Wat de Pers zegt Haarlem en de economi sche crisis, BUITENLAND FEUILLETON De weuerpvonden dochter DINSDAG II 1ANUARI 892!. GUSEN6DE BUITENL. BERICHTE*, AANSLAG OP DEN»GOUVERNEUR VAN VALENCIA. 18. h Wij knippen uit één kranténnummer de vol gende „crisis-berichten": „Het geheele personeel der firma van Hou den en Co. te Weesp is tegen 1 Maart ontslag „Aan de chocoladefabriek „Beja" te Breda zijn honderd werklieden ontslagen." „De N.V. Machinefabriek v. h. Gebr. van Jcolen te Coevorden heelt 20 van haar werk lieden ontslagen." „Bij het weder-bijeenkomen der Tweede Kanier zal de regeering worden geïnterpelleerd, ten aanzien van het werkloozen-vraagstuk." Wij herhalen dat zijn berichten over de economische crisis, in één krantennummer en ze zijn slechts het vervolg van de vele treur maren over de malaise in de industrie, die ons nu al sinds eenige maanden uit alle oorden des lands bereiken. Herinneren wij slechts aan de treurige berichten uit Twente en andere textielcentra, de sigaren-industrie, de glasblaze rijen, cnzoovoorls. Tezamen vormen zij een troosteloos beeld van den slechten toestand waarin ook ons land na en met vele andere landen in de wereld gaat deelen. Vanzelf dringt zich dan ook de vraag op welken invloed Haarlem ondervindt van de dreigende malaise. Laat ons direct op die vraag antwoorden dat, op dit oogenblik, wat de lockomst brengen 2al weten wij niet en weet niemand dat, op dit oogenblik, het antwoord op die vraag gelukkig nog niet ontmoedigend behoeft te zijn. In 't algemeen althans. Intusschen zijn er toch belangrijke categorieën die onder de malaise te lijden hebben. Zoo is b.v. de werkloosheid onder de sigarenmakers groot. Zeker de helft is geheel werkloos op een totaal van plus minus tweehonderd arbei ders. In de meubelindustrie teekent zich een komende crisis af, alsook in de confectie-in- dustrie. Wij danken deze inlichtingen aan den heer Vader, directeur der gemeentelijke werkloos heidsbestrijding een instelling, die, opgericht 1 Juli j.l., reeds zeer verdienstelijk werk heeft verricht en den heer Sorgdrager, den sympa- tlueken leider van de gemeentelijke arbeids beurs. Op ons verzoek gaven deze heeren ons de meest welwillende inlichtingen omtrent den in vloed van den economischen crisis in Haalem. Naar de meening dezer heeren is de oorzaak van den, naar omstandigheden, gunstigen toe stand in Haarlem gelegen in het feit dat, over l a gemeen, de hier gevestigde industrieën geen oorlogskindertjes zijn, die aan den door den oorlog geschapen toestand haar ontstaan ol' overmatige O.W.-uilbreiding te danken heb ben, maar sinds jaren en jaren bestaande, voor het meercndeel zeer goed geleide fabrieken, waarvan de voortbrengselen altijd vraag ont moeten. Het is duidelijk dat industrieën, die haar opkomst of glorie aan de abnormale tijds omstandigheden dankten, over 't algemeen ook het eerst den invloed ondervinden van een crisis. Een andere reden is dat wij in Haarlem niet veel industrieën hebben, waarop de alge- meene malaise nu al van invloed is. Toch zijn er enkele, zooals wij hierboven al schreven, n.l. de sigaren-industrie, de meubelmakerij en het confectievak. Wij laten hieronder eenige cijfers volgen, waaruit het hierbovenslaande duidelijk blijkt. Het zijn de cijters van de ingeschrevenen bij de gemeentelijke arbeidsbeurs. Hoewel alle werkloozen niet bij dat lichaam zijn ingeschre ven, geven zij toch wel een eenigszins betrouw baar beeld van den toestand. In de metaalindustrie is van een crisis geen Sprake. Eind September waren bij de arbeidsbeurs Ingeschreven 26 werklooze metaalarbeiders, te gen 41 aan het eind van September 1919; 'eind October waren er 23 legen 39 in 1919;" eind November 35 tegen 47 in 1919; eind December 14 tegen 33 in 1919. Men kan zeggen dat daar in geen werkloosheid lieerscht. waren eind *i9are"maker* is het erger. Daar DecembT 9, Zr'T 79 »rb^sloozen en eind uecemüer 91 behalve een «root deel der uit- getrokkenen, die verder geen heil zien zich nóg wekelijks aan te melden. Dat is nagenoeg de helft van het totaal aantaL In vergelijking met andere plaatsen is de toestand in Haar lem nog gunstig. In de Meubelmakerij schijnt zich een crisis *an ie kondigen. Daar waren eind September 6 arbeidsloozen ingeschreven tegen 2 in 1919; eind October 6 tegen 0 in 1919; eind November 13 tegen tl inl91i); eind December 23 tegen 6 in 1919. Men ziet dat het daarin met reuzen- Sprongen gaat, ook in Januari meldden zich weer vele nieuwen aan. Deze Twee zijn eclilcr wel de kwade nummers wanneer wij er bijvoegen dat zich langzamer hand ook vele confeclie-naaisters als werkloos aanmelden en een crisis ook daar aanstaande schijnt voor Haarlem Maar overigens gaat het nog al. Losse werklieden waren einde December bij de Beurs ingeschreven 1 34 tegen 237 in 1919, alzoo een niet ongunstig verschil. Hier zijn echler vele „uitgetrokkenen", die zioh niel meer aanmeldden, maar de werkloosheid is er toch minder dan in 1919. Grondwerkers waren er 54 ingeschreven te gen 73 in 1919. Onder de schilders lieerscht de gewone sei- zoenmalaise. Op 31 Dec. waren 87 werkloozen ingeschreven. Het aantal is niet grooter dan in andere jaren. Echter zou hel aaulal grooter zijn, indien niet onlangs 16 man waren ge plaatst aan het Prowinciaal Ziekenhuis en het P. E. N. Hel is een oude kwaal, die seizoen- malaise onder de schilders en te prijzen vallen de pogingen onr in het schildersvak meer re gelend op le treden. Er is voor dat doel van den minister van Arbeid een schrijven uitge gaan waarin wordt aangedrongen de werk zaamheden in het schildersvak meer over het geheele jaar te verdeelcn. Thans is de toestand zoodat er in heivoorjaar schildershanden te kort zijn en de rest van het jaar een groot deel der schilders leeg loopt. In Juni en Juli begint de drukte meestal te verminderen. En loch is er veel scbilderswerk dat absoluut niet gebonden is aan de voorjaarsperiode om met succes te worden uitgevoerd. Het is, zou den wij haast zeggen, een mal gebruik, d«t eischt dat schilderen en opknappen per se tot het voorjaar moet wachten. Thans is er een centraal landelijk comité gevormd om in dat opzicht regelend op te treden, met plaatselijke subcomité's en h et is te hopen dat vooral ge meentebesturen, zoowel als provincie en Rijk een goed voorbeeld geven en het uit le voeren schilderwerk niet uitsluitend tot het voorjaar bewaren. Dat zal het vak len goede komen. In de Bouwvakken, behoeven wij het nog te zeggen? is eerder het te genovergestelde van een crisis waar te nemen. Diaar heersclib een soort hoog-con junctuur. Er zij n werkkrachten te kort en om elLken eenigszins bruikbaren tim merman, metselaar, opperman wordt door de werknemers bijna gevochtten. Zelfs is men er toe overgegaan Duitsche werk krachten naar ons Land te transportee- ren. Ook door de Haarlemsche patroons zijn, door bemiddeling van het Haagsch Centraal Bureau, een honderdvijftigtai metselaars aangevraagd. Deze zijn nog niet gearriveerd. De enkele, die hier toe ven, zijn afkomstig uit Den Haag en an dere plaatsen, waar er reeds werkzaam zijn. i Wat bet Landbouwbedrijf on bloemis terij betreft, de betrekkelijk gunstige weersgesteldheid der Decembermaand, maakte dat ook d|aarin weinig werkloos beid was. Trouwens Haarlem voelt, wait dit vak betreft, weinig van de werk loosheid, vooral ook omdat1 laruLbóuw en bloemisterij in Haarlem zelf van weinig bebeekenis is. Totaal waren eind December bij de Ar beidsbeurs ingeschreven 679 werkloozen, tegen 799 in 1919. Dit wettigt o.i. wel de conclusie dat, in 't algemeen, Haarlem nog weinig den invloed van de algemeer heerschende malaise ondervindt. Zoo kon dan ook onze vraag aan den heer Vader, wat zijn dienisit voor maat regelen dacht |t e nemen tegen de heer schende ;en komende crisis vrijwel ach terwege blijven. Iattosschefl. zit de heer Vader en de commissie, die met hem samenwerken, niet stil. Daarover in een volgend num mer wat' meer bijzonderheden. MIDDEN IN DE CRISIS. Het Patroonsblad" wijst op de zware cri sis, welke thans alle takken van onze Industrie doormaken, waarvan het einde nog niet is te voorzien, waarvan niemand nu reeds de conse quenties voorspellen kan. We nemen het slot van het artikel hier over: „Er zal zich, tengevolge der heerschende crSis en de daaruit volgende groote werk loosheid, een menigte van sociaal-economi sche problemen aan ons opdringen, voor welker goede oplossing vooral aan de lei ders der vakvereenigingen, van arbeiders en werkgevers, zware eischen sullen .wor den gesteld. Reeds nu ontwaart men overal bij de leidende mamien in de productie de over tuiging, dat de Ioonen onmogelijk kunnen blijven op het peil, waartoe zij gekomen zijn. Zelfs al zouden de werkgevers, blind voor wat om hen heen gebeurt en valt, aan de bestaande loonen willen vasthou den dan zouden zy, door de economische .worden, 'dien Opzei Ié laten varen. Moeilijke tijden worden dat. Tijden van crisis, ook voor de vakorga nisalies. Deze zullen staan voor een moei lijke keuze. Ofwel de bange tijden van werkloosheid meemaken, of er by berus ten, dat, in gezamenlijk overleg, de loonen eenigszins in overeenstemming worden ge bracht met de mogelijkheid, waaraan de industrie kan voldoen. In het eerste geval dat n.l. de leiders der arbeiders-vakbonden vasthouden aan de bestaande hooge loonen, zien wij bij troepen de leden de vakorganisatie ver laten om op eigen gelegenheid voor lager loon te gaan werken; de voorbeelden zijn er reeds bij honderdtallen. In het andere geval hebben de leiders te duchten de ontevredenheid dergenen, die minder gedrukt door de «orgen voor bet gezin, liever werkloos willen worden, dan toe te staan, dat de loonen ook maar met een cent zouden dalen. De kiem van verzwakking der vakorganisatie zit ook daarin. Sprekend is 't wel, dat de Bedrijfsraad voor de Metaalindustrie eenparig van ge voelen was, dat, bij het sluiten eener C. A O., thans niet langer dan ééne maand moet worden gecontracteerd en de loonbepaling geheel daarbuiten gehouden moet worden. Dat wijst op komende toestanden, zoo als wij niet hadden kunnen voorzien. Dat maant tot voorzichtigheid. Het wil ons voorkomen, dat aan daling der loonen niet te ontkomen zal zijn, wil men niet een aanzienlijk deel onzer indus trie het doorwerken te bezwaarlijk maken. En indien dat waar is, speciaal voor die industriën, welke met concurrentie van het buitenland te maken hebben, dan lijkt het een eisch van goed beleid en voorzichtig heid, dat de leiders onzer werklieden-vak bonden beginnen met de noodzakelijkheid te erkennen en te aanvaarden. Dat zal het vertrouwen in hen en den lust tot samen werking met hen doen toenemen. Zij zul len dan den sceptici uit het andere kamp loonen, er eene eigen, onafhankelijke, des noods van de meening van een goed deel hunner kameraden afwijkende opinie op na te durven houden. En wat dat beduidt voor liet welslagen van noodig overleg, zal ook hun wel niet ontgaan. Maar bovendien. Een onvermijdelijke eventueele loondaling is veel minder ge vaarlijk, levert veel minder aanleiding tot te groote sprongen en mogelijk misbruik van de miserabele omstandigheden, wan neer zij door eerlijk ovrieg tusschen pa troons- en werklieden-organisaties wordt geregeld en desnoods getemperd. Moet die daling zonder collectief over leg in 't wilde dus plaats hebben, dan zul ten daaraan al die euvelen verbonden zijn, waarop wij boven reeds terloops wezen, en welke wij niet behoeven aan te dikken." Van de leiders van beide groepen wordt in ezo rwai-e tijden buitengewoon veel beleid reisc t. Van die der werklieden, die met de roo e broeders vaak moeten rekenen, wellicht het meest. HET PLEBISCIET IN BREMEN. De socialistische ,Biir- meerderheid van de gerschafl" te Bremen de Tweede Kamer had besloten de burgerwacht, een zelfbescher- mmgsorgamsatig, te ontbinden. De meerderheid van den Senaat - de Eerste Kamer -, ge- door de burgerlijke partijen, kon zich met dit besluit met vereenigen, omdat zij de gewapende macht voor de stad, zoo vaak geteisterd door commumslische relletjes, on misbaar achtten. Bij plebisciet het eerste in Duitschland - moest nu uitgemaakt woaden of de Senaat al dan met zou aftreden. Indien de volksstemming ten gunste vqn den Senaat zou uitvallen, dan zou volgens de grondwet van Bremen de „burgerschap" ontbonden en een nieuwe gekozen moeten worden. Was het resul taat voor den Senaat ongunstig, dan zou de burgerschap" een nieuwen Senaat moeten kie zen, die dan natuurlijk een socialistische meer derheid zou krqgefl. Zondag is de volksstemming gehouden. Over de vraag of de Senaat al dan niet moet aftreden, werden 74.830 stemmen uitgebracht ja, 100.554 met neen. De uitslag was dus, dat de meerderheid der Bremers zich heeft verklaard voor het hand haven van den Senaat. De socialisten hebben dus een nederlaag geleden. DE BRUSSELSCHE CONFERENTIE. De leider der Duitsche delegatie ter confe rentie te Brusel is gisterenochtend uit Parijs te Berlqn aangekomen om persoonlijk met de betrokken ressorts over de verdere houding van de Duitsche delegatie op de conferentie te Brussel en de kwestie van het herstel bespre kingen te houden. Intusschen is de hervatting van de conferentie te Brussel, die op 15 dezer gaat met van Duïtschland, maar van Hé En- J regeering r$ïï op Bel gevaar opmerkzaam; ge, tenle uit. Een nieuwe datum voor het voort- maakt, DE RIJNSCHEPEN. De „Associated Press" meldt, dat Walter Hines^ de overeenkomstig het vredesverdrag aangewezen: scheidsrechter voor de vaststelling der verdeeling van de schepen op de verschillende internationale waterwegen, heeft bepaald, dat een deel van del Duitsche Rijnvloot aan Frankrijk moet worden afgestaan. Hines heeft 263.000 ton aken en 24.0001 ton sleepbooten aan Frankrijk toegewezen, dat is ongeveer 13y2 percent van de Duitsche Rijn- vloot. Nu Frankrijk den Elzas heeft teruggekre gen en weer een Rijn-land geworden is, eischt het vredesverdrag een evenredige verdeeling van de Rijnvloot tusschen Frankrijk en Duitschland, overeenkomstig de behoeften van beide landen. Voor het nemen van zijn beslissing heeft Hines een nauwkeurig onderzoek ngesteid tijdens een reis langs de oevers van den Rijn en te Rotter dam. Hij heeft rekening gehouden met het ver voer van steenkool, potasch en andere produclen, die afkomstig zijn uit of bestemd zijn voor Elzas- Lotharingen of andere deelen van Frankrijk er» hij heeft eveneens rekening gehouden met dq belangen der Duitsche Rijnhavens. De verdeeling van de Rijnvloot tusschen Frankrijk en Duitschland staat buiten de bepa lingen omtrent de schadeloosstelling en heeft niets te maken met het deel van de riviervloot, dat aan de geallieerden moet worden uitgeleverd als herstel voor de tijdens den oorlog op dit gebied geleden schade. SENAATSVERKIEZINGEN IN FRANKRIJK. De Fransche Senaatsverkiezingen zijn een nederlaag geworden voor conservatieven, rad.* soc. en communisten, een overwinning voor dn gematigde republikeinen. De positie van het kabinet is versterkt Gekozen is o.a. Paul Deschanel. zetten der besprekingen is nog niet vastgesteld SPREKENDE CIJFERS. De officieele statistiek van het ministerie van handel toont aan dat in de maanden Januari30 November 1920 hooger loonen tot een bedrag van 4.578.800 p. st. per week wer den uitbetaald aan 7.547.000 werklieden, waar onder niet begrepen de verhoogingen aanwerk lieden in dienst der regeering, dienstboden, zee lieden, landarbeiders, winkelbedienden en kler ken, zoodat men veilig kan berekenen een ver hooging van loonen met 6 milioen pond per week, of 300 mill, pond in een jaar gerekend op 50 weken. Daarbij moet in het oog worden gehouden dat een aantall industrieën daardoor in de nood zakelijkheid hebben verkeerd vele werklieden te ontslaan of korter werkuren in te voeren, zoodat gerust kan worden gezegd dat de werk lieden bij die loonsverhooging veel meer heb ben verloren dan gewonnen. In de textiel-nij verheid b.v. ontvingen in den aanvang des jaars de werklieden ten getale van 1.053.000 een loonsverhooging van 580.900 p. st per week. De gewoonte is om in slechte tijden de spinnerijen korter te laten werken en thans is er slechts werk gedurende drie dagen per week, zoodat het gemiddelde verlies in loonen per week bedraagt 1.600.000 p. st. Hetzelfde geldt ook voor de sohoen-, ondergoed- kant-industrie. Onrustbarend is de toenemende werkloos heid, behalve bij de exploitatie der mijnen en spoorwegen. Het aantal werklooxen, inge schreven bij de arbeidsbeurzen, bedroeg op 26 November j.l. 520.353 personen, waaronder 374.000 mannen en 103.000 vrouwen. In de vakken, waarvoor verzekering tegen werkloos heid bestaat, waren op laatstgenoemden da tum ingeschreven 409.519 personen. DE VLOOTQUAESTIE. Reuter verneemt uit Washington, dat een overzicht der viootsterkte in Engeland, Ame rika en Japan, dat zich in handen der Arneri- kaansche regeering bevindt, aantoont dat En geland den lsten Jan. 32 slagschepen en slag kruisers had van tezamen 811.060 ton, Ame rika 16 (300.100 ton) en Japan 9 (267.520 ton Volgens de plannen tot vioolbouw zullen die cijfers in 1923 zijn: Engeland onveranderd. Amerika 27 slagschepen (983.000 ton) en Ja pan 16 (528.920 ton). Tegen 1927 verwacht men dat Japan 24 :roote schepen zou hebben (848.920 ton), terv.,Ai de toestand in Engeland1 en Amerika onveranderd zou blijven. ,OOG VOOR OOG EN TAND VOOR TAND", Onder dit opschrift schrijft „De Schelde": Frankrijk is van plan om 15 percent inkomen de rechten te heffen op de Belgische tuinbouw produkten, o.a. op bloemen en groenten. Dat zou den ondergang beleekenen van de Gentsche bloemenkweekers en de verbouwers van witloo uit de Brusselsohe omgeving. In verband daarmee wil de Belgische regee ring op haar beurt zware rechten heffen op ge lijksoortige Fransche produkten, als bloemen vruchten, enz.... uit Algerije en de Riviera. Tevens zou een krachtige protestnota aan de Fransche regeering worden gestuurd. Het wordt inderdaad meer dan tijd 't Fransche proteklionnisme met dezelfde maat te meten, waarmee onze Zuiderburen onze nijverheid reeds meer dan een halve eeuw, naar den ondergang willen doemen. omstandigheden en toestanden gedwongen zou plaats hebben, weer uitgesteld. Dit uitstel EEN DREIGENDE NIEUWE STAKING IN DEN CONGO. Er dreigt een nieuwe staking in den Congo na die van April van verleden jaar omdat de ambtenaren niet tevreden zijn met de verbeterin gen, door den minister van koloniën in hun positie gebracht. Met name geldt hun bezwaar, dat de minister eerst na 18 jaar in plaats van na 10 jaar, gelijk gevraagd was het minimum- pensioen wil toekennen, zij het dan, dat dit van 3000 tot 4125 francs wordt verhoogd, fcitusschen heeft de koloniale raad, Zaterdag onder voor zitterschap van den minister van koloniën bijeen gekomen, met aigemeenc stemmen den minister geadviseerd, den kolonialen ambtenaren te ver bied eii om te staken en tevens daarbij uitge sproken, dat de grens ten aanzien van tractemen ten en pensioenen bereikt is en niet kan worden verhoogd, zonder de economische toekomst der kolonie in geva:w£. te brengen. POOLSCHE TROEPENCONCENTRATIE. De Duitsche regeering heeft thans betrouwbare berichten ontvangen omtrent de Poolsohe troe penconcentraties aan de Oostgrens van Duitsch land. Aan de grens van Opper-Silezië is daar door een ernstige toestand ontstaan. Tot voor drie maanden waren aan de Poolsche grens tusschen Opper-Silezië en de Oostzee in het ge heel 5700 man bereden grenswachttroepen, thans echter zou de sterkte van het aan de Westgrens staande Poolsohe leger 100.000 man bedragen. Daarbij komen nog drie divisies van de Opper- Silezische grens en 1 divisie van de provincie Posen. Het Poolsche leger heeft dus aan de Oost grens van Duitschland de beschikking over 170.000 man strijdvaardige troepen. De Duitsche regeering heeft bij de regeeringen te Parijs, Lon den en Rome op den ernst van deze Poolsche toerustingen gewezen en verder ook de Poolsche SPAANSCH OORLOGSSCHIP GEZONKEN. Het Spaansche oorlogsschip „Espana" is in; een dikken mist vergaan bij Puertomont in dq golf van Fangud. De Spaansche afgevaardig den, die zich naar het Magellaansche eeuw feest begaven, waren niet meer aan boord. De Chileensche kruiser „Esmeralda" beeft zich naar de plaats des onhcils begeven. Toen de civiele gouverneur van Valencia Zondag van een bezoek aan den schouw burg naar zijn woning terugkeerde, loste een twaalftal personen ongeveer dertig revolver schoten op zijn rijtuig. De gouverneur werd niet gewond. Een agent en een kind werden ernstig gewond. Geen .van de aanvallers kon gearresteerd worden. i Een vergadering in Camberwell (Lon den) ter bespreking van de werkloosheid, is door een kleine minderheid in de war gestuurd. Men belette Clynes, die het woord voerde, oin verder te spreken. De rustverstoorders schreeuwden: „Wjj willen revolutiel" en zon gen de internationale. De zaal werd ten sloltq ontruimd. Reuter verneemt uit Melbourne, dat tq Melbourne, als gevolg van de staking op dq schepen, alle treinen en trams stilstaan. Ei) zijn to Melbourne en elders 20.000 werkloozen als gevolg van het gebrek aan steenkool. Uit Helsingfors wordt aan „Berlingske Tidende" gemeld: De radenregeering liet een tq Moskou aangekomen deputatie van matrozen uit Kroonstadt gevangen nemen, die met dq regeering over de regeling van proviand voort garnizoen en de vloot van Kroonstadt wildq onderhandelen. Tusschen de bolsjewiki van Kroonstadt en de radenregeering te Moskon sch(jnt de verhouding zeer gespannen te zijn, De Engelsche handelswereld is onthutst over de invoering van een nieuw telefoontarief door den postmeester-generaal, dat ten declq vandaag ai inwe rking treedt. Diensvolgens zul len van heden af nieuwe obotmé's 1% st. voort eik plaatselijk gesprek moeten betalen en dq oude abonné's datzelfde tarief van 1 April af, Ook de tarieven voor intercommunale gesprek ken worden met 1 Februari geducht verhoogd. Een gesprek tusschen Brighton en Londen, dat tot dusver 10 st. kostte, komt b.v. op 2 sh. De geïnterallieerde hooge commissie in het bezette gebied heeft een bepaling uitgevaar digd om spionnage in het bezette gebied tegeri te gaan. Levenslange gevangenisstraf kan doos militaire rechtbanken worden uitgesproken. i— De „Morning Post" verneemt uit Stock holm: i Het financieele blad „Affars Varlden" deelt mee, dat in Stockholm Russisch goud is aan gekomen, ter waarde van 27 millioen kronen, De Berlijnsche firma Ludwig Loewe heeft wegens ovedreven looneischen van haar per soneel al baar bedrijven gesloten. In de steenkolenmijn Hausham bij Penz- burg is in den nacht een brand uitgebroken. Drie ambtenaren en vier werklieden zijn omge komen. Naar het Fransch van RAOUL DE NAVEKV, bewerkt door L. M. VAN PINXTEREN, R.-li. Pr, „Welk een zonderlinge ontmoeting," her nam Laurent, „ik dacht dat gij te Parijs waart." En ik dacht dat gij Peru ontdekt had." „Ik kom er vandaan. En ik ga er heen „Naar Peru?" „Neen, naar Parijs.'1 „Dat is een beter idee,' frent. Een weinig gerustgesteld ten opzichte van den reiziger, door te booren dat hij een bekende was van een harer klanten, bezorgde Janicotte weldra bet avondeten voor hel meisje en toen het kind gegeten had, bracht het in haar eigen bed. „Wie is dat kind?" vroeg Paul Avène. „Byna een wees," antwoordde Laurent. JA aar brengt gij het heen?" „Haar mijne moeder." „Gjj moet veel tq vertellen hebben," zei de antwoordde Lnu- Paul; „als uwe verhalen meer belangrijk zijn, zijn zij •waarschijnlijk al niefc vroolijker dan de mijne. Maar wie weet of .wij samen niet een goed plan voor de toekomst kunnen Als gij mjj vertrouwt dan moet gij, in plant® de kamer te nemen die Janicotte u zal geven, de mijne met mij deelen; wij denken toch beiden nu niet aan slapen en wij zullen met eikander praten, totdat gij op weg gaat naar Mczières." „Aangenomen," zeide Laurent. „Ik ben den strijd moede en weet niet of ik nog den moed zou hebben om opnieuw te beginnen." „Dus zult gij vrouw Janiéotte huwen?" „Het is mogelijk. Hare landerijen en haar herberg zouden mij doen leven en ik heb het nooit verder kunnen brengen dan bijna te sterven van honger. Maar, a propos, zijl gij „lk, welk een idee," antwoordde Laurent „En dat meisje dan?" „Dolores Ja, inderdaad, dat had gij kun nen denken..,. Dat kind behoort mjj niet.... ik breng het bij mijne moeder in afwachting van wat verdei- gebeuren zal. Het is een halve vees, een doode heeft het mij toevertrouwd." „Dat is dus een geschiedenis?...." „Een droevige geschiedenis.... Maar dank zjj dit kiodA blijft jujj misschien nog een kans 5 op fortuin over." Paul schonk zijn vriend een glas in. „De kelder van Janicotte is goed voorzien, als gij een geschiedenis te verhalen hebt, luister ik." „Toen ik het schip betrad, dat mij naar Frankrijk 'zou terugvoeren, bezat ik juist iiet geld voor mijn overtocht. Bijzondere schik kingen met den kapitein lielen mij eenigs goedstukken besparen, waarmede ik mijn reis van de Bretonsche kust naar Mérières kon betalen. Dp de Terrible bevond zich de echt- genoote van een rijken grondbezitter van het Koningseiland. Familiezaken riepen haar naar Frankrijk, zij nam slechts een mulatier en het kind, dat gij zooeven gezien hebt, mede. Gedurende den overtocht had ik het geluk Dolores by een ernstig ongeluk te red den. ,Uit dankbaarheid daarvoor beloofde de gravin mij de bescherming van haar, echtge noot. De overtocht was buitengewoon voor spoedig; wij deden binnen drie maanden die lange zeereis, en waren dicht bij de haven, toen rukwinden, die spoedig tot een storm overgingen, de Terrible aangrepen en den kapitein noodzaakten de sloepen uit te zet ten..., Ik bereikte een van de eersten de sloep. Mevrouw de Flessiguy had mij hare dochter toevertrouwd, mij bezwerend haar te redden. Terwijl zij een kostbaar kistje beneden ging balen, wjfei^en ally .verschrikte passagiers zich in de sloep, op gevaar af haar te doen zinken en toen zij terugkwam kon zij bij ons geen plaats meer vinden, daar de sloep overvol was. Zjj had slechts den tijd mij het kistje toe te werpen met de woorden: „lk vertrquw u het erfdeel mijner dochter toe." De duisternis liet mij niel toe ite zien of zij in de tweede sloep plaats vond; ik veronderstelde bet, maar gij zult weldra begrijpen, waarom ik onkundig ben geble ven omtrent bet loL mijner ongelukkige mede reizigers. Een bedriegelqk licht had ons in een val gelokt; de storm dreef ons naar de strand roo vers, moordenaars wachten ons op aan de kust en naarmate mijne lotgenooteu aan land kwamen werden zij door een mis dadige hand gedood. De eerste doodskreet deed mij do waarheid gissen. Ik bad vree- selijke geschiedenissen over de Strandroo- vers geboord, die ik als overdreven be schouwd had, maar nu geloofde ik er aan en zou ongetwijfeld in het lot mijner mede reizigers deelen, toen een toeval mij redde. Terwijl de anderen zich haastten om het touw te grijpen, dat ons naar het strand voerde, goclit ik op den bodem der sloep naar liet kistje van mevrouw de Flessigny. Belast met heit kind en met dien schat, besloot ik de sloep het laatst van allen te verlaten en toen ik begreep welk .dr.anija er op het strand werd afgespeeld, was desloep half in het zand gevaren, maar zij was ge vuld met kisten en de duivels, met hun akelig bedrijf bezig, hadden geen tijd omi naar den bodem ervan te zien. Ik zag in het halfduister gewapende handen zich ophef- tv:n, ik hoorde verwenschifhgen en woeste kre ten. Ik vreesde mijn bezinning le verliezen. Toen de weduwe Janicotte terugkwam, kreeg zy bevel hare eerste schikkingen te veranderen en legde lakens op het tweede Led van de blauwe kamer. Een oogenblik daarna, waren de jongemannen alleen Paul Avénoi een weinig jonger dan Laurent, scheen nog meer vermoeid door den strijd om het be staan. De stempel der ondeugd was nog dui delijker afgedrukt op zijn gelaat, zijne nanden beelden als van de koorts. De hartstochten van zijn geest toonden zich in zyne oogen, Zyn mond wes scherp, zijn oog somber. Dq gouddorst en 4e lust naat- verlagend genot konden hem in een afgrond werpen. Laurent verborg misschien even slechte jneigingeH maar een zeker aangeboren beschaving hield ze bedekt. Hij bezat meer heerschzucht dan ondeugd. Gevormd door zijn reizen, dikwijls in gezelschap van leden die ver boven heml uitstonden, verschillende talen sprekend, was kjj ver hoven zyn ouden makker verheven, AWordt vervolgd.) j;

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1921 | | pagina 5