vGemengd Nieuws.
Orde en Arbèid
>'- Sport en Spel -
Kunst en Kennis
Uit den Omtrek
Kerk en School);
lafldfeotiw en Vi88tÉ8r^J
Leger en Vloot
Vragenbus
BEETHOVEN GEBOREN TEZLTPHEN.
Korte Berichten
Dl het ijs belcueM. Van Maandag
morgen af zib de -stoomboot „Vereeniging"
van den diensb EnkhuizenAmsterdam,
ten. Z.W. v an de stad in D-efc ijs bekneld.
Nog liougo prijzen. Te Holwierde
(Gr.) is ecne boerderij meb 57.7130 H.A
Land, doende tot vaste h,uur f 300 per
jaar, bij publieken verkoop verkochjJ voor
f 137.030.
7
Aan de algemeene vergadering van den
Ned. B.K. Bond van Schoenfabrikanten
zal door het bestuur de volgende vacht
geldregeling worden voorgesteld:
Gehuwden en kostwinners 70 pet. van
de minimum-loonen van liet afgeloopen
contract verhoogd met f 3 voor de man
nen; ongehjiwden 600 pCb.
Het Bijk zal daarin 50 pet. bijdragen.
Getracht zal worden van de Gemeenten
20 pet. t* krijgen, terwijl 30 .pet. vann
het uit te keer en bedrag voor de patroons
blijft; dat is dus 18 of 21 pet. van die
loonen, die door de werkgeyers moeten
worden gedragen.
Ook de chefs en kantoorbedienden val
len er onder.
"V oor degenen, die aan deze regeling
niet deelnemen, zal een ontwerp-steun
regeling worden voorgesteld.
Eveneens is 'het de bedoeling, dat, hoe
wei het collectief contract vervalt, de be
paling-en omtrent kiidertoesjlag enz. zul
len behouden blijven.
De vergadering zal zich er verder over
hebben uit te spreken, of in geval hier
of daar in verband met opvoering der
looneischen een staking wordt geprocla
meerd een algemeene uitsluiting worden
afgekondigd.('s-Hert: Ct.)
Uit Boek en Blad.
Slapte in Handel en Bedrijf.
IJMUIDEN. De »Staatscourant« bevat ds
statuten van de vereeniging »De Hanze*
alhier.
EGMOND-BINNEN. De heer A. Kooiji
Gmans, secretaris dezer gemeente, is be
noemd tot chef in de afdeeling comptabili
teit ten gemeentehuize te Eindhoven. Daan
de heer K. tevens directeur van het elec«
trisch bedrijf is, komt door dit vertretë
trisook de*betrekking van directeur vacant.-
EGMOND-BINNEN. De R. K. TooneeN
vereeniging »Ons Genoegen» zal op 2 Jan.:
een uitvoering geven. Opgevoerd zulletf
worden een paar blijspelen en eenige hu
moristische voordrachten.
Tegen het kazerne-systeem. Hofl
hoofdbestuur van de Algem. Nederl)
Vrouwenorganisatie te Amsterdam, Leeftl
een adres gericht) aan den Minister vanl
Oorlog, waarin er op aangedrongen wordty
dat in h,efc leger, zoo spoedig mogelij Iq
mot het kazerne-systeem wordt gebroken);
MGB~ DIEPEN NAAB, EOME. I
D© reis1, die Z.D.H. Mgr. A F, Dieft,
pen, Bisschop van 's Hertogenbosch, int
Januari naar Borne zal ondernemen, staalt
In verband 'met de voor eenige maanden'
door Z.D.H. gemaakte Visitatilreis naaij
de Scandinavische Kijken.
de zeevisscherij.
Aft s, 'voorzien van het rijks merk, gedurende'
het tijdvak van 31 Oct. lot 5 Dcc. 1.1. bereid
|loor producenten, die zich sclirlflclijk hebben
Verbonden lol nakoming dei hun met betrek
king tot de binnenlandsche niclkyoorzicuiiig
'o^.ijC'eg ie vtrpHchtir.geu.
EEN NIEUW ARBEIDSVELD.
Het in Hannover over onze grens gelegen Boer-
langer Moor, dat aansluit aan hot in Groningen
bekende Boertanger Moeras, zal door de Dnil-
t ichers op groolc schaal in ontginning worden
'gebracht. Men denkt de Nederl. Veen kol. „Veen-
1 dam Cultuur" bij deze ontginning toe tc passen
en voorloopig dan ook Nederlandsche veenar-
n beiders en leiders Ic gebruikeu. Reeds trekken
'een aantal gezinnen uit onze veenkoloniën naar
l dit geheel nieuwe arbeidsveld.
MOORD BIJ SITTARD.
Te Lutterade is in den Kerstnacht het lijk ge
vonden van den ongeiluwden landbouwer M.
Tummers. Het lag in een sleegje tegenover liet
station. De ongelukkige was doodgebloed; dc
halsslagader was hem doorgesneden. De vermoe
delijke dader J. T., een neef van den verslagene,
is aangehouden en ter beschikking vau Je
justitie gesteld.
Omtrent dezen moord verneem l dc „Cour." liet
volgende: De verslagene bevond zich met zijn
beide neven, waarbij de vermoedelijke dader, in
het café Ceulen, waar een woordenwisseling
ontstond. Om erger te voorkomen, verwijderde
liet slachtoffer zich, doch werd onmiddellijk
door zijn belagers gevolgd. Buiten werd hij vast
gegrepen en bij de gevolgde worsteling is hem
dc noodlottige slcek toegebracht. Hij heelt nog
getracht zich door de vlucht aan verdere mishan
deling te onttrekken cn verstopte zich in het
steegje tegenover het slation. Hier werd hij latei-
dood gevonden, ongeveer 50 meter van de plaats
der worsteling.
Dc verslagene slond als zeer oppassend en
gunstig bekend, terwijl de vermoedelijke dader,
die gearresteerd werd, te boek staat als een zeer
berucht individu, die reeds meermalen met dc
justitie in aanraking kwam en zware gevangenis
straffen achter den rug heeft.
Een lezer du „Zutphensche Crt." herinnert in
dit blad aan een in 1836 bij den Amsterdamschen
uitgever Sybrandi verschenen, "in liet Fransch
geschreven boekje, waarin dc schrijver, die zich
achter den schuilnaam W. van Marsdijk ver
school, den burgemeester van Bonn tracht tc
overtuigen, dat liet destijds aldaar op te richten
standbeeld voor Beethoven, niet dat van een in
Bonn geborene zou zijn, omdat Beethoven in
Zutphcn Ier wereld kwam. Volgens Van Mars
dijk waren de ouders van Beethoven rondtrek
kende muzikanten, die in 1770 op de kermis Ie
Zutphen een duitje zochten te verdienen. Toen
zou Beethoven daar in eeue kleine herberg, „dé
Fransche tuin", geboren zijn, welke geslaan heeft
achler de Lands-stnllen, thans c-en school aan de
David Evekinkslraat.
Op zijn gezag vermeldde ook Van der Aa in
diens in 1841 verschenen Geschied- en Aard
rijkskundige Beschrijving van het Koningkrijk
der Nederlanden, dat Beethoven in Zutphen ge
boren werd.
In do Koninklijke Bibliotheek te "s-Hage be
vindt zich, naar de inzender ten slotte mededeelt,
een exemplaar van het curieuse, zeldzaam ge
worden boekje.
KONINKLIJK. BEZOEK IN DE HOOFDSTAD.
Voor Haar kort bezoek aaa de Hoofdstad,
komt H. M. de Koningin, Woensdag te 1 u.
jy aan het Centraal Station aan.
Zij brengt allereerst een bezoek aan de col
lectie Drucker in 't Rijksmuseum en gaat van
daar naar de werf der Ned. Scheepsbouwmaat
schappij voor de te water latlng van den krui
ser „Sumatra". Daarna bezoekt H. M. Liefda
digheid1 naar Vermogen. Zij vertrekt te 4.45 van
hel Centraal Slation.
VERGIFTIGING TE ROTTERDAM.
In het gezin van den postbode F. M, op den
Goudschenwcg te Rotterdam, hebben zich ver
schijnselen van vergiftiging voorgedaan na het
eten van fondant, in een winkel ia het noorde
lijk stadsdeel gekocht. Bij de kinderen van den
broeder van den postbode hebben zich dezelfde
verschijnselen voorgedaan. Ook zij hadden van
«leze fondant gegeten. Een aantal fondant borst-
plaaljes zijn in beslag genomen.
SERVISCHE EERLIJKHEID.
Er was eens een diner bij den Engelschen
gezant te Belgrado, vertelt het „Centrum".
Duur zat graaf Johanovitch en mevrouw,
prins Boblokovilch en mevrouw, baron Kolo-
vitch, Jama Jamaninovitch en zijn aanstaande
en nog een stuk of twintig andere adellijke
kitchen.
Laciy Panhurst droeg een fraaie diamanten
parure, waarover altfT Serviërs, die veel van
•deigestcenten honden, paf waren. Graaf Joha-
aovilch vroeg of hij de parure eens zou mo
gen zien. En lady Panhurst deed het ding af,
legde het op een zilveren schaal en liet het
rondgaan.
Toen het bij prins, Boblokovitch gekomen
was, ging het eleclrisoh licht uit. Er was eenige
opschudding, doch al spoedig was alles weer
in orde en op zijn plaats terug, behalve de
diamanten parure. Die was verdwenen. Ontzet
ting slond te lezen op de gezichten van al
deze edelen. Vurige QOgen sproeiden blikken
yau verontwaardiging in het rond. Doch de pa
rure was weg en bleef weg.
Alleen lord Panhurst bleef kalm. Na een
«ogenblik begon hij zelfs te lachen, yroeg het
yvoord en zeide;
„Mijne heeren, nooit zal ik dezen avond ver
geten. De Servische heeren hebben mij een
goede les gegeven. Wij hadden niet met die
parure moeten pronken, heeft zeker een uwer
gedacht en haar in den zak gestoken. De spot
vogel heeft gelijk gehad. Ik zal het niet weer
■dioen. Doch nu heeft de grap lang genoeg ge
noeg geduurd. Ik zal het lioht laten uitdoen.
En als het dan weer aangaat, zal natuurlijk
de parure weer in de zilveren schaal liggen".
Lord Panhuis t gaf een bediende een wenk.
Het licht ging uit, bleef eenige oogenblikken
uit. Er was alom doodsche stille.
loen ging bet licht weer aan, aller bogen
richten zich 0p den zilveren schotel, doch....
ook deze was niet meer te vinden. Hij was
den weg van ue parure gegaan
JEEN GEZIN in «OK 'i
Het „Vad." frheeit mede, te Den
Haag een kleinzoon van wijlen, een. me
disch, hoofdambtenaar in de n est en dra
ger van een bekenden Knüh,olieken naam,
ia een hok woont;, metend 2Vi bij M.
®>».f cezin bestaat uit man, vrouw .en
2 kinderen, maar 's nachts wordt het ge-"
zin nog uitgebreid.
De kinderen hebben de waterpokken en
liggen ie bed. De zuster der vrouw, een
uit Duitsehland gevlucht cu 6p een fa
briek werkzaam meisje, slaapt onder de
tafel. In dit vertrek wordt ook gekookt,
gewasschen cn gedroogd. Er bestaat al
leen een klein bovenraam. De man is
een paar keer in liet Ziekenhuis geope
reerd in het onderijf. De wond mag niet
dicht. Hij kwam uit Duitsehland bij bet
uitbreken van den oorlog en is yan be
roep technisch 1 eekenaar, werkte o.a. bij
professor Scliulte te Hamburg, Hij heeft
eerst gewoond up kamers en daar de on
derhuur niet met goedkeuring van den
eigenaar was geschied, heeft de kanton
rechter na drie maand respijt den man
er ook uit moeten zetten.
Nog niet genezen van de operatie, is
de man thans cok onder behandeling yan
een zenuwarts.
De woningdie list kou er nog niet aan
veranderen, daar er SSyOOÓ klanten zijn.
EEN KIND VERBRAND.
Hel drie en een half jarig dochtertje van den
arbeider K., wonende aan den Middenweg te
Vcendam kwam Donderdagavond tijdens een
korte afwezigheid van de moeder in aanraking
nitl de kachel, waardoor haar kleertjes vlam
vallen en het kind jammerlijk den dood vond
De wanhopige moeder vond alleen nog het
verkoolde lijkje.
VECHTPARTIJ TE GOR1NCHEM.
In den lalen avond van den Eersten Kerstdag
ontstond te Gorinchcm in een café een onder
linge vechtpartij van éènlgc dronken jongelieden.
Dc groolc gelagkamer was niet ruim genoeg en
men koos een kruispunt van den slraat.
De politic was niet bij machte om dc vech
tenden te scheiden, zij trok de sabels en losie
eenige revolverschoten in de lucht.
Een der politieagenten werd „geschept" en
bekwam een messteek in den rug, terwijl ook
een der vechters verwond werd.
Beide gewonden moesten naar 't ziekenhuis
vervoerd worden; de belhamels werden gearres
teerd.
In een put gevallen. Te Klazienaveen
(Drente), is dc wed. B., die een emmer water
uil een put wilde haten, uitgegleden en voor
over in den put gevallen, tengevolge waarvan
zij verdronk.
Tc Delft is door onbekende oorzaak brand
ontslaan op de bovenverdieping van het. ge
bouw der vereenigde Assurantie-kantoren op
liet Oude Delft. Een kamer is/ uitgebrand. De
schade wordt door verzekering gedekt.
Herstelde schipbrug. De schipbru,
over den IJsel te Deventer, die verleden week
bij liet afnemen wegens ijsgang ernstig bescha
digd werd, is thans weer gelogd. Voorloopig kan
dt brug alleen voor voetgangers worden open
gesteld.
Vcilsche aangifte. De rijkspolitie heeft
aangehouden H. L., uit Enschedé, die onlangs
aangifte deed, dat hij lusschen Hengelo en En
schede was aangerand en van 200 beroofd
Hij wordt verdachl een valsche aangifte te heb
ben gedaan.
Smokkelaars van opium. Aan de dou
ane op het station Roosendaal is aangehouden
een tweetal Chineezen, die trachtten een boe-
veelheid opiuna in te voeren.
Tijdens de afwezigheid van de familie
Laubuhr is ingebroken in hun woning 59 Frans
van Mierisstrdat te Amsterdam. Verschillende
gouden voorwerpen en juwceleu en plm. 1000
aan geld werden geslolen.
De inbrekers hadden de voordeur met een
valschen sleutel open we la* te krijgen.
Toeneming van Drankmisbruik. Te
Zevenaar, met een bevolking van 5500 zielen,
werd in hel afgeloopen jaar 30.670 iiter jenever
gebruikt legen 23.230 liter in het vorig jaar.
Go Ahead onderneemt met Kerstmis
een 4-(laagsclien toer door Duitseh
land. A
Enz., Enz., Enz.
fc1-1 1 i r
WACHTGELDREGELING SCHOEN EN-
BEDBIJF.
O, KERSTNACHT....
G. A. W., komt in het laatste nummer van
„Het Sportblad" met de volgende rake ontboe
zeming voor den dag:
O, Kerstnacht
De Rollerdamsche Voclbalverceni-
V ging Xerxes gaat met de a.s. Kerst-
dagen een 4-daagsclien toer naai
Duitsehland ondernemen.
V. U. C. speelt de Kerstdagen eenige
wedstrijden ja Duitsehland.
i
t-
O, Kerstnacht, schooner dan de dagen
Kan 'n voetballer het liciit verdragen -t
Dat uit uw duislernissu blinkt
En wordt gevierd en aangebeden?
Hij gaat thans ijlings weggereden
Tot waar geen Kerstgezang weerklinkt.
w
Hoe zou hij liet ook duiven wagen
Te vieren deze blijde dagen V
Tehuis in den familiekring?
Zou hij dan zóó zijn plicht verzaken
En zelfs maar één keer 't voetbal slaken?
Eén keer niet trappen tegen 't ronde loeren ding?
Hij trekt naar 't Westen, 't Zuiden, 't Oosten!
Wie zal z'n lieve moeder troosten
Als zij Kerstavond hem niet ziet?
Huiselijke haard en zulke zaken1
Wat lieefl de vlerk er mee te maken1
Hij beeft z'n sport en anders nieti
Als straks, met zalig-blij gezichtjes
De kleintjes bij d'ontstoken lichtjes
Vau den versierden Kerstboom staan,
Is bij ccn, ruzie-goal aan 't maken
In Keulen, Mannheim, Bonn of Aken,
Of nog veel verder hier vandaan.
Als in den Kerstnacht, vol ontroering,
Gezangen stijgen, vol vervoering
Wanneer het Vrede op Aard' weerklinkt,
Zit hij in 'n Duitsclie kroeg te lallen
Van „ruzie-pech" en „ruzie balten",
Van ,,'n back, die d'aanval steeds bedwingt...."
Zóó doet een dwaas, totaaj bezeten,
Bezeten! anders mag 't niet bieten!
Totaal bezeten door de sport.
Wat kan de voctbalhartstocht brouwen,
Als zij, niet meer in toom gehou'en
En niet meer sterk gebreideld wordt?,
Deez' buitenlandsche voetbalreizen
Tijdens het Kerstfeest.... zij bewijzen
Hoe groot de voetbal-waanzin is, A
En dat liet met 't familieleven
Met 't naar-iets-hoogers-ook-nog-streven
Bij voetballers gedaan thans is!
De fa. Lemmens en Co. te Bcrgeijk (N. B.)
zei tiaar sigarenfabriek ten dcele slop.
Vrijdag a.s. worden wegens slapte te Oudc-
Pekela (Gron.) vier cartonfabrieken geheel of
gedeeltelijk stopgezet.
Hier wordt natuurlijk het voetbalveld be
doeld, niet Duitsehland.
Mr. WALL BESCHIKT!
Wij lezen in de „Tel.'
Daartoe van Engelsche zijde uitgenoodigd,
had Vitesse, Arnhem, onderhandelingen aan
geknoopt met de Tuffnell Park F.C., dc tegen
woordige leiders vau dc Isimian League om
met Paschen in Holland een drietal wedstrij
den te spelen, respectievelijk legen Sparta, Vi
tesse en Ajax. Inderdaad deelde de Engelsche
Club aanvankelijk mede, dat het bondsbestuur
wel geen bezwaren meer zou maken tegen de
ze tournee, zoodat aangenomen mocht worden
dat, hu de onderhandelingen slaagden, deze
Britsche amateurs eerlang hier te lande moch
ten worden verwacht. Edoch, Mr. Wall be
schiktDezer dagen kwam bij het Vi-
tesse-bcstuur een bericht in, dat de heer WaU
tot den toer slechts toeslemming kon verlee-
nen, indien hij de verzekering ontvangen had
van den N. V. B. dat dit lichaam even wed-
St rijden met een vertegenwoormgend el flat zou
spelen legen elftallen van de Centrale Keizer-
reiken (aldus staat er letterlijk!) of landen die
tegen deze spelen.
De houding van den N.V.B. in deze is wel
bekend, zoodat de Engelsche amateurs wel
niet in Holland zullen spelen.
Een onderscheiding. De ZeerEenv. heer M.
W A Wijlenburg, Pastoor tc Rotterdam, is
benoemd tot lid van het Historisch Genoot
schap te Utrecht.
OM DE DAJAKSZ1EL,
dramatisch Missiespel in drie be
drijven door P- Adrianus Ord.
Ord. Cap. (11 heeren en eenige
Alkmaar.
jongcnsfollen). Uitg. J. Vink Pzn.,
Het stuk speelt in de binnenlanden van Bor
neo. Het Dajaks stamhoofd, Kepala Oetjil, hoe
wel heiden, is toch bijzonder gehecht aan den
missionaris. Opgegroeid in al de dwaasheden
van zijn adat (geloof), acht hij zich verplicht,
het onrecht te wreken, dat Ocmar hem aandeed
door het stelen van zijn geërfde parang
(zwaard). Temeer meent hij ztiu wraakzucht te
moeten voldoen, daar Oernar een heimelijke
vijand der Dajaks is. Want deze hadji (Mekka-
ganger) is een bedrieger, die de arme inboor
lingen beliegt en besteelt en hen opruit tegen
den Sjinfoe en de regeering. Hen Chinees Him
Kim haalt hij over om de missiegebouwen in
brand te steken. En als bet nu Oetjil eindelijk
gelukken zat, zich op den ellendeling te wreken,
wordt dit door den missionaris belet. Door zoo
veel edelmoedigheid getroffen, bekeert zich
Oetjil. Oemar wordt door de regeering gevan
gen genomen.
Door deze verwikkeling is 'ief "Dn schrijver
gelukt, om ons in pakkende looneelen een juist
beeld te geven van het kinderlijk-goede, maar
jammerlijk-verdwaalde liart van die natuurkin
deren. Bovenal echter deed hij ons het zware
offerleven beseffen en bewonderen van een mis
sionaris. We zien welke moeilijkheden en krui
sen onze moedige geloofsverkondigers hebben te
verduren, „om de Dajakziel" voor den hemel te
winnen. Daarom zal de prijs in dezen dure-boe-
ken-tijd wel geen enkele vereeniging afschrik
ken, om op deze practische manier onder de
Katholieken den loffelijken ijver gaande te hou
den voor hare dierbare missie's. Dat succes
verdient dit tooneelspel cn dan zal het ook ze
ker beantwoorden aan de reine bedoeling van
den schrijver, zoo heerlijk uitgedrukt in dien
sprekenden titel: „Om de Dajakziel".
Op de fabriek le Delft van de N. V. Veree
nigde Blikfabrieken werden gedurende dle laat
ste weken ongeveer 100 werklieden ontslagen
wegens slapie.
Wegens slapte wordt bij de N. V. Philips
Gloeilampenfabriek te Eindhoven aan vel? jon
gere krachten gedaan gegeven.
IJMUIDEN. De trawlvisscherij door zeiilog-
ers. Sedert de treilvisscherij van zeilschepen
een groolc verandering, die tevens een verbe
tering is gebleken, is ondergaan door het ver
vangen van de treilboonien door de treilbor-
den in navolging van de sloomtreilers is de
zeillreilvisscherij belangrijk toegenomen.
Een niet minder belangrijke factor daartoe
is geweest de omstandigheid, dat de haring-
loggerrceders ook hun schepen in liet winter
seizoen productief wenschlcn te maken, waar
bij de overweging, bet visschersvolk ook na
baringteclt In loondienst te kunnen houden,
het hare zeker er aan heeft toegebracht.
Dc loggerbemanningen visschen op deel; d.w.
z., ze hebben niet zooals de stoomtrcilerequi-
pages vaste gages en procenten, doch ontvan
gen een deel san de besomming. De overige
deellen komen ten goede van schip cn van
reeder.
Inzonderheid voeren op IJmuidens visschers-
liaven de sctiepen van de IJmuider en van de
Kalwijkcr loggervloot tezamen ongeveer een
honderd' schepen, waarvan er meermalen 60 tot
70 gellijk, meest op de Zaterdagen, binnen wa
ren cn veeltijds bellangrijkc hoeveelheden viscli
aanvoerden. De besommingen liepen zeer uit
een, doch waren in de meeste gevallen wel
toereikend om dc exploitatiekosten le dekken,
temeer, daar deze niet bezwaard werden met
tosloonen, omdat de opvarenden de gevangen
visch zelf uitlosten. Behalve nu, dat de exploü
talickosten aanmerkelijk gestegen zijn, waarte
genover staat, dat cok de vischprijzen hoogcr
zijn, dan vóór den oorlog, komen thans de
losse havenarbeiders id'e lossing van de treillog-
gers voor zich opeischen, natuurlijk om daar
in den tijd van groote werkloosheid een ge
deeltelijk bestaan is te vinden. Voor de argu
menten dc losse havenarbeiders kan zeker iets
gevoeld worden. Er is te IJmuiden voor het
visschersbedrijf nu eenmaal een vrij groolc
groep van losse arbeiders noodig van bij bui
tengewone vischaanvoeren aan (le groote druk
te, die ontstaat door de noodzakelijkheid van
een snelle verwerking en verzending het hoofd
te kunnen bieden. In bijzondere gevallen, zoo
als de afgeloopen maanden wegens den enor-
men aanvoer van versclie haring door Engel
sche stoomd'rifters, komt men zelfs nog ban
den te kort en wordt door dc arbeiders dik
wijls tot stukken in den nacht gewerkt. Na
tuurlijk tegen behoorlijk toon en ovcrloon, zoo
dat dikwijls zeer ruime, zelfs zeer liooge week
loonen werden gemaakt.
Deze haringtijd is echter le kort en de ge
vallen van buitengewone aanvoer van Noord-
zeevisch, vooral thans, le zeldzaam om daarin
een cquisalenl te vinden voor de lijdijen van
werkelooslic-id, die vooral dezen winter groot
dreigt te worden, doordien zoo weinig stoom-
treiiers in de vaart zijn. Waar le IJmuiden
geen havenreserve beslaat', zooals te Rotterdam
en Amsterdam, is 't niet te verwonderen, dat
de losse havenarbeiders* aan d!e loggerreeders
hebben verzocht de lossing hunner schepen niet
meer door cle bemanningen." te doen geschieden
doch door de havenarbeiders.
Bijzonder geldt dit voor de reed ers te Kat
wijk, Seheveningen, Maassluis en Vlaardingen,
omdat een deel der IJmuider renders aan dat
verlangen reeds hebben voldaan en dc os erige
er principieel niet tegen gekant zijn en zeker
ook de uitvoering algemeen van dien maatre
gel per 1 Januari 1921 zullen aanvaarden.
Verzet er tegen wordt dan ook alleen onder
vonden, van de reeders „om de Zuid die van
meeuing zijn ,dat bij dc liooge bedrijfskosten
het treilloggerbedrijf di enieuwe lasten niet
zal kunnen dragen. Inderdaad zijn bij lange
niet alle loggerreizen loonend, doch dat de be-
drijfsmogelijkheid afhankelijk zoude zijn van
deze betrekkelijk geringe losloonen, meenen
wij toch niet steekhoudend' te zijn. De haven
arbeiders vragen voor het lossen der loggers
het dubbele van het loon dat geldt voor de
sloomtreilers in.l. f 3 per man voor de eerste
f 500 besomming en f 0.20 per man voor
iedere honderd gulden besomming meer. Voor
de sloomtreilers zijn deze loonen respectieve
lijk f 1.50 en f 0.10, Dit vindt zijn oorzaak
hierin, dat de loggers moeilijker lossen en de
losploegen slechts uit 8 en bij de sloomtreilers
uit 13 man bestaan. Bij een besomming van
f 1000 zal het losloon alzoo bedragen f 32;
bij f 2.000 besomming f 48 en bij f 3.000 be
somming f 64.
*t Is moeilijk aan te nemen, dat deze extra-
kosten een bedrijfal of niet loonend doen zijn.
Stelt men daartegenover, dat het zoogenaamde
„zoodje" voor de opvarenden zou komen te
vervallen cn de mogelijkheid, dat de zeevis-
scherlieden na volbrachte reis gelegenheid! krij
gen één dag in de huiselijke kring door le
brengen, dan wordt het verklaarbaar, dat de
IJmuider reeders aan bet verzoek der haven
arbeiders wel willen voldoen.
De reeders te Katwijk, Seheveningen, Maas
sluis en Vlaardingen zouden verklaard hebben
■de loggers niet in de treilvaart te laten. Iels
anders is van de arbeiders moeilijk te verwach
ten, daar zij er persoonlijk niet onder lijden
als zij de schepen toch niet mogen lossen doch
in het belang der opvarenden van de schepen
en Van een andere groote categorie van visch-
knechls, die in de hallen weder werk vinden
bij een drukke loggervaart, zoude het zeer te
wenschen zijn, dat tusschcn partijen een over
eenkomst kon worden gesloten die dc treillog-
gervisscherij deed behouden. Ook voor de
visehihandeï zou zulks hoogst gewenscht zijn.
IJMUIDEN. IJmuiden in 1910. Tor
algemeene landsdrukkerij is verschenen het
jaarverslag omtrent de visschershaven en de vis-
scherij te IJmuiden over het jaar 1919. Het be
handelt den toestand der werken, het personeel,
de exploitatie, vischhandel en visscherij. De
exploitatie der vischhallen wierp een bate af
van f 514,941, en aan hei Rijk kon als zuivere
winst worden uitgekeerd 111.059. Het aantal
ingeschreven kooplieden was op X Januari -
minder dan op 1 Jan. 1918, maar vermeerderde
met 94, zoodat bet op 31 Dec. 68 groolcr was
dan op hel einde van 1918.
Deze uitbreiding, zoo zegt het verslag, liad
echter geene bijzondere beleekenis voor de ont
wikkeling van de koopkracht alhier.
De nieuwe handelaren waren n.l. voor hei
jaroolsle deel personen, die zonder voldoende,
I vakkennis of kapitaal §en beslaan in den visch-9
handel zochten, op grond van de verwachting/
dat deze handel, in verband met de algemeen«fi
levensmiddelenscliaarste, na den oorlog een tijd*
perk van groolen bioei zou tegemoet gaan enl'
ruime winsten zou opleveren.
Slechts zestien der nieuwe handelaren wisten
het lot een omzet van eenige beteekenis la
brengen en, naar verwacht mag worden, hnnn<
zaak duurzaam le vestigen.
De koopkracht werd derhalve in liet verslag*
jaar niet noemenswaardig versterkt.
De hoopvolle verwachtingen, waarmede da
handel alhier bij den aanvang van liet verslag-,
jaar de naaste toekomst tegemoet zag, zijn ove*
het algemeen niet vervuld.
Scheen tocli aanvankelijk uitzicht te bestaan
op een spoedig herstel van den vrijen handel,
in verband met de opheffing van allerlei be
perkende bepalingen uit den oorlogstijd, boven-,
dien op ruime aanvoeren en groote vraag naar
visch, dus op een levendigen handel met kans
op goede winsten, in werkelijkheid bleken de
belemmeringen en moeilijkheden nog zoo talrijk
en van zulk een ernstigen aard, dat van c-en
gcrcgelden en vrijen handel geen sprake kon zijn
en het verslagjaar zeker onder de ongunstig®
jaren voor den vischhandel moet worden ge
rangschikt. Met name was dit het geval vooc
den belangrijksten tak van den handel in ver
sclie visch alhier, n.l .den exportliandel met
Duitsehland.
Over 't algemeen zou de handel met Duitsoh*
land, voor zoover die in liet verslagjaar ge
dreven kon worden," behoorlijke winsten opge
leverd hebben, indien niet de daling van den
markenkoers velen exporteurs gevoelige verlie
zen berokkend had.
Een nroot nadeel bij den export naar België
was de iage koers der Belgische valuta, waarbij
uog kwam, dat de herbaalde daling van dien
koers min of meer belangrijke verliezen ver
oorzaakte.
De handel niet Engeland was voor 'n deel al
een noodmaatregel, voor een ander deel als
speculatie te bescbouuweu en had als zoodanig
weinig beteekenis voor deze markt.
De binnenlandsche handel had over het alge*
meen geen reden tot klagen.
Dc haringhandel was in liet verslagjaar van
zeer groote beteekenis voor deze markt. Bes
stond in dc jaren vóór en ook nog gedurenda
den oorlog steeds te wéinig koopkracht bij den
te IJmuiden gevestigden handel voor den toc-
nemenden haringaanvoer en moest daarom altijd
een belangrijk gedeelte daarvan aangekocht wor
den door kooplieden van Vlaardingen, Katwijk
en Seheveningen, in welke plaatsen van ouds een
belangrijke haringhandel gevestigd is, in hot
verslagjaar daarentegen ontwikkelde de plaatse
lijke koopkracht alhier zich in zulk een sterka
mate, dat de handelaren niet alleen gemakkelijk
dc bijzonder ruime aanvoeren op deze markt
konden aankoopen, doch zelfs nog meermalen in
Vlaardingen of Seheveningen le markt moesten
gaan, om zich van de benoodigde haring voor
hun debiet te verzekeren.
Bovendien besteedden zij zulke hooge prijzen,
dat de markt alhier meerendeel den toon voor
de groote binnenlandsche markten aangaf. Op
het einde van hel seizoen trad echter plotseling,
evenals elders, eene groote verflauwing in, als
gevolg van de belangrijke daling van de marken-
koers, waardoor de kooplieden ten slotte bij den
inkoop van de haring geene prijzen meer konden
besteden, welke nog loonend voor de visscherU
waren. Om een inzinking van du harïngmarkt ta
voorkómen, gingen de reeders bij de laatste bin
nenkomst van hun schepen er toe over, om een
groot deel der vangsten, in afwachting van betera
tijden, in liun pakhuizen op te slaan
-1
De heer Hub. Dirkzwager meldt, dat^ d<
schepen van de N.V. Reederij v.h. Hub. Dirk*
zwager, die van September 1914 tot begiK
December 1920 geregeld de visscherij op d«
Noordzee hebben uitgeoefend, aan de treilvm
scherij 1921 geen deel zullen nemen, daar d«
totale afwezigheid van eenigen steun aan de vis*
scherij door de Regeering en het steeds opdnj*
ven der kosten door de verschillende Reg<ï««
ringsmaatregclen het bedrijf geheel onmogelijk
maken; en dat lüerdoor wederom 48 zeelieden^
die tot de beste visschers behooren, genood-^
zaakt zijn zich tol de werkloozenkassen te weh'«
den, terwijl vier werklieden ook ontslagen zijn.
Vr.: Weet uook of er e enafbeelding of schets
beslaat, van de stal van Bethlehem, zooals die
oorspronkelijk was? Zoo ja, tot wien moet ik
mij dan wenden om zoo'n exemplaar machtig
te worden?
Antw.: Naar ons beste welen bestaat zoo'n af
beelding
