Eerste Blad. Labiel evenwicht. UIT DEN OMTREK Gemengd Nieuws Orde en Arbeid De strijd tegen de muggen. MAANDAG 4 JULI 192f 44ste JAARGANG No. 13877 PER KWARTAAL T 3.25 PER WEEK f 0.25 FRANCO PER POST PER KWART. Bij VOORUiTBETALIüé f 3.57Vi BUREAUX» NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748. ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEL BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. HEEMSTEDE. BENNEBROEK. BLOEMEND AAL. HILLEGOM. noordwijkerhout. SANTPOORT. SCHOTEN. De uitzetting. IJMI fIDEN. 'ZANDVOORT. ZAANDAM. HOOIMAAND. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN» De politieke verhoudingen vinden thans haar zwaartepunt boven het steunpunt. Een lichte stoot kan deze pyramide op haar top doen omstorten. Het evenwicht is labiel. Er is uiterste voorzichtigheid te betrach ten. Deze toestand dringt zelfs de pu bliekrechtelijke bedrijfsorganisaties op den achtergrond. Een ieder voelt, dat dit vraag stuk terecht met teere vingeren beroerd moest worden. Grooter belangen vragen de aanhoudende aandacht. Niet steeds heeft een partij zelfs haar •igen zaken in de hand. Ook zonder bis schoppelijk schrijven immers waren wij zoo goed als allen van meening, dat de Coalitie moest gehandhaafd blijven. En toch is er reden, althans aanleiding, voor de hier en daar uitgesproken meening, dat deze poli tieke bond zijn beste dagen gehad heeft. Wij, Katholieken, wilden het niet, maar de omstandigheden en mogelijk zij wilden an ders. Wij willen nog niet scheiden. De vraag is nu wat zij willen. De overzijde heft juichtonen aan. Doch, als waren zij politiek ongeschoold, doen zij daad op daad van antithetisch voelen, di\ ons tot Christelijk samengaan zou dwingen, zelfs al zouden wij niet willen. Ik herinner mij den tijd der Provinciale Statenverkiezingen van N.-Holland. Een kleine meerderheidlinks. Zui ver negatief: niet rechts. Wat al kleuren vormden dit tapijt! Hoe sober daarnaast de voetveeg: rechts. Economische Bond, Vrij- en Unie-Iibe- raal, Vrijzinnig-Democraat, Sociaal-Demo craat en een tweeledige revolutionaire uiterste Vleugel, dit alles moest het College van Gedep. Staten kiezen, mitsgaders de Eerste Kamerleden afvaardigen. Had rechts bij onthouding der Communisten nog een schijntje hoop in stemmental dien warwinkel te overrompelen? Neen. AI na derden de cijfers elkander. Dit vertrouwen bewaren wij voor 1922. Maar had rechts hier en daar eenige verwachting van een oud-liberaal of een IJ con. Bonder om niet „als maar" roode mannen en vrouwen af te vaardigen? Wellicht hier en daar. Persoon lijk twijfelde ik niet of ten slotle zou het bloed kruipen waar het niet gaan kon, 't zou schoorvoetend zijn: rechts tegen liniks, oi veeleer: links tegen rechts. En zoo bleek het. Deze les had drie jaar later de rechtsche mannen van Amsterdam tot leering kunnen strekken. Zij hebben er overheen gezien of tegen alles in gehoopt, maar -dan moge het resultaat voor hen beschamend, doch te vens opvoedend zijn: Alle beletselen vielen in één slag bij blauw en rood, toen het er om ging links te handhaven: links tegen rechts te Amsterdam. Waar zóó de antithetische daden hun nentwege gesteld worden, nemen wij de vrijheid vooralsnog om hunne woorden te glimlachen, die de Coalitie als antithetisch monsterverbond politiek uit den booze krijten. Het moge èn voor Vrijheidsbond èn voor S. D. A. P. waar zijn, dat het allerminst aangenaam is over alle geschillen Boisse- vain-Miranda, mr. ter Hall-Wibaut te moe ten heenstappen.... ter wille van het cle rical e „gevaar", wij hebben geen taak hen uit die mizère te helpen zoowaar wij Ka thotieken „clericaal" willen en zullen blij ven, begrijpen wij hun lokstem niet, zoo lang zij ons qua talis nog als „gevaar' signaleeren. "g Kort gezegd immers nu begrepen: Van de overzijde grijnst het gevaar dus niet. Indien er gevaar is voor de Coalitie moet dit in Wen dig zijn. En nu weigeren wij èn Grondbelasting- attaire èn Dienstplichtwethistorie aan te merken als feiten hoe ernstig ook die een einde zouden moeten maken aan een samengaan, heilzaam in 's lands belang. Bij de Zondagswetgeving hebben wij, Roomschen, ons offer reeds gebracht. De wel-kan geslikt, wijl de praktijk ons milder oordeel zal bevestigen. Het geven en nemen ter wille der éénheid kweekt uiteraard geen jubelstemming. Doch erger is als een deel der Coalitie den grondslag van samengaan wil onder mijnen. Indien wij allen, welke godsdienst ooi- beleden worde, grondwettelijk gelijk gerechtigd zijn en indien de uitoefening van den godsdienst voor een ieder en een tegelijk vrij is, dan begrijpen wij niet, dat eemge grondwettelijke, bedoelde of onbe doelde ongelijkheid kan blijven bestaan, zelfs al zouden de gegadigden of gedupeer den geen prijs stellen op beëindiging van het onrecht. Ergo: aj zouden de Katholie ken over opheffing van het Processieverbod hiel kikken (en zij spraken er publiekelijk Wonderlijk sobertjes over tot dusver) dan hog moesten de andere partijen en wel allereerst onze Coalitiegenooten als Wapenbroeders in dienst van het recht er Piijs op stellen dezen feitelijken uitzonde- ^"gsmaatregel weg te vagen. - Wij zien de omgekeerde wereld 1 Een tieverband? In plaats van deze anti-paap- sche fanatici als de laatsten der inheem- sche Azteken te brandmerken laten zij, met stil genoegen, deze lieden hun knuppel in bet hoenderhok werpen. Er is eenige Schadenfreude daar ginds. De Christelijk Historische gedachten- Waarachtig: de geheele(?) historie wijst naar het Protestantisme. Zonder dit is Nederland sociaal, politiek, economisch enreligieus lam geslagen! De oude Cathe-dralen en nieuwe torenspitsen zeggen niets over het oude Roomsche geloof en de nieuwe katholieke herleving, neen, apres tout is Nederland toch een Protes- tantsdh land, van binnen en van buiten doorzuurd van reformatie. Hoe hebben we 't nu? Indien Nederland nog den naam van protestantsch waardig wil worden, en vooral de Coalitie, dan teekene het als uit één mond protest aan tegen 't benepen gedoe van Kroppen en Quasten. Maar voor zulk klein gerei in zulk een groote zaak van recht op zijde gaan? De biezen pakken. De matten op rollen en verdwijnen mét de reeds inge diende voorstellen eener Coalitieregeering? Men zal moeite hebben alle katholieke Kamerleden hiervan te overtuigen. Dan houd ik mij aan Vermeulen's woord: De Katholieke Partij is eene persoonlijkheid: die vrijheid vordert. Mr. BOMANS. 't gefluit aan de orde van dén dag is. Het wordt zóó gezellig, dat menigeen hoopt, dat die dingen spoedig oip of defect zijn; dan komt er tenminste aan het conduc- teurtje- en soheidsreofotertje-spelen een -einde. Vischwedsrijd. Bij den visohwedstrijd gang gaat naar de eerste bronnen terug, gehouden tussohen Bennehrock en Hille- - - "~x gom in de Ringvaart -behaalde „Het Baarsje" uit Schoten den ten prijs (ver guld zilveren medaille) met 124 stuks; 2e pr. werd toegekend aam „Vereenigde Vis- scher-s" te Haarlem; 3e prijs d-oor „Lusti ge Hengelaar" en 4e prijs door „Morgen stond" te Heemstede. Burgerlijke Stand. Gebaren: d. v. O. F. 0. Kaars Sypesteyn-Stadesz. v. W. B. Teves-ter Brake; z. v. J. W. v. d. Raad-Job; z. v. J. C. Warnaars-Holtz- apffel. Ondertrouwd: Mr. J. Moolenburgii en J. E. v. d. Plaats; J. Yos en II. de Bree; Th. H. Greeve en A. Tromp; G, J. Kuiper en G. M. Perquin. Getrouwd: J. Oh. Booms met M. A, F. Rijkers; N. J. Gozeling met M, Lammers; J. E. Gunnmk met J. R,. Marseille; F. H. van Loghem met E. E, i.ualitieregeering bestaande uit Irie Ivatho- '(Acn en zeven Protestantantsche, althans j, Roomsche mannen, stelt voor het - l'°eessieverbod op te heffen Eindelijk. Eu in navolging van een voorbereidende "'nmissie van geleerde heeren, allerminst tecerderheid katholiek. v Eindelijk wordt recht gedaan. En bet j)6rhlijdende is, dat wij om dat recht niet „^hoefden te smeeken (dat gaat de R.-K. ',:iaUpartij slecht af) maar dat van alle cMen de onverdraagzaamheid van het W. artikel "werd erkend, j, ™ot Krop en Quast heibel gaan maken. <;u dezer heeren zou er zelfs op 70 jaar ®t een knuppel op uit gaan. Was het Krop Was het Quast? n wat doen nu or.re broederen in Coali- Aanbesteding. Bij de Vrijdag gehou den aanbesteding der arbeiderswoningen werd ingeschreven door de volgende -hee ren: 1. V. Rijswijk, Haarlem, A 134000; 2 Smit, Heemstede, A 136000; 3. Faust N, Niedorp, A 115000 B 113500; 4. Kra- mer, Urk, ingetrokken; 5. Caak en Noë Assendelft, .4 ƒ97010, B ƒ94000. P. H. Meyers, Leiden, A 113.500. Ouds- hoorn, A 118.800 B 116.800. Goed hart, Vdseroord, A. 114,090 B 112.900. D. Berkhout, Medemhlik, A 117,000 Th. Koeman, Wognum, A f 113,700. A, Jonker, N. Vennep, A 122,000, B 120,000. P. Bakker, N. Vennep, 121.800; B. 118.500; M. Koptpe, N Vennep f 125,291, B 120.271. Haarl. Coöperatieve Bouwersbond A f 119.726, B. f 117.435 15. C. J. Kunst, A'dam, A. 130.000; 16. Th. Merkens, Nieuwerkerk, A 124.800; 17. Haarl. Chr. Coöp. Bouwersbond, A. f 119.710, B f 117.710; 18. W. v. Miel, Hoofddorp, A f 91.980, B f 90480; 17. A. Cornelissen, Haarlem, A f 123.200, B f 119.950; 20. Gebr. v. Putten, Heemstede A f 120.000, B 119.000; 21. J. W. F. Louw Lubbers, Haarlem A f 129.950 22. W. N. Bakker, Hoofddorp, A 91.449, B: f 89.400; 23. Donselaar, Vogelenzang, A, f 114.950, B f 113.700; 24. C. Gagel, te Haarlem, A f 112.245, B 110.700; 25. J. Bakker, Zaandam, A f 110.900 26. J. Seysener, Hillegom, A 121.990; B f 119.490; 27. Haarl. Bouw Associatie, te Schoten, A f 134.317, B f 126.667;- 28. P. Stiphout, Haarlem, A f 127.000; 29. Schel- visch. Beverwijk, A f 99.500, B 97.500; 30. C. Schuring, A f 116.700; 31. Viëtor, A f 116.865; 32. Lelyveld, Hillegom, A f 113.900, B f 112.900; 33. P. J. Voorne- veld, Haarlem, A f 135.000. De gunning is aangehouden, doch zal waarschijnlijk aan den laagsten inschrijver ten deel vallen. Het grondwerke reeds eerder aanbesteed, blijft gegund aan den heer W. v. d. Meij» De nieuwe gemeentebode. Als opvolger van wijden den heer Heitlager is heden ochtend als gemeentebode in functie ge treden de heer K. J. van Apeldoorn, vroe ger agent van politie te Enschede. Burgerlijke Stand. Geboren: zoon vaji A. M. Dedding—van den Bunt. dochter van B. C. Donkelaar—Wagenaar. zoon van I. W. van der LugtVlam. dochter van T. CasseeSchotvanger. Het „Kweekersblad" schrijft: In hotel Sistermans te Hillegom hield de Bond va-n Bloembollenhandelaren een goed bezochte vergadering. Men is overgegaan tot de oprichting van een ver- eeniging, genaamd: „Coöperatief Expeditie bedrijf", ten doel hebbende alle bloembol- tenzendmgen coöperatief te behandelen. Het bestuur bestaat uit de heeren: J. J. Dammers, te Rotterdam, voorz.; Mr. M. v. Toulon van der Koog, secr.; leden de hee ren A. Colijn, Voorhout; H. J. Arentshorst en H. van Zonneveld te Sassenheim; J. v. Til, Lisse; W. Jonkheer en R. h. van Zan ten, Hillegom en A. Rijoierse te Overveen. Als opvolger van den heer G. de Vries (C.-H.), die als raadslid heeft bedankt, zal aangewezen worden de heer H. Algra. Burg. Stand. Geboren: Dochter van H. P. van Lierop-Nel-is. Ondertrouwd: L. -van Loon en A. C. Tirnmers. Gisteren geraakte een mooie groote hond van den melkboer Lammer se onder den tram, met het gevolg dat het beest direct gedood werd. Woningnood. Dat tegenwoordig al les vlug marcheert op het geibied van huizen betrek-ken bleek dezer dagen, toen in den voormiddag een verhuiswagen voorstond om mtubilair naar Weerenstein te brengen en er ddenzelfden middag voor hef ledige huis een verhuiswagen uit Vlaardingen stond om nieuwe bewoners te huisvesten. Burg. Stand. Ondertrouwd: A. La gendijk en J. van K-laveren. Geboren: zoon van J. van Kampen Raamsvel-d; zoon van C. W. Schipper Bremer; zoen van C. van S-tein -Seysener; dochter van P. Kraak—Tibboel; zoon van M. A. Duindam—Steekers. Kindervermaken. De Hillegomsche jeugd heeft -den lust te pakken om te flui ten op kleine instrumentjes, due een win kelier verkoopt. De afzet is zoo goed, dat Vischopbrengst. De in de maand Juni in de Rijksvischhallen alhier verkochte visch, heeft f 697.153 opgebracht, tegen f 625.205 in Juni 1920. Wegbrengen van schepen. - Als ver dacht van het „wegbrengen" van sche pen is door de recherche te IJmuiden en uit Den Haag aangehouden de zee man 0. G., alhier, alsmede de machinist 0. M, wonende te Haarlem. Deze aanhoudingen betreffen den sleep- boottreiler Johanna IJ. M. 369 van de Visscherij Mij. van dien naam, directeur J. Fenijn, welk schip op 30 Sept. 1919 nabij Kamperduin door een mijnonplof- fing heette gezonken te zijn. De be manning werd dien dag door het Ne- landsche stoomschip Ittersum te IJmui den aangebracht. Overleden: A. J. M. Peeperkorn, 16 j. E .Dubbeldemuts van der Sluys wed. D. Oudewater, 80 j.; M. J. Doncau 57 jj Zondagavond had alhier in de parochie kerk van St. Victor een indrukwekkende pJechtighed-d plaats. Tot sluiting van het 40-urengelbed werd een plechtig Lof opge dragen, waarna in plechtige Processie het Allerheiligste werd rondgedragen, om geven door een stoet van Eerw. heeren geestelijken. Een 100-tal bruidjes stroois-tertjes, geleid door de Eerw. Jtus -ters der Voorzienigheid, ging het H. Sa crament vooraf, terwijl honderden man nen en vrouwen voorzien van kaarsen en lantaarns den verderen stoet vormden Zoo ging het zingend en biddend langs de prachtige Kerk-laan, waar 12 eerepoor ten, welke alle mooi versierd waren met opschriften en bloemen, opgericht waren, Zoo ging Ihet door den tuin naar den vij ver, waar op het ronde park het altaar was geplaatst, waarop het Allerheiligste een kleine wijle ter aanbidding werd uit gesteld. Hier werd- nu door het zangkoor begeleid door het R. K. Harmonie gezel schap op zeer verdienstelijke wijze gezo-n gen „Jesu D-u-lci memoria" en „0 Sain laris Hostia." Dan werd een schöone -predikatie houden door dert WeliEerw. Pater Re demptorist, die het driedaagsche Triduum had gehouden, waarna de pauselijke ze gen werd gegeven Ten slotte zong het zangkoor „Tantum ETgo" ook met bege leiding van -de Harmonie en werd de ze gen met het Allerheiligste gegeven. Nu trok de processie weer in dezelfde orde naar de kerk, waar 't „Te Deum Lau- damius" gezongen werd en de plechtigheid met het geven van den zegen met het Allerheiligste werd besloten. De Staatscourant" meldt, dat bij von nis van het kantongerecht te Haarlem do Vries, wonende te Santpoort (ge meente Velsen) wegens overtreding van art. 1!5 der Motor- en Rijwielwet, de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen is ontzegd voor den tijd van 6 maanden, ta rekenen van 23 Juni 1921 af. De inboedel van den heer Blom, lid van den gemeenteraad, heeft vanaf Dins dag in weer en wind op de Gedempte SellalkbiiTgergracht op straat gestaan Vanmorgen is -het huisraad opgeborgen een pakhuis aan d-e Gol-en-sostraat. De heer Blom en huisgenooten vonden een onderdak bij kennissen. Raadsvacature. De heer G. de Vries heeft als lid van onzen gemeenteraad be dankt. Hij zal vermoedelijk nog één zat- ting bijwonen. Zijn opvolger is de heer H. A-lgra. Beiden zijn van de Chnist. Hi-st. partij. Visscherij. Gedurende de afgeloopen week kwamen alhier de navolgende vaar tuigen binnen: 40 Hollandsehe stoomtrawlers, 8 Duit- sche stoomtrawlers, 1 Engelsche stoom trawler, 1 motortrawlogger, 23 zeiltrawl loggers, 2 sloepen, 2 zeilharingloggerS; Hollandsehe motorkotter, 1 Deensehe mo* torkotter, 1 Duitsche motorkotter, 48 zeil- kustvisschers. De besommingen dier vaartuigen waren ('c Hollandsehe stoomtrawlers van 29 tot f 6009, de Duitsche stoom trawlers van f 1949 tot 4356, de Engel sche stoomtrawler f 313, de motorlogger f 412, de zeiltrawlloggers van f 8 lot f 1175, de sloepen van f 2293 tot f 3052 de zeilharingloggers van f 1982 tot 4971- de Hollandsehe motorkotter f 725, de Deensehe motorkotter f 884, <je Duitsche motorkotter f 1786, de gezamenlijke kust- visschers f 9410. De aanvoer -bestond uit 351.560 K.G. -trawlvisoh, 10.162 K.G. beugvisch en 173 kantjes drijfnetvisch. De totale opbrengst bedroeg f 143.974.32 Personalia. Alhier is de vorige week overleden de lieer J. B. P. Heije, oud-sta tionchef der Ho!!. IJzeren Spoorweg Mij. tc Velsen. De begrafenis heeft Zaterdag op de algemcene begraafplaats alhier plaats gehad. Baldadig. Voor de conservenfabriek aan de Zuidzijde der Visschershaven heb ben jongens niet minder dan 70 ruiten vernield, terwijl in de fabriek 150 glazen inmaak,potten verbrijzeld zür Kas opneming. Door Burgemees ter en Wethouders zijn opgenomen de boeken en kas van den Gemeente- Ontvanger die in orde zijn bevonden en waarvan proces-verbaal is opge maakt. Voor het tweede gedeelte van het notarieel staatsexamen, slaagde te Den Haag de heer J. de Jong, alhier. FELLE BRAND TE AMSTERDAM. Meerdere gezinnen dakloos. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag om kwart voor twee werden de bewoners van het perceel 2 aan de le Looiersdwars straat te Amsterdam gerwekt door een scher pe rooklucht. Voor ze zich goed en w-el konden aankleeden of iets konden redden, bad het geheele huis vlam gevat. De brand is gelijkstraats begonn-en, ver moedelijk doordat de bakkersoven van den bakker Simons, die van de Elandsgracht af tot het bewuste perceel doorloopt, te veel hitte uitstraalde. Achtereenvolgens werden de eerste verdieping, tweede en de zolder aangestoken. In een oogwenk stond het geheele huis in lichte laaie. Onder leiding van een hoofdbra-ndmees- ter werden de slangen der brandweer door de naburige perceelen gelegd. Ook vanaf den Margiru'sladder weud water gegeven. Met drie a vier stralen op de vechtleiding werd geruimen tijd gewerkt. Men kon ech ter niet verhinderen, dat vrijwel het ge heele perceel uitbrandde. Alle zolders ver toonden groote gaten; van huisraad valt weinig meer te bespeuren. Ook aan de ach terzijde, heeft de vlam geducht gewoed. Er waren heel wat gezinnen in het huis; het grootste depl daarvan is niet verzekerd. Gelijkstraats woont een cinema-operateur, die verzekerd is. Dat is echter niet het ge val met een weduwe van één hoog voor, met K. V. van één -hoog achter, met mej. E. J. de V. va-n twee hoog voor en van S. op twee hoog achter. Al hun have en goed is verteerd en begrijpelijker wijze waren de ongelukkigen zeer onder den indruk van hun verlies. Een groote volksmenigte uit de buurt was op de been. Slechts weinigen waren te bed gebleven. De tegenover het bran dende perceel gelegen huizen, alsmede de aangrenzende panden, werden op last der brandweer, met het oog op onmiddellijk gevaar, ontruimd. PROTESTSTAKING. Het N. A. S. beslaat op heden Maandag voor Amsterdam, Groningen en den Haag een proteststaking te proolameeren voor de vrijlating van Groenend'aaJ. De Federatie van Gemeente-werklieden staakt niet. Naar de „Tel." verneemt, heeft de Bootwerkersvereenig-ing „Recht en Plicht" besloten aan de proteststaking deel te ne men. De aardappelbewerkers namen een bo sluit in denzélfden geest. DE HENLEY REGATTA. EYKEN SLAAT BEBESFORD. De Hollander Eyken sloeg Zaterdag middag in den eindstrijd om de Dia mond Sculls den Engelschman Beresford Jr. Eyken had een voorsprong van D/2 lengte en won de schitterende race in 8 minuten 26 seconden. ALG. R.-K. WERKGEVERSVER- EENIGING. In de hoof-dbestuursvergadering der A R. K. W. V. te Ütrecht gehouden, werden o.a de volgende besluiten genomen: In zake de R.-K. Sportbeweging werd besloten, dat de A. R. K. W. V. als zoo danig deze beweging wel in beginsel zal steunen, doch de practische uitvoering van dien steun zal overlaten aan de afdeelingen. In zaïke de R.-K. Universiteit werd be sloten, dat de heer J. B. van Dijk de uit- ncodiging om zitting te nemen in het pro- paganda-comité van het Bisdom Haarlem zal kunnen aanvaarden. In zake de geruchten, als zou hot De partement van Koloniën de Duitsche me taalnijverheid boven de Hollandsehe be- voordeelen, werd besloten, da-t de voorzitter in den Haag de zaak zal onderzoeken. Ingekomen was een' accountantsrapport omtrent de financiën der A. R. K. W. V. in 1920. De rekening stuit met een voor- deelig saldo van f 954.01. Inzake de werkloosheidsverzekering werd besloten in de Augustus-vergadering de zaak in het openbaar te behandelen. Deze vergadering zal dus een demonstra tief karakter krijgen. Juli is dikwijls de warmste maand. In 1919 was ze koud en nat, ook win derig. Verleden jaar was de temperatuur bemiddeld over de geheele maand- over dag een weinig beneden normaal, in het midden een graad er boven en in de laatste week twee graden er beneden. De hoeveelheiid regen gemiddeld over het ge heele land bedroeg ongeveer 40 procent meer dan de normale maandsom, in N.- Holland en Friesland zelfs bijna 't dub bele er van. In de eerste 10 dagen was ook in Zeeland en Zuid-Holland de re genval vrij zwaar. Uitgebreide onweders kwamen op den 2d-en, 12den. en 19den voor. Het aantal uren met zonneschijn bedroeg 172 tegen 178 normaal. In Juli komen vaak zware hagelbuien voor, die ernstige schade aan den' oogst berokkenen. De nu volgende 5 of 7 we ken beslissen over den oogst. De d-agen gaan weer korten, nu St. Jan, 24 Jund, voorbij is. Den 19en be ginnen de hondsdagen, die 4 weken du ren en den 20sten is T St. Margriet. Menigmaal beent dan een regenperio de, die tot ver in Augustus aanhoudt. Zonsopgang 1 Juli 4.43, ondergang 9.23; op 31 Juli opgang 5.20 en onder gang 8-53; de dag Ss -dan al ruim een uur korter. Zoogdieren. Soms sterke vermeerdering van veldmuizen; er schijnen thans veel ratten 'te zijn. Eekhorentjes leggen al win tervoorraad aan. Vogels. De vogelzang is tamelijk aan het afnemen, doch-in de morgenuren is er nog volle vroolifkheid 't Eigenlijke concert is wel afgeloopen. De nachtegaal heeft jongen, ook de kwartel. Het twee- d-e broedsel van de mu-ssoben Vliegt wit: geheele zwermen, ook jonge spreeuwen, in de afgemaaide hooilanden. De Tiet kragen langs plassen, vijvers en oevers van beken en riviertjes worden 's avonds betrokken door spreeuwen. Vogels, die hier tweemaal broeden, hebben weer eie ren, zooals spreeuw, lijster, mees, muur- nadhtegaal, winterkoninkje e. a. Jonge tortelduiven vliegen ui-t en de jonge pa trijzen kunnen al vliegen. Enkele vogels Zoeken al ihe.t zui-dten op- s-.imnige zwaluwen de wielewaal en de koekoek. Aan voedsel is anders nog geen gebrek. Amphibiën en reptielen worden leven diger naarmate 't warneer wordt; 't zijn immers koudbloedige dieren, die leven bij de gralie van de zonnewarmte. De groe- re kikker kwaakt en schiet nog eieren Hagedissen en slangen leggen eieren; ook vervellen zij. De larven in vorige maanden geboren, groeien met de warmte snel. De vele kleine kikkers en padden, d*ie wij in <fe vorige maand al zagen, zijn geen nieuw broed van dit jaar, doch zij werden reeds in 1920 ge boren. Insecten. Er zijn nu vele rupssoorten. Soms vet'oonen zich de rupsen van den doodshoofdvlinder op de aardappel velden. Op sering en liguster rónden wij de ligusterpijlstaart-rups en op wilgen andere pijl-staartsoorten en hermelijn- rupsen. Ze zijn nog wel niet zoo groot, doch tegen 't einde der maand zijn ze alaardig opgeschoten. Op brandnetels leven nu dé ru-p-sen van de dagpauwoog (Vanessa Jo), kleine Vos (Vanesa urti- cae), nu-m-mervlinder (Vanessa Atlanta); deze rupsen worden -kleurige dagblinders. Op allerlei loofiboomen en heesters, ook op rozen, treffen wij nu de borstelrup sen aan. Verder vele vlinders, a'ls: wit jes, blauwtjes, vuurvlinders, de reeds pi- noeml-e vanessa's. pijtstaartvlinders, bes- senvtinders, enz., enz. Nu zijn ook de boktorren te vangen. In deze maand vreet de eikenaartlvloo met haar larve vaak dé eiken kaal. Op veiebooimen bastaardrupsen (lar ven van Madwespen). Nu Vliegt de „Ju- likever" of „duinkever" nauw verwant aan d-e Meikever, maar forsdher, wel 314 c.M- lang. Grondkleuir der dekschil den bruin tot biina zwart, op de boven- zii-de witte sdhubben als gemarmerd. Zeer gemeen in de duinen, ook av <te Veluwe. Vliegt 's avonds om boomen. De larve is schadelijk in de duinen, doordat zij de wortels van dé helmnlanten afknaagt. De lindeboomen (trouwens ook veel andere planten) zitten vol bladluizen, 'wier suikerhoudende uitwerpselen op de bladeren kleven, waardoor allerlei slof op die bladeren Mirft hangen. D:e zoete uitwerpselen druipen ook wel van de lindeboomen; dorpsstraten met lindebe- rvlanting worden er wel glibberig" van. Vele insecten, die op deze-zoete uitwerp selen azen, zien wij nu op linde, al bijen, hommels, Vliegen, wespen en mie ren. De bladluizen-kolen'es ontwikkelen nu zeer Sterk; men vindt er veel Onze Lieve Heensbeest,ies en' hun larven bij die groote on ruiming ondér de bladlui zen -houden. De wespen en bommels zirn nog erg druk; straks zijn baar kolonies op haar sterkst. Libellen, (glazenmakers of spekdieven waarvan wij in Ju-ni soms reuzen-zwer men plotseling waarnemen (ook dit jaar waren begin Juni Tibellertzwermen waar te nemen), vertonnen zich nu weer in overvloed, doch niét in zwermen. Het zim de diieren die hieir geboren worden. Trouwens in Mei zien wij de eerste «I; de laatste kunnen wii bij goed weer nog wel in begin Nov-eimber zien. Let op de onderzijde van de kool-bl a- d>en, daar zitten nu de gele eitjes van Pet koolwitje. Vernietigt men nu die eit jes met één duimdnik gaat het al dan hebben we straks massa's koolrnp- sen minder. Wie kool wil eten moei nu en in Augustus dagelijks zijn planten in- specleeren. Doodt vliegen en muggent Zij brengen ziekten en besmetting over. In de vrije natuur. Nu bloei! nog de linde en begint <le catalpa (trompet boom); deze laatste geeft wondermooie bloemtrossen. Nu bloeit (ook al in Juni) de echte tulpenboom. Liiriodendron tu- lipifera, jasmijn, deutzia, spirea, wilde wingerd en tamerisk, die reeds in Juni bloeidën, gaan daarmede voort. De wilde flora is nog rijk voorzien. Lischdodde (typha), egelskop, scheren, bolderik, zonnedauw V! Jen»,kruid SnringbaTse- mien, duivelsmelk, waterscheerliag, bere-, klauw, parnas-kruid, St Teunisbloem, groote wilde phlox, aardappel, doorn appel, leeuwenbek, klokjes-bloem, klit en nog tal van andere bloeien volop. Hoewel veel onder de zeis is geno men, geeft het botaniseeren toch nog een rijken oogst. Insectarium en terrarium. Deze dieren- woningen zijn nu zeker mooi gevuld. De hagedissen zijn nu in 't zonnetje te ran gen, en rupsen en kevers die men be- studeeren wil zijn er bij massa's. In Noord-Holland is, zooals men weet, een campagne op touw gezettegen de malariamug. Vijfentwintig ploegen zijn in den afgeloopen winter aan het werk zooveel mogelijk om de broedplaatsen dier insecten te vernietigen. Is nu de malaria in de provincie ver dwenen Geen sprake van! Dat mocht men ook niet verwachten, betoogt dr. H. Alden- hoff, geneeskundig inspecteur van de Volksgezondheid in een artikeltje, waarin hij er op aandringt den strijd tegen de voor de volksgezondheid zoo gevaarlijke beestjes voort te zetten. Wij ontleenen er het volgende aan: „Waar in het vorige najaar het aantal met malariaparasieten besmette mugyen groot werd gevonden, en dus de kans om door een muggesteek te worden be smet toen groot was (het resultaat van dien steek in het late najaar komt her haaldelijk pas in het voorjaar als een malaria-aanval tot uiting; gedurende den winter blijft besmetting verborgen), kon reeds worden voorspeld, dat het aantal voorjaarsgevallen groot zou zijn. Dit is op vele plaatsen zoo uitgekomen en op gromj daarvan heb ik reeds van vele zijden zelfs van geneeskundigen moeten hooren, dat de campagne nieta heeft opgeleverd. Deze gevolgtrekking ia niet juist en voorbarig; de malariageval- len die tot dusver voorkomen, berusten, voor een goed deel op besmetting in het vorige najaar. Pas nu zijn de malaria muggen lichting 1921 aanwezig, d.w.z die, die zijn ontstaan uit eitjes in dit voorjaar gelegd door de wijfjes, die dezeö winter den dans zijn ontsprongen; pas in Juli en Augustus krijgen wij den zomertop der malaria, berustend op da aanwezigheid van vele muskieten, die d« besmetting van mensch op mensch over brengen. Deze gelegenheid tot overbren ging en daarmede het aantal malaria- gevallen, zal natuurlijk afhangen van hef aantal voor die overbrenging beschikbare muskieten; zijn er dezen winter vele be vruchte muggenwijfjes gedood, en heb- ben die dus niet eerder haar 200-tal eieren gelegd, dan is het zeer denk baar, dat het aantal muskieten en daar mede het besmettingsgevaar dezen zomei geringer is, hetgeen zich dan pas zal moeten uitspreken in een verminderins van het aantal malariagevallen in Juli, Augustus en September, en verlaging van den zomertop. Daarop houde men dus zijn aandacht gespannen. Moclit dis verlaging niet intreden, dan veroordeola men daarom de genomen maatregelen nog niet, daar het best mogelijk is dat pas na het dooden van een groot aantal wijfjes gedurende eenige winters 'n der gelijke invloed zal hebbben, dat de dicht heid van de anopheles zooveel is ver minderd, dat de besmettingskans wer kelijk zooveel daalt, dat zich dat in een duidelijke vermindering der malariage- vallen uit. Zij, die de zaak in vollen omvang over zien, blijven vertrouwen stellen in de gevolgde methode. En wat doet nu do malariabestrijding in den zomer? Andere methoden van bestrijding verdelging van broedplaatsen, stelselmatige cliinine- behandeling der bevolking, gaasbe c'ter ming komen als algemcene cweri- :s- bestrijdingsmiddelen, naar het oordeel der bevoegde deskundigen, voor Noord-Hol land niet i n aanmerking, ook al niet met het oog op de be.-chikbbare gelden, die naar hun meening met veel grooter nuttig effect bewaard moeten blijven voor de win- tercampagne, wat dan ook de bedoeling is. Toch heeft het verdelgen van muggen ook in den zomer groot nut; vooral in de hui zen en in de statten van huizen, waarin malaria-lijders voorkomen, waar dus de aanwezige muskieten malariaparasiethou- dend bloed zuigen en dus weer andere per sonen kunnen besmetten. Kon men alle muskieten in die huizen dooden, dan zou den er geen besmette muskieten overblijven, daar geen diersoort -hier te lande, voor zoo-' ver bekend, voor malaria vatbaar is. Maar dit geregeld dooden van muskieten in den zomer in de huizen en stallen kan niet door de overheid worden ter hand geno men, daar dit te veel geld zou kosten. Maar overigens moet het geschieden door de bewoners zelf en dat is eigenlijk een kleine moeite. Men vange ze, vooral in de slaapvertrekken en wel tegen het vallen van de schemering op de ramen en later tegen den zolder met een glas, waarin een dot, gedrenkt met petroleum op een slok, hetgeen de beste methode is. Wil men de muggen buiten zijn woning houden, het geen natuurlijk het meest afdoend is, dan passe men, in de allereerste plaats voor de slaapkamers practische gaasbescherming toe. zóó aangebracht, dat ook bij opschui ven van ramen ontstaande spleten dicht blijven."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1921 | | pagina 1