Brantistoffendistributie
Kerk en School
3
EEKSi ti BLAU
In en om Haarlem.
BINNENLAND
UIT ONZE OOST,
DONDERDAG 2'DECEMBER ISSO
44ste JAARGANG Ho 15303
rs m mm%
PER KWARTAAL f 3,25
PER WEEKf 0.25
FRANCO PER POST PER KWART. BSI VOORUITBETALING f 3 .57*/,
SUREAOXt
HASSAULAAN 49, HAARLEM, TELEFOON 1423, 2741 EM 1743.
ADVERTENTlêN 35 CENTS PER REGEL
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Vanaf Vrijdag 3 December wordt ver
krijgbaar gesteld van het minimum-rant
soen:
op bon 14
50 K G. BRUINKOOLBRIKETTEN,
op bon 19
Va II.L. EIERKOLEN,
en op bon 15 en 20 elk
3/3 H.L. AN THRA&ET.
Directeur Brandstof!en-Bureau,
li. O. J. WftLLINK.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Ut GELUKKIGE SCHULD.
öinnenlandsch Nieuws.
EEN PLUIMPJE VOOR ONZE R.-K.
STAATSPAR i'IJ.
DE HEER J. T. O REM ER,
Aan den heer J. T. Creuier is op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister te Washington, ouder dankbetui
ging voor de uitnemende diensten door
hem in bovengenoemde betrekking aan
de Koningin en den lande bewezen).
DE KldfJES Ü&idNJiMP EN Uf TO
VERWORPEN.
VERGADERING VAN ST. RAPHAEL.
In de gisteren be Utrecht zeer druk
bezochte vergadering van de R. K. Spoor
weg-organisatie „St. Raphaël" hebben
verschillende sprekers scherpe critiek uit
geoefend op de Nederlandsche Vereeniging
die het salaris-compromis van de directie
der Spoorwegen van de hand wees. Na
uitvoerige debatten werd tenslotte onder
daverende geestdrift een motie aangeno
men, waarin bij de Regeering, de Twee
de Kamer en de Spoorwegdirectie, meb
kracht wordt aangedrongen, de afwijzen
de houding der Nederl. Vereeniging ten
spijt, het getroffen compromis toch tot
uitvoering te brengen, aangezien de over-
groote meerderheid van het spoorwegper
soneel met dat compromis instemt.
Deze motie is telegrafisch, ter kennis
van de Regeering gebracht.
EEN MANIFEST.
Door het comité voor salarisaotie (fïoof-
den-vereeaiging, Ned. Orid. Genootschap,
Bond van Ned. Onderwijzers) is een ma
nifest aan het Ned. volk gepubliceerd
naar "aanleiding van de gevallen beslis
sing inzake de salarisregeling der on
derwijzers. In dit manifest wordt mot elk
geoorloofd middel verzet tegen die be
slissing aangekondigd.
EEN UITSLUITING
Uit Weltevreden wordt door Anota ge
seind, dat de vereenigde machine-fabri
kanten te Soerabaja een uitsluiting voor
onbepaalden tijd hebben geproclameerd).
5000 werklieden zijn uitgesloten.
PATER R. SANDERS f
Te Leiden, zijn geboorteplaats, il
IIARLEMSCHE COURANT
DE ABöNMcfAËriiSi'ÜljS HEOKAAüï V'öOf» ii.4AHi.EMEN AGENTSCHAPPENI
VIT DEN GEMEENTERAAD.
Zoo onfortuinlijk B. en W. den vorigen keer
door den loop der omstandigheden waren met
hun voorslellen lot verlioogiug van de tarieven
van gas, electrieileit en water, zoo glansrijk won
nen zij gisteren den strijd over de geheele linie.
De heer Roest had de gelegenheid gekregen
de lange cijferreeksen van zijn schriftelijke
voordracht, in de vorige zitting gehouden, op
papier te brengen, waartegenover de Directeur
ran de Gasfabriek zijn schriftelijke verdediging
plaatste.
Het fatale echter was, dat de heer Roest zich
nog niet gewonnen gaf en in de zitling van gis
teren opnieuw een goochelspel met cijfers in
zette, met als resultaat, dat wij weer even wijs
bleven.
Ditmaal kwam de aanvaller echter niet on
gehavend uil den strijd. De heer van Liemt,
ook lid van de commissie voor de lichtfabrieken,
wilde een einde maken aan deze methode om in
den Raad te brengen wat in de commissie thuis
behoort.
De directeur van do fabriek beschouw ik als
den deskundige, zei de heer v. Liemt. Ik moet op
zijn kompas kunnen zeilen, anders moet hij
heengaan. Welnu, in de laatste commissieverga
dering heb ik hem uitdrukkelijk gevraagd: is het
mogelijk om den gasprijs één cent lager te stel
len dan thans wordt voorgesteld en toch zonder,
verlies te werken? En hij heeft dit pertinent
ontkend. Dan gaat het niet aan nu op gezag van
een ondeskundige als de lieer Roest een lageren
gasprijs te aanvaarden.
De heer Visser, eveneens commissielid, sioot
zich hierbij aan en verzwakte bovendien hel
betoog van den heer Roest niet weinig door
daaruit één cijfer aan te vatten n.m. dat van het
aantal kubieke meiers der gasproductie per 100
K. G. kolen, waarbij de heer Roest n.m. was uit-'
gegaan van gegevéns van een jaar, toen enkel
de beste Engelsche kolen waren gebruikt.
Wethouder Heerkens Thijssen kwam zelfs met
de verbluffende medédeeling, dat de heer Roest
bij zijn optelling van Kilogrammen cokes in
het vorig jaar zicheen millioentje had ver
gist!
Was het wonder, dat de Raad er weinig voor
voelde met het socialistisch commissielid mee te
gaan? En dat de heer Reinalda het over een an
deren boeg poogde te gooien, hielp ook al niet.
De voorzitter der roode raadsfractie nam het
voor zijn verslagen collega op; dat was zijn
recht Maar de manier, waarop hij het deed, was
toch wel een zeer zonderlinge. Verbeeld u, de
heer Reinalda had zich geergerd aan den toon,
welken de Raad tegenover den heer Roest had
aangeslagen! Het kwam niet te pas om de des
kundigheid van den Directeur legen een raads
lid uil te spelen. Men moest er Veeleer dank
baar voor zijn, dal een der leden zich zooveel
moeite had gegeven om de zaak te besludeeren.
De heer Reinalda vergat echter, dat de grief
gaat over het brengen van detailzaken in den
Baad in plaats van in de commissie, een novum,
dat tot allerlei ongewenschie en zelfs gevaarlij
ke dingen zou kunnen voeren.
De heer Gerritsz heeft het debat gesloten met
de opmerking, dat het wellicht gewenscht zal
zijn voorlaan accountanlonderzoek over de be-
groolingen der bedrijven te laten doen. Of dit in
de comraercieele leiding eenige verandering zou
brengen, betwijfelen wij; en om die commercl-
eele leiding gaat het toch hoofdzakelijk.
Een ander element in het debat gebracht, was
nog de vraag of B. en W. nu de verhooging der
tarieven zoo laat ingaat nog wel hun toege
stane winst van 170.000 plus 20 pet. uit de
bedrijven zullen halen. Wethouder Heerkens
Thijssen zeide zeer voorzichtig, daaraan nu wel
te twijfelen. Wij hebben te dien aanzien nog wel
vertrouwen, juist in de commercieele leiding!
Over de maanden November en December zal
nu een gasprijs van 19 cent (20 cent over den
muntmeter) berekend worden. Dat is het tastbare
resultaat van deze lange dgbattcn.
Op de gasprijsverhooging volgde die van de
eleclriciteil als automatisch; de S. D. A. P.
stemde „en bloc" legen. En het voorstel tot ver
hooging van hel waterleidinglarief bcioofde een
lang debat te geven naar aanleiding van de mo-
tie-v. d. Kamp om het water tegen koslenden
prijs te leveren. Nauwelijks was echter Weihou
der Heerkens Thijssen begonnen met een breed
opgezclle bestrijding, of de heer v. d. Kamp
trok zijn motie in onder de geheimzinnige voor
spelling, dat hij er later wel mee terug zou ko
men hij tijd en gelegenheid, die hem pasten.
De verbruikers van gas, electrieileit en water
zullen dus goed doen om op hun huishoudelijke
bcgrooting weer eenige guldens per maand meer
uit te trekken.
De ironie van het noodlot wilde, dat deze be
sluiten over allerlei verhoogingen gevolgd wer
den door een debat, waarin net vraagstuk van
den dag: de komende malaise met wellicht
loonsverlagingen en ook aanmerkelijke prijs
verlagingen, behandeld werd.
Als nog een herinnering uit den tijd van de
„stijgende tendenzen" (het woord is van mr.
Bomans) lag daar een motie van de heeren Dijn,
Roest en consorten, om de vraag, of de loonen
der gemeentewerklieden moesten worden her
zien, opnieuw in de Commissie van Overleg te
brengen. B. en W., die hun praeadvies uitbrach
ten onder den invloed van den „dalenden ten-
denz", wezen dit voorstel af.
De heer Dijk gaf er in zijn uitvoerige toelich
ting een anderen schijn aan. Het zou n.m. niet
gaan om loonsverhooging, maar alleen om be
spreking van het loonvraagstukl Alsof de vraag
naar „herziening" der loonen iels anders dan
„verhooging" zou beteekenent Sterke motieven
hoorden wij den heer Dijk niet noemen; Haarlem
had altijd met zijn loonregeling aan de spits ge
staan van alle Ncderlandsehc gemeenten; nu was
Zaandam een weinigje voorgekomen. Verder
heette het stelsel van Kindersuppletieloon nog al-
lijd „loondruk" en dan dit nieuwe argument: de
verkorte 15 urige arbeidsweek bracht de ver
plichting van loonsverhooging mee. Wani min
der werk eischt meer geld voor vertering, ont
spanning en studie.
Wethouder Bomans maakte van zijn repliek
een breede economische beschouwing over de
komende conjunctuur. Hij riep den bekenden
Engelschen arbeidersleider Appleton op om te ge
tuigen, dat de industrieele malaise voor de deur
slaat; wees op de loondaling in Amerika, waar
de arbeiders zelf al aanbieden voor minder loon
te werken enz. In zoo'n lijd gaat men niet over
loonsverhoogingen praten! De Wethouder beriep
zich zelfs op de heeren.... Poppe en Naglzaain,
die eens gezegd hebben, dat men van het gemeen-
lepersoneel geen bevoorrechte kaste mag maken
en op den „econoom in den Raad", den heer
Gerritsz, die in een vorige vergadering een aan
slaande malaise voor ons land voorspeld heeft.
Men voelde, het zou een beslissing worden op
't kantje af. De heer Klein vond in de statisti
sche cijfers van liet Haagsche bureau, welke een
verhooging van de uitgaven van het arbeiders
gezin met 5 pet. over September aangeven, aan
leiding om voor de molie-Dijk te stemmen. De
heer De Braai was met hetzelfde voornemen ter
vergadering gekomen. Maar nu de heer Dijk het
slclsei van Kindersuppletieloon had aangevallen,
zou hij tegenstemmen; want daarover wenschte
hij geen debat in de Commissie van Overleg.
De heer Dijk kreeg U-u slotte zijn zin met 1G
tegen 15 stemmen, doordat ook de Economische
Bond (combinatie v. d. Kamp-mevr. Willekes
Macdonald) en de heer Boes voorstemden.
De agenda was nu, kwart na vijf, een heel
aardig eind gevorderd. Er restten nog slechts en
kele punten, waarvan geen een spoed-eischend.
Wij dachten nog een uurtje door te vergaderen
en dan voor goed huiswaarts te gaan. Maar de
voorzitter sloeg op 't onverwachts met den ha
mer op tafel en onder den uitroep; „ik verdaag
de vergadering tot hedenavond acht uur", stond
Z.Edl.Achlb. van zijn stoel op en verdween door
de deur. alvorens nog de verbaasde raad gele
genheid had hem aan de panden van zijn jas
vast te houden.
De Raad was meer dan verbaasd. De gelegen
heid om een motie van orde in te dienen was
hem ontnomen. Lang mokten de heeren na, ver
gaderend in clubjes, wikkend en wegend wat le
doen.
i.esultaat was, dat 's avonds acht uur slechts
18 leden aanwezig waren, juist drie te veel om
de vergadering onvoltallig te verklaren. De ge
heele S. D. A. P.-fractic spijbelde uit toorn.
Wethouder Heerkens Thijssen ontbrak, omdat
hij als voorziitei van de feestcommissie, de
Bouwmeester-huldiging moest bijwonen. Voor
hetzelfde doel zaten de burgemeester en Wethou
der Slingenberg in avondcostuuin achter de
groene tafel. Het zou maar een korte zitling van
een uurtje worden, meende de voorzitter. Maar
de kleine raad hield hei tot half elf uit; en hel
is de vraag, wie het best zijn doel bereikte: het
deel van den Raad, dat terugkwam of de min
derheid, die weg bleef.
De stemming in de zaal was intusschen aller-
gemoedelijkst, en hoezeer wij de aanwezigheid
van het roode korps op prijs stellen, wij moeten
toch getuigen, dat het debat zeer goed vlotte,
ondanks hun afwezigheid.
Dat „rood" gisterenavond in de raadzaal ge
heel ontbrak bemerkten wij al aanstonds aan de
rustige sfeer, waarin een afwijzend praeadvies
van B. en W. over een adres van de Stratenma
kers besproken werd. Alleen de heer Hagemeijer
had hier iets le betuttelen, maar niel in den zin,
zooals wij bij zulke afwijzende praeadviezen ge
woon zijn te hooren.
Deze spreker beschreef een ontmoeting, welke
hij met een stel lijn-trekkende stratenmakers
had gehad en was over het geheel genomen
niet over den ijver van deze gemeentewerklieden
le spreken. Hij raadde daarom B. en W. aan.
in hun antwoord aan de stratenmakersorganisa-
lie te laten „doorschemeren", dat de lijnlrekke-
rij mede een reden was voor afwijzing van hel
verzoek.
De heer De Braai vond dat een zeer gevaarlijk
precedent en ook mr. Slingenberg meende, dat
B. en W. zoo iets moeilijk konden doen, of
schoon de Wethouder volgaarne den arbeids
plicht van gemeente-personeel wilde vastleggen.
Maar er was een andere uitweg om aan het ver
langen van mr. Hagemeijer te voldoen. De pers
tribune is goed bezet, zei mr. Slingenberg en
daar zal men wel zorgen, dal de opmerking van
den heer Hagemeijer aan iet juiste adres komt.
Zoo werd de courant tot gratis distributieorgaan
van de meeningen der vroedschap gepromoveerd.
En mr. Hagemeijer was voldaan.
Wegens ontstentenis van Wethouder Heerkens
Thiissen werd de bespreking over het rapport
inzake de melkvoorziening tot een volgende ver
gadering aangehouden.
Een tegenovergestelde uitwerking als bij het
adres der stratenmakers, had de afwezigheid van
de S. D. A. P., toen het voorstel van B. en W.
tot stichting van een arbeidsreserve aan de orde
kwam. Uit de weinige aanwezige leden kwam
zulk een heftige tegenstand, dat het een oogen-
I.-lik leek, of de voordracht zou verworpen wor
den. Mr. Bomans deed zelfs een beroep op de
aanwezigen, om toch. le bédenken, dat de afwe
zigen allen warme voorstanders van zijn denk
beeld waren!
Waar het om ging 1 Eigenlijk weet dat op 't
oogenblik nog niemand precies. In Amsterdam
bestaat zoo iets als een instituut van manusjes
van-alles, beambten en werklieden, die vandaag
in dezen, morgen in genen tak van dienst kun
nen ^gebruikt worden. B. en YV. van Haarlem
waren daar enthousiast '.oor geworden en zou
den dit hier ook invoeren. Maar daar kwam de
zer dagen bij de Amsterdamsche begrootingsde-
batten zulk een geweldige critiek los op de ar
beidsreserve, dat zij nu al weer spijt hadden, hun
voordracht le hebben ingediend.
Hadden zij dit nu maar roudweg erkend! Maar
tegenover de critiek vaa de heeren Loosjes en
Wolzak, die de noodzakelijkheid dezer instel
ling niet konden inzien en vreesden, dat dit
zaakje weer heel .wat r; ;d aan de gemeente zou
kosten, verklaarde Mr. Bomans deze vrees te
deden en beloofde, dat B. en YV. niet tot op
richting der arbeidsreserve zouden overgaan, dan
na de zaak eerst nog eens grondig te hebben
onderzocht en dat hjj zelf daartoe zeker niet
zou meewerken, wanneer de zaak duizenden gul
dens ging koslen.
Op dat oogenblik had iemand uit den Raad
het voorstel moeten doen om de zaak aan te hou
den, totdat B. en W. met hun studie klaar zou
den zijn. Maar in plaats daarvan kwam mr.
Bruch verklaren, hoe het denkbeeld der arbeids
reserve eigenlijk geboren was. De Wethouder van
Onderwijs heeft liet beheer over de bad- en
zweminrichtingen, ee» eigenaardige tak van
dienst, waar men zomers druk werk heeft, maar
's winters als een visch op 't droge zit. Wil
men nu goede badmeesters en badjuffrouwen
krijgen en ook houden, dan moei men dezen
meuschen een behoorlijke rechtspositie aanbieden
en ook des winters werkgelegenheid verschaffen.
Daartoe nu dient de arbeidsreserve.
Het beloog van mr. Bruch had de zaak niel
versterkt. In onzen geest zagen wij een badmees
ter reeds kolen lossen voor de gasfabriek of een
hadjuffrouw de bestrating vernieuwen van de
Nassaulaan. Daarom tte mr. Bomans nog eens
zijn schouders onder de verdediging en begon
wijd en breed uit le leggen, hoeveel personeel
cr steeds r.oodig was om zieken en verlofgangers
le vervangen, voor straatbesproeiing, sneeuwop-
ruiming en hoe de bedrijven daarvoor nu elk
een rescrveploeg hadden en hoe veel voordeeliger
het voor de gemeente kan worden, wanneer deze
zaak werd gecentraliseerd in één „Arbeidsreser
ve". De Raad liet zich ten slotte bepraten en
nam het voorstel met 12 legen 6 stemmen aan.
Moge hij cr geen spijt van hebbent
Bij de rondvraag kon de lieer Boes niet na
laten het debat over de onderwijzerssalarissen
ook in den Haarlemschen Raad te brengen. Wist
hij niet vooruit, dat hij er slechts dit mee kon
bereiken: nu zullen de ouderwijzers zeggen, hij
heeft tenminste nog over ons gesproken? Maar
is dat een motief om den Raad op te houden
met dingen, die alleen en uitsluitend in Den Haag
thuis behooren?
Dan was de heer Van Liemt heel wat zake
lijker nvet zijn klacht over de slechte samenwer
king lusschen de verschillende gemeentediensten.
Vandaag breekt men de straat op voor een elec-
•rischen kabel; morgen voor een rioleering, over
morgenom de bestrating le herstellen. De
spreker noemde een leekenend voorbeeld van
wat dezer dagen in de Frankestraat is gebeurd.
De Wethouder beloofde helerschap. Wij heb
ben er weinig vertrouwen in. Sla de begrooiings-
debatlen van onze groote steden op en onder het
hoofdstuk Publieke Werken zult gij dezelfde
klacht tien jaren achtereen onveranderd her
haald vinden.
Dat zal ook hier wel zoo blijven.
'1 euzij aan de bedrijfsdirecteuren uitdrukkelijk
wordt gelast, om. wanneer voor eenig openbaar
werk de bestrating moet worden opgebroken, te
voren daarvan kennis te geven aan de andere
afdeelingen, die daarvoor in aanmerking ko
menen dat daaraan dan ook gestreng de
hand wordt gehouden!
Menigeen zal de opmerking maken: ik
betaal nu reeds 19 cent. Dat is juisl en dal blijft
zóó. De meerdere opbrengst voor de Gasfabriek
wordt gevonden in afschaffing van het differen
tieel tarief. Allen zullen voortaan 19 (resp. 20)
reut moeten betalen.
In de eerste maanden van dil jaar staakten
in de Residentie een 50-tal arbeiders aan de gas
fabriek.
Toen kwam men tot de verrassende ontdek
king wat anders allicht niet zou geschied
zijn dat 'die staking prachtig uitkwam.
De stakers waren overcompleet en konden
ontslagen blijven. Een voordeeltje voor de ge
meente van minstens 1500 per week. V oor
waar geen peulschilletje!
Maar het zou nog mooier worden.
Bij verder onderzoek bleek, dat er in het'
Haagje een groot aantal gemeentewerklieden en
ambtenaren waren, die aan de gemeente een
schat van geld kostten, en die men best kou
missen.
De Begrootingsstukken wezen het olt.
Bij d« Gasfabrieken werden daarop ontslagen
103, bij de Ziekenhuizen 28, bij den Reinigings
dienst 24In 't geheel zijn thans reeds 288
werklieden en 158 ambtenaren, alleen ia Den
Haag ontslagen.
Dat scheelt honderdduizenden* per jaar aan
de gemeentekas.
Naar aanleiding van dit merkwaardig geval,
roept „Criticaster" in de „Resb." uit: „O ge
lukkige schuld van die 50 stakers, welke aan
leiding werd, dat deze Augiasstal van lijntrek-
ken en nietsdoen gereinigd werd. We wachten
nu nog maar op het rapport der Zuinigheids
commissie en op de aanwijzingen der vakveree-
nigingen, die elk voor zich nog wel meer be-
zuinigingsmaairegelen zullen kunnen voorstellen,
die in de millioenen loopen.
Zoo komt er door een onnoozel stakinkje
straks gelegenheid, de ongelooflijke hooge ge
meentebelasting weer lot behoorlijke proporties
le laten zakken."
Criticaster hoopt nu maar, dat er een gratifi
catie zal kunnen overschieten voor de patente
50 stakers, die voor dit alles zorgden.
Intusschen kan deze Haagsche historie wel
licht tot vingerwijzing dienen voor de groote
gemeenten in ons land, met een min of meer
aanzienlijk aantal werklieden en ambtenaren
in gemcen'tediensf.
VAN HET HOF.
Gisteren, Woensdag, heeft H. M. de Koningin-
Moeuer, vergezeld van hara hofdame ireute van
Itersum, een bezoek gebracht aan den konink
lijken grafkelder te Deltt. H. M. beeft een krans
van gedroogde bloemen gelegd op de kist van
wijten Z. M. koning Willem 111.
In de (Belgische „Standaard," schrijft het
Kamerlid voor Turnhout, de heer v. Hoeck, over
de Katholieke partijtuchL Daarbij wijst h(j op
het voorbeeld van Nederland en schrijft:
De Nederlandsche R.-K. Kanvergroep is wel het
best georganiseerd, le oordeeien naar de be
reikte resultaten en het aanzien, waarin in
binnen- en buitenland de Nederlaudsche regee
ring verkeert.
Verschoon ons te zeggen, dat de omgang met
de voornaamste Katholieken der Nederlandsche
Eerste en Tweede Kamer vooral zeer gewenscht
zou zijn, om onze eigen parlementaire waardig
heid te kweeken, die niet anders dan de vrucht
bare werkzaamheid der Belgische Katholieke
partij en 's lands welvaart kan bevorderen,
want onze Nederlandsche buren worden gere
geerd op een voorbeeldige wijze."
NAJAARSVEKGADEBING VAN HET R.-K.
VAKBUREAU. (Vervolg)
Bij de voortzetting der vergadering had een
gedaolilenwisseling plaats over de Ziekteverze
kering.
Men informeerde o.ra., waarom het Chr. Nat.
Y'akverbond niet met de andere centrales wensch
te mee te werken. Die houding doet niet aan
genaam aan.
De voorzitter zette met een stukje geschie
denis uiteen, dat het C. N. V. in deze zaak niet
geneigd was zijn afzijdigheid op te geven.
De secretaris, de heer de Bruijn, deelde o.m.
mee, dal de christelijke werkgevers wel voor een
gewijzigd systeem zyn. Men wil liet doen voor
komen, uisof we een gansch andere wet willen,
liet is echter onjuist, dat wij de wet opzij wen-
schen le schuiven. Hel C. N. V. wil niet niet
ons mee, maar deed geen moeite ons te over
tuigen van de juistheid zijner meening. Men
wilde het maar in den Hoogen Raad van Arbeid
uitvechten. Het vakbureau heelt gedaan, wat
mogelijk was en kan slechts hopen, dat het
C. N. V, alsnog in één schuitje zal willen varen,
henheid in actie.
Een belangrijke inleiding werd vervolgens ge
houden door den heer C. J. Kuiper, lid der
i'weede Kamer over liet onderwerp: „Hoe bren
gen wij meer eenheid in actie en takliek in zake
loonbewegingen onder de bij het Vakbureau
aangesloten Y'akbonden?"
Bij de beantwoording dezer vraag stelde de
lieer Kuiper voorop: De oorzaken der huidige
moeilijkheden in de vakvereenigingsactie liggen
voor een niel onbelangrijk deel in den moeilij
ken ua-oorlogschen economiscben toestand. Zij
dreigen grooter te worden tengevolge van de
maatschappelijke crisis, welke de geheele in
dustrieele v.ereld bedreigt Daarom is een ern
stige beoordeeling der moeilijkheden'en het zoe
ken naar middelen om ze hel hoofd te bieden,
thans zeer urgent.
Zonder ulgemeene centralisatie voor le staan,
kan toch in alle onderdeden der actie een ze
kere regelmaat worden gebracht, waardoor de
moeilijkheden van den eenen Vakbond, welke
liet gevolg zijn der aclie van den anderen Vak
bond, worden weggenomen of verminderd. Mei
het streven naar die regelmaat legt men echter
een zeker verband tusschen de arbeidsverhoudin
gen in de onderscheidene bedrijven en er zal
daarbij groote tact en diep inzicht worden ge
vorderd. om tot overeenstemming te komen.
Over de beginselen in zake het loonvraagstuk
werd opgemerkt, dat de bekwaamsten onder
onze sociologen en economisten, thans daarover
lang niet eenstemmig denken en zich wel wach
ten voor het trekken van strakke lijnen. Wel
komt meer en meer tol uitdrukking de overtui
ging, dat moet gestreefd worden naar een bil
lijke verdeeling der stoffelijke welvaart. Dit be
doelt een rechtvaardige verdeeling van bet ar-
beidsresultaat tusschen werkgever (kapitaal) en
werknemer (arbeid), dan vóór den oorlog ge
bruikelijk was. Echter geen nivelleering (gelijk
stelling) van belooning der verschillende soorten
van arbeid.
In de vakvereenigingsactie moet dus voorop
staan, dat een algemeen bestaansminimum
wordt verkregen voor alle arbeiders. Dat
voorts door onderling overleg der vakbonden
wordt gezocht naai loonschalen voor de ver
schillende industrieën, die rekening houdende
met natuurlijke verscheidenheden en practische
mogelijkheden, een leiddraad voor alle aangeslo
ten Vakbonden moeten zijn. De eenige afdoende
weg om dit te bereiken is de publiekrechtelijke
regeling van het BedrijfsradeastelseL Daarop
wachten zou echter niet verstandig zijn. Daarom
schijnt het gewenscht aan het Vakbureau in
het leven te roepen een speciaien „dienst", die
zich meer dan tot nu toe met de vakvereeni
gingsactie bezighoudt. Het slagen van zulk een
pogen hangt allereerst af van voldoende me
dewerking der Vakbonden. Hierop moet voor
op gesteld worden de absolute verplichting tot
volledige medewerking aan alles wat door den
in het leven te roepen „Dienst" wordl gewenscht.
Bij de op- en aanmerkingen na dt.-.e uiteen
zetting, verklaarde de heer Smulders, dat bij
het ter sprake brengen van een mogelijke ver
laging van het loon, bij doorgaande verlaging
der prijzen, daaraan niet moest worden meege
werkt, wijl, wanneer er van een vermeerdering
van maatschappelijken rijkdom sprake kan zijn,
ook de arbeiders hun deel van die vermeerdering
mogen eischen, en niet behoeven teruggebracht
te worden op hun vroegere minima.
De heer Kunsionjï, een van de 18 voorman
nen der Hongaarsche Christelijke Vakbeweging,
richtte in het Duilsch het woord lot de aauwe-
zigen, gaf een uiteenzetting van de Hongaar
sche roode en z.g. witte terreur-geschiedenis,
riep de hulp in voor zijn vakbeweging die thans
van 20 duizend man van voor den oorlog ge
groeid is tot. 200.000 en sprak zijn bewonde
ring en waardeering uit voor de Nederlandsche
R.-K. arbeidersbeweging en bracht den groet
over van zijn christelijke vakbroeders uit Honga
rije aan die in Nederland.
De heer Nijkamp, die de vergadering, bij af
wezigheid van den heer v. Rijzewijk, die in de
Tweede Kamer moest zijn, presideerde, stelde
voor 200 te geven voor de Hongaarsche Christ.
Y'akbeweging, welk voorstel werd aangenomen.
Na rondvraag volgde op de gebruikelijke wij
ze sluiting der vergadering.
Ontslag genomen. De heer Colijn heefl
ontslag genomen als lid der Eerste Kamer.
BUITENLANDERS IN NEDERLANDSCHEN
STAATSDIENST.
In het Duitsche scheepvaartblad „Hansa"
roept ons Ministerie van Koloniën tweede en
derde stuurlieden en tweede en derde machi
nisten op ter benoeming bij de kustveriiohting
in Ned. Indië.
Coupés voor vrouwen. De Nederiandscha
Unie voor vrouwenbelangen heelt de directie
der Nederlandsche Spoorwegen verzocht, het
aantal vrouwenafdceüngen in de treinen, voor
al in de derde klasse, maar zoo mogelijk ook
in de eerste en tweede klasse uit le breiden.
In de gisteren gehouden Tweede Kamerzit
ting heeft Minister de Visser de moties Ossen-
dorp en Olto onaannemelijk verklaard. Mocht
de motie-Ollo aangenomen worden, dan zon
het geheele Kabinet daaruit de logische ge
volgtrekking maken.
Beide moties zijn verworpen.
De motie-Ossendorp, inhoudende om de sa
larissen in overeenstemming te brengen met
de door de-commissie van georganiseerd over
leg genoemde bedragen, werd verworpen mei
55 tegen 38 stemmen.
De molie-Otto, waarbij de oude en nieuw*
opleiding gelijk wordt gesteld met een verschil
van f 300 tusschen hoofdacte en hulpacte
werd verworpen met 47 tegen 46 stemmen.
