Eerste Blad,
-8III
f
DE TREKJES
I
binnenland.
Indrukken van den dag
Binnenlandsch Nieuws,
FKUllLhlON
ORDE EN ARBEID.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Groote Propaganda-Vergadering
voorde R. K. Vakorganisatie
echter alleen by wyze van premie
l
Dinsdag 22 r£bi<üARi 1921
44ste JAARGANG No. 14741
FRAWÜO PER POST PER KWART. Bl'j VOORUtTBETALING f 3.57V,
'•w
bureaux»
NAS3AÜLAA» 48, HAARLEM. TELEFOON f428, 2741 EN 1748,
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
Ergerlijk.
in „ST. BAVO".
2948 Het Prop.-Cortiité.
De weüergevonden dochter
Verkeer en Posterijen.
Uit onze Oost.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
IDE ABONNEMENTSPBUS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN
PER KWARTAAL
«Ti
162
OORLOGSKINDEREN.
Er gaat geen dag voorbij, of wij worden
op dc een of andere manier herinnerd aan
de schade welke de maatschappij door den
wereldoorlog geleden heeft. Zouden wij
zo'.f al eens een <lag doonmaken zonder
op de een of andere wijze met een der oor-
fogsnaweeën in aanraking te komen, dan
spreken ons des avonds de couranten toch
weer van die jaren vol ellende en
verwoesting.
Meestal houden wij het oog op het ma
■tfcrieelc verlies en dc gevolgen op stoffelijk
gebied; intcrcsseereu ons voor een confe
rentie van Spa, Brussel, Parijs of Londen,
waar dc Duitsche schadevergoeding be
sproken wordt, de Oostenrijksdhe boe
del wordt getaxeerd of het eeuwige Bal
kanraadsel nog ingewikkelder wordt ge
maakt; om tc zien, of de internationale
poli Lick ook cenige hoop geeft voor een
vleugje opleving voor centra,il-Luropa,
■wat dc marken- en krouenkoers kan doen
stijgen, van invloed kan zijn op dc in
dustrie, op verminderen van de werkloos
heid én dergelijke.
De minstens even grootc en in wezen
grooter verwoesting, door den oorlog aan
gericht, n.m, die van geestelijke goederen,
ontgaat ons meestal.
Eenige staaltjes uit de Duitsche onder
wijswereld kwamen ons dezer dagen daar
aan met een schok herinneren.
De „Berliner Morgenpost" schreef en
vertelde, „wat een uiur gaans van Berl'jn
mogelijk is". En dan krijgen wij te hoo-
ren van een dorpsschool, waar zeventig
kinderen in één lokaal bijeen gebrach
zijn. Alle klasseindeeling is zoek; de on
derwijzer, is oud, zestig jaar, wordt slecht
betaald en wil geen pensioen aanvragen.
Zijn huishoudelijke bezigheden neonen het
grootste deel van zijn tijd in beslag.
Daarom heeft hij een lesrooster ingericht,
waardoor niet hij zich naar de behoeften
van het onderwijs, maar het onderwijs
zich naar zijn behoeften regelt. Een aan
tal kinderen krijgt geregeld vrij-af om in
den tuin van meester te werken; anderen
"tn bij zijn familieleden huiselijke bozig
heden te verrichten.
De onderwijsresultaten zijn natuur!jk
verbazingwekkend. De kinderen, die thuis
niet een beetje door hun ouders bijgewerkt
worden, leeren niet eens behoorlijk lezen,
rekenen en schrijven en sommige kinde
ren behooren bij hun ..loffelijk ontslag'
ongeveer tot de analphabeten.
Dc beste leerlingen kunnen niet eens tot
100 rekenen en geen enkele leerling kent
de tafels van vermenigvuldiging. In lie
school nu, waar den grootsten leerlingen
de meest elementaire kennis ontbreekt, on
derwijzen de oudere leerlingen de kleiner».
Slaag wegens onvoldoende onderwijspres
taties is aan de orde van den dag, vooral
als de onderwijzer niet al te nuchter is..
Zou men zich zoo iets zes jaren geleden
hebben kunnen voorstellen in Duitschland,
het land der discipline, en dat op één uur
gaans van Berlijn?
Ergerlijk is nog wat, volgens het „Hlbld."
de onderwijsinspectrice Charlotte Schultze
»n „Tagliohe Rundschau" schreef.
Het gaat over de „School der toekomst"
zooals ze sarcastisch schrijft, naar aanlei
ding van haar bezoek aan de school van
Berthold Otto, een school dia gebroken
heeft met het „oude dwangsysteem" en het
„nieuwe vrije stelsel" huldigt om te zijn
een „wegwijzer voor den vooruitgang der
beschaving." De „proefschool van Otto in
Lichterfelde is, naar de schrijfster zegt,
een der belangrijkste specimina van het
door enkelen aanbevolen „nieuwe stelsei."
Als de bezoekster het Schoolgebouw bin
nenkomt hoort ze liedjes fluiten, zooals
„So sind sie alle en onstuimig la
waai van jongens, die, zonder toezicht ge
laten, aan het plukharen zijn in de smalle
schoolgang. Het is pauze. Van de onder
wijzers is er niet één te vinden. Jongens
en meisjes dringen zich ongemanierd voor
bij dc bezoekster, zonder op haar vragen
te antwoorden. Maar eindelijk ontdekt ze
een welwillend meisje, dat haar de onder-
wijzerskamcr wijst. Mejuffrouw Schultze
gaat daarbinnen, om nadere inlichtingen
omtrent het onderwijssysteem te vragen.
Ook hier treft de toon, die tusschen on
derwijzers en leerlingen heerscht, haar
hoogst onaangenaam. Een jongen zat aan
een tafel te schrijven. Een onderwijzer
stoot er bij ongeluk tegen, waarop de leer
ling hom tot meer voorzichtigheid ver
maant, als hij een boxduel ontgaan wil.
Zelfs jegens den directeur schieten de leer
lingen te kort in achting.
Want Ofschoon hij van dc leerlingen
vooraf verlof had gekregen, bezoekers toe
te laten (er waren nog andere hospitanten,
behalve de schrijfster) vermaande een
jongen hem vrij onhebbelijk', met les
geven te beginnen, daar de bel gegaan was.
Zooals vanzelf spreekt, hebben de leerlin
gen maling aan hoffelijkheid jegens be
zoekers. Ze staan bezoeken genadiglijk boe,
met „vooruit dan maar" of weigeren met
nee d'r uit."
„Alles gaat in die vrije school", zegt
dc schrijfster, „zooals de kinderen het
willen." Ze mogen in de pauze in de
frisschc lucht gaan of in de niet geventi
leerde lokalen blijven, net zooals ze willen.
Ze kiezen de leervakken uit, aan welke
ze willen deelnemen, stellen tijd en onder
werp vast en nemen geen werk' ter oefe
ning aan. De leerlingen bepalen, waaraan
een lesuur besteed zal worden en kiezen
ook de leerstof. Beoordeelingen van het
werk worden niet gegeven, cijfers over be
gaafdheid (ovenwei niet over positieve on
derwijsresultaten) worden- alleen op verlan
gen der leerlingen gegeven, 't Schoolbe
zoek is onregelmatig. De leerlingen mogen
de school voorgoed verlaten wanneer ze
wiiilen. Ze verhoogen zich zelf naar de vol
gende klas, maar moeten daar tot tevre
denheid der andere leerlingen voldoen. De
onderwijzers habben daarover niets te
zeggen.
De klas, collectief, is almachtig en moet
zelfs verlof geven het lokaal voor een
oogenblik te verlaten, als een leerling dat
noodig heeft.
Een lceraar, wiens vak niet natuurkunde
is, las voor uit een natuurkundeboek',
In het wiskundc-uur werkten leerlingen
vraagstukken uit, zonder teekeningen en
zonder controle. Het door Berthold Otto
zoozeer geprezen „Gezamenlijk onderricht"
bestond uit 'n les van 2 uren achtereen,
met niets dan vragen lu-k-raak, onsamen
hangend en over allerlei onderwerpen. Op
niet één ervan kwam een voldoend ant
woord. Op verzoek der leerlingen werd
„lees en verwonder u", zegt de schrijfster
met 12—17 jarigen, Faust 2e deel cur
sorisch, zonder eenige verklaring gcletzen.
Terwijl vier meisjes in gekromde houding
met over elkaar geslagen, in de lucht
zwaaiende beenen op tafcis zaten kousen te
stoppen en blouses tc repareeren, waren
vier jongen» met Faust II bezig.
Met tranen in de oogen heeft dc schrijf
ster, naar ze zegt, dit opvoedingsinstituut
verlaten, zich afvragende, wat er terecht
•moet k'omen van zulke kinderen, die alles
naar hun onrijpe opvattingen mogen rege
len.
„Men heeft er," zegt ze, „gebroken met
strenge tucht en nauwgezette plichtsbe
trachting, die ons in smaad en ellende ge
dompeld vaderland door de oud-Duitsche
deugden weer tot macht en aanzien konden
brengen."
Inderdaad! Wanneer men zulke dingen
leest en men ziet daarnaast dan Duitsch-
land's beste economen, kundigste finan
ciers en slimste diplomaten zwoegen en
tobben om op dc a.s. conferentie van Lon
den tegenover de vroegere vijanden en
overwinnaars aan te toonen, dat het land
gebukt gaat onder geweldige schuldenlasten
en niet in staat is de geeischte milliarden
tc betalen, tc trachten dus om voor het
tegenwoordig geslacht een economische op
leving mogelijk te maken, dan vraagt men
zich af, of men niet verstandiger zou doen,
meer aandacht te wijden aan de verwoes
ting van zedelijke schatten door den oor
log aangericht, dan aan het verkrijgen van
toekomstig materieel gewin. Kan men van
de tegenwoordige jeugd verwachten, dat
zij het vaderland opnieuw tot welvaart zal
brengen, wanneer zij al de ruwheid, ,m-
beschaafdheid. onevenwichtigheid, karak
terloosheid en ongebondenheid van oor
logskinderen voor het verdere leven mee
krijgt;
Ia dc modc-kronick van sommige
bladen staan dikwijls dwaasheden, cüe
onze lachspieren in beweging bren
gen.
Een van die dwaasheden is liet
volgende zinnetje:
„Men m-oet Multi-millionaire tegen
woordig wezen om trouw te kunnen
zijn," dat men dezer dagen in zoo'n
mode-kroniek kon aantreffen.
Die bewering is niet alleen belache
lijk. Zij doet ergerlijk aan door haar
brutale, aanmatigende domheid.
Do vrouwen welke zich opofferen
voor haar gezin en zich dikwijls het
eenvoudigste moeten ontzeggen, de on
derwijzeressen die opgaan in hun taak,
de verpleegsters, die haar werk van
barmhartigheid vervullen, allen die
haar leven hebben gesteld in dienst
van anderen zij tellen niet meer mee.
ze zijn geen „vrouw", „Vrouw" is al
leen dc wufte vlinder, die opgaat in
de allerlaatste modes, die schatbem
wegwerpt om zich op te tooien., die
dc mode heeft gemaakt tot haar kunst
en levensdoel. Men ga-at in alle krin
gen steeds meer en meer voelen wat
'u verderf voor de vrouw de „mode"
is, zooals die tegenwoordig heerscht;
niet alleen van 'n uitgesneden blouse
gaat dat verderf uit, maar ook van
de steeds stijgende weelde ,van de
groote plaats, die het woord „mode"
in het woordenboek der vrouw be
slaat.
Ook in dat van vele onzer Katho
lieke vrouwen.
DE SLUITING DER POSTKANTOREN.
Naar uit hek voorloopig verslag der
Eerste Kamer nopens de begrooting van
Waterstaat blijkt, zou men gaarne wor
den ingelicht, in hoeverre de loopende
geruchten aangaande sluiting van som
mige postkantoren des miduags tiusschen
12 Y- en 2 uur, waarheid bevatten. Men
vertrouwde, dat die geruchten onjuist zou
den zijn, maar mooht dit niet hel| geval
zijn, dan verwachtte men, dat de Minis
ter het Hoofdbestuur der P. en T, er op
zou willen wijzen, dat het zich heefli te
onthouden van het in het leven roepen
van toestanden, waaruit voor hel publiek
allerlei moeilijkheden en ongcrielëlijkhe-
den voortvloeien.
DE HUIZEN VAN DE RADEN VAN
.ARBEID TE TIEL EN DEVENTER.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer L. M. Hermans betreffende het
overleggen aan dc Kamer van het rapport
inzake den aankoop van een huis te Tiel
voor den Raad van Arbeid aldaar, heeft
de minister van Arbeid geantwoord, dat
de door hem benoemde couuuisie in haar
rapport tot de conclusie ie gekomen, dat
mr. Rink niet die mate van fijngevoelig
heid heeft aan den dag gelegd, welke in
de uiterst delicate positie, waarin hij zich
als verkooper van hel' huis en als voorzit
ter van den Raad' van Arbeid zag ge
plaatst, zijn houding had bohooren te ken
merken;
dat echter niet gebleken is,, dat door
(hem daarbij is gehandeld met het opzet
ten koste van de Rijksverzekeringsbank
eigen voordeel na te jagen, nocih dat door
l\cm met kwade trouw op den verkoop
van zijn pand zou zijn aangestuurd.
In zake de verkoop van een huis aan
den Raad van Arbeid te Deventer deelt
de minister mede, dat het gehouden on
derzoek hem nie'i heeft doen blijken van
eenig opzet van den hier bedoelden v00^
zitter, om op ongeoorloofde wijze zich
een voordeel te verschaften.
HET CREDIET AAN DUITSCHLAND.
Naar de „N. Crt." verneemt, zal deze
week een commissie uit de Treuhandgc
sellschaft de Duitsche trust welke ge
vormd is mei betrekking tot het gebrui
van het crediet van 140 millioeh, dat dooi
Nederland is verstrekt ten behoeve van
den aankoop van grondstoffen voor de
Duitsche indus'irie te 's Ilagc met de v'er"
tegeawoordigers der Nederlandsche Re"
geering onderhandelen over de wijze van
uitvoering van dit crediet, in aanslui
ting aan de onderhandelingen welke
reeds tusschen den Duitschen RegeeringS"
vertegenwoordiger den heer Kreuter en
de Nederlandsche vertegenwoordigers
zijn gevoerd.
De Treuhandgesellischaft. welke haar
hoofdkantoor te Berlijn heeft, zal hier tc
lande in Amsterdam of Den Haag een
bijkantoor vestigen.
DE ARBEIDSTIJD IN RELIGIEUZE
INRICHTINGEN.
Op de vraag van den heer Van Rave-
steijn betreffende het instellen van een on
derzoek naar den arbeidstijd in religieuze
verpleeginrichtingen, heeft de Minister van
Arbeid geantwoord, dat aan den hoofd'.n-
SPREKERS 1
De Weleerw. Heer kap. WENNEN.
De Heer L F. GUIJT, Bondsvoorz.
van St. Paulus.
Naar het Eransch
van RAOUL DE NAVERY,
bewerkt door
L. M. VAN PiNXTEREN, R. K. Pr.
43-
rand-Hunier kon zijné oogen niet van
liet gelaat der krankzinnige afwen-den
en spande zich blijkbaar in om zijne
herinneringen op tc wekken en na tc
gaan. Het ccne avontuur na liet an
dere uj.t zijn veelbewogen leven ging
voor het oog zijns geestig voorbij, maar
telkens schudde hij teleurgesteld het
hoofd, als hij geen kans zag de krauk-
zimiigc daarin, te betrekken, dia Uij
toen, hij was er thans zeker van over
tuigd, in een andere omgeving tijdens
zijne omzwervingen gezien moest heb
ben. Zoo kwam ook de schipbreuk, die
hij onder kapitein Gaspard Tavanec mcl
ile „Terrible" op de kusten van Bre-
tagne geleden had hem voor den -est
en nij verdiepte zich in de hc.T.ne
ringen aan die vreesdijke ramp. Plot
seling lijderde zijn gelaat op en riep
hij in grootc vervoering uit: ,Ik ben
er, geen twijtel, het is de passagier
van de 1 erriblc gravin dc Flessiu-
ny. Ja, het zijn hare welbekende trek
ken, verouderd en vervallen wel is
waar, maar nu toch duidelijk voor mij
herkenbaar. Is zij dan ook gered uit
die vrecsclijke ramp, niet onder de
band der moordenaars gevallen? Maar
hoe komt zii dan in dien trcuri°cn
specteur van de volksgezondheid in het bij
zonder belast met dc besmettelijke ziekten,
wie is opgedragen om in verband met de
belangen van de ziekenverzorging een on
derzoek in te stellen naar de gelegenheid
tot ziekenverpleging hier te lande, ver
zocht is. daarbij tevens zijn aandacht te
wijden aan den arbeidstijd van de verple-
genden in de ziekenhuizen en daaromtrent
een rapport samen te stellen. Met de uit
voering deizer omvangrijke opdracht zal
eenige tijd gemoeid zijn.
Tegen de gemeentelijke inkomslenbelas-
Een aantal ingezetenen van
Utrecht, zullen, naar het „U. D." meldt,
een adres aan H. M. de Koningin zenden,
waarin geklaagd wordt over den zwaren
druk', dien dc gemeentelijke inkomstenbe
lasting legt op de schouders van dc inge
zetenen, voornamelijk van hen die moe
ten leven van een inkomen gelegen tus
schen Sooo en 10.000 per jaar.
Zij verzoeken H. M. het nieuwe tarief
voor 19211922 niet goed te keuren en
maatregelen te willen doen treffen dat
althans de voor bedoelde inkomens ge
noemde zware belastingdruk aanmerkelijk
worde verlicht,
DE RIJKSMIDDELEN.
De Rijksmiddelen hebben in Januari
1921 ruim 1.2 millioen minder opge
bracht dan in Januari 1920.
MR. FOCK TE ROME.
Mr. D. Fock, Gouverneur-Generaal van
Nod.-Indië vertoefde dezer dagen te Ro
me en bracht een bezoek' aan het Neder-
landsch Historisch Instituut, in gezelschap
van den heer van Royen, Hr. Majeste'ts
gezant te Rome. Beiden werden ontvangen
door Mgr. dr. Hensen, directeur van het
Instituut. Ook waren aanwezig dr. Hoo-
gewerff, secretaris van het Instituut en dr.
Leopold, lid van het Instituut voor de ar-
CheoiOgie. (Tijd.)
.VIT EEN REDE OVER DE DEFENSIE,
Voor <Ie R.K. Kiesveraeniging te Baarn
hield mr. A. baron van Wijnbergen, voor
zitter van den Algemeenen Bon-d van U.K.
Rijkskieskringorganisaties in Nederland,
de vorige weck een politieke rede.
Na een bespreking van het ministerie,
zeide baron v. Wijnbergen met betrek
king tot de defensie en ontwapening:
„Moeilijk is vooral het defcnsicvraag-
s'yk. Indien cr oen grief zou kunnen
zijn logon dit kabinet, zou het zijn, dat
"et in den aanvang op dit gebied geen
laste lijn wist tc volgen. Thans eoiiter
js Ik-heffende het defensievraagstuk in het
kabinet homogeniteit. Hoe zal de beslis
sing omtrent dit vraagstuk, een beslissing,
le vóór 1 September a.s. moet genomen
worden, uitvallen? Wij weten het niet.
'J> Katholieken, moeien echter rekening
'ouden met dc partijen, met wie we ge
zamenlijk dit kabinet te steunen hebben.
'ees, dat de rechterzij-de op dit punt
"'leen zal vallen, behoeft in het minst
'"et te bestaan: zij zal een gemeenschap
pelijke basis weten te vinden. Het defen-
Slevraagstuk toch is vóór alles een natio
naal vraagstuk. Op het stuk van defensie
J"P steeds de scheidingslijn niet zoo
s„'crp rechtslinks; nationale overwe
gingen moeten hier den doorslag geven,
°e staan wij tegenover dc ontwape-
;."r °US' Gansch do wereld is vóór ont-
'hciung' Maar we hebben cr rekening
t i;:r. P ''ouden, dat de kans op oorlog
het ps'aan. Dat komt, omdat dc vol-
e" zich veel tc veel blijven richten op
macht. Dit geldt ook voor de volkc-
onderling, dat geldt ook voor de par-
jJcn c'k volk. Men rekent met getal-
!^n.' 111 Plaats van met het zedelijke ge-
M° k)ie machtsgedachte moet er uit!
ReoF z.°°'an8 d't niet het geval is, zal de
t?eermg rekening moeten houden met
de realiteit.
Lasten zullen er te dragen blijven;
in hebben het nut van ons leger
1 en oorlog ondervonden, dat zal de
a- wu lichter te dragen maken.
'en nieuw wetsontwerp. Ingediend
is een. Wetsontwerp om vrouwen als gelui-
b,J «eten toe te laten
Naar wij weten, lezen onze abonné's iedere week met vee! genoegen
Se Trekjes van onzen gewaardeerden medewerker G. N.
Wij hebben het denkbeeld opgevat, om, bij voldoende belang-
stelling van den kant onzer lezers, deze Trekjes in boekvorm uit te
geven. De veertig best geslaagde schetsen zuilen door den auteur
worden uitgekozen en in een boekwerk van 180 k 200 bladzijden stevig
papier verzameld worden.
De prijs zal,
voor de lezers van ons blad, slechts 1.23 bedragen.
Alvorens tot deze uitgave over te gaan, verzoeken wij hun, dié
dezen bundel zouden wenschen te bezitten, ons onderstaanden bon,
onderteekend en in enveloppe met 1% cent gefrankeerd toe te zenden.
Daarna zal op deze plaats worden bericht, of tot de uitgave kan
worden overgegaan. DE ADMINISTRATIE,
jr Undcrgeteekende versoekt te ontvangen d f 1.25 en eventueele
port kosten, den uit te geven bundel „Trekjes" van den heer G. N,
Naam:
'Adres
Deze bon te adresseeren aan dcAdminislratie van de Nieuwe Haar1
lemsche Courant, Haarlem,
O
O
4
V
Vrachtprijzen binnenschipperij. De
Minister van L„ N. en H. heeft bepaal 1,
dat met ingang van 22 dezer komen te
vervallen de bestaande minimum-vrachten
Voor de binnenschipperij en de in de be
staande beurtlijstvrachten begrepen ver
hooging van 10 pet
DE BUREAUCRATIE EN DE
TIJGERFLAAG.
De „Sumatra Tost" schrijft;
Wij ontvingen het jaarboek van het de
partement van L„ N. en H. in NexL-Ind'ë
over 1919. Het geeft een pakkend over
zicht van hetgeen dit departement over dar
tijperk heeft vc richt.
Onder het hoofd „Werkzaamheden van
het zoölogisch laboratorium" wordt ge
meld
„Naar aanleiding van de klacht door
een'ge bestuurshoofden geuit, dat namelijk
de lijgerplaag in Sumatra zou zijn toege
nomen. stelde de heer Van der Meer Mohr
een onderzoek ter plaatse in. Daar oe
maakte hij in de maanden Juli-Augustus 'n
dienstreis naar Sumatra's Westkust en
Benk'oelen."
Het blad commentarieert.
„Laconieker kan 't al niet. Speciaal ter
Westkust worden ieder jaar een aantal
menschen en vele geiten eii ander nuttig
gedierte verscheurd. Men klaagt. Een
hooggeplaatst ambtenaar maakt een na
tuurlijk peperdure sttidiereis en alles
blijft verder bij 't oude.
Wat er ter zake te studeeren is, zal
wol moeilijk begrepen kunnen wonden. Er
valt slechts te handelen, een klopjacht op
het gevaarlijke wild te organiseeren. En
daar kunnen Buitenzorgsche bureauambte
naren uitstekend bij gemist worden.
Maar die handeling, die daad blijft juist
uit. Ook tijgers denkt men blijkbaar met
papier en inkt te kunnen bestrijden...."
toestand, waarin ik haar thans z'c
Mat er van zij, jk zal mijn luitenant
tneiledeelen wat ik er van weet, dan zal
hij en zijne zuster wel weten wat te
doen en het verdere wel onderzoeken.
Aanstonds deelde hij dus Antonio
mede wie de krankzinnige volgens zijne
vaste overtuiging wezen moest en deze
besloot in overleg met Etiennettc te
trachten de herinneringen der onge
lukkige door in hare tegenwoordigheid
den rampspoed te verhalen, die waar
schijnhjk de oorzaak harer krankzin
nigheid geworden was, wederom op te
wekken en zoo misschien den gebro
ken draad harer gcdachlen weder te
herstellen. Les tc meer mochten zij
daarop hopen, omdat met het herstel
harer lichamelijke krachlen op het kas
teel van Songy, ook hare gedachten
U's tiger en kalmer gewerden waren.
HOOFDSTUK V
n GENEZEN.
oen0 ^roef zou noS dienzclfden avond
™l.men worden- «cl wilde meisje was,
krani5 verwach'cn was, met de
Krankzmmge medegegaan door net
1 Ti e>n zondcr eeuigen tegenstand het
Kasteel weder binnengetreden. Beiden
oegaveu zich naar de roode kamer.
'J Het schijnsel daarvan bemerkte het
wade meisje op haar wille kleed een
bloedvlek, dien zij vergeten had uit
te wasschen. Zij verschrok er hevig
van; de herinnering aan wat dien mid
dag geschied was kwam haar voorden
geest, cn zich liet gelaat en de ver
wijten van Antonin herinnerend, brak
zij plotseling in tranen uit.
De krankzinnige streelde haar, gaf
VROUWENARBEID IN DE FABRIEK.
U.t een ge lelai leard overzicht, op grond
van cijfers, verzameld door de Arbeids
inspectie en gepubliceerd in het „Maand
blad van het Oentr. Bureau voor de
Statistiek" constatoert do redactie van
het „Maandbulletin van liet Nat. Bur.
voor Vrouwenarbeid" een belangrijke toe
neming van het aantal vrouwen en meis
jes, die werken op fabrieken.
Bedroog op 1 Mei 1914 het aantal
vrouwen, werkzaam in de 17 industriëelo
bedrijfsgroepen, voor zoover de fabrie
ken met niet minder dan 25 arbeiders
betreft, 41,540 op 1 Februari 1920 was
dat aantal tot 50,084 gestegen. Toene
ming dus 8544, of ruim 20 pOt.
Mc.ajOs, d.w.z. vrouwelijke personen be
neden 17 jaar, werkten er in diezelfde
bedrijfsgroepen op 1 Mei 1914, 21,087;
op 1 Februari 1920 25,091. Toeneming
4004, of bijna 19 pOt.
Omtrent de oorzaken geeft de redac
tie do volgende meening.
In het algemeen zal voor wat deze
periode (19141920) betreft waarin
geen nieuwe afzonderlijke beschermings
bepalingen de vrouwelijke arbeidskracht
betrekkelijk lastiger en onvoordeeliger
maakten, zoodat uit dien hoofde wel geen
wegzending zal hebben plaats gegrepen
de vermindering in enkele bedrijfsgroe
pen vermoedelijk zijn toe te schrijven
aan conjunctuur-in vloeden, te meer waar
ia diezelfde industrieën ook de amital-
len mannen en jongens kleiner werden
die takken van nijverheid dus in be-
teekenis achteruitgingen; terwijl de ver
meerdering die wij in andere industrieën
in het bijzonder in de kleedingindustria
de motaai-nijverheid, de tabak- en si-
arenfabricage en andere branches der voe-
dings- on genotmiddelenindustrie waarna
men, waarschijnlijk thans als steeds haar
oorzaak vindt, hetzij in den lageren prijs,
waarvoor de vrouwelijke arbeidskracht ta
krijgen is; hetzij in bijzondere geschikt
heid van de vrouw voor bepaalde werk
zaamheden; hetzij in het feit hetwelk
zich b.v. in 1918 voordeed bij den ar-
boid der tolefoonwerkers en storingzoe
kers aan de Wahler-apparaten in de
half-automatische centrales te Amster
dam, dat voor bepaalde eentonige of ze
nuwachtig" makende verrichtingen man
nen zich niet, of althans in onvoldoend»
mate beschikbaar stellen.
R. K. BOUWVAKARBEIDERS.
lolgens het orgaan van den NederL
R. K. Bouwvakarbeidersbond „St. Jo
seph de R. K. Bouwvakarbeider", be
droeg het ledental van den bond als
volgt:
1 Jan. '20. 1 Jan.'2L
Vakgroepen.
Timmerlieden
Metsolaars
Schilders
Grondwerkers
Opporlioden
Stucadoors
Betonwerkers
Steenhouwers
Voegers
Loodgieters
Mach, hcutboworkets
Straatmakers
Terrasowerkera
Aanverw. vakken)
Totaal
Uit dit overzicht blijkt, dat do zui
vere vooruitgang hoeft bedragen 2535 le
den of ongeveer 10 pOt.
6110
6678
3771
4302
2717
2875
6534
6357
3532
4311
670
811
198
334
176
181
139
153
76
79
293
278
62
384
30
264
24660
27195
haar de teede.ste namen en bood haar
voedsel en vruch en aan. Men zou zeg
gen dat zij, na haar weergevonden Je
hebben, haar als een dubbelen schat
bewaren w.lde. Toen zij zag, dat ver
moeidheid ziah van het wilde meisje
meester maak.e, schikte zij in een hoek
van de k» mor twee berenhuiden, die
mevrouw d'Epinoy er had doen brén
gen, bracht het kind naar die leger
stede, zag haar teeder aan eil hield zeer
zacht een geheimzinnige alleenspraak,
nadat het kind in een halve sluime
ring viel.
Kort daarop tr den Grand-Hunier,
mevrouw d'Epinoy en Antonin binnen.
De matroos scheen zeer ontroerd. De
krankzinnige stona op; de herinnering
aan het verledene, die somwijlen in haar
opliwau^ was levendig genoeg bij haar
op dat oogenblik orn haar voor de
jonge vrouw en haar broeder een bui
ging te doen maken, die all ren voldoen
de zou geweest zijn om het geheim
harer opvoeding te verraden. Etiennelte
sprak tot haar vol goedheid en de
krankzinnige antwoordde met een ze
kere orde, want al wat zij deed of zeide
had betrekking op het 'kind dat zij
verloren had.
„Zij is het wel," mompelde de ma
troos, zij i« het wel! Hoewel er tien
jaren veiloopen zijn, herinner ilc hol
mij alsof het gisteren was. Men ver
geet zoo iels niet. Menscheneters te
vinden op van Diemcnsland, waar mijn
kapitein Gaspard Tavance stierf, is heel
natuurlijk, maar ze te vinden op dc
kusten van Frankrijk, dat is vernede
rend voor Q"s vaderland.
(Wordt vervolgd)
