I
BUITENLAND.
BINNENLAND
arlementaire kroniek.
FEUILLETON
Onder Valsche Vlag-"
INSDAG 7 JUNI 1921
Opper-Silezië.
Ierland.
De mijnwerkersstaking in
Engeland.
negema. De brief wijd er «p, oa*, of
schoon het aanbod de eigenaars finan
cieel niet raakt, het buitengewone waarde
heeft voor de arbeiders. De eigenaars
zouden graag zien dat de arbeiders den
steun niet verliezen.
ENGELAND EN HET NABURIGE
OOSTEN.
GEMENGDE BUITENL. BE
RICHTEN.
*PROCESSIES.
ER VLAK NAAST.
EEN KEERPUNT?
'lil
-.)!
:i
ii"
V
'weedeBlad.
De overeenkomsten met de
spoorwegmaatschappijen. De
Zondagswet. Een interpel
latie-Schaper.
Vrijdag heeft ons Lagerhuis zich den
leelen middag onledig gehouden mei een
etsontwerp, dat inderdaad zeer belang
rijk dient genoemd te worden.
Het betrof namelijk de bekrachtiging
van nadere overeenkomsten met de Maat-
diappij tot exploitatie van Staatsspoorwe
gen en de Hollandsche IJzeren Spoorweg-
Maatschappij.
Tot goed begrip van het in de Tweede
Kamer over deze aangelegenheid verhan
delde en de belangrijkheid der overeen
komsten, ga hier een uiteenzetting voorat:
De spoorwegen hebben uiterst moeilij
ke jaren doorgemaakt en al is er hoop,
dal men thans zonder tekorten kan werken,
de kans op een dividend van eenige be-
teekenis is voorshands gering. Daarom hing
de Regeering als een voortdurende be
dreiging. boven het hoofd, dat de Maat
schappijen gebruik zouden gaan maken van
haar bevoegdheid om krachtens art. 29
der overeenkomsten van 1890 deze over-
>n kom sten op te zeggen en den Slaat lot
asting Ie dwingen. Indien het dividend
over 1920 en '21 slechts 3JS pCt. of lager
z*i zijn, kunnen de Maatschappijen van dit
-echt gebruik maken. De kans, dat deze
inderdaad In tegenstelling met een der
gelijke gelegenheid in vroeger jaren van
hun recht zouden gebruik maken, is thans
o veel grooter dan destijds, wijl toen de
rentevoet niet hoogcr was dan 3J-4 pCt.,
terwijl thans de aandeelhouders bij naas
ting het dubbele voordcel van hun geld
zouden kunnen trekken.
De nieuwe regeling, aan de Staten-
,'neraal voorgelegd, komt nu hierop neer:
t kapitaal der Maatschappijen (18 -(-
'/i milliocn) wordt uitgebreid met 22 -{-
27 millioen, welke bedragen de Staat
zal nemen, waardoor de Staat de meerder
heid der aandeelen zal bezitten en de
meerderheid van de zetels in den Raad van
Commissarissen zal bezetten.
Het groote voordeel van deze regeling
springt direct in 't oog: de oude aandeel
houders zien hierdoor af van hun recht
om den Staat na twee jaren van ongun
stige bedrijfsresultaten tot naasting te
nopen en de Staat wordt dus nu vrij om
indien dit te eeniger tijd gewenscht
nocht blijken den vennootschapsvorm
c verruilen in een rechlslreeksch Staatsbe
drijf. Tegenover het afzien van een voor
ben zoo belangrijk recht, heeft de Regee
ring voorgesteld om den aandeelhouders
een dividend van 5 pCt. te waarborgen
(tot dusver hadden zij slechts een voorrang
Van 4 pCt.)ZQndal bij een .evontwecl lager
dividend de Staat het ontbrekende bijpast
Vrij algemeen was de instemming die
deze nieuwe vorm van het spoorwegbe
drijf vond.
De heer Lely, oud-minister en deskun
dige, bracht hulde aan de Regeering voor
de eenvoudige wijze, waarop zij een bevre
digende oplossing gevonden had voor het
niet zeer gemakkelijke vraagstuk. Hij be
schouwde dit voorstel feitelijk als staats
exploitatie en trok zijn oude motie, waarin
daarop werd aangedrongen terug. Van
techts werd met het regeeringvoorstel in
stemming betuigd, door den katholieken
deskundige, den heer Bongaerts en ook de
heer Kuiper was er namens de katholieke
arbeiders zeer goed over te spreken. Zelfs
de socialistische heer Van der Waerden
'kon er wel eenige lichtpunten in ontdekken,
o.a. de sterke positie die de Staat zou gaan
innemen, wat inlusschen niet wegnam
dal socialisatie z.i. de eenige definitieve op
lossing zou zijn. Natuurlijk, met socialisatie
gaan de roode heeren naar bed en staan
ze mee op.
Kchter, de heer Van der Waerden, en
met hem de heer Van Bereslcijn, hadden
ook bezwaren. Zoo sprak hij over de toe
komstige positie der oude aandeelhouders.
Aan hen zal in ruil voor den afstand, dien
ze doen van hun recht, om den Slaat tot
naasting te nopen, een dividend van 5 pCt.
gegarandeerd worden, hetgeen deze beide
sprekers een te ongunstige bepaling voor
den Staat achtten, waartegenover de heer
Bongaerts den aandeelhouders juist hulde
bracht voor hun coulante houding in deze.
Een niet onbelangrijk deel der discus
sie werd ingenomen door de kwestie der
mcdezeggingsscliup. Minister König wensoh-
te den Raad van Commissarissen te laten
bestaan uit 11 leden; 6 door de Regeering
cn 5 door de aandeelhouders te laten be
noemen.
Hiertegen rees tweeërlei beswaar.
Vooreerst achtte men deze vertegenwoor
diging der aandeelhouders in den Raad ge
heel misplaatst, nu deze een gegarandeerd
dividend van 5 pet. zullen ontvangen en
dus feitelijk obligatiehouders zullen wor
den, die hij de bedrijfsuitkomsten nauwe
lijks nog eenig belang zullen hebben. De
motie, door den heer Van der Waerden
voorgesteld, om deze bepaling te schrappen,
vond vrij algemeene instemming, ook bij
den lieer Lely, die geen reden zag om de
ze bepaling te handhaven, nu de aandeel
houders van elg risico ontheven zijn.
Vervolgens bepleitten de arbeidersafge
vaardigden van de Rechterzijde, de heeren
Henri Hermans, Smeenk en Kuiper, verte
genwoordiging in den Raad van Commis
sarissen, door het personeel. Zij waren cell
ier gematigder in hun wenschen dienaan
gaande dan de heet gebakerde lieer Kleere-
koper, die deze medezeggingschap cisch-
te, onmiddellijk en zoo verregaand moge
lijk.
De heeren van de Rechterzijde achtten
medezeggingschap in beginsel eveneens
wenschelijk, doch maakten eenig practisch
voorbehoud. De heer Henri Hermans wees
er op, dat alle arbeidersorganisaties
dan vertegenwoordigd zouden moeien zijn,
hetgeen het aantal commissarissen vee! te
uitgebreid zou maken. Nog achtte deze
spreker het een eisch van volledige mede
zeggingsschap dat dan ook de consumenten
vertegenwoordigd zouden zijn. en ten slotte
betwijfelde hij, of reeds thans het oogen-
blik gekomen is, waarop algeheele mede
zeggingsschap kan worden ingevoerd. Dit
laatste betwijfelde ook de anli-revolution-
naire heer Smeenk, die de vraag stelde,
of de vakorganisaties en door middel
van deze zal practische medezeggingschap
toch alleen mogelijk zijn daartoe reeds
voldoende ontwikkeld zijn. Ook de heer
Kuiper erkende, dat invoering van de al
gemeene medezeggingsschap van liet per
soneel bij openbare bedrijven thans vele
practische moeilijkheden zou medebrengen,
vooral in verband met het feit, dat hot ri
sico van het openbare bedrijf wordt gedra
gen door de publieke kassen. Niettemin
wenschte deze spr. naast de, door de Re
geering in uitzicht gestelde persotieelraad
bij de spoorwegen, toch nog een instelling,
waarin de medezeggingsschap beter tot
haar recht zal komen.
Een bijzonder moeilijke laak bij de ver
dediging der reorganisatie van de spoor-
wegovereenkomslen, had Minister König
niet. De Minister verklaarde zich bereid
tot opneming van vertegenwoordigers van
de vijf personeelsorganisaties in den Spoor-
wegraad, waarin ook vertegenwoordigers
van industrie, handelsreizigers, enz. zullen
zitting krijgen. Hij wilde in den Raad van
Commissarissen personen benoemen, die
goed bekend zijn met sociale cn personeels
aangelegenheden. Voorloopig zal men te
vreden moeten zijn met den nieuwen toe
stand, die 6 regeeringscommissarisscn en
5 commissarissen uit de oude aandeelhou
ders in den Raad van commissarissen zal
brengen. Hierop is de nieuwe overeen
komst gebaseerd. En deze is later zeker
voor verandering vatbaar.
Hiermede waren de algemeene beschou
wingen over de spoorwegovereenkomsten
beëindigd.
Het onlwerp-Zondngswet der Regeering,
is en blijft voor de liberale en socialistische
heeren, een scherpe doorn in 't anti-chris
telijk oog. Ze vonden dit onlwerp volstrekt
niet spoedeischend. Hun toeleg was natuur
lijk het voorloopig van <le baan te krijgen
in de stille hoop, het voor goed te zien
verdwijnen.
De heer Rink, die de parlementaire lei
der van den Vrijheidsbond is, bond de kat
de bel aan. Hij stelde voor het ontwerp
van de agenda af te voeren. De heer Mar-
chant trachtte langs een omweg het zelfde
snoode doel te bereiken. Hij kwam met het
voorstel op de proppen om in geen geval
na 1 Juli meer te vergaderen, zóó ver
langt die goede man naar vacantic.
Maar de Rechterzijde was op haar hoede.
Het voorstel Marchant werd met 34 tegen
30 stemmen, vrijwel rechts tegen links,
verworpen, en het radicale voorstél-Rink
met 34 tegen 27 stemmen.
De heer Schaper vroeg nog verlof, om
den Minister van Arbeid te inlerpelleercn,
naar aanleiding van diens laatste woning-
circulaire.
Duitsche troepen hebben Rybnik bezet
en weigeren de plaats aan de Engclsche
troepen, die er kantonncmenten moeten be-
trekken om de Daitsenen en Polen te
scheiden, af te staan.
Duitsche strijdkrachten lijn voorts een
offensief in de richting van Ujest begin
nen teneinde een wijziging te brengen in
de onzijdigheidslinie.
De Ententecommissie heeft onverwijld
stappen gedaan bij generaal Höfer en hem
met zeer ernstige maatregelen gedreigd,
tenzij de Duitsche troepen terugtrekken op
de linie waarvan zij zijn uitgegaan.
De „Frankf. Ztg." publiceert beëedigde
verklaringen van Opper-Sileziërs over
Poolsche gruwelen. Eenige getuigenissen
betreffen het afmaken van Italiaansche
soldaten van de reeds ontwapende bezet
ting der Dubenko-mijn. die met hun be
velhebber zijn vermoord.
Lowina, de bevelhebber van het leger
der Poolsche opstandelingen, heeft zijn
gezag in handen gesteld van den chef van
den generalen staf der opstandelingen.
De gevechten op de linie die de opstan
delingen in de districten Gross Strehlitz en
Kosel bezet honden, zijn tot stilstand geko
men.
In het nijverheidsgebied, vooral in Hin
denburg treden steeds meer slroopende
benden op, die de arbeiders vaak verhin
deren te werken. De berging van den oogst
is op vele plaatsen zelfs onmogelijk, door
dien de opstandelingen de paarden hebben
opgevorderd en de landbouwmachines ver
nield.
In Beuthen is het tusschen de bevol
king en de bezettingstroepen tot botsingen
gekomen. De Fransche garnizoenscomman
dant heeft de bevolking kennis gegeven
(onder bewering dat uit de huizen op
officieren van zijn staf is geschoten), dat
bij herhaling verdachte huizen met ge
schut zouden worden vernield.
Uit Beuthen wordt nog gemeld, dat ge
allieerde afdeeiingen zijn begonnen de de
marcatielijn te bezetten.
Het nieuwe Parlement.
Alle maatregelen zijn getroffen voor het
openen van het Noordelijk parlement op
heden. De Onderkoning zal eerst een rede
houden. Daarna wordt de Speaker geko
zen (waarvoor majoor Hugh O'Niel is
aangewezen) en worden de leden beëedigd.
De Senaat zal gekozen worden en sir
James Craig, de leider var het Huis, zal de
namen van de leden van zijr kabinet aan
den Onderkoning voorleggen. De plechtige
opening van het parlement zal pas op 22
Juni geschieden. Het is mogelijk, dat de
Koning Belfast zal bezoeken, om zelf aan
de plechtigheid deel te nemen. Lloyd
George en andere leden van het Britsche
kabinet zullen aanwezig zijn. voor zoover
de staatszaken het zullen toelaten en de
meeste, zoo niet alle eerste-ministers van
de dominions, die op het oogenblik Lon
den bezoeken om deel te nemen aan de
rijksconferentie, zullen tegenwoordig zijn.
üe ongeregeldheden.
Te Dublin zijn Zaterdag een jongen ge
dood en acht burgers en twee politie
agenten gekwetst door bommen, die naar
een militaire vrachtauto geworpen worden.
Do soldaten in de auto bleven ongedeerd.
De politie te Liverpool meldt, dat zij een
opzienbarende poging verijdeld heeft, om
groole benzine-tanks met duizenden gal
lons inhoud in de lucht te laten vliegen,
die aan een van de spoorwegstations
in een dichtbevolkte wijk liggen. De poli
tie snaple drie man bij de tanks en wis
selde revolverschoten met hen, maar zij
konden in de duisternis ontkomen.
In de kolenmijnen van Swanwic.k (Der
byshire) zijn Zaterdag nieuwe delvers aan
het werk gegaan. Vandaag verwacht men
er een groot aantal terug.
Volgens den eigcnaarsbor.d zijn er nu
ongeveer 190 schachten, meerendeel kleine,
waar het werk hervat is.
Aangezien Lloyd George een ultimatum
vaar veertien dagen gesteld heeft voor het
handhaven van het regeeringsaanbod be
treffende een subsidie van 10 miiüioen
pd.st., ten einde de verlaging van de mijn-
werkersioonen gemakkelijker te maken,
zou het bestuur der mijneigenaars heden
het bestuur der mijnwerkers tot een con
ferentie uitnoo-digen.
Later wordt uil Londen gemeld:
De mijnwerkers hebben het voorstel
van de eigenaars aangenomen, om een
samenspreking te houden.
Williams, voorzitter van den bond van
mijneigenaars, zegt in een brief aan Hod
ges, waarin hij zijn voornemen meedeelt,
om het mijnwerkersbesluur tot een samen
spreking uit te noodiigon dat de tijd-
grens, die de eerste minister ten aanzien
van het aanbod van 10 millioen pd.sL ge
steld heeft een element in het geschil
brengt, dat de eigenaars niet kunnen
DE FRANSCHENGELSCHE ENTENTE.
L'Europe Nouvelle betoogt de noodza
kelijkheid voor Europa van het voortbe
staan der Fransdh -Engelsohe entente*. Een
klein feit uit dezen laatsten tijd, zegt het
bfkjid, is onopgemerkt voorbijgegaan. Ter
wijl de strijd om Opper-Silezië voort
duurde, hoeft Benmes, de Tsjecho-Siowafk-
sdhe minister van buitenikmdsdhe zaken,
een bezoek aan Parijs en Londen ge
bracht. Zijn ongerustheid, aldus l'Eerope
Nouvelle, behoorde ons te helpen verstan
dig te worden. Zij bewijst, dat de meest
intelligente mannen van centraal Europa
helder inzien dat een breuk tusschen
Frankrijk en Engeiamd voor geheel Europa
noodlottig zou zijn. Impulsieve geesten,
die reeds afschaffing van of zelfs veran
dering in de bondgenootschappen voorbe
reiden, vergeten, dat de Framsoh-Engel-
sche allianoe een huwelijk ia, waar kinde
ren uit geboren zijn. Dezen hebben geen
reden bang te zijn voor de toekomst, zoo
lang de ouders eensgezind blijven. Hon
garije, ingesloten door de kleine entente,
leent zich, tot besprekingen die van een
meer verzoenenden geest getuigen. De
roering in Oostenrijk voor de aanhechting
aan DuitsChland schijnt meer rumoerig
dan gevaarlijk. Wat ook de moeilijkheden
van het oogenblik zijn, de kleine entente
iis er zeker van die te zulten overwinnen,
wanneer zij kan rekenen op den steun
van de groote. In geval van een scheiding
tusschen Fromkrijtk en Engeland zou allies
veranderen. Hongarije en Oostenrijk zou
den aangemoedigd worden om de resul
taten van den oorlog, zooals die in de
tractaten staan ingeschreven, op losse
schroeven te zetten. Zij zouden boven
dien een actief hulpmiddel vinden in een
door Engeland gesteund Dultschland. Hel
vraagstuk van middel-Europa zou weldra
in een vorm aan de orde komen, weimig
geruststellend voor de jonge staten van de
kle'ne entente. Inderdaad zou het bestaan
zelf van een land ais Tsjecho-Slowakije
bedreigd worden. Maar de gevolgen van
oën breuk tusscbeii Frankrijk en Engeland
zouden daarbij niet blijven. Gelooft men
soms, dat Frankrijk er alleen in slagen
zou de onafhankelijkheid van Polen te
handhaven wanneer zich een Russisch-
Duiische combinatie tegen Polen vormde
onder hel welwillende oog van Engeland.
Het geheele hedendaagsche Europa is uit
de Fransch-Engelsche entente te voor
schijn gekomen. De kleine staten zijn zich
vóór de groote daarvan bewust. Maar
daaruit volgt, dat de twist om Silczië aan
Engeland en aan Frankrijk de oogen be
hoorde te openen en er hen toe brengen
de kwestie van hun wederzijdsche betrok
kingen eens en voor al te regelen. Dat
men het vrij gemakkelijk eens' kan wor
den over Opper-Silezië is voor 1'Europe,
Nouvelle nu duidelijk gebleken. Het l'a
liajinschc voorstel schijnt den weg te ope
nen. Wat het ernstige in den huldigen
toestand is, is, dot de algemeene polTiiek
ran Engeland overat in strijd is met die
van Frankrijk; of zij nu Europa
of heit Oosten betreft, of men zich
met Dusseidorf of Warschau be
zig houdt, het zijn slechts Framsche
Engelsche wanklanken. Men komt er toe
te twijfelen aan de gemeenschappelijkheid
van de belangen, die toch de beide landen
in slaat heeft gesteld om, nauwelijks twee
jaar geleden gezamenlijk oen nieuw
Europa te maken. In het belang van de
kleine naties van de entente en in dat van
de groole moet deze onzekerheid oen oind
nemen. Het is niet meer voldoende.de
kwestie van Opper-Sitezië te regelen. Het
geheele Frans-oh-Eiigelsche bondgenoot
schap moet op de helling. Doet men liet
niet in tijês, dan zal de eerste stormvlaag
het schip, waar wij allen aan boord zijn,
naar den kelder jagen.
POLEN EN DUITSCHLAND.
De straalbetoogingen te Ostrowo van 2
Juni schijnen voorboden van een groote re
beweging tegen' dc Duitschers. Volgens be
richt uil Posen weiden vele Duitschers
zaar mishandeld cn Duitsche winkels en
woningen geplunderd. De Pooisohe arbea-
ders be-bben het ontslag van alle Duétsche
arbeiders uit de wagenfabrieken afge
dwongen en de Dnitsohe bevolking met
verdere plundering gedreigd, indien zij
niet dadelijk wegtrekt. De politie bleek
machteloos. Alleen miütaóren zutëen orde
en rast kunnen (herstellen.
De Daily Mail verneemt, dat dc Brit
sche regeering niet voornemens- is, de
Grieken im Kiein-Arië met troepen at ats
vloot te steunen. Het hiad voegt eraan
toe, dat aËereerst overeenstemming met
Frankrijk noodng is voor een nieuwe
orienteering van de poütiek in Kleiu-
Aarië. Deze overeenkomst zon het geheele
gebied en die politiek ook in Europa moe
ten omvatten. De bespreking van een en
ander wordt m een bijzondere kabinets
vergadering deze week verwacht.
JAPAN EN YAP.
De Chicago Tribune heeft een bericht
uit Tokio naar luid waarvan het Japan-
sdhe departement van marine heeft aange
kondigd dat de JapomsChe marine-garni
zoenen van de JapansChe bezittingen in
die zuidelijke helft van den Stólien Oceaan
zrifflen worden teruggenomen en dat de
bescherming dier elanden -i* ook van
Yap zal worden opgedragen aan de
plaatselijke politie.
DOE VEREENIGDE STATEN EN INTER
NATIONALE ONTWAPENING.
De commissie voor de huilendaindisohe
aangelegenheden uit ,het Huis van afge
vaardigden le Washington heeft haar
goedkeuring gehecht aan een resolutie
van den voorzitter dier commissie Por
ter, welk door dezen wa*s opgesteld na
een onderhoud^ "Jat Porter had geuiad
met president Harding. De resolutie be-
heist, dat het Congres volkomen instemt
mot het voornemen van den president, om
een infemaibionaJe conferentie bijeen te
roepen, ter beperking van de bewapening
en dat het oen crodiet van 100,000 wil
toestaan voor voorioopige onkosten.
EEN NIEUWE BRUG OVER DE
THEEMS.
LONDEN, 6 Juni. De koning zal van
daag tegenwoordig zijn bij de opening
van een nieuwe Tbeemsbrug in South-
wark, ter vervanging van de brug, die in
1811 door Kennie gebouwd was. Twee
van de afstammelingen van daten zullen
bij de plechtigheid van hedenaanwezig
zijn.
De nieuwe brug heeft 375,000 pond-
sterling gekost cn het bouwen ervan was
in 1911 begonnen, maar had oponthoud
ondervonden van den oorlog. Zij is van
ijzer en heeft vijf bogen inplaats van de
drie van de oude.
President Miilerand heeft gisteren
in liet lyceum Henri IV het monument
onthuld, dat opgericht is ter nagedach
tenis van de drie-honderd-een-en-lachtig
leerlingen, oud-leerlingen, leeraren en
leden van het personeel van het lyceum,
gedood in den oorlog. Mdiers tulwiens
jongste zoon op het lyceum gaat en die
daar zelf gestudeerd heeft, zeide in zijn
toespraak, dat het republikein,sche
Frankrijk met al zijn vezels aan den vre
de gehecht is, en zoo het noodig is, dat
Frankrijk bijna drie jaar na het einde
der vijandelijkheden bet geweer naast
den voet geplaatst houdt, dan is het
daarvoor niet verantwoordelijk. Frank
rijk zou de voor zijn verdediging geval
len kinderen verraden, wanneer het niet
de nakoming van plechtig aanvaarde
verplichtingen op zich nam. En het zal
slechts al te gelukkig zijn, wanneer de
eindelijk door een beteren geest bezielde
schuldenaar weldra besihmt, door zijn
handteckening gestand te doen, de we
reld in staat zal stellen zonder bijge
dachte zijin arbeid te hei-vatten.
Een ingenieur, die ^herhaaldelijk
had terechtgestaan, omdat hij jonge
meisjes de vlechten had afgesneden (in
zijn woning werd een groote verzame
ling van deze tropeeën gevonden) maar
telkens was vrijgesproken omdat werd
aangenomen dat hij onder dwangvoor
stelling handelde, had den laatsten tijd
ook daiiïestasohjés tot goeden buit ver
klaard en moest zich nu Zaterdag te
Berlijn verantwoorden wegens diefstal.
Ook ditmaal werd hij vrijgesproken op
dezelfde gronden die hom vroeger uit
het gevang hadden gehouden. Daar litj
echter het geld, dat zich in de tasChjes
bevond, ten eigen bate had gebruikt,
werd hij. nu wegens verduistering lot
300 mark boete veroordeeld.
De Engclsche minister van arbeid
'hoeft Zaterdag vertegenwoordigers van
de patroons en de werklieden in de ka
toennijverheid van Lancashire uitgenoo-
digJ, heden, Dinsdag, met hem te verga
deren over het loongeschil, dat aUe spin
nerijen stil 1 reeft gezet.
Een aantal eigenaars in Oldham heb
ben aangeboden, om hun fabrieken te
heropenen op de voorwaarden, die de
leiders van de arbeiders aanbieden,
een verlaging met 50 pCt.
- In verband met een opzienbarend
m «tr. Koga, hoofd w.
het Koloniaal Bureau te Tokio van rijn
ambt ontheven. Tegelijkertijd Vs gouver
neur Abe van de perfectuur te Tokio af-,
getreden in verband met een gemeente
lijk schandaal.
Uit New-York wordt gemeldt, dat
op het vliegveld bij Minoola, op Long Is
land, de viiegster Laura Cromwell is
doodgevallen van een hoogte van 1000
voet.
Deze vliegister, had onlangs 199 mail
achtereen in de lucht met haar toestel
kopje geduikeld.
Als tweede termijn van het doof
DuitscMand te betalen milliard goudmavk
zijn aan de Federal Reserve Bank te
New-York vijftig millioen goudmarit in
doMars overgedragen.
Lloyd George heeft kou gevat en
moet op raad van de dokters 'n paar da
gen rust nemen.
Men meldt, dat de koning van Grie
kenland 10 Juni naar het front zal ver
trekken.
In het Christelijk GeïHustreerd
Volksblad" dicht Anonymus:
Is zoo'n processie
U een obsessie,,
Doet zij ons, protestanten, zeer.
Als roode benden
De straten schenden.
Dan hindert mij dat toch véél meer!
At dat betoogen.
Het moest niet mogen.
Maar nu 't eenmaal is toegestaan,
Zie 'k liever paters
Dan godsdiensthaters
In optocht langs de wegen gaai:.
Het liberale „Vaderland" prijst de
Nederlandsche Bisschoppen, die aan
de Katholieken verboden hebben om
samen te gaan met de Socialisten,
als „bekwame mannen, die doorgaans
een goeden kijk hebben op mcnschen,
en omstandigheden."
Inderdaad, zóó bekwaam zijn ze,
dat zij niet wachten tot liet te
laat is, maar reeds optreden, zoodra
een wolkstij)je aan den verren hori
zon opdoemt.
De schrijver in het „Vaderland"
meent verder in zijn oer-liberale wijs
heid, dat het schrijven van het Door
luchtig Episcopaat eigenlijk al te laat
kwam.
Hij is er met deze bewering vlak
naast.
Zoo goed als geen katholiek dacht
aan het verlaten der coalitie om sa
men te gaan werkrfn met de S.D.A.Pj
Zeer juist zegt dienaangaande het
,yHuisgezin"
„leder, katholiek of niet, die het
verloop der zaak objectief en nuch
ter heeft gevolgd, weet, dat de ge
waagde denkbeelden van een enkele
onder ons bij de overgroote meer
derheid van ons volk, ook ons ar
beidersvolk, geen weerklank vonden.
Onze sociale werkliedenorganisaties
staan vierkant tegenover de sociaal
democratische, en er is geen enkele
reden om te veronderstellen, dat de
mannen, die in de vak- en standsactie
den strijd tegen de revolutionnaire
beweging zoo wakker voerden en
voeren, in de politieke organisatie
naar een bondgenootschap met de so-
ciaal-democraüe zouden neigen, wel
ke van laatsten troef gesproken
de revolutie, een gewelddadig ver
storen der wettelijke orde, achter de
hand houdt, indien het naar haar zin
niet vlug genoeg gaat en een oogen-
blikkelijke situatie daarvan heil voor
de partij zou doen verwachten."
Inderdaad zóó is het. Dat weet
ieder die de principieele actie onzer
sociale vereenigingen kent.
Den opmerkzamen toeschouwer kan
het niet ontgaan, dat wjj met ons
economisch leven, met name met den
belangrijksten bedrijfstak, den land
houw, op een keerpunt zijn geko
men.
Wie den ernst der situatie niet
mocht doorvoelen beschouwe een
oogenblik deze sprekende verscliijnsc-
■l1
i-l
il:1
ii
éi
:l
i!
I'll
'l'
'I
VRIJ NAAR HET DU1TSCH.
13.
De trein had hel station bereikt.
„Drcslau! Uitstapponl'l
Hot portier ging open, en spoedig stond
teen te midden oener woelige, dringende
menigte op het perron.
„Waar zou Max toch blijven?"
„Daar komt hij!.... Max! I"
Haastig baande deze zich een weg door
hot gedrang. „Welkom in uw nieuw te
huis 1"
Stormachtige begroeting volgde nu van
moeder en zusters. „Hoe gaat het mama?
Is u vermoeid?" Max nam den zwarein
handkoffer van Helena. „Hebt gij nog
toeer bagage? Neen? Nu dan komt mee,
hel rijtuig wacht. Neen mijn arm, mamal"
t „Anna heeft wonderen gedaan sedert
gisteren", vertelde hij, naidat de kleine ka
ravaan zich in beweging had gezet. „Er is
Avcl is waar, nog veel te doen, maar over
hel algemeen ziet het er in onze nieuwe
rt*-<mina al heel gezellig Uit",
„Onze meubelen zijn dus alle onbescha
digd aangekomen?"
„Op een paar gebroken borden en kop
jes na, mama."
„Is de tuin groot," vroeg Greta.
„Dat ligt er aan, wat ge groot noemt.
Voor ons is hij in ieder geval groot ge
noeg. Voorzichtig, mama!"
„Hoe ver is het nog, Max?" vroeg Hed
wig, terwijl rij de andere in hel rijtuig
volgde.
„In een groot half uur zijn wij er."
Max nam bij den koetsier op den bok
plaats. Het portier sloeg dioht en onmid
dellijk daarna ging het ratelend vooruit,
de stad uit.
„Mama," zeide Hedwig na een poosje,
terwijl zij op het vroegere onderwerp van
hun gesprc! terugkwam, „indien u hier
wezenlijk f vrienden heeft, kunnen wij
tenminste U.,.a nog kennissen van paj>a
aantreffen. Ik heb mij vast voorgenomen
op verkenning uit te gaan. Er zal toch nog
wel een tante of nicht te vinden zijn, of
ten minste menschen, die hem vroeger ge
kend hebben."
Haar moeder schudde het hoofd. „Gij
vergeel, dat de duur van een menschenle-
ven vcrloopen is, sedert bij deze streek
verliet. Tantes eri nichtjes bezat hij niet en
van zijn vroegere vrienden zullen er ver
scheiden dood zijn en de overigen hebben
hem zonder twijfel lang vergeten."
„Maar.... o, mama, welk een prachtig
kasteel!.... En dat park!hoe heer
lijk!"
„Daar zou ik wel wiilen wonen," meen
de Grela, toen het uitgestrekte gebouw met
zijn torens en torenljes een oogenblik dui
delijk in zijn geheele grootte voor lien lag.
„Rijke men sollen zijn toch le benijden; zij
kunnen alles naar hun smaak en welge
vallen laten maken."
„Wie weet, of de eigenaar dezer be
zitting zoo gelukkig is, als gij u verbeeldt,"
hernam Helena glimlachend. „Misschien
zou hij gaarne met ons ruilen."
„Ik zou wenschen, dat hij het mij aan
bood," lachte Hedwig. „Wat denkt gij er
van Greta?O mama, wat scheelt u?
Is u ongesteld?"
,Neen," hernam deze zacht, terwijl zij
het gelaa-t afwendde, „ik ben slechts ver
moeid."
,Ik hoop, dat wij spoedig aan 't einde
van onzen tocht zijn," zeide Helena troos
tend!. „Wij zijn zeker meer dan een half
uur onderweg."
„Dat gebouw, daar is in ieder geval de
fabriek."
„En daar staat Anna reeds aan de tuin
deur. Dadelijk zijn wij cr! O mania, o
Helena, wat een mooi huis! Zou dat wezen
lijk liet onze zijn?"
O-nder het luid gejubel der beide meisjes
hield het rijtuig stil. Zij sprongen er uit
en stormden Anna voorbij over het goed
onderhouden pad om dadelijk iedere ruim
te der nieuwe woning, ieder hoekje van
den tuin te doorsnuffelen. Met gloeiende
wangen en loshangende haren zochten zij
eindelijk het kleine kamertje op, dat Anna
voorloopig tot huiskamer had bestemd, en
vonden daar een met zorg toebereid maal
gereed, hetgeen zich allen, moeder uitge
zonderd, heerlijk lieten smaken.
De conversatie aan tafel was buitenge
woon levendig, ofschoon mevrouw Wall-
hagen soms eenigen lijd met hare gedach
ten afdwaajde en, tot onuitsprekelijk genoe
gen van dc vroolijke Greta, geheel verkeer
de antwoorden gaf.
,Hoe jammer, dat u z-oo vermoeid is,
mama! Maar morgen moet u met ons de
ronde doen en alles bekijken.'
,Als wij morgen eens in het prieeltje ont
beten," stelde Hedwig voor. „Dat zou heer
lijk zijn!"
,Neen, niet in het prieeltje, maar op dien
kleinen heuvel onder den beukenboom.
Daar heeft men een bekoorlijk vergezicht:
aan den linkerkant het huis, recht voor
zich den tuin en daarachter de fabriek
van den heer Weber. Nog verder op den
achtergrond ziet men het groote park van
het kasteel, en heel in de verte de stad
juist als op een schilderij. Niet waar, wij
ontbijten daar? Ik zal er de koffie wel
naar toe brengen, dan heeft Anna er geen
moeite mee."
In de schaduw van den grooten beulke-
boom zat rondom de ontbijttafel een heel
gezelschap in levendige conversatie.
„I'k begrijp inderdaad niet, hoe .Anna het
-huis zoo sjx>edig in orde heeft gebracht,"
merkte mevrouw Wallhagen op. „En alles
zoo doelmatig ingericht! Helena meende,
wij zouden hier nog een groote verwarring
vinden."
„Dat wonder zal ik u verklaren," zeide
Max glimlachend. „Ten eerste vonden wij
het geheele huis grondig schoongemaakt.
Zoodra het bepaald was, dat wij er in
zouden gaan wonen, heeft mijnheer Weber
of liever juffrouw Constance alles in orde
laten brengen.
Toen daarna onze meubels aangekomen
waren, zond men ons een paar flinke mcn
schen, die in een ommezien alles naar bin-
I nen brachten, en volgens aanwijzing in de
verschillende kamers verdeelden.
Later kwam juffrouw Constance zelf nog
een paar maal hier," ging Max voort, „om
Anna met goeden raad ter zijde te staan."
„Dat was zeer lief van haar," hernam
Helena. „Zij is mij reeds bij de eerste ont
moeting zeer goed bevallen."
„Ja," knikte, Max, „zij heeft zoo niets
gemaakts aan zich."
„Maar wie komt daar?" riep nu Hedwig,
Een lichte japon werd door de struiken
zichtbaar, cn in 't volgende oogenblik ver
scheen aan den voet der hoogte een jonge
dame.
„Mejuffrouw Weber!" riep Helena, ter
wijl zjj haar te gemoet snelde.
Greta sprong op om een stoel te halen,
terwijl mejuffrouw Weber de familielede*
begroette, en mevrouw Walinagen het
lieve meisje op de vriendelijkste wijze
dankte voor de beminnenswaardige voor
komendheid, waar-mede alles tot hare ont
vangst gereed was geweest.
(Wordt vervolgd)
