Eersie •Crista: ■&-** nïï. i MAANDAG 4 APRIL lv,il 44ste JAARGANG No. 13803 per week f 0.25 FRANCO PER POST PER KWART. BIJ V00RUITBETALIN6 f 3.57'/, BUREAUX» I4ASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 142Ö, 2741 EN 1743. ADVERTENT1ËN 35 CENTS PER REGEL. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING Oit nummer bestaat uit 2 bladen. \OFN.?ta^Sn^eUWS l'f'Wouu, -5 8 Red" Ge Bollendag ^vreemdehngen zclf fjeto()nderl VAN ONZE RECHTBANK. VAN GROOT BELANG VOOR IEDER. LANGS DEN WEG. xvrn. de reorganisatie van het bewonderen, die buitengewoon ar tistiek van inrichting waren en waar hoogst merkwaa-dic. voor werpen waren te zien. Thans is men bezig de zalen te restaureeren. Vol verwachting zien we de tentoonstelling van Tchecho Slovaaksche ku stnijverheid tege moet die in hei voorjaar gehouden zal worden. In een artikei ui: hetzelfde num mer over„Een museum van Re producties van Beeldhouwwerken" schrijft de redacteur, de heer B. Merema (leeraaM O. to T.eiden) het volgende „Een groot deei dezer repro ducties van beeldwerken, dezer gips collectie, was eens het bezit van het Haarlemsehe museum van Kunst nijverheid. Maar het lag niet op den weg_van den nieuwen directeur van dat museum de wanhopige volle gipszalen in hun naargeestig aspect te ordenen, eu nieuw Lven in te blazen aan deze voor. het on- dc 'rijs anders niet waardelooze collectie Zelf scheppend kunste naar ging zijn onverdeelde sym pathie uit naar he kloppende !eveu-van-nu, zette hij de v ijge- komen zalen open voor uitingen op het gebied der kunstnijverheid van het huidige oogenblik" en een bladzijde verder schr.jft de heer Merema „Was in het Haarlemsch museum onder de oude directie de gxpsboel een chaos van wanhopige veelheid, dicht opeen gepakt en juist daardoor al geheel bezijden haar doel, het ver' :dendec >recu- werige der totaalmassa nog buiten beschouwing latend, hr is onder handen van den heer Bunsingh. Scheurleer slechts een klein deel van het veel grooter bezit opge steld op een wijze, welke zooveel mogelijk aan aesthete;: !ie ebehea probeert te voldoen." ÖE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR 61 AARtEM EN AGENTSCHAPPEN i PER KWARTAAL t 3.25 AGENDA .DnïTi wxa,,,^ (ot Ö1A u R K Bu St. MarÖia-Veroeniging KI. Houtweg 4, (V,r/- ^"^ngbureau. j Wetenschap 8 uur St. So Uve,re€ni«iu8' Jansstraat 59. tHnte a<er O. Mol'keniboor O. P.: Groote kerk 23 uur Orgclbesipe- |V'" door t'en heer George Robert. "wd-Holand, Verwulft StrJkorkest. G storen, zoo kunnen we wel zeggen, is de bloemenzondag geweest. Of liever is reeds Vrij la:- 1 April de drukte begon nen. Uitgelokt door het heerlijke April- zonnotje zag men vele vreemdelingen op do wandelwegen in en om de bloemen velden een kijkje nemen over onze mooie 'doem bollen velden. En doze zijn in een ttoord schitterend. Weliswaar zijn het ce' v*n de tulpon de vroegste soorten f10? waar welke in bloei staan, doch de 'y^hintenvelden zijn op zijn mooist Wat de bloei betreft, dere is van het l,atj Onovc'rtroffelijk. Weinig of niets toch e ben zo geloden van de nachtvorsten, v a" 20 er ongeschonden voorstaan. Ook -l.r.'tk '*8 ^>ezo-hlen vele vreemd lingen de wolk genieten van het mooie het- 'isteren°°i 6r I,a'uur te zien geeft. Doch vrZe i,.^8°a de drukte al vroeg. De ou ,"3 vaa logen negen uur brach- ie dnriS menveldenbezoekers aan en alle r' n°n' 9n aantal wielrijders uit klingen was groot. Het aantal au- ou motorfietsen was natuurlijk, lot ;®r °ngerief, weer legio. Memgen bloemenverkooper he oft ei te ren voo.a! goede zaken gemaakt, want duizenden fietsers lieten zich. of waren mot bloemen omhangen. Ook de nering doende middenstand zal er voorzeker wel .Ut Oja gevaren, vooral de caféhouders '^nt hroona, melkealons, en andere ver- •ofzaken. 't Was wat men noemt een 8°©ue, drukke dag, oen echte bollendag. As. Zoudag slaan (lc tulpen in blce;, ter- W1l' °°k nog vele h\a hinten in haar kleu- «npracht zullea prijken. Wie geweest is 0nien weer, wie niet geweest is koine verschillende punten van Kaar dend bct verkoex groot was, ten v., verK««r geregeld door agen- verkeer Ud'tic. Zoo stond b.v. een l-'oort biï de Amsterdanisclie oek Spaaniwoudersti'aat, en ««ives* r ^ntlu)niestraat, Hee- Stationsplein hoek Krinsstr. •«.•mr.eke'rs^ Plein Zondagi<f0AnlT10rd^ n°8 gemeld 'toeken. heeton 111 <le geschied- i'laate vfn ^1 6611 vülle Zomerdag, in 'tebbers *hebb^nledag" De bloem«nlie|- drnkte ebbea daarvan genoten. De smnoBelHi^ 5®uv°udig overweldigend open 00 zomertoiletten, de üete««njtuigen'. d® honderden auto's ,u.i Motorrijtuigen. en wandelaars Y*®h denken aan een kermis, liikn velden prijken in hun rijksten lionim' 00 tuJ pen hebben zich pc- 'te H m?de te dingen mol de schoo ls yacblthen. Nog dé geheelc weck De tC. Kenieten. |ni Politie zorgde op de drukste ie vreen i"rmend voor <le orde; ook like büzadigdheid. Het is een 'Oénde^ S«wecst en voor de uering- een goede dag. Dm v ^IilJDING. 'P den Rn!168-P" werd Zondagmiddag den, doordat18? d°°r 6611 auto aangere- i tak. 't d Plotseling over- Zij beze«,.,)V!/;ni?e ,Ig noSal goed af. wonde door Ti hnkeroog, welke den. De WT'/esfrin ^erd verbon- schuld. dnr h-eft absoluut geen houdt hftar 7de jaarver!/i '°hacl h®in op Dinsdag en Wo/ 'n8 ^-rn~ Mei as Woensdag 21-25 PROF. J. 0. ANDRIE8SEH ^nze oud-stadgenoot Prof. j V, 'hiessen te Rijswijk benoemd fiooj»lè„, i» «fdealiig 'dir W.rkWgtS™^ pPsoouwkundo om onderwijs te geven 9ck 6 *erktuigbouwkunde aan do Teehni- 13 ?°g63chool te Delft, zal Woensdag op^l' namiddags om 3 uur in een rijn a*/?,. Vergadering in Stads Dooien J ^Anvaarilftn lUAt hAl: ïiif.wn-rAlrFin J-J'g KJIOAXO XyUüttfU •oner ^nvaarden met het uitsproken V r®de. Vaa1^0. VAN DEN MELKPMJ8. *ij beri^/c^"ende plaatsen ontvangen 'a m«t 3 dat de melkprijs verlaagd ^"ggodaaid 5 200,1 al de prijs is 'u i; ri 18 ets per L. '*"n' '?at hiel' ITaarlnm dezer dagen ber rekingen w "den gehou den met hetze i1 r, doel. Languingerig. i)e 19-jariige J. H. It. is blijkbaar iemaud, die zijn lusten naar lekkernijen graag bevredigt. Dit doet hij echter ook op minder wettige wijze. Zoo had hij in bet najaar van 1920 ten nadeele van verschil lende personen in Alkemade eeu kistje si garen, een 5-iiter-kruik jenever (ook lek kernij soms??) en een hoeveelheid kaas en cake gestolen. Ter terechtzitting vertelde R., dat hij niets van de „jajem" (zoo zou Had-je-me-maar zeggen) gedronken had. Dat was dan toch nog een wijs besluit in al die leelijke daden geweest. In verband met het feit, dat het strafre gister van bekt. niet smetteloos was, wilde de Officier van Justitie een strenge straf opleggen, in de hoop tevens, dat bekl. daardoor zijn leven zou beteren. Daarom eischte de Officier maanden gevangenis straf. Voordeel van het gestolcne. Dan stonden terecht G. O. en J. T. De zen stonden terecht, genoten te hebben van het gestolene. Zij beweerden, dat zij niict wisten, dat al wat zij ten geschenke gekregen hadden, gestolen goed was. Aan de politie hadden zij echter indertijd ver klaard, dat zij het wel geweten hadden. Toen de president die opmerking maak te, zeide O.: „Neen, mijnheer, dat kan ik nooit gezegd hebben". „Oh zoo", zeide de president. De Officier van Justitie memoreerde, dat deze jongens zeer slecht bekend staan, niet veel beter zijn dan de vorige bekl. en •dat daarom ook hier een strenge straf op zijn plaats was. De Officier vroeg dan ook voor deze belde bekl. een gevangenisstraf voor den tijd van 6 maanden. Dan stond terecht J. J. A. v. D„ be schuldigd, Maandag 31 Januari een juf frouw door afdreiging van een valsche ver klaring 50 afhandig to hebben willen maken. Hij was bij een juffrouw in Zaan dam gekomen en had haar verteld, dat haar verlooide, wonende in Beverwijk, een fiets Bestolen had. Dat kon nog oen ieclijk zaakje voor hem worden, maar v. B. wilde wel probeeren, het in het reine te bren gen.Daartoe zou liij naar den Ambtenaar van het O. M. gaan. Des middags kwam hij terug, en zeide. dat de verloofde gehol pen kon worden, door de boete van 50 A «O meteen te storten. Ook had hij zelfs n°g gezegd, dat hot meisje maar een op beurenden brief aan de moeder van den jongen man moest schrijven. De juffrouw geloofde het verhaal echter maar half en gaf daarom het geld niet. Den volgenden dag bracht zij echter het geld zelf naar Beverwijk en toen bleek, klaar als de dag, dat het gehecle verhaat een sprookje was, geboren uit den duim van v. D. Het bedro gen meisje en haar moeder kwamen de feiten bevestigen. De laatste werd, bij de herinnering aan den onaangenamen dag zenuwachtig en begon luid te snikken. Moeder en dochter vertelden, dat het ver haat haar beiden zeer aangegrepen had. Bekl., een persoon, die een zeer ongun- stigen indruk maakte en zich op een min ne wijze eenigszins trachtte vrij te pleiten, kreeg een paar maal een terechtwijzing van den president en rechter Dorhout Mees vorr zijn brutaal in-de-rede-valln. De Officier zeide, dat bekl. zich aan een zeer laakbare daad heft schuldig gemaakt, door twee vrouwen (moeder en dochter) oen zenuwschrik te bezorgen, waarvan ze nog niet geheel bekomen zijn. Boven dien heeft bekl. al eens mefr zoo'n grapje uitgehaald, toont daarenboven geen spoor van berouw en tracht op allerlei manieren om de zaak heen te draaien. Spreker wilde daarom bekl. een poosje uit de samenle ving bannen en vroeg cén gevangenisstraf van 6 maanden. Mr. Blankevoort, de verdediger, vroeg er rekening mede te willen houden, dat de oplichting geen kwaadaardig karakter droeg, maar meer een ziekelijke neiging tot fantastische voorstellingen toonde. Verduistering. A. K.,' te Zaandam, heeft op verschillen de valsche kwitanties gelden, bestemd voor zijn patroon, geïnd en ten eigen bate aan gewend, d.w.z. verteerd en verbrast in Amsterdam. De vader van bekl heeft nu reeds 625 afbetaald cn de belofte gegeven dat hij verder maandelijks 50 zal vol doen, tot de schuld aangezuiverd is. Rechter Dorhout Mees zeide, zich niet Ie kunnen begrijpen, hoe iemand lot dergelij ke feiten kan komen, voor welke zwijnerij de vader nu moet bloeden. De Officier eischte 3 maanden gevange nisstraf. (Ingezonden.) De jaarlijksche Bloemendag voor de algenicene Tubercu1oce-hes'rijcl;ng in Haarlem en Omstreken is weder in aantocht. Woensdag 20 April a.s. zal de Em- 'nabloem-CoIlecfe worden gehouden langs de huizen en op straat in Haarlem, Bloemendaal, Aerdenhout, O verveen, Haarlcmmerliede, Schoten eu Zandvoort. Is het nog noodig, dien dag aan teder niet klem aan te bevelen? Kan er oont genoeg worden gedaan tejjcn eene riekte, die duizenden onzer in er ,::';s van het- leven .barooU en een van droefenis en jammer in ito! savet» roept? Is het 'dan in ons belang? Wij we ten het alien, dat voor die ziekte bestrijding alhier de Haarlémsche Tuberculose-Veraenigmg voor 'n groot tekort staat. Dat tekort is ontstaan, omdat dta Vereeiiiiging tot nog toe alles heeft gedaan om de arme lijders te hel pen. en om U, ons en alle andere in gezetenen te behoeden voor zoo'n lot! Toonen wij dit voor ons allen zoo zegenrijk werk te begrijpen en te waardeerea. Helpen wij allen een handje, om dat tekort te dekken, de a.s. Bloemendag geeft er eeu mooie gelegenheid voor, en om de Vereeni ging in staat te stellen den strijd tegen de tuberculose met onvermin derde kracht te kunnen blijven voe ren. Het is zeer noodig, 'laten wij daar wel aan denken. PERSONALIA. Bij Kon. besluit is beoeind tot amb tenaar van het O. M., bij de. kanton gerechten in het arrondissement Hee renveen, ter standplaats Heerenveen. tor. J. C. V. Meischke, thans grif- feer bij het kantongerecht te Haar lemmermeer. E. S. M. FANFAREKORPS. Onder directie van den heer Reinier van 't Hooff werd Vrijdagavond door bovengenoemd corps een concert ge geven. En 't moet gezegd, het was een succesvolle avond voor de uit voerders der verschillende nummers. Deze avond liet zien, hoe goed de musici de verschillende werkjes on der de knie hadden. De marsch „Voorwaarts" van A. v. Leeuwen, werd pittig vertolkt, terwijl hierbij de zuivere klanken der in strumenten reeds dadelijk opvielen. Ook „Les Triumvirs" van Bau- donck cn „Cortege Itérok/ue viel zeer in den smaak. Bij de fansatie „Osveta" viel de rijke kIankschakeeriug te be wonderen. Daarna trad het Mandoli.ie-Ensem- hle „Olanda", uit Amsterdam op en de leden hiervan hebben waarlijk suc ces behaald. Vooral de „Muquette- ouverture", van Andrew, werd uit stekend vertolkt. Vervolgens voerde het kwartet „Eu- phonia onder leiding van Nico Hoo- gerwerf, op zeer verdienstelijke wijze «en viertal- liederen uit. „Na de pauze gaf „OP da" nog een tweetal liederen, waaronder „Grande Fantasie de l'Opera „La Tra via te" cn een vrij nummer ten gehoore, waarna met een drietal hum mers van 't corps de avond besloten werd. Dit korps zal aan twee groote nationale muziekconcoursen deelne men, n.L 16 Mei te Oostzaan en 3 Juli te Amsterdam (afd. Uitmuntend heid). Vrijgekozen nummer is „Cor- tège Héroique", van H. Fernand. GEEN OPiHUH-LTNur. Dezer a .en maakten wij melding van oen geval van vernioedeiijse oplichting door een dame, dis oen ho3d en bloemen had gekocht en niet betaald. Gebleken is echter, dat er van op lichting geen sprake is, daar het bedrag voldaan is. 'KB* maam Zomertijd en tvinterhandschoenen. Het is nog lang geen 21 Juni, maar do zomertijd is vandaag aangevangen, en het is telkens zulk mooi weer, dat we de formaliteit van den datum niet meer noodig hebben om te gelooven dat het zomer is nu on dan. Do monschen zitten wijd open met de ramen. liet is gisteren een schitterende bollondag geweest; de oerste stroohoed is langs de bollenvelden gesignaleerd en de zomerpakes i omen voor uen dag. Ook nai uur lijk bij de politie. Maar wat heeft m„n gezien P Hit: de dienaren der wet zijn nog stevig gewapend met dikke, zwarte wol len handschoenen. Men vraagt ons al, of dit nog een teeken van rouw is over het heengaan van den vorigen commis saris? of dat onze agenten zulke kou- klcumors zijn? of dat de gemeente-kas zóóveel berooid is, dat er geen cent meer af kan voor oen paar nieuwe zomerhand schoenen voor onze politie? Men zegt, dat hot zóó de wenseh van den waarnemenden commissaris is. En ik l>en er niet graag op, do oen of andere ge via va ;ie: gezag ook maar eenigszins belachelijk te maken. Zelfs al zou or sprake zijn van een gril, naar natuurlijk gemak'-eIü':ov zou kunnen in de maand April. Ik geloof daarom dat in deze A m?a e ol nog wol einigsii be dachtzaamheid van het gezag te prijzen valt. Juist omdat April mot het weer doet wat hij wil. Morgen Iran het, ondanks den zomer tijd van ons uurwerk, de schoone fleur van den bollendag en net zomertonuo van do politie, ondanks dit alles, plots weer koud en guur zij eu gelijken o; ra'aar. Dan zouden ook de agenten weer ver langen naar hun warme plunje en blij zijn, dat ze nog de beschikking hebben over hun wollen handschoen. Wat niet wegneemt, dat het wel een beetje gek staat, zoo'n man van .gozag, in den zomertijd, wandelonti in de' zon, ','.i iu k i 'e 11 i i-uiids-hovi»- -» i MUSEUM VAN KUNSTNIT VER HEID Onder dezen titel schrijn, ue heer Otto van Tussenbroek een belang rijk artikel in het Maartnummer van het Orgaan van de Vereeniging' tot Bevordering van 't Aesthetisch Element in het Voc-r: -ezet Onder- wij;. De heer Van Tussenbroen. vol deed gaarne aan het verzoek van de redactie van het V. A. E. V. O. orgaan om met een enkel woord de reorganisatie van het Haarlemsche museum te bespreken Zooals men zich herinneren zal," aldus de heer Van Tu. senbroek, „is er over het verwijderen der gips afgietsels heel wat stof opgewaaid. Men zag, of wille r.iet zien, dat de noodzakelijkheid om ruimte te ma ken voor wat ter wille van de gips- profu-ie in kisten en kasten was weggeborgen, absoluut urgent was. De namaak vierde hoogtij in het M: seum terwijl de origineele wer ken op het gebied der kunstnijver heid voor liet oog der bezoekers verborgen bleef. Dit was een on houdbare toestand en spotten er- wijze werd door menigeen reeus voor deze verzameling het woord „gipswinkel gebruikt. Met des te meer vertrouwen Kon ik dus het voorstel doen om tot verwijdering der te talrijke gipsen over te gaan, omdat mij bekend was, dat, nu ook het onderwijs nieuwe banen insloeg en men van de zijde der school zich kantte tegen het overmatige gipsteekenen van den ouden tijd, de gansche verza meling met uitzondering van de Egyptische, Assyrische en Hindoe afgietsels, eigenlijk meer overbodig was geworden en het onderwijs meer gebaat zou zijn met het naar voren brengen van wat aan oorspronke lijke kunst in het Museum aan wezig was. Ook door het organi- seeren van tijdelijke tentoonstel lingen zou de belangstelling der stud eren den en de liefde voor schoone v f: en en schoone kleuren kunnen worden gewekt, veel meer dan door het aanschouwen en na- teeksnen (men denke aan den gips- voet, welken Mauve door Van Gogh liet teekenen en door Van Gogh in den kolenbak gekwakt werd, omdat hij geen gipsvoeten meer teekenen wilde zoolang er nog levende voeten op aarde waren) van d'e doode gips- dingen, die, al neem ik gaarne ran, dat sommigen er nog v.eugde aan kunnen be1 "ven, toch riet en nooit meer zijn dan flauwen en verwater den weerschijn van het oorspronke lijke werk." En eenige regels verder vervolgt de heer Van Tussenbroek ,Men kan het gerust met mij van harte oneens zijn, want de gipsen zijn weg en het Museum staat nu vol met prachtige, echte dingen, waarvan het meerendeel door mijn betreurden voorganger, de heer E. A. von Saher, met zooveel smaak en kunde is bijeengebracht. De gip sen zijn nu in den Haag, de Venus van M lo is er per sckioper heen- gereisd, met haar destijds door bekwame hand bijgemodelleerde linkervoèt (welke zoo men weet aan het opgegraven beeld ontbreekt, maar hier tot mijn onuitsprekelijke verrassing aanwezig bleek) en nooit zal ik het oogenblik vergeten dat zij het lange bordes van het Pavil joen gratievol neerdaalden te mid den van twee stoere helpers om als een geestverrrldj* iug in het bleeke licht van een ecat-Holland- schen regendag plaats te nemen in het voertuig dat haar buiten het hek aan den Hout wachtte. Zoo kon dan met kracht aan de nieuwe inrichting der zalen worden begonnen. De wanden werden in stille lichte kleuren gesc1 Rd'""1. evenals het houtwerk de ve, rs, welke tvi ïtig jaar lang ges bleven door zware l u'Ven, werden geopendlicht en lucht hadden vrij spel en net leven Keerde weer in het vorstelijk verblijf, terwijl de algeheele restauratie der prachtige parketvloeren er de" l uster van verhoogden." Nu kon mei ue m-'viidng van de eerste tentoonstelling begonnen worden. Gedurende zes weken werd deze tentoonstelling door 6500 per sonen bezocht (terwijl vóór de reorganisatie het gemiddelde aan tal bezoekers 3000 per jaar bedroeg) Sedert de reorganisatie heeft men "en reeks tentoonstellingen k,:..;nen „HET HUIS TER CLEEFi- Wie in enke'e maanden niet op e Kieverlaan is g-ewoest, siaat verbaasd, als hij er weer eens wandelt, over de veranderingen, die d'.t stadsgedeelte langzamerhand ondergaat. Nadat men den broeden straatweg, die 'ang-'nmerhand de simTe Klever laan voor den ingang der begraaf plaats vervangt, is afgewandeld en de mooie nieuwe huizen heeft bewonderd vlak vóór de kweekerij "ijst plotse ling in de verle het kolossale en mo- numcnta'.e gebouw van de Middelbare Teclifi sche school op. Dit ligt aan den. Kieverpar'-weg, maar daarbij be hoort een complex woningen in hoofd zaak bestemd voor de leeraren der M.T.S. Aan de andere zijde van do Kleverlaan rijen zich een groot goud woningen, dat daar gezet wordt door de woningbouwvere niging ..Huis ter Cleeff." Het is op die Kleverlaan een h-oelc bedrijvigheid nu cn ook nog een allesbehalve fraaien toestand, maar zoo gauw er wat orde in ^en chaos komt, zal daar voorzeker een der rustigste en mooiste gulee ten van onze stad geschapen worden. De terreinen, die daar .bebouwd wor den, zijn min of meer historisch hei ligdom, Daar stond eertijds het liuis ter Cleeff, waarvan nu nog de ruinen zichtbaar zijn. We willen er wat van .tellen. We willen er wat van verteilen. Als Hofdijk, de welbekende historicus en dichter, die de Kennemerlanden door en door kende, zijn reis per postwagen vanHaarlem naar Alkmaar gaat beschnj ven, wijdt hij ook eenige woordjes aan het Huis ter Kleef. Dat zou biet zoo belangrijk zijn om er over te spreken als in dié 60 jaar niet zooveel was veranderd. Den postwagen kennen we niet meer.Van den SchoterWeg af net buiten dè stad hebben we geen vrtj gezicht meer op de Bloemendaalsche duinen. De Kieverlaan is geen Schelpweg meer en „het Huis ter Kleef': schuilt niet meer achter eenig mager geboomte." Er is die 60 a 70 jaar ook heel wat ge beurd,ook heel wat met het oude adellijke huis, de ridderhofstede, zooals men die in de 18e eeuw kende. Schrijver heeft het oude huis nog gekend als boerenwoning te midden van het weiland. Naar het noord westen ziende zag men den beboschten duinrand met slechts weinige woningen Thans ziet men er het station Bloemen daal geflankeerd door talrijke villa's tot aan den noorderhorizon toe. Nu is 't geen schraal geboomte meer, dat de „hofstede met het torentje omringd." Ze list te midden van den kweektuin en diedj nu al een jaar of tien tot woning van den op zichter over den kweektuin. Later ko men we hierop terug en willen nu eens even verwijlen in het grijs ver leden. Drie figuren doemen dan voor ons oj). In de eerste plaats Willem Cuser, vol gens velen den bouwheer van het huis, dan Aleida van Poelgeest, die viel als slachtoffer van den binnenlandschen oorlog, die honderdvijftig jaren het arme land en de verarmde bevolking teisterde De derde is die van Hendrik van Brede - rode de voorman van het verbond der edeien, die Margaretha van Parma het bekende Smeekschrift aanbood. Laten we eerst het een en ander'over Hij was een man van adel. Veie sch; vers noemen hein als bouwheer van U' Huis ter Kleef. Waarschijnlijk heeft iiij wel verbouwd en aangebouwd, maar toen hij de gelukkige bezitter werd van het adellijk huis aan het randje der Noordhol landsche bimientiuinen nabij Haarlem, heette het nog het Huis te Schoten. De oorspronkelijke akte bestaat er nog van Woensdag na Sint Catherinendag (1 December) J339, wordt Willem der Cuser verleid met een huis eu erve te Schoten. Willem Cuser van Oosterwijk dan was hofmeester van Hertog Aeibrécht van Beieren, Graaf van Holland, die aur Haarlem de Baan tot een eeuwige speel veld schonk. Als 's graven hofmee vergezelt hij op Sint Mauritisuavond den 21 September 1392 Aleida van Poelgeest op haar avondwandeling op het Buitenh naar de poort, van den vijverberg ie 's Gravenhage. Daar in 't scheiherdOnU i rijden Dirk en Hugo de Bloote, met eend andere Hoekschgczindeii naar het kol. in den I lage. Plotseling wordt de met geweld geopend Dés mmgezworéms: dringen op haaf in. Willem Cuser trao t de jonk vrouwe Aleida te bescherm maar wordt neetgebouwen. Luid om hui schreiend poogt Aieida naar hare woniiij te vluchten. De vervolgers halen haai ia en de ongelukkige ziökt ster-, e.id «e<: doorboord van hunne onridderlijk v den. Op dc plaats, xóór de kiosk kgt 1 groote blauwe kei, vermoedelijk steen, ten onrechte door de ovèrievcmrf gezegd, de plaats aan ie wijzen, \v;mï Aleida van Poelgeest is vermoord, i.rt Albrcciit, de landsheer, woedend over dezen wandaad der Hoekschen is t> begrijpen. Dat zijn zoon ér annex m. was, is een beslist feit. Hij droeg Coenrat 1 Luser op wraak te nemen cn zoo woestte deze o. a. ede huizen Hodem::, Duivenvoorde, Santhorst, Iteem.te: Warmond cn Paddenposl Hugo en Dirk de Bloote nv- ion r hunne verwanten, ten getale va a v. twintig man, in bedevaart, tic kei plaatsen in Frankrijk bezoeken en a< - honderd zieJemissen laten lezen, doen zij met vierhonderd hunner nianm 1 10 januari 1413 openlijk een voetval de kerk te 's-Gravenhagé. Allen r.i en slechts de Blooten blijven met acht hu'. ncr naaste verwanten geknield, tot C: Poelgeesten toetreden cn hen opheffen. Daarmede is de zoen gesloten. Hert: Willem, Aibrechts zoon moet echter i>- - loven twee kapellen te stichten voor uc zielerust der vermoorden. Het ambachtsgebied van Willem Ba ser, wiens tragisch einde ook door te 1 oud-Haarlemmer Nicolaas Beets in dici. maat is beschreven, strekte zich n. I. va ,1 Schoten langs en over bet Spaarnc to* Sloten cn Amstelveen uit. Zijn reeds genoemde zoon Coen.die I met het Huis te Schoten werd verki l, behield het niet lang en verkocht het it: 1403 voor geld aan de tweede gade van Hertog Albrecht, Vrouw Margriet van Cleve. De stamnaam der nieuwe eigenares gaf in later tijd aanleiding tot verwarring. Het huis kreeg daardoor den toenaam van Kleef. Bij Margriet's overlijden i:i 1410 kwam haar ambachtsheerlijkheid met de huizing op haar bloedverwante Katharina van Kleef. Deze behield naam en goed een goede twintig jaar,wanneer zij die overdraagt aan Hendrik van Borselen Hendrik van Borselen had uit zijn hu welijk met Jeanne Haiewijn maar éér zoon, Wolfert, die met een zuster van Koning Jacob van Schotland huwde. Hun eenige zoon Karei stierf plotseling aan de hoogeschool te Leuven. Zoodoende kwam het huis te Schoten, welks bijnaam terKleef meer en meer de naam werd aan heer Hendriks oudste dochter uit zijn tweede huwelijk. Deze jonkvrouw .Mar griet trouwde met Walraven van Brcde- rode. Zoo kwam het huis ter Kleef aan dit oude adellijke geslacht, welks grond gebied zich in den tijd van Karei V tot onder de poorten van Amsterdam uit strekte. Zoodoende kreeg men behoefte aan een weg naar de nieuwe .bezitting. De hooge duingronden hadden al lang een weg geleverd van het slot Brede- rode naar Bloemendaal en Overvecn Maar tusschen die duinen cn Haarlem lag een moerassige grond met zandige hoogten met struikgewas cn veie poelen en smalle watergangen. De Brederodes moesten daardoor heen dus een weg aan leggen om het huis ter Kleef te kunnen bereiken. Zoo kwam dus de Kieverlaan waar de Brederodes tot aan het einde van hun bezit van het Schotensche slot tol hebben geheven. Reinout van Brede- rode verkocht wel in 1529 voor 3000 ka- rolusguldens zijn ambachtsheerlijkheid tc Amsterdam, Sloten, SlotcrdijK en Asdorn aan de goede stede van Amsterdam, 111 tar hij behield het lutis ter Kleef met omge ving. Daar speelde zich na den dood zijner eerste gade een minder gepast, om 't op zijn Zachtst tc zeggen, tooncel af, n. 1. dat zijner onwettige verbintenis met de schoone Katharina Goosens dochter van Holten Later werd op het slot Ba- tenstein te Dianen een wettigen, maai geheimen echt gesloten. Reinout was ook Ridder van het Gulden Vlies en werd voor het kapittel onder houden. Reinout had de achttienjarige schoone aangetroffen ten huize van den heer van Schagen te Haarlem. Zij maakte zoo'n indruk op hem, dat hij besloot haar te schaken. Toen zij dus, vertelt de Dtetsche warande, op een goeden dag zich buitens huis begeven had, om in een burgerhuis iets te koopen, liet hij haar door zijn helle baardiers aanvatten en in een besloten wagen naar 't Huis ter Kleef voeren, waar hij haar drie maanden gevangen hield, vóór zij, op trouwbelofte, zich in zijn wil schikte. Toen voerde hij haar medé naai Batenstein, waar zij hem veertien jaar lang, als huisvrouw ter zijde stond." Heel andere tooneelen speelden zich hier af in het Geuzenjaar. In die dagen nam de erfgenaam en zoon van van.bo- vengenoemden Rcinoud er herhaalde malen zijn intrek en leidde van daaruit de hervormingsbeweging. Daar zijn ge-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1921 | | pagina 1