DERDE BLAD
Wat de Pers zegt
Ëlck wat wils.
Gemengd Nieuws.
BUITENLAND
ZATERDAG 29 JANUARI 1921.
DE CONFERENTIE TE PARIJS
DE TOESTAND IN IERLAND.
«EHE180E BUITENL. BERICHTEN.
TREKJES CLXXV
VRIJHEID VAN HET WOORD.
Het „Vaderland" herinnert ei aan, dal sinds
lang de communisten in den Amsterdamschen
gemeenteraad aiie behoorlijke afdoening van
Anken onmogelijk maken en dat hun optreden
cmecae afkeuring wekt.'
„De man op de tribune die bij hel ont
ruimen daarvan de zaal verliet, en den nog
aanwezigen - als pijl der Parthen toe
schreeuwde: „En aan zoo'n stelletje is het
wd en wee van meer dan 700.000 menschen
toevertrouwd," heeft zeker naar het hart
van tienduizenden gesproken, die jammer
genoeg het Communistische zestal, met
Wijnkoop aan het hoofd, voor den Raad
aanzien. Terwijl hel toch duidelijk is, dat
de Raad voor dit niet te qualificeeren op
treden niet verantwoordelijk is. Eén per'
soon is in staat door lawaai maken het
heerlijkste concert in de war te sturen, en
de stemming totaal te bederven, zoodat de
uitvoering moet gestaakt worden, totdat hij
met den sterken arm is verwijderd. En zelfs
één schurftige hond kan, in de kerk bin
nengeslopen, en zijn gejank op het plech
tige ogenblik beginnende, elke stichting
aan een welgeslaagde godsdienstoefening
ontnemen. Zoodra men echter dit heeft
beleefd, neemt men maatregelen om zooiets
te voprkomen, en zoo zullen dan ook nu, zij
het dan misschien ook wal laat, maatrege
len genomen worden, om aan de stelselmati
ge kwajongensachtige, en om aan de vrouwe
lijke leden van de fractie geen onrecht te
doen, zeggen wij ook kwajemeidsachtige
berrie van Wijnkoop's stelletje een einde
te maken.
Dit is geen zuiver Amsterdamsch belang, maar
een algemeen belang, zegt het Haagsche blad.
„Het is een van de programpunten van
de Communisten, om de vergaderingen der
vertegenwoordigende lichamen door hun
optreden absoluut onmogelijk te maken}
om te zorgen, dat er zoo min mogelijk
wordt afgedaan,.om dan verder uit dat feit
de onmacht van het „kapitalistische" stel-
sel, om eenige verbeteringen in deze wereld
aan te krengen, te demonstreeren. Allen dus,
die begrijpen, dat het in deze in waarheid
Haat om den strijd tusschen revolutie
wel wat groote naam voor zoo misselijk
0<" en democratie zullen met genoegen
veraomeii hebben, dat aHe fatsoenlijke
raadsfracties, d.w.z. alle, behalve de Coin-
mumslisehe, zich voorloopig vereemgd heb
ben met eene wijziging van het reglement
van orde, die den voorzitter den macht zal
geven, waarover hij zal moeten kunnen be
schikken, wil hij nog de orde in de vroed
schap van de hoofdstad kunnen handha
ven."
Het „Vad." doet dan een paar Bffifhptingfn uit
êen artikel ran den heer Wijnkoop In „De Tri-
bune", geschreven naar aanleiding van de orde
maatregelen, die de Amsterdamsche Raad be
raamt, en knoopt daaraan eenige beschouwin
gen vast, waaruit het blad concludeert, dat de
communistische partij, wier tijdelijk levenssap
de ontevredenheid was over den oorlogstoestand,
zelve voelt dat haar wortel in dorre aarde is
komen te staan.
nieuwbouw nagenoeg onmogelijk is, zooals
steeds een zekere inkrimping waardoor ar
beiders werkloos worden. Dit wordt nog
eenigszins verergerd door den onvoldoenden
voortgang van den opbouw.
3. Dit laatste vindt zijn oorzaak in het
feit dat er wel veel ruwe, ongesohoolde ar-
beiderskradhlen zijn, doch veel te weinig
vaklieden, met name metselaars. Deze
laatsLen vinden volop werk er zijn echter
niet voldoende, om den opbouw snel te
doen geschieden. Dit is ook de oorzaak van
de werkloosheid onder de genoemde onge
schoolde arbeidskrachten, grondwerkers,
betonstorlers en opperlieden, enz.
4e. Verklaring voor deze verstoring van
het noodzakelijke evenwicht tusschen ge
schoolde en ongeschoolde arbeidskrachten
is te vinden: a. in de gelijkstelling van het
loon voor beide groepen, waardoor cte prik
kel om een vak te leeren wegvalt; b. in de
langdurige mobilisatie, waardoor ook aan
veel goedgezinde werkkrachten de gelegen
heid werd ontnomen zidh in het bijzondér
voor een of ander vale te bekwamen.
4e. Van sabotage van den woningbouw
door de aannemers is bierhij, evenmin als
te Groningen, sprake."
WERKLOOSHEID IN DE BOUWVAKKEN
„De Aannemer", orgaan van den Ned. Aanne
mers bood, schrijft over de werkloosheid in de
bouwvakken en het tot de aannemen gerichte
verwijt van sabotage o. m.:
„Ie. De werklooze bouwvakarbeiders te
Amsterdam zijn voor het meerendeel schil
ders, grondwerkera en opperlieden. Van
werkloosheid onder de categorieën metse
laars en stneadoors in de week van 36 Dec.
1920 tot 1 Jan. 1921 was bij de Gem.
v Arbeidsbeurs aldaar niets bekend.
2e. Het schildersbedrijf ondergaat in dit
vochtige jaargetijde, waarin de uitvoering
van buitenschilderwerk en met name in
Donderdagavond heeft Lloyd George, na de
verklaring betreffende de Fransohe voorstellen
inzake de Duitsche schadevergoeding, in een
belangwekkende rede het Britsche standpunt
uiteengezet. Dit standpunt kan aldus worden
samengevat, dat het de feiten erkent, zooals zij
zijn en niet zooals zij moesten zijn.
Engeland staat evengoed als zijn bomdge-
noolen er op, dat Duitsdhland tot den laatsten
cent betaalt, wat het betalen kan, want Enge
land krijgt 22 pet. van de. schadevergoeding.
Het eigenlijk^ verschil was ontstaan over het
dwingen van de Duitschers om aan hun ver
plichtingen te voldoen. Dit kwam voor uit de
moeilijkheid om betaling te verkrijgen buiten
de rijksgrenzen van Duitschland. Duitschland
kon vrijelijk genoeg betalen binnen zjjn gren
zen, maar kon zijn bosschen, spoorwegen en
landerijen niet over de grens uitvoeren en ben
aan de geallieerden overhandigen. De eenige
manier waarop Duitsdhland terug kon betalen,
was door middel van uitvoer.
Eenige van zijn voornaamste markten in Rus
sisch en Centraal-Europa waren niet meer van
Duitschland, en als het te veel uitvoerde naar
de geallieerde landen, beteekende dit den onder
gang van hun nijverheid en werkloosheid voor
het volk. Niettemin was er een werkelijke marge,
die Duitschland in staat zou stellen om te be
talen.
Wat het plan van Doumei den Franschen
minister van financiën betrof; het was zedelijk
te rechtvaardigen, maar onuitvoerbaar. Geen
deskundige geloofde dat bet effect zou kunnen
hebben.
Op sommige dingen moest men echter blijven
staan en de geallieerden moesten het eens wor
den over Duitscbland's betaal vermogen en al
hun gezag volgens het tractaat gebruiken, oen
Duitschland te dwingen zichzelf in een toestand
te brengen, waarin het betalen kan. Het deed
dat niet. Zijn begroeting was fantastisch, zijn
inkomsten benaderden zelfs niet zijn uitgaven.
Het legde geen belastingen op in een omvang,
die op dien wan de belastingen bij de gealiieer-
dea leek.
De geallieerden moesten onverwijld zorgen
dat Duitsohiand op zijn minst een erven zwaren
last op ztyii onderdanen legde als die van tie
geallieerde landen dragen en moesten ook zor
gen, dat Dtritsohland dezelfde bezuinigingen in-
voerde als de geallieerden.
Hij was van meening, dal het op drie dringen
aankwam: lo. op het vaststellen van het be
drag van de schadevergoeding en de wijze van
betaling; 2o. hierop dat men van de Dnitschera
moest verlangen dat zij hun financiën en belas
ting in orde brachten; en do. op het honden
van een bijeenkomst als die van Spa waarin
over het heele onderwerp definitief kon beraad
slaagd worden.
De Belgische en de Italiaansche gedelegeer
den steunden Ltoyd George door er eveneens
op aan te dringen, dat de geallieerden niet
moesten afevjjken van de overeenkomsten van
Boulogne en Brussel.
Briand betoogde, dat de Fransohe openbare
meening Dmtsohland met 'zijn betaling wensoht
te zien beginnen. Frankrijk is redelijk; het
wenscht de herkrijgbare annuïteiten vastgesteld
te zien. Het totaal van de schuld moet door
de commissie voor de schadevergoeding vast
gesteld worden. Indien blijkt, dut Duitsdhland'
niet hij macMe is het totaal te betalen; kan later
een voorwaardelijk cijfer vastgesteld worden.
Maar de overeenkomst van Boulogne voldoet
de openbare meening in Frankrijk mek Briand
stelt voor dat men, ingevolge de overeenkomst
van 11 December in vier tempo's te werk blijve
gaan: deskundigen-conferentie te Brussel; con
ferentie met de Dirilschera te Londen tegelijk
met de conferentie, die het oostersohe vraagstuk
moet regelen; vervolgens vaststelling door de
commissie voor de vergoedingen; ten slotte
vaststelling door de geallieerde ministers van
de dwangmaatregelen.
Ten einde het Fransche met het Engelsche
standpunt te verzoenen stelde Jaspar (België)
voor een bijzondere commissie te belasten met
het opstellen van een overgangstekst, waarmede
zonder uitstel te Parijs een oplossing verkregen
kan worden.
Een onderhoud met de Valera.
Het Fransche blad „L'Oeuvre" heeft een in
terview gehad met den „president van de Ier-
sche republiek". De Valera, die zich „ergens ia
Frankrijk" bevindt. Er schijnen intusschen goe
de redenen te zijn om aan te nemen, dal hij
zich te Parijs ophoudt
Het Fransche blad verhoovaardigt er zich
met gepas ten beroepstrots dat een zijner re
dacteuren geslaagd is in iets wat aan de detec
tives van Scotland Yard en de geheele politie
van het Vereemgd Koninkrijk met was gelakt.
De journalist vroeg aan „Monsieur le prési
dent", waarom hij uit de V. S. vertrokken was.
Het antwoord luidde, dat hij het als zijn [dicht
als leider van de vertegenwoordiging des lands
beschouwde, onder zijn landgenooten te zijn nu
de Engelschen door een politiek van niets ont
ziend terrorisme het Iersche volk vrees wknja
gen teneinde zijn moreele kracht te breken. Hij
zei ie verder uiteen, dat het Iersche volk het
recht opeisebt om over zijn eigen lot te be
schikken. Het wenscht vry te zijii m, geen ty
rannic meer te dragen.
En Ulster dan? vroeg de interviewer, waarop
De Valera antwoordde: Als Groot-Brittannië
ons recht erkent, zullen wij geen moeilijkheden
meer met dat land hebben en dan zal terzelf-
dertijd ons geschil met de minderheid in het
Noord-Oosten van Ulster ophouden. Als deze
minderheid om autonomie vraagt in den Ier-
schen staat, dan zijn wij bereid die toe te
staan. En op de opmerking, dat Ulster Protes-
tantsch was, antwoordde tic president der Ier
sche republiek, dat de Iersche republiek aan
alle burgers godsdienstige en burgerlijke vrij
heid verzekerd.
Maar, zoo vroeg de interviewer ten slotte,
beeft de beer Lloyd George u niet, "volgens de
Engelsche pers, zekere vredesvoorstellen ge
daan?
De Valera haalde de schouders op. Wat de
beer Lloyd George aan de pers verteld heeft,
doet er hert weinig toe, antwoordde hij. Die
voorwaarden, dat aanbod, hebben weinig waar
de. Wat Lloyd George vandaag zegt, zal hij
zonder bet minste bezwaar morgen tegenspre
ken aki dit in zjjn kraam te pas komt.
SCHANDAAL IN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG
Bij de behandeling ran begrooling van
justitie ri het eergisteren tot ergerlijke schan
daalscènes in den Rijksdag ytnm-n. Een on
afhankelijk afgevaardigde had het sein hiertoe
gegeven door een professor, die het voor de
Marburger studenten in verband met het be
kende Mechteratadter-proces had opgenomen
„laagheid" te verwijten. Toen de voorzitter hem
hiervoor tot de orde riep, aehreenwde hIj de
zaal ia, dat wonwoi tM mu uit nood ver
knopen, professoren, echter int winstbejag, dat
professoren dus nog lager staan dan prosti
tuees. De meerderheid ging hierop zoo te keer,
dat de spreker minutenlang moest ophouden.
Daarna sprak, hjj van de „schandelijk,, vonnis
sen der justitie".
Toen na een repliek van den minister waar
in hij vertelde dat in I919 hij de Pruisische
rechtbanken alleen IX millieen strafzaken aan
hangig waren gemaakt de onafhankelijke af
gevaardigde dr. RosenfeM wilde spreken, werd'
hij door de conservatieven gehoond, die zijn
spreektrant nabootsten. Rosenfeld sprak steeds
door, aonder dat iemand mts kon verstaan.
Na hem wilde de communist Koenen het
woord voeren. Toen verlieten alle burgerlijke
afgevaardigden demonstratief de zaal. De com
munisten en onafhankelijke!! kregen het met de
meerderheids socialisten te kwaad. Zoo erg, dat
het bijna tot handtaslelijkheden was gekomen.
Toen de socialist Hörsing eoi tusschenroep Het
hooren, brulde de communist Hoffmann: „H5r-
jnng is bezopen!" Hoffmann werd tot de orde
geroepen. Hierop reageerde hij met een „Laat
liever dien bezopen kerel er uit smijtenl"
Zoo ging het een poos door. Tot de burger
lijke afgevaardigden terugkeerden en voorstelden
het debat te sluiten. En dit voorstel werd nar
Umriijh onmiddellijk aangenomen, Alleen de
schreeuwers stemden tegen.
TROEBELEN IN ITALIë.
Uit Rome wordt gemeld:
Enkele afgevaardigden hebben de regeering
geïnterpelleerd over de incidenten te Modena,
Ferrara en Bologna. Giolitti verzocht uitstel tot
Maandag, wanneer de resultaten bekend zouden
zijn van het onderzoek. De socialisten keurden
(fit goed, de communisten niet Ten slotte nam
de Kamer hel voorstel aan.
Een groep fascisten, die was doorgedrongen
op bet plein van het hoofdbureau der posterijen
en telegrafie, werd door de beambten gehoond.
Met het gevolg, dat het tot een kloppartij
kwam en de politie moest optreden.
Tengevolge van deze betoogingen en de in
terventie van de openbare macht hebben de be
ambten van de P. T. T. het werk gestaakt.
De „Daily Chron." verneemt uit Milaan, dat
de bureaux van een soc. blad te Florence zijn
bestormd en verbrand door de nationalisten met
het resultaat dat de algemecne staking is afge
kondigd te Florence, waar alles is duisternis is
gehuld; er rijden geen trams en er verschijnen
geen couranten. UB verschillende deel en van
Italië worden anti-socialistische excessen ge
meld1.
EEN LYNCH-SCHANDAAL,
Uit Oscela, in den staat Arkansas, wordt het
volgende gemeld over een lynch-geval:
Een neger bevond rich ia hechtenis op de be
schuldiging een man) vrouw en dochter te heb
ben vermoord. Een woedende menigte bestorm
de de gevangenis, haalde hun er uit, bond hem
aan een paal en verbrandde hem. Voordat de
brandstapel werd aangestoken, werd den neger
gevraagd of hjj nog iets te vragen had. Hij
vroeg toen óm eten; daarna verzocht hij zijn
vrouw en kinderen te mogen zien, waarna een
roerend afscheid plaats vond. Voor zijn dood
verklaarde de neger 'dat hij dronken was ge
weest, toen hjj de daad pleegde.
Daarna werd hij verbrand.
Volgens de „Mfinch. Augsb. Abend Ztg."
zjjn in Beieren ongeveer 26.000 ton munitie
voor artillerie, pioniers, vliegtuigen, en 13
millioen schokbuizen vernietigd. Bovendien zijn
113 millioen K.G. buskruit verbrand, 2220 ka
nonnen, 156.000 geweren en 107,000 blanke wa
pens zijn uit elkaar genomen. Een bijzonder
groote plaats in den vernietigin g sarbeid neemt
de vernietiging van het vliegtuigmateriaal in.
2013 vliegtuigen en 2593 vliegtuigmotoren moes
ten volgens de aanwijzingen van de Entente-
commissie vernietigd worden. 92 vliegtuigen en
225 motoren moesten aan de fat"»'» worden
uitgeleverd.
Uit de volkstelling, den len December in
Zwitserland gehouden, is gebleken, dat het aan
tal inwoners 3,856.825 bedraagt. In 1910 was
dit cijfer 3*753,298. De vermeerdering bedraagt
dus slechts 2.6 proc., terwijl deze in het tijd
vak 1900—1910 13^ was. in de 25 steden met
meer dan 10,000 zielen woont 27 proc. van de
bevolking. Thans telt Zwitserland vier steden
met meer dan 100.000 inwoners: Zurich, Bazel,
Genève en Bern.
Uit Stockholm wordt aan de Fransche
bladen geseind, dat de beide Kamers het wets
ontwerp hebben aangenomen, waarbjj de
vrouwen hetzelfde kiesrecht wordt toegekend
als aan de mannen.
r—Van de Russische grens wordt bericht:
In verband met den economischen nood maakt
de sovjet-regeering bekend, dat stakingen in de
toekomst met gevangenisstraf en intrekking der
levensmiddelenkaarten zullen worden gestraft
In de mijn „Weslend" (Duisburg) werd
Dqpderdagmiddag tengevolge van een instor
ting een aantal mijnwerkers waarschijnlijk elf,
bedolven. Hef. reddingswerk is onmiddellijk be
gonnen.
Gisteren kwamen te Berlijn in twee trans
porten ongeveer 700 - teruggekeerde krijgsgevan
genen uit Siberië, die voor een deel zes jaar
weg waren geweest, te Hamburg aan.
Een telegram uit Grimsby meldt, dat de
nationale vereeniging van Britsche visscherslie-
den besloten h?eft, den arbeid neer te leggen.
Aan geen enkel visschersvaartuig zou worden
toegestaan na het getij van gisterenavond uit te
varen. De staking is het gevolg van het besluit
der trawlereigenaars om de loonen met veertig
„Haar Offer.'*
De lezeressen en lezers, die meenen, dat hier
aal volgen een schetsje naar het leven met den
Atel„Haar offer," zullen zich vergissen.
En degenen, die wéinig of niets gevoelen voor
het Katholieke dilettanten-tooneei, zullen het
dan voor deze keer zonder 'n eigenlijk Trekie
moeten stellen.
De wetenschap, dat het Roomsche toonee1
nimmer genoeg waardeering en steun kan onder
vindenen dat de Roomsche Pers aan dit
doel een goede en gastvrije plaats biedt, deed mij
besluiten eens van de gewone schetsen-sleur af
te wijken en iets te vertellen van een opvoering
*an „Haar Offer,", tooneeispel in vier bedrijven
Pater Servatius, 'n paar weken geleden
*®n'ge malen opgevoerd door de tooneelclub
»ot. Theresia" in het meisjespatronaat aan den
KI. Houtweg.
Om het eerlijk te zeggen kochten we de toe
gangskaarten meer om de club te steunen, dan
•ra een avond van kunstgenot te hebben. Als
Je zoo'n Jaar of twaalf achtereen uit den maar
keiden bevredigenden „dilettanten-pot" hebt
gegeten, waarin je slechts 'n heel enkele maai
n beetje pikant smaakje ontdekte, wordt je
fltoo zachtjes aan wel net zoo gaar als de kost
«elf. Daar kwam nog bij, dat we van 'n stuk voor
enkel meisjes en jongedames geen groote ver
pachtingen hadden. Diverse andere stukken
»i dat genre kwamen ons voor den geest en
brachten ons minder prettige ervaringen in het-
•eheugen. pe naam van den bekenden, eminen-
«n schrijver gaf dan ook eigenlijk den doorslag.
Ik laat hier nu maar direct op volgen, dat we
•os den gang naar en van het patronaat, door
*torm en regenvlagen, niet hebben beklaagd.
Wat nog niet wil zeggen, dat we de prestaties
>an deze jonge, wakkere club A prioro zullen
ophemelen. Ik heb me nooit begeven op het
siroop-kleverige pad der „loftuiterij," omdat
™S hoe aangenaam bet ook klinkt iu de om-en
pCt. te verminderen, wegens vermeerdering van
de bedrijfskosten.
Volgens een telegram uit Bilbao aan do
bladen in Madrid zijn de syndicalisten, die we
gens het vennoorden van den direcleur ecner
hoogoven-maatschappij gearresteerd zijn, tot de
hongerstaking overgegaan.
EEN SMOKKELZAAK.
In den laatsten tijd is men zeer groote smok-
kelpartijen van kali en stikstof over de Neder-
iandsche grens op het spoor gekomen. Aldus
verneemt de „Msb." uit Berlijn.
Welk een omvang deze smokkel-alfaire lieei't
aangenomen, kan hieruit blijken, dat op het
o ogenblik in Maastricht niet minder dan AU
wagons chloorkalium en 20 wagons stikslul' aan
wezig zijn, die over de grens werden gesmok
keld. Deze smokkelarij men schat, dat voor
één millioen is gesmokkeld heeft slechts kun
nen plaats hebben met .behulp van ontrouwe
spoorweg- en douane-ambtenaren.
Overigens bedienden de smokkelaars, die met
Belgische officieren in verbinding staan, zich
van eenige personen, die bij den commissaris
voor in- en uitvoer te Berlijn, uilvoerconseulen
wisten los te krijgen.
Bij de kolenfirma Muuk, Schwarz en Co., die
verdacht werd bij het smokkelen te zijn betrok
ken, heeft een huiszoeking plaats gehad. In een
geheim boek werd een post van 350.000 Mk.
ontdekt voor het verkrijgen van uitvoercon-
senten.
De Berfijnsche vertegenwoordiger der tinna
is gearresteerd. Het bij hem gevonden- materiaal
was zoo bezwarend, dat de autoriteiten het ver
zoek om den gearresteerde op vrije voeten te
laten, ofschoon de Keuische firma een borgstel
ling wilde storten van 1 millioen Mk., niet heeft
ingewflfigd.
Om aan deze smokkelarijen eenigszins paal en
perk te stellen is nu langs de grens een Neder-
landsche auto-controledienst ingesteld, waardoor
reeds een aantal pogingen tot smokkelen konden
verhinderd worden.
Niet minder dan 30 smokkelaars zijn den
laatsten tijd aangehouden.
POLITIE DIE SUCCES HEEFT.
Uit Loosduinen wordt gemeldt, dat de mare
chaussee en gemeentepolitie deze week succes
hadden. Iemand uit Den Haag met een nieuwe
damesfiets aan de hand vraagt een agent in
burger, of hij niemand weet die een fiets wil
koopen. O, ja wel, ga maar mee. In de dorps
straat komen ze een anderen agent in uniform
tegen en nu wordt ons mannetje gratis logies
gegeven. Een poosje later kwam een vraag uit
Den Haag om iemand op te sporen die een da
mesfiets had gestolen. De marechaussee snapte
een ander handelaar uit Naaldwijk ook bij een
poging tot verkoop en den volgenden dag onze
politie weer een. Donderdagavond nam een ma-,
rechaussee een man uit Den Haag gevangen,
toen deze een weggestopt pak met schoenen,
kleeren, oliezeüen enz. dacht mee te nemen. De
marechaussee had zich verdekt opgesteld. Uit
wel vijf tuinen waren allerlei voorwerpen ge
stolen; men zoekt naar de medeplichtigen.
VERVAARDIGING VAN VALSCHE BANK
BILJETTEN.
Naar de „Msb." uit Brussel verneemt is daaf
een Nederlandsch politie-reoherchcur aangeko
men, om opsporingen te doen, in samenwerking
met de Brasselsche politie, naar personen, die
zich in Nederland hebben schuldig gemaakt aan
het vervaardigen van valsche bankbiljetten van
25 gulden
0
EEN GOEDE VAANGST.
In verband met de eenige dagen geleden er-
melde ontvreemding van goederen uit een tent,
staande op het H. V. V.-lerrein le 's-Gravenhage,
heeft de politie thans aangehouden als verdacht
van heling van deze goederen, den 28-jarigen
zadelmaker C. A., zonder vaste woonplaats. Als
daders van den diefstal zijn in verzekerde be
waring gesteld den 25-jari 'e W. C. en iemand,
zich noemende De Vriend, die echter alle ver
dere mededeelingen weigert.
De Haagsche politie schijnt hiermede een
goede vangst te hebben gedaan, want ook de
burgemeester van Voorburg had* aanhouding
verzocht van denzelfden W. C., schrijver van be
roep, als verdacht van diefstal van een fiets,
gepleegd te Voorburg.
der betrokkenen, absoluut vetkeerd werkt. De
fouten, die bijna immer aan een liefhebberij-
uitvoering kleven, moet men willen zien, om ze
te kunnen verbeteren..™ ea de spelers elf
z en ze bijna nooit. Daarom is het de taak van
den eerlijk-willenden criticus, ronduit zijn mee
ning te zeggen. Ik heb mij door deze gewoonte
(en veien mèt mij) al menige onaangename be
jegening op den hals gehaald. Meestal geschied
de dit echter door personen, die hierdoor wer
den verhinderd in het door „eigen-verliefdheid"
etaleeren van hun zeer twijfelachtige talenten.
Er bestaan maar weinig stukken voor enkel
vrouwenrollenen die weinige zijn meeren-
deels producten van het verouderde, lijzige
soort, waarin aan de eene zijde overvloedig veel
braafheid en aan de andere zijde akelig veel
boosheid wordt gedemonstreerd. Het publiek
van thans verlangt degelijk, modern werk
brokken leven, die de toeschouwers boeien,
zonder veel te vergen van de verborgen hersen
cellen der oude historiën.
Pater Servatius heeft dit met „Haar Offer"
heel goed gezien. De taal is natuurlijk en in
„populairen trant" gehouden, zouden we kun
nen zeggen. Natuurlijk heeft de schrijver zijn
toevlucht moeten nemen tot trucjes, die het ge
mis der andere sekte eenigszins aannemelijk
maken, evenals de schrijvers van enkel mannen-
stukken dit doen.
Maar in dit stuk heeft de auteur zich door deze
moeilijkheid kranig heengewerkt, wat op zich
zelf al een groote verdienste is.
De inhoud Is een varium op een oud thema en
komt, zooals het programma het kort en duide
lijk vertelde, op het volgende neer
„Mevr. van der Sloten en haar dochter Eiise,
zijn Katholieken die hunne plichten niet meer
waarnemen, terwijl Henriette zeer goed Katho
liek is evenals xde Vermeeren's, een zuster van
Mevr. van der Sloten. Heel het huisgezin der
Vermeeren's is trouwens voorbeeldig.
De ongelukkige toestand waarin zich haar
moeder en zuster bevinden doen Henriëtte be
sluiten zich zelf als offer aan God aan te bieden.
Op Kerstdag zal er bij de Vermeeren's een echt
Katholieke Kerstviering rond de Kribbe plaats
hebben- terwijl Mevr- van der Sloten, exnrea om
dat 't niet behoort, een bal greft op dien zelfden
dag, en verlangt dan Henriette danst met een
Protestantschen jonkheer, die verliefd is op 't
meisje, en dat wel met 't uitgesproken doel dat
Henriëtte haar jawoord zal geven. Zij weigert
en gaat Kerstmis vieren bij de Vermeeren's,
wordt gedwongen 't bal mee te maken, krijgt
een bloedspuwing en moet bediend worden. Ook
Eiise krijgt zu k een schrik dat ze in levensge
vaar is. Zij bekeert zich.
Mevr. van der Sloten, Gods straffende hand
erkennend, verzoent zich met God. Henriëtte
sterft. God heeft aangenomen Haar Offer."
Die vooraf bekendgemaakte inhoud is m. .i.
verkeerd gezien. Zoo iets is aan te bevelen bij
opera's, operette's en dergelijke zangstukken,
waarbij veel van de taal verloren gaat. Nu weet
het publiek van te voren hoe net stuk eindigt
en maakt onder het spel reeds zijn eigenaardige
conclusies.
Toen Jettie vertelde, dat zij naar het kloost r
ging, hoorden we al mo!T)pe'en ,,'t Zal niet
gaan." De spanning wordt voor een groot deel
weggenomen bij deze bekendmakingen op een
programma. Voor historische stukken zouden
we het nog kunnen plaatsen.
Als we de balans van het spel gaan opmaken,
moeten we aan de debetzij de - de rol van
mevrouw v. d. Sloten bovenaan plaatsen. Deze
jongedame viel op door beschaafd, correct spel
en we konden moeilijk aannemen dat zij een
nieuwelinge was. Zij hoede zich echter voor ai te
dik-opleggen, waartoe deze rol zoo licht aanlei
ding geeft. De slot-sctne moet zij bij een vol
gende gelegenheid wat meer natuurlijk dan
theatraal geven.
Dan volgt Eiise, die pittig de brutale, ver
moderniseerde, geheel bedorven dochter speel
de en van haar niet groote rol iets werkelijk
goeds maakte.
Het „jij-en en „jou-en" tegen haar
moe Ier, goed bedoeld door den schrijver, klonk
toch wat banaal.
Henriëtte had nog wat moeite met haar (zeer
moeilijke 1) rol, doch haar spel hield een belofte
in voor de toekomst. Als de regisseuse deze jon
gedame nog eens goed onderhanden neemt, kan
zij nog veel diensten aan de club bewijzen. Zii
moet losser van houding en gebaren worden en
wat luider gaan spreken. Het gevoel was er bij
haar voorzeker, maar dit moet in haar spel ook
tot uiting komen. Op verschillende momenten
heeft ze de toehoorders niettemin geroerd door
haar eenvoudige, lieve taal.
Mevrouw Vermeeren was een goed moedertje,
'n echt braaf mensch, vol Roomsche overtui
ging en van degelijk-christelijke beginselen.
Haaf wil ik alleen den raad geven, zich met
bijzondere aandacht toe te leggen op een zuiver
der uitspraak der Nedertandsclie taal en speciaal
van eenige medeklinkers. Het spel der kinderen
was lief en natuurlijk, evenals de groepeering
in de verschillende huishoudelijke tafereeltjes.
De kleinste dochter moet den toon van haar
nieuwjaars- en verjaardagversjes nog wat leeren
vergeten..™ toch had zij spoedig aller harten
gewonnen.
De kamermeisjes waren goed.,.ze vormden
in het la stste bedrijf een echt, stiekum-pratend
stel en gkigen goed om met de niet alledaagsche
requisiten
Mevrouw Galema moet ik eerst nog eens in 'n
grootere rol zien, waarin wat meer van haar
wordt gevraagd nu was ze nog wat geforceerd
natuurlijk.
De kleeding was goed, alleen het balcostume
van Henriëtte deed het wat „prentenboekerig."
Dat had een modern costume moeten zijn en
geen pakje voor een kinderoperette zooals
Asschepoetster e.-d.
De regie was uitstekend.... voor zoover het
de spelleiding betrof. Die nauwgezetheid bij de
instudeering der rollen had dan ook eenige din»
gen over het hoofd doen zien, die niet direct,
doch wel indirect het spel raken en in 't vervolg
verholpen moeten worden. Zoo was in de eerste
acte het gelaat van mevrouw van der Sloten voor
een deel der toeschouwers geheel verborgen ach
ter den rug van *n stoel, die pal tegen het voet
licht was geplaatst. Aan het rangschikken der
meubels moet extra zorg worden besteed en
in géén geval mogen ze vóór de speelruimte ge
zet worden. Deze fout werd hier trouwens een
dubbele hindernis, want de te veel naar voren
geplaatste meubels kwamen na elk bedrijf in
coatiiu met de tooneelgordijnen, zoodat de
actrices telkens genoodzaakt waren zelf het etv
vel te herstellen. Een echte spiegel op het tuo-
neel is absoluutverboden, zou ik willen zeg
gen ten eerste zal in de meeste gevallen, het
glas onmiddellijk beslaan en als dit met (teneur1
vermaken de achterste toe chouwers in een n et
te groote zaal zich met hun eigen beelu en dat
van anderen. Hët openen en sluiten der deuren
bezorgde de speelsters nogal wat hoofdbrekens,
Ten slotte stond in het laatste bedrijf het rustl
bed van Henriëtte in de verkeerde richting-
Niet alleen was er van haar gelaat weinig of
niets te zien, doch ook haar stem, die toch al
zwak moest zijn, ging door het naar binnen spre
ken geheel verloren. Het spreken naar de zaai toe
is een hoofdvereischte voor elke dilettant. Het
voor 't geheele publiek zichtbaar overloopen van
een der stille helpers achter de coulissen,' van de
eene tooneeizijde naar de andere, is een dood
zonde op tooneelgebied. We nemen echter gaar
ne aan, dat ze niet met volle kennis en vrijen nu'
is bedreven.
Het is een uitvoering geweest, zoo goed ais
wij er nog nimmer een van een damesclub zagen
en na afloop moesten we bekennen, dat we een
genoeglijken avond hadden doorgebracht. au
dit genoegen werd veel vergald door het onbe
schofte gegiegcl van een clubje toeschouwers
achter ons, die, óf van het gebouenc geen flauw
idee hadden, óf het er speciaal op hadden gezet
eens lekker „klet" te maken. Zulke creaturen
moesten de zaal uitgebonjourd worden. Als ze
met alle geweld lol willen hebben moeten ze naar
„Schellevisch-Mie" gaan en niet naar een avond
van goed, ernstig tooneelwerk, dat recht heeft
op ernstige waardeering.
Ik hoop met dit stukje bereikt te hebben, dat
de tooneelclub „St. Theresia een groot aantal
vrienden en begunstigers méér zal krijgen
en dat meerdere dames-tooneel-vercemgingen
in Noord- en Zuid-Holland Haar Offer m
studie zullen nemen. Het stuk is het ten volle
Waard' G. N.
