag van; f b per wee-, uat u$ 'het
aangaan der verzekering ia het eers«c le
vensjaar van 'liet kina r3 cent premie
kost, als ae verzekeiiug op 3f-jnrigen
leeuija wordt gemeten, <5 oent."
ZOUTINDUSTRIE.
Dt Koninklijke Nederiandsche Zoutindustrie
te Boekeio, heelt gedurende de maand October
jX 2514 ton «out afgeleverd. Er waren 167 ar
beiders bij het bedrgi werkzaam.
AFZET VAN VEE EN VLEESCH.
In een Ie Utrecht gehouden vergadering is be
sloten tot het oprichten van een NederL Bond
van Vereenigingen tot afzet van Vee en Vteesch,
die zich, volgens de „Vee- en Vleeschhandel".
ten doel stelt, den coöperatieven verkoop van
vee en vleesch la biuaen- en buitenland te be
vorderen. Bij den bond hebben zich aaugesloted
de bestaande coöperatieve exportslacbterijen itt
Friesland. Groningen en Drente, verschillende
iandbouwmaatschappijen en boerenbonden on
plaatselijke vereenigiugeu, die xich met den vee-
en vlees chattel bezig houden.
De bond wordt gevestigd ten kantore der Frie-
sche Coöper»lieve Expoitslachterij te Akkrum
Do verlaging van don broodprijs.
Ingaande Maandag 22 tiener, wordt te
Delft de broodpiijs met 2 ets. per 800
gram verlaagd, zoowel voor wit- als
bruinbrood.
Kolenproductle van Limburg. De netto
productie in October U. van de Staats- en par
ticuliere kolenmijnen in Limburg bedroeg
383.098 ton, tegen 374.487 ton over de maand
September jX
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
In de aflevering van 20 November treffen wij
o.a. aan: Het rapport van de commissie, door
het bestuur der Vereeniging benoemd, omtrent
l'X
„Kwam mijn verlangen bij uw vraag alleen
in aanmerking, dan zou de beantwoording
on voorwaarde Ijk bevestigend uitvallen. Maar
oii weet. mijnheer Schack, dat ik geöeel on
bemiddeld ben, en de heer Fassenhelm zal
natuurrijk mei aan iemand wt len vcrko<ye,.
die in het bcsle geval slechts met wissels
op langen termijn betalen Kan.
„Geheel onbemiddeld zijl gij W net g
niet meer, ndju beste heer. Uw conto Dij
ons wijst een aanzienlijk saldo ter uwe gun
ste aan. Doch geld zal in dit geval wel niet
zulk eene groote rol «pelen. Maak de zaak
met Passenheim at èn kom daarna met hem
bij mij het middagmaal gebruiken. Speelt
gij schaak? Des te beterJ Het schaak
bord is mijn hartstocht en mijne nicht is
niet tegen ui ij opgewassen. A propos! dus
besloot Emil Schack lachende en zich op
dep drempel nog eens otnkeerende, „ik ben
toch nieuwsgierig ,wat het meisje van uwe
gedaanteverwisseling zeggen zai." Een
vluchlige blik gleed over zijne gestalte en
de nieuwmodische kleeding, d'.e ik in plaats
van het wollen hemd en den gordel van den
goudgraver aangetrokken had. „Als berg
werker hebt gij, naar het schijnt, geen zeer
gunsligen indruk op haar gemaakt.'
Eu met een harle.ijken lach verwijderde
zich de oudste Schack. Terwijl zijn broeder
iu het magazijn hen en ander ging nazien
ea Gregory afscheid genomen had onder voor
wendsel, dat h.j nog eenige ertsen te onder
zoekeu had, verhandelde ik met den apothe
ker. Uit zijn voorstel bleek zonneklaar, dal
men mij inderdaad met meer dan gewone
hulpvaardigheid te gemoet kwam. De heer
i 'assenheim droeg mij zijne zaak dat is
de hoogst eenvoudige inrichting; de voor
raad medicijnen en de klandizie voor den
prijs van duizend dollars over. Dit oedrag
wilde de heer Emil Schuck voor mij betalen.
Ik zou hem vier wissels, elk van tweetion-
derd en vijftig dollars, geven en deze wis
sels kon ik binnen twee jaren naar goed
vinden inlossen. Percenten zouden met bere
kend worden.
Welke winsten de zaak afwerpt, lean u tul
de" boeken blijken," zeide de heer Passen
heim. „En nu wil ik u nog mededeelen, waar
om ik mijne zaak. .van de hand doe. Toen
mij t neef Emil 5chack door de ontdekking
en bewerking van het u bekende bergwerk
ecu rijk man geworden was, riep hij mij uit
de bcstheidene betrekking van provisor in
eene apotheek te San Francisco hierheen,
richtte deze apotheek voor mij in, die natuur
lijk daar zij de eenige in het „camp" is.
veel ojdeverde ett moedigde mij aan door
prospectors te mijnen eigen bate in het ge
bergte naar erts te ialen zoeken. Eenige mij
ner Claims", die ik in den loop van ongeveer
achUaren op de gezegde wijze deed bewer
ken. hebben mij een mooie winst afgeworpen.
Ook de apothekerszaak hier was steeds zeer
winstgevend cn ik ben tegenwoordig een ver
mogend man. Reeds tang verlangde ik er naar
en mijne vrouw nog veel meer mt deze
woes Ier n ij naar een gezeilfger plaats e ga
wonen, en had agenten in Los AnSe
andere steden van Zuid-Calitornio ctig
in mijn naam, bij geval zich ergens een aan
neemlijke gelegenheid mocht voordoen, dm
koop te sluiten. Dat is nu geschied en de
voor mij in Los Angelos gekochte apotheek
waijjl op haar nieuwen bezitler. Daar hebt
gij in korte woorden de beweegreden van het
u gedane aanbod."
Ik bezon mü niet lang en sloeg toe. Toen
maals toch beschouwde ik het beroep van
apotheker nog als datgene, wat ik op den
Toen miss Kolhblond in de kamer trad,
waarin wij de zaak afgedaan hadden en
de uilslag van onze bespreking "Lede^™
werd, schudde zij mij vrc^yhdehantDu
en meende, dat zij thans, naXH ik weder be-
^ri. r.'den Jaacnontea had zij mon
terde daarbij welgevallig mijn tollet wel
daTik een man naar baar hart was en
zj hoopte, dat wij goede kameraden zouden
worden.
AYat onder andere omstandigheden en in
eene andere omgeving van de lippen eenef
jonge dame tegenover een bükans geheel
vreemde als zeer ongepast had moeteu be
schouwd worden, klonk uit haren mond zeer
natuurlijk. Zij was toch de bedorven wildzang
van hel huis, de onbeperkte gebiedster in
het camp", die haren schepter met vaste
hand" over alle mannelijke bewoners zvraatda
en tegenover wie niemand aan verzet dac.ui
Ook ik niet
Zonder aan de waarheid te kort te doen,
kan ik hier terstond verklaren, dat ausa
Kolhblond nooit, ook zelfs 8«u oogcnblik,
eenige macht over puin geest of mijne zinnen
verkreeg'.
(Wordt Tecvolgd.)
de aangeworven ne grenzen van een
bezoekf Al* d'cze overwegingen traden mij ach
tereenvolgens voor den geest Ook het voor
gevoel, dat uit den superintendaal van het
smeltwerk van een tot dusverre lijdelijken
tegenstander nu een gevaarlijke cn wellichl
aanvallende vijand voor mij ontstaan zoo,
kwam bij mij op.
Nog in den namiddag van dien zelfden dag
werden ten huize van den heer Emit Schack
de betreffende stukken, die mij tot eigenaar
van de apolhekerszaak te Gold Springs
maakten, iu allen wetlelijken vorm opgemaakt
en onderteekend.
Onder de celukwenschen, die mij van all-,
kanten ten deel vielen, waren er blijkbaar
duur «uu 1,1.,vuu uituetuuuu. te «dijk wrd «uru u^dud «.u^te 8^°^
mij hier de gelegenheid aangeboden, op noogst die der „erfgename van den goudzoek
eervolle wijze in korie ja^en een welgesteld
<nan te worden, daargelaten, dat de zich voor
mij openende werkkring toch oneindig meer
strookte met mijne opvoeding en mijne kun
digheden dan het beroep van bergwerker!
ü'Rourke, aan wien ik mij gewend had, zou
ik wel is waar missen, cn hij zonder twijtcl
mij. Ook Jones, dat kon ik gerust aanne
men, zou mij met leedwezen uit bet befft*
werk zien heengaan, maarde A^cm
