Tweede Blad.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Binnenlandsch Nieuws.
DONDERDAG 10 MAART 192Ï
Het groote vraagstuk.
Na de Conferentie te Londen.
De toestand in Ierland.
mêEUëQt BÜITEKL. BERICHTE*
De Partijen en het Bedrijfsraden-
stelseL
De neutraliteit en nog meer.
De achturen arbeidsdag,
d -
)»-. 1 i
Van den beer C. J. Kuiper, lid der
,ÏHwede Kamer en redacteur der „R.-K.
Vakbeweging", ontvingen wij een uitvoerig
artikel met verzoek tot plaatsing.
Ofschoon wij het stuk gaarne in zijn
geheel zouden geplaatst heblwn, waren wij
genoodzaakt, wegens gebrek aan plaats
ruimte, het in te korten.
De heer Kuiper schrijft dan:
t
i lie stemming reeds maanden in onze
katholieke kringen tegen liet katholieke
bedrijf sraden-stelset gemaakt, is in de pers
lot uiting gekomen, toen de pers begon
nen was met bespreking van de vraag of
'de publiekrechtelijke regeling der Be
drijfsorganisatie op het katholiek Staats-
program moet worden gebracht.
De ondergrondsche tegenwerking kwam
nn meer in het volle daglicht, en dat is
Beker een verdienste van Pater Hen
dricks' artikelen. Deze artikelen zijn, dat
Bij aanstonds verklaard, op zeer verdien
stelijke wijze door Prof. van Aken toege-
Kcbt. De hypothesen en vergissingen van
Pater Hendrichs werden zóó belicht, dat
er niet veel van overbleef.
Dat Prof. van Aken daarbij enkele pro
pagandisten voor de Bcdrijfsraden zijde
lings van ongepaste aanmatiging betichtte,
In verzekerde, dat Prof. Veraart, Kuiper
tax. niet het monopolie van uitleg der
gtatuten van den Centraleu Raad van Be
drijven bezitten, doet aan de verdienste
<zn zijn artikel niets af.
Wij kennen Prof. van Aken te goed,
f" met te weten, dat hij dat monopolie
jok niet voor zich zelf opeisclit.
Zooals reeds gezegd, kwam liet verzet
legen het Bedrijfsradenstelsel, toen de
jttbliekrechtelijke regeling aan de orde
ging komen. Wie de kern van dat verzet
precies en scherp wil kennen, behoeft niet
Lug te zoeken. Die heeft slechts kennis
Je nemen van het artikel dat Mr. B. J. M.
.Ban Spaendonek uit Tilburg op 28
Vebruari in de Katholieke bladen heeft
{«schreven.
En het is veelzeggend, dat Pater Hen-
Ürichs in zijn artikel van 5 dezer zegt, dat
Vj, na Mr. van Spaendonck's artikel,
daaraan met veel meer ter verklaring van
tijn eigen optreden heeft toe te voegen.
Deze beide schrijvers tappen uit liet-
telfde vaatje.
Toch schrijven zij klaarblijkelijk niet
■net dezelfde bedoeling.
Pater Hendricfis, om met Prof. ran
Aken te spreken, handelt uit vrees Toor
het onbekende, en vecht tegen een rejis-
achtigcn windmolen. Met den heer Van
Spoendonck Is dat niet het geval. Hij
handelt met bewust reactionnaïre bedoe
lingen en zoekt zijn kracht in opzettelijke
misleiding, door hot voor te stellen, alsof
de R.-K. Arbeidersbeweging in en door
>et bed rijf'radenstelsel wil streven naar
kitschaketing van den privaateigendom
''der productiemiddelen en daardoor tot
jen socialistische!) mnatsohappijvonn.
Pater Hendrichs verwijst naar redevoe
ringen van Prof. Veraart te (ironingen,
Jhr. Witiert van Hoogland te 's-Graven-
bage, van Kuiper en Hermans in de
fweede Kamer; naar diverse artikelen in
„De Volkskrant" en in De R.-K. Vakbe-
Wegjng," en maakt er zich bezorgd over
lat de bezadigde leiders, onder den
•wang van deze meer vooruitstrevende
bader». zullen worden meegesleept naar
terkaplc socialisatie.
Hij wil duidelijk maken dat er werkelijk
fels ontzettends dreigt.
Hier past het even aan te halen de korte
tantteekening welke „De Tijd" van 5
dezer maakt op Pater Hendrichs' artikel.
De redactie van dit blad schrijft:
O f'." f
li ltier misschien een misverstand in
Vet spel? Volgens Prof. J. D. J. Aengc-
ment is het soci&hsatiebegrip samenge
steld uit vijf gedachten: lo. de privaat
eigendom van productiemiddelen moet
.Worden afgschaft; 2a. het arbeidsloze
inkomen moet verdwijnen; 3o. bij de
productie mogen de belangen der ver
bruikers niet worden opgeofferd aan
het particuliere winstbejag der produ
centen; 4o. de arbeiders moeten mede
zeggenschap hebben in de leiding der
bedrijven; 5o. er dient een einde te
komen aan de verspilling van produc
tieve kracht Prof. Aengenent wijst
er in het Februarinummer van „De
Katholiek" op, dal de tweede gedachte,
*e tot den inhoud van liet sociatisatie-
bedrijf behoort, voor de socialisten
noodzakelijk samenhangt met de {eer
ste) grondgedachte, n.l. met de afschaf
fing van het privaatbezit, maar dat
drie laatste gedachten met die
grondgedachte alle noodzakelijk ver
band missen. „Van alle drie moet men
erkennen", schrijft Prof. Aengenent dar
verder, „dat zij een kern van waarheid
he oat ten, doch dat zij uit den aard der
zaak met afschaffing van het prioaat-
bezit niets te maken hebben, zoodat
conclusie die de socialisten inekken,
alle logica mist."
Het is mogelijk, ja, o. i. waarschijn
lijk, dat de heeren Kuiper c-s., wanneer
«ij verklaren niet volstrekt afwijzend te
staan tegenover socialisatie, hiermede
alléén bedoelen: niet afwijzend tegen
over «tic gedachten in het socialisatie-
rapport, welke door socialisten op de
grondgedachte der socialisatie zijn ge
bouwd, doch daarmede eigenlijk niets
te maken hebben en dus los en onaf-
v hankelijk van die grondgedachte moe
ken beoordeeld worden.
Deze bcoordeeting van Prof. Aenge-
yoent en de daaraan verbonden conclusie
jvau de Tijd-redactie zij Pater Hendrichs
us. in welwillende overweging aanbevolen.
Jy Zij mogen dan tevens voor zichzelf de
(vraag beantwoorden, of het nu werkelijk
actendalig is. Kuiper c.s. in gezel-
ffltbaa V9».^pi:<31 Argent aan te treffen.
inderdaad si a at „De Tijd" bier den
spijker midden op z'n kop.
Men heeft nu de verklaring, waarom
het Kamerlid Kuiper tegenover socialisatie
niet afwijzend staat zonder meer. Tevens
weet men nu, op welke gronden hetzelfde
Kamerlid heeft gezegd, dat beide ideeën
elkander niet geheel uitsluiten.
En als men nu, ter uitsluiting van ver
der misverstand, nog weten wil, waarom
Kuiper c.s. voor monopoliebedrijven wel
meer den kant van socialisatie op zou
willen gaan, dan verwijzen wij naar de
laatste drie door Prof. Aengenent aange
haalde gedachten uit het bedoekte sociali-
satierapport en herinneren wij aan het
feit, dat in het Parlement van verschil
lende kanten ook van Katliolieken kant
reeds herhaaldelijk is betoogd, dat voor
de staatsbedrijven een ander stelsei van
beheer moet worden gevonden, omdat het
Parlement (evenzeer de gemeenteraden) het
meest ongeschikte lichaam is, om over be
drijfsbeheer, rechtspositie van personeel
enz. te oordeelen.
Ais nu in dit verband scherp in 't
oog wordt gehouden, dat hier van mono-
pohebedrijven sprake is, dus van bedrijven,
die reeds in overheidshanden zijn, of ko
men zullen, dan zal men zonder kwaden
wil niet kunnen volhouden, dat van
„apenbare huldiging van erkend socialis
tische opvattingen op sociaal economisch
gebied" sprake is.
Zeer terecht heeft Prof. Aengenent in
zijn veelbesproken „Katholiek" artikel dui
delijk gemaakt, dat niet alle ideeën, welke
door socialisten worden verkondigd, daar
om ook socialistische ideeën zijn.
Mcnschen, die zich geroepen achten het
Katholieke volk' voor te lichten, en derhal
ve als leiders willen aangemerkt worden,
moesten zich toch meer door het wezen der
dingen laten leiden en niet al te veel op
de klanken a7gaan
Dat late men liever over aan opper-
vlakkigen en kwaadwilligen.
Met het verdachtmaken van mannen, die
tientallen van jaren, niet alleen in het
studeervertrek, maar voor driekwart mid
den op het terrein van den vollen dageiijk-
schen strijd, de Katholieke beginselen ver
dedigd hebben, kan men toch moeilijk op
den goeden weg zijn. En als die mannen
door de daartoe bevoegde en geroepen lei
ders, hetzij op staatkundig of op sociaal
terrein, niet tot de orde worden geroepen,
geeft zelfs Pater Hendrichs blijk van on-
oldoende verantwoordelijkheidsgevoel,
als hij hen van schandalige handelingen
beschuldigt.
Na het bericht in de „Tijd" gomemo-
reerd te hebben, dat de publiekrechtelijke
regeling der bedrijfsorganisatie voor 1922
een punt van het R. K. Staatsprogram
zal worden en dat dit zelfs zou zijn ge
schied als do Centrale Raad van Bedrij
ven of de Kieskringorgamsaties geen
wensch in dien zin hadden uitgedrukt,
voor de juistheid waarvan de heer Kui
per niet kan instaan, vervolgt hij:
„Wij willen echter wel zeggen, dat
ook de meest vooraanstaande leiders van
onze R. K. Staatspartij, naar wij stel
lig meenen te weten, van oordeel zijn,
dat voor de a.s. Kamerverkiezingen een
aanvulling van one It. K. Staatsprogram,
betreffende de publiekrechtelijke regeling
der bedrijfsorganisatie noodig is.
Wij voor ons zijn er dan ook van
overtuigd, dat deze aanvulling er ko
men zal.
Het lijdt bovendien geen twijfel, of
het bestuur van den Bond van R. K.
Kieskringorganisuties zal, evenals met de
vorige Kamerverkiezing heeft plaate ge
had, de Centrale organisaties van werk
gevers, arbeiders, landbouwers en mid
denstanders verzoeken, hem hare wen-
schen nopens eventueele wijzigingen van
ons R. K. Staatsprogram kenbaar tema
ken.
En dan zullen alle organisaties zonder
twijfel antwoorden dat zij publiekrechte
lijke regeling der bedrijfsorganisatie op
het program gebracht wensch en te zien.
Zij hebben zich daartoe in het „Paasch-
manifest 1919" plechtig verbonden.
Voeg daar nog aan toe, wat onze vriend
Hermans de vorige week in „De Volks
krant" opmerkte, dat n.l. de a.s. Grond
wetsherziening de stichting van nieuwe
publiekrechtelijke instellingen mogelijk za
maken; dat een Staatscommissie werk
zaam is om de Regeering te adviseeren,
met welke wettelijke middelen de voort
brenging en verdeeling van goederen meer
dienstbaai' kan worden gemaakt aan het
algemeen belang; dat oen speciale com
missie uit den Hoogen Raad van Arbeid,
(de z.g. commissie-Nolens) het vraagstuk
der bedrijfsorganisatie in studie heeft.
Wie kan dan nog betwijfelen, dat de
v-iin 1. een punt van ons R. K. Staats
program zal worden? Dat zou gelijk staan
met twijfel aan eigen partij, aan hare
levenskracht en aan hare roeping om
in het staatkundig leven van Nederland
leiding te geven.
Pater Hendrichs zou wellicht goed doen
een en ander te overwegen. Z.Eerw. vecht
niet alleen tegen windmolens, maar, wat
erger is, tegen zijn eigen staatkundige
partij en verkeert, wellicht ongewild, in
gezelschap van een clubje malcontenten."
Over den aanval van Mr. van Spaen-
donck op de R.-K. arbedersbeweging, is
de heer Kuiper allerminst goed te spreken.
De vaischbeid der strekking van diens
artikel, wordt z.i. door het voorgaande
reeds afdoende bewezen.
De heer Kuiper gaat dan voort:
„Aan de werkgevers, diebrich achter hun
jeugdigen voorganger verschuilen, geven
wij in overweging, wat Prof. Aengenent
in zijn „Katholiek" artikel van de vorige
maand schreef.
Nadat de Warmondsche hoogleeraar
daar het internationale streven der Ka
tholieken naar maatschappelijke reorgani
satie heeft uiteengezet, concludeert hij:
„Mijns inziens liggen deze denkbeelden
evenals die van ons bedrijfsradenstelsel,
geheel en al in de lijn van het schrijven
dat door Paus Benedictus XV op ii Maart
1930 gericht werd aan Mgr. Maretüi, Bis
schop van Bergamo, waarin hij de werk
gevers aanspoort om de arbeiders niet
alleen overeenkomstig de strikte recht
vaardigheid, maar veel meer 1*.* over
eenkomstig de billijkheid en de naasten
liefde te behandelen. Zou men niet kun
nen zeggen, dat de opvolger van Leo XIII
die in Rcruxn Novarum vooral opkwam
voor dc strikte rechten van de arbeiders,
die in vergetelheid waren geraakt, thans,
nadat die ideeën van zijn voorganger onder
de Katholieken wortel hebben geschoten,
de wegen komt aanwijzen van billijkheid
en naastenliefde, die aan het strikte recht
een gewenschte aanvulling geven?"
Aan het slot van zijn artikel gekomen,
concludeert de heer Kuiper:
„Ook' de Katholieke werkgevers, die
deze opvatting van Prof. Aengenent, op
het voetspoor van Z. H. den Pan®, niet
■willen negeeren, zullen toch wel duidelijk
moeten inzien, hoe weinig, om liet zoo
zacht mogelijk te zeggen, de heer van
Spaendonek bevoegd is, om in dit Hoogst
belangrijke vraagstuk een oor deed te veilen.
Dit jeugdige advocaatje werd bij zijn aan
val op de R.-K Arbeidersbeweging een
voudig door zijn persoonlijke achterlijke
gevoelens gedreven.
Hij is nog niet zoover, dat hij het we
reldgebeuren in zijn volle breedte en diep
te kan doorzien en heeft evenmin eenig
besef van de gerechtvaardigde beweging
die thans de volksziel beroert.
Dat kan hem niet zoo zwaar worden
aangerekend', doch het zou van de Katho
lieke werkgevers een cardinale fout zijn,
zich door zóó volslagen onbevoegden te
laten leiden.
Zij hebben daarvoor wel andere, meer
ervaren en alleszins bevoegde leiders, die
er natuurlijk niet aan denken de krabbels
van den heer van Spaendonek ook rjaar
in 't minst voor hunne rekening te nemen."
De sancties.
Omtrent de toepassing der economische
sancties hecrscht te Parijs de volgende
mcenang: De overneming van de douane
posten langs de Duitsche grens in het
bezette gebied is zoo eenvoudig mogelijk.
De Duitsche douane-beambten krijgen ge
woonweg last hun ontvangsten niet lan
ger aan hun eigen administratie, maar aan
de geallieerde autoriteiten af te dragen,
die het in dc kas van de Commission des
reparations storten.
De tweede sanctie is al wat moeilijker
en men moet het over de toepassing daar
van eerst eens worden. Voorfoopig is het
plan van de Fransohe regeering door het
cordon van douaneposten langs den Rijn
te laten heffen een gering recht ad valo
rem van goederen, die uit Duitschland
het bezette gebied binnenkomen, een sim
pel slatistiekrecht voor wat naar Dnitsch-
land uitgaat. Blijft na een maand de Duit
sche regeeriDg weerspannig, dan zou de
heffing van heigeen uit Duitschland wordt
ingevoerd, progressief worden verhoogd.
Men zou zoodoende een uitstekend middel
tot pressie hebben. Maar het is niet ze
ker of de andere alliés het hiermee eens
zijn. Voorloopig hebben de regeeringen
aan haar vertegenwoordigers in de geïn-
teralHeerde commissie voor de bezette ge
bieden een rapport gevraagd over de beste
wijze van toepassing.
Wat eindelijk de derde economische
sanctie betreft, dat, volgens welke van bet
geen uit Duitschland in dc geallieerde
landen wordt geïmporteerd, slechts de
helft aan den Duitschen exporteur zou
worden betaald en de andere helft in de
kas der Commission des reparations ge
stort zou worden, het is verre van zeker
of dit stelsel wel door alle alliés zal worden
toegepast. Lloyd George is er zeer op uit,
omdat liij er een middel in ziet om dum
ping in Engeland tegen te gaan. Maar
Italië en België verklaren, dat ze de Duit
sche artikelen te hard noodig hebben en
willen er niet aan, evenmin trouwens als
Japan. Hier wordt daaromtrent opgemerkt,
dat als sanctie deze handelwijze nut heb
ben kan, maar dat ze als permanent be
talingsmiddel uiterst gevaarlijk is, omdat
ze de strekking heeft den Duitschen han
del naar de omliggende neutrale landen
en Amerika te drijven. Op dit punt is dc
eensgezindheid der Entente dus niet groot.
Omtrent de militaire maatregelen wordt
opgemerkt, dat deze zelfs niet een langer
onder de wapenen houden van de lichting
1919 zullen noodig maken. Niettemin
geven de socialistische bladen uiting aan
een toenemende ongerustheid, dat nieuwe
militaire bezettingen in Duitschland aan
leiding kunnen geven tot incidenten,
waaruit zioh onwillekeurig een nieuwe
oorlog zou kunnen ontwikkelen. Mocht
Duitschland niet toegeven, zoo oordeelt
de syndicalistische „Peuple", dan mot'-
nog ingrijpender militaire maatregel
worden genomen. Dat zal het Fransche
volk nooit toelaten en daarom is men
thans in een impasse geraakt. In het gun
stigste geval worden de kosten er nog
veel grooter door, terwijl de douane-in
komsten nagenoeg niets zullen opleveren.
„Le Peuple" betwist daarom, dat de
Fransche regeering zoo lnindig gemanoeu
vreerd zou hebben als algemeen geoor
deeld wordt.
In het parlement is men echter zeer
tevreden met de door Briand behaalde
resultaten. Men verwacht, dat Briand, in
dien hij morgen of overmorgen terug
keert, Dinsdag in de Kamer verklaringen
zal afleggen. Reeds is door den député
Hennessy oen interpellatie over de resul
taten der Londensche conferentie inge
diend.
Protest tegen de tolgrens
langs den Rijn.
ue in den Rijksdag vergaderde parle
mentaire vertegenwoordigers van de be
zette gebieden hebben een verklaring af
gelegd van den volgenden inhoud: De op
richting van tien speciaal douane-gebied,
waarmede once tegenstanders dreigen, zon
een openlijke ernstige schending van het
verdrag van Versailles zijn, daar een der
gelijke maatregel de belangen van bet be
zette gebied zeer zou schaden. Maar ook
de instelling van een afzonderlijk douane-
uebtQd S-ljKS? ^anntonaan econo
mise)) nadeel zal de trouw aan hel vader
land van de bevolking dezer gebieden met
aan het wankelen brengen.
De uitbreiding der bezetting.
Dinsdagavond iaat werd over hei
nieuwbezettc gebied de staal van beleg
afgekondigd. Alle mijnen en de spoorwe
gen, die in bedrijf blijven, scheepvaart en
telegraaf, komen onder toezicht van den
ppocr-bevelhebber generaal Degoutte.
Huiszoekingen te Dussel-
dorf. Ontwapening der
bevolking.
De bijzondere correspondent van het
„Journal" te Dusseldorf seint, dat er
verschillende huiszoekingen zijn gedaan.
De bevolking (zal worden uitgenoodigd
binnen twee dagen te ontwapenen.
De houding der Britsche
arbeiders.
De „DaHy Herald" meldt, dat de Brit
sche arbeiderspartij gisteren een vergade
ring hield, om een onderzoek in te stellen
naar den toestand, die geschapen is door
het afbreken van de onderhandelingen
tusscben de Dnitschers en de geallieerden.
DE REGEERINGSGOALIT1E IN
DUITSCHLAND.
De sociaal-democratische fractie van
den Pruisischen Landdag kwam gistermid
dag voor het eerst bijeen. De fractie be
sprak (uitvoerig de quaestie der regee-
ringsvonniug in Pruisen en nam eenstem
mig 't volgende bes)uit. De sociaal-demo
cratische fractie van den Pruisischen
Landdag is bereid, de oude regeerings-
coalitie voort te zetten en wijst eenstem
mig het deelnamen van de Duitsche Volks
partij aan de regcering van de Itand. Even
enstemmig weigert de sociaal-democra
tische fractie, eenige burgerlijke minder
heids-regeering te steunen; zij zou een
dergelijke regeering veeleer «net alle
noodige zakelijke scherpte bestrijden.
Hiermede is het plan van een uniforme
coalitie in het rijk en in Pruisen, aan den
eenen kant door deelneming der sociaal
democraten, aan den anderen kant door
toetreding van de Duitsche Volkspartij,
mislukt.
FRANKRIJK EN BELGIc.
Uit Londen wordt aan het „Petit Jour
nal" gemeld, dat de gesprekken tussehen
Loucheur en Jaspar en Theunds gevoerd,
geleid hebben tot overeenstemming in
principe ten aanzien van een Fransdh-
Belgisóh handclstractaat. De moeilijkheid
van de surtaxes voor Antwerpen zou
worden opgelost door het tegenwoordige
regime, waarbij hetgeen via Antwerpen
naar den Elzas gaat slechts van surtaxe is
vrijgesteld voor zoover te wat |- vervoerd
ten voordeelc van Antwerpen te wijzigen.
Het is nog te vroeg, voegt het Wad er bij,
details te geven betreffende dit ontwerp,
dat als het ware den appel in tweeën
snijdt en de rechten van Duinkerken en
Havre op zeer ruime schaal waarborgt.
Slechts kan worden gezegd, dat dit ver
drag op zeer gelukkige wijze de militaire
Conventie zal aanvullen en den band tus
sehen beide landen nog inniger maken.
De moorden op officieren te Dublin.
De krijgsraad had drie beklaagden, die
terechtstonden wegens den moord op oen
der officieren te Dnblin op 21 November,
ter dood veroordeeld. Ten aanzien van
een hunner werd de straf door den op
perbevelhebber in Ierland, generaal Ma-,
crcady, in levenslangen dwangarbeid ver
anderd, voor dien tweede werd de dood
straf dooi' den onderkoning in levens
langen dwangarbeid veranderd, terwijl
het doodvonnis ten aanzien van den der
de bevestigd werd.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Uit Hdsi-ngfor® wordt d.d. 8 Maart ge
meld, dat het bombardement van Petro-
grad tot 's middags voortduurde. De bat
terij Susterbeck is naar de opstandelin
gen overgegaan. Een aanval van de bol-
sjewiki op Kroonstad met infanterie is
.net groote verliezen afgeslagen.
Met het oog op de gebeurtenissen in
Rusland, is de regeering te Wiborg naar
Je grens vertrokken.
Naar het te Berlijn verschijnende Rus
sische blad „Rul" uit Petersburg ver
neemt, begon de eerste aanval van de
Sovjet-troepen op Kroonstad Maandag
ochtend om 4 uur; deze aanval werd
echter algeslagen. De tweede aanval be
gon Dinsdagochtend om 4 uur en weid
eveneens afgeslagen. Dc verliezen van de
bolsjewistische troepen moeten zeer
groot zyn. De bezetting van Kroonstad
daarentegen moet slechts kleine verlie
zen hebben geleden.
De „Echo de Paris" verneemt uit Zu
rich dat Semenof in Siberië een offensief
tegen de rooden begonnen is, 5000 ge
vangenen maakle en 28 kanonnen ver-
EEN BOM.
Gisteravond is een bom ontploft voor
het Spaanscbc consulaat te Marseille. Er
werd geringe schade aangericht en en
kele voorbijgangers werden licht gewond
Het betrof een daad van wraak van een
Spaansoh arbeider aan wien het consu
laat werkloosheidsondlersland geweigerd
had.
Een IJslandsche vennootschap is
van plan dezen zomer een luchtvaart
dienst IJslandDenemarken te beginnen.
De route zal loopen van Reykjavik over
Schotland, Leeds en Kopenhagen.
Deze vennootschap heeft het voyge
jaar verscheidene Engeledve Avro-vlieg-
tui gen gekocht en deze hebben de vis-
scherij goede diensten gedaan bij 't op
zoeken van schoten visoh. Thans heeft
ze nog enkele nieuwe Curtiss-toestellen
aangekocht.
Op IJsland heeft men groote verwach
tingen van den nieuwen dienst, die voor
al voor «nel postvervoer van groot be
lang zal zijn.
Dinsdag kruisten verscheidene En-
gdsche oorlogsschepen voor Cuxhaven.
Dit verwekte naar men uit Berlijn meldt,
Kropte ««schudding in deze stad.
Naar de Duilsclie draadlooze dienst
meldt, hebben de dwangmaatregelen,
door de Entente tegen Duitschland ge
nomen, bij de Deensehe chauvinisten de
hoop op internationalisatie van Duitzdh-
Sleeswijk tot den gider verlevendigd.
Een Deensche afvaardiging is naar
Londen vertrokken om te pleiten voor
een Deenseh mandaat over Dultsch Slees-
wijk.
In het geding te Essen, tegen de
roode gardisten die in de Kapp-dagen «Ie
verdedigers van den watertoren hebben
vermoord zal morgen het vonnis vallen.
Het O. M. heeft schuldigverklaring van
op een na alle beklaagden wegen® moord
geëischt. Voor één (Schlüter) is vrij
spraak gevraagd omdat de getuigen
charge, die bij de instructie bezwarende
verklaringen tegen hem hadden inge
bracht, die tijdens bet geding introkken.
Er zijn in het geheel 300 getuigen in
deze zaak gehoord en de behandeling
heeft drie weken geduurd.
Te Dresden zijn gr00 le knoeierijen
met saiversaan ontdekt. Twee politiebe
ambten die in verband met «leze zaak
•waren gearresteerd, hebben zelfmoord
gepleegd.
De Paus heeft den Aartsbisschoppen
van Baltimore, Keulen en Munchen «len
Kardinaalshoed verleend.
In de beschouwingen van Jhr. Mr.
Wdttert v. Hoogland over de partijen
en het bedrijf sradenstelsel, heeft de
„Standaard" aanleiding gevonden tot het
stellen van de vraag, of de heer Wittert
samenwerking zoekt met de sociaal-demo
craten.
Onze vraag schreef het anti-rev.
blad is deze, omdat dit ons noodig
schijnt voor de verheldering van onze
politieke verhoudingen, of de meening
van den heer Wittert van Hoogland, de
meening van de Roomsch-Katholieke
staatspartij is of worden zal. Indien ja,
dan zullen de daaruit te trékken conclus-
sies voor anderen natuurlijk voor de hand
liggen.
Hierop antwoordt de heer Van Wijn
bergen in de „Maasb.", dat het hem een
voorrecht is, te kunnen mededeelen, dat
dit antw<x>rd ten eenenmale geruststellend
kan zijn.
„Zeker, het moet erkend worden, dat
nu en dan van Katholieken uitingen
worden vernomen, soms in daden om
gezet, die duidelijk wijzen op het zoe
ken van aanraking met de sociaal-de
mocraten. Dc Katholieke partij echter
staat vierkant tegenover zulke woorden
en daden en veroordeelt ze ten eenenma
le; wij duchten ten deze geen tegen
spraak."
De heer Van Wijnbergen verzekert
verder, dat de Katholieke Staatspartij de
lijn blijft volhouden, waarlangs zij zich
tientallen van jaren beeft voortbewogen.
„Dat door sommigen hier en daar
individueel van de lijn wordt afgeweken,
brengt duidelijk niet de minste wijziging
in de houding der Katholieke partij, en
zal, na bovenstaande uiteenzetting, naar
we ons overtuigd houden, ook niet de
minste wijziging brengen in de verhou
ding der coalitiegenooten tot ons, die
mogen zijn en blijven even hartelijk, even
vertrouwensvol als ze tot dusverre is ge
weest."
Ook' dc „Tijd" reageert op de vraag van
de „Standaard".
Het blad schrijft o.m.:
„De verklaring van jhr. mr. Wittert
van Hoogland is voor tweeërlei uitleg
vatbaar. Dc grondgedachte van de so
cialisatie, namelijk de afschaffing van
den privaat-cigendoui der productie
middelen is voor ieder Roomsch-Ka-
tholiek onaanneembaar. Niet alléén nu,
maar altijd. Leo XIII en Pius X heb
ben ons voorgehouden, dat privaat
eigendom is een onveranderbaar na
tuurrecht."
Criticaster in de „Resb.", is van oordeel,
dat de grootste fout van onzen tijd is de
neutraliteit, die, al beeft ze oogenschijn-
lijk den bons gekregen, zelfs Katholieken
er toe brengt, slap en futloos daarheen te
leven zonder het Katholiek-zijn vóór en
in alles te durven toepassen;
dat al ons werken en zwoegen niets baat,
als we ons zelf niet verbeteren en het
katholiek besef niet verdiepen;
dat het socialisme het verderfelijkste
stelsel is, dat de vijandige mensch heeft
uitgedacht, omdat het de ontkenning is
van alle bovennatuurlijk leven en den arme
tracht te paaien met laag-bij-den-grond-
sche beloften van materialistische genie
tingen; en dat dit verderfelijke stelsel
daar dikwijls in slaagt, hoewel ook' die
arme weet, dat, hoe meer de mensch zwemt
in aardsch genot, hoe ongelukkiger hij
zich voelt; om van de eeuwigheid niet
eens te praten;
dat de Vrijheidsbond de grootste zwen
del is van moderne politieke slimme!ingen,
maar dat dc zwendel niet zal baten, om
dat het liberalisme is uitgeleefd en geer;
werkkracht meer bezit;
dat het meer dan tijd is, eindelijk eens
met een katholieke universiteit voor den
dag te komen; waarvoor de geestdrift nu
vaardig is;
dat het een schande is, zoo weinig als
de katholieke mannen zich om «ie politeik'
bekommeren, de politiek, die over zoovele
dingen beslist, en dat ze rich door de
vrouwen laten overtreffen;
dat de Katholieken aldoor méér voor
de missies moeten doen, waardoor ze èn
de Missies èn zich zelf en het eigen land
zullen bevoordeelen
dat er nog altijd .Katholieken de dwaas
heid begaan, dat ze „neutrale", hlérvA
ja, aociaMstische lectuur verslinden.
In jongst verschenen aflevering ym
„Sociale Voorzorg", treffen we oer. be
schouwing aan van het lid der 'Pweedi
Kamer, den beer Schaper, over de wer
king der acht-urenwet, een bescbouwiai
die yrq objectief gehouden is, weebaPro
jrij er een en ander aan ontkenen.
„Ongetwijfeld, zegt de schryvex, zijn e:
klachten, die zeker niet ongegrond zijn
Zoo over het misbruik, dat de arbeider)
van bun vrijen tijd molken, maar aiferir
der» zijn evenmin volmaakt als ander»
menschen en men wachte zich voor gene
raliseeren, veigete niet, dat het geluk
dat de nieuwe wet aan vele arbeider,
heeft gebracht, niet wordt uitgekraamd
De heer Schaper verzet zich uie
kracht tegen het door mr. A. C. Josephua
Jitta opgeworpen denkbeeld, dat de mo
gelijkheid in de wet wordt opgenomet
om bjj collectief contract van haar be
palingen af te wijiken. Zijns inziens zot
de vakbeweging zich voor tijden var
malaise ails wij thans beleven, daaroved»
sterk verzwakken, doordat by den ge
ringen loonstrijd, vooral bij bedreigiu;
met loonsverlaging, de ondernemers ge
neigd zouden zijn de toepassing der ar
beidswet inzake den wehkduur als in
zet of ruilobject te gebruiken.
De nieuwe arbeidswet moet nu ine
kracht worden doorgezet en ingevoere-
voor alle daarin bedoelde bedrijven. Dt
landarbeiders «tienen eveneens de zege
ningen van een verkorten, normalen ar
beidsdag te genieten. Productie en loon-
bepaling moeten in de industrie op d«
basis van den 8-urendag blijvend worder
gevestigd. WR men, dat de arbeider»
onder het kapitalisme nog eenigszin'
hart hebben voor de productie, dan moe,
men niet tornen aan wat zij na tiental
len jaren van strijd hebben veroverd
De wet is soepel genoeg om met redelijke
maatschappelijke cisdheu rekening 11
kunnen houden. Schandelijke ontduikiu
gen moeten worden tegengegaan.
De vakvereeniging kan overigens veel
Haar leden wijzen op hun plicht, om nv
hun vrijen tyd goed te gebruiken; tegen
over werkgevers en medearbeiders billijk
te zijn, door hun geen concurrentie aar
te doen door des avonds thuis te werkei
in het eigen of elders in een ander loterij i;
den werktijd eerlijk te besteden aan inten-
sieven arbeid, voor zoover niet stuk- 0/
taakwerk hiertoe vanzelf leidt, en voort,
nauwlettend mede te werken tot nakoming
van alle bepalingen der wet. Dan staa»
dc vakbonden sterk tegenover alle pogin
gen, om langs de voor- of de achterdeix
terug te kamen op den arbeidsduur, waan
onder vroegere anbeidersgeslacblcn zo«
onmenschelijk hebben geleden.
De regeering kan harerzijds, naast stren
ge handhaving der wet, door verbod ot
regeling van den huisarbeid euvelen, als
het thuis werken van arbeiders voor eigen
rekening na volbrachte dagtaak, den kop
indrukken. De artikelen 21 en 22, waarbij
het den arbeider verboden is arbeid te
verrichten op tijden, waarop hij dat in zijn
gewone uren niet mag doen, magen ook
een strenge toepassing vinden. Wie rech
ten geniet, heeft ook plichten, of hij ar
beider of werkgever zy."
SCHERPE CR1TIEK OP HET BELEID
VAN DEN MINISTER VA-N OORLOG,
In de afdeelingen der Tweede Kame»
bleek, volgens het voorloopig verslag
groot bezwaar ie bestaan tegen die be
grooting. Het beleid van den minister va»
Oorlog werd scherp gecritiseerd.
Vele leden had het buitengewoon on
aangenaam getroffen dat dit wetsontwerp
eerst den 14en Februari jj. dus ruin»
twee jaren na het veratryken van het
tijdvak waarvoor de hl het ontweip ver
vatte uilgaven moesten dienen bij d«
Kamer werd ingediend. Het betoog tei
verdediging van deze late indiening ia ii«
memorie van Toelichting vervat had of
deze leden zeer weinig indruk gemaakt
Sommige leden konden niet ontkomen
aan den indruk, dat het niet geheel zon
der opzet is dat «ie Kamer eerst than.'
met deze zoo belangrijke overschrijding
der begrooting voor 1918 In kennis ge
steld wordt De critiek wordt haar daar
door bemoeilijkt; ia bare beslissing is zij
niet meer vrij.
Anderen meenden, dat de late indiening
van het ontwerp v«>or een groot deel op
rekening moet worden gesteld van een
trage en weinig nauwgezette administra
tie- De hier aan het woord zijnde leden
waren eenstemmig van oordeel, dat de
wijze, waarop in dezen door het dep. van
Oorlog is opgetreden van weinig defe
rentie jegens de Kamer getuigt. Het bud-
getrecb-t der Kamer is hier op ernstige
wijze aangetast.
Sommige leden meenden te weten dat
met bet oog op de af.sluiting der be
grooting het onderhavige wetsontwerp
den Slen Maart tot wet zal moeten zijn
verheven. Mocht dit juist zijn dan zou
den zij te krachtiger tegen de late indie
ning van het ontwerp wensch en op t»
komen.
Ook het hooge eindcijfer dezer aan-
vuüujgsöegrootiug bijna 22 millioen gul
den, had bij vele leden ernstige ontstem
nting gewekt.
Verscheidene van de hier bedoelde
den verklaarden him stom niet aan het
ontwerp te kunnen geven. Zij waren van
oordeel, dat hel leger geruknen tijd on-
noodig en zeer tot schade van het land
op een veel te groote sterkte is gehouden
dat dientengevolge over 1918 reed-s te
veel uit buitengewone credictcn is geput
en «lat derhalve voor een verhooging der
begrooting voor dat dienstjaar als de ge
vraagde allerminst reden bestaat.
Sommige leden vestigden de aandacht
op de v*j9iislerend «lechtc ramine waar
