b-
feuilleton
Parlementaire Kroniek
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Biiinenfandsch Nieuws,
Onder Valsche Vlag
DINSDAG 5 JULI 1921
Frankrijk en Duitschland,
De toestand in Ierland.
De Poolsche opstand in Opper-
Silezië.
GEMENGDE BUITENL. BE
RICHTEN.
Zes en zestig procent meer.
DE HUICHELENDE COM
MUNISTEN.
I i
De Proteststaking een fiasco.
VRIJ NAAR HET DUITSCH.
TWEEDE DEEL.
32.
„Dat is het juistik weet niet, wat
ik moet doen. Gij moet mij tijd laten
om er over na te denken."
„Wij komen over eenige dagen weer
hier, aanstaanden Zondag bijvoor
beeld, en dan zult gij ons zeggen,
Waartoe gij besloten zijt."
Tita schudde het hoofd. „Mijnheer
uuthbridge komt tegen het einde der
Week terug. Hij zou ons hier kunnen
vinden."
„Dat zou nog niets zijn 1" riep He
lena. „Wij behoeven hem niet te vree-
ven menschen van zijn slag zijn altijd
'af hartig."
„Neen, neen, gedurende zijne aan
wezigheid op Guruguh moogt gij geen
poging doen, mij te zien of te spreken.
Gij moet geduld hebben, totdat hij
weer weg is. Waarschijnlijk vertrekt
hij gauw weer, en dan zal ik u door
Elfriede bericht geven."
„Tante, het is al vijf uur," merkte
deze aan, en Caspar kan ieder oogen
blik komen."
„Dat is waar, kind, dat is waar
gij moet heengaan. Eifriede, ik weet,
dat ik op u kan vertrouwen niemand
mag weten, wat hier voorgevallen
is."
„Ik kan zwijgen, tante," antwoord
de Elfriede.
Weinig minuten later hadden allen
behalve Tita, die op den knecht moest
wachten, om haar terug te halen,
het boschje verlaten. Helena ging zwij
eende achter de anderen. In haar
hoofd verdrongen zich duizenden vra
gen en vermoedens. Had Guthbndge
een vervalscht testament te voorschijn
gebracht Had hij een echt, dat gun
stig was, voor haar vader doen ve
nen Of het een of het ander moest
waar zijn, dat was haar duidelijk' aai
zou het na verloop van zooveel jaren
nog mogelijk zijn, de bewijzen daa[J,a"
te leveren En indien Tita ten slotte
bij haar weigering bleef volha n,
wat dan
Terwijl zij zich in vermoedens uit
putte en afwisselend hoopte en vreesae
had Max Elfriede zijn arm aang®^°e"
om haar over de oneffenheden van het
stuk land, waar zij over moesten, weg
te helpen, en was spoedig met haar in
een levendig gesprek. Zij was zoo een
voudig, zoo zonder alle aanmatiging,
dat juist dit scherp contrast tusschen
haar en Augusta hem onweerstaanbaar
aantrok. De bittere ondervinding van-
het laatste halve jaar had iedere
perij in zijn gemoed uitgeroeid,, aaar-
van was hij overtuigd, en hem tot een
nuchter man gemaakt, die voor roman
tische aandoeningen volstrekt niet toe
gankelijk meer was. Waarom zou hij
GEWETENSBEZWAREN TEGEN
DIENSTPLICHT.
Het corix'spondenliebureau schrijft:
Naar aanleiding van vragen in zake
de mogelijkheid om voor personen, die
gewetensbezwaren hebben tegen den
militairen dienst, de gelegenheid te
openen in stede daarvan anderen
dienst te vervullen, welke niet ge- :f
richt is op de mogelijkheid om ver-
plicht te worden hun evenmensch te
dooden, wordt ons van bevoegde zijde
medegedeeld, dat sinds 1917 zoodanige
regeling ten onzent bestaat en dat
Nederland daarmede, gezien de po- i
zich dan niet overgeven aan de toover-
macht, die hare tegenwoordigheid op
hem uitoefende
IX.
Aan 't openstaande raam der zoo
genaamde leerkamer in het witte huis
zaten den volgenden morgen de beide
meisjes met bijzonder ontevreden ge
zichten. De hitte was zoo drukkend en,
tengevolge daarvan, het leeren zoo ver
velend, en ten overvloede had Helena
hun juist medegedeeld, dat zij, in plaats
van na het eten, reeds om tien uur naar
Brennerhof zou gaan. Op ieder anderen
tijd zou dat zoo erg niet geweest zijn,
maar vandaag, nu zij door de ongesteld
heid van mevrouw Rankhorst ook nog
verhinderd werden, haren troost bij
ETriede te zoeken, gevoelde zij zich
ten hoogsten verongelijkt.
„Ik weet al, wat ons te wachten
staat, Greta," zuchtte Hedwig. „De
wasch is droog, en Anna denkt, dat
het voor ons tijd is om te leeren strij
ken."
„Ba 1" hernam Greta en trok een
leelijk gezicht. 5/
„Waarom heeft uw vertrek naar dat
oude nest, dan zoo'n groote haast,"
vroeg Hedwig, terwijl zij zich tot
Helena wendde. „Kunt ge er dezen
middag niet naar toe rijden
„Ik heb u al gezegd, dat het kasteel
meer dan drie uren van Brennerhof
verwijderd is, en mijnheer Von Brenner
heeft daar zaken, die natuurlijk eenieen
tijd vereischen."
j ik in uw plaats was.
Uit rijden gaan, spelevaren, wandelen
daarmede brengt gij de middagen door,
terwijl Hedwig en ik altijd studeeren
en werken moeten."
„Ja," hernam Hedwig, „maar wan
neer zij eens mevrouw Von Brenner isl
dan zal zij ons..
„Hedwig
ln dezen u»troep lac snov*!
waardiging, dat Hedwig verschrikt
zweeg.
„Hedwig's aanmerking was dom,*
zeide Greta na een kleine pauze, dra
lend.
„Maar gij gaat toch alle dagen of
haast alle dagen met hem rijden."
„Niet met hem, maar met zijn nicht
Wanda hernam Helena, terwijl zij
afwisselend rood en bleek werd.
„Nu, hij is er dan toch bij."
Helena radeerde met koortsachtig»
gejaagdheid aan de scheeve vaas op de
mislukte teekening van Hedwig. Zy J
was, naar het scheen, te druk bezig
om te kunnen antwoorden.
ttef Djambi-ontwerp in de Eerste Kamer.
Niet minder groot ja zeis nog grooler
:'an bij de behandeling in de Tweede
Kamer, was de belangstelling in liet veel
besproken wetsontwerp, toen bet Donder
dag en Vrijdag j.l. in den Senaat bediscus
sieerd werd. Zulks bleek uit de zeer druk
bezette gereserveerde en publieke tri
bunes.
Het geval deed zich met dit ontwerp
voor, dat, terwijl «enerzijds de katholieke
heer Blomjous en de vrijheidsbonder de
heer Cremer. het (de eerste geheel zonder
voorbehoud) prezen en toejuichten, ander-
p v rÜz 11 nft"dem ocra a t prof. van
.mMen en de socialistische lieeren Van
o en Mondeis geen woorden genoeg
'2n ,n binden, om het ontwerp aan een
pre fenjle cr'''e'i te onderwerpen,
ro Van Enrbden verklaarde ten aan
zien van „het Amerikaansche gevaar" het
standpunt te willen innemen, dat men er
eenerzijds zeker geenszins voor moet buk
ken, doch dat het anderzijds evenmin juist
is, om er opzettelijk koppig tegen in te
gaan. De nota-wisseling mei de Ameri
kaansche regeering was z. 1. onvrucht
baar en moest tol misverstanden leiden,
omdat de wederzijdsche correspondenties
langs elkaar heengingen. Hierbij ging, naar
het oordeel van den spreker, onze Begee-
nng niet vrij uit, omdat de indruk wordt
gewekt, dat men zich onzerzijds „van den
domme houdt," in het bijzonder ten aan
zien van Amerika's kennelijk doelen op de
Djambi-velden, al werd de naam „Djambi"
in de Amerikaansche correspondentie dan
ook niet genoemd. Opmerkelijk was de
onhoofsche, ruwe wijze waarop de profes
sor in z'jn rede vooral legen den Minis
ter van Koloniën te keer ging. Zijn wiize
van MvT11'!6"* tknken aan die
Had dl' Mfchailt ln de Tweede Kamer.
Had de rede van den heer van Embden
ma "°S d!' verdienstelijke, dat er
verd^rZhT1 "u °P le <lk:pen' deze
pica de, heerst,fKof D
weinig meer dan een aaneenschakel
van herhalingen van argumenten die door
zijn partygenooten reeds in de Tweede
Kamer te berde waren gebracht
De heer Mendels Sp0n in een veel te
lange vrij vervelende rede, allerlei bezwa
ren ellenlang uit. uezwa-
Belangrijk om haar deeeliikhcid
Koloniën, tevens oud-gezantTe^Washing"
ton, den heer Cremer. Deze deskundige
:!^-0r°P; dat hij in zake Djambi
JLJf8 s'aats-exploitatie was, zonder
m beginsel tegen elke exploitatie door den
Slaat te zijn.
De heer Cremer achtte, zooals gezegd,
staatsexploitatie in de tegenwoordige om
standigheden juist hoogst ongewenscht
De groote risico, welke aan mijnonderne
mingen eigen is eenerzijds, de enorme be
dragen, welke voor de exploitatie benoo-
d'igd zuilen zijn anderzijds, maken het
ï- onverantwoordelijk, indien de Staat
niettegenstaande den henarden financiee-
ien toestand tot een dergelijke onderne
ming zou besluiten. Bovendien wees
spreker er in dit verband op, dat het
geld, hetwelk de Slaat door leeningen
moet bijeengaren altijd duurder is, dan
hel particulier geld; de koersen van In
dische spoorwegen bijv. staan eenige pro
centen lager genoteerd dan die van ge
lijkwaardige particuliere Indische onder
nemingen. De heer Cremer knoopte aan
deze opmerkingen over den wensch naar
Staatsexploitatie voor Indië, eenige meer
algcmeene beschouwingen vast over de
waarde van den particulieren onderne
mingslust in Indië, welke zich, ondanks
herhaalden, natuurlijke en k mstinatigen
tegenspoed, onverdroten in talrijke on
dernemingen op elk gebied heeft geuit
en Indië gemaakt heeft tot wat het thans
is. Evenals het Amerikdansche volle in
korten tijd een bijna onovertroffen wel
vaart heeft bereikt, dien het te danken
'«eft, niet aan Staatsonderneming en
•staatszorg, doch aan de individueelè in
spanning van den Amerikaanschen bur
ger. die zijn spaarpenningen in de greote
nationale ondernemingen stak, zoo ligt
ook het economisch lot van Indië niet
banden van den Staat, doch van de
en de ondernemingslust van
/no en dien inlander, In-diê"
ten volk»61, hoer Cremer- -zal zich nooit
m _vAri UJ?n€n ontwikkelen, indien men
kefirslijf van Staatsexploi
tatie en Staatsinmenging."
In de Vrijdag gehouden vergadering was
het de oud-minister van Koloniën, de heer
de Waal Malefijt, die op de hem eigen
zachtmoedige wijze den heer Colijn verde
digde tegen de persoonlijke aanvallen die
de heer Van Kol zich tegenover den heer
Colijn in verband met de Djambi-kwestie
had veroorloofd.
Zeer krachtig was van de zijne i.er Re-
gcering de verdediging van het ontwerp.
Minister Ruys gaf een nadere, logische
toelichting op zijn besluit, om de behan-
de aanhangige wetsontwerpen,
niettegenstaande de demissionaire positie
van bet kabinet, met <Ve Eerste kamer
voort te zetten. Hij deelde mede, dat de
voorzitter van de Eerste Kamer hem den
26en Juni gevraagd bad, van welke, reeds
door de Tweede Kamer aangenomen wets
ontwerpen, de behandeling noodzakelijk
dan wel gewensebt was. In antwoord op
deze vraag heeft de minister geantwoord,
dat de behandeling van het Djambi-ont
werp noodzakelijk was, en wei vooreerst
om financieel© redenen en bovendien om
tot de ontginning van de rijkdommen van
Indië ten spoedigste le kunnen overgaan.
Tegenover de bestrijders van dit standpunt
merkte Z.Exc. op, dal men, indien de be
handeling van liet Djambi-ontwerp parle
mentair en constitutioneel ontoelaatbaar
wordt geacht, deze zienswijze dan ook
voor alle ontwerpen, ook de onbelangrijke
moet laten gelden .Overigens legde de
minister er den nadruk op, dat alle mi
nisters ten volle verantwoordelijk blijven,
zoolang sommige hunner niet definitief
hun ambt hebben neergelegd.
Uiteraard ging Minister van Karnebéek
in zijn rede op de zaak zelve in. Welk
belang ,zoo vroeg hij, zou het departement
van Buitenlandsche Zaken er bij gehad
hebben om zich, zooals' prof. Van Embden
het genoemd had, „van den domme" te
houden, nu de minister dien zeJfden dag
den Amerikaansche gezant aan zijn ambt
genoot van Koloniën geïntroduceerd had,
opdat deze de Djambi-aangelegenheid den
gezant volledig zou kunnen uiteenzetten.
De tijdelijke wrijving met de Amerikaan
sche Regeering wordt ten onrechte aan
het Djambi-vraagstuk geweten; ook zon
der deze kwestie had dit verschil van
meenin.T rjef '-'innen uitblijven, daar het
voortvloeit uit de wederzijdsohe petro-
leimvpoliiiek, welke elke der beide naties,
zoowel de Nederlandsche, als de Ameri
kaansche haar eigen meening zelfstandig
vaststelt. Z.Ex meende dan ook, dat deze
notawisseling niet behoeft te worden be
treurd, omdat ze er toe heeft bijgedragen
om de misstanden omtrent de koloniale
politiek aan beide zijden op te helderen
en aan het buitenland op de duidelijkste
wijze kenbaar te maken, dat onze inter
nationale koloniale politiek met het vol
ste recht een breede politiek genoemd
mag worden.
Tegenover de voorstanders van staats
exploitatie meende de beer Van Karne-
beek opnieuw op de moeilijkheden te
mcfeten wijzen, die de verkoop van de pe
troleum dan met zich mee zou brengen.
Het stellig Nederlandsche karakter van
de Koninklijke meende de minister nog
eens te kunnen aantoonen door te wijzen
op haar vestiging in Nederland, op de
Nederlandsche meerderheid in het be
stuur en op de Nederlandsche handen,
waarin de preferente aandeelen zich be
vinden. Op de door prof. Van Embden
gestelde vraag, of het gerucht, dat de Ko
ninklijke een verzoek tot de afdeeling
Mijnwezen in Indië gericht heeft, om ge
heel Indië te mogen exploiteeren, juist Is,
antwoordde de minister, dat de directie
der Koninklijke verklaard heeft, dat haar
van een dergelijk verzoek niets bekend is
en dat zij het denkbeeld onzinnig acht.
De regeeringscommissaris, de heer Mid-
delberg belastte zich met de behandeling
van enkele detailpunten.
Minister de Graaff maakte het Vrijdag
nog al kort. Het gerucht, dat de Bataaf-
sche al exploitatie-vergunningen had
aangevraagd, verklaarde hij ongegrond.
Het einde der discussies was zooals te
verwachten viel. Het ontwerp werd met
27 tegen 8 stemmen aangenomen. De acht
tegenstanders werden gevormd door de
sociaal-democraten, de heeren van Emb
den en van Slingerberg, beiden vrijzinnig-
demoeraat, de vrijheidsbonders Dojes, de
Boer en Bergsma.
Van de linkerzijde stemde o.a. de heer
Kraus voor. Het eing hem niet van harte
zulks te moeten doen en zijn redenen
daarvoor waren van negatieven aard; af
stemming leidt onmiddellijk tot langdurig
uitstel en in de tweede plaats bestaat er
behalve het stelsel der regeering alleen
nog staatsexploitatie, welke de heer KrM»
evenals de heer Cremer op dit oogentbbk
onuitvoerbaar achtte.
Opheffing der sandiest
De besprekingen tusschen de Fransche
en Duitsche deskundigen te Parijs zijn ge
schorst tot 10 Juli en de heeren Bergman
en Gugenheim zijn naar Berlijn terugge
keerd om nieuwe instructies te verkrijgen.
Volgens het „Journal" is men het eens
geworden over de prijzen, waarvoor even
tueel de door Duilschland aangeboden
grondstoffen zouden kunnen worden gele
verd. Dit was echter niet het voornaamste
punt van het debat, zegt het blad. In de
drie komende jaren zal Frankrijk aan
Duitschland voor de verwoeste gebieden,
belangrijke hoeveelheden goederen vragen.
De totale waarde daarvan is aanzienlijk
grooter dan het deeil dat Frankrijk in spe
cie van de schadevergoeding zal kunnen
krijgen. Volgens artikel 10 van den beta-
lingsstaat zal die waarde elike drie maan
den worden afgetrokken van de Duitsche
stortingen. In die drie jaar zou Frankrijk
aldus voortdurend de debiteur van
Duitschland geweest zijn. De Fransche ge
delegeerden hebben aan Duilschland ge
vraagd de betalingen over een grooter
aantal jaren te verdoelen. Zij hebben een
verlenging tot vijf jaar verkregen, doch
wenschen dien termijn nog langer.
Volgens het „Journal" zouden de Duit-
sehers verband widen leggen lussehen
den wederopbouw en de uitvoering van
het vredesverdrag. Zij zouden bc-reid zijn,
hun goeden wit op groote schaal te too-
nen, als Frankrijk het initiatief nam tot
het doen ophouden der sancties of zich
daartegen niet zou verzetten. Het blad
acht het vanzelfsprekend, dat men den
lOden Juli, bij de hervatting der bespre
kingen op het ministerie der bevrijde ge
bieden, dit onderwerp niet zal laten aan
roeren,. Dit kan toch alleen een kwestie
zijn voor een bijeenkomst der geallieerde
staatshoofden.
Wat de ontwapening betreft, die 30 Ju
ni moest voltrokken zijn en waaromtrent
Duitschland een aantal cijfers heeft gege
ven, meent het blad te weten, dat generaal
Noliet, die dezer dagen te Parijs was, van
oordeel is, dat die cijfers vertrouwen ver
dienen. Hij heeft verzekerd, dat hij overal
bij de Duitsche autoriteiten het verlan
gen heeft waargenomen, de aangegane
verbintenissen na te komen.
Er op wijzend, dat Engeland, Italië en
ook België wel voor opheffing der sanc
ties te vinden zouden zijn, zegt het
„Journal", dat de Fransche openbare
meening niet zonder groote ontroering en
ongerustheid de opheffing der sancties
zou zien.
HET ENGELSCH—JAPANSCHE
VERDRAG.
Shidehara, de Japanscthe gezant te
Washington, verklaarde formeel, dat het
Engelsch-Japansche verdrag nimmer be
doeld was als een instrument van vijande
lijkheid, of zelfs van verdediging, tegen
Amerika. Hij verklaarde voorts, dat Japan
begeerig was, de; vriendschapsbanden en
loyale samenwerking met Brittannië te
versterken, hetgeen hij voor het even
wicht in het Verre Oosten van het hoog
ste belang achtte. Nochthans was het Ja
pans vaste voornemen, ales te vermijden,
dat de traditioneele betrekkingen van goe
den wil en goede verstandhouding met
Amerika zou kunnen schaden.
De „Westminster Gazette" critiseert de
Kngelsche regeering als volgt:
„Nadat de staatslieden des rijks hun
gedachten gedurende langen tijd over de
brandende kwestie van de hernieuwing
van het Engelsch-Japansch verdrag had
den laten gaan, in de meemng, dat het
deze maand expireerde en dat een wel
overwogen beslissing daarom gebiedend
noodzakelijk was, blijkt het dat de
rechtsgeleerde raadslieden der regeering
thans plotseling hebben ontdekt, dat het
verdrag geen hernieuwing behoeft, zal
voortduren totdat het wordt opgezegd en
niet onmiddellijk kan worden opgezegd.
Voor zooveel betreft de politiek van het
rijk in de naaste toekomst, maakt dit
niet veel verschil uit, dooh het is duide
lijk dat het het rechtstreeksche onderwerp
van bespreking der Rijksconferentie zeer
sterk wijzigt. Lang voordat de conferentie
te zamen kwam, had de regeeri-ng het
met zichzelf eens moeten zijn omtrent den
rechtstoestand met betrekking tol het ver
drag".
Generaal Smuts.
Er wordt groote beteekenis gehecht aan
een bezoek dat door generaal Smuts aan
Dublin zou worden gebracht.
De persberichten als zou generaal Smuts
een bezoek aan Dublin brengen, »jn ech
ter voorbarig. Hij bevindt zich daar ter
stede op het oogenblik nog niet, doch
wordt er binnenkort wel verwacht.
Politiemannen gedood.
Niettegenstaande de hoop op vrede in
Ier'and zijn Zondag weder verschillende
politiemannen in botsingen met de opstan
delingen gedood.
Een troepenafdeeling verraste Zaterdag
een aantal rebellen, dóe bezig waren met
bet leggen van landmijnen op den spoor
weg bij ubiin met het doel, den trein, die
verwacht werd, in de lacht te doen vlie
gen. In het gevecht dat ontstond, werden
de rebellen met zes gewonden op de vlucht
gejaagd. De troepen leden geen verliezen.
Een collededag.
Voor Opper-Silezië is Zondag te Ber
lijn een collectedag gehouden. Overal is
dit tot een grootsche demonstratie ge
worden. Reeds 'smorgens vroeg begon de
inzameling. Duizenden jongens en meis
jes, van busjes en kunstbloeihpjes voor
zien, waren overal aan het werk. Een
nieuwigheid vormden de zoogenaamde
collecte-tentjes. 'sMiddags was op ver-
schllende plaatsen muziek. In het stadi
on werd gedurende de Internationale
wedstrijden een groote demonstratie^ voor
Opper-Silezië gehouden Door deingan
gen stroomden duizenden Qpper-Sileiziers
met muziek voorop, om van den nood
in Opper-Silezië te getuigen.
Na een rede van den vice-kanselier
Bauer en den Pruisischen minister-pre
sident Stagerwald, die in naam van e
Tijk en van de Pruisische Regeer1"- 0
hulp voor Opper-Silezië opwekten,
de geweldige menschennienlgte
land, Deutschlamd fiber alles". Een P
per-Sileziër sprak in warme bewoon^ -
gen over het vreeselijk lot van zijn
derland. idieen-
De dag werd besloten met een J
komst in de Philharmonic, waaraan
de rijks-president, de rijkskanselier
Pruisische minister-president
deelnamen.
De rijkskanselier hield
waarin hij o.a. zeide: Het lichaam van
het Duitsche volk heeft twee bloedende
wonden: de sancties m het Westen en
Opper-Silezië in het Oosten. De sancties
die men heter „pressies" zou kunnen
noemen, hadden onmiddellijk moeten
worden opgeheven na het aannemen van
bet ultimatum. Indien niet alles wat men
in de jaren na den oorlog over het de
mocratische recht der zelfbeschikking
heeft gehoord, slechts hoile klanken zijn
geweest, dan mag het recht van Oppcr-
Süezië, op grond van de volksstemming
Duitsch ie blijven, niet alleen op papier
blijven staan.
ONGEZONDE WONINGEN EN OVER
BEVOLKING IN ENGELAND.
rr."
De Commissie, door den Engeischen
Minister van Gezondheid ingesteld om
advies uit te brengen over de beginselen,
te volgen ten aanzien van ongezonde wij
ken, heeft dezer dagen rapport uilge-
braobt De commissie is van oordeel, dat
afbraak en wederopbouw op grooten
schaal te nauwernood kan worden on
dernomen zoolang de heerschende duurte
van het bouwen van woningen niet aan
merkelijk is verminderd. In afwachting
hiervan stelt de commissie voor dat on
gezonde wijken aanzienlijk kunnen wor
den verbeterd, zoo de gemeentelijke
overheden ze onteigenden en de huizen
herstellen en ze beheerden volgens het
z.g. Octavia Hill-stelsel. Waar groote
overbevolking bestaat, zooals in het ge
bied van Londen, wordt aanbevolen, de
afbraak van huizen om plaats te maken
voor fabrieken, in de naaste toekomst
tegen te gaan en den aanleg van tuin
steden, met Staatshulp aan te moedigen.
Verder wordt voorgesteld, dat een be
voegd persoon of oersonen, onverwijld
worden gemachtigd, een plan te ontwer
pen voor de reconstructie van Londen
en de omringende districten en dat on
verwijld een onderzoek wordt ingesteld
naar het karakter, de werkingsfeer en de
functies van een nieuwe autorite!!, of
combinatie van autoriteiten, om wettelij
ke kracht te verleenen aan een dergelijk
plan.
Het rapport wijst in het bijzonder op
den loestandi te Birmingham, Leeds, Li
verpoot en Zuid-Wales.
GEVAARLIJKE LEERINGBN.
De departementale raad van de Seine
heeft de zaak van een onderwijzeres en
twee onderwijzers behandeld, die zich
zouden hebben schuldig gemaakt aan
„communistische actie". Ten aanzien van
één hunner, Loriot, die zich thans in
Rusland bevindt, werd de zaak gesplitst.
De onderwijzeres Marthe Bigot werd vrij
gesproken, doch de raad sprak zich uit
ten gunste van het ontslag van den on
derwijzer Treint.
Als de minister van onderwijs deze uit
spraak bevestigt en volgens ,,1'Oeuvre'
valt hieraan niet te twijfelen, daar hij
haar zelf heeft uitgelokt dan zal dus,
naar het blad meent, worden toegelaten,
dat een ambtenaar kan worden ontslagen
wegens zijn meening. Het blad meent, dat
men zich eT ten onrechte op zal beroepen,
dat deze onderwijzer naet zal worden ont
slagen wegens communistische meeni.ng,
maar wegens communistische actie. Het
recht, een meening te hebben, aldus het
blad, brengt noodzakelijkerwijs het recht
mee, aan die meening uiting te geven en
dienovereenkomstig te handelen. Als de
betrokken onderwijzer zijn werk goed
doet, kan men niel meer van hem eischen
Wanneer een ernstig blad' als ,,1'Oeuvre"
meent zóó te moeten schrijven, dan blijkt
weer eens opnieuw tot welke inconse
quenties de palstaandcrs voor openbaar
onderwijs door hun beginselen gedreven
worden.
PEST EN HONGERSNOOD IN RUS
LAND.
Aan de „Daily Tel." wordt uit Kopen
hagen geseind1, dat volgens berichten uit
Moskou, te Riga ontvangen, de misluk
king van den oogst algemeen is; zelfs in
de districten van Koefca en in hel gouver
nement Ekaterinoslaw is de toestand
hoogst bedenkelijk. Een bevolking van 25
milüoen zielen in Oost-Rusland wordt
met hongersnood bedreigd. Cholera
heersciht algemeen in Zuid-Rusland, voor
al in de Rostoff-aan-de-Don districten en
in Moskou heeft men allerlei epidemische
ziekten. De overheid heeft inentingen met
serums bevolen, maar het baat niet veel,
want de mensdhen eten alles, zelfs het
meest onverteerbare voedsel. In Oost-
Rusland' is de pest uitgebroken.
MME. CURIE.
Madame Curie is uit Amerika terug-
Te Parijs aangekomen, verklaarde me
vrouw Curie, dat zij, na eenige rust ge
nomen te hebben, weer aan het werk
zou gaan.
DE ONTVOLKING VAN FRANKRIJK,
De resultaten der jongste Fransche
volkstelling zijn gepubliceerd in het
„Journal Officie!". De totale bevolking
(zonder Elzas-Lotharingen), die in 1911
39.601.509 zielen bedroeg, is thans
37.499.394. Deze vermindering zal een
aanzienlijken terugslag hebben op het
aantal Kamerleden. Dit zal n.l. met 96
worden verminderd «n dientengevolge van
626 tot 530 worden teruggebracht.
De commissie voor de burgerlijke
en strafwetgeving in de Fransche Kamer
heeft haar onderzoek van het wetsont
werp inzake de bestrijding van het antir
niilitairisme voltooid. Besloten werd, de
ingediende amendementen niet te onder
zoeken, wegens het buitensporige aantal
ervan niet minder dan drie honderd
tachtig!
De rechter van instructie heeft een
raadslid en een inwoner van Reuilly-Sau-
vigny, die vervolgd werden wegens het
dooden van een zouaaf in het begin van
den oorlog, buiten vervolging gesteld.
De familie van den vermoorden zonaaf
moet voornemens zijn tegen het buiten
vervolging stellen op le komen en aan de
kamer van in-besebuidiging stelling van
Amiens een aanvullend onderzoek te
vragen.
De koning en koningin van Dene
marken, die, zooals men weet, een be
zoek aan IJsland hébben gebracht, zullen
zich volgens een draadloos N. T. A.-
bericht heden te Havuefjord op de „Ice
land" inschepen en naar Groenland ver
trekken.
In allen kring zoekt men de onte
vredenheid tegen het zittend Kabinet
te versterken.
Soms lukt dit wel, omdat nu een
maal een Ministerie, dat met een uit
geputte Staatskas te worstelen heeft,
maatregelen moet nemen, welke groe
pen van burgers antipathiek zijn.
Geen wonder dan ook, dat men alle
zeilen bijzet om de boeren in vijan
dige positie tegen het Kabinet te bren
gen door ze tegen de grondbelasting
te verbitteren.
Mocht men sommige bladen geloo-
vco, dan zou de voorgestelde grond
belasting overtuigend aantoonen, dat
door dit Kabinet aan de landbouw
bevolking onrechtvaardige lasten wor
den opgelegd.
De vermelding van één' historisch
feit is voldoende schrijft de anti-
rev. „Rotterdammer" zeer juist - om
het opgeschroefde dezer agitatie te
doen blijken.
Onder het Mi nisterie-Cort van der
Linden werd een ontwerp Grondbe
lasting ingediend, dat de belasting op
3 en een-derde per 1000 van de be
lastbare waarde wilde bepalen.
Door het aftreden van Minister
Treub kwam van dit wetsontwerp
niets en in plaats daarvan diende Mi
nister de Vries een wets voordracht
in, welke de belasting op 2 per 1000
stelde.
Met andere woorden: Minister
Treub vorderde 66 pCt. meer dan die
booze De Vries.
Strekke dit tot troost voor de kla
gers!
De Communisten, wien hot slechts te
doen is o m stakingen, beroering, on
rust en zoo mogelijk revolutie in 't land
te verwekken, hebben het geval Groenen-
daal gretig aangegrepen, ten einde hun
misdadige doeleinden wat verder te bren
gen.
De communisten in actie tegen het mi
litarisme, voor de eerbiediging van ge
moedsbezwaren, voor gewetensvrijheid,
het is een krasse comedie. Waar deze lie
den de macht in handen hebben, stampan
zij het militarisme uit den grond, on
derdrukken zij alle vrijheid van gedachte,
gekeerd, na er uit handen van president vail spreken, van drukpers, van vergade-
Harding het gram Tadium ontvangen te
hebben dat door middel van een natio
nale inschrijving is gekocht om aan
Frankrijk aangeboden to worden. Het
gram radium, dat 160.000 dollar gekost
heeft, bevond zich in een mahoniehouten
kistje. Het kostbare pakje werd te Cher
bourg voorzichtig aan land gebracht; een
politie-beambte is speciaal aangewezen
om er over le waken. Mevrouw Curie
had alleen het gouden sleuteltje bij zich,
dat door den president der V. S. werd
aangeboden en waarmede het kistje te
Parijs plechtig zal worden geopend.
Bij haar aankomst te Cherbourg werd
zij door de autoriteiten ontvangen. Op
het sleutelje staat te lezen: „De vrouwen
van Amerika aan Marie Curie" en „Wit
te Huis 20 Mei 1921."
ring, van agitatie. Hun politioke togen'
standers schieten zij neer of werpen zij
in de gevangenis.
De volgelingen van David Wijnkoop
worden dan ook in „Do Vrije Sooialist"
afgestraft op een wijze, die hen lang
zal heugen.
Het blad schrijft: i
„De houding dor neo-oommunisten in
de zaak Groenendaal is walgelijk. In
plaats zich van deze actie behoorlijk op
een afstand te houden, werpen zij zich
er in: je kan 't nooit weten!
Maar in Moskou zijn ook hongerstakers
in de gevangenissen. En wat zeggen de
„partijgenooten'-regeerders daar tegen
hen? Als jullie nkt Ken wjit, dm ga
je maar doodt"
De menschen wier pariijgenooten jn
Rusland precies handelen als hier Pop,
zullen met ons daartegen agitoeren? Het
ia verblindheid of huichelarij.
Op de vergadering in „Vriendenkring"
te Amsterdam, hebben wij slechts insinu
eerend naar deze dubbelhartige moraal
gewezen. De voorzitter verzocht ons niet
verder te gaan !En daar wij den schijn
niet op ons wilden laden een vergade
ring in de war te willen sturen, gingen
wij ook niet verder.
Nu echter zij men gewaarschuwd: als
men ons vraagt om over deze zaak te
spreken, dan zullen wij 't hebben over
de voedingstakers in Denemarken, in En
geland, in Frankrijk en in Rusland ander J
het Sovjet-regiem!
Willen andere geestverwanten-sprekers j;:
zwak zijn, bang voor dat handje-vol
schreeuwleelijkerts, verblinden, dommen
of verdwaalden wij doen 't niet
Wat drommel, hier zal men tegen een j
regeering protesteeren, maar zwijgen over
een regiem dat elders precies hetzelfde
doet?
Geen denken aan!"
Daar kunnen de communisten, die er
ook in de zaak-Groenendaal slechts op (i
uit zijn reclame te maken voor hun
eigen verloopend zaakje, het voorloopig
mee doen! zegt het dagblad voor
do arbeiderspartij, en bij uitzondering f
zijn we het ditmaal met het blad eens. i|
De door het N. A. S. te Amsterdam
aangekondigde proteststaking van 24 uren
iin verhand met die opgeschroefde zaak
Groenendaal, is op een idasco uitgedraaid.
Twee beiangrijke onafhankelijke of
syndicalistische groepen werklieden docu
niet aan de staiking mede, namelijk de ge
meentewerklieden en de bootwerkers.
De staking bepaalt zioh dus in hoofd
zaak tot de bouwvakken, doqh ook daar is
zij niet algemeen.
De boot werkers-vereenjging .Recht en
Plicht" had Zondagmorgen besloten, aan
de 24-irurs-staking deel te nemen. Ver
moedelijk is -dit bestuit met gering aantal
stemmen genomen en was het grootste
deel der iedeu het daarmede niet eens. In
de haven werd althans overal gewerkt en
de toestand was daar, zooais op andere i
dagen.
Ook de belangstelling der gemeente
werklieden bieeik op de vergadering der
Federatie van personeel in Overheids
dienst Zondagavond gehouden, gering te
zijn.
Naar het bestuur na afloop mededeelde
waren 7 a 800 iteden opgekomen. Gezien
deze sfcehie opkomst, besloot de vergade
ring, ofschoon van oordeel, dat door d#
geinecnite-werkliedien behoorde te worden
gestaakt, aan deze 24-uursstaking niet
deel te nemen, daar de kans op een be
duidend stifieggen der gemeentebedrijven
zeer gering werd geacht. Bij het nemen
van dit besluit overwoog de vergadering
verder, dat op medewerking van groote
groepen gemeentewerklieden niet was te
rekenen, eerder op tegenwerking, voorna
melijk van de zijde der modernen en neu
tralen, en hierdoor zou de kracht der fe
deratie afnemen, waaïdoor de strijd tegen
het inii'itairL&me en het kapitalisme zeer
slecht gediend zou worden.
Ook de in de Hoofdstad aangekondigde
betoogmg loei veel op een dood geboren
kind met een lam handje. Enkele hon
derden mensrahen slechts kwamen op het
Parkschouwburg-lorreen bijeen. Het wa
ren meest werkloozen en Maandaghou
ders. Inderdaad werd bij de opening van
de meeting door den heer Van Spanje i j
verklaard, dat het P. A. S. geen reden tot
tevredenheid heeft over den omvang van
de stakang. Zooals uit het boven medege-
deelde reeds blijkt, doen de gemeente
werklieden niet mede, de haven- en boot- 'J
werkers zijn gewoon aan den arbeid ge-
gaan, op de bouwwerken, die verleden j
week stil lagen, wordt thans met volle
kracht gewerkt, slechts hier en daar ont
braken enkele losse bouwarbeiders. De
metaalbewerkers, die verleden week aan
de proteststaking hebben deelgenomen en
wien deswege de toegang tot het werk
was ontzegd, totdat de organisatie uit
spraak zou hébben gedaan over deze
eigenmachtige staking zijn Maandagoch
tend weer aan het werk gegaan. Gp enke
le plaatsen staakten een paar steenenlos-
sers; de overgroole meerderheid der be-
toogers waren leegtoopers.
Na afloop van de meeting trokken de
mensohen rond onder geleide van de po- I
Mtie.
(Wordt vervolgd.)
