Kerk en Schooi
Kunst en Kennis.
Gemengd Nieuws.
Korte Berichten
RECHTZAKEN.
De Spaansche Schatgraver.
NEDERL.4ND EN BELGIE.
UIT BOEK EN BLAD.
HET WAAGGEBOUW TE DEVENTER.
Het waren de 19-jarige slotenma-
fiuseien zijn afgeleid; hierboven is op
getrokken een boog met de initialen A. R.
P. in den sluitsteen, aanduidende dat de
A.-R. partij uit die beginselen is opge
bouwd; de oranjeboomen, die ter weers
zijden van den boog opgaan, stelten voor
de samenwerking van het huis van Oran
je om c»s volk naar die beginselen te
richten. l)e vrijheid, die genoten wordt
als het gezag in gerechtigheid wordt ge
oefend, wordt vertolkt door den tekst uit
Spreuken VIII: 15, 16, welke ook in dit
raam in een cartouche onder den sluit
steen is geplaatst
De uitvoering van deze ramen, waarvan
de scboone symboliek tot het hart
spreekt, is voortreffelijk; sober van lijn
en kleur brengen zij de gedachten krach
tig tot uiting; zij onderschéppen het licht
niet en geven de vertrekken iets voor
naams Het portret van dr. Kuyptr in het
naar hem genoemde raam is uitstekend.
Prof. D. P. M. Fabius. Gisteren,
Woensdag, was prof. Fabius 70 jaar. De
(arr.) „Rott." meldt, dat deze verjaardag
niet feestelijk gevierd zal worden. Het
blad schrijft verder o.a.:
„Niet in technisch détaitwerk, niet in
bet vervullen van een bestuurstaak waar
het moeten rekenen met het mogelijke de
handen bindt, niet m organisatorischen
arbeid ligt zijn beteekenis. Had zijn weg
bem daarheen geleid, dan zou hij ook
daar hebben geschitterd. Maar hij was ge
durende meer dan veertig jaar hoog-
Jeeraar.
„Hij groef in de diepte der wetenschap.
Hn liet over de vragen var, den dag het
licht van het beginsel stralen. Hij herin
nerde de anti-revolutionaire richting aan
de glorie van haar geschiedenis. Hij wees
achter het toevaJEge het wezenlijke aan.
Hij zocht de eeuwige beginselen boven de
vergankelijke compromissen.
„Ve£i schreef hij over de politiek van
den dag. Maar zijn mvloed was niet even
redig aan zijn groote gaven, aan zijn
meesterschap op zoo menig gebied...."
TENTOONSTELLING TE 'S-HAGE.
De tentoon sterling „Het Nederlandsche
Trekpaard" op Houtrust te 's-Gravenhage
trok Woensdag veel belangstelling.
GOUVERNEUR VAN CURAqAO.
Benoemd is lot gouverneur vair Curasao
mr. J. N. L. Brantjee, thans advocaat-ge
neraal bij het gerechtshof te Amsterdam.
TWEEDE KAMiER.
De Tweede Kamer wordt bijeengeroepen
legen Dinsdag 12 dezer om half twee.
Naar wij vernemen zal de bijeenkomst
niet van langen duur zijn, behoudens
eventueel© bijzondere omstandigheden.
M'RG. VICENTINI.
Woensdag gaf, naar de „Tijd" uit Ro
pe verneemt, jhr. Beelaerts van Blokland,
secretaris van het gezantschap van Ne-
ferland bij het Vaticaan, bij afwezigheid
van Hr. M«. gezant, een lunch ter eere van
Mrgr. R. Vicentini, intemubius in Den
Haag. Tegenwoordig waren Kardinaal
Gasparri, staatssecretaris, Mgr. Pizzardo,
substituut van de staatssecretaris, Mgr.
Borgoneini-Duca, secretaris der Buitenge-
substituut van de staatssecrearis, Mgr.
Nuntius te Parijs, Mgr. Frederioi, eenige
gezanten of zaakgelastigden bij den H.
Stoel, Mgr. Catldervari, e.a.
Tegen half Juli denkt Mgr. VicenHni, in
gezelschap van zijn secretaris, Mgr. Caide-
vari naar Den Haag te vertrekken.
WETSONTWERP-BOMANS.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Afdeelingsvarslag der
Tweede Kamer nopens het voorstel
van wet van de heeren Romans en
Deckers tot het nemen van maatrege
len ter voorkoming van de inlijving
der voorloopig vrijgestelde dienstplich
tigen der lichting 1921.
De voorstellers namen met groote
voldoening kennis van de meening der
zeer vele leden, die zich met strek
king, inhoud en vorm van het boven
genoemde voorstel van wet konden
vereendgen.
T oenadering.
De Belgische oud-minister Poullet
spreekt in een art. in „De Dietsche Wa
rande" de meening uit, dat Nederland
door zijn neutraliteit beter de belangen
van de Entente dan van Duitschland1 heeft
gediend.
Verder schrijft hij over België's betrek
kingen met Nederland.
Aan hetgeen de Belgische „Standaard"
daaruit overneemt, is het volgende ont
leend:
Het is in het klaarblijkelijk belwig van
Europa en van België dat ons tand en
Nederland ten spoedigste de vriendelijke
betrekkingen hervatten, die voorheen tus-
sehen hen bestonden. Aan balkaniseering
van Schelde-, Rijn- en Maasmonden valt
niet te denken; er zijn al oorlogshaarden
genoeg in het Oosten, waartoe er nog in
het Westen bijgelegd, en dan nog wel op
een plaats waar er nooit een was? Vóóer
den oorlog was het de overtuiging van
alle staatslieden, van om 1 even welke
partij, dat hartelijke betrekkingen tus
schen België en Nederland van overwe
gend belang zijn. De Nederiandsch-Belgi-
sche commissie onder het voorzitterschap
van den heer Beernaert. werkte vlijtig,
destijds, aan een zoo innig mogelijke toe
nadering tusschen beide landen. Meer dan
ooit dringt zulk een toenadering zich op.
Zij die België tegen Nederland willen op
zetten, spelen in het voordeel van Duitsch
land. Dat willen onze arniexionisten in
geenen deele. ik weet het; zij zelf verkon
digen van de daken hoe noodig het is
dat we in vriendschap met Nederland le
ven. ze zijn zelfs bereid 'n Nederiandsch-
Belgisch militair verbond te teekenen.
Een zaak vergeten ze, een les nochtans,
gedurig door de geschiedenis gepredikt:
Staten paaien malkander niet met woor
den, ze vragen daden. En waar heeft men
soit een Staat gezien die vriendschap
doot met een anderen, die hem grond-
febied wil afnemen? Het wordt hoog tiid
lat onze annexionisten hun dwaling ver
taken. Het scheelde weinig of hun gedoe
leeft ons Luxemburg op den nek gehaald
Wien ze er nu voor zorgen dat we Neder-
■nd niet tegen ons krijgen. Telkens ko
nen ze aandragen met redenen van na-
lonale veiligheid. Voor het Enropeesch
ifrcnvrieh* en den Europeeschen vrede
hngs de Noordzeekuslen hebben w< ir.
Ie eerste plaats noodig dat Nederland
ma fh an kei ijk blijve en onzijdig, en be
friend met België. Frankrijk en Enge-
u>d. Wordt Nederland nog langer be
reisd, dan is er vee! kans dat Nederland
ffp rlets «nl
Voor hoofd eener school solliciteer en.
Voor de vacature voor hoofd eener school
te Amsterdam hebben zich, naar we uit
goede bron vernea.en, oorspronkelijk aan
gemeld 384 sollicitanten.
Na het besluit der afd. Amsterdam
van den Bond van Ned. Onderw. dat
alleen Bondsleden boven de 50 jaar
zouden solliciteeren en dat jongeren
die hun stukken reeds hadden ingezon
den, deze terug behoorden te vragen,
hebben 6 onderwijzers zich terug getrok
ken, zcodat het aantal sollicitanten blijft
378. Hiervan zijn er 135 vijftig jaar
of daarboven, terwijl de groote meerder
heid, 243, jonger is dan 50 jaar.
Een judicum. Het „Vaderland"
meldt, dat een hoogleeraar te Groningen
tot een doctorandus op het oogenblik,
dat hem, na verdediging van stellingen,
den doctorstitel zou worden uitgereikt,
een judicium heeft gericht, waarin hij
op zeer onheusche wijze aan zijn anti
pathie voor de promotie op stellingen
uiting heeft gegeven. Hij moet den pro
movendus ongeveer als volgt hebben toe
gesproken:
„Ik heb u in de vier jaar, die u aan
de akademie waart, mijnheer, leeren ken
nen als een aardig en vlijtig discipel
en ik moet zeggen, dat het mij zeer
van u is tegengevallen, dat u nog op
een dergelijke minderwaardige manier,
als de promotie op stellingen is, uw
dootorstitel wilt binnenhalen. Ik had dit
niet van u verwacht en hoop, dat u, wan
neer u straks -den dootorstitel zult ver
kregen hebben, wat wel zal gebeuren,
van dien, op dergelijke minne wijze ver
kregen, titel geen gebruik zult willen
maken."
Aldus sprak de hoogleeraar, in tegen
woordigheid van de familie en de aan
staande van den jongen doctor. Dat zijn
ambtgenooten niet met hem instemden,
bleek uit de wijze, waarop zij de toe
spraak aanhoorden, bleek ten overvLoede
ook uit de wijze, waarop vervolgens een
ander hoogleeraar den beteuterden pro
movendus toesprak.
Waarom wordt de naam van dezen on-
heuschen hoogleeraar niet ronduit ge
noemd? (Bed.)
Opheffing van openbare lagere scholen.
Door den minister van Onderwijs is
ter kennis van de gemeentebesturen ge
bracht, dat indien de Raad eener ge
meente besloten heeft tot opheffing eener
openbare lagere school, dit besluit aan
de g edkeuring van Gedeputeerde Staten
moet worden onderworpen. In hoogste
instantie wordt dan, hetzij door goed
keuring van Ged. Staten, hetzij door
een beslissing in hooger beroep uitge
maakt of de opheffing van de school
inderdaad zal geschieden.
Verkeerd acht de minister de meening
dat deze gedragslijn niet behoeft te wor
den gevolgd, indien de opheffing de
eenige in de gemeente bestaande open
bare school betreft, maar dat dan vol
staan kan worden met het uitlokken eener
beslissing als bedoeld in het tweede lid
van art. 19. Ook in dit geval behoort
om tot de opheffing dezer school te
geraken, een Raadsbesluit daartoe te wor
den genomen en de hoogere goedkeu
ring daarop te worden verkregen. Maar
ook wanneer elders de definitieve be
slissing tot opheffing van de eenige
school is tot stand gekomen, is de Raad
niet ontheven van de verplichting om
aan de Koningin afwijking te verzoeken
van den in de wet gestelden regel tot
het instandhouden eener openbare school,
wanneer hij die afwijking wenscht. Dit
verzoek zal moeten worden gedaan ook
al heeft de gemeente neg gemeenschap
pelijk met een of meer andere gemeen
ten een school welke niet op haar grond
gebied is gelegen.
-—is—
OVERPLANTING VAN OOGEN.
Uit Weenen wordt geseind dat Dr.
Kopcanyi voor de vereeniging voor
biologie een lezing gehouden lieeft
over een nieuwe vinding, n.l. over
planting van oogen. Hij bracht met
succes nieuwe oogen. over in blinde
vissehen en ratten. De dieren kregen
het gezicht terug. Deze uitvinding zal
belangrijk worden voor talrijke ooriogs-
blinden, indien andere mannen zoo
heldhaftig zouden zijn een oog op
te offeren Ier wille der oorlogsslacht
offers.
INHOUDSOPGAVEN.
HET SCHILD. Apologetisch Maand
blad. Inhoud Juli-nummer:
P. F, Otten O.P.: De klokken luiden.
Brief van Z.H, Paus Benedictus XV
aan Mgr. Marius Besson, G. A.
Meijer O.P.: Aflaatleer en Aflaatpre-
diking vóór de Hervormmg. J. Hel-
lings SJ.: De Z. Petrus Canisius en
zijn Catechismus. D, Huurdeman:
Uit Tijdschriften. Boekbespreking
v. O.: Geloof en Wetenschap",
Serie XIV: Multatuli's voornaamste
ideeën over God, Godsdienst en Zede
lijkheid, door H. Padberg S„ J Vra-
genbus v. O.: Waar is de H. Moe
dermaagd Maria gestorven en begra
ven?
SINT-FRANCISCUS. Juli 1921. On
ze nieuwe Minister-Generaal. De
Nederlandsche Bisschoppen en de
Derde Orde. -- Een navolgenswaardig
voorbeeld voor de Jeugd. Uit on
ze Missie van Zuid-Chansi. Nieu
we uitgaven. Seraphijnsche Kro
niek. Overledenen. Aanvragen
van Koninklijke goedkeuring.
ST. ANTONIUS, Juli 1921. St. Fran-
ciscus Solanus. In de Tweede Ka
mer. De Zondagsviering. De
H. Januarius. De Derde Orde.
Correspondentie. Revolutie-Herin
neringen, Hun Huwelijksreis,
Gaat lot Jozef. Uit onze Missie
van Zuid-Chansi. Uit onze Missie
van Brazilië. Ons Missiehuis,
Verkregen en Gevr. Gunsten,
HET ROER. Maandblad voor de
R.K, Arbeidersbeweging.
Een congres van de Standsorgani
satie der arbeiders, door H. De
strijd over het Interconfessioneel ka
rakter der Duilsche Christelijke Vak
verenigingen, II door G, J, A. Bud-
de, Pr. j
Arbeidersbeweging.
Binnenland: Nederlandsche vakbe
weging. Buitenland: Katholieke
Werkliedenvereeniflrigen in Zwitser
land. Statistiek der vakvereenigings-
leden in de voornaamste landen.
Volksontwikkeling.
Arbeidsacademie in Duilschland.
Sociaal-Economische Kroniek.
Bond van Internationale Christelij
ke Coöperaties. Kerkelijke Coöpe
ratie.
Uit en voor de Praktijk.
Het godsdienstig gedeelte van het
werkprogram der Standsorganisatie,
door G. J, A. Budde, Pr.
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
bevat deze week het volgen-de:
PLATEN: Dr. L. N. Deckers. Maske
rade in Utrecht (3 teekeningen van Joan
Colette.) Mr. H. Viotta. De berechti-
ging der oorlogsmisdadigers (2 foto's).
Katholieke organisatie. üante (2 fo
to's.) Het zevende eeuwfeest en het na
tionaal congres der Derde Orde (6 foto's).
Wat de menschen verkwisten. Wat de
elementen verwoesten. Bij het afscheid
van Mgr. Bcrkvens. De HoogEerw.
Heer Mgr. Berkvens. De HoogEerw.
Heer A. F. M. Sweens. Oud Urker bin
nenhuis. Een Lubinietski ontdekt.
Eerste Nederlandsche Missie-Congres en
Zuid-Limburgsche missieweek te Maastricht
„De Maasbode" twaalf-en-een-half jaar
ochtendblad. De wereldschokkende
strijd: Carpentier tegen Dempsey. Vijfde
Geldersohe Katholiekendag te Doetinchem
(2 foto's) Prijsrebus „Wie is dat".
Een reis om de wereld (2 foto's).
TEKST: Het vrouwtje uit Amerika, door
E. H. Uylings. Ode aan Annie,, door
Max. Dr. L. N. Deckers. O zoo, door
Punt. Dante, door Jos. De schoon
zuster, door O. v. Oi. Beloofde hond
jes. door Hoogeveen. Een reis, om de
wereld in 52 dagen, door Martin Berden.
Wat je al niet leest.
VER VERS - PL AM U U RD ER S
Eenigen tijd geleden zoo verhaalt
prof. Van der Kloes in „Bouwstoffen"
vertoefde ik met twee bouwkundigen
eenige oogenblikken in de uitspanning van
Freriks te Hillegersberg. Daar bespiedden
wij toevallig een verver, die buiten bezig
was het verfwerk der kozijndorpels te
herstellen. De man had, in ,)e eene hand
een plamiuurmes en in de andere een
kwast met witte verf. Telkens ging over
een veeg plamuur een veeg verf heen. Zoo
iets had ik nog nooit gezien.
Op de eiland-stoep van het spoorweg
station te Delft staat een lange reeks zit
banken voor wach lénde reizigers. Onlangs
waren alle tegelijk voorzien van een waar
schuwing: „geverfd" Letterlijk genomen,
bleek dit niet waar te zijn: er waren wel
lange gele vegen op te zien. maar 't was
plamuur, ik kon 't er met den nagel aan
poeder afbrabben.
Dit werk geschiedt natuurlijk niet zon
der toezicht en waarschijnlijk volgens be
stek. Ik zou den gedachtengang der di
rectie wel eens willen leeren kennen,
waarop zulk geknoei berust.
Hoe kan een ambacht zóó ontaardent
Het Nederlandsche verfwerk heeft een
bijzonder goeden naam gehad, maar men
werpt dien tegenwoordig vrij algemeen te
grabbel.
- Naar de „Tel." verneemt, wordt het
oude Waaggebouw te Deventer, met een
ernstige ramp bedreigd. Als gevolg van
het hooge water is de grond, waarop het
gebouw rust, gaan werken, zoodat er zich
reeds sporen van verzakking vertoonen.
Wordt niet spoedig ingegrepen, dan zijn
de gevolgen niet te overzien, daar de on
dergrond een veenlaag bleek te zijn, die
geen vasten steun meer biedt. De herstel
lingskosten worden op minstens 20.000
geraamd.
EEN VERGISSING.
Te Hilversum werd 's avonds om 10
uur op den Utrechtschen weg een wande
laar, de heer G., plotseling aangegrepen
en op den grond geworpen. In plaats van
een beroovïng, had een verontschuldiging
plaats: de aanvaller had zich n.l. in den
persoon vergist; 't was een ander, met
wien hij een appeltje had te schillen! De
aangevallene bekwam geen letsel, alleen
waren zijn sigaren platgedrukt. De heer
G. vertelde maar niets van bet ongeval
thuis, om zijn vrouw niet ongerust te ma
ken. Deze keek dus vreemd op, toen den
volgenden morgen een taart en een kistje
sigaren bezorgd werden met een briefje:
„Ter herinnering aan een vergissing".
Natuurlijk moest de heer G. loen zijn
wedervaren vertellen! fDgbl. v. Z.-H.
HOE HET BUITENLAND WORDT IN
GELICHT.
Uit Amsterdam wordt aan de Berlijn-
sche „Rote Fahne" een brief geschreven
oveir het geval van den dienstweigeraar
Groenendaal Deze brief begint aldus: Te
Amsterdam, 's-Gravenhage en Utrecht zijn
groote stakingen uitgebroken naar aan
leiding van bet feit, dat de jonge revo-
lutionnair Groenendaal, d!e weigerde den
militairen dienst te vervullen en in een
hongerstaking was getreden, door de
Hollandsche regeering zal ter dood wor
den gebracht.
Die laatste woorden zijn natuurlijk 'n
rhetorische wending zegt de Berlijn-
sche correspondent der N.R.Ct. maar
't is even natuurliik. dat ze door de le
zers, die niet volkomen op. de hoogte
zijn, naar de leder zullen worden opgevat
en dus uiterst geschikt zijn om misver
stand te verwekken
Dure jachtconsenten. Voor de jacht-
consenlen in de heerlijkheid Breedevoort
beslaat ook dit jaar weer groote animo.
De prijs van een consent is bepaald op
f 175. Gejaagd mag worden op Woens
dag en Donderdag.
HET LOGEETJE.
Te Viissingen ontdekten twee alleen-wo
nende dames, dat des nachts een onge-
nooüc gast een bezoek had gebracht aan
haar woning. Hij had een ruit verbrijzeld
om naar binnen te komen en .hij was blijk
baar al in de kamers geweest; er was ech
ter niets ontvreemd1. Bij onderzoek bleek
in een ledikant, dat op zolder stond, een
man m diepen slaap te liggen. De politie,
die Ier hulp was geroepen, bemerkte dat het
een marinier was, die den vorigen avond
in zeer dronken toestand in de woning
was gedrongen. De man wist zich van 'het
geval niets te herinneren en kon niet be
grijpen hoe hij daar was gekomen. De po
litie heeft hem aan de marine-autoriteiten
overgeleverd.
EEN ROLSTEIGER.
Op het Beursplein te Amsterdam, was
Dinsdag een soort van houten Eiffeltoren
te zien. Wie echter navraag deed wat het
stellage aldaar betoekende, vernam, dat
het maar tijdelijk op het plein was opge
steld en geen toren, doch een „rolsteiger"
was, zoo genoemd van wege de vier
ijzeren wieltjes er onderaan, waarmede
het verrold kon worden.
Deze machine moet dienst doen bij de
uitvoering van schoonmaakwerken, in
groote gebouwen en schijnt voor deze
taak uitstekend berekend te zijn. De rol
steiger' munt uit door een even dichte als
stevige constructie, is gemakkelijk ver
plaatsbaar en kan, daar 'hij uit verschil
lende geledingen bestaat, naar willekeur
verlengd of verkort worden.
Als hij, op zijn basis van 16 vierk. M.
geheel is uitgezet, heeft hij een lengte van
26 M. en reikt dan tot ongeveer 15 M. be
neden den top van de Beurstoren.
Het gevaarte ondervond den geheelen
dag veel belangstelling van de zijde van
het publiek.
Bloedige twist. Bij een twist op het
terrein van de PharmaceUtisohe fabriek
te Hilvfcrsum, is de werkman H. v. T„
door zijn mede-arbeider T. H. met een
levensgevaarlijke wonde in den rug met
een mes toegebracht.
De dader is gearresteerd.
Gedood. Bij het rangeeren op het
terrein van de staatsmijn Hendrik te
Heerlen, kwam de rangeerder J. Ver-
brugge in dienst van de Mij. Bergerode,
tusschen de buffers, waardoor zijn borst
kas werd ingedrukt. V. was onmiddellijk
een lijk. Hij laat een vrourw en 2 kinderen
achter.
Ernstige mijnongelukken. Woens
dagnacht is zekere S. in de Oranje Nas-
saumijn no. I, te Heerlen, onder neerval
lend gesteente bedolven. Hij was onmid
dellijk dood.
In de staatsmijn Emma onder Hoens-
broek, werden door vallend gesteente vier
mijnwerkers bedolven. Een werd- gedood
en 3 zwaar gewond.
Brand in een pakhuis. Ruim 3 uur
in den nacht van Dinsdag op Woensdag
ontstond door onbekende oorzaak brand
in een pakhuis op de Lifnbannsgracht, bij
de Reguliersgracht le Amsterdam. In het
perceel 389 zijn verschillende werkplaat-
sen gevestigdDe brand frwam aan bij
den schilder Nagrijn De 2e en 3e verdie
ping brandden uit. De schilder was laag
verzekerd. Om half 4 was men den
brand meester.
Trein met zilver. Woensdag is uit
Duitschland een trein met tien wagons
zilver aan het Centraal Station (veela
ding) aangekomen. De lading was be
stemd vo'or een der banken hier ter stede.
ïhodelyke ongelukken te Amsterdam.
Aan den Nieuwen Weg nabij den Am-
ateldijk is Woensdagmorgen een werk
man onder een wals geraakt. %waar ge
kneusd werd hij naar het O.L. Vrou
wegasthuis vervoerd waar hij is overleden.
Een elfjarig knaapje, wonende aan
de 3e Oosterparkstraat, is Woensdagmor
gen, toen het speelde aan den Iepen-
weg hij het oversteken van de straat
door een sproeiwagen overreden. Het
kind stierf even later.
Brand. Het zoontje van den veehou
der G. de Jojig, in de buurtschap La-
kerveld onder Lexmond, wierp een bran
dende lucifer in een hooiberg, waar
door deze in brand raakte. Het vuur
deelde zioh mee aan het met riet gedek
te woonhuis en verder aan een door 2
gezinnen bewoonde hofstede, die alle tot
den grond afbrandden. Het huisraad kon
gedeeltelijk gered worden. Verzekering
dekt de schade.
PERSDBLICT.
De Vijfde Kamer der rechtbank te Am
sterdam evroordeelde Dinsdag den heer
N. van Hinte. voorz. van den Bond van
Personeel in Overheidsdienst en redacteur
van „Ons Weekblad", wegens in dat blad
opgenomen correspondentie die beleed!-
gend was voor den concierge van het
gemeentehuis te Scho-terland. tot f 15
boete subs. 15 dagen hechtenis, conform
den eisch.
VALSCHE BANKBILJETTEN.
Tegen de Duitschers K. D. en H. Scli.
werden Maandag te Maastricht ter zake
vtn het invoeren en in betaling geven van
valsche bankbiljetten van 25 ieder drie
jaren gveangenisstraf geëlscht, terwijl de
20-jarige J. H. L. S. uit Geleen, die in
Duilschland werkte en foto's van Neder
landsche bankbiljetten van f 60 had ge
maakt en over de grens had gebracht, 154
jaar gevangenisstraf tegen zich hoorde ei-
schen. Het O. M„ waargenomen door mr.
Kneepkens, wees er in zijn requisitoir op,
dat ons land met valsche bankbiljetten
wordt overstroomd, die all? in Keulen
worden gemaakt. Er is een speciale dienst
ingesteld om de vervaardigers te ontdek
ken. Eindelijk is in Keulen de namaker
gearresteerd, waarhij nog voor een mil-
lioen aan valsche bankbiljetten werd in
beslag genomen.
DE- MOORD TE HOUTEN.
Men meldt uit Utrecht dat de Ju
stitie na zeven maanden voorarrest,
wegens vermoeden van moord op de
wed. Wilbrink, onder Houten, den ver
dachte, die eind November 1920 ge
arresteerd werd, op vrije voeten heeft
gelaten.
EEN POOLSCHE BENDE.
Voor de vacantiekamer der Recht
bank te Amsterdam, stonden Dinsdag
drie mannen en een vrouw, allen Po
len, terecht, terzake van tal van win
keldiefstallen in onze goede stad ge
pleegd.
Ai, Rrmsld^ mmKAmn fo T aHst (Jg
3S-jarige vceoandefaar s. nsencr, gc-'
boren te Sasnowitsch, de 26-jarige
danseres S. Widawska, vrouw van den
vorige, geboren te Lodz. en de 21-
jarige barbier G. Brand, eveneens te
Lodz geboren.
Volgens de dagvaarding zouden zij
tezamen met elkaar en (of) met een
vijfde persoon, op of omstreeks 3 Mei
j.l, in de Nieuwe Hoogstraat iin de
goudsmidszaak der fa. Premsela en
Hamburger een marlriesring in den
schoenwinkel van Van Tijn aan de
Utrechtschestraat een paar schoenen,
en bij den goudsmid Kok aan de
Damstraat drie gouden hangertjes, 2
dito kettinkjes en een gouden hor
loge met ketting en kettingschuifje
gestolen. hebben. Bovendien schijnen
ze nog met 't zelfde doel bezoeken
te hebben gebracht aan een viertal
andere winkels waaronder aan de
goudsmederij der fa. Roelof Citroen,
De beklaagden bekenden ieder voor
zich een enkel feit, maar ontkenden
ten eenemale met elkander in ver
der diverse diefstallen. Allen waren,
binding te hebben gestaan bij plegen
zoo kon men uit hun verhalen op
maken, afzonderlijk uit Berlijn. Sas
nowitsch en Kattowitz naar Holland
gekomen, om zich vandaar in te sche
pen naar de „nieuwe wereld", de
Ver. Staten van Mexico, De vijfde
persoon, zekere Max Goldberg, is niet
gevonden.
Blijkens het getuigenverhoor leidde
speciaal de vrouw.steeds de aandacht
van het winkelpersoneel af, terwijl
de mannen om beurten hun slag sloe
gen.
Mr. Van Thiel, de subst.-officier.
achtte in zijn requisitoir het verband
tusschen de beklaagden, het feit dus.
dat ze handelden tezamen en in ver
eeniging, bewezen. Hun mededader
schap ten opzichte van elkaar is ko
men vast te staan. In verschillende
combinaties, maar steeds met het
zelfde opzet, hebben deze vreemdelin
gen onze winkeliers bij herhaling be
nadeeld- Hier gekomen en bedeeld van
wege de Joodsche gemeente, mis
bruikten ze onze gastvrijheid. Men kan
deze menschen nu wel over de grens
zetten, doch dan komen ze zonder
veel moeite weerom. Spr, achtte daar
om straffen het beste, en eischte te
gen de beklaagden Breski, Widawski
en Brand ieder iy» jaar, tegen Fischer
een jaar gevangenisstraf.
Mrs. F, Pauwels, A. W. Stork en
J. J, B. Goettsch traden als verdedi
gers op.
In het Hollandsche volk leeft nog
steeds de herinnering voort aan de dagen
waarin smaldeelen beladen met schatten
goud en zilver specerijen en uitheemsche,
kostbare houtsoorten, met gebolde zeilen
en zuchtend onder den zwaren last dei
zeegaten van het kleine Holland binnen-
stevenden en in de nauwe havens het
anker lieten vallen, begroet door schier
het gansche inwonerstal. Een man als
Piet Hein, de rauwe gast die zoo maar een
zilvervloot buitmaakte en de eigenaars
over den kling joeg, heeft nog steeds den
eerbied van groot en klein. Noch de koene
Heemskerk, noch de stoutmoedige Ba-
rendz nu ja men heeft wel eens van
hun overwinning op het verre Nova-
Zembla gehoord noch een Jan Pieters
zoon Coen, van wien men slechts weet
dat hij eens in een dictatisch oogenblik
het „Ende desespereert niet" uitsprak
verheugen zich in zulk een populariteit,
als den kwajongen van Delfshaven is ten
deel gevallen. Het kleinste kind kent zijn
geschiedenis, weet waar hij het levens
licht zag en zingt het lied van den zilver
vloot.
Het Hollandsche volk beziet een ge
beuren nu eenmaal van twee kanten.
Wanneer er geld aan te verdienen valt,
dan heeft een zaak de oprechte sympathie
de genegenheid van de Chineezen van
Europa. Booze tongen fluisteren wel eens,
dat de doorsnee Hollander met een gerust
hart zijn moeder voor een kwartje ver
koopt, zoo hij dit op niet al te opzienbare
wijze voor elkander krijgen kan. Gerust
mag dit beweren met verontwaardiging
als een door en door valsche aantijging
van de hand gewezen worden 1 I I Vast
gesteld mag echter worden, dat de Hol
lander veel van zijn geld houdt en graag
zoo ruim mogelijk verdient met zoo wei
nig mogelijke moeite. En het verdiende
slechts ongaarne afstaat. Daar weet de
belastingambtenaar van mee te graten.
Desniettegenstaande voelt de Hollan
der veel voor het buitengewone het exo
tische. Z'n zuur verdiende penningen
steekt hij gerust in Mexicaansche petro-
leumvelden, waarop Creolen en Mulatten
en Yankees dag aan dag in vinnigen strijd
gewikkeld zijn en in den vrijen tijd die
dan nog rest, den boel een weinig her
stellen Of in Russen, waarmede men nu
de logeerkamer beplakt, als curiositeit
voor een graag gezienen gast. Een Hol-
landsch fabrikaat bevalt hem nooit
het „Made in Germany" is zijn consigne.
Hoe vreemder dan en hoe duurder, des
te liever heeft hij hetFransche boks
kampioenen haalt hij als koningen in en
betaalt grif dertig gulden voor een onge
makkelijke zitplaats, vanwaar hij een
serie schijnbewegingen kan volgen. En de
anders zoo nuchtere man slikt deemoedig
de fratsen en frasen, in ruil voor zijn kos
telijk geld hem voorgezet. De liefde
Yoor het vreemde, het buitennissige is
den Hollander bij uitstek eigen en het
geheimzinnige oefent een onweerstaan-
bare bekoring op hem uit. Het geheim-
zinnige dat aan vreemde en onbekende
landen verbonden is, doet hem in zijn
jeugd en dikwijls veel later een hartstoch
telijk verzamelaar van postzegels zijn om
over andere manies voor sluitzegels, lu
cifersdoosjes en nog veel meer niet te
spreken. De eigenaardige teekeningen en
stempels verlokken den philatellist be
dragen uit te geven, die hem, indien ze,
voor dagelijksohe behoeften geeischt
werden, steen en been zouden doen kla
gen.
Deze liefde voor het geheimzinnige,
het ongelooflijke doet hem geduldig de
meest onmogelijke verhalen slikken van
oud-Indische gasten, waarvan de eene
waarheid is, dat ze nimmer hebben plaats
gevonde*
Er z:jn natuurlijk menschen, die van
deze eigenschap gebruik maken om hurt
evennaaste bij den neus te nemen. Wan.
neer het bij een onschuldig vermaak blijft,-
Is dit geen bezwaar. De wereld verbergt
evenwel velen die het met hun geweten
nu juist zoo nauw niet nemen en op aller
lei wijzen trachten, zich ten koste van
een ander te verrijken. Door hen is der
beroemde geschiedenis van den Spaan-
schen schatgraver een aigemeene be.
kendheid gegeven.
Elkeen wist voorheen van de schatten
die daar ginds, in het zonnige en rijke
Spanje op een afgelegen plek verborgen
lagen. Sinds een machtige grande, vluch
tend voor zijn vijanden of een Moorsche
emir, achtervolgd door de moedige scha
ren van Ferdinand en Isabella ze tijdens
den donkeren nacht verborg, schatten
van gouden lokalen en eetgerei, diademen
en kronen, met saffieren, smaragden en
andere edelgesteenten bezet.
De geschiedenis is thans oud en wordt
niet meer geloofd. Tegenwoordig zijn de
menschen meer practisch van aanleg en
ideeën, sceptischer gestemd en aan fan
tastische verhalen wordt niet zoo gauw
meer geloof gehecht.
Toch loopen er nog individuen rond,
die gedachtig het gezegde. „De menschen
willen bedrogen worden'kbij tijd en wijle
pogen een onnoozelen hals er in te laten
vliegen. Dan gebruiken ze het verhaal
van den Spaanschen schat. Niet in zoo
fantastische vormen dat het slachtoffer
de gouden en zilveren vloed voor de
oogen schittert. O, neen, het gaat vrij
nuchter.
Op een goeden dag ontvangt men een
brief uit Spanje. Het vreemde zegel
oefent reeds vooral bij diegenen, wier
voet nog niet het land betreden heeft,
een eigenaardige bekoring uit. Een visioen
van eeuwig groen met het oranje en geel
van sinaasappelen en citroenen doorspekt,
blanke villa's bevolkt door kleurige
calléros en hun elegante donna's. Da
brief is in het Duitsch gesteld in Duitsche
karakters. Zeker om indruk te maken is
„Barcelona", want daar komt hij gewoon
lijk vandaan, met anderen inkt en andere
hand geschreven evenals de dagteekening.
Na een beleefd „Sehr geehrter Herr
volgt een uitvoerig relaas over den toe.
stand waarin de schrijver zich bevindt.
Het groot3te stilzwijgen wordt Verzocht.
Hij bevindt zich „in sehr unglückliger
Lage" in de „Central Gefangnis" en heeft
ergens op een bank 450.000 francs staan,
die hij echter wegens zijn gevangenschap
niet innen kan. Bovendien ,kan hij da
gevangenis niet verlaten daar eerst een
negenduizend francs 'aan het gerecht be
taald noet worflen, zijnde proceskosten -
en geldstraf „wegens verübten Bankerott"
want de man is -en hij durft het gerust
te schrijven wat men in Holland noemt
„over den kop", doch schijnt uit den
faillieten boedel het bovengenoemde som
metje gesleept te hebben. De geadresseer
de moet beslist naar Spanje komen. Een
telegram bijgevoegd, het luidt :„Muster
Nummer 12 aceptiere", hiermede be
vestigt geadresseerde zijn overkomst.
Als belooning voor zijn bereidwilligheid
zal hij de helft van de 450.000 francs ont
vangen hetgeen voorwaar geen kleinig
heid is en al dadelijk het vermoeden zou
moeten wekken dat de zaak niet zuiver
staat. Wanneer de Spaansche philantroop
in het bezit van het telegram is zal hij
zijn waren naam bekend maken. Na nog
eens op stilzwijgen aangedrongen te
hebben en plechtig te hebben verzekerd,
dat de geadresseerde absoluut niets ris
keert eindigt het schrijven met een hoch-
achtungsvolle onderteekening K. v. H. 1
Wanneer de geadresseerde nu een teer
hartig en medelijdend man is, zal; het
schrijven hem gewis eenige slapelooze
nachten bezorgen. In zijn gedachten ziet
hij den arme, natuurlijk onschuldig in
financieele moeilijkheden geraakt en tot
wanhoop gebracht, in een sombere cel
van de gevangenis te Barcelona gevuld
met alle verschrikkelijkheden, die naar
des doorsnee-Hollanders meening, in
vroegere tijden de inquisitie gewoon
waren en heden nog de machtige wapenen
eener Spaansche onmeedoogende recht
spraak heeten te vormen.
Doch in het algemeen is men wel zoo
nuchter om den brief als een oplichters
truc te beschouwen. Men bewaart hem
evenwel als een curiositeit, of als blijk
yan de naïveteit der buitenlander, die
ons kaaskoppen voor buitengewoon dom
schijnen te houden.
Het is echter een open vraag of het wel
een vreemdeling is, die aldus tracht de
goegemeente te verschalken. Meer aan
nemelijk lijkt de gedachte, dat een en
ander door een weinig eerzaam Hollander
wordt uitgedacht, die den brief schrijft
en hem mogelijk een tiental tegelijk,
door een varensgezel, die met zijn schip
Spanje aandoet te Barcelona laat posten.
Mogelijk is dat de oplichter daar een
handlanger heeft die den onnoozele welka
in al te groote schaapachtigheid er met
alle geweld in wil loopen zijn duiten af
handig maakt.
Sedert jaren ontvangen gezeten burgers
hier te lande gelijksoortige brieven, alia
van denzelfden inhoud en met dezelfde
hand geschreven. Onbegrijpelijk is het
dat de oplichter succes kan hebben waar
voor zijn onvermoeide pogingen toch wel
zouden pleiten.
Eenige weken geleden ontving een in
gezetene van Rotterdam het bekende
verzoek evenals een Middelburger oogen-
schijnlijk in denzelfden vorm, terwijl ook
het vorige jaar in verschillende plaatsen
van ons land dergelijke brieven arriveer
den.
Met een voorbeeldig geduld een betere
zaak waardig, worden lange epistels de
wereld ingezonden, in de hoop dat een
maal een lichtgeloovige broeder toe zal
bijten.
Het lijkt echter waarschijnlijk dat er
niet vele slachtoffers zullen vallen. De
zware eisch van het komen naar Spanje
zal wel de enkelingen afschrikken die
neiging mochten hebben een kansje te
wagen, misschienmisschien uit pure
verontwaardiging dat het hoogste bedrag
uit de loterij maar steeds niet op hun
lootje valt.
Ondanks al onze neigingen tot het
„auszerordentlicht", schuilt de practi-
sche zin, van den zakenman toch nog te
veel in ons. En om een vermoeiende tocht,
vol onbekende gevaren en moeilijkheden
te wagen, daarvoor is het lokkende ver
schiet van de helft van 450.000 francs
nog niet verlokkend genoeg. Vooral nu
de koers niet zoo bijster hoog staat.
Daarom zal de Spaansche vogelaar wel
mogen fluiten.... niet om, doch naar
ons lieve geld.
We hebben toch liever onze spaarduit
jes op de bank waar ze veilig zijn, dan.
daar ginds over de Pyreneeën. De bran-
dende zon mocht ze eens versmelten.
(L. IC»
