EERSTE BLAD-
'"een^verweer.
Laatste nieuws.
Stadsnieuws
DAM1AATJES
MAANDAG 8 AUGUSTUS 1921
44ste JAARGANG No. 13907
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN»
PER KWARTAAL I 7 3,25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING
f 0.25
f 3.57Vi
BUREAUX.
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1428, 2741 EN 1748,
ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEL.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
-o-
Hoofdprijzen Staatsloterij.
Parachutist doodgevallen.
AGENDA. 9 AUGUSTUS.
Programma
Doodelijk ongeluk.
Haarlemsche Orkest-Vereeniging.
Carl Hagenbeek.
Personalia.
Waarnemend Commissaris van
Politie.
Diamanten bruiloft.
Gemeentezaken.
LANGS DEN WEG.
Toen viel de nacht in verder on
gestoorde rust.
o
c
1
De Viris Illustribus.
Telegrafisch Weerbericht.^
Burgerlijke Stand.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
T-
NOG EENS: PROVINCIALE MISèRE.
I.
Het artikel over de nieuwe tarieven van
het „Provinciaal Waterleidingbedrijf" in
een Zaanseh blad („De Zaandammer"),
waaruit wij in ons artikel „Provinciale
misère" een frappant gedeelte (de bere
kening, o.a. dat, praktisch gesproken, één
M3 water den kleinen verbruiker op f 0.75
komt te staan) overnamen, heeft ook de
aandacht getrokken van den directeur van
liet Provinciaal Waterleidingsbedrijf te
Bloemend aal, den heer van Oldenborgh.
Het artikel schijnt dezen directeur niet
prettig gestemd te hebben, doch zich
op bet standpunt plaatsend, dat hij niet
reageeren kan op alle onjuiste mededee-
lingen betreffende bet P. W. N. zoude
bij er het zwijgen toe gedaan hebben, ware
het niet, dat het „Zaandammer"-artikel
door het „Algemeen Handelsblad" was
overgenomen en aldus natuurlijk in veel
wijdèren kring verspreid en gelezen was.
In een zonderling „kleine" opvatting van
de Nederlandsche pers (wellicht doordat
hij zelf het „Handelsblad" leest, schijnt hij
dit blad te beschouwen als de Nederland
sche pers!), heeft de heer Oldenburgh nu
ondanks het feit, dat meerdere groote
bladen het geïncrimineerde artikel even
eens overnamen een „Open Brief"
geschreven aan het adres van het „Han
delsblad" en dien „Open Brfcf aan den
heer hoofdredacteur van het Algemeen
Handelsblad te Amsterdam" toegezonden
aan alle daarvoor in de termen vallende
bladen.
Als niet voor ons bestemd zouden wij
den „Open Brief" derhalve terzijde kun
nen leggen; doch zoo „automatisch"
willen wij niet handelen, nu het zoo'n al
gemeen belangrijke zaak betreft, waarin de
directeur van het Waterleidingsbedrijf
zich toch moet kunnen verdedigen, zoo
„automatisch" willen wij niet handelen,
tcméér niet, nu wij zelf in oen uitvoerig
artikel dezer dagen de kwestie bespraken
en daarin de door den directeur zoozeer
gelaakte beschouwing van de „Zaandam
mer" gedeeltelijk overnamen, mede tot
staving van onze redeneering: dat men er
héél voorzichtig mee zijn moet, het pro
vinciaal bestuur in de sociale en economi
sch- samenleving een rol te doen spelen,
w-elke met zijn werkelijke heteekenis, met
zijn werkelijk karakter, niet in overeen
stemming is.
Strikt genomen, behoeven wij vobr het
geciteerde uit de „Zaandammer" geeneriei
verantwoordelijkheid op ons te nemen, en
ook zónder het „bewijsmateriaal" uit
laatstgenoemd blad hadden wij zeer wet
een artikel „Provinciale misère" van des-
zelfs strekking kunnen schrijven en pu-
bliceeren, doch in ieder geval lijkt het
ons fair en journalistiek waardig, onzen
lezers na overneming van de beschou
wing der „Zaandammer" ook zoo vol
ledig als noodig is, kennis te doen nemen
van wat de heer Oldenborgh in zijn ver
weerschrift betoogt en tracht te bewijzen.
Onszelf de vrijheid veroorlovend, aan
een en ander alsnog ©enige beschouwingen
onzerzijds toe te voegen.
De kern van 's heeren Oldenborgh's be
loog ligt in het hiernavolgende samenge
vat:
„Op gezag van „De Zaanlander" neemt
d 'aan, dat een gemiddeld normaal gezin
(dus van gemiddeld 4, 5 personen) voor
huishoudelijk verbruik aan 30 of 40 L.
.water per dag genoeg heeft.
Die meening is voor hen, die waterlei
ding in huis hebben, in het algemeen on
juist.
Slaat u daarover de handboeken op, dan
zult u bevinden, dat voor dezulken, onge
rekend spui' en lekwater, een hoeveelheid
van 30—45 L. per hoofd en per dag (zon
der (closetspoeling) d. i. dus gemiddeld
135—200 L. per gezin wordt aangenomen.
„Dat is Iheorie!" zal daartegen misschien
door u worden aangevoerd. De werkelijke
verbruiken zijn echter dikwijls belangrijk
grooter. (Zie de Statistiek der Vereeniging
voor Waterleldings-belangen in Neder
land).
Het Bedrijf heeft nóchtans voor den
kleinen gebruiker de onderste der hier
boven aangegeven theoretische lioeveeL-
heden aangehouden. Deze aanneming ge
schiedde op alleszins deugdelijke gronden
en is geheel in overeenstemming met het
advies der Tarief-Commissie, ingesteld
door de Vereeniging voor Waterleidings-
beh.ngen in Nederland. (Zie het desbetref
fende verslag voorkomende op blz. 114
van het Tijdschrift „Water", 3e Jaargang
1919—1920).
Door herhaalde controle van de door
den .kleinen gebruiker" afgenomen hoe-
- Iheid water, n.l. die, betrokken door de
bewoners van verschillende groepen volks
woningen aan den Zuidkant van het Y, is
door den Directeur der Gemeen te-Water
leidingen van Amsterdam vastgesteld, dat
dergelijke woningen te Amsterdam ge-
'de!,! ongeveer 50 M3 per jaar wordt
r,l'kt, indien geen en ongeveer 90 M3
jaar, indien wel een watercloset aan
lig is.
Dok de practijk in de Zaanstreek zelve
Vni°P der8olijke hoeveelheden.
ns de bedrijfscijfers van 1920 werd
,i v.°nrmalig gebied van de Zaanland-
594 M'il leiding totaal opgepompt
met in en werd daarvan 387.261 M3
1.208.333 M3,n:t' VL:rkOCM-
zijn afgeleverd li J geW°°n abonnemf1
jaar waren er 12 63r aal}van« van het
n'- bob perceelen op gewone
abonnementen aangesloten, op het einde
ïfa n 'ah 13-250' zo°dat dus gemid
deld per abonnement U verbruikt rond
9„.4 M3 per jaar, d.i. pi.m. 256 Liter per
dag. zijnde bijna het dubbele van de door
het bedrijf voor den kleinen gebruiker uit
getrokken hoeveelheid. In de opgegeven
hoeveelheid is echter ook begrepen wat
door kleine neringen wordt verbruikt
Bij de overige exploitante zijn in de
jaren 1913—1915 controle-waarnemingen
gedaan op 50 perceelen van de Bouwver-
eeniging „Zaandams Belang", dus ook
van „kleine gebruikers." Deze woningen
hadden gemiddeld 7Q M2 oppervlak en
gaven een totaal verbruik:
in 1913 van 2704 M3.
1914 2796 en
1915 2888
dus gemiddeld van rond 56 M3 per woning
en per jaar. Deze cijfers stellen duidelijk de
jaarlijksohe toeneming in het licht.
Hieruit blijkt dus, Mijnheer de Hoofdre
dacteur, dat de aanneming van gemiddeld
48 M3 per jaar als minimum niet uit de
lucht is gegrepen en dat in het feit, dat er
wel gezinnen zijn, die met minder kunnen
volstaan, noch voor „De Zaanlander" vol
doende grond gelegen is om het Bedrijf als
oen oplichter voor te stellen, noch voor het
„Algemeen Handelsblad" om deze voorstel
ling zonder nader onderzoek naar alle
windstreken te verspreiden.
Bovenstaande gegevens beteekenen na
tuurlijk niet, dat elkeen deze hoeveelheid
verbruikt. Voor gezinnen van 2 of 3 per
sonen en, bij inachtneming van groote,
doch van een hygiënisch oogpunt be
schouwd, dikwijls verkeerd geplaatste zui
nigheid, kunnen ook grootere gezinnen met
minder water volstaan, vooral, indien men
in de gelegenheid is zich van andere mid
delen van watervoorziening voor ruwe
doeleinden te bedienen en zich werkelijk
de moeite daarvoor getroost.
Maar met dergelijke bijzondere gevallen,
die uitzondering zijn, kan natuurlijk het
Bedrijf geen rekening houden. De ervaring
leert toch, dat wanneer het gemakkelijke
leidinglcraantje ter beschikking staat, over
het algemeen pomp en regenbak en nog
eerder de waschsloep buiten gebruik
blijven.
Zeker, er zullen velen zijn, die door het
nieuwe tarief meer te betalen zullen
krijgen, maar voor een groot deel zijn dat
degenen, die tot dusver in dit opzicht,
veelal zonder het te weten of te willen,
op de gemeenschap hebben geteerd en aan
wie slechts zóó belangrijk beneden kost
prijs kon geleverd worden, omdat zulks
door de betaling van anderen goed ge
maakt werd.
Die toestand is niet gezond en ik heb
het niiinp gedaan om dien te doen eindi
gen. Ook -de bakker levert zijn brood van
eenzelfde qualiteit aan den kleinverbrui
ker niet goedkooper dan aan een ander
en zeker niet beneden kostprijs.
Het nieuw in te voeren tarief is, even
min als welk ander ook, volmaakt, maar
het werkt in elk geval veel billijker dan het
thans van kracht zijnde. Het zal sommigen
duurder, anderen daarentegen voordeeliger
uitkomen."
Verder schrijft de heer van Oldenborgh:
En waarom nu geen metertarief voor
huishoudelijk verbruik? Omdat de alge-
meene invoering daarvan om voor de hand
liggende hygiënische redenen, onjuist
wordt geacht en voorts omdat zij de kos
ten van het water gemiddeld met 30 5
40 zou verhoogen en aanleiding zou
geven tot een groot aantal ambtenaren
voor het aflezen, controleeren, verwisse
len en herstellen der meters.
De schrijver van het artikel in „De
Zaanlander" zou zich echter aldus gaat
de heer Oldenborgh voort bij toepas
sing van een metertarief ook teleurgesteld
zien, want het is voor een bedrijf - en
zeer zeker voor een beginnend bedrijf
practisch wel ondoenlijk om zulk een ta
rief in te voeren zonder oen verplicht
minimum te stellen, zoodat ook daarbij
zijn zuinigheid niet, althans niet ten volle
tot zijn recht zou komen.
De „minimum"-prijs van f 0,40 per M3
voor in-dustrieele doeleinden is onjuist.
Men noemt hier integendeel den maximum
prijs, geldend bij een gegarandeerd mini
mum van slechts 40 M3, doch geleidelijk
dalend tot f 0,22)4 bij een gegarandeerde
minimum-afneming van 2000 M3. „De
Zaanlander" laat na ilc hoop voor dezen
voorlichter van het publiek, dat het alleen
maar uit onwetendheid is te vermelden,
dat in dien prijs tevens inbegrepen is de
huur voor den watermeter, die door het
P. W. N. voor rekening van het Bedrijf
genomen wordt.
Dat het bedrijf in het eerste half jaar
f 24.000,verlies heeft opgeleverd, is
juist, indien men voor „half jaar" leest
„jaar." Bij raadpleging echter van de offi-
cieele stukken of door bij mij inlichtingen
te vragen, had men kunnen vernemen, dat
het Bedrijf tijdelijk buitengewoon was be
last, terwijl er op zeer conservatieve wijze
is afgeschreven.
Overigens zijn deze verliezen bij de uit
breiding, die het Bedrijf ondergaat, niets
buiten-gewoons. Dergelijke uitbreidingen
zijn niet terstond rendabel en kunnen dit
ook niet zijn. Men zal zich daaraan in de
eerste jaren hebben te gewennen, wanneer
men bij de toepassing' van redelijke tarie
ven de drinkwatervoorziening van het
Gewest wenscht tot stand te brengen. De
rentabiliteit zal sleghts op den duur kun
nen worden verkregen, en daartoe is het
nog noodig, dat het meest geïsoleerde deel
der bevolking, naar raming pl.m. 15 5
20 niet, althans niet op kosten van het
algemeen, wórdt aangesloten en dat overi
gens algemeéne deelneming der bevolking
wordt verkregen."
zag men, dat de vrouw aan de achterzijde
over het balcon naar de buren vluchtte.
Zij was ernstig aan het hoofd gewond,
doordat haar man haar met een plank op
het hoofd geslagen had. Nadat zijn vrouw
gevlucht was, had Hendrik Linsen de
hand aan zichzelf geslagen. Met een
scheermes bracht hij zich een ernstige
wonde in den hals toe. Vervolgens sprong
hij uit het venster van de derde verdieping
op straat. Zoowel man als vrouw werden
per auto naar het Binnengasthuis vervoerd,
waar eerstgenoemde hij aankomst bleek
overleden te zijn. De toestand van Johanna
D. was hedenmorgen vrij goed. Gisteren
avond kon zij nog niet gehoord worden.
Het drama bracht in deze volkrijke
buurt een groote opschudding teweeg.
1500 10728.
1000 17630; 18804.
400 6460; 9836.
200 6180.
100 1653; 1864; 16723; 17376;
17568; 20443-
•vijs
APELDOORN, 8 Aug. De parachutist B
Homar uit Tivello, die bij de gisteren ge
houden vliegdemonstratie te Apeldoorn uit
zijn vliegtuig sprong, is tengevolge van het
weigeren der parachute, dood gevallen.
FAMILIEDRAMA.
In den afgeloopen nacht heeft zich in
de Nieuwe Leliestraat te Amsterdam oen
ernstig drama afgespeeld. Op de derde
1 étage van perceel 129 in genoemde straat
woont de 30-jarige Hendrik Linsen en
diens 25-jarige echtgenoote Johanna Dom
burg.
Omstreeks half een hoorden de buren,
dat een heftige woordenwisseling tusschen
mau en vrouw was ontstaan. Plolsetjna
Soc. „St. Bavo" Vijfde Bollenveiling,
10 uurReddingsbrigade 8 uur
Rechtsk. Advies 2.309.30 uur Be
stuur Graf. Bonds 8 uur.
BrongebouwHaarlem-sche Orkestver-
eaniging 8 uur, Ledenconcert.
Familiebioscoop Kleine Houtweg 12
Voorstelling.
Groote Kerk Orgelbespeling door den
heer George Robert van 2 tot 3 uur.
„Oud-Holland" Verwulft Strijk
orkest.
St. Marthavereeniging Kleine Houtw.
13. 3 tot 4 uur, Betrek'kingbureau.
Bisschoppelijk Museum Eiken dag, be
halve op Zaterdag, Zon- en feestdagen
toegankelijk.
van de orgelbespeling in de Groote of St.
Bavokerk te Haarlem, op Dinsdag 9 Aug.
1921, des namiddags van 2—3 uur, door
den heer George Robert:
i. Ach Herr, mich armen Sün-
der D. Buxtohude.
2. Praeludium G. dur
F. Mendelssohn Bartholdy.
3. Sonate dkl.t. Jac. Bonset.
Allegro moderato.
Mélodie oriëntale.
Marche triomphale.
4. Dum-ka (Klagelied) T. Novvowiejski
5a. Offertoire
b. Laus Deo Th. Dubois.
Vrijdag is op den Terwoldschen dijk na
bij Heerde het 13-jarige meisje L. N. uit
Haarlem, dat haar afgewaaiden hoed wil
de grijpen, door een met steeneó beladen
kar overreden en gedood.
Hedenavond zal door het bestuur van
de Haarlemsohe Orkest-Vereeniging een
vergadering worden gehouden ter bespre
king. van den toestand van genoemde ver
eeniging.
Donderdag II Augustus begint Carl
Hagenbeek zijn voorstellingen op 't- ter"
rein aan 't eindpunt der N. Z. H. T. M. te
Schoten.
Met 1 (Augu tus is aan Mr. J. W. Kool,
adj.-archivaris aan het gemeentelijk ar
chief alhier, op zijn verzoek eervol ont
slag verleend.
Te 's-Gravenihage slaagden voor t
examen Engelsoh L. O. mevrouw H. F. G.
OostdijikRoozen, alhier en de heer L.
Schipper, Zaandam.
Te Amsterdam slaagde voor het
examen Hoofdakte de heer J. L. Munnix,
alhier.
De heer J. A. J. Nolthenius is héden
met verlof gegaan. De funct'e van waar
nemend commissaris van politie wordt
thans vervuld door den heer E. H-
Tenckinek.
Zaterdag 27 Augustus hoopt hot echt
paar P. j. de Laat on II. M. Harte
het zeldzame feest te herdenken, dat
't vóór 65 jaar in den echt werd ver
bonden. De bruidegom is nog kras, leest
zelfs nog zonder bril; de bruid is suk
kelende. Een bijzonderheid mag het vor.s
ook wol hooien, dat liet echtpaar die
65 jaar steeds in hetzelfde huis, Boter
markt 4, gewoond heeft.
Da salarisrege'.ing zo~>r onderwijze s.
Door den Bond van Ned. Onder
wijzers, afd. Haarlem, wordt, naar aan
leiding van het raadsvoorstel, wairkij een
wijziging der salari re_e"i >g voor Buiten
gewoon' Lager Onderwijs wordt voorge
steld, die noodzakelijk is geworden door
het Kon. Beslu't van 31 Dec. '20 aan den
ïtaad op verschillende gronden verzocht
de voorgestelde wijziging niet aan te
nemen, doch ze te vervangen door een
andere, waardoor het conflict tusschen
de gemeente'ijke verordening ca bet Kon.
Besluit uit den weg wordt geruimd.
B. en W. stellen voor, aan de Woning-
bouwvereeniging „Zorgvliet" een voor
schot te verleonen van f 550,000, ter
tegemoetkoming in de kosten voor don
bouw van 76 eengezins-arbeiderswoningen
en een kantoor aan de Slachthuisstraat,
alsmede om haar eene buitengewone jaar-
lijksche bijdrage te verl enen in de be-
De maximumheffing van f 15 is ge-
bracht op f 20 bij inkomens van f 15COO
tot en met f 20.000 en op f 25 bij
inkomens boven f 25,000.
B. en W. stellen voor, in te stellen
eene commissie van 7 leden, die zal heb
ben te adviseeren o.a. omtrent de wijze,
waarop 't gemeentelijk voorbereidend on
derwijs ware in te richten, alsmede om
trent de veranderingen, welke de ge
bouwen der 2 bewaarscholen (aan de
Jansstraat en aan de Smedestraat) even
tueel hebben te ondergaan.
Tevens stellen B. en W. voor, tot leden
dier commissie te benoemen do 3 regen
tessen der bewaarschool in het vo m ilige
Barbara-gaslhuis, 2 raadsleden en twee
leden, die geen raadslid behoeven te
zijn.
B. en W. bieden ter vaststelling
aan eenen staat tot beschikking op den
post „Onvoorziene Uitgaven," dienst 1921,
riot een bedrag van f 9668.85.
B. en W. stellen voor, de Woning-
bouwvereeniging „St. Bavo" vrijstelling
te verleenen van art. 10, 2a, der Bouw
verordening, voor den bouw van 70 wo
ningen aan de Bubbele Buurt.
Ter benoeming van een hoofd aan
de Herhalingsschool no. 2 (vac- E. Hin-
driks), bieden B. en W. de volgende
voordracht aan:
1. R. Haverschmidt. 2. H. Natte. 3.
Ohr. Pels.
Ter benoeming van een 8-tal Hoof
den van de scholen, welke door splitsing
1 Sept. a.s. worden geopend, alsmede tot
benoeming van een Hoofd aan school
13 (vac. J. J. Francken), bieden B. en
W. de volgende voordrachten aan:
Voor Hoofd van school 2: 1. J«I
Klimbie; 2. J. Jansen; 3. G. J. Bet-
tink.
Voor Hoofd van school 4: 1. B. J.
Itaadersma; 2. J. H. Kuyper; 3. S. Ver-
heus.
Voor Hoofd van school 6: 1. Th. M.
J. Donkersloot; 2. D. B. E. do Vries;
3. J. Faber.
Voor Hoofd van school 8: 1. E. de
Beer; 2 0.. Doeven; 3. J. Schroevers.
Voor Hoofd van chool 10: 1. D.
Peereboom; 2. B. Haverschmidt; 3. P.
Kion.
Voor Hoofd van school 12: 1 H.
Cransberg; 2. J. B. van Dorp; 3. E. J.
A. van Ghert.
Voor Hoofd van is,chool 13: 1. H.
Natte; 2. J. de Nobel; 3. J. Over Azn.
Voor Hoofd van school 14: 1. B. de
Boer; 2. 0. Warnier; 3. H. J. Sarink.
Voor Hoofd van school 16: 1. H. M.
van der Hart; 2. J. van 't Slot. 3.
K. Boos.
Verder stellen B. en W. voor, voor
de scholen, op 1 September a;.st aange-
geduid onderscheidenlijk met de no. 1,
3, 5, 7, 9 en 11 en 15, als Hoofd bij
wijze van overplaatsing te doen benoe
men, de Hoofden, thans werkzaam on
derscheidenlijk aan de scholen voor u.
L T. lett. B. en D, en aan de scholen
voor gewoon lager onderwijs no. 3, 5,
6„ 7 en 9 en naar de school, welke
mot 1 September a.s. zal hseton: „School
voor uitgebreid lager onderwijs," en
voortkomt uit de samensmelting van de
„Scholen voor m. u. 1. o. no. 1 on II,"
als Hoofd over te plaatsen den heer
E. Tj. Popma, thans nog Hoofd der
school voor m. u. 1. o. no. II.
Mmammmi
„Something rotten
Gisterenavond tegen het uur van
middernacht groepten nienschen sa
men voor het p olitie-bureau in de
Smedestraat.
Dat is immer het teeken dat er
.^something rolten", dat er iels aan
de hand is.
En dat was ook zoo.
Rustig zaten menschen het slot van
den Zondagavond te vieren in „de
Kroon".
Toen opeens klonk met een rauwe
drankemans-stem het befaamde lied
van de Racingclub, die onverslaan
baar was in den overgang. Aan een
tafeltje hadden een paai- opgescho
ten jongens plaats genomen, negatie
ve propagandisten voor het kloeke R.
C. H., dat als geheel ten onrechte
een onvriendelijken naam krijgt door
zulke „gasten".
Toen ze brutaal werden legen an
dere bezoekers, wilde de chef ze met
izachten drang naar buiten Leiden, wat
gemakkelijk kon gaan, nu ze vlak voor
het open raam zaten.
Maar de heeren waren daar niet
van gediend en maakten er een heel
relletje van. Een pakte 'n tafel met
woest gebaar en had gemakkelijk on
gelukken kunnen maken, als niet kell-
ners waren toegeschoten, om den
woesteling tot bedaren te brengen.
Reeds waren de heeren afgetrokken,
toen de tafelheld tot de ontdekking
kwam, dat een der omstanders hui
ten, de politie gewaarschuwd had en
daarover moest de rebel verantwooi
ding hebben van dezen meneer. Maar
juist kwam de politie opdagen, en op
omstanders werden al
derde maal der bijdrage, welkeaanstonds twee dei brutale hei rie-
taling van de annuïteit, gelijk aan vier t aanwijzing van
IV 1 .1 1 'llltictnnflg l\VPt
de gemeente te dezer zake uit s Bijks
kas zal ontvangen.
B. en W. bieden eene nieuwe ver
makers gepakt.
De derde koos het hazenpad, maar
werd na een korte jacht gegrepen en
ordening tot heffing eener hondenbe- onder eenig verzet ook binnengebracht.
lasting, alsmede eene verordening op de
invordtruur er van, tor vaststelling aan
O
0
Mr. Bomans.
De heer Bomans had, dunkt me, voor
dat hij, na rijpe overweging, het besluit
nam „in de politiek" te gaan, gelezen
en herlezen de geschiedenis der kruis
tochten en de vele, schoor, e levensbladzij
den van onzen grootan Schaepman z g.
met diens devies „Oredo, Pugno" („Ik
geloof, ik strijd"), en hij was er door
ontroerd.
„Dat is een heerlijk levenswerk, te
strijden voor de Boomsche zaak", moet
hij gedacht hebben en.,., hij ging .in
de politiek"; werd een moderne kruis
ridder.
De heer Bomans is groot-propagandist;
Room se h groot-propagandst: voor Haar
lem en verre, verre omgeving: de Boom
sche groot-propagandist.
Propagandist van een kracht, die bij
elke partij furore zou maken en die
den Communisten twee van de mooiste
Russische steentjes zou wae.rd zijn.
Hij telt véle vrienden, ook véél vijan
den. (De lezers begrijpen dat wij uitslui
tend den heer Bomans als openbaar per
soon bespreken; niet den particulier).
Zijn vele vrienden zijn tevens zijn
bewonderaars. Hij heeft ze onder zijn
partijgenooten, in gróót getal; hij telt ze
ook onder niet-katholioken, in steeds
groeiend aantal.
Zijn vrienden onder de katko' ieken be
wonderen in hem hoofdzakelijk den voor
werker, den voorvechter, den groot-pro
pagandist van de katholieke zaak en hun
vereering is des te grooter omdat zij
langen tijd misten een slagvaardig re
denaar, opgewassen tegen de humbug
van de groote, roode woordvoerders. In
Mr. Bomans vonden zjj hun man.
Ik herinner me een fijn moment.
Het was in den jongsten verkiezings
strijd voor de Tweede Kamer. Duys
kwam hier spreken en hij vond de groote
zaal der „Vereeniging" vol met handen
klappende en juichende socialistische
mannen en vrouwen. Dagen lang waren
door de roeden snorkende, brallende uit
dagingen tot Bomans gericht om te de-
batteeren met Duys, met als bege'.e'dend®
bashij durft toch niet. Bomans kwam,
slechts vergezeld van een twintig Boom
sche propagandisten, en hij debatteerde.
Schitterend. De zaal was er stil van. Dat
was een héél fijn moment. Nadien is
Bomans niet meer tot debat genoodigd.
Zijn vrienden telt de heer Bomans
ook onder niet B.K. Maar die heeft lijf
stuk voor stuk moeteu winnen. Want dit
is het eigenaardige, vooral voor niet-
katholiekende heer Bomans stoot af,
zoolang men verre staat van zijn per so an
en zijn werk; hij wekt sympathie wan
neer men h em en zijn werk van dichter
bij leert kennen. Velen, andersdenkenden
en B.K., hoorden wij verklaren dat zij
Mr. Bomans, bij nadere kennismaking
hadden leeren waardeeren.
Nog slechts enkele jaren wijdt Mr.
Bomans zich aan de politiek, maar reeds
heeft hij zich daarin een markante plaats
veroverd. In den Baad, in de Staten
en in de Kamer. Echter kan hij zeg
gen: Luctor et Emergo: Ik worstel en
kom boven. Want hard is zijn strijd
tot nu toe geweest. Strijd, die hem vijan
den bracht in eigen kring en vijanden
bij de tegenstanders.
Zijn tegenstanders zien in hem, dunkt
me, een dweeper, een Phhpsche dwee-
per. Zeer ten onrechte. Want boven al
staat bij hem het algemeen belang, maar
rotsvast is hij overtuigd dat het alge
meen belang uitsluitend gebaat kan zijn
door de zegepraal der Boomsche gedach
te. Het is voor hem een ideaal naar
dit laat:te te streven en daaraan een ac-
IIe heer Bons O. Eoer. Aan den
reserve-le luitenant L. O. Boer, van het
regiment grenadiers is op diens aan
vrage eervol ontslag verleend uit den
militairen dienst.
De heer C. L. Boer is benoemd en
aangesteld met afwijking in zooverre van
de bestaande organisatie, bij bet regiment
grenadiers, tot le luitenant-directeur der
Koninklijke Militaire Kapel.
Jubileum. Dezer dagen herdacht de
heer C. Toornend den dag waarop hij vóór
12% jaar als concierge werd aangesteld
aan het patronaat van O. L. Vrouw aan de
Lin schotens t raat.
Zondagavond werd de jubilaris in 't pa
tronaatsgebouw door den directeur, den
WelEerw. kap. De Rooy in harlelijlke be
woordingen toegesproken en werd hem een
fraaie theekast aangeboden.
Hedenavond wordt de jubilaris door het
patronaatsbestuur gehuldigd.
Gevonden voorwerpen. Terug te be
komen bij: J. S. Kemp, Nassaustraat 15r.,
das met speldje; C. v. d. Goes, J. v. d.
Hulststraat 7, dasje; H. Sondorp, Haar-
lemmerliedestraat 6. dasspeld; A. Sanders,
Bisschop Ottostraat 9, dasspeld; G. Boeree,
Voorhelmplein 2, horloge; Kennel Fauna,
Parklaan, honden en een poes; J. Termaat,
Delftstraat 16, horloge; H. van Rooij, Ged.
Raamgracht 11, lorgnet; F. Metselaar,
Damiatestraat 44, portemonnaie; J. G. Bot
ter, Tulpenstraat 17A, portemonnaie; U.
Veeniiigs, Scheepmakersdijk 51, porte
monnaie; D. Smit, A. L. Dyserincistraat
114, ring; C. Gerritsen, Potgieterstraat 12,
gedragen schoenen; A. Deroison, Esschil-
derstraat S4zw., vulpenhouder; J. Lust,
Damast-viraal 46. olockwocst; Bureau van
tief deel te nemen. Hij voegt de da d
bij de gedachte, maar is geen dweeper.
In eigen kring wekt hij bij enkelen
geen oprechte sympathie o.L door zijs
wellicht te sterke, persoonlijke overtni-
ging, die hij slechts noode en dan al«
leen in 't algemeen belang prijsgeeft
Ook zijn „tempo" in bet aanbrengen ven
hervormingen is velen te vlug alsook bet
tempo van zijn propagandaijvor.
Toch gelooven we in zijn toekomst en dal
het: Luctor et emergo, voor hem zal
worden „ik worstel en drijf voorgoed
boven", mits. hij handig stu :rt.
Men verwijt den heer Boomans oole
dat hij carriere zocht (of dat hij ze
maakt?) in de politiek.
Maar is dat wel een verwijt?
Men gaat in de politiek of meng at
er niet in, maar als men er in gaat,
moet men daarvan ook de consequ'enueï
aanvaarden. De heer Bomans doet dat
op doortastende wijze. En dat de heer
Bomans aan politiek doet is voor !g
Boomsche zaak hier nog geen nad :«I
geweest.
In den Baad, als hij niet spreekt,
is het meest opvallende aan hem: zijn
witte das, zijn glad gezicht, plus, na
half vier, de onafscheidelijke sigaar.
Wie als vreemdeling in de raadzaal
komt en hem ziet zitten op den rocht-
schen hoek der tafel van B. en W.,
zegt bij zich zelf, al kent hij hem niet,!
dat is Bomans.
zijn intrede in den Baad had hij
to kampen met liberaal vooroordeel etr
liberale minachting. Beeds vóór hij zit
ting nam was hij „la béte noire" het
zwarte beest. Zijn antwoord was afdoen»
de: hij had de leus aangeheven "Haarlem
rechts", en trouw geholpen door de pro
pagandisten en vele anderen was Haaresa
rechts in 2 jaar tijd. De liberalen gin
gen er uit.
Thans is hij een der meest invloed
rijke raadsleden.
Talentvol redenaar, is er in het de' ai
niemand in dein (Baad tegen hem op-
opgewassen. Een interruptie grijpt hij
«edelijk en met graagte va t. Niet zol 'ou
tart hij daartoe uit, pakt ze dan beet,
breekt ze in stukken en smijt de
brokken den interrumpeerder in het
vuurroode aangezicht, dat 't klettert.
Vooral de heer Poppe heeft het een tijd
lang geprobeerd; hij is nu echter murw
en waagt het niet meer te interrum-
peoren. Maar sterker nog dan in 't de
bat is hij in de uiteenzetting der groele
lijnen van de Boomsche gedachte. Dan
raakt hij in zijn element en de anders
Boomsche raadsleden laten dat deel der
discussies graag en gerust aan hem
over.
De heer Bomans was een der aan
gewezenen voor een wethouderszetel. K>*
ook daar voldeed hij zeker zoo goed als
ooit een der wethouders, die Haarlem
vroeger gehad heeft. Eerst als wethoude»
der bedrijven in den crisistijd. Troosteloos
was de erfenis, die hij overnam, mi ar
door den breeden kijk, dien hij had,
openden zich dadelijk perspectieven. Eea
vergelijking? Voordat hij wethouder was,
brandde er in Haarlem zoo goed als geen
licht op straat. Toen hij wethouder was
brandde het volop. Dat was het beeld
van zijn beleid.
Thans is hij wethouder van Einanoi n,
in een even moeilijken tijd. De ver
wijten dat de belastingen hoog zijn,
treffen hem maar zijdelings; hij liqui
deert immers een crisistijd. Nu krijgt hij
den bijnaam van. bezuinigingsmaniak. Ct
belastingbetalers zullen dat een eerc.i el
vinden voor hem.
Toch sluiten wij de oogen niet vo >1
verschillende zijner beslissingen al we'.-
houder, die wij, vooral ook omdat wij
R.K. zijn, gaarne anders hadden gewild.
Maar wie denken zooals wij, mogen be
denken dat alleen zij, die in de kamer
van B. en W. alle3 overzien, in staat
zijn juist to oordeelen.
Medegedeeld door liet Kon. Met. Insti
tuut te De Bikit.
Naar waarnemingen verricht in deu
morgen van 8 Augustus 1921.
Hoogste barometerstand 765.8 Iledaix.
Laagste barometerstand 737.8 Hernoei
sand.
Verwachting van den avond van 8 Aug.
tot den avond van 9 Aug.:
Meest matige noordwestelijke tot zuid
westelijke wind, zwaar tot 'half bewolkt,
waarschijnlijk enkele regenbuien m het
noorden, in het zuiden weinig of geen re-
gen, zelfde temperatuur.
Politie, Smedestraat, zakmes; A. Elfers,
Lange Veerstraat 15, zakmes met kurken
trekker; M. Koster, Schoterstraat 11,
kielen.
Ondertrouwd: 8 Aug. J. H. Baggerman
en P. C. J. de Weers.
Getrouwd: 8 Aug. L. H. Strous eu A. C.
v. d. Vosse.
Geboren: 4 Aug. z. van A. M. v. d. Veen-
v. d. Lem. 5 Aug. z. van E. Borger-
Smrt. d. van H. C. Wassenaar-Berkhout.
d. van L. W. Landman-Evelijn. f
Aug. z. van M. Portegies-Slui. d. van M.
F. Otter-Beekman. 7 Aug. z. van E. G.
de Veer-v. d. Aar. 8 Aug. d. van J.
Diepenveen-Wijkhuizen.
Overleden: 5 Aug. D. H. v. Eis, 65 j.,
■Boeresteeg. IV. de Vries-Jas, 9 j., Jans-
straat. J. Polak-de Vries, 65 j., Bake-
nessergracht. 6 Aug. E. F. J. Kuij]>crs.
Evers, 83 j., KrelagesitraaL A. Havcr-
Twisk, 75 j., Kamperlaan. 7 Aug. C.
dg Ridder-Tijtgaat, 82 j., Gasthuislaan.
